Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 36, 9 Kepakemapa 1921 — Ka Haiolelo a Kuhio Imua o ke Civic Club Maluna o ka Hoopaelimahana no ka Pono o ka Oihana Mahiko Kana Kalele Nui Ana HOOIKAIKA OIA NO KA PONO O KA BILA He Anaina Piha a Hauoli ma ka Paina Awakea a ke Civic Club ma ka Hokele Iana [ARTICLE]

Ka Haiolelo a Kuhio Imua o ke Civic Club

Maluna o ka Hoopaelimahana no ka Pono o ka Oihana Mahiko Kana Kalele Nui Ana

HOOIKAIKA OIA NO KA PONO O KA BILA

He Anaina Pih a a Hauoli ma ka Paina Awakea a ke Civic Club ma ka Hokele Iana

Ma ku haiolelo a ka Elele Kuhio ma ka paina awakea a ka ahahui Civic nioloko o ka Hokele lana o ka Poalinui aku nei i hala, i hoakaka ae ai oin o keia ka manawa kupono loa no na Auierika o hoike ae ai ia lakou iho ma Huwaii nei aohe manawa hou aku 0 kali ai. '•O kakou o na Hawaii ma ke ano ht- nila mau ia aole o kākou hapai m;ii 1 ka ninau lahui, aka nae, i ka manawa i hoea nui mai ai iui lahui o na ;iina ei o kakou nei/o lāismi i i loaa na poniaikai nui mai ko aina aku, hoole lakou i ka lilo ana i man maknainana Amenka, a u* kela aku hoi ko lakou hehina mawaena o na lahui e ae <• noho nei me kakou maanei, nolaila he manawa keia no kakou e kaiehu akn ai ia lakhu, a e lilo kakou na makaainana Aniierika i heluna oi ak\i mamua o lakpu" wahi a ka Elole Kuhi, nia kana haiolelo o ka liuuwi aua ae maloko o ka halawai ;i ka Ahahui Civie n»a ka paina awakea o ka Poalinia eku Ī4 i hala maloUo o ka Hokele laka. "Iloko 9 na la e ana o Ilawaii nei malalo o ka inana 0 ke aupuni moi, he mau kauawai hoopae limahana no ko kākou, he mau kahaw«i e ae aku ana i na lahui e mai na aina e mai e komo mai i o kakou nei ma ke ano he limahann. Ua iw aku kakou i? lakoū e komo niai iloko ko kakou aupuni, eia nae, aolo kakou i rr e °i ka v .nvar° ka ikaiko kekahi lahui maluna o kekahi," wal»i hou ana. 4, Aka nae mahdpfl iho o ka hoohuiia ana aku o HaWaii nei ia Amerika ua weheia a hamama na pnka o nawaii nei no na lahui e e komo mai ui, o kn hopena i ikeia, o ka lahuikanaka i makemake 010 e lilo i mau kapa Amerika a i ole hookiekie no paha i na hana ano nui a na knnaka Amorika i iini aku ai-AO hanaia, ua hoea mai lakou ianei a lilo i poe mana monapole maluna o na hana imi pomaikai lehulehu, komo pu me ke kaili a-ku i na hana iloko o ko lakou num lima a pela hoi me na iimahana.

"Aia mahea kakou na Hawaii e ku nei i keiā laf Ua hooneleia ko kakou lahni i ka hana, na hana hoi a lakou i maa a i kamaaina ai i ka lawelawe mamua o ka lilo ina o Hawaii i Terilioie. lle poe Amenka kakOu i keia la, uka nae, aole i loaa ia kakou ka pono piha o ka hoomaluia ana i kupono a i kuleana ai hoi e loaa i na kanaka Anierika. "O keia ke kumu koikoi a'u i lawe aku ai i ka ninau lahul imua o ka ahaolelo. Aohe o'u ku-e i ka. lahui, aka nao, heaha anft ko kakou hopena ina f lilo ana ka mana hoomalu o na hana imi pomaikai, elike me ka hana mahiko mai na Amerika akut Ua hoike ae kokahi senatoa mai Kialepoiii ae i k6na mnnao o ka huna iml pomitikai e hiki ole ana ke ku malalo o na kulana hana :i na Amerika e hoomalu ana aole oia o ka hana imi pomaikai i make* makeia e hoomau aku, o ka hopena kupono loa no ia hana oia kona make. Aole ia o ka hflOA i mnk<?rtmkeia ma Hawaii nei. O ki hana kopaa, ka nn imi .pomaikai e ae a pa\i e kalele nui noi, aole IoA ia e make ana, ina «010 o hoololiia atta na hana e |<ili ana ' na limahana, aka e kaa aha ka hnomalu ana i hana imi pomaikai oia ke koopaa ilōko o tia lima o na 1-hui o mai na Atherika aku. "la'u ma Wakinekoha ua nui ka'u hana i noonoo ai no keia bila limahat:i a eia nae, aohe <J 'u kiileana a ihahelo iloko o na māhiko, oiai nae, noi noi maloko |fdilOl o Honolillu iho <"> na kanaka he mau mahele ko lakou iloko o na mahiko, na kanaka lawelawe f ihana nui, ka poe hoi o hooponi«ikai ii nnu ke holo ka bilu kānawai limao lakou ka i hoohilli mai i ko Ukou mau kua ia'u $ ku-e mai me ka 'ioahewa loa i ka Oiei, a'u i hooikaika i- O ke kumu o ka pilikia, aole na Amerika ma Hawail nei i hooikoika k i ole i hana paha i mea e lilo ai koia teritore i aupuni e hana ana elike ka Amcrika i makemake ai, oia hoi

ka hoamerika ana a aole no hoi i haawi i na kanaka Hawaii i manawa ku» pono no lakou e hana ai. "• L'a noi ikaiku niai oia i na Hawaii e ku mnhnpi* o ke Komisiim Home o na Hawaii kolioia aku ana no ka hooponopono a liookole ana i ke kanawai o na Honie Hawaii, me ka hoakaka pu mai o na Hnwaii ponoi ka poe e hoopomaikai nui nei ana ma ia kanawai, a aia ia lakou ka holonuia ame ka holopono o ka hana, ina he manaoio ko lakou pela. 0 ka Mekia Kealakai, o ka bana Hawaii, mo oono mau koiki puhi olie kekahi i Imea 'ae ma ia paiua awakea no ka hoonanea aka i ke anaina mo ka lakou man meakani ame na himeni Hawnii hooni puuwai. Malaila 'pu ae o Georj;e Awai, ke alakai o ke Glce Club a na Hawaii a.ua nui ka hauoli j ia o ka lakou mau himeni Huwaii le- | liUlohu o ka huepau ana ae. He anaina pihn a hauoli loa ma ia awakea maloko ! o kekahi o na mnii ainn o ka Hokele lana.