Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 37, 16 September 1921 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

'"Ae hoi, ke ike nei au i ku hewa o kuu hoole ana aku ia lie i ka'foahāwa pono," i pane aku ai ka wahine i hookaunona hoi ka helehelena i haikea loa me ka [>u ia pnanawa hogkahi. "Ai lieiaea, aole an.ei e hiki ana ia oe ke hoakaka mai i e loaa ai ia kaua kekahi pono māi kela mau ! e $fr. Jenina ?" i'ninau ae ai ka wahine. me ka iiaaiiaa? no ka'mea. au^c au 1 ike ' ka manao o ia inea he ilihuiie A hiki iho la i nei manawa, a pehea aku iana la ko'u pono aiiie ka'u kaikamahine ma nei uuia akir? "Kia houua maopopo ia oe aole hiki ia'u ke hana, a ma ka jnea oiaio loa no hoi aohe mea hiki ia'u ke lioao 4ku e hana i liiea e loaa jnai ai ka pono o keia ola aiia. He mea pono e Joaa ka maua nuiu mea e ai ai, e ike mai oe elua maūa, owau ame Makoli nei. kuu kaikamahine, a, ina aole e haiiaia ana kekahi mea no maud e pono ai, pehea ana la ko maua pono, aole pono ia maua e make i ka poīoli. Heaha ana la k;i mea hiki ia maua ke liana aku?" alaila noke wale iho la no oia i ka owili i kona mau lima, me he mea la o konā hoa haknka ia ia manawa. "Pehea ka nui o kau mau dala i nei m'anawa la?" i ninau aku ai ka loio. "He elua wale no wahi hanen i koe," wahi o ka pane i\ ka wahine uhauha a j)iuii nani. "A pehea, he hiki no anei ia oe ke nialama hale. a i ole he makemake no anei oe e lilo i mea nana e hookele na liana o kekahi hokele?" i ninau hou mai ai ka loio. : "Aole mea hiki o ia mau liana a elua ia'u," wahi o ka'pane ma ka aoao o ka wahine," aolie au i lawelawe iki i kekaUi haua o ia ano i na makaluki i hala aku nei, aole no hoi mai ka manawa maj o ka make ana aku o ka'u kane; | mAinua āku o.ko'u niare ana i ke kane. na na kauwa wale no e hana mai Ra'u mau ha'na a pau ft o ka linohau wale iho no. ka'u. "Eia no ke knmu, aohe o'u makemake e pa ko'u mau liniā ia «īau ano h.ana, oia hoi; e ike mai oe i ko'u manao aohe o\i niakeiliake e uialaina i kekalii hokele a hale npho inalalo āku o kekahi mea a ohana j)aha. No ia kumu j au i puwana mau ai ia walii aku a ia wahi aku iloko o keia | mati mak'ahiki aku la i hala% oiai o Makoli nei e noho ana malokcr o ke kula noho paa ia manawa. "No ke aha oe i. ninau mai ai ia'u tio kelā mau haua ?" i ninau aku .ai ka wahine hookano i kona loio. "Ileaha kou manaoio maoli iloko o kou naau?" a liooki iho la oia i kana jcamailio ana me ka liaka pono mai # o na maka inaluna o! ka Ipio no kana pane e haawi'aku H ana. ' , | . V A eia no: he manao ae la no hoi keia i ulu. a,e la iloko! o'u 110 kqu hoakakii ana mai nei i kou pilikia, a nolaila, | poonoo iho nei au ina no 110 kou niakemake i ka liana e loaa ana no ko olua pouo o ke ola.ana; me ke kanalua ole | au e hoakaka aku nei ia- oe, ina he makemake kou i ka j fiana i niea' e loaa ai ko olua j)onō o ke ola ana, he liaua i hiki loa ia'\rka hele ana aku e noi i hana nau maloko o ke- j kahi o na haleaina maanei, a i. ole maloko palia o kekalii | o na hokele." walii a ka loio. "O kau hana oia no hoi ka ! malama ana i ka poe e hele mai ana a noiio maanei maloko; 0 ka hokele a haleaina hoolimalima paha." "Malama aku i ka poe e hele inai ana a noho maauei?! O, aole toa au i maa ia ano'hana mamua. nolaila aole.o'u i makemake ia ano hana," wahi a ka wahine hookano hookiekie a uhauha o ka pane ana aku me ka leo kalakala. - i "Oia paha kau e olelo iho, aka, e hai aku nae - au ia oe | he uku kiekie loa ko ia hana l.a, e ike ole iho ai cre ia.iheai he hune a he pilikia nia nei mua aku." i pane mai ai ka loio. i "F.ia hou, o ke kumukuai o na mea ajiau maanei aole 1 like nie ko na wahi e ae. o ka mea e lawelawe ana ia me ka nui o ka 1010 iloko o kona poo e hiki ana ke lioahu dala me ka loaa o ke ola maikai aua, me kē koe nUi o kana dala i ka pau ana o ka makahiki. "E iioomaopono mai oe i keia. i na maakhiki apau he helima nui o ka poe ma'l i loaa i ke akepau i hoounaia mai ianei mai na walii like ole mai o ke ao. na like keia wahi me kekahi makalia, na ka ia no e pii, e hoea mau mai ana ka poe ma'i ianei i kela ame keia manawa 110 ke ake mai e inu yfTiaii i ka wni minerala mai na mapunawai minerala mai. "He poe waiwai wale no'ka hapanui o ia jtoc. me ka nana ole.i ka nui o ka lakou mea e uku ai, o ka loaa wale no o ke ola ia lakou ka lakou mea nui e noonoo ai, o kekahi no hoi he makemake lakou i k.a noho ana ma keia wahi, kahi e loaa ai ia lakou na ea huihui mai ke kuahiwi mai.'me ko lakou malama maikaiia aku. a ma ia ano e hiki ai ia lakou ke kaolii i ko laiepu mau ola no kekahi manaWa loihi i iki iiku, ina ia he mea e loa.a ai ia pomaikai a lakou. "Ua ike au i kekahi hale nui a nani o na keena mpe i onaia e kekahi kanaka e niakemake loa ana e holo i Europa 'hle kona oh.aua no keleahi mau makahiki, a ua makeniake oia e lioolinialiina aku i kona hale a e hooliloia i haleaiiia a i liale hoi e nolip ai o ka poe e makemake ana e noho nialaila no ka manawa ma ka hoolimalima. ina nae e hiki ana e loaa kekahi mea hiki iaia ke hilinai no ka malamn pono aua i kona hale, a lawe hoi ia hale. He 150.00 <l.ala o ka mahina kana uku hoolimalima a e uku muaia ka uku hoolimalima." "Hookall; hanen ame kanalima dala o ka mahina) Ka~ huhu nni maoli ka kela uku hoolinialima!" i pane aku ai ka wahine me ke kahaha nui. "Alaila ua like ia pie umikumamawalu haneri dala i ka makahiki! F-a, aole no i ka pii o ; W!i6rJlinialima i kana mai!" ka'u i h<vakāka mai Va: he heluna dala nni io no. ua'ltrH6popP ia'u'ia mea no ka hoolimalima." wahi a ka 1d(o, i ha'i aku au ia ōe ea, he hale nani kela, ua hooitai[ina f koiia maij wahi aoau me ka maemae loa. aole oia ua lako pono i.a hale i na mea ai>ati, o kau'hana wale n6',' ina no kou lawe ia hale, o ka makaala ma ka malartTa' aihai'ole e inoino a nahaha ia mau mea, a fcia kekahi, he hale ,nui a akea kupono loa kela no ka poe e makemake ana ē"rt<>lio a e holo niai a uoho mnauei no ka hooinaha *na. a eia hou. o kela huina o unii-kumaniawahi/da(a aŪ i kaha|ia mai la. e ia huina d-ila ho»livnalima i mea Me. fcV,tYāauadkau hookele ana n ke ike pu hoi oe i ka mai kl? dala. oia hoi kzr nakiko ana ma na mea apaii." "O. maHhh nei au ua pii loa kela uku hoolimalima e āi e'-lnaa ka oono i kekahi me.a. e hoao- ana e hp uku hoolimalima kiekie loa kela i lolie Ōle m'e-i o ia ano mamua " » IHU 1 kela tae in hana e ae. me ka hoomanawanui, k4 iiōōikaikn wale no ē loaa ai ka pomaikai. o kekahi noe e noho a e hana mai nei mkanei me ka hooikajka no lakoii e haina mai nei, a .«in qa<i, Hiamuli o ia hooikaika ana tte loāa no ka pomaikai ia lakou/ pela aku ana no me oe. ina

' hqopiunawanui oe ia hana a liala ka makahiki, e olu ana no oe i ka hua o kau hana, a *t ike pu iho 'ana no oe, o '«ela uku hoolimalinija kiekie loa au i olelo niai nei, e poholo pu i ana iloko o na loaa apau a ke ole au e koheihewa, e aneane i ana ma kahi o ka papakolu iho i na hoolilo kou loaa., I "Ke hooikaika nei kekahi poe e loaa ia lakou. ke ! dala hope loa," wahi hou a ka loio, me ka hoekeu ana ae ; i kona mau poohiwi, "a he mea pono no ia oe e-hana elike : me ka na kanalea Koma e hana ai. E hana kau.a i kekahi ; hana koho wale, a malia paha aole nō hoi e lilo loa ana i kela huin,a au e maka'u nei i mea hookahaha loa mai i ka j noouoo," wahi hou ana, alaila lalau iho la i kana penikala ! iloko o kona pakeke, a hoomaka iho la e kakau. i "He liale nui a nani kela, e like me ia a'u i hoakaka mua | aku nei ia oe, a ke ole au e koho hewa, aia ma kahi o I umi-kumamaono mau rumi moe, he umi-kumamalua o keia fmau rumi ua hiki ke hoolimalimaia aku a koe eha mau I nimi nou. E olelo kaua i nei manawa i elima da*la p ka i nnni hookahi e hoolimalima aku ai no ka pule hookahi. j alaila no umi-kumamalua mau rami ua like ia me kanapno ' dala i ka pule', a no eha pule i ka mahina e loaa ana he | elua haneri aine kanaha dala, a no ka makahiki, oia hoi he | kanalima-kumamalua mau. pule e loaa ana elua kaukani j ewalu hanen ame kanawalu dala. Hoolawe ka uku hoo- | limaliina o ka makahiki he umi-kumamawalu haneri e koe ! ana ia oe hookahi kaukani ame kanawalu dala, nou ia mau | pomaikai, he pomaikai nui i hai aku au ia oe. j "lie mea oiaio, e hoolilo aku ana oe i kekahi o keia mau | dala no kekahi iima hana a īnau limaha paha no ka hoo- | maemae an.a i ka haie, no ka lioloi ana i na aahu a map lole o ka poe e noho mai ana ianei, aka nae; ina no e hoolilo ana oe i kekahi mau dala 110 ia mau limahana, e koe nui iho ana no na dala ia oe i ka makahiki, a no keia kuniu, ua hoikeia mai ia'u p ka hale e malamaia ana me ka maikai ame ka ihaemae i n'a nianawa apau e pilia mau ana j i ka poe e hele mai ana e hoomaha maanei. | "A eia hou, i na no kou hanai i ka jx>e e noho mai ana | i kou hale, ua liiki ia oe ke kaki aku i kela ame keia mea i j)akahi i ewalu dala o ka pule, ke uku mai nei kekahi niau keonimana ia uku hoolimalima maloko o kekahi mau ho- | kele i nei mauawa, a oia no hoi ka uku hoolimalima a- ka : hapanui.o na hale e Pialamaia ana o keia ano maanei, a ina no ka niaikai a holopono o ka hook«Jeia ana aole e nele ka loaa' o na meaai maikai no kau papa ahaaina i kela ame keia manawa." . M Ke ike aku nei au i ka nani wale 110 o na mea apau au i hpakaka mai la, aka nae, i ka'u nana ana aku la ua like kela hana nie kekahi mauna nui e ku mai .aiih mamua o'u a e haaw;e ilip ana maluna o ko'u kua." i paue aku ai o Mrs. Elawoka me ka haumalu o ka helehele.na. no hpi ua maukauka, hoe hewa aohe maamaa i ka uli, i ke ku hoe ana mahope, oia lioi, aolie i maa i ka pa o ka lima i ka hana mamua mai ija la kamalii mai, ua kaukai wale no i ka pono i ka makua a i ke kane, a i ka wa i halawai ai me ka nele, he hou hewa ka hana me he piuao la e hookuikui ana i ka puka aniani. ''?2ia nae," wahi ana, aole mea-e-ae a'u e ike aku nei i kuponp nau e hana aku ai, no.ia kumu au i noonoo iho la e aho io paha ko'u hoao ia hana, mahoj)e nae o ko'u hele .ana aku e nana ia hale a .nponpo iho au no ka'u mea e hana .aku ai. Aia ia hale mahea kalii i ku ai la?" "lie hale nani kela i kapaia e na mea apau \ r il!a lioaka. Aia ia nialuna o kekahi ahua kiekie kahi.i ku ai, a piai kela wahi aku e ikeia ,aku ai ka nani p ka lalani mauna. "He wahi kokoke lpa ia e hoea koke āi i ka Paka Laliui a i ke kikownena no hoi o ke kulanakauhale, a pela aku, a me ke kaualua ole au e.olelo ae ai, ina nei no'ka Iphe ia ae. he hale hoolimaliiua ia me ka hanai pu iā ō ! ka poe e makemake aua e noho nialaila. e piha koke ana i, ia hale i'na malihini apau ole na kanaka, iloko o kā manaWil j)okole loa. - . ' ' "lna4"nei no kou hoolako i kau mau pakaukau : nve na me.a;ii maikai i kupono ka makemake o ua kauaka e nolio ana malaila, aole loa he manawa iki e hakahaka ai ia hale a.puni ka ima'kahiki. nie ka loaa tn.au o kati hana, ame ka hoole ole mai uo hoi o ka poe e makemake ana e noho maloko o ia liale i kau tikp e kaki aku -ai. Eia no kaHi a'o ia oe. e hool.āko oe t na mea..|)apa ekahi wale no nialuna o kau mau papa aina. me' ka malama mau ia hale ina ke kulana lielu ekahi i uaniana>va.a pau, e like me k.a maemae o ia liale, a elike hpi me ke kulana o ka poe e noh!V aku ana maloko o ia hale." Mahope o-ka noonou a»ia o Mrs. Elawoka no kekahi niau minuke maluna o keia kuniuhana i hoakaka mai la iaia. alaila i mai la, me ka iiui ana.ihp nae o ka hanu: • "Ina pela ke mauao iiei au e hele io aku e nana i kela hale." Ja manawa ua pilia kaumaha loa oia no ka noono'o aiia ana iho i ke koikoi niaoli o ia hapa aiia e lawelawe aku ana, he liana hoi i maa ole iaia i ka hana iloko o kōha mau la manuia aku. Ua like oia ia manawa me ke kanaka e ! apakau wale ae ana no e liopu i kekahi mea i aneane'loa 1 e |>iho|o iho i ka hohonu. aia ka pono a'loaa ae kekahi mea ana e paa ai no ka hooniau ana.i kona lana iluna o ka ilikai ! a wai paha, a eia nac. ua ike iho la oia i kona" pilikia kuhohonu loa, aohe ana hana pono e ae o ka hc>ao \Vaie no, aole me ka ikaika o % ka manao, aka. me ke ano hookuanui. Noonoo iho la oia ina hoi no kopa hoi loa aku i Nu loka aohe' ana hana e lo.aa ai kona pono o ke alo ana, a maloko no. hoi p ia kulanakauhale he lau na kanaka. a o na hana apau e manao aku .ai oia e komo aku no ka hoomau ana i kona he pohihihi loa ka loaa mai o ka hana iaia. a ke ike pu ihp la. no oia nptia iho, i kona uele ana i kekahi mea • nana e kokua mai iaia a i kana kaikamahine, e lilo aku ana | oia i mea lioopili wale .a o ka makiio aku ka hope, koe wale | no a loaa mai kekahi kokua iaia mai ke kaikoeke mai. he j hana no nae ana e kanalua ana ia manawa. no ka loaa mai j v kekahi kokua iaia iaia mai. ; Malia paha o lawe aku o Mr&. v>tevana ia.Makoli nialalo • o kana malama ana, ke hoi mai oia a aole j)aha. i kona ! nianaWa e ike mai ai i kona ilihulie haalele, mamuli o kona j ike i ka oluolu o ko.na kaikoeke e haawi -mni ana no oia j i na kokua ?na ia laua a e haawi mai ana no hoi i ka liome j no laua e noho ai, eia nae, me ke kaualua nui no ia i noonop iho ai 110 ia hopena, oiai .aole no he auo maikai loa o | ko laua noho ana kaikpeke. j O ka pule hoj>e loa keia manawa o Maraki. aole e hoe.a j koke mai ana ke koena aku o ka poe o lakou, a iaua i haaj lele aku ai mahope, i kalii a laua.e noho ana ia manawa mamua ae o na mahina o tu|ai ame Augate. no ka tti£a, he mau aiipuni hou aku no kekahi a lakou e hele aku ai'e niakaikai ma ka Hikina maiiiiua o ko hoi ana mai no Amenka, a i ko laleou manawa e hoea mai a' ' Kaleponi <-. hele jiku ana lakou e makaikai ma na wahi kaulana o ia mokuaina .mamua o ko lakou hoea ana inai' no na Maj)Unaw.ai weh o Kolorado; mamua ae o ia manawa he mea pono iaia ke hana i kekahi mau mea e pono a e pāu ai kona an>e ka Makoli mau hemahema. Jna ua hoioppno iho la keia i kou manap,'* w.aiii a Mr. I Jēiiitia i pane aku ai," alaila lawe aku au e | ā e kiihikuhi ia op ia wahi m.ahppe aku, aole i nei j nianawa. E hele nuia au 6 hui pie Mr. Alena. ka ona nona • ia nale. a o ke kanaka hoi- a'u "i lawelawe pu ai i kek.ahi . .māu oihana no na manawa lehulehu māmua aku nei, a. na u e olelo aku iaia no kou makemake e hui nie ia: aia a maopopo kana ia £ ftoike mii ai no hoea ak«t iiiiua ona, hek mai au e Hoike aku ia ōe - ; he poe no kekahi e noho nei maloko o kela halē i nei manawa ma ka hooli-

nialima, a 110 ka makemake ole o Mrs. Alena e hoopiha loa aku i kona hale me ka poe hoolimalima, oia ke kimin pke kakaikahi o na poe noho maliiila ma. ka hoolimaliuia. a -;me ke kanalua o!e au e hoike aku nei ia oe. o kela poe la ea e noho hoolimalima mai !a maloko o kela hale i keia manawa, u;i makejnake 110 lakou e noīio mau iho maloko o ia hale, a he hana nui ole ia ma kou aoao, o kekahi no hei 0 na kauwa e npho hana nei malaila ina 110 ka lilo nei o kela hale in oe, e paa no oe ia mau kaiuva malaila me oe, poe kauwa lakou i maa i ka hana a ua maopopo no hoi ia lakou na mea apau no ka liana e nui ole ai kau hana 1 ke ao hou aku ia lakou i na wa apau." •'l ka manawa hea o Mr. Alena i niakemake ai la e holo aku 110 Europa?" i ninau aku ai o Mrs. Elawoka. "No ka mahina a oi ae nei kona hoike ana mai ia makeipake ona e holo. eia nae, ahiki mai i nei manawa aohe loaa. iki iaia 0 kekahi mea i makemake e lawe a e malama i kona hale, 110 ia kttmu i ulolohi loa ai ko laua holo aku i Europa. Aohe au kanalua ana iho, e holo koke aku ana 110 oia i kou manawa e hoike aku ai i kou makemake e lawe ia hale, ina nae oe e hooholo ana i kou m&nao e hoao, a e hiki ana hoi ke hanaia kekahi mau aelike maikai mawaena ou ame ia i na nei 110 ka. holopono o na mea apau." Pupuku ae la ka lae o Mrs. Elawoka, a i aku la: "Ke inaiuio nei au ua nui loa kela uku hooHmalima ana i makemake ai. "Pehea la kou manao, aole 110 hoi anei e hiki ana ia oē la ke hooponopono maikai me ia e loaa ai ke emi mai 0 ka uku hoolimalima o ka mahina. ina hoi au t aa ana e 'ioao e l«iwe ia hana ma ko'u poholima?" "Aole hiki ia'u ke paha e aku ia oe i nei manawa, aka. eia no ka'u e lioike mua aku ia oe, e hoao au, e hana au elike me ka maikai loa e hiki ai ia'u, a iifa e ae mai ana o Mr. r\lena i ka hoemi mai i lianen' kanaha o ka mahina, ia manawa au e kipa mai ai ianei a hoike ku ia oe no ka maua m.au mea o ke kamailio ana a hooholo," i pane mai ai ke keonimana. me ke ku ana ae iluna ia manawa 110 110 kona hele ana aku. "E mama," i hoomaka mai ai o Makoli e kamailio, i ka manawa i paa mai ai ka puka i ke paniiia." ke manao nei au aole i kupono oe no ka lnwelawe ana i kela hana. Manao an he hana naaupo loa nau ka lawe ana i kela hana 1 1«»lvo o koti lima, me kou ike 110 aole hiki ia oe ke hookele i na hana o' kela hale hoolimalima." 1 na manawa apau a ka makuahine e kamailio ana me ka loio, he 110110 wale aku no ka Makoli hoolohe i ka laua la kamailio mai, 'me kona akaaka hoohenehene malu n?.e 110 ka hiki ole i kona makuahine ke hookele i «kela hana. L'a loaa >iaia ka pilihua o ka manao no ka lohe ana ua kokoke loa mai ka iliohae ma ko laua ipuka; o ka manao ana iho nae o ka malama hale hoolianalima ka kona inakuahine hana e manao aku ai e lo.aa ko laua pono 0 kt: ela ana he puupuu ikaika loa ia iaia, a 11 oka. m<ia, ua maa laua i ka noho lako a haaheo ana i na la mamua aku, o ka hoohaahaa ana iho i kō laua kulana me ko laua inoa a he mea hoi i maa ole laua mai nma mai. he hoohilahiia loa ia ia laua i kona manao ana. paha," wahi a ka makuahiue o ka pane ana.aku," aole i lawa ka makaukau ia'u e lawelawe ai ia hana. aka nue. e hilei ana ia ke hanaia mahope o ka hoao anā, a i hiki ole 110 hoi, nani hiki ole no hoi»ia. E pono e loaa ka kaua niau mea e ai ai. a ina aole pela e make ana kaua i ka p'ololi." w.ahi a ka makuahine me ka maikai ole o kona noonoo. '"E make ana kaua i ka pololi?" i ninau aku ai o Makoli, me-ka aea pono ana ae o kona poo iluna a nana mai la i ka me ke kahaha loa ana iho. "Oia ka mea oiaio loa. Manao ana anei oe e nolio wale no kaua me ka haua ,a imi ole aku i kekahi mea no kaua e pono ai, a n,a ke elala no e lele mai ia kaua? O, aole; e p'ono ia oe b ha'awi pu mai i kou poohiwi no ka hookaa ana i ka huila!" ' ' Hapai malie ae la o Makoli i kona mau poohiwi iluna me ka hoihoi ole loa iho l.a iloko ona 110 ko laua komo ana i ke anu. ane he inea la aohe ona makemake e haawi mai i ke kokua i kpna īnakuahine i igica e kaa ai ka huila," a pane niai la iaia: ike maopopo oe, e kuu mania. aole i loaa iki ia'u kekahi manap no'ka mea hiki ia'il ke haua aku, ua maopopo no hoi ia oe mai kinohi mai aole i pa iki ko'u lima i kekahi hana, na na kauwa wale 110 e hana niai 110'u." "He oiaio 110 ia olekrau, aka nae, i keia manawa ua koiia mai oe e hana aku i keakhi mea e pono ai oe ame a'u pu," i i)nue niai ai ka makuahine. "He hana hiki loa ia oe ka hoomaeinue ana i na moe me ka hoomaemae pu ana i na ninii, a o kekahi liana kupono loa e hiki ai ia oe ke liana oia ko'u lilo ana i kuene." "I kuene'! Alaila e hooiilo ana anei pe ia'u 1 ! kauwa elikeme na kauwa? o,T<e manao nei au aole paha oe e hookikina niai ana ia'u e hana aku ia ano hana haahaa loa a'u i h.ana ole ai mamua.' wahi a ka Makoli pane pakike. '•'E Makoli, kuu kaikamahine. he oiaio aole oe i lawelawe i'kekalii o ia v ano hana mamua. aka. i nei manawa nae, i hoike aku au ia oe. oiai kaua e au akU ana i ke Vjai loa o ka hoōikaika ana e loaa ko kaua pono, e pono oe e aa mai e lawelawe ia hana. e hoike pu mai oe i kou manao hana !ina o kou ae ana mai e hooikaika pu me.a'u. E hana mai oe elike me ja a'u e kauoha aku ai ia oe. a e.hoopau loa oe i kou manao hookiekie a niolowa hoi," wahi a ka makua-hi-ne o ka pane ana akif iaia. O. aole: malia paha e koi mai ana o anate Eliza e l)oi aku me ia e noho ai. kahi a'u e ike ole iho ai i ka luhi aole hoi e hoohahaia elike me i,a au e hookikina okoa mai nei e hana au. ka-mea i maa ole ia'u mai mua mai," i pane aku ai o Makoli i kona makuahine. "Alaila. hn.alele mai la oe ia'u owau hookahi wale 110 ke noho maanei me ka hakaka hookahi ana i ka ilihune? O. aole: ua. pau kou paīaualelo ana. ua hala kou m.au la o ka hoonailaniiia ana. i keia manawa he wa koikoi loa keia 0 ka pilikia nolaila ea e a'o mai oe i ka hana, i pono oe a 1 pōno pu kaua: e hoomaka oe e hana i kekahi mea no kou ola i nei manawa o mau loa auanei kou kaukai ana i kou pono maluna o ka makua wale no. "Ina au e hana ana t:o ko'ū ola e pono o oe pu kekalii e hana no kou ofa: ua hala la na la o ko kaua kaukai a.na maluna o Ue (lala i loaa mua no ke ola, ua hala na la o 'ka-lako ua hala hoi na la o ka uhaai ana i na ni'ea 1 loaa, a eia ka pilikia ke ku kokoke loa. mai nei ma ko kaua ipuka haie, nolaila, ,ao!e keia he manawa e kunana wale ai nie ka hoao ole e hana i kekahi hana ,e pono ai. He mea oiaio, he mau holona like 110 kaua i ka hana o keia ano. aka, e lilo .anh nae ka hana a kaua e lawelaWe aku ai i mea aV» mai ia kaua ma na no lehulehu. a e loaa ana ka ike ia knua i ka munawa e komo lea aku ai iloko 0 ka liana. a e lilo hoi na pilikia i haawina a'o mai ia oe a ia'u pu e hooikaika kaua e lanakila maluna o na popilikia he nui e hifc_i mai ana imua o kaua. "O. aole au e. ae ana e hana aku i ke'a maii ano hana au 1 hoakaka mai nei!" wahi a ka Makoli 'pane. me ka purt o ka nuku ame ka hoor>it&na ana ae hoi i na lehelehe, me keiaMuati hu'aolelo pakike a hookiekie loa. hoohuli aku la 0 Makoli i kona kua i ka makuahine. a ku ae la a haalele mai la ? ka rumi. a oili aku la iwalto ma ka lanai e huli aku ana ke .alo ♦ ka lalani mauna ē ku mai ana. Mahone keike iho o ka hora eha o ia auwina la kipa hipu mai la. o Mr. Tenina e ike ia Mrs. Elawoka. e like me kana 1 h mai ai iaia iho, tio ka laWe ana aku ia .JVjrs. woka i "Hhle^ioaka, 1 ' ka home rtani hoi o Mr. Alena! e ku kilakila ana me kona nani nui maluna o kekahi, anua. |

U;i hoole u KTakoli mc ka hooiuihaiiulia, i ka haliai aku ia laiia, a nia ka puka aniani poepyc o ka hokele a laua e noho ana, kona wahi o ka noho ana iho, a nana aku iwaho i na mauna ke manao.oia pela. me kekahi bukc nioolelo hoc)ipoipo e paa ana iloko o kona nau lima no ka hoohala ana i kona manawa, oiai ka makualiine i kaawale aku ai* me Mr. knina no ka hele ana e nana i ka hale o Mr. Alena. "Aole'no he mamao loa o ka "Villa ilyfljca," mai ka lio kele aku o Mrs. Klawoka ma e noho ana, he hiki no kr ke helewawae aku a ilaila nolaila. maloko o na minu ke he umi-kumamalima ua hoea aku la o Mrs. Klawoka ame Mr. Jcniua i ka hale, o na kahua kahi i ku ai ia haK' ua hanaia a iliwai. me ka nani 110 hoi ke nana aku. 110 k« paa i ka mauu ame na kumulaau malumalu ame nakumula au huaai o na ano like ole apau. lle hale naui ia o ka hanaia ana, ua kukuluia me ka paa a he mau lanai akea e hoopuni ana ma na aoiio ekolu. a m;i kekahi aoao e huli pono aku ana i ka lalani mauna, a ma kekahi aoao hoi e huli aku ana i ke kulanakauhale ma k»--kahi hapa. Ia laua i u pii aku ai ma ke alanuipii, a oiai tio hoi .. Mr. Alena e makaala mau mai ana no ko laua Imea aku. hele mai la oia e hui me laua, me ka hoolauna ana aku .. Mr. [enina ia Mrs. EUwoka, alaila alakai aku la o Mt Alena ia laua noloko o ka rumi hookipa o ka hale. Ia Alr. Alena e anehe aku ana e wehe mai i ke paui .. ka olepelepele oili mai la kekahi lede iwaho iloko o konu aahu wailiuia e anapanupa ana i ka malamMama. me k.i hiolo o ka pilali mamua o kona umauma, a e anapa mai ana hoi ua pohaku momi ma kōna a-i a ma kona niana m;inalima. ...... • Kunihi ae la o Mr. Alena i oih mai oia īwaho a uo ia ha ua a Mr. Alena kunou aku la oia imiia o Kīr. Alena nu- ka haawi ana aku i kekahl minoaka oluolu loa, haawi aku la i ka mahalo. a eia nae, iaia i ike niai ai i na malihini r ku aku ana mamua ona u.a h<sokuhauia aku la kona nee liou ana mai imu<\. me ka pii iki ana ae o ka u|a ina koua niau papalina. no kona ike ana mai ia Mrs. Elawoka e ku aku ana maniua ona. oiai hoi o Mrs. Elawoka e nana aku ana iaia me ka helehelena paweo a ke hookaul wale la no he: oloko ona i ka ui o ka lede. MOKUN'A X\'XVl. *

KO MRS. ALENA - - .

liookahahnia aku ana paha kou nianao. e ka makamaka heluhelu. ke hoike aku ka mea knkau i ka inoa o keia lc<U Pela ana pa-ha, alia nae hoi! (.) keia wahine i oili mai la nie ka aahu wailiula ahiahia. aole oia he wahine okoa aku. aka o Makaleka Simoa m», ka niakuahine o llelena Simoa, a o ka enemi ino loa no hot a Mrs. Elawoka i hoomauhala ai ahiki iho la ia la. Ma keia manawa he wahine kino ola maikai o Makaleka. « piha pono kona naau papalina i ka Mrs. Elawoka nana aku. lie helehelena kona i aneane me kekahi wahine opi(» nona na makahiki he kanakolu a oi iki, a ma keia maiiawa m> hoi o ka haJaAvai ana o na enemi kahiko, aohe manawa i ikeia aku ai ka ui launa ole o Makaleka, mamua o keia, khele la a pali ke kua, mahina ke alo. ke ku a ka wahine ui. Ma keia manuwa ua oi hou ae ka nui puipui o kona kiim i k'upono no ka hooun'auna-, a mamuli o kona ulu hou ar i na makahiki i hala, ua ulu }>u ae me koiia ui. Ua ao«» oia i nei manawa, nona paha na makahiki mawaena u ke kauaha ame ke kanalima, eia nae, :nea kau i kuna paa mau ,j jka hana ame ana ika ma'i la lu- mea la hoi ia J e ano kulou mai ai ō kona kino. oohu ke liele mai; aole. lu I pololei kona hele ana me ka maloeloe, he h< lehelina kona i oka 111 ea e makaala mau ana nona iho, he ikaika kona in;m ■ kaina wawae. a he kulana hoi i aneane no e like aku me M kekahi moiwahine, he kulaha koua e hoike tnai ana ho oh hon ka i loko ona, me ka piha o ka naau i ka mattaolana tK) ka holomua o kana mau mea apau i hoolala ai no i;t ■ mua aku. Ma kona mau j>apalina ia manawa e o wale mai ana tf> H ka ula ohelohelo. he lamalama maikai kona niau niaka. a ■ a ma kona helehelena holookoa ke nana aku ua piha i»ift na manaolana hauoli no kona nee ana aku no niua. M la Mrs. P.laWoka e nana aku ana i ka ledo tr.ai kr jm'o a ■ ha|a i na wawae aole oia i naanao pela iho la l:e kulana ■ hanohano i loaa i kona enemi. elike me ia a kopa k n'Ko ki H 1 hoakaka aku ai iaia oiai latta maloko o l'arisa. lau < nana aku ana i kona enemi kahiko ua oi loa ae kona inehie M mainua aku o kana man mea o ka lohe ana mai a Mrs. S.v H tevana mai. Hfl "O kuu enemi kahiko no keia!" i noonoo iho ai o n Klawoka iloko iho ona nip ka aaki o na kui. a inai iianaiui H iho paha oia a moku kona alelo no ka puka hewa ana ;« H| 0 kana mau olelo iwaho. koe wale no nae keia. aoh* ii" iutt loa kona le oe >fohe inai «li o Makaleka. o Mrs. M' lll nae e» lakon ka i lohe mai i kana iliau olelo. Aohe i hoolaunaia akif o Mrs. Elawoka ma e Mr Ak"" H ia Makaleka. ma o ko Makaleka hookuhau ik' ia ana ak\: M no kekahi manawa, no kona oili ana fn*i ika inanaw. H| keia mau malihini o ka hoea «na aku. hnli ae 1a oia «' H 1 11 a keonimaua. a me kekahi mau huaolelo," e kala olua ia'u." «'iai »a mau keonimana i kiinihi ae ai i kaav • m kona wahi e liele mai t ai. kaha aku la o Makaleka hcl< " kekahi kihi oka lanai 'i hoopuniia me ke aniani, a o kalu ~Jjj e kuku ana o kekahi mau noho o ka lawe pu ana aku nn 1 a homuka ilio la e heluhelu. īa Makaleka i hala aku ai ua like ka enaena o na p , lina o Mvs. Elawoka no ka piha \ka huhu, me kekalu k , ahj hao ea ana o k< ahi; ma kela halawai ana o na keia manawa a laua i manao ole ai tla ike-mai no o M-u \ | ka i kona enemi kahiko. aohe nae oia i hoike niai i » manao oliaoha e ike iaia; me l»e mea la he mau mah'.v • r loa laua kekalii i kekahi ia mau imuuke. me h« nu- < g ika manao )iaha ona keonimnna aole keia niau l« ' »3 mua ia laua. j |g| Heaha la ka Makaleka Simoa hana ma kela walo ', • rn paha ka Mrs. Elawoka ninau iaia iho i manawa. < 1 maopopo ole hoi. Me ka hikiwawe loa keia noonoo e hana mao olf ' i oMrs. Elawoka. no ka mea, i kana nana aku ia Ma'>; he kamaliiwahine koua kulana elike ai; nani koni mai hu, a maeniae no hoi ke kai ka pua oka hala, kona h«> ;|j na. 1 a manawa aohe mea eae iloko oko Mr-- ■ ■ noonoo o ka inaina wale no: ua piha mua no oia ' ka ina no ke polu» ana o kana mau ilala, a pela hoi &■ uoouoo ana i keia hana Ik.u ana e manao nei e ho» a i keia ike ana aku la i kona enemi kahikt> u.i pi; 11 iho la leona inaina, ame ia ano oia i alakaiia aku a a V ; iioko o ka hale. a hoolaunaia aku la i ka wa'tiiMr .. 91 Xo ka aneane hookahi hora loona nollo ana ■■ ke kamailio ana 'me na ona o ia hale. ame ka he!e a"' hoi e nr<na ma na wahi a puni ia hale, a mamua o k 3na o kana makaikai ana i na wahi Hke ole o ua 1 - - ua hooholo iho la oia i k<m am&nao e kiwe ika ho« " «■ lima oia hale no hookahi makahiki. auo ka mea. »a '' £■ mai iaia ia manawn e lawā koke via i ;l ia nianawa me ke kali hou ole aku.a kekahi manawa oiai ua nui a lehulehu ka poe i waiho mai i ka tak r 'U naīapala noi no ia hale. me ke noi ana mai e noho ia hale ma k* hoolima,linia. a iSa ka Poakahi o kekahi pu - ae. oia hoi elia la i koe. v pono e nee akp ai oia a !IIJ nH loko «» ia hale hoolimalimn, (Aole i pau») _ _ -WM