Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 34, 26 August 1921 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Hiki Ole Loa ke Pulapu Aku i na Luna Federala

 

Loaa Pono Aku Kahi Puhi Okolehao a Kekahi Kepani ma ka Paia o Kona Hale

 

NALO KAHI I HUNAIA AI O KA IPU KELEAWE

 

Loaa Pono Nae Kana No'ahua a Paa Ana i ka Hopuia no ke Ku-e i ke Kanawai

 

Ua lilo ke akamai ame ka maalea o- @ahi Kepani, i mea ole i na kanaka @ aupuni, mamuli o ka loaa pono @ha aku o kana meahana puhi olo-lehau. i hanaia iloko o kona hale, a paa mai hoi kela Kepani i ka hopuia, e @iki ole ai oia e pakele, mai ka auamo @oa aki i na ko'iko'i o kana hana @e kanawai.

 

Ma ka poalima aku nei i hala, i paa @e ai kela Kepani o. Miuohei Fujimoto ka inoa i ka hopuia e na luna oihana @kapu waiona, a laweia ne oia imua @a aha federala, ma ka Poaono mai, @o ka hooloheia o kona hihia.

 

Ukulike ai me ka moolelo o ka hopu- @a ana o kela Kepuni, no ka hakiliaki @ke kanawai hookapu waiona, ua hoea @ ekolu mai kanaka o ke keena o ka lana oihana hooko i ke kanawai kookapu waiona, ma kela kakahiaka Poalima, no ka home o Fujimoto, ma ke alanui Pauahi ae nei, a maloko o ka halekuke, i loaa aki ai kekahi wahi pahi okolehao i hanaia me ke akamai @a. ame ka nalo loa no hoi.

 

Ua hanaia kekahi kini kelea@e loihia @ 30 iniha ka loa, a he 18 iniha ka hohonum a he 3 hoi iniha ke akea, ua uke me ekolu galani, ka pina o kela meahana puhi okolehao.

 

Ma na ano apau ke nana aku maloko o kela keena, aole he wahi hiohiona iki no ka hanaio o ka waiona maloko alaila. no ka mea he pepa hou, ke @kau mai ana ma ka paia o kela rumi. @Aia naw kekahi wahi o ka pepa, aole i hoopipiliia i ka paia, nolaila kii aki la kekahi o kela mau kanaka, a hapai aw la i ka pepa iluna, aia hoi maloko aku olaila, kekahi ki, elike me ke ki wai.

 

Ma ka hooholo ana aki ma kahi o kela ki, ua hoea aku la i kahi i wai-heia @ai o ka ipu o ka okolehao, ma kekahi aoao hou o kela ipu, kekahi p@ka, malaila e hoopihaia mai ai i ka @a.

 

No ka hiki ole ka alo ae, oiai ua loaa pono aki ka ololehao, maloko o kela ipu keleawe loihi, ua ae okoa mai la o Fujimoto, oia ka on a nona kela waiwai, aka nae, is hoole mai la oia, i ma kanaka o ke aupuni i kela mai hoakaka, me ka olelo ana aku; @ole he mai ike i loaa aku ia lakou, @e ka'hoolilo o Fijimoto i ka ololehao ia ha@'i.

 

Ma ka olelo a kela Kepani, maloko a ke kii onioni oia i ike mua ai, i ka hunaia ana o kekahi kini ma ka paia. nolaila ua hoohalike aku la oia i kaua @ea i hana ai, me ke kii onioni, nana i hookahaha loa mai i kona noonoo, @e ka holopono hoi, o kela hoao ana@

 

Ua paa mua ka wahine a kela Kepa@ i ka hopuia, no ka malama i ka okolehao me ke kuai nu. ua ae okoa mai kela Kepani, koe aki nae ka olelo ana mai. oia ponoi no ka mea nana i hana @ okolehao, a kana wahine e kuai @ana, he umi-kumamalia mahina ae@ i hala.

 

UA EMI MAI KA HELUNA O NA PAAHAO.

 

Ua emi mai ka heluna o na paahao i hana i na karaima a hopa'iia lakou @e kekahi manawa loihi maloko o ka @paaho i nei manawa mamia o ko @ makahiki lehulehu i kaahope aku, ka 1918 mai, elike me ia e ikeia iho ana @lalo nei.

 

Ma ka la 30 o Iune i hala aku la o keia makahiki, he 653 ka nui o na @ehala maloko o ka halepaahao, oiai @ae i ka 1920 aku he 698 ka nui, i ka 1919 aku he 685 a i ka 1918 aku hoi 471.

 

O na lawehala Pilipino ka oi aku maloko o ka halepaahaho, e paa mai la, he 206 mau kane a he ekolu mau wahine. O na Hawaii malalo aku 132 @ he ekolu mau wahine, no na lahui @ he 74 Kepani aohe lahui e ae.

 

Ukali ke Oki no ka Mare me ka Pupuahulu

 

Hoike Kekahi Wahine Haole no na Hana Pauaka a Kana Kane i Hana Aku Ai Iaia

 

MAKEMAKE OIA E LOAA HE UKU HOOMAU NUI

 

Maopopo Ole Nae na Kahua i Ku Ai o Kana Mau Kumu Hoopii no ka Hookaawale Ana

 

O ka hopena o kekahi mare pupuahulu mawaena o Mrs. Wilhelmina Gesner, he wahine hoikeike kiionioni ma@mua, ame Harry M. Gesner, he haole kuonoono, iloko o ka haea kaa otomobile, no Wailuku, Maui, o ia no ka hookomo ana ae o ka wahine i kana hoopii oki, no ka hookaawale ana iaia mai ke kane mai ana o ka mare @.

 

Ke noho nei kela wahine maloko o ka Hokele Ianae a malaila i hoakaka ae ai oia i ka moolelo o na hana pauaka a kana kane iaia, me kona hele huli ana, me ka loaa ole, ahiki i kona hoea okoa ana mai no Honolulu nei.

 

Wahia keel wahine, ua mareia laua ma ka la I o ka mahina o Augate, o ka makahiki 1919, ma Kapalakiko, mahope iho o ko laua hookamaaina ana no na pule eono, a ma kona manaoio, he mau wahine okoa no kekahi a ke kane ana i mare aku ai, a o ka eha oia o na wahine a kela kanaka.

 

Ma ke ano kupaianaka no ko lauahookamaaina ana maloko o ka Hokele Stewart, no ka pakika o no elelo, a hui pu iho no hoi me kekahimau ano e ae e umeaia ai ka noenoo no Mr. Gesner, ua kailiia aku la na in@ hoohihi o kela wahine no@ iloko o ka manawa i hoikeia aw nei maluna, ua mareia iho a laua.

 

Wahi a kela wahine, ua noho no laua me ka hauolo, i na mahina mua, o ko laua hoi ana mai a noho ma Maui; aka i ka hoea ana aw ka o ka makuahine, o kana kane, ua ano e mai la na hana a kana kane iaia, me kona lilo, oia iho la ke kauwa lawelawe maloko o ka hale, aohe hoi he kamailio mai o kela mau mea iaia, i ko lakou wa e ai ai.

 

Oiai no ka e noho ana ma Maui, kauoha mai la kana kane iaia, e holo no Kapalakiko e hoolanalana ma'i ai, a no ka hooluolu ana aku i ka manao o ua kane nei ana, ua haalele iho la oia ia Hawaii nei. ma ka la I o ka mahina o Feberuari, a iloko mai no o Aperila. i loaa aku ai he leka mai kana kane aku, e hoakaka aku ana, ua pau kona hoihoi nona, me ka maopopo ole nae i kela wahine o ke kumu.

 

Ua hoakaka pu ae no hoi kela wahine, i kona kuai ana i kekahi kaa otomobile no Mr. Gesner, oiai laua ma Mani, a ua noho aie i kana mau dala.

 

Ua holo aku nae ua ka@e nei ana no Kapalakiko, a hoea loa no Ni Ioka. he mau leka ka kana o ke kakau ana aku i kela kane, e noi aku ana e ae mai i manawa no laua e hui pu ai, aole he paneia mai o kana mau leka, a no kona makemake loa no e hui pu me ua kane nei ana, ua hele okoa oia e huli iluna o ka mokuahi Wilhelmina, oiai e ku ana ma Kapalakiko, a ua holo ka kela kane, e pee maloko o ka rumi o ke kupakako, me ka loaa ole iaia.

 

Aole i hoakaka pono ae kela. wahine, i na kahua i ku, ai o kana mau kumu hoopii oki mare, eia nae, ua makemake oia, e koi i kekahi uku hoomau kiekie mai kana kane aka.

 

 

UAʻIKEIA KA PAKIKO O NA HAWAII MA KA HOAHU ANA.

 

            He mea hauoli no ka ike ana iho i ka heo mahui o na Hawaii e hoomakaulii elike me ia i ikeia maloko o ka hoike makahiki a ka Puuku Teritore D.E. Metzger no ka makahiki i pau aku la ma ka la 30 Iune. 1921 mamuli o na dala a lakou o ka hoahu ana ae maloko o na banako elike me ia e ikeia ana malalo nei.

 

Na dala i hoahuia ae e na lahui like ole ma ka pau ana o ka makahiki: Na Kepani, $2,566,983; na Pake, $1,707, 616; na Hawaii $1.195..288; na Pukiki, $2,902,762: a e na lahui e ae apau he $10,263,215.

 

Nahuina waiwaiio i auhauia o na waiwai paa ame na waiwai lewa elike me ia malalo nei: Na hui, a pela aku, $207,634,470; na Anglo-Saxons, oia hoi na lahui Europa. $34,559,515; na Hawaii, $18,904, 695; na Pukiki ame na Paniolo, $8,800,565; na Pake; $7,238,154; na Kopani, he $9,419,773.

 

Hookuuia Mai ka Makai e na Kiure Federala

 

Pili Ole ka Hewa Hoopa Opiuma Iaia, Elike me ka Hooholo Ana a na Kiure

 

ELUA ONA MANAWA I KU AI IMUA O KA AHA

 

Hoike ka Mea i Hoopiiia no ka Maopopo Ole Iaia o na Mea Maloko o ka Paiki

 

Mahope ihe o ka hoolohe ana i na oleloike ma na aoao a ʻelua, i hoopuka mai ai na kiure federala i ka lakou olelo-hooholo, ma ka Poalua iho nei, e hookuu ana ia James Stupplebeen, he makai i kapaeia mai ka oihana makai aku o Honolulu nei, no kona pili ole i ka hewa hoopae opiuma.

 

O keia iho la ke elua o ka manawa o ka hookolokoloia ana o kela makai, no kela hewa hookahi no, maloko o ka a@a federala a o ka elua no hoi ia o ka manawa o kona hookuuia ana mai e na kiure.

 

He mau mahina ae nei i hala, ma ka manawa mua loa o ka hooloheia ana o ka hihia o kela makai, ua mahaelua ka manao o na kiure federala, no ia kumu, i hookuuia ai oia, a ma keia hookolojolo elua ia ana hoi, ua lokahi ka manao o na kiure e hookuu iaia, no ka pili ole o ka hewa hoopae opiuma.

 

Ho ekolu nae mau kumu hoopii e ae, e ku-e i ke kanawai hookapu waiona federala, ke kakali mai la ia mau hihia no ka hoea mai i ka manawa kupono, e hooloheia ai.

 

I kulike ai nae, me ka moolelo e pili ana i kala hihia hoopae opiuma, ua hoea aku o Mr. Supplebeen nolana o kekahi mokuahi, o ke ku ana mai no Honolulu nei mai Kina ame Iapana mai, a iaia i haalele aku ai ialuna o kela mokuahi, ua iho mai la oia noluna o ka uwapo, me kekahi paiki lole.

 

Ua paaia aku nae oia e na luna kukeawa. a ma ka hiliia aha oloko o kela paili lole, na loaa aku la he mau kini opiuma maloko olaila. o ka paa iho la no ia o kela makai i ka hopuia.

 

No kela hopuia ana o ka Makai Stupplebeen, i kapaeia aku ai oia mai ka oihana makai aku.

 

O ke kumupale a ka mea i hoopiiia imua o ka aha, aole i maopopo mua iaia he opiama ka ukana maloko o ka paiki lole. i haawiia mai nana e paa. ua ae wale aku no oia e lawe mai i kela paiki lole, no ke kokua ana aku i kekahi hoaloha on a maluna o ka mokuahi.

 

O ka hui loio o Lorrin Andrews na loio o ka mea i hoopiiia, a o ka Loio Amerika Huber hoi, ma ka aoao o ke aupuni.

 

EKOLU HANERI DALA KA LOAA NO KA PILIWAIWAI

 

Mahope iho o ka waiho loihi ana no kekahi mau makahiki ae nei i hala, akahi no a hooloheia kekahi hihia piliwaiwai kahiko, o ka hoopaneenee mau ia ana mai, ma ka Poaono aku la i hala, maloko o ka aha kaapuni, i noho kahu ia e ka Lunakanawai Kaapuni Aehi Jr.

 

He hihia piliwaiwai kela no kekahi poe Pake he 18 ka nui, Ma ka mooolelo o kela hihia, ma ka la 31 o ka mahina o Ianuari o ka 1919, ka hoea ana oka hihia iloko o ka aha kaapuni, oiai nae, ua hala no kekahi manawa mamua o ka waiho ana iloko o ka aha apana.

 

I ka manawa mua loa o ka laweia ana mai o kela hihia piliwaiwai e hoolohe maloko o ka aha kaapuni, ua pane ka poe i hoopiiia aole lakou i pili i ka hewa, o ka mea apiki nae, aole i hookolokoloia ka hihia ia manawa. aka ua waihoia mai no kekahi manawa maopopo ole.

 

No na makahiki elua me ka hapa. aole he mea i lohe hou ia no kela hihia, a iloko o ka nanea o na mea apau, ua lawe mai ka Hope Loio Kalana Hite he hoike imua o ka Lunakanawai Aehi Jr., e hoakaka ana, no ka manao ana o ka poe i hoopiiia e waiho mai i ka lakou pane, o ia ka ae ana no ko lakou pili i ka hewa.

 

Ua aw mai ka Lunakanawai Aehi i ka manao o ka poe hoopiiia e hoololi ana i ka lakou pane nua, mai ka hoole a i ka ae, alaila ka mai la ka aha ka hoopaʻi maluna o lakou, ma ka $15 pakahi, me na koina he $2.50 o ka aha, nolaila ua hiki aku na kahi o ka $315 ka nui o na dala. kela poe. Pake i uku ae ai iloko o ka waihona o ke aupuni.

 

Nui na Kumu i Loaa Ia Lakou na Palapala Aʻo

 

Holomua Loa na Hana o ke Kula a na Kumukula i Ikeia ma Keia Makahiki Nei

 

HE KANAONO A OI MAU KUMU I POMAIKAI

 

Ekolu Mau Papa o na Palapala Ae e Aʻo ma na Kula i Hawaiia Aku Ia Kakou

 

Ma ka hoike i malama mamaa o ka hookuu anan o ke kula o na kumukula, ma ka pale aku n@ i hala, he kanaono-kumamaiwa ka n@ o ka poe i loa aia lakou na palapa ae no ke aʻo ana maloko o na kula @ e @ aupuni ke Teritore.

 

He eono pule okoa i @oohalaia e lakou ma ka huli haawina na a i ka wa i malama maoli ia ai a hoike, o keia malalo iho nei ka hopena i ikeia.

 

Ma k aoleloia o ke kula na kumukula, o ka malamaia aua ne keia luakahiki, o ka holomua loa i @ ikeia, a he paakiki no hoi kekahi mau ninau, ma na hoike o ka malamaia aua.

 

Mailolo mai o ka huina na kumukula, o ka loaa ana aku o na palapala aʻo maloko o ua kula, i keia makahiki he 22 i haawiia aku, ka palapala ae mua, no ke aʻo ana, he 13 no ka elua o na makahhiki, a he 34 mau kumukula i aeia aku no ke aʻo ana i na h@umana na komo hou.

 

O na kumukula, i loaa ia lakou na palapala ae e aʻo maloko o na kula, o ke Teritore, mahope o ko lakou hoikeia ana, o ia keia malolo ihe nei:

 

Makahiki mua- Miss Lulu Richards, Mrs. Liliy K. Hiltou, Mrs. Wilhemina Heu, Louis Garpar, Mrs. Elva K. Oakes, Miss Hortense Palmeira, Mrs, Mable Burgert, Mrs. Lucy Ai Miyamoto Mrs. Esther W. Perkins Mrs. florenee Hen, Mrs. Elizabeth Kalana, Mis Pua Wright Irenen K. Chung, Elsie Ching, Mrs Sarah Kamakau, Miss Salla Ordenetein, Miss Eleanor Hiu, Miss Sarah McConnel, Miss Chie Miyazawa, Miss Juanita Hess.

 

Makahiki Elua- Miss Evelyn S. Douse, Joshua D. de Souza, Miss Isable Namauu; Mrs. Kahana I, Williams, Mrs. Mary B. Kekua, Miss Annie L. Ling, Mrs. Frances C. Silva, Mrs. Edith Machado, Mrs. Grace Mahikoa, Miss Elizabeth Tylett, Miss Margaret Cabral.

 

Kula kumumua- Mrs. Dorothy Mayo, George Symthe, Miss Georgene Howard, Miss Mary K. Akana, Miss Ethel Chong, Miss Elizabeth Haia, Rosalind W. Akana, William Laeha, Jr. Ernest Kala, Miss Ella Sproat, Mrs. Ankela Gouveia, Mrs. Elizabeth Wong, Miss Alma G. Evans, Shizuko Miya, Miss Katherine Makekau, Mrs. Verma B. Hogg, Mrs. Rose M. Alexander, Mrs. Julia Vieria, Mrs. Rita C. Tiexeira, Miss Chirley Chung, Mrs. Luise Hattrick, Mrs. Gussie Jordan. Miss Nalehua Keala, Miss Floy K. Eaton, Mrs. Bertha B. Boyd, Mrs. Helen B. Yap, Mrs. Tillie M. Yim, Miss Lilian Erickson, John Grace Jr., Mrs. Sadie K. Fieldgrove, Miss Celestine Silva, Henry Keomalu, John Limaha, Jr.. Joseph H. Rodrigues.

 

HOIKE NO NA KULANA KAKAUOLELO O NA HALELEKA

 

Ma ka la 13 o Septemaba e hikimai ana eʻmalamaia ai he hoike i ka poeʻe makemake ana no ka hoopiha ana ae i na wahi hakahaka no na kulana kakauolelo ame ka poe laweleka no lakou na ukulfana mai ka $1000 a i ka $1800 no ka makahiki, e ke komisina o na hana kivila. O keia hoike e malamaia ana no ka hoopiha ana ae ia i na wahi hakahaka maloko o ka haleleka kuloko, a mai ka poe mai e hookuponoia ana ma ia hoike ana e manaoia ai e loaa ana na kanaka kupono no ka hopiha ana ae i na wahi hakahaka. O ka poe e loaa ana ua pakeneka kiekie ma ia hoikeia ana ke komo aku ana i ka hana ma ka $1400 o ka hoomaka ana me ka hoomahuahua mau ia ae o ka uku i $100 o ka makahiki ahiki i ka piha ana he $1800. O kela ame keia makaainana Amerika kane a wahine paha mawaena o ka 18 ame ke 45 ma ka manawa o ka hoike anan ka i makemakeia koe ka poe i hana me ka oihana kaua no lakou na makahiki kupono i hoikeia ae la aohe pili o keia ia lakou, he kuleana ka lakou ma ke koho ana.

 

Loaa Hou Kana Uwaki Gula ma ka Ulia Laki

 

Paa he Poto Riko i ka Hopuia ka Wa i Hele Ai e Kuai i Kela Uwaki i Aihueia

 

LOAA AKI KEKAHI PU MALUNA O KONA KINO

 

Hoihoi Hou Ia Aku Kela Uwaki Gula i ke Aliikoa Oluna o ka Mokukaua Chicago

 

Mamuli o ka makaala o ka oihana makaikiu. i loaa hou ʻai ka uwaki gula a kekahi aliikoa, oluna o ka mokukaua Chicago, ma ka po o ka Poalua aku la i hala. me ka paa pu ana ae hoi o kekahi Poto Riko nona ka inoa o Salvador Serrano i ka hopuia.

 

Maka po o ka Poaono aki nei i hala, i hoea ae ai kela aliikou, o Monohan ka inoa, imua o ka oihana makaikiu, o hoike aku la no ka nalowale ana o kana uwaki gula, me ke kaula uwaki no, ame kekahi hapalua giui i hoopaaia i ke kaula uwaki.

 

Maka po o ka Poalua nei, ua hoea hou mai la kela aliikoa, imua o ka oihana makaikiu, no ka ninau ana, in a paha he mea kekahi i loheia no kaua uwaki gula, a oiai aole he moali iki i loaa i na makaikiu ia manawa, no kahi i nalowale ai o kela uwaki, nolaila hookahi no pane maopopo loa, i haawiia aku aiai, aole i loheia kekahi meae pili ana i ka uwaki.

 

He hookahi nae mea a na makaikiu i hana ai, mahope mai o ka waiho anan aku o kela aliikoa. i ka hoike, no kak nalowale ana o kana uwaki, o ia no ka hoikeia ana aku o ka lohe i na hale hana uwaki. e hoike koke mai i ka halewai, in a e hoea aku ana kekahi mea. me ka uwaki gula.

 

He mau minuke helu wale no, mahope iho o kela hoea ana aku o ke aliikoa, i ke keena o ka makaikiu, ua kani mai la ke kelepona, mai kekahi mai o na halekuai o na waiwai like ole, e hoakaka mai ana ka on a o kela halekuai, no ka hoea ana aku o kekahi mau mea elua imua on a me kekahi uwaki gula.

 

Ua hoouna koke ia aku la he elua mau makaikiu, no ka hele ana no kela halekuai, a i ka hoea ana aku o na makaikiu R. Stein ame Antone Louis, no kela halekuai, ua loaa aku la ia laua he elua he elua mau Poto Riko, a koi mai la hookahi o kela mau Poko Riko, i ka Makaikiu Stein, e kuai aku kana uwaki gula no kanakolu dala.

 

Oiai ua hoakaka mua aku ke aliikoa, i ke ano o kana uwaki gula, i nalawale ai, nolaila i ka ike ana o ka makaikiu, ua kulike na ano o ka uwaki o ka nalowale ana me kela uwaki gula, o kona paa koke mai la no ia i kela uwaki a hopu aku la hoi i ka Poto Riko. no ka lua iho nae o na Poto Riko, ua honi mua mai paha oia i ka hohono o na kanaka o ke aupuni, ua mio e aku la oia a nalowale, me ka loaa ole i na kanaka o ka aupuni ke huli aku iaia.

 

Ma ka hiliia ana o kela Poto Riko ma ka halewai, ua loaa aku la maluna o kona kino kekahi pu panapana, a wahi a na makai, he haumana kahiko no ke kela Poto Riko no Kawa, no ka mea ua noho paahao mua oia i ka 1914, no ka hewa, hoeha me kekahi meaeha ku i ka make.

 

O ka uwaki, ke kaula uwaki, a koe aku ka hapalua gini. us hoihoi hou ia aku kela mau waiwai i ke aliikoa, me kona hoomaikai, i ka loaa hou ana o kana uwaki gula i minamina loa ai.

 

UA MAREIA KA MAKAI KIEKIE JARRETT ME MRS. NEAL.

 

I kulike me ha hoakaka a kekahi lono kelakalapa uweaole o ka loaa ana ae mai Hilo mai ma ka Poakahi nei ua awaiauluia mai la me ke kaula kaakolu o ka berita mare ka Makai Kiekie o ke Teritore, William Paul Jerrett. a o ka lunapaahao hoi o ka Halepaahao o Oahu, me Mrs. J. L. Neal, mahope o kona hoea ana aku i Hilo ma ka mokuahi Mauna Kea ma ke kakahiamokuahi Mauna Kea me ke kakahiaka Sabati no kona hoomaha ana ma Hawaii no na pule elua.

 

He Kaikuahine o Mrs. J. L. Neal no George K. Mundon. ka hope luna auhau o ka apana o Puna, e noho ana ma Pahoa. E hoohala ana laua i ko laua la mahinameli ma ka Mokupuni o Hawaii, a ma na la hope o keia pule ae e hoi mai ai no Honolulu nei.

 

O ka põe apau i kuleana i ka Pa Ilina o Puuokamalii a o Kalaepohaku hoi kekahi inoa. ua makemakeia lakou e akoakoa ae ma ka hale o D. Maunalea, ma Kunawai, ma ka la Sabati iho, Auhate 28, no ka noonoo ana i kekahi kumuhana ano nui.

 

Pii Ia Mau Opio Hawaii ma Kahi o ke Kakauolelo

 

Hookohu ka Lunakanawai Kaapuni Hou o Hilo Ia A. K. Aona i Kakauolelo Ekahi

 

O B. H. KELEKOLIO KONA HOPE A MAHELEOLELO

 

I Honolulu Iho Nei ke ka Lunakanawai Hou no ka Lawe Ana Ae i Kana Hoohiki Oihana

 

O ka Loio Homer D. Ross, ka i hookohuia mai nei i lunakanawai kaapuni no Hawaii Uikina, ma kahi o ka Lanakanawai Kaapuni C. K. Quinn, i waiho aku i kela kulana he mau mahina ao nei i hala, a i keia kilanakauhale iho nei oia, ho ka lawe ana ae i kana hoohiki oihana no keia kulana hou.

 

No ka wae ana ae i na limahana oloko o kona keena oihana, ua hookohu ae nei ka Lunakanawai Ross, ia A. K. Aona, i kakeauolelo no kana aha, kekahi o na keiki Hawaii, i kamaaina i na hana oloko o na aha hookolokolo na Hawaii nei no kekali mau makahiki loihi ae nei i hala.

 

Ma ka manawa e ola ana o ka Lunakanawai A. S. Hartwell, o ka aha kiekie o keia Teritore, ua noho ia aha. mai kela kulana mai, i hoi ae ai oia a noho kakauolele no ka aha kaapuni malalo o ka Lunakanawai Whitney, a he kakaiolelo pu no hoi noloko o ka oha hookolokolo aina.

 

Ma ka manawa i waiho ai ka Lunakanawai Whitney, i kona kulana lunakanawai kaapuni, ua waiho pu aku o A.K. Aoua i ka @ ana no kana aha, a hoi ai, ma ke ano he kakauolelo, no ka hui loio o Smith, Warren ame Whitney.

 

Ua pas loihi oia i kela kulana me ka makaukau, a mamuli o ka lona ana o kona home hookuonoono ma Waiakea, Hilo, Hawaii, i waiho aku ai i kela kulana kakauolelo, a hoi aku la me kona ohana, no Waiakea.

 

Ua mare aku o A.K. Aona i ke kaikamahine a This. K. Aona, kekahi o na Hawaii kuonoono o keia Teritore, a ma ke kau koho balota aku nei i hala, no na luna oibana o ka ahaolelo kuloko, oia kekahi o na moho i alualu i kela kulana, me kona heluna balota kiekie iaia, oiai he malihini oia no kela aina.

 

Ua hookohu pu ia ae no hoi ia keiki Hawaii o Hernard H. Kelekolio, i hope kakauolelo, a i maheleolelo no ka aha, a o William Ellis, he makoi no ka aha, ahe mea malama i na buke o ka aha.

 

Ua lilo ka hookohuia ana mai nei o Homer L. Ross i lunakanawai kaapuni no Hilo, Hawaii, i mea e hoohauoliia aku ai na manao o kona mau hoaiaho lehulehu, no ke kumu, aole oia he mea i alualu aku i kela kulana oihana, aka mumuli wale no o na hooikaika ana a kona mau hoaloha, mahope iho o @ ae e waiho aku ai imua o ka Peresidens Harding.

 

Oiai ua waiho malie na hana o kela aha kaapuni, no kekahi manawa, me ka lawelawe ole ia, mahope iho o ka haalele ana aku o ka Lunakanawai Quinn i ka noho kahu ana no kela aha. e kahea koke aku anan ka lunakanawi hou i na kiure kiekie, no ka noonoo ana mai i kekahi mau hihia lehulehu, i makaukau. no ka hooneo ana aku imua.

 

UA HOOKOHULA AKU HE MAU LUNAKANAWAI HOU.

 

Ma ka Poalua nei i hookohuia aka ai e ka Lunakanawai Kiekie James L. Coke ka lua o na lunakanawai apana o Hamakua, Hawaii. e noho mai la ma Honokaa, Manuel S. Botelho i lunakanawai no elua makahiki hou, he lunakanawai oia i noho loihi ma ia kulana no kekahi mau makahiki lehulehu i hala.

 

Mamuli o ka waiho ana mai o ka Lunakanawai D. H. Makekau i ka hana ma kekahi manawa koke aki nei i hala ua hookohuia aku ka Hope Makai Nui William M.S. Lindsey o Kohala Hema, e ka Lunakanawai Kiekie Coke ma ka Poalua nei i lunakanawai ma kahi o Mr. Makekau i waiho mai. Ma ka Poalua nei i lawe ae ai ka Lunakanawai Lindsey i ka hoohiki oihana a ma ke kakahiaka Poakolu nei i huli hoi aku ai no koua apana ma Kohala Hema, Hawaii.

 

E Holo Aku Ana ka Lunakanawai Coke non Iapana

 

Ae Oia i ke Kono a Kela Aupuni e Hoonaauao i na Luna Oihana i na Kanawai Kiure

 

E UKALI PU AKU ANAN KANA WAHINE ME IA

 

E Hala Ana Eha Mahina a ka Lunakanawai Kiekie e Hoohala Ai ma Keia Huakai

 

Ma ka mokuahi Shinyo Maru, e haalele iho ai ia Honolulu nei, ma keia Poakahi ae e kau aku ai ka Lunakauawai Teritore, no Iapana, e hala ai iaia he eha mahina malaila, mamua o ka huli hoi hou ana mai no Honolulu nei.

 

He huakai keia a ka Lunakanawai Kiekie Coke, mamuli o ke kono a ke aupuni o Iapana iaia, e holo aku, e aʻo i ke ano o ka hoohana ana in a kiure, ma na aha hookolokolo o Iapana, no ka mea he hana malihini loa ia maaila. a ua makemake ke aupuni e maopopo i na hana a ke kiure.

 

Ma ka noho ana o ka ahaolelo o Iapana mamua koke aku nei, ua hooholoia kekahi kanawai, e waiho ana i ka hoolohe ana i kekahi mau hihia, iloko o ka lima o na kiure eliko me ia o lawelawe mau ia nei ma na aha hookolokolo o na aupuni naauao e ae o ka honua nei, a oiai he mea malihini loa keia i ke aupuni o Iapana, pela iho la i ake ia mai ai kekahi mea makaukau i na kanawai o Amerika, e holo aku, no ke aʻo ana i na kuna oihana malaila, a na waihoia mai hoi ke kono. i ka Lunakanawai Kiekie Coke e holo aku ma ke ano he amlihini hanohano na ke aupuni o Iapana.

 

I ka hoea ana ma Ua@ hoolilo @ aha @ Coke i kona manawa ma ka @ pono ana i na hana a na kiure, maloko a na kula kiekie malaila, pela hoi imua o na alahui lehulehu, ame na luna oihana o ke aupuni; a mawaho ae hoi. o kela hana, hena, he mau kumuhana e ae no kekahi ana, e hoikeike aku ana imua o ko Iapana poe, e paa mau ai kona manawa i ka hana, oiai malaila.

 

O ka manao mua o ka Lunakanawai Coke, o ia no ka hoohala ana i kona manawa hoomaha ma Amerika, aka nae, mamuli o kela kono o ka waihoia ana mai imua ona e ke aupuni o Iapana. ua hoololi hou oia i kona manao mua, a ma Iapana poe, e paa mau ai kona manawa i ka hana, oiai malaila.

 

Aia o Mrs. Coke ma Amerika kahi i hoohala ai i kona hoomaha, eka ma ka Poalua nei nae i haalele aki ai oia ia Kapalekiko, ma ka mokuahi Shinyo Maru, a i ke ku ana mai o kela mokuahi no Honolulu nei. e ukali pu ai oia ma ka huakai hoomaha a kane kane no Iapana.

 

Aole ma Iapana wale no laua e hoohala ai i na mahina eha, aka e makaikai pu aku ana luau ia Kina ame Pilipino, a oiai he kono kekahi i waiho mua ia mai i ka lunakanawai kiekie o ke Kokua Lunakanawai Kiekie Johnson, o ka aha kiekie o Pilipine, no kona haawi i kekahi mau haiolelo malaila, o keia ka manawa e hooko aku ai i kela kono.

 

HAAWI AE KA LUNAKANAWAI HOOMALU I KA BELA:

 

            Ma ka po Poakahi iho nei ua hanaia kekahi hana ma ke ano paani i ka Lunakanawai Hoomalu Lightfoot e kekahi o kona mau hoaloha ma ka manawa a lakou i ike ai i ke kaa otomobile o ka lunakanawai e ku ana mahai o ke alanui me ka hoa ole ia o ke kukui. oiai ka lanakanawai e ai ana maloko o ka hale o kekahi hoaloha.

 

Mawaho o kekahi hale ma Manoa ke kaa kahi i ku ai. ma kekahi aoao mai o ka Paka ma Manoe. He pouli kela manawa a ka lunakanawai Lightfoot e ai ana. I ka ike ana o na hoaloha aohe i ho aia ke kukui o ke kaa hooholo iho ka lakou e hana i kekahi hana kolohe ma o ke kau ana i kekahi apana pepa ma kahi o ka huila. Ua kakauia kekahi mau huaolelo i anuenue elike me ka manao o ke kanawai a hoopiliia aku ma kahi o ka huile, a o keia malolo nei na olelo i kakauia maluna o ka apana pepa:

 

ʻKe hoikeia aku nei oe ma keia e hoea ae oe imua o ka aha hoomalu imua ae oe imua o ka aha hoomalu imua o ka Lunakanawai J. B. Lightfoot ma ke kakahiaka o ka la apopo no ke kue i ke kanawai, e pili ana i na kaa oia hoi, kou hoa ole ana i na kukui.

 

I ka ike ana o ka Lunakanawai i kela pepa i kaula ua koho oia na kekahi o na makai makaala i na kaa i kau ia pepa noiaila ua haawipio ae la oia iaia iho"

 

Ma o kona hele ana ae e bela iaia iho he $10 no kona hookuuia mai. no ka hoea ana ae imua o ka aha ma ke kakahiaka Poakolu nei.