Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 50, 16 December 1921 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Lilo Ekolu Kaukani Dala i ka

Aihueia e na Piko Pau Iole

 

Komoia ka Halekuai Lole o Makanani ma ka Po o ka Poaono Nei a Lilo
Aku na Dala Mamuli o ka Wawahiia Ana o ka Pahuhao

 

            Ma kekahi manawa o ka po o ka Poaono aku nei i hala, a i ole ma na @ paha o ka wanaao, i komo aihuemaae ai ka halekuai lole o Makanani, e ku nei ma ke kihi o na alanui Papu me Kalepa, a lilo aku na dala i hiki aku ke huina i ka ekolu kaukani, mailoko aku o ka pahuhao. 

            Mamuli o ke ano o ka lawelaweia ana o kela hana aihue, ua loaa aku ka ike i na makaikiu, aole he poe maukauka, ka poe na lakou kela hana, aka he poe laeula ma ka hana aihue.

            Aole nae kela o ka manawa mua loa, o ke komo aihueia ana o keia halekuai lole aka ma ka pule mamua aku, he mai na lole oloko o kela halekuai i aihueia, i hiki aku ka waiwaiio ma kali o ka ewalu haneri dala, a ua loaa aku hoi kela mau waiwai apau, i na makaikiu ma ka Papu Ruger.

            Ma ka puka aniani o ka papahele alua, ke komo ana mai o ka poe aihue, mahope o ka halekuai, a ma ke kikina puka aniani i hookuukuu ‘iho ai ka poe aihue ia lakou iho ahiki i ka loaa ana o kekahi puka aniani okoa aka, me ke okiia ana o ka uwea pale, i hiki ai ke komo aku ka lima iloko o ke ki i hoopaaia ai o ka puka aniani, ma ia ano iho la, i poholo ai na piko pau iole iloko.

            Aia ka pahuhao malalo pono aku o kela puka aniani kahi i waiho ai, nolaila ua maopopo loa, ua kamaaina mua ka poe aihue i kahi o ka pahuhao, pela iho la i pololei loa ai ka lakou komo ana aku, a hoea ilaila, me ka hoopau manawa ole ma ka hele ana ialoko o ka halekuai holookoa.

            Ua wawahiia ke ki e wehe ai i ka pahuhao, me ka hoohana ole ia o kekahi me hoopa-hu, a i ka hemo ana o ka pahuhao, he hana maalahi loa, ka lawe ana mai i na dala apau e waiho ana iloko, mai na dala maoli, ame na dala pepa.

            Ua loaa aku na hoilona moali manamanalima, mawaho a maloko o ka pahuhao, a ua pa’iia kela mau ma-ka e ka Makai Nui Rose ame ka Makaikia McDuffle, no ko laua hookolo ana aku mahope o ka poe aihue. 

            No na mea hoi e pili ana i na waiwai oloko o kela halekuai, i aihueia ai, aole i loaa iki ka ike i ka ona nona kela halekuai, no ka loaa ana o na waiwai, ahiki i ka hoike okoa ana aku o ka Makaikiu McDuffle iaia, ia wa i holo okoa aku ai o Mr. Makanani no ka Papu Ruga, malaila i ike ai oia i na waiwai apau, o na waiwai no kela o ka aihueia ana mailoko aku o kona halekuai.

 

LILO KA AINA O MRS. SWANZY I KE AUPUNI KULANAKAUHALE

 

            I kulike me ia a ka Meia Wilson o ka hoike ana ae ma ka Poaono aku la o ka pule i hala na la kauinoaia o Mrs. Swanzy ka palapala kuni e hoolilo ae ana i kela apana aina ewalu eka ma Kaaawa, komo pu me kekahi mau haneri kapuai e pili ana i kahakao, i ke aupuni kulanakauhale no ka hooliloia ana aku o ia wahi i paka no ka lehulehu.

            O keia kekahi o na paka lehulehu a ka Meia i hoolala ai a i hele like aku ai no hoi me ke Kiaaina ame ka enekinia kulanakauhale ame ke komisina o na aina aupuni e nana ma kekahi manawa i hala aku nei.  He mau haneri kaukani dala ka waiwaiio o ia apana aina o ka lilo ana ae i ke aupuni kulanakauhaole, a no ka paka wale no ka mea i makemakeia aku ai ia wahi e lilo ae ia i ke aupuni, aole no kekahi hana e ae.

            E lilo aku ana kela wahi i makaha e piha mau ia aku ana e na malihini kaahele a e ka poe puni lealea pu o Honolulu nei no ka mea, he wah maikai i ka auaukai a o piha mau aku ana i ka poe e manao ana e holo malaila e hoomaha ai, a malaila e malama ai i mau paina liilii.  O ka hana i hoolalaia me he mea la, e hookoia aku ana e ke aupune o ia ke kukulu ana aku i mau hale malumalu maloko o ia paka a ia mau haleauau no na malihini kaahele.

            Aole o keia paka wale no ka i holopono ke kuaiia ana, he mau paka hou ae no kekahi mawaho ae o keia i kualia a i lilo ae i ke aupuni kulanakaukale, mahope o na kukakuka ana no kahi a ke aupuni kulanakauhale o ka hoolala ana no ka lilo mai o kela mau eka ekolu ma Waialae ame kekahi apana ololi 1000 kapuai ka loa ame 50 kapuai ka laula ma Wailupe, ame kekahi apana aina 3 ¼  eka ma Maunalua, a he apana aina hou aku no walu eka mawaena o Makapuu ame Niu, o keia apana aina hope e hoolimakimaia ana e ke aupuni, no kekahi panawa, a i ka manawa e lawa ai ke dala no ke kuai ana ia apana aina hope e hoolimalimaia ana e ke aupuni no kekahi manawa a i ka manawa e lawa ai ke dala no ke kuai ana apana aina ka manawa e ku ai ke aupuni.

 

HE LAWEOLA KE KUMUHOOPII NO KEKAHI MAU KOA ELUA

 

            Mahope o ka ninaninau a noii ana a na aliikoa o ka Pakoa o Leilehua no ke @  make ana o Arnold Tangerman, he koa no ka puali helewawae 35, i pepehiia ai ma ka po o ka la 30 o Nevemaba, a i lele loa ae ai hoi kona ahomaloko o ka halema’i ma ke kakahiaka o ka la ekahi o Dekamaba, ua loaa na ike maopopo i na aliikoa no ke kumu o ia make ana o Tangerman, a ua hookomoia ae he hoopii ku-e no kekahi mau kopala elua no ia puali no ma ka Poaono aku lao ka pule i hala.

            O na koa i hoopiiia ae no ka laweola, oia o Marshal C. Ainsworth, he 28 makahiki, ame John W. Cruse, he 26 makahiki, a ua hoopaaia ae laua maloko o ka halepaahao o na koa mai ka manawa mai o ka make ana aku o Tangerman.

            I kulike me na oleloike i hoikeia ae ma ka manawa o ka ninaninauia ana o na hoike ua nui loa ka waiona a nei mau koa o ka inu ana a ua ona maoli no hoi lakou maka manawa a lakou e paani pepa hahau ana.  Iloko o kela manawa a lakou e paani pepa hahau ana ua ala ae la he hoopaapaa hahana a ua ikeia mai keia mau kanada ekolu e kekahi poe e haalele iho ana i ka hale a hele aku la me ika mau no o ko lakou hoopaapaa.  Mahope iho o kela manawa na loheia mai la ko lakou hakaka ana me ka pohapoha o na puupuu ia manawa, wahi a na hoike.

            Mahope iho o kela manawa aohe poe i ike mai i ka hopena o kela hakaka ana a kela mau koa, aohe no a lakou mea i ike no ka hopena o kela hakaka ana, eia nae, i ka hoi ana mai a kekahi mau koa mai ka hale Kalapu Kaala mai, ua hooku’i mai la ka wawae o kekahi o laua ia Tangerman o weiho ana iluna o ka lepo a e au ana ke koko ma o a maanei mamua pono mai o kona hale.  Ua lawe koke ia aku oia noloko o ka halema’i, a malaila oia i make loa ai.  Ua naha kona iwipoo ma na wahi lehulehu me ka haki pu o ka iwihoehoe.

           

KAKUINOA O LORD I KA BONA ALANUI HOLOPUNI

 

 

Hookahi i Make Ma Kekahi Ulia Kaa Oto Kalaka

 

            Kahuli he Kaa Kalaka me Eono Mau Kepani e Kau Ana ma Kahi Kokoke i Waialua

 

PAKELE AKU KE OLA O KA NUI O NA OHUA

 

            Hoihoiia ka Poe i Loaa i na Eha Kukonukonu no ka Lakou Lapaauia ma ka Halema’i

 

            Ma ka po o ka Poaono aku nei i hala, i halawai ae ai he kaa kalaika, me na Kepani eono e kau ana maluna me ka ulia poino, ma ke alanui holopuni, mawaena o Waialua ame Leilehua, a o ka hopena o kela ulia, o ia no ka halawai ana o kekahi Kepani me ka make, a pakele mai hoi ke ola o kekahi mau Kepani e ae, ma ka apua, me ka hoihoiia ana maloko o ka halema’i ma Leilehua e lapaauia mai ai ko lakou mau palapu.

            I kulike ai me ka moolelo o kela ulia, ua haalele aku ke kaa otomobile kalaka ia Waialua, ma ka hora 9:45, ma ke alahele no Honolulu nei, a mahope o ka kaahope ana aku o ka uwapo loihi, ua hoohuli ae la ke kiakaa i kona kaa, ma ka aoao hema o ka wa no ia i haule aku ai o ke kaa ma ka aoao o ke alanui, me ke kahuli ana o ke alo o ke kaa ilalo.

            Ua paa ke kiakaa ame kekahi o na ohua, malalo o ka oho o ke kaa, he elua hoi mau Kepani, me hookahi wahine, mahope o ke kaa, i halawai me na eha kukonukonu, eia nae, he hookahi o kela mau Kepani, i kukonukonu loa kona poino.

            I ka manawa i loaa aku ai kela kaa poino, me na ohua, ua hoihoiia mai ka poe i eha me ka awiwi loa no ka halema’i ma Leikehua, eia nae, ua make e kekahi o lakou, mamua o ka hiki ana mai i kahi i ku ai o ka halema’i.

            He Kepani aoo keia, nona na makahiki ma kahi o ke kanalima a oi nona ka inoa o T. Nishida, he Kepani mahiai no Wailua, eia ka o kela huakai, no Honolulu nei, he huakai ia no kona poino.

            Ma ka hoakaka a ka Hope Makai Nui Plemmer o Waialua, ma ka helehelena o ka ulia i loaa i ke kaa otomobile, ua hoike mai na hoailona maopopo loa, no ka hookeleia ana o ke kaa kalaka me ka holonui maoli, pela i hu ai ma kapa o ke alanui, ahiki i ka haule ana mailuna aku o ke alanui. 

            Ma ka manaoio o ka poe ma ka halema’i o Leilehua, aia he manaolana nui, no ka palekana o ke ola o ka poe apau i kaa aku malalo o ka malu o kela halema’i, a he hookahi wale no i ikeia ke ko’iko’i o kona mau poino, oia o Sogi, ke kiakaa, o ke kaa kalaka, eia nae, aia he mau manaolana no ke kaawale o ka poino mai iaia aku.

            Ua hoopaneeia ka noho ana o ka aha koronelo nieniele kumu make, ahiki i ka oluolu maikai ana o kela mau Kepani i eha, i hiki ai ke hooloheia aku ka lokou mau hoike, e ke kiure koronelo.

 

HOPUIA HE ELEMAKULE PILIPINO NO KA PEPEHIKANAKA.

 

            O kela Pilipino elemakule o Kukuihaele, Hamakua, Hawaii, nona ka inoa o Palabiano Quizon i pepehi ai i ka wahine a make, a loaa aku ai hoi ua houia i ka pahi a make, ua paa mai nei i ka hopuia e ka makai Julian Manalo; aohe i ku-e mai kela Pilipino i kona manawa i kiiia aku ai e hopu.  Na ke kaikamahine i lohe i ksa uwe kapalili o ka makuahine i hele aku e hoike i kekahi poe e ae e noho kokoke mai ana i kona manawa i hoi hou mai ai i ka hale e kii i kekahi mea ana o ka poina ana i ka hale i hele aku e hoike.

 

Hookohuia Mai o F. Andrade me John R. Desha

 

Hoouna ka Peresidena Harding i ko Laua Inoa i ke Senate no na Kulana Lunakanawai

 

HAKALIA WALE NO I KE APONO O KE SENATE

 

Pani o Andrade i Kahi o ka Luna kanawai Franklin a o Desha no ke Kulana Oihana Hou

           

I kulike ai me ka lono kelekalapa o ka loaa ana mai i Honolulu nei, ua hoouna aku ka Peresidena Harding i ka inoa o Frank Andrade o Honolulu nei ame John R. Desha o Hilo, i ka aha senate, no ke aponola mai i mau lunakanawai no ke aponola mai i mau lunakanawai no ka aha kaapuni o Oahu nei, ma ka la 1 iho nei o keia mahana, a i hakalia wale no ko laua lawe ae i ko laua mau kulana oihana pakahi, i ke apono mai o ke senate.

            O ke kulana i hookohuia mai la e ka Peresidena Harding maluna o Frank Andrade, no ka pani ana ae no ia i ka maklua i hoohakahakaia iho, ma o ka waiho ana mai o ka Lunakanawai Kaapuni Franklin, i hala aku no Kina, ma ke Sabati nei, a o ke kulana hoi i hookohuia aku ai o John R. Desha, no ka lawe ana ae no ia i ka noho o ka eha o na lunakanawai kaapuni, elike me ia a ka ahaolelo kuloko i hooholo ai.

            Aole i lilo kela nuhou kelekalapa i mea hookahaha i ka manao o ko Honoluylu nei poe, no ka mea, o keia no na inoa a elua i haawiia aku na apono ame na kakoo ana, a ke komite kuwaena Repubalika, a i hoounaia aku ai hoi i ke keena o ka loio kuhina ma Amerika.

            O ka Lunakanawai Kaapuni Banks ka ka papa loio Hawaii o ke kakoo ana no ka hookohuia malama ke kulana a ka ahaolelo kuloko i hooholo ai, o ia hoi i aha no na hihia oki mare, a mau hihia e ae o kela ano like, me ka haawi ole aku nae o ke komite kuwaena Republika i kana mau kakoo ana, oiai he Demokarata ko ka Lunakanawai Banks aoao kalaiaina.

            O Miss Akepeka hoi ka inoa a na ahahui o na wahine o keia kulanakauhale i kakoo aku ai e hookohuia mai ma kela kulana, a ua hoounaia aku kono inoa i Wakinekona, me ka loaa ole o na kakoo ana aku a ke komite kuwaena.

            No Frank Andrade, he loio oia i lawelawe i kela oihana no na makahiki lehulehu, a ua noho mua hoi ma ke kuwaena.

            No Frank Andrade, he loio oia i lawelawe i kela oihana no nqa makahiki lehulehu, a ua nohyo mua hoi ma ke kulana lunakanawai no ka aha hoomalu no kekahi mau makahiki, pela hoi kona lilo ana he hope loio kalana no kekahi manawa.

 

            HAAWIILA HE $9000 I NA HUI LOIO EKOLU.

 

            He  $9000 ka uku o na hui loio ekolu i paio i ka palapala kauoha a Mrs. Julia A. Afong a ka Lunakanawai C. S. Franklin o ka hooholo ana ma ka Poalima aku nei o ka pule i hala, a e laweia ae keia huina mailoko ae o ka waiwai o Afong.

            Maloko o ka olelo hooholo a ka Lunakanawai Franklin o ka hoike ana ae, ua haawi ka aha he $3000 ka uku o ka hui loio a Robertson, Castle ame Olson, na loio no ka Bishop Trust Co., ka lunahooponopono no ka waiwai o Afong no ka manawa; a i na hui loio o Thompson, Catheart & Ulrich ame ka hui a Frear, Anderson, Prosser ame Marx, na loio o Mrs. Bessie R. Burns ame A. H. Afong, na mea i hoohalahala i ka palapala hooilina, he $6000 ka uku hui.

            Aka nae, ua hookoe ka Lunakanawai Franklin na ka aha kiekie teritore i ka ninau o ka hooholo ana he kupono paha keia uku e kakiia maluna o ka waiwai o Afong a aqole paha.

 

Pepehiia he Koa Luina a Make Loa ma Maui

 

Loaa Aku Oia Maluna o ka Uwapo ma Kahului me Kona Poo i Hahauia me Kekahi Meaeha

 

HOOHUOIIA NAE HE MAU OPIO HAWAII

 

Hele Kela Luina i ka Holokaa me ka Hoohala Ana he Mau Hora ma ka Inu Rama Ana

           

Ma ka uwapo ma Kahului, Maui, ma ka hora elua me ka haoa, o ka wanaao o ke Sabati aku la i hana i loaa aku ai he luina noluna o ka Moku Aeko, o ka oihana kaua o Amerika, me kona poo i naha, a ma ka hora elima me ka hapa o ke kakahiaka Sabati ae, i make ai oia, maloko o ka halema’i ma Paia.

            O. H. T. White ka inoa o kela luina, a ua paa aku hoi kekahi poe i ka hopuia malalo o na kumu hoohuoi, na lakou i pepehi i kela luina a loaa laia ka poino, i make ai oia.

            I kulike ai me ka lono i hoikeia mai i Honolulu nei, mahope iho o ka halawai ana o kela luina me ka poino ua loaa aku kona kino; e waihe ana maluna o ka uwapo o Kalau@ iloko o ke kulana kupouli, ua noha kona poo mamua mai, a mahope o ke ana i hahauia me kekahi meaeha ku i make.

            Ua hele kela luina nouka o ka aina i ka holoholo a ma ka oleloia, ua kau aku oia maluna o kekahi kaa otomobile, a holo aku la me ehiku mau keiki Hawaii no kekahi wahi, me ko lakou hoohala ana he mau hora ma ka inu ana he ehiku a ewalu omole okolehao.

            Mahope o ka hala ana o kekahi manawa, ua huli mai la ke kaa me elua o kela mau keiki, ame ke kkiakaa, ame ka luina no kahi o ka uwapo, ma ka hapalua o ka hora umi-kumamakahi o ka po, a wahi a kela poe kanaka opio, na waiho no lakou ia White maluna o ka uwapo.

            Ma ka hoakaka hoi a ka luina i eha,aole ana mea i hoomaopopo iki, no kona haalele ana i ke kaa otomobile, o kana no i manao ai, maluna no oia o ke kaa otomobile kahi i noho ai, aka nae ma ka manawa i loaa aku ai, maluna oia o ka uwapo me ka naha o kona poo.

            Ua hoakaka pu ae no hoi kela luina, he eke dala kana, me na dala he kanaono-kumamalima iloko, eia nae aole kela eke dala, i loaa aku maluna o kona kino, a ua hooia mai hoi kela poe o ka hele pu ana me ia, no ko la kou ike ana i kela eke dala, i hunaia iloko o ike kakini.

            Ma ka hulii ana oloko o na pakeke o kona lole, he mau dala liilii wale no ka i loaa aku, aole nae ke oke dala, a ua nalowale pu no hoi me ke kakini.

            O ka poe i hoohuoiia, a i paa ae ai i ka hopuia, he poe keiki Hawaii; a ua haalele iho na aliikoa ia Honolulu nei no Maui, no ka noii pono ana aku, i na mea apau e pili ana, i ka hana karaima, i hookauia aku maluna o ka luina.

 

KOHOIA O L. T. LYMAN E KA PAPA HOME HOOPULAPULA.

 

            O L.T. Lyman ka na Komisina o na Home Hawaii o ke koho ana i mea nana e alakai i ka oihana mahiai ma Molokai maluna o na aina hoopulapula e nohoia aku ana e na kanaka Hawaii ma nei mua aku, ma ke ana he kanaka loea ma ia oihana.  Ma ka hapa hope o keia mahina e lawe ae ai oia i kana mau hana hou.

            E kaa aku ana malalo o ka Mr. Lyman hookele ana na hoomakaukau ana no ka hoonohyo ana aku i ka poe mua loa o na Hawaii e hoi aku ana maluna o na aina hoopulapula ma Molokai.  He $400 no ka mahina kona ukuhana a ke komisina o ka hooholo ana.

 

Pau ka Pa Papa o ka Hui City Mill i ke Ahi me na Hale Apau

 

­­­­­Maopopo Ole ke Kume o ka Hoomaka Ana o ke Ahi e A, ka Mea Nana i Hookau Mai i Kela

Poino i Hiki i ke $60,000.00 Poho

 

            Ma kekahi kumu i maopopo ole, i holapu ae ai na alelo ana ole o ke ahi, i na hale ame ka pa papa, o ka hui City Mill, ma ka hora ewalu o ka po o ka Poaono aku la i hala a o na poho i kohoia no kela pauahi, ua hiki aku ia ma kahi o ke kanaono kaukani dala.

            E ukali aku ana nae, mahope o kela pauahi, he hookahi mea i make, aole mamuli o kela pauahi, aka ua manaoia, mamuli mai o ka hookeke, me ka nui o ke pihoihoi, pela iho la i halawai ai he haole nona ka inoa o C. H. Clark me ka make.

            He luna keia haole, no ka hui hana halakahiki Hawaii, a ua ikeia kona make ana e kekahi wahine Kepani oiai oia e hele aku ana no kahi o ka pauahi.

            O kela kekahi o na pauahi nui i ikeia ma keia kulanakauhale, o kahi wale no o ka laki, o ia ka pohu ma kela po, aole he wahi oaniani makani iki, ina paha no ka pa o ka makani me ka ikaika, ina ua pau na kula aila nunui, e waiho nei ma Iwilei, e hiki ole ai ke kinaiia ke ahi, e na kanaka kinaishi.

            No nahora eha, ka hooikaika ana o na kaawai e kinai i ke ahi, ua like nae ka ikaika kinai o ka wai,k me he mea ole la, i ka ikaika o ke ahi.

            Ma ka oleloia, ua hala aku ke kiaipo no kekahi wahi, a iaia i huli hoi mai ai noloko o ka pa papa, ike aku la oia i ka a o ke ahi, o kona hoike koke mai la no ia i ka lohe i ke keona kinaiahi, o ka mea wale no nae i kohoia aku, no ke kumu mai o kela ahi, o ia no ka a ana mai o ke ahi, mai ka puu opala mai ahiki i ka loaa ana o ka rumi wiliki, o ka hale olopapa.

            Ua lilo na hale apau o kela hui papa, i puu lehu, pela hoi na kaa kalaka nunui, e ku ana ma ko lakou mau wahi, a o ka papa keia e aku ana, ua pau pu i ke ahi, a laki wale iho no ka pahola ole ana aku o ke ahi, a loaa ke kula aila, e ku ana ma kekahi kihi o ka pa, ina nei no ka pau o kela aila i ke ahi, aohe he manaolana, no ka mea aia ma kahiako, koke loa i kela aila, kahi o na kula aila nunui o Iwilei.

            Mahope iho o ka hoike ama mai o ke kiaipo, i ka hoailona pauahi, ua piha mua ke alanui o Iwilei i na kanaka, oiai na hiki ke ikeia mai ke ahi mai na wahi mamao mai, a i ka hoea ana aku o na kanaka kinaiahi, pela hoi me ka oihana makai, ua lilo i hana nui ka hookaqawale ana ae i na kanaka, mai na wahi mai e hiki ai i na kanaka kinai ahi, ke hooke aku ka lakou mau hana.

            Ua ikaika maoli ka hoomalu ana o ka oihana makai, i ka lehulehu, ma ka hookaawale ana i na kanada, mai ka hookokoke ana aku i na palena a na kanaka o ka oihana kinaiui. o kinai ana i ke ahi, a e kupale ana hoi i na waiwai e ae, i hoopilikia ole ia aku e ke ahi.

            Ua paa no kekahi mau waiwai i ka inisuaia, aka nae he huina uuku wale no o kela waiwai, nolaila aole e hoihoiia mai ana na poho, i kau aku maluna o ka hui i hanaia aku maluna o kona mau waiwai o ko ahi.

 

HOOLE KE KOMITE I KE APONO ANA I KA HOOKOHU.

 

            Ma ka noho ana ae o ka halawai a ke komite kuwaena o ka aoao Rebubalika, ma ka auwina la, o ka Poalua aku la i hala, no ka noonoo ana i na hookohu oihana a ka Puuku A. Lewis Jr., i manao ai e hana mai, i hoike ae ai na lala o kela komite i ko lakou ku-e maoli, ma ka hoole ana, aole e apono i ka inoa o Carl F. Wikander, i luna kakaukope nui no ke aupuni, aka nae, ua haawi aku ke komite, i kana apono ana, no kekahi mau inoa e ae, i waihoia mai.

            O na inoa a ke komite i haawi aku ai i ke apono ana, o ia ka inoa o Edward Fogarty no ke kulana ilamuku pauahi; Henry P. Beckley, no kekahi kulana iloko o ke keena auhau ame Tom Carter, i mea malama buke, maloko o ke keena o ka puuke.

            O ke kahua nui i ku ai o na ku-e ana aku o ke komite kuwaena, i ke apono ana i ka inoa o Waikander i luna kakaukope no ke aupuni, o ia no kona ike ole ia ana, he mea hooikaika iloko o na hana kalaiaina, ma ka aoao Rebupalika, a he pule wale ae nei no i hala, akahi no oia, a kakau aku i kona inoa, ma ke ano he lala no ke kalapu Repubalika, o ka mahele ewalu, o ka apana eha.

            Ua kakooia aku ka palapala noi a Mr. Wikander no ke kulana oluna kakaukope o ke aupuni, e ke kalapu o ka mahele ewalu, i noho peresidena ia e Fred Bush, a pela hoi me kekahi mau palapala hooia e ae no kona kupona mai ia Charles Merriam mai o ke keena aina, o ka hui o Burua ma ame John R. Galt o ka Hawaiian Trust.

            O ka mea nana i hoala mai i na ku e ana, no ke apono ana aku i kela inoa, oia o JHohn A. Beaven, ke kakauolelo o ke kalpu o ka mahele ewalu.  Wahi ana, no na makahiki eiwa ae nei i hala, ka noho ana o Mr. Wikander ma ka mahele ewalu, eia nae aole loa oia i lilo mai i lala no ke kalapu, ahiki i ka pule aku nei i hale, ma kona manawa i manao ai, e noi aku i kekahi kulana oihana, a no kona ike, o ka lilo wale no i lala no ke kalapu ke kumu e nanaia mai ai kana noi, pela oia i kakau ae ai i kona inoa.

            E ukali aku ana, ma kela hoole ana a ke komite kawaena i ka inoa o Wikander no ke kulana kakaukaope o ke aupuni, ua haawi aku kela komite i kana apono ana i na inoa o J. H. Fisher, S. P. Correa, J. M. Camara, James K. Ahloy, George Kopa ame Edward K. Woodward, no kela kulana. 

            No kekahi mau kulana oihana e ae, ua haawi aku ke komite, i kana apono a kakoo ana, i ka inoa o Jorgen Jorgensen i enekinia, a ua aponoia aku hoi ka hookohuia ana mai o Thornton Lyman, i mea a’o mahiai no na aina hoopulapula.

            Ma kela noho ana o ka halawai a ke komite, i hoalaia ae ai kekahi mau kamakamailio ana, nmmo ka loaa ole o ka makaukau ia Mr. Wikander, no ka mea i kona noho hana mua ana, maloko o ke keena kakau kope o ke aupuni, he mea kikokikohua wale no oia, a he mea paa i ke kope, a ina i makemake ka Puuku Lewis, e hoonoho i na kanaka makaukau ma na keena oihana, alaila o kana hana kupono loa, o ia no ka hookiekie ana ae ia george Kopa, ka mea i noho hana @ malako o kela keena, a i paa hoi i ke kulana o ka hope luna kakaukope o ke aupuni ahiki i keia manawa.

 

KOHOIA O JACK DESHA I LUNAKANAWAI.

 

            He kelekalapa ka i loaa ae i kekahi o na luna aupuni o Honolulu nei mai ke keena oihana mai o ka Loio Kuhina o Amerika ma Wakinekona, e hoakaka ana aole ka Lunakanawai J. J. Banks a i ole o Miss Ashford ke aponoia mai ana i lunakanawai no ka ana kaapuni luloko, aka e hooko mai ana ka lolo kuhina i ka makemake o ke Komite Kuwaena Repubalika, o ke kanaka a ke komite i hooia aku ai oia ka ka loio kuhina e apono mai ana no ia kulana.

            O ka Lunakanawai J. J. Banks ka ka ahahui a na loio o Hawaii o le apono ana no keia kulana, a o Jack Desha hoi ka ke komite kuwaena Repubalika o ka hooia ana.

            Ua hoike ae ka lunahoomalu o ke komite Lorrin Andrews ma ka Poaono aku la i hala no ka hoohole ana o ia komite Lorrin Andrews ma ka Poaono aku la i hala no ka hoohole ana o ia komite aole e hooholo i kekahi mea e pili ana no ia kumuhana, e waiho no na ka papa loio Hawaii e noonoo, aka nae o John R. Desha ka i aponoia elike me ka hoakaka a ke kelekalapa o ka loaa ana mai Wakinekona mai e hoakaka ana i ko ka loio kuhina hoopono ana i ka inoa a ke komite Repubalika o ka hoola ana aku.

            Aia ka Lunakanawai Banks maVictoria, B. C., a ua manaola e hoi mai ana oia ma ka la 28 o keia mahina.