Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 41, 14 October 1921 — HE HOALOHALOHA NO KUU HOAPILI MRS. ANNIE KEALOHAPAUOLE AKIMO. [ARTICLE]
HE HOALOHALOHA NO KUU HOAPILI MRS. ANNIE KEALOHAPAUOLE AKIMO.
Ke kapena nana e hookele nei ka moku kaapuni honua, Nupepa Kuokoa. Aloha nui kaua:-E oluolu mai oe, no'u kekahi rumi kaawale e hookipa aku i keia mau ukana luuluu a ke aloha, e pauma nei ia'u, no kuu wahine i aloha nui ia, ua hala, ua niau aku la ma ka poli mau o na mea apau, aloha kuu hoapili o na la he nui he wahine.
Me kuu naau aloha poina ole au e au hele ae nei, mao, maanei, o ka ike aku i kuu makua he wahine, ua nalo ua huna na maka i ke aouli, auwe kuu aloha e, e uwe no au i ko aloha! He elua wale no pule o ka nawaliwali ana o kuu aloha, a i na la hope o ka elua o ka pule i hoihoiia ai i ka Haukapila Moiwahine, ma ke kauoha a ke kauka. Poakahi Sept. 13, 1921, okiia, he mea no e hauoli ai ka manao, pau ka eha ana, pau ka auwe ana, moe maikai oia ia po a ao ae, Sept 14, hiki hou aku la no hoi au na keiki a maua, na pokii, maikai no, noho me ka maikai, kamailio me ka maikai ahiki i na hora e hoi ai na keiki me na pokii, koe no maua, ia manawa pokole no, i loli ae ai ka maikai a ka maikai ole, me keia mau olelo e pane mau mai ana e papa, mai haalele mai oe ia'u, aole au e haalele ia oe. E kipaku mai paha auanei ka makai ia oe? Aole au e nana i ka lakou ia wa aia ka luuluu ka ehaeha iloko o ko'u naau kahi e oni ana; ma ka aoao au o kona moe ahiki i na hora o ka wanaao, o kana pane hope a'u e poina ole nei, e papa, e poho ana kou luhi ana ia'u, a pili iho la na lihilihi maka o kuu aloha. Auwe kuu aloha e auwe no au i ko aloha, hoopili aku la i na papalina o kuu aloha me na waimaka o ke kaumaha, e nana ae, ana au mao, aole ma ko'u kua, aole ma na aoao o'u, oia hookahi imua o'u auwe, auwe kuu wahine e! Me na lima kaumaha i lawelawe hope aku ai au i kuu hoapili he wahine, auwe kuu aloha e! Kahea mai la ia Mr. William no ke kii ana ae i kuu aloha, kai pu mai la maua me kuu aloha a ia home pu anuanu, hoomoe hookahi aku la iaia malaila, huli hoi aku la au me na kaina wawae kaumaha ahiki i ka home a kuu aloha e noho mau ai, aole au i ike aku, o ke kaumaha, o ka nele i na noonoo maikai, o ia ke hana ana i ko'u lunaikehala auwe kuu aloha e!
O na keiki a maua ke noho mai ana me na kaikuaana o maua, he mau hora ia o ke kanikau, auwe kuu wahine kuu aloha hoi! Ua hanauia kuu wahine aloha ma Palikea, Honolulu, Oahu, mai ka puhaka mai o Mrs. Kailimahuna (w) me Mr. Ke, i Maraki 23. M. H. 1869; ua piha i kuu wahine aloha na makahiki he 52 ka hanu ana i na ea huihui o keia ao mauleule, a waiho mai la ia'u e auamo aku i na ukana kaumaha o ke aloha mahope nei. He ipo aloha mua no ka kuu wahine aloha, John Meha, mai ko laua mau puhaka mai he kaikamahine o Mrs. Keaokalani Emaleka, he mea nui kana kaikamahine iaia, pela me na keiki a ko'u mau kaikuaana, na keiki a kona pokii kane, na keiki a kona kaikuaana ma ka aoao o na kupuna, o na keiki apau he mea nui no iaia. He wahine malama kane, malama makua, he puuwai akea i na mea apau, he makua no na halekipa, he lima hana no na mea pili paina luau, he maiau he maemae maoli no, auwe, kuu wahine e! Kuu wahine e ka uluwehiwehi o na pua, aloha ka ua nihi lau laau o Palikea, kuu hoapili o na pali Koolau, he wahine. Aloha ka nuku o Nuuanu o ia wahi a kaua e kui pua lehua ai: aloha na hala o Kekele, oia mau pua kupaoa i ke ala a kuu wahine aloha e kahiko ai E Kaneohe e; ua pau kou lohe ana i kona leo aloha, e Heeia i ka ua Poaihale e; ua pau kou hoopulu ana i na papalina nohea o kuu aloha. E Heeiakea e, ua pau ka maalo hou ana o kuu aloha ma ia one aloha ou, e Waikane hoi aloha ia wahi a kaua e luana ai, ua pau kou inu ana i na waipuna o ia wahi, na makalae o Kualoa, kahi a kakou e luana ai i malumalu i ka lau o ke kamani; E Kahana e, aole kou mau hunakai e hoopulu hou ana i kona helehelena; e Laie maloo e, aloha ia wahi a kakou e luakaha ai, aloha na makalae o Kawailoa kahi a maua e hoomaha ai me kuu wahine aloha. Waialua e, aloha ia wahi a kaua i pili ai, laukanaka i na keiki a kaua, ka Ehukai o Puaena, ua pau kou hoopulu ana i kona mau oho; aloha ke kula o Waikakalaua, o ia wahi a kaua i pili ai, e pukui pu ana i na kulu kehau o ia wahi, aloha. E Kipapa e, ua pau ka maalo hou ana o kuu wahine ma na pali aloha ou, Waianae, ua pau kou ike hou ana i kona mau hiona aloha, Aiea hoi, aole e maalo hou ana kuu wahine aloha ma kou mau palena, aloha ka piina ikiiki o Kapukaki, mea ole wale no ia i kuu wahine aloha, kuu wahine i ke kai o Waikiki, ua pau kou ako hou ana i na lipoa aala, o ia kai, ua kapu, ua malu auwe kuu wahine e! Kaimuki e, eia au, ua luuluu i ka ukana a ke aloha, aloha wale ia wahi a maua i alo ai i ka ua me ka makani, i hoomnawanui ia i na inea o ke alahe,
le, Waialae hoi, ua pau kou lohe ana i ka leo o kuu wahine; Wailupe, kahi a maua e pili ai me na keiki a kaua; o Niu e; aloha ia mau wahi a kaua e alo ai, i ka makani kuehu one o ia kula panoa auwe e uwe no au i ke aloha!
Aohe hana a Kuliouou, ua pa ka makani he kaomi, aloha ia home o Kuliouou, kahi a maua me kuu aloha i hookipaia ai mai Kinohi a Hoikeana, e ka mea puuwai alohai akea, laula, Mrs. N. Mana, me na keiki puuwai aloha a kakou, a lilo ia home i home e kipa mau ai, a na ka maalo ana ae la o Hilo mahina kau ahiahi, ua nalo aku la kuu mahina malamalama, auwe kuu aloha e! Ke hoomanao ae nei au i ka inoa e kuu aloha i kuiia mai nona e kana aloha mua:. Mahina Malamalama, Ka'u ia e lia nei, Ke ike aku au i ka hiona, A he nani kaili puuwai. Ua kaili aku kuu mea aloha i kuu puuwai, a ke noho nei au me ka nele i ka manaolana no kuu aloha. Ua piliia o maua mai ko'u mau la opio a kanaka makua, ma kona poli mau au, auwe kuu makua e! Ua piha ia maua na makahiki he iwakalua a oi, a haalele mai la oia ia'u. Aloha na i'a kaulana o Maunalua, aole oe e ai hou ana ia mau i 'a, aloha, na i'a kuilima o Kuliouou, na kole maka onaona ame ka uhu kai o Makapuu, aloha na pali o Ihiihilauakea, o ia koluna, o kaua kolalo e aloalo ana i ka wela a ka la, aloha Wawamalu, ia wahi a kaua i pili ai me ko aikane a kaua, aloha na i 'a kapeku lima o ia kai, aloha na ehukai e hoopulu mau ai i na papalina ou e kuu aloha.
Aloha ka lae o Makapuu, kahi a kuu wahine e kui ai i na opihi ono o ia makalae, ua pau ua hala ka puulena aia i Hilo; aloha ka huikau o ke kaona, kahi a maua e kuilima pu ai, aloha ka ua kukalahale, aole e hoopulu hou ana i ke kino o kuu aloha, aloha ka i'a miliapa o ka makeke, aole kuu aloha e hoopa hou ana ia mau i'a ono, a ka maka i ka ike a kuu aloha. Aloha ka home o Maliekamalu, aole kuu wahine e ike hou ana i ua paia laahia ou, ua pau kana hana maanei; aloha o Pauoa, kahi o ka liko lehua i kupu ai, aole kuu wahine e hehi hou ana ia mau lepo i kamaaina i kona mau kapuai. E Apio Lane e, aole e maalo hou ana ke aka o Mahina Malamalama maluna ou; e ka lihilihi ula o ka lehua e, aole e kui hou ia ana kou mau pua e kuu aloha. E ka pua kiele e, aole na lima mikiala o kuu aloha e hoopa hou ana ia oe, auwe e uwe no au i ko aloha! Me keia mau mea apau, ke kaohi nei au i ka pele, no ka wa mau loa, e haawi aku ana au i ko'u aloha kuio i ka poe apau i komo pu mai i ke kumakena pu ana me a'u no kuu wahine aloha, na ohana na makamaka, na hoaloha apau aohe koena mao aku, pela pu no hoi au e haawi aku nei i ko'u hoomaikai nui no ua makana pua apau i kau iho maluna o kuu wahine aloha, i hiki ole ia'u ke ana aku i ko lakou palena, pela no hoi ko'u aloha nui no ka poe apau i ka'i aku ma ka huakai hope o kuu mea aloha, no ka ilina o kona home mau loa ma Maemae, wehe i ka pili hookoo ialoko, kuu wahine e, hoi mai kaua.
Nou e ke kapena o ka moku holopuni ka welina mau loa, me kou mau keiki hoonohohua, maluna ae o na mea apau e hoomaikaiia ke Akua mana loa, he malu ma ka honua nei, he aloha i kanaka. Owau no me na keiki, J. A. AKIMO.