Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 1, 6 January 1922 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Houis Kekahi Koa i ka Pahi a Make Loa Mauka Ae Nei o Kalihi

No ka Wahine Mai ke Kumu o ka Hoopaapaa Ana Ahiki i ka Hakaka Okoa Ana o na Koa Elua Paa Nae ka Mea Houpahi i ka Hopuia

 

            Ma ke alanui Moi e kokoke ana i ke alanui Kamehameha IV, ma ke kakahi @ o ke Sabati aku i hala, i houia @ he koa o Victor Schiller ka inoa @ o ka Pualikoa I, i ka pahi a @ o ke kukonukonu o na moku @ i kau aku maluna o ke kino o kela @ ua make oia he manawa pokole @ mai.

            @ paa ae ka mea houpahi i ka ho-@ @ koa no o Gilbert Spillman kona inoa, a ma ka oleloia, ua ae okoa @ ka mea houpahi no kona pili ka hewa.

@ ka nanaia ana o ke kino o ke @ i make, e Kauka Ayer, o ka hale-@ o na ulia poino, ua ikeia, he umi @ nui o na puka pahi-maluna o kona @, he mau puka pahi wale no i ku-@ loa, e hii ole ai e hoopa-@ @ ke ola o ka mea poino.

            Ma ka oleloia, he wahime mai ke kumu i ala ae ai o ka pilikia, nana i @ aku i kela mau koa, iloko o ka hana @; a ma kahi hoi o ke @ i hanaia ai, i loaa aku ai he pahi, a ua @ mai kela pahi malalo o ka malu o na makai, ma ke ano he @ ia ma ka aoao o ke aupuni, no @ mea i hanaia aku maluna o ke koa i @.

            I @ ai me ka hoakaka a ka poe i ike maka i ka hanaia ana o kela ka-@, ua hoea ae kela mau koa ma kekahi paina luau a @ malaila i ala ae kekahi @ mawaena o kela mau koa, mai @ @ ma ahiki wale no i ka nui loa ana, me ke kono @ ana aku o ke koa @ i ke koa i make, e hele @ @ o ka hale @ hakaka ai.

            Ua hevee i'o kela mau @ hakaka, me ka @ ana aku @ e o laua he @ @ @ @ @ @ @ @ kahi wahine. Ma kela hakaka o na koa a @, ua hoomaopopioia, ua ku a pilikia maoli ke koa nana i aa aku e hele iwaho e hakaka ai, oia no hoi kela koa nana i hou aku i kona hoa i ka pahi, e no ka hoopakele ana iaia ma ka poino mai, ua wehe okoa ae la ka oia i kana pahi, a hoomaka aku la e hour i kona hoa.

            I ka manawa ka o ka poe e ku ana i ike aku ai e poino ana kekahi o kela mau koa, ua hoao aku la kekahi mua mea e komo e uwao, no ke kaili ana mai i ka pahi, ua ake'aake'aia aku ka la hana e ka wahine e ku pu ana me lakou, e nana i kela hakaka nona ka imua o Miss Luisa Rita.

            Ma hope iho o ka make ana aku o kona hoa hakaka, ma ka oleloia, ua olelo ae la ke koa houpahi, in a, e hookau mai no oia i ka poino maluna on a, elike me ka poino i kau aku maluna o kona hoa hakaka, nolaila, aole he mea i ao e hopu aku iaia.

            Ua holo kela koa me ka manao paha aole oia e paa aku ana i ka hopuia, aka nae, ua hoikeia mai la kana hana @ i hana ai i ka halewai, a he hookahi hora mahope mai, ua paa oia i ka hopuia, maloko o kahi hoomoana o na koa ma Kahauiki, eia nae ua wehe oia i know lole i hele a haukae i ke koko, a he lolo hour kona e komo ana.

            Ma ka huliia ana aku nae i loaa aku ai kona lole i hauka'e i ke koko, ua hunaia malalo o kekahi uwapo.

            Ma ka manaoio o ka makaikiu me Duffie, o ka waiona kekahi mea nana i hoala mai i ka hana @ mawaena o kela mau koa, aole nae he mau ho oia maopopo loa i loaa mai i ka oihana makai, no ka on a o kela mau koa, ma ka manawa a laua i hakaka ai, @ @ no i ka @ okoa ia ana o ka pahi.

O KA LOIO PETERS KA I MANAOLA I LUNAKANAWAI KIEKIE

            I kulike me kekahi lono ai hoopua'e ae e ka Star-bulletin o ka Poalua nei. o ka Loio Emil C. Peters o ka Hui Loio a Peters @ Smith ka i ma @ i @ kiekie ma kahi @ James L. Coke, a o na Loio Antionio M. PErry ame ka Lunakanawai Kaa-@ John T. Bolt no kokua lunakanawai kiekie no ka aha hookolokolo kiekie o ke Teritore.

            Aole keia o ka manawa mua loa i hoopuaia ae ai no inoa o keia mau loio no keia kulana maloko o ka aha kiekie, aka nae aole i hoohuiia laua elike @ ia o ka hoikeia ana ae la. Ahiki @ i keia la aole i lawe ke komite @ Teritore i ka noonoo ana no na kanaka e hookohuia ana no  ka @ kiekie, aka nae, ua hauwawaia @ ko ke komite lawe ana mai a noo-@ no ia kumuhana ma keia mu koke @.

            Mamuli o ka hoike ana ma o ke @ o ka Loio Kuhina i ke komie kawaena Repubalike no kona manao @ na inoa wale no a ke komite e hoo-@ aku ai no na kanaka wale no ma Hawaii nei ke hookohuia mai no na @ lunakanawai kuloko, i loaa ao i ke komite ka ike o na kanaka wale ! ia komite e hooia aku ai ke hoo-@mai, elike me ia a ke komite i @ aku ai no ka hookhuia mai o Andrade ame Desha, a ua hookuia @ laua.

            No ke kulana Lunakanawau Kiekie o ka inoa o ka Loio R. B. Anderson kekahi i hoopu-aia ae a o ka Loio Charles F. Clemons, ka lunakanawai @ Amerika mua ke kokua lunakanawai kiekie.

            Ma kekahi manawa i hala aku ua @ ae iwaena o na pohai o na @ he Demokarata kekahi e @ aku ana no kekahi o na lunakanawai kiekie a o na inoa i hauwawa-@ oia ka Loio Kuhina Harry Irwin @ ke kokua Lunakanawau Kiekie @ @ Kemp, o ka inoa hope he kokua @ Amerika no ka aha federala ma-@ a he lunakanawai kaapuni mua @.

            @ oka hookiekieia ae o ka Luna-@ John De Bolt i kokua Luna-@ kiekie o ka Loio A. L. C. @, ka hope loio kuhina i keia @ @ mea i hoopu-aia ae ma kona ha-@. Ma ka manawa a ke komite @ Repubalika o ka hooia ana i @ inoa o Andrade am Desha i mau @, o ka inoa o ka loio at-@ ka i manaoia oia ke pani aku i kekahi no hakahaka o ka aha kaapuni e hoohakahakaia ana.

            Ma ka mea hoi e pili ana i na kulana lunakanawai federala o na inoa o na Loio William T. Rawlins a me John W. Catheart, ka loio kulanakauhale @ ka i hauwawaia ae, no ka hookoia mai nae o keia mau inoa ae la na ke au o ka manawa e hoike mai.

AE KA MEA I HOOPIIIA I KONA HEWA IMUA O KA AHA

            Ma ka Poalua nei i pau ai ka hookolokoloia ana o ka hihia o Kenzo Oda, ke Kepani i hoopiiia ae ai no ka hakihaki ana i ke kanawai hookapu waiona no elua manawa imua o ke kiure a ka aha federala.

            Mahope o ka pau ana o ka aoao o ke aupuni, ua noi ae la ke kokua loio apana O. P. Soares i ka aha o ka hapa maloko o ka palapala hoopii e hoakaka ana o ka lua keia o ka hana hewa ana a ka mea i hoopiiia e hoopauia, a ua aeia mai ia noi ana e ka lunakanawai Horrace W. Vaughan, ka lunakanawai e hoolohe ana ia hihia.

            O William Rawlins, ka loio o ka mea i hoopiiia, mahope o ka ae ana mai o ka aha i ke noi a O. P. Soares ka hope kokua loio apana,ua noi ae oia i ka aha o ka pane mua a ka mea i hoopiiia aole oia i hew e hoololiia a e hookomoia malaila ua hewa oia. Ua aeia mai keia noi ana e ka aha a ua a'oia aku ke iure e hoihoi mai i kana olelo hooholo e ahewa ana i ka mea i hoopiiia, a ua hanaia pela.

KU I KA POKA MA KE ANO ULIA.

            No kekahi eha i loaa ia Sur Dal Kyung, he Korea, mamuli o kekahi puka poka i ku ae ma kona ai ma ke ano ulia, oiai oia e paa ana ma kona lima.            

            Ma ka hoakaka a na pilikoko o keia Korea oiai oia e lawelawe ana i ka pu panapana automatic i piha me na poka ua kani ae la ka pu ma ke ano ulia a ku oia ma ka ai. Ma ka hoakaka a ke kaikamahine a keia Korea i ka Makaikiu McDuffie aole ka keia Korea e @ ana i ke panapana aka e hana ana i kahi o na poka e waiho ana i ka manawa i kani ae ai.

            Ke huli mai nei ka oihana makai i na alahele apau e hoopauia ae ai keia ki pu pohihihi, o ka loaa ana o ke Korea me keia poino ma kona ai. Ma ka manao o ka makaikiu he eha ia i loaa iaia e hiki ole ai ke manaoioia aku naua no i ki ae iaia.

            Aohe kulana kupilikii loa o keia Korea, o ka poka aia no i loko ana aole i weheia.

PEPE KEKAHI LIMAHANA I KE KAAAHI A MAKE

MA KAHI HOOLULU KAAAHI MA KUWILI AE NEI I LOAA AI KELA ULIA POINO MAUWALE

HOOHINA OIA IAIA ILUNA O KE ALAHAO

HIKI OLE I KA WILIKI KE HOOPAA I KA HOLO O KE KAA NO KA HOOPAKELE ANA I KONA OLA

             Malalo ae nei ma kahi kokoke i ka hale hoolulu kaaahi, i halawai ai i a limahana o ka huo kaaahi, me ka make ulia, mamuli o ka pii ana aku o na huila o ke kaa enekini maluna o kona kino, he uila hoi e hiki ole ai ke alo ae, e hoopakeleia ai ke ola.

            O Henry Chase ka inoa o kela limahana, he hoopaa peleki kana hana noluna o ke kaaahi, ai kulike ai me ka hoakaka a ka hope Makai Nui @ he limahana kela @ o ke kaaahi o Wahiawa, eia nae, aole oia i kau maluna o kona kaaahi, he mau minuke ma hope mai o ka hala ana aku o ke kaaahi no Wahiawa, o kona manawa ia i hoea ae ai no kahi hoolulu kaaahi.

            Wahi hoi o ka hoakaka a ka @ John Balau Oluna o ke kaa @, o ka hooku'i ana aku i kela limahana, ua ike aku ka oia i ke ku o Chase maluna o ke alahao, he mau ia kaawale mai ke alahao o kona kaa e holo mai ana, a ma kekahi ano i @ ole iaia, ike aku la oia i ka hele ana mai o Chase ma ke alahao a hina iho la ilalo, me ka moe pololei ana ae o kona kino, ma kahi a ke kaa e holo aku an, ua hiki ole i ka wiliki ke hoopaa mai i ka holo o ke kaaahi, o ka pii aku la no ia o na huila maluna o kela limahana a halawai koke oia me ka make.

            Oiai aohe mea hiki ke hana aku no ka mea i make, us hoihoi loa ia aku kona kino @ o kahi waiho o na kino make, no ka huli pono ana aku o na kauka i ka nui o na wahi o kona kino i poino.

UA MAOPOP KA LOAA O KA WAI NO 1300 @ MA MOLOKAI

            Ua hiki e loaa ka wai no 1300 mau eka aina o ke 3000 eka aina i hoolalaia ai no ka wehe ana ma Molokai ma ke ano o ia na anuu mua loa no ka hoomakaukau ana e hoonoo aku i na Hawaii maluna o Molokai, a ua hiki hoi e loaa ia wai mai na wahi i ikeia ka loaa o ka wai ma o ka pao ana malalo aku o ka mauna, elike me ia a ka @ Jorgensen o ka hoike ana ae ma ke ahiahi Poakahi nei iaia e makaukau ana no ka holo hou ana aku no Molokai ma ia ahiahi.

            Ma kekahi manawa aku nei i hala ko ka @ Jorgensen hoohala ana i kekahi manawa aku ne ma Molokai ma ka hele ana e hulii na kumuwai, a ma ia huli ana i loaa ai iaia ka ike ua hiki loa ka wai ke laweia mai maloko o na luapao malalo mai o ka mauna a hiki i na aina i makemakeia e hoolako mai me ka wai, a wahi ana, a hiki aku ana ma kahi o elua miliona dala na hoolilo no ka lawe ana mai ia wai.

            O kana hana hou i hoolala ai o ia ka loaa, nui mai o ka wai e hiki ai e hoolawaia no 1200 a 1300 paha mau e ka aina, a o ke koena aku o ka 3000 e ka he mau e ka i makemake ole ia ka wai e hookahe aku maluna o ia mau wahi.

@ O AMERIKA E KOKUA MAI

            Ke hooikaika mai la ke kiaaina mua C. J. McCarthy, ka elele a wahaolelo a ka ahahui Kalepa e noho mai la ma Wakinekona, e loaa kekahi kokua mai ke aupuni federala mai i mea e hoonuiia ae ai ka wai o laweia mai ai mai kela huli Koolau mai o Molokai no ka hana o ka hookahekahe ana i na aina maloo o Molokai. Mamuli o kekahi lono kelekalapa o ka loaa ana ae i ke Kiaaina Farrington no keia mea mai ke keena oihana mai o ka Elele Kuhio i hoikeia ae ai keia mea.

            O na hoike a na kanana loea no na mea e pili ana i na lilo o ka lawe ana mai i ka wai ka i noiia mai e Arthur P. DAvis, ka lunahoohana nui o ka oihana hoomomona aina federala. Ua makemakeia kekahi hoike e pili ana i ka wai ma Molokai, elike me ia a ke Kiaaina o ka hoike ana ae, a o na mea i hoomakaukauia mamuli o ka A. O. Burhland alakai ana mahope o ke anaia ana o ia ke hoounaia ana aku Wakinekona.

NUI NA POINO I IKEIA MA KA LA MAKAHIKI HOU

Mailoko Mai o na Poino he Iwakalua a Oi he Ekolu Poe i Halawai me ka Make

UA MANAOIA NO KA ONA MAI KE KUMU

He Elua o na Make i Hoomaopopoia Mamlui Mai o na Mokupahi ma ko Laua Mau Kino

            Mai ka hora eono mai o ke ahiahi o ka la hope loa o ka makahiki i hala aku la, ahiki i ka hora eono o ke kakahiaka o ka la Sabati ae, ua hiki aku ka nui o na ulia pono i ikeia ma kahi o ka iwakaluakumakahi elike me ia i hoea ae ai na hoike imua o ka oihana makai, a koe aku na pilikia ame na poino, i hoike ole ia mai i na makai.

            Mailoko mai nae o ka poe i loaa i na poino he iwakaluakumakahi, he ekolu o lakou i make maolli; o ka mua he haole koa o Victor Schiller ka inoa no Kahaiki, ua hou ia oia i ka pahi e kekahi no o kona mau hoa mauka ae nei o Kalihi.

`           O ka lua o na make, oia o Johna Kahalia, o ke alanui Pauoa, he moku pahi no kona kumu o ka make ana, a mamua o ka hoea ana aku o ke kaa makai, ua lele mua ae la kona aho, aole i loaa mai na hoike piha, no ke ano o ka loaa ana o kela mokupahi iaia.

            Maloko hoi o ka halema'i o na uila poino, i make ai o Frank Plott, a ma ka nana pono ia ana o ke kumu i make ai kela mea, ua hoomaopopoia, mamuli no ia o ka waiona.

            He Koren o K. W. Kim ka inoa, oia kekai i halawai me ka poino, o ia ke ku ana o kona kuli hema i ka poka, a mahope iho nae o ka @ ana aku o na lapaau ana malona on a, maloko o ka halema'i o na ulia poino, ua hoihoi loa ia aku oia no ka Halema'i Moiwahine.

            He keiki o Albert Nao ka inoa, a nona hoi na makahiki he umikumumalima, ka i moa ke kino ame kona mau wawae, mamlui o ke pahu ana o kekahi pahupahu malua o kona kino, ua haawiia aku nae na mea e hooluolu ai i kona mau wahi i pilikia, maloko o ka halema'i o na ulia poino.

            He Haola o S. Darn ka inoa kekahi @ i hoea ae no ka halema'i o na ulia poino, no kona lapaauia mai, mamuli o ka puka pahi ma kona umauma hema.

            Ma kahi kokoke hoi i ka pa papa o ka hui o Lewers & Cooke, i powaia ae ai o D. B. Mayhew, me kona pepehiia ana a eha loa o kahi nae i laki ai, o ia no ke koe ana mai o kona ola.

            He wahine nona ka inoa o Mrs. Helen Kaihui kekahi i lapaauia no kona mau palapu ma ka halema'i o na ulia poino, a ma kana hoakaka @ o na makai, ua hahauia kona pooihiwi me ka noho e kana kane.

UA HALA NA LA NO KA POKOLE ANA I KA WAI

            Aole pilikia hou ana o Honolulu no ka pokole o ka wai mahope o ka hoohuiia ana aku o na laina paipuwai no Nuuana ame ka hookomoia ana aku o kekahi paumawai no Kaimuki. Ma hope iho o ka pau pono ana o keia mau mea i ka hanaia aole e ike hou ia ana ka uuku o ka wai elike me ia ia ikeia i ka 1920 a me na la mua o ka 1921, elike me ia a Mr. Wall o ka hoike ana ae, ka luna nui o ka oihana wai.

            I keia manawa ke loaa kau nei o ma kini o Kaimuki, ma kahi o 5,000,000 @ wai i kela ame keia la, o ka hapalua o ia. @ ka i loaa i na makahiki aku la i hala, wahi a Mr. Wall. I nei manawa ua nui a lawa ka wai ma Nuuanu ehiki i ka manawa e paa ai o ka luawai hookio hou. Aole keia o ka nui o ka wai i makemakeia, no ka mea, he nui aku ka wai no ka hookahekahe ana ma ka apana o Nuuanu a me Kaimuki, aka ma nei mua aku e lawa loa ana ka wai maloko o ia mau apana no ka hookahekahe ana i na hora apau o ka la.

            Ua hookomoia ka paumawai hou o Nuuana ua hoohuiia aku i ka mahina i hala. O ka nui o ka wai e hiki ana e loaa ma ka apana o Nuuanu ua hoohuiia aku i ka mahina i hala. O ka nui o ka wai e hiki ana e loaa ma ka apana o Nuuanu mahope iho o ka weeia ana o keia mau alawai hou e loaa ana mawaena o ka 6,000,000 a me ka 7,000,000 galani wai i kela ame keia la, wahi a wall, o ke kumu ua uuku ka luawai.

EO KA HEIHEI KUKINI PAHU LOA'IA A. ROSS

Pihaku'i ka Heihei Kukini Pahu Loa o ka Poakahi Nei i ka Poe Makaikai i na Moho

KAA KA HELO ELUA I KE KEIKI KEPANI

Komo Ole ka Nui o na Moho he Iwakalua a Oi Iloko o Kela heihei o Elima Mile ka Loa

            Ma ka heihei kukini o ka malamaia ana ma ka Poakahi iho neo no elima mile ua kaa ia Kakiana Alex Ross ka helu ekahi iloko o 27 minuke a me 27 sekona ka manawa holo. O Seikichi Takeguchi, o ke Kula Milla ka helo elua, a ia William Meineeke o Kapalama ka helo ekolu.

            Ma kahi o eha kaukani kanaka i akoakoa ae mamua o ka halepa'i o ka Advertiser ma ka Poakahi nei no ka nana ana i ka hoomaka ana o ka heihei ame ka pau ana, a he mau haueri o na kaa otomobile i kuku laina mahai o na alanui no ka nana ana i ka poe heihei a he mau haneri no hoi o na kanaka i ku ma kela a me keia aoao o ke alanui a nana mai i ka holo o ka poe kukini.

            Ma ke koho a D. L. Conkling, kekahi o na lunakanawai ma ka pahuhopu eo o ka heluna o na kana i akoakoa ae no ka nana ana i ka heihei aia ma kahi o ka 10000 a ma kona koho no ka manawa mama loa i holoia maloko o keia mau mokupuni. He o ia mau kona manawa holo me ka uhau ole iho, a he o ia mau no hoi kona aho loa mai ka hoomaka ana ahiki i ka pau ana. He kanaka oia i ike nui ia maloko o Honolulu ma ka paani Soccer.

            O Takeguchi ka noho kukiui o ke Kula Mills. Ua hookahahaia aku ka hapanui o ka poe i heihei mamuli o ka haule ana o meinecke ia Takeguchi ka mea i ikeia ka mama i ke kukini mamua aku nei. Iaia nei i lilo ai ka helu elua.

            No Meineeke ua ikeia kona mama i na kau i hala, aka nae, ma keia heihei ana ua kaa oia i ka helu ekolu, o ke kumu paha, mamuli o ka eha ana o kona opuuopuu wawae ma kekahi manawa aku nei i hala. Aole i manaoia oia kekahi e komo pu ana ma keia heihei kukini ana, a ua hookahahahaia ka lehulehu i ka ike ana mai iaia e komo ana ma ka Poakahi nei. I loko o kela eha on a eia nae, ua loaa no iaia kekahi wahi maikai loa ma kela heihei ana.

            He 29 ka nui o ka poe i komo ma keia heihei, eia, nae, ua pau ka hapanui i ka haule ma hope.

            O na lunakanawai ma ka pahuhopu oia o D.L. Conkling Sam Robley a me David Center.

            Mahope o ka pau ana o ka heihei ua haawiia aku na makana i ka helo ekahi ame ka helu elua ame ke kolu o na kanaka i eo ai. O na makana o ia hoi he mau kiaha na ka Honolulu Advertiser i hoomakaukau no keia heihei kukini i unikiia iho la ma ka Poakahi nei.

NUI NA DALA I UKULA AKU I NA LIMAHANA

            I kulike me ia a ka Puuku Kulanakauhale ame Kalana D. L. Conkling o ka hoike ana ae, o ka Poalua aku la ka mua loa o na la nui loa o na dala i ukuia aku i na limahana iloko o ka 1921. O ka huina nui i ukuia aku i ka limahana he $69,538.90, he huina i oi loa aku  maluna o ka averike i ukuia aku ma kekahi la hookaa dala i maamau i i kela ame keia hapa mahina, o ia hoi he $20,000.

            O ke kumu a ka Puuku D. L. Conkling o ka hoike ana ae no keia oi loa ana aole mamuli o ka oi hou aku o na limahana Kulanakauhale ame kalana, aole no hoi no ka hoopii hoopii hou ia ana ae o na ukuhana, aka no keia kumu wale no, lehulehu na limahana hoopii o huki ole i ko lakou mau ukuhana, ua waihoia no me ka Puuku, ai ka Poalua aku la i huki aku ai lakou i ko lakou mau ukuhana mai ka mahina mai o Novemaba. He hanamau no ka kela i hanaia i na makahiki i hala e kekahi o na limahana elike me ia a ka Puuku Conkling o ka hoike ana ae.

            He haawi ana mai ia i ka hana a koikoi maluna o makou, aka nae, he hoike ana mai ia o na limahana i ko lakou Kilinai maluna o na bila kikoo dela a ke aupuni kulanakauhale a me kalana a iloko hoi o ka makou malama ana, wahi a Conkling.

Halawai ka Hope Makai Nui Wm. Werner me ka Make Hikiwawe

Me ka Maikai no o Kona Ola Kino a Kikoo Mai la ka Anela o ka Make a Kaili ae la i Kona Aho ma ka Wanaao o ka Poalua Aku Nei

            Me he aihue la i ka po, i loko hoi o ka nanea a me ka palaka o ka noho ana, ua kikoo mai la ka anela o ka make, a kaili ae la'i ka hanu ola mailoko ae o ka hale kino o Mr. William Werner, ka Hope Makai Nui o Hanalei Kauai, mawaena o ka Poakahi nei; he ma'i puuwai ke kumu o kona make ana.

            Elike me kekahi pauahi nui, e holapu ana maluna o ka aina mai kekahi kihi a i kekahi, pela iho la ka lono kaumaha hoolelelhauli, i pahola ae ai ma Kauai holookoa, ma ke kakahiaka o ka Poalua nei; a iloko o na horn kakaikahi, aia na hoaloha, na makamaka a me na ohana, ke komo pu la iloko o na kanikau kumakena ana no ka mea i haalele iho i keia ola ana.

            Ua lilo keel make hikiwawe ana o Mr. WErner, i mea hookahaha loa aku i ka maao o kona mau hoaloha he nui, no ka mea me ka maikai no o kona kino, a ua halawai pu no hoi me me kona mau hoaloha ma ka Poakahi aku, eia ka ua kokoke loa ka make ma ka ipuka o kona home, a iloko o ka manawa i moeuhane mua ole ia, aia hoi, ua pau iho la kona hanu ana, pio iho la ke kukui o ke kino; a waiho iho la oia i ka ukana luuluu ame ke kaumaha na ka poe mahope nei, e auamo aku.

            I kulike ai me na hoike i loaa mai i keia keena, aole he wahi hoailona iki o ka ma'i maluna o Mr. Werner, no ka mea i Lihue no oia a me kana wahine, ma ka Poakahi aku, i hoihoi i ka laua keiki muku i ke kula, a ia laua i huli hoi mai ai, ua kipa ae la laua ma ka home o J. Maiai Kaneakua @ @ kalana o Kaui, ua hoohalaia kekahi manawa e lakou o kela la ma ke kamailio ana, a me kela kulana maikai no o kona ola kino i haalele aku ai i kela mau hoaloha, a huli hoi pololei aku la no ko laua home ma Hanalei, eia ka o ka hui aloha ana iho la no ia o na hoaloha, no ka manawa, hope loa ma keia ao.

            Ua hanauia ka Hope Makai Nui Wm. Werner ma Kauai, he 48 makahiki i hala ae nei. Ua hoonaauaoia oia ma ke kula olelo Beritania o kona wahi e noho ana iloko o kona mau la kamalii, a @ no hoi o ke Kula Kamehameha.

            @ kekahi mau makahiki lehulehu, ua noho oia he lunakanawai apapa no ka apana o Hanalei, a @ waiho aku ai i ka @ @ @ @ lawe ae oia i ke kulana hope makai ana no Hanaleihe kulana hoi ana i paa ai, ahiki wale no i kona pauaho ana mai la i keia ola ana.

            Ua @ oia i kana wahine, kekahi o na kaikamahine a Mr. Kakina o Hanalei, a mailoko mai o ko laua noho @ ana i loaa mai ai na keiki he umi, i waihoia iho mahope nei, me ko lakou makuahine, @ paiauma aku no ko lakou makua.

            He kanaka o Mr. Wm. Werner, i komo nui i loko o na hana ekalesia ma ka Mokupuni o Kauai mamuli o ia kumu, ua ikeia oia mai kekahi pe'a a i kekahi pe'a o ka aina, a o kona hala ana aku la ma kela no, me ka hikiwawe lea, he hana hoopuiwa ia i kona mau hoaloha he nui ma kela mokupuni, pela hoi ma na wahi apuna keia Teritore.

            Ma ka auwina la no kela Poalua i malamaia ai kona anaina hoolewa, malalo o na hooponopono ana a ka Hui Kaumualii, hui lela o @ ha o Kauai, ka hui hoi i paa ai o Mr. Wm. Werner i ke kulana @ @; a ua hui pu aku ka Ahahui @ o Kapiolani iloko o na hana hoolewa, no ka mea he lala ka mea i make no ia ahahui, a oia hoi kekahi o na @ o ia ahahui, ma ke ano he @ @.

KAUOLA AKU HE LIO A KIOLAIA I KA PALI

            O kekahi o na hana hoomainoino loa i na holoholona o ia ka i hoikeia ae ia Otto Ludloff, ma ka Poaha o ka pule i hala ke kokua o ka maikai e hoike ana i ka menemene i hanaia maluna o na holoholona ma ke ano e hoopii ae ana i kekahi Kepani o S. Morikawa ka inoa ame kekahi mau Kepani e iho elua oia o Oshiro ame Uechi a hoopukaia mai he palapala hopu no keia mau kanaka ekolu no ka hoomainoino i ka holoholona.

            I kulike me ia a Luddloff o ka hoike ana ae e kalaiwa ana o Uechi i kekahi lio e kauo ana i ke kaa ma Palolo ma ke kakahiaka Poaha i hala, a ma kekahi ano uila ua haule ka lio iloko o ka auwaha, a no ka elemakule o ia lio me ka wiwi pu ua hiki ole i ka lio ke ala hou ae mai ka auwaha ae, no ia kumu ua hooholo ka on a nona ia lio e pepehi ia lio a make. No ka hoea ana mai o kekahi mau Kepani elua e kokua iaia ua nakii iho la oia i kekahi kaula ma ka ai o ka lio a me ke kokua mai ke kaa kalaka ma i Morikawa ua hukiia ae la ua lio la a kau iluna a hukiia ae la a ma ke kae pali a olokaaia aku la i ka pali me ia ola no.

            Ua hoikeia ae keia hana a ia mau Kepani ia Ludloff, a i kona hoea ana aku ma kahi o ka lio i olokaaia aku ai i ka pali loaa aku no kela lio e ola mai ana no, he elua hora keia mahope iho o ka hoikeia ana mai iaia. Ma kahi o ka lio i kauoia aku ai he koko wale no ma ia mau wahi, wahi a Ludloff, a o ka aoao o ka lio ua paholehole. He wahine Pukiki ka i ikemaka i kela hana a na Kepani, a oia ka i olelo aku i na Kepani, a oia ka i olelo aku i na Kepani e ki i ka lio me ka pu a make, aohe nae i hooko na Kepani ia manao o ka wahine Pukiki. Ua kiia ia lio e Ludloff a make.

            Ua hoopiiia ae keia mau Kepani imua o ka aha hoomalu, a ma ka manawa i noho ai ka aha e hoolohe i keia hihia ua hoopaiia mai o Oshiro he $40 a o Morikawa he $25.00 Aohe i loaa aku ka on a o ka lio oia o Uechi, nolaila aole oia i hookolokoloia, ma ka Poaono mai i hala , mai kona hookolokoloia ana.

            Ua loaa mai ka hoike i keia keena, o na kanaka Hawaii, ke kiekie iloko o na banako, e hoahu nei i ka lakou dala, ka mea i ike ole ia pela mamua, i na makahaiki lehulehu aku nei i hala.

HE $50,000 NA LOAA O KA HOIKE IKE A KA HUI PHOENIX

            O ka huina nui o na loaa i ohiia e ka Hui Malu Phoenix mai ka hoomaka ana e wehe he pule aku nei i hala ahiki i ka po Poakahi, ka po hope loa o na hana hoikeike a ka Phoenix he 14,000 ka nui o na kanaka i akoakoa aku ma ka Paka Aala e ike i na hana no ka manawa hope loa.

            Ua haawiia aku in John C. Anderson ke kaa otomobile. No ua hana hookuku ua loaa aku ia Mrs. FRancis McIntyre ka huina nui o na baloka he 32,112, a o ka makana e loaa ana iaia o ia kona laweia aku ma kekahi kelepa holo lealea me ka uku ole i Amerika malalo o na lilo o ka Hui Phoenix, a ia Mary Nobbriga he 10,500 a o ka makana e loaa ana iaia o ia kona laweia aku e hoomakaikai i ka luaopele.

HOOMAKA HOU NA KULA APAU MA KA POALUA NEI

            O na kula aupuni apau oloko o ke kulanakauhale i hoomaha ai mamua aku o ka La Karisimaka ua hoomaka hou ma ka Poalua nei, a koe na Kula o Sana Lui ame ke Kula Virikina o Kaimuki, ma keia Poakahi ae e hoomaka ai ia mau kula. O ke kula Katolika wale no i komo ma ka Poalua nei oia ke kula Virikina ma ke alanui Papu, komo pu me ke kula wae o ia kula. O na kula aupuni apau, komo pu me ke kula o Kapunahou, na Kula Kamehameha Mills, Kula Kaikamahine o Kawaiahao, ke Kula aA'o Ka Honolulu, Iolani, St. Andrews Priory, ke Kula A'o Oihana Kalepa Phillip, Mckinley a me ke Kula A'o kumu ka i komo hou.

AOHE I HEWA WAHI A KE KOA

            Ma ke kakahiaka Poalua nei, maloko o ka aha hoomalu a ka Lunakanawai Lightfoot, ma ka manawa i ninauia ma ai o Gilbery Spillman, ke koa i hoopiiia ae ai no ka pepehi ana a make i kekahi koa o George Schiller ka inoa, ma ke kihi o ke alanui Moi ame Kamehameha IV ma ka hora 3 o ke kakahiaka nui Sabati, ua hoole oia i ka pili o ka hewa iaia. I kulike hoi me ka ka makai ua hoike aku o Spillman ia ia no kona hana ana i ke karaima eia nae, ua hole oia i ka pili o ka hewa iaia imua o ka aha.