Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 34, 26 ʻAukake 1921 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Nupepa Kuokoa

Solomon Hanohano, Lunahcopon@ Hoopukaia I Na Kakahiaaka Poalima Apau

Poalima Augate 26. 1921

E Hoomau Ma Ka Hoahu Ana!

He mea e haaheo aina Hawaii, ina o ka hoike la a ka puuku o keia teritore no na mea e pili ana i na hoahu dala, maloko o na banako o Hawaii nei o ka lahui Hawaii ke kiekie loa, maluna o na lahiu e ae, ma ka hoah@ ana i ka lakou mau dala, no ka makahiki @ @ @ @ 30 @ e keia makahiki.

 

Mamuli o keia mea oiaio i hoikeia ae e ka puukua o ke teritore no ke kulana hoahu o na Hawaii, @ ka lakou mau dala, eia keia lahui kanaka. ke oni nei imua ma keia mahele, a he mea hoohauoli no hoi keia i ko kakou mano; oiai o keia kekahi o na lahui haule hope loa i na makahiki ae nei i hala ma ka hana hoahu dala i keia makahiki nae i ikeia ai, ua loli loa ae ko lakou kulana uiai kela ano i ike mau ia no keia lahui

 

O keia wale no ke kahua noho hookuonoono ana; o keia no hoi ke alahele a keia pepa i hoeue@ mau aku ai i na Hawaii i kela ame keia manawa e malama i ka lakou dala. a e hoahu ma na banako kahi e maluhia ai, aole i hoi nele ia mau hooikaika ana a keia pepa ke ike nei kakou i na hopena mao popo loa no ka lawe ana aku o kekahi heluna nui o na Hawaii a malama ia mau a'o ana.

 

E haawiia nae na mahalo kiekie ana i ke Kalapu Hoahu Karisimaka i kukuluia ae e ka banako o Bihopa ma na keia kalapu hoahu i alakai aku i ka poe i maa ole i ka hoahu ana ahiki i ka lilo ana o ia hana i mea maa a i keia la ua hiki ia kakou ke olelo ae me ke kanalua ole ua wehe ae he he luna nui i na Hawaii i komo iloko o kela kalapu a mau waihona hoahu no lakou iho ma ko lakou mau inoa ponoi.

 

He hana pookela loa ka hoahu ana i ke dala ma na wahi e maluhia ai; aole elike me kela ano hoahu o ke au naau po ka malama maile no i ka hale, a eli iloko o ka lepo e huna ai; e lilo ai i ka poe aihue, o ka mea i oi ai ka hoahu ana ma na banako o ia no ka ohi ana mai i na pakeneka puka i ka makahiki a elike auanei me ka nui o ka hoahu ana pela no ka nui o ua dala puka e loaa mai ai pela hoi ka loihi o ka manawa e waiho ai ma na banako.

 

Ua hoahuia ke dala no ka hoopakele ana ae iloko o na manawa o ka pilikia no ke kokua ana mai no hoi i ka wa nele, a no ka imi ana aku e loaa mai na mea i makemakeia ai o ka hoahu ana nae a ka poe naauao i ka lakou dala o ia no ka hookomo ana aku iloko o kekahi mau hana e hoohua nui mai ai i na pomaikai pela kakou e ike aku nei i ka noho ulakolako o kekahi mau hoa lahui o kakou aka mai lilo nae ko lakou noho ulakolako ana i kumu nana e hoouilani ae i ko kakou manao e hoohalike aku me ka lakou hana koe wale no a loaa mai na hooiaio ana no ka palekana o na dala e hookomoia aku ana ma ia mau hana.

 

O kekahi o na mea ano nui a ke Kokoa e kukulu aku nei imua o na Hawaii i keia la o ia no ka loaa o ka manao makee iloko o lakou e loaa he nohona kuokoa ana ma keia mea he nohona kuokoa ana o ia no ko lakou noho on a ana i ko lakou mau home ponoi o ke alahele e hookoia ai ia manao mamuli wale no o keia waihona hoahu e hoomaaia nei e lakou

 

ua pipili mau aku ka noho nele ana ke komo ana iloko o na pilikia ka hoopili wale aku malalo o kekahi mamuli mai o ka noho uhauha o na Hawaii iloko ae nei o na makahiki i hala e lu ana i ka lakou mau dala no na lealea waiwai ole e hoo maopopo ole ana no na la mahope a ka e lilo ia i haawina a'o kupono loa, no lakou e nana aku ai iamua me na manaolana e kau ae ma kekahi anuu hou, e hookomo ana hoi iloko o lakou i ola hou o keia au holomua

 

Ke nana aku kakou i na lahui e ae, e noho pu nei me kakou mai ka hana hoahu dala mai, ko lakou hoomaka ana mai e pii, aole wale no, ma ke kulana o ko lakou e lawelawe ana, no ka hoomahuahua ana aku i ka lakou mau dala; a ke ike aku nei kakou ia lakou, he poe holomua loa iloko nei o ka aina.

 

He hana hiki loa no keia i na Hawaii ke lawe mai a hoohalike aku, in a paha aole no ko lakou lawelawe ponoi ana i kekahi mau hana e hoomahuahuaia ae ai ko lakou mau pomaikai mamuli o ka hui pu ana aku iloko o na oihana e lawelaweia ana e ka poe a lakou i hiki ai ke hilinai aku

 

Ma na ano apau, e kiola aku i kela ano kahiko i pipiliia i keia lahui kanaka na ano nana i luma i mau aku i na Hawaii iloko o ka nele, ka pilikia ame ka hune a e lawe ma i na alahele apau o keia au naauao a holomua no ke kau like ana aku me na lahui a ae i hookahi ka nee like ana imua iloko o ke kulana kuokoa ame ka ulakolako o ka noho ana

 

E HAAWIIA NA MAHALO ANA I KA ELELE KUHIO

Mawaho ae o na hooponopono ahaolelo, no ka pono o Hawaii nei, a ka Elele Kuhio, i hooikaika aku ai iloko o ka ahaolelo lahui; e haawiia aku na mahalo kiekie ana iaia e na makaainana o keia Teritore, no kona ku ana mahope o ka bila hoopae limahana a paio aku me na olelo ikaika imua o na komite o na hale kaukanawai a elua o ka aha olelo lahui me ka wiwoole

 

Me kona hopo ole iho, imua o na komite i hoike okoa aki ai oia i kona manao maoli, no na alakai o ka ahahui uniona ma Honolulu nei, o ka hoea ana aku no Wakinekona, malalo o na hoolilo o ka hui uniona o na Kepani maanei ahiki i kona olelo okoa ana aku imua o na hea o keia komie ole keia mau olelo maopopo loa

 

Ina aole oukou e unanaoio mai ana i na hoakaka a nuakou e waiho aku nei imua o oukou alaila no ka pono o ke Akua, e haawi mai ia makou i mea koa ae i Mw he mea la ua manao oukou he puulu kolohe makou a ke hoao nei e onou aku i kekahi @nea moa o ka ahaolelo lahui

 

Aole hoi nele na hooikaika aina a ka Elele Kuhio no ka pono o na oihana mikiala iloko nei o ka aina ho ka mea ma na leka lehulehu o ka loaa ana mai i kekahi poe o keia kulanakauhalemai ko lakou mau hoaloha mai he mau hoa noloko o na hale kaukainawai a elua o ka ahaolelo lahui e hooia mai ana lakou ua makaukau loa lakou e koho ma ka aoao e ae ana i ka hoopae ana mai i na lima hana Pake o Hawaii nei.

 

@@ @@@ nae o kana mau hooikaika ana ame @@@@omisina hoopae limahana i mea e oili mai ai ka hopena o keia Teritore e kaukai aku nei no ka pono o ko kakou mau oihana mikiala he ninau pohihihi ia i keia manawa aka he hookahi nae mea hiki ole ia kakou ke hoole ae ua hana aku ko kakou elele lahui me kona ikaika apau, e hoopakele ae i ko kakou mau oihana mai ka lilo ana aku i luahi no na manao ohumu i hookahuaia iloko o na limahana Kepani maanei no ka hookomo ana aku i ka oihana kanu ko iloko o ka poina

 

UA LOAA MAI NA HUA MAIKAI

Mamuli o ka hookaawaleia ana ae nei o kekahi puali makai kaa mokokaikala o ka makaala ana i ka poe hakihaki a kue i na kanawai i kauia no oa @@@@ ikeia aku nei na hua maikai o kela hana, ma o ka paa ana ae he heluna nui o ka poe e hookele nei i na kaa otomobile no ko lakou hakihaki ana i na kanawai a ke manaoio nei keia pepa in a pene iho la ke kulana makaala mau o kela puali makai e hapa mai ana ka ikeia o na ulia ame na poina ma na alanui o keia kulanakauhale ame na alanui inawaho aku nei o na apana kuaaina. O kekahi mea maikai loa ma ka hoonohoia ana o keia mau makai e makaala i na kiakaa ame na @@@ hakihaki kanawai o ia no ka loaa pono ana aku o kekahi heluna mahuahua o ka poe e hookele nei i na kaa me ka laikini ole aole loa he kupono iki o ka poe o kela ano e aeia e hookele i na kaa otomobile no ka mea aole i aponoia ko lakou makaukau ame ke akamai i ka hookele ana i na kaa e ke mau ai ka hopohopo ame ka makalu ma ka aoao o na makaaina mai ke kau ana aku o na poinamaluna o lakou mai na kaa mai o kela poe.

 

e haawiia na niahalo ana i kela puaii makai no ka paa ana ae he heluna nui o na kiakaa holonui i ko lakou mau kaa me ka noono ole i ke ola ameka paleliana o hai.

 

Ua nui na ulia kaa otomobile a kaa kalaka i ike mau ia ma na alanui o keia kulanakauhale a ma na lanui no hoi ma na apana kuaaina aku nei aole keia malalo o kekahi kumu okoa ae aka no ka malama ole ia o ke kanawai i hanaia no na kaa nolaila ma o keia puali makai auanei e kau aku ko kakou mau manaolana e loaa aku ana he mau haawina a'o maikai loa i na kiakaa ame na on a kaa aole i hanaia na alanui no lakou aka he kuleana ko kela ame keia mea i ke alanui me ke ku mau o ke kanawai ma ka aoao o ka mea e malama ana i ke kanawai

 

He elua poina maopopo loa e kau aku ana maluna o ka poe holonui i ko lakou mau kaa o ka mua o kela mau poina maluna o ka mea a mau mea paha e hooku na aku ana e ko lakou mau kaa a o ka poino elua oia no ka ili ana ku maluna o ka poe holonui i kela mau kaa nolaila he mea hoopakele i na aoao a elua ka hana a ka puali makai mokokaikala e hooikaika nei e loaa i kekahi mea in a e hooholoia na kaa otomobile me ke akahele nei ma na manawa e ikeia ai ka hookokoke ana aku i kahi o ka poino a halawai paha me kekahi ulia e hikiana ke hoopaaia ka holo o na kaa me ka lehulehu pela hoi na waiwai ka mea hiki ole hoi ke hoopakeleia in a e holonuiia na kaa

 

Ua pomaikai maoli kakou i ka hookaawaleia ana ae o keia puali makai a i ka nana aku in a penei iho la ke kulana e nee mau aku ai e hoea mai ana i ka manawa e hopohopo ole ia ai ka hele ana ma na alanui no ka mea ua lilo na kiakaa i poe hooko i ke kanawai a i poe makee pu hoi i ko ha'i ame ko lakou palekana iho.

 

I ke kikoo ana mai o ke aupuni o Iapana i ka Lunakanawai Kiekie Coke, o ka aha kiekie o Hawaii nei e holo aku no ke kuhikuhi pono ana i na luna oihana o kela aupuni i na hana a ka papa kiure iloko o na aha hookolokolo kanawai ua ili mai kekahi hanohano kiekie maluna o keia Teritore no ka lilo ana o ka lunakanawai kiekie o Hawaii nei i kumua'o no keia loina hookolokolo hou, i la weia ae e ke aupuni o Iapana, oiai nae he nui ae no na lunakanawai ame na loio naauao ma Amerika a maloko ponoi iho o Iapana

 

Ma ka haalele ana aku o ka Lunakanawai Lightfoot i ka umi dala bela, no kona ku-e ana i ke kanawai i kauia no na kaa otomobile ua hoike mai ola i kona mahalo no ka loaa pono ana o kana hana hemaliema i lawelawe ai e lilo ai hoi ka ho-a ole i ke kukui o kona kaa i hana hoopoino aku ia ha'i.

 

NUHOU KULOKO

Mahope iho o ka hoohala au i kekahi mau pule ma Honolulu nei i huli hoi aku ai o Samuel Kehinoi no Kauai ma ke Kinau o ka po Poakahi iho nei.

 

Ua hoakaka ae o Kiaaina Farrington i hakalia wale no ka hooneeia aku o na hana e pili ana i ke kanawai hoopulapula i ka huli hoi mai o ka Elele Kalanianaole.

 

Mahope iho o ka lawe ana ae i kana hoohiki oihana i huli hoi aku ai ka Lunakanawai Kaapuni hou Homer L. Ross no kona home ma Hilo, ma ka Mauna Kea o ka Poakolu iho nei

 

Ma ka Maunaloa o ka Poalua ae nei, Augate 30, e holo aku ai ka Re Henry P Kauka ame Lowell K Kupau no ka aha mokupuni o Hawaii e noho mai ana ma Hookena , Kona Hawaii.

 

He Elima mau kumu kula wahine o ka hoea ana mai Amerika mai no ka lawe ana ae i ko lakou mau kulana hou maloko o ke Kula Kamehameha o na Kaikamahine i keia makahiki

 

Ma ka la 12 o keia mahina ae o sepatemaba e hoomaka hou ai na kula aupuni o keia Teritore. He nui na kumukula hou mai Amerika mai ma keia komo ana aku o na kula aupuni.

 

I kulike ai me ka lono kelakalapa i loaa mai i ka ahanui kalepa o Honolulu nei ua hoea aku la o Konela McCarthy no Wakinekona no ka lawe ana ae i kona kulana oihana hou malaila

 

Mawaho ae nei o Kapiolani Paka, ma keia Poaono e weheia ai ke kikina paani polo mawaena o na hui o Maui ame ka hui o na koa kaulio a ke upu aku nei e hele ana ka paka a piha i ka poe makaikai

 

Mahope iho o ka ninaninau pono ana i hoihoi ae ai ke kiure kiekie ma ka Poalua aku la i hala he hoopii hoahewa e ku e ana ia Dana Kamahahe makai i hoomaha ame Kaanaana Mahikoa no ka hewa powa ma ke degore elua

 

Ma ka Mikahala o ka Poalua iho nei i holo aku ai he kanaha mau keiki no ka holo ana aku e ike i ko lakou mau makua ma'i e noho mai la ma Kalaupapa, Molokai no ka ike ana i ko lakou mau makua malalo o ka malu o na Vilikina mauka ae nei o Kalihi.

 

Ma ka po o ka poalua iho nei i haule ai he Kepani nona ka inoa o M. Matsumoto, mailuna aku o ke kaa uwila o ke alanui Moi oiai no ke kaa e holo ana a lona iaia ka eha kukonukonu loa me ka hoihoi okoaia ana noloko o ka Halema i Moiwahine

 

Ma ka Poalua aku nei i hala i hookohu aku ai ka Lunakanawai Kiekie Coke ia William M. S. Landsey o Waimea, Hawaii ka hope makai nui mua o Kohala, Hema, i lunakanawai apana no ka opana o Kohala Hema, Hawaii, ma kahi o ka Lunakanawai D. H. Makekau, i waiho mai i kona noho lunakanawai ana

 

Ma ka mokuahi Maui e ku mai ana ma ka Poalua o keia pule ae, e hoea mai ai ka Elele Kalanianaole, a oiai oia maanei nei, e hoohala ana oia i kekahi manawa nui kupono ma ke kukakuka ana me ke Kiaaina Farrington, no na na mea pili i na hana a ka papa komisina malalo o ke kanawai hoopulapula Hawaii

 

No ke ke u ana i ke kanawai i kauia no na kaa otomobile, i waiho ae ai ka Lunakanawai Hoomalu Lightfoot he umi dala iloko o ka aha ma ka Poalua nei, ma ke ano bela no kona hookolokoloia aku o ia kona kukulu ana i kona kaa oyomobile me ka ho a ole i ke kukui mauka ae nei o Manoa ma ka po o ka Poakahi aku nei

 

Ma Kahaluu, Koolau ae nei ma ka Poalua nei i ku ai he keiki uuku o umi kumamakahi makahiki, a nona hoi ka inoa o John Kamika ma ke ano ulia i ka poka o ka pu a kona hoa paani. Ua haawiia aku aku na kapaau ana iaia maloko o ka halema'i o na ulia poina a mailaila aku i hoihoi loa ia aku ai no ka halema'i o na kamalii

 

HE HOOMAIKAI

Ke haawi aku nei ka ohana o Joseph Akuna i ka ikou hoomaikai i na hoaloha apau i komo pu mai e u me lakou a pela hoi me na makana pua nani i haawiia mi no ka hoohiwahiwa ana iho i ke kino o ka lakou mea aloha mai ke aupuni kulanakauhale a Klana mai o honolulu a i na makamaka no hoi apau i kumakena pu me lakou a i hoomama aku i ko lakou mau naau luuluu iloko o na hora o ka luuluu

 

HE HOOMAIKAI

Ke haawi aku nei ka ohana o John K. Maunakea i ka la lakou hoomaikai nui i ka Ahanui Ka Hale o na Alii o Hawaii no ka lakou mau kokua i ka lakou mea aloha i haalele mai i keia ola ana a pela hoi i na hoaloha ame na makamaka he nui i komo pu mai e u a e kumakena pu me lakou iloko o ko lakou mau hora o ka luuluu a i jaawi mai hoi i na makana pua nani no ka hohiwahiwa ana iho o ke kino wailua o ka lakou mea aloha i haalele mai i keia ola ana

 

NUHOU KUWAHO

ADRIAN,  Mich. Aug 18-- Ua hopuia maanei i keia auwina la a hoopiiia ae o Mrs. Mattie Kriby o Hudesona, Mich., he mea ku e waiona a o ka peresidena hoi o ka Ahahui W. C. T. U. o Lawrence no ka pepehi ana a make i kekahi bebe i hanau mai kana kaikamahine mai i mare ole, ma ka la 4 o Iulai

Ua hoole o Rs. Kirby i ka pili o ka hewa iaia. Ua paaia kana kaikamahine ma ke ano he hoike ano nui ma ka aoao o ke aupuni.

 

PUYALLUP, Wash. Aug. 20.-- Ua make maanei ma kekahi manawa kokoke i hala aku nei kekaho wahine i oi aku kana hana me kona mau wawae mamua o kekahi o ka poe e hana ai me ko lakou mau lime. O Miss Mable D. Igo kona inoa, je wahine lima muumuu, a me kona wawae i a'o ai oia i ke kakau ame ke pena kii ana. Lehulehu o kana mau kii pena i loaa na makana ma ka hoikeike fea o ka Western Wakinekona maanei.

 

WAKINEKONA, Aug. 20.-- Ua hoihoi ae ke komite kukakuka a ke senate ame ko ka hale i ka hoike i keia auwina la maluna o ka bila waiona a Willis ame Campbell i ke senate mahope o ka hoopau ana i ka hoololi e ku e ana i ka huli ana ame ke pani ana iho i kekahi pauku hou e hookapu loa ana i ka huli ana ame ke pani ana iho i kekahi pauku hou e hookapu loa ana i ka huli ana aku ialoko o na hale me ka palapala hopu ole aka e ae ana nae e huliia aku olima o na kaa otomobile ame na kaa e ae ke loaa kekahi kumu kuopno e manaoio iho ai he kaa ia i hoohanaia no ka kalihali ana i ka waiona.

Ma ka hoololi o ka bila a Stanley ua hookapuia ka huli ana me na palapala hopu ole. Ua hoikeia mai ka paa o ka manao ame ka hooholo ana o ka poe ku e waiona o ka hale e keakea i kekahi hoomaha a hiki i ka hooholoia ana o ka bila a ke komite kukakuka. Ma ka hoakaka hoi a na senatoa he hana manaolana ole ia oiai ka hoololi kanawai a Stanley ua hooho oia me ka lokahi e ke senate.

 

LAWEIA AKU NA KEIKI E IKE I KO LAKOU MAU MAKUA MA'I

Maluna o ka mokuahi Mikahala o ke ahiahi Poalua nei i laweia aku ai na keiki a ka poe ma'i o Kalawao he 40 ka nui e ike i ko lakou mau makua ma ke kahua ma'i malalo o ka malama ana a na Makuahine W=Virikina Helea Theresa Antonia ame Magdalena o ka Home Kapiolani o na Kaikamahine o keia kulanakauhale me ka ukali pu ia aku e Jack D. McVeigh ka luna nui o ka Panalaau o Molokai.

Ma ke ahiahi Poakahi aku ka haalele mua ana iho a na kahunapula Libert H. Boeynaemas, ka Bihopa Zeugama me ka ukali pu ia e ke Kahunapula Joseph Joyce o Kikako no Lahaina maluna o ka mokuahi Kilauea a malaila lakou e loaa aku ai i ka poe e holo aku ana maluna o ka mokuahi Mikahala a holo pu ae no Kalaupapa. He ana no keia i hanaia i na makahiki i hala oia hoi ka lawe ana i na keiki a ka poe ma'i i Kalaupapa e ike i ko lakou mau makua ma keia manawa o lakou i laweia aku la o ko keia makahiki keia. Mamuli o ka maikai o ke ola kino o na keiki a pela hoi me ko lakou mau aahu ua hoike mai ia mau ano o lakou i ko lakou malama maikai ia e ko lakou mau kahu hanai oia na Makuahine Virikina.

 

HE $90,000 A OI I UKUIA AKU I KA PAPA ULIA POINO

O na ulia poino i ikeia mai ka la 1 mai o Iulai, 1920 a i hoikeia ae a i ninaninai pono ia hoi e ka papa o na poina ulia ua hiki aku ka huina i ka 3285. Ua like ia ma ka averike ana me 10 mau ulia i ka la hookahi, me ke komo pu ole o na la Sabati a he huina hoi i oi hou ae mamua o ko ka makahiki mamua aku.

 

No ka heluna o ka poe i halawai me na ulia o na Kepani mamua loa, he 997 ka nui, o na Pukiki aku aku ka helu elua he 551, a o na Hawaii aku ke kolu 511. O keia heluna ae la 1565 he poe i mareia a 1719 poe mare ole. No na wahine i loaa na ulia 119 ko lakou heluna, mailoko ae o keia huina he 43 malalo o ka 18 makahiki a he 35 o lakou he poe i mareia. Aneane he 60 pakeneka o keeia heluna ae la oia hoi 1927, i loaa ka eha a i hoi hou aku nae i ka lakou mau hana mahope iho o ka ehiku la o ke kali ana o ko lakou hookuuia ana aku.

Hookahi kaukani hookahi haneri ame umi kumamahiku i hiki ole ke hoi hou aku i ka hana a hala na pule elua a ekolu, he 28 i make a i hoolilo hoi i ka lakou mau wahine i poe kaukai aku i ko lakou mau pono ia hai, a he 24 mai keiki liilii, 2 mau makuakane a hookahi makuahine. He poe i make aohe o lakou mau ohana e kaukai mai ai i ko lakou mau pono maluna o ia poe.

O ka huina o na dala i ukuia aku iloko o ka makahiki no keia poe i halawai me na ulia he $90,723.02.

 

HOOPAKELEIA HE MAU OLA MA KA MOANA E KA NILE

Iwaena moana na ale kawahawaha i paiaia mai ai e ka makani ino he taifuni, e popoi ana ehiku mau Pake lawa'ia e paialewaia ana e na ale maluna o ka wapa ma ka moana mawaena o Honakona ame Shanghai i hoopakeleia e ka mokuahi Nile ame ka hana nui no ka ia hoopakeleia ana o lakou oiai na waapa e olepelepeia ana e na ale.

Ma ke kakahiaka Poalua nei ke komo ana mai o ka mokuahi Nile iloko o ke awa nei, he 23 la ka lohi mahope o kona manawa mau e ka mai ai, ma muli ka keia o kona hukiia ana iluna o ke alahukimoku no ka hoopau ana ae i kekahi mai pilikia i loaa iaiu ma ke ala o Honakona.

Ua weheia ae kekahi wahi ohope o ia moku mamuli o ka ikeia ana i ka popopo a ma ka nana aku ka ia moku ma kona manawa o ke ku ana mai me he moku hou loa la. I ka mokuahi Nile ka i haalele aku ai ia Honakona a holo ae no Shanghai ua loaa ia i kekahi makani ino he Taifuni, kekahi o na makani maka'u nui ia e ka poe holomoku, ke loaa ma ka moana a iloko o ia manawa e pa ana o ke taifuni me ka pukalaki launa ole mai, i ike aku ai ke kapena o ka Nile i kekahi waapa lawai'a o na Pake e paialewaia ana iluna o na ale kawahawaha o ka moana. Ma ka manawa ka a ke kapena ame na malamamoku e nana aku ana ia waappa he manawa wale no kona e aleia iho ai e ka hohonu. I ka ike ana mai ka o na Pake i ka moku ua kau mai la lakou i kekahi hoailona e hoike mai ana aia lakou iloko o ke kulana kupilikii loa ia manawa, aohe manaolana i koe no ko lakou palekana, he manawa wale no no ko lakou waapa e piholo iho ai i ka hohonu o ko lakou pau loa ana ia i ka moke. Ia manawa ka i hookokokeia aku ai ka Nile ma kahi o ka waapa poino a kiolaia aku la kekahi mau kaula i ka waapa, a i ka loaa ana aku o ke kaula i na Pake ma ia kaula lakou i huki mai ai i ko lakou waapa a pili i ka moku, a i ko lakou kau ana mai iluna o ka moku ua lawe loa ia mai a hooleleia ma Shanghai.

Ma keia huakai mai la a ka Nile mai Kina mai e holo ana no Amerika lehulehu na ohua mai Kina mai e holo ana no Amerika, he mau haumana Pake kekahi e holo ana no Amerika no ke komo ana aku i na kula nui malaila. Ho elua wale no mau ohua kapena ma ka Nile mai no Honolulu nei, oia o Paul E. Jamison ame Richard G. Metzene o ka hapanui he mau ohua Pilipino nona ka nui 190.

 

PUOLA WAIMAKA NO KUU KEIKI MR. JOHN KEKAWA

Ke hoomaikai nei au i ke Akua i ka Makua mana loa, Nona ka lani ame ka honoua ame na mea apau a ka Haku Iesu Kristo ko kakou Hoola amene.

Ia oe e ka pukuniahi e nakolokolo nei apuni ke kaona, in a he wahi kaawale o kou kino lahilahi ame kahi puolo waimaka a ke aloha, kanikau aloha keia no kuu keiki, ua hala.

Ua hala e aku oe i ke ala hoi ole mai, noho iho nei maua me ka u me ka minamina no kuu lei daimana, ua mokumoku liilii a ua maewa wale aku la ke ala polikua, auwe kuu aloha e, no kuu lei daimana, kuu keiki mai ka huikau o ke kaona, mai ka piina ikiiki ouka o Kiahale he hale kipa mau na'u ko aloha ka welina pau ole na kuu puuwai. Kuu keiki mai ka uka o Iao, mai ka lau kahuli mai o ke kukui.

Ua kui no au a paa eia ae ua mea e poleke ai. Hanohano ka luna o Kaalaholo, kilakila haaheo Kukaemoku, ua moku ke aloha ka lei gula o kuu nui @iao, ka mea nana i mawehe ke pani o kuu makemake; e hoi i ka nani o Hale Lai, ka home aloha o kuu mau lei, elua olua, elua maua elua i na lei a olua anoai aloha no kuu lei daimana. Ua hala e aku oe i ke ala hoi o'e mai.

Kanikau he aloha no kuu lei daimana, kua keiki mai ka la welawela o ka welo o Kihei, auwe kau keiki, kuu minamina paule ia oe.

Kuu keiki mai ka makani holo uha o Kekaha, ua eha hoi au ia oe e neia makani, na eha hoi au ia oe e neia makani, ua eha walohia wale i ko aloha, ke aloha ka mea nui na'u e lei, kuu lei kahiko o na la o ke kupulau ua lau ua mano ua kini kou aloha ano na kau hoi a kau.

Hanohano ka luna o Haleakala, kilakila haaheo i ka maka opua, he lei haaheo ia nou no kuu mau la o ke kupulau, ua lalau hewa au, a ua hopu hewa hoi ka i'a maka ole o ke kai, ua hopu hewa i ka papa'i alamihi, haha hewa au i ka maka o ka moena, auwe kuu keiki, kuu minamina pau ole ia oe, kuu lei diamana; ua mokumoku a ua nalowale.

Haalele iho la kuu keiki ia makou, aohe nui lehulehu o maua ka makua ke kaikamahine, elua mau keiki liilii hookahi keiki nui 12 makahiki. Elua wale no maua mau wahine ame ke kokua liilii mai ka ohana i aloha mai ia maua ame keia mau keiki.

Ua lawa kaua me keia mau waimaka o ka walohia keiki. Me ke aloha ia oe e ka Lunahooponopono ame na keiki limahei o kou keena pa'i ko'u adieo

 

MRS. MARAEA KAAUKAI, KOMO HOU ILOKO O NA UMII A KE KANAWAI

Ma ka Poakahi iho nei, mahope o ka hoopuka ana i na kikoo apuka, i hiki uku ka huina ma kahi o ka $3500, me ka loaa pu ana hoi o kekahi kikoo apuka o $1000, malalo o kona malu i paa ae ai o John Bright i ka hopuoa, a i ikeia hoi ma kekahi inoa o William Kauhane, A o C. B. Lyman hoi ma kekahi inoa epa.

Aole keia o ka mua loa o ka lalau ana aku o na lima o ke kanawai i keia kanaka opio, aka he umi makahiki i hala ae nei, ua kapa oia iaia iho, oia ke keiki a Senatoa John Baker o Hilo, ma ia ano iho la, ua puni kekahi poe iaia, me kona hoopuka ana i na kikoo dala apuka, maloko nei o keia kulana kauhale.

Iaia i haalele iho ai ia Honolulu nei me ka holopono o kela mau hana apuka ana, ua holo aku la oia no kekahi o na mokupuni mawaho aku o Oahu nei, a hoikeike aku la oia iaia iho, ma ke ano oia ka Makaikiu McDuffle. Aole nae i loihi loa kela hele lanakila ana o keia kanaka opio, ma kana hana apuhi i ka lehulehu, no ka mea, ua paa oia i ka hopuia ma ia hope mai a kauia ka hoopa'i maluna on a, no ka hewa apuka.

Ua noho hana oia i kona haapa'i, a i ka hookuuia ana mai, aole oia i hoololi ae i kona mau ano kahiko, no ka moa ma ka hoakaka a na makai, he manawa pokole ae nei i hala, ua hoea hou mai la oia no Honolulu nei, me ka noho ana ma na hokele lehulehu o keia kulanakauhale, e hookohukohu ana hoi ma ke ano oia kekahi o na kanaka opio nui o ke dala.

Ma Wahiawa ae nei ka, ua hana oia i kekahi aelike, no ke kuai ana i kekahi aina malaila, no ka huina o $30,000, me ka olelo ana ku i ka on a o kona hokele e noho ana, e holo mai laua no Honolulu nei, oiai ua makemake oia, e kuai i kekahi kaa otomobile nona, i ka hoea ana nae i keia kulanakauhale, o ka nalowale honua iho la no ia o kela kanaka opio, me ka maopopo ole o kona wahi i hele ai, i ka on a o ka hokele.

Ma kela nalowale ana, ua hoi aku ia oia a noho ma ka hokele Pleasanton, me ke kapa ana i kona inoa o C. B. Lyman o Hilo Hawaii. Ua hoea aku oia me kekahi kiakaa otomobile, ame kekahi hoa hui lawelawe oihana; me kona hoakaka ana ae i kana hana, no kona makemake e komo iloko o ka hana kaa otomobile.

Ma ka Poaono koke aku nei no, ua hoea aku la oia no ka hale kaa o ka hui o von Hamm Young, a kuai aku la i kekahi kaa otomobile hou loa, no ka hoao ana i ka maikai o kela kaa, me ka hoopuka ana aku he hookahi kikoo dala, no ka huina o hookahi kaukani dala. Oiai nae, ua paa na hale banako iloko o kela manawa, nolaila, aole e hiki ke kikooia aku kela huina dala ma ka banako, ahiki i ka Poakahi mai.

Ma kela Poakahi, i loaa pono ai ka epa o keia kanaka opio, a waiho koke ia aku la ka hana iloko o ka lima, o ka oihana makaikiu, no ka hookolo ana mahope o ka meheu o ka mea kolohe, he oiaio mahope iho o ka huli ana no kekahi manawa, ua loaa aku la o Mr. Bright, maloko o ka hokele Blaisdell.

Ma ka noii pono ana aku a ka oihana makaikiu i na hana a kela kanaka opio, i loaa hou mai ai kekahi mau ike, ua hoopuka aku oia i kekahi kikoo apuka, i ke kiakaa otomobile, a he mau kikoo apuka no hoi kekahi ana, o ka hoopuka ana, a haawi aku i na on a, o na hokele ma Kauai.

I ka wa i ninauia aku ai, no kela kaa otomobile hou, ana o ke kuai ana mai ka hui mai o von Hamm Young, ua hoakaka ae la o Mr. Bright, ua haawi aku oia i ke kauoha, i ke kiakaa, nana i hooholo o kela kaa, no ka mea aole ka i kupono i kona makemake.

 

NA MARE

D. Kaapana ia Mrs. Halcola Pea, Iulai 2. Wm. Hamaie ia Dchorah Kamehaokalani MAhikoa, Aug. 18. David Kualike ia Julia Kapahu, Aug. 18.

 

NA HANAU

Na Wm. H. Lindsay ame Becky Kanakaole, he kaikamahine, Aug 11.

Na Mr. âme Mrs. Ginjiro Kamano, he keikikane, Aug. 18.

Na Kerchin Park âme Lydia Kalua, he kaikamahine, Aug. 20.

Na H. K. Paiaina ame Chistina N. Besan, he keikikane, Aug. 21

Na Samuel Kauanoo âme Pheobe Kahikina, he keikikane, Aug. 22.

Na John Camaerho âme Julia Makulei, he keikikane, Aug. 23.

 

NA MAKE

Samuel K. Nakiaha, ma ka Halema'i Moiwahine, Aug. 20.

Solomon Hanawahine Jr., ma ke alanui Cummings, Aug. 21.

Aarona Namauu, ma ke alanui Yamamoto, Moiliili, Aug. 21.

Florence Luhiau, ma ka Home Leahi, Aug. 21.

Alice Kekipi, ma ka Halema'i o nu Kamalii, Aug. 21.

Charles Kopa, ma ke alanui Moi, kokoke i ke alanui Kam. IV, Aug. 22.

Joseph Akuna, ma ka Halema'i Station, Aug. 22.

Samuel Kaahanui, ma ka Haiema'i Moiwahine, Aug. 24.