Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 42, 21 ʻOkakopa 1921 — Loaa Mai na Noi i ke Komisina Home Hawaii Makemake na Kanaka o ka Mokupuni o Hawaii e Wehe Koke Ia na Aina Hoopulapula HE KANAKOLU MAU NOI I LOAA MAI NEI Makaukau Kela Poe Noi me ke Dala no ka Hoomaka Koke Ana i na Hana Hoopulapula [ARTICLE]

Loaa Mai na Noi i ke Komisina Home Hawaii

Makemake na Kanaka o ka Mokupuni o Hawaii e Wehe Koke Ia na Aina Hoopulapula

HE KANAKOLU MAU NOI I LOAA MAI NEI

Makaukau Kela Poe Noi me ke Dala no ka Hoomaka Koke Ana i na Hana Hoopulapula

Oiai Ito nee mal'w-nei na 7iana a ke komiBina hoopulapula, a i ikoia hoi ma kekahi inoa , « koanisina home Hawaii, ko komo 1 liii mai nei na pa)apala noi, niai na Hawaii mai, no kn aeia aku e hoi a ; noho hoopnlapula maluna o na aina i hookaawaleia no kela hana. He kannkolu mr u palapnla noi, i loaa mai i ke kowlsina, mai kekahi mau HawaLi mai, «o ka weheia aku ' he mau eka aina mh, na aina hoopula- J pula o Panaewa ami Keaaukaha. Aia • ma kahi o ka ol»a l'.aukani eka pakahi t iloko o kela mau aina, ua like hoi ia me eha kaukani eka ka nui iloko o na aina a elua. Ma ka palapala jtoi a kela poe Hawaii he kanakolu, e lioi ikaika mai ana lakou i ke komisinit, e wehe koke ia aku na aina o Panaewa ame Keaau-' kaha, me kn hakali.i ole, a ua makau- I kau hoi lakou, e aku i na hana | lioopnlapula, imua, ine ka lakou dala ponoi, me lee kauka'i ole mai ina kokua mai ko aupuni .aku, ina xia liemaho.ma ko aupnni mo ke dala i keia manawa. Aole he mea i hooholoia e ke komisina homo Hawaii, ma ka uoho ana o ka Lalawai ma ka J oa)ua nei, aka nae me he mea la, e aj ono ana ke koiniaina i kela manao o ka poe noi, 110 ka wehe koke ia aku < kela mau aina, no ha hoopulapula ani'. Ma ka manao o ka Loio Kuhina Irwirt, ka mep nanr< <s a'o aku ana i ke kotnisina i k& mea. « hana ai-1 ua hoakaka ae oia, o ka hana pono waie no i keia manawa, o ia ka hoo- j maka koke ana aku e anai i na palena o na aina, hoopulapula o Panaowa, mo Koaaukaha; he manao hoakaka hoi, e noonoo ia aku ana ma keia halawai ae. ' O no mea. ano nui i knmailioia ma kola halawai a ke komisina, o ia no na mea e pili ana no ka huakai i Moloka\, no ka nana ana i na aina hoopulapula, ua hooholoia, ma ka la 4 o ka mahina ae noi o Novemaba, e holo aku ai na komiaina no Molokai r a e hele pu aku ana hop. kekahi poe loea ina ka , oihana mahi, me kela komisina, no ka huli pono ana, i ke ano o ka lepo, i . maopopo ai ke ano o n& meakanu kupo-, no loa e hoouluia ai m.iluna o na aina.

IMa na mea i hoomaopopoia, aia ma kahi o ka 5500 mau eka, i kupono no ka oihana mahi, a he 2000 hoi mau eka no ka hanai holoholona ana, a he 200 eka, i kupono, no ke kanu ana i ka ai a. na holoholona. He hana kekahi i noonooia a i hoolalaia e ke komisina, o ia no ka wehe ana flku i kekahi mau eka he 40 a 60 paha, no ka mahiai a hanai holoholona ana, malalo o ka hoohana ana a kekahi kanaka makaukau ma kela mau hana; eia me ko komiaina he mau palapala Hoi ma kahi o ka iwakalua-kumamali-ma ka nui, mai ka poe mai,, i makaukau no kela hana, eia nae, aole ho mea a ke komisina i hooholo ai, koe wale do ka hele mua ana e nana i na aina, aia a hoi mai, ia tra e maopopp ai ka lakou mea e hana aku ai. lie palapala noi kekahi i loaa ae i

| ke komisina, mai ka Papa Hawaii inai, i no ka aeia aku, e loaa kekahi kikoI waena, e malamaia ai na hana hooma- | na, ka hana hoonaaviao, ame hoohauoli, ' no ka pono o ka poe hookuonoonoo. | Ma ka manaoio oke komiaina, iloko 0 makahiki hookahi mai keia. m«inawa aku e holopono loa ai, na mea apan i manaoia no ka haiUL hoopulapula, a ia wa e waihoia aku ai nn apana aina, imua o ka poe c makemake : ana, e noho iloko o keia mau makahiki mua elima, ma. ke ano hoao, no ka i holomua o ka hana hoopulapula. ♦♦♦ aiANILA, Oet. 11.—Ua hopuia o i Guillehmo Martinez, ke kakauolelo o ka banako Piiirino Lahiii, no ka hewa lawe aihue i ka waiwai i haawiia iaia ! e malama. Ma ka hoopii e hooiaio ana 1 kona hewa t»a lawe oia he $750 mailoko ae o na loaa o na mahele 300 o j na kuleana banako ana o~ke kuai ana j no kona pono ponoi" iho.