Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 25, 24 June 1921 — Page 5

Ka Nupepa Kuokoa

 

 

nui, na ko’u kaikuaana keia kini ai, eia nae ua haule oia mahope.

            Oiai mana e nanea a e mahalo ana i ka nani o ia mau wahi. Ua hoea mai la ko makou mokukaa a ku ana, o ko makou lilo aku la no ia no Kaunakakai ka pahu hopu, hooiho ana i ka uluniu o Kaunakakai, a e ku mai ana na pahu meli he nui mauka, makai o ke alanui, a hoopiina i ke kula laula o ia kaha, ike mai la i ka oni o ka uwapo o Kaunakakai iloko o ke kai.

            Ma keia mau wahi a makou e hele la, aole ka ua, he maikai ke alahele, aia nae ka pohina ua ke hele ae nei mahope o makou, a hooiho ana. He kahawai nui keia, kahi i make ai kekahi keiki oiai lakou e hoi ana i ka wa nui o ka wai, a pakele aku kekahi mau keiki, a lilo aku kekahi i ka wai a make loa, pela ka hoike a Moses Lukela, ke nanea nei makou i ka moolelo, a hoola i ana ua mokukaa nei i Kualapuu, ninau ke ala e hiki ai i kahi o ia mau keiki, oia hoi o Mrs. Hannah E. Leilani, ua ha’iia mai la ia makou ke ala e hoea aku ai i kauhale, i ka hiki ana aku, ua loaa aku la keia keiki puuwai hamama, ua ha’iia mai la ua hele oia, ua kii aku la keia keiki, a ia makou i kauhale kahi i nanea ai, a hoea kela i kauhale, ike ae la, a mahamaha mai kela, hele aku la kuke, hana mai la i ua mea apau e pono ai keia kino, palai pipi, laiki, a pela wale aku ko’u pokii Nani, hoowah ai, a i keia wa ke hoohelelei nei kahi ua liilii, ia pau ana o ka makou paina ilaila, ua malie loa iho la keia ua liilii, a oni aku la ua mokukaa nei, no ka pali o kiei ana ia Kalaupapa.

            Ke hoopii nei makou i ke kula nani o Kalae, i ka uluwehiwehi a ke paina, he u’i mai hoi kau a ka maka e kilohi nei. O ia nanea no ia la hiki ana i kahi e pau ai o ka holo ana o ke kaa, o ko makou iho wawae aku la ia ma ia mau wahi. Oiai he pokole no kahi e hele aku ai a hoea i kahi e kiei aku ai i ka pali, a ike i ka waiho mai o Kalaupapa me kona nani nui.

            Ke ike la i ka nani o ka aina o ka ehaeha, he ku maoli no. i ke aloha, me na alanui nunui e holo ana ma o a maanei o ke kulanakauhale, ke noho la makou iluna o na pua, ke mahalo la kuu mama i kona ike ana i kona wa luahine, a pela no makou apau ia haawina hookah, no ka ike ana ia mau wahi ke hele loa aku nei keia i ka pakika loa.

            He hora paha a oi ko makou noho ana malaila, ua huli hoi mai la makou, a kau ana iluna o ua mokukaa nei, a haalele aku la i ka la’i o ka pali, me ka hoowehiwehi me na wehi o ia uka. Na lauama’u, na lala ohi’a o uka o ke kuahiwi, a oni mai la i ke kula loa o ia uka, e oloio ana iwaena o na lala malu ke kuawa, hooiho ana i ka la’i o Kalae, a hoola’i ana i ka halekula o Kualapuu. O ka hora 2:30 p.m. kela a makou e ku nei.

            Ke nee mai nei kahi ua liilii mahope mai o makou, aia ua mokukaa nei ke huli hoi nei no ka la’i o Kaunakakai, e hooiho ana a hoopiina a kanaheahe mai ana ka lae o Kalaau, a ku iho la i ka halekuai o Ah Toon, a hoea loa mai la i ka halekuai poi, a loaa no hoina wahi poi, ua kipa ae la maloko o ka halekuai, kamau wahi soda water me kahi meaone, a hui iho la no hoi me na makuahine o ia wahi.

            I ka pau ana o ka hoomaha ana malaila, ua nee mai la ua mokukaa nei no ke ala e hoea mai ai i ka home o ua keonimana oia wahi, o ia ka home o ka mea nona keia mokukaa David Lukela, i ko makou hiki ana aku i kauhale ua makuakau na mea apau. Ke hana nein a lede o ia home, e palai ana na i’a hou, kope, ti, a pela me ka waihoomalule kino.

            Aia hoi makou ke hele la e ai i na manako, ua nui ino na manako o ia wahi, i ka makaukau ana ua ne aku la ua mea apau ma kahi o ke pakaukau, ke hoopiha la owaho ialoko!

            I ka maka’u ana o Hanalei ia Keoni Bulu, ua nanea liilii iho la, me ke kuai ana aku o ka’u aliikane i ka upena a kekahi Pukiki a lilo mai iaia, me ka haawiia ana mai la makou, ke hele aku la ka la i ka ilikai, a haalele aku la i ka home o ia mau lede, me ko lakou papa me ka mahalo nui i ko lakou lokomaikai.

            Ke oni nei ua mokukaa nei no Kainalu ka pahu hopu, ke pii nei ka ihu o ua mokukaa nei i ka makani, ke iho la, ke pii la ahiki aku la i ka mala ipu aiwaha, ua lele aku la o Moses Lukela a lawe mai la he elua ipu nunui, hookahi na makou, he hookah na ia lede Mrs. Lily Dudoit, a huli hoi mai la ia kula loa, ke pii nei i Kamalo. A iho ana i Kaluaaha, a ku ana i Pukoo a i ka pukapa o Mrs. L. Dudoit.

            Ua lele aku la kela me kana bebe, me ke aloha poeleele, ua lilo mai la makou a ku ana mawaho o ko mana puka, lele, iho la na mea apau, a hoihoi loa aku i ko’u pokii. Nani Tollefsen, owau pu kekahi i kii aku i ka’u bebe me kou kaikuaana no, a i ka huli hoi ana mai, ua nanea iho la me keia mau keiki a hoi aku la laua me ka piha i na mea e hauoli ai, ua hiki mai la i ka hopena o keia episetole.

            Ke haawi nei makou i ko makou mahalo nui loa ia Mrs. Hannah Leilani. Pela me na makuahine ma Kawela, no ka oukou mau hookipa aloha ia makou, na ka Makua Lani e kokua a e hoopomaikai mai ia oukou a ia kakou pu apau. Ka’u pule keia ma ka inoa o ko kakou Haku Iesu, amena.

            Me ka Lunahooponopono ko’u mahalo nui. Ame na keiki oniuhua metala kou adieu.

Owau mau no,

 

Kela Laau Kaulana

 

B.B.C.

 

            He laau i hoohuiia o na launahele, laau e hana pu ana me ka hana a ke Akua. He hoomaemae a hooikaika ae i na mea paahana holookoa o ke kino, e kipaku ana i ka ma’i kino amen a ma’i ili wale mai, e haawi ana i ke kino i ka ikaika, ke ola ame ka mana i na aalolo.

            E hoopiha ana ka B. B. C. i ke kino me ka ikaika hao o ke ola ame ka ikaika o nala opio. Ua hoolaia na poe hawaliwali ma na manawa lehulehu mahope o ka inu ana he mau pule wale no. Ua aponoia e na kauka kaulana he nui amen a kanaka iloko o ke ola lahui ana. O ka B. B. C. ka laau kamalao loa ma kea o.

KAUAHA MA NA WAHI APAU.

Keena Kuai Laau B. B. C., 161 Alanui Moi.

 

MA KE KAUOHA

 

Na Kanawai Ahaolelo Kau o 1921.

 

(Mai ka Aoao Eha Mai.)

 

            PAUKU 13.    Ka hoololi ana ame ka hoopau ana i na maka. etc. O kela ame keia kanaka, hui a ahahui e hoololi ana me ka manao kolohe a hanaino i kekahi mikini kaupaona. ana a lako ana e ae elike me ia i hoakaka ia maloko o keia mahope iho o ka nana ia ana a hoao ia ana a sila ia ana o ia mea e ka makai nui, a i ole ia i hoololi. hoonee a hoopau i kekahi kuni inoa, maka a sila i hookau ia ai maluna a i ole maloko oia mea e ka makai nui no ka hookoia ana o na kauoha a keia kanawai. e hoopa’i ia no, ke ku ka hewa, e uku i uku hoopai dala no ka huina aole e oi aku mamua o hookahi haneri dala.

 

            PAUKU 14.    O na kanawai apau ame na mahele kanawai apau i kulike ole me na hoakaka a keia kanawai ma keia ke hoopau loa ia nei.

 

            PAUKU 15.    E mana keia Kanawai ma ka la ekahi o Iulai, A. D. 1921.

 

            Aponoia i keia la 27 o Aperila, A. D. 1921.

 

C. J. McCARTHY,

 

KANAWAI 235.

 

(B. H. Helu 211.)

 

HE KANAWAI

 

E HOOMAOPOPO ANA I KA HOOHALIKE IA ANA O NA LAIKINI A PAU O KE TERITORE NO KA HOOHANA ANA I NA KAA OTOMOBILA, A E HOOMAKAUKAU ANA I MAU HOOPAI NO KA UHAKI IA ANA O NA KANAWAI E PILI ANA IA MEA.

 

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1.      Na olelo hoakaka. O ka huaolelo “sefua” ke hoopuka ia maloko o keia, e manao a e hoomaopopoia no o kekahi kanaka e hooholo ana i ke kaa automobila. O na huaolelo “kaa automobila” e manaoia a e komo pu maloko o ia helu ana na kaa a pau e hoonee ia ana e ka mahu, ke gasolina, ka uila a i ole o kekahi ano mikini e ae ina no paha e holo ana ua kaa la maluna o hookahi. elua a oi aku mau huila, koe nae ma keia helu ana na kaa alahao alanui, na kaa alahao ame na kaa e ae no hoi o ia ano e holo ana maluna o na alahao a ina paha e holo ana ia poe kaa malalo o ko lakou ikaika iho a i ole maloko o ke huki ana a kekaho enekini huki kaa ahi. O ka hua olelo “makai nui” e hoomaopopoia o ka makai nui o ke kalana a i ole kulanakauhale a kalana e like me ka manao o ke kanawai.

 

            PAUKU 2.      E hookohu ka makai nui o na kalana like ole a i ole ia o ke kulanakauhale a kalana i kela ame keia manawa, me ke apono pu ana mai a na papa luna kiai like ole, i hookahi a i ole ia a oi aku mau kanaka, e noho ana maloko o ko lakou mau kalana ponoi iho a kulanakauhale a kalana, ma ka uku a mau uku hoi e hookau a e hoomaopopoia ana e na papa luna kiai like ole, a i mea makaukau hoi i ka hoohana ana i na kaa automobile, a e ike ia oia he mea nana no na sefua no ia mau kalana like ole a kulanakauhale a kalana, a o kana hana o ka noii ana aku i ke kupono ame ka makaukau o kela ame keia kanaka e makemake ana e loaa i laikini e hoohana i na kaa automobila e like me ia i hoomaopopoia malalo iho nie; a o kela ame keia makaainana o ke Teritore nei e imi ia kona ike a makaukau i ke kalaiwa kaa automobila maloko oale no o ke kalana a kulanakauhale a kalana kahi ona e noho mau ai.

 

            PAUKU 3.      Ke noi ana i laikini sefua. O kela ame keia kanaka e makemake ana i laikini sefua, e waiho aku oia i noi i ka mea hoike o na sefua maluna o kekahi pai hakahaka i hoomakaukau ia e ka makai nui no ia hana, e hoike aku malolo o ia noi, i hoohiki ina mea oiaio e hoike ia aku maloko o ua palapala noi la e like me ia i hoomaopopoia maloko o keia pauku. E hoike aku ua mea noi la:

1.                   I kona inoa, me ka haawi pu ana aku i ka inoa ohana ame ka inoa Kalikiano ( inoa kahea mau ia).

2.                   He hoike o ka mea noi, ua oi kona mau makahiki maluna o ka umikumamaono, a e waiho pu aku no hoi i ka nui o kona mau makahiki.

3.                   Ina paha he kane a i ole he wahine paha oia, ka mea noi.

4.                   Kona, lahui.

5.                   Kana oihana ame kona wahi noho.

6.                   Ke ano maamaa o ua mea noi la i ka hooholo ana i ke kaa automobila me ka hai pu aku.

(a)                 Ka loihi o ka manawa a ka mea noi i hooholo ai i kekahi kaa automobila. a ina paha ia hooholo ana maloko nei o ke Teritore ai ole ia ma kekahi wahi okoa aku paha.

(b)                Ina paha he mea maa mau ka mea noi i ka hooholo kaa a i ole akahi no paha a hooholo ia mea .

(c)                 Ka wahi a mau wahi a ka mea noi i hooholo ai i ke kaa automobila.

(d)                Ke ano o ka automobile a mau automobila ana i hooholo ai.

(e)                 Ke ano o ka mea nana i hooholo i na mikini a ua mea noi la i hoohana ai; ame

(f)                 Aole oia i ike i kekahi kina o kona maka. o kona pepeiao o ka oni ana o kona mau io. a iole o kekahi kina e ae paha o ke kino a i ole ia o ka noonoo, i mea nana e keakea mai kona hooholo ana i ua kaa automobila la me ka maalahi a me ka holopono.

 

Ina e hoike ae ana ka mea noi ua hiki iaia ke hooholo pono i ke kaa automobila, me ka ike iho no nae he kina kekahi ona, e wehewehe ae oia pehea la e hiki ai iaia ke hoohana i ke kaa automobila me ka ike iho no he kina kekahi.

7.                   E hai ae oia i ke ano o ke kaa automobila ana i makemake ai e hooholo ame (b) ke ano o ka mea hoonee i ua automobila nei.

8.                   E hai pu ae ka mea noi ina ua hoole ia ka haawiia ana mai o kekahi laikini iaia mamua, a ina pela, inahea nei, mahea. a ehia manawa o ia hoole ia ana.

 

PAUKU 4.      O na palapala noi e faila ia, pehea. O ka palapala noi i hana ia malalo o keia kanawai e waiho ia ina kekahi faila maloko o kekahi buke a i ole maloko o kekahi pahu i hoonohonoho pono ia na huapalapala a i hoomakaukauia e ka makai nui no ia hana. E hamama ua mau buke nei i na mawawa a pau o ke kupono o na haor hana no ka makaikai ana a na luna oihana o ke aupuni, a i ole o kekahi mahele aupuni paha, a i ole a kekahi makai nui, hope makai a makai o ia aupuni. E waiho ia ae no ua mau palapala nei me ka makai nui i ka manawa e pau ai o ka manawa o ka hookohu o ka mea hoike sefua.

 

            PAUKU 5.      Ka hoike ia ana o ka mea noi; ke koikoi o ka hoike koke ia ana. I ka manawa e loaa mai o ka palapala noi, e hele aku ka mea hoike sefua e hoike koke me ka hikiwawe loa i ua mea noi nei, no ka noii anaku i kona, makaukau maluna o na ano mikini ana e makemake n nei e hoo holo. E hoao pu ae no hoi oia i ike ia ai ka makaukau o k ka mea noi ame ke kupono i manao ia ai e hiki ke hooko ia ka manao o keia kanawai a i ole o kekahi mau kanawai e ae paha e hana ia aku e pili ana i na sefua. a aole oia a haawi aku i laikini aia wale a noii pono oia me ke akahele i keia mau mea.

 

            Koe nae keia. ina ma ka manao ana a ka mea hoike sefua, mamuli o na olelo o ka palapala noi a ma kekahi ano e ae paha, o ka mea noi he loaa iaia kekahi mau kina e like me ia e hoike ia nei mahope aku a i hiki ole ai iaia ke hooholo i ke kaa automobila me ka maalahi, ua hiki no iaia ke koi i ka mea noi e lawe mai i papapala hoike ola kino mai kekahi kauka mai e hoike ana ua nana ia ke mea noi e ua hauka la, a aole i loaa aku iaia kekahi mau kina i ua mea noi la ana la hoi e manao iho ai ka mea noi i kana mea i maakemake ai e like me ke kuhikuhi ana a na pauku o keia kanawai.

 

            PAUKU 6.      Kalaula o ka hoike ana. O kela ame keia nea noi i laikini sefua e hoike ia oia ma ke ano laula maluna o na mea apau e pili ana. a e hoike ae oia ma ia hoike ana ua makaukau a maamaa oia i ka inoa o na mea hoohana like ole maluna o kona mikini ana e makemake ana e hooholo aku, ua makaukau i ka hoomaka ana aku a ke kaa e holo. i ka hoohuli ana, ame ka hooki ana i ka holo ana ame ke ano o ka hooholo ana i ua kaa la: a e hoike ae no hoi i ka makaukau kupono ame ka maamaa i ka hooholo ana i ua automobila ana e makemake ana a hooholo, a e hoike aku i ka holo o kona ike a ka maka, kona noonoo ame ke ano puiwaiwa ole, i hiki ai ke hoohana koke i ka mea pololei ma ka wa o ka kupilikii a pilikia. a i hiki ai ke hoopau ae i na pilikia e hiki mai ana i ka manawa pokole loa. i wahi e poino ole ai kekahi poe okoa aku e hele pu ana maluna o na alanui.

           

            PAUKU.         I hui pu ia aku me keia ano hoike i hai ia ae la maluna, e hooko no kela ame keia mea noi i keia mau kauoha malalo iho nei:

 

1.         Aole e emi kona mau makahiki malalo o ka umikumamalima;

 

2.                   E ano kamaaina oia i ka rula o ke alanui o ka hookele a hooholo ana i ke kaa automobila, e pili ana no ka holo o ke kaa a oia mau ano, oia hoi na kanawai o ke Teritore a i ole o na kanawai i hana ia e na kalana like ole a kulanakauhale a kalana e ku ana i ka manawa o kona hoike ia ana;

 

3.                   E maalahi oia mai na kina mai o kona kino, e laa ka mai huki. ka mai puuwai. ke ano mauleule mau, ka loohia i ka mai nawaliwali a kuhewa. ka pupule ame na mai ano like me ia ano i hiki ole ai iaia ke hoohana i ua kaa automobila la me ka maalahi;

 

4.                   E ikaika pono ka ike a kona maka i hiki ai ke puka i ka manawa e hoike ia ai me na haupalapala a Suellen, ina paha me ka maka aniani a i ole me ka maka aniani ole, a loaa ka helu na oia aku maluna o iwakalua-hapa-kanaha;

 

5.                   I kanaka oia i hoopaimole ia mamua no ka ona rama iloko o hookahi makahiki mamua iho o ka la o kona noi ana mai;

 

6.                   I kanaka oia i hoopai ole ia e kekahi aha a mau aha o keia Teritore no ka hewa kalaiwa holo ino a holo nui, a i ole no ke kalaiwa i ka automobila oiai oia malalo o ka ona ana a ka rama iloko o ekolu mahina mamua koke iho o kona waiho ana mai i kana palapala noi.

 

PAUKU 8.      Ke ano o ka laikini. O kela ame keia mea noi e hooko pono ana i na kuhikuhi a keia kanawai e like me ia i hoakakaia ae nei maluna, a i hoike ia a puka pono. e haawiaa aku iaia i laikini e kalaiwa i kaa automobila e hoonee ia ana e ka mea hoonee i hoakaka ia maloko o kana palapala noi, a oia laikini ua mana ma na wahi apau iloko nei o keia Teritore o Hawaii, koe wale no keia aia a kapae ia e kekahi lunakanawai ma kona hoopai ana i ua sefua nei no ka uhaki ana i na kanawai o ke Teritore.

 

            O ka palapala laikini e kakauinoa ia e ka mea hoike sefua a e kakau pu mai no hoi aka mea noi, a e hoike ana ma ua palapala nei, ua hoike pono ia ka mea ka inoa maloko olaila e ka mea hoike o na sefua a ua ike ia ka makaukau kupono (1) e hooholo i na kaa automobila i hoonee ia e ka mahu, a i ole (2) e hooholo i pa kaa automobila i hoonee ia e ke kasolina ame na ano ikaika e like pu me ia, a i ole (3) ua makaukau ua sefua nei e hooholo i na kaa automobila i hoonee ia e keia mau ano ikaika elua a oi wale aku paha e like me ia e hai ia nei.

 

            O na palapala laikini nei a komo pu maloko olaila he mau hoikeike ana i ke ano o kekanaka iaia e haawi ia ua laikini nei i hiki ai ke hoomaopopoia oia maoli ua kanaka la, e la ka inoa, ka

 

            PAUKU 9.      Ka hoole ana e haawi i laikini. Ina o kekahi mea noi ua hiki ke hoolawa pono i kekahi o na mea i kauoha ia ma keai kanawai, alaila o ua mea hoike sefua nei e ike iho ana ia mea, ina e noi ia mai e hoike aku oia i ua mea noi la mea ke kakau i na kumu i puka ole ai oia ma ka hoike ia ana, a ua loaa no i ka mea noi ke kuleana e hoike hou ia ai ina oia e waiho hou ae ana i noi mahope o ka hala ana o kanakolu la mai ka la mai o ke noi mua ana i waiho mai ai.

 

            PAUKU 10.    O kela ame keia mea noi i hoole ia aku ka haawiia ana i laikini mahope iho o kona hoike ia ana no ekolu manawa, a o kela ame keia mea paa laikini e kapae ia ana ka laikini a i ole na hoopau loa ia ka laikini e ka makai nui, a i ole e ka mea hoike o na sefua o kela ame keia kalana o kulanakauhale a kalana, na hiki no ke hoohalahala mai ua hoole ia ana nei, a i ole ia kapae a houpau ia ana o konalaikini i kekahi lunakanawai kaapuni e noho ana make keena o ka ahahookolokolo kaapuni kahi a ka mea noi a i ole a ka mea paa laikini e noho ana ma ka waiho ana aku i kana palapala hoohalahala iloko o ua aha hookolokolo nie iloko o iwakalua la mai ka la mai o ia hoole ia ana. a i ole kapae a hoopau ia ana o ka laikini koe no nae keia. aole keia hoohalahala ana he mea ia e hiki ole ai ke hooko ia ka manao o ia hoole ana a i ole kapae a hoopau ana i ka laikini. O ua hoohalahala la e kaa no ia malalo o na alakai ame na rula a ka aha hookolokolo e kau mai ai, a o ka olelo hooholo a ua lunakanawai la, o ka penina hope loa no ia.

 

            PAUKU 11.    Uku. O ka mea noi laikini sefua. e uku ae oia i elima dala ($5.00) i ka manawa ona e waiho aeai i kana palapala noi i ka mea hoike sefua a i ole ia i kekahi kanaka e ae a ka makai nui e hookohu aku ai. a oia mau dala apau e waiho ia ae iloko o ka waihona puuku o na kalana like ole a i ole o ke kulanakauhale a kalana ma ke ano he waihona kalana a kulanakauhale a kalana. Oia huina i uku ia mai ua komo pa malaila na kaki no ka nininau ana ame ka hoopuka ia ana o ka laikini.

 

            PAUKU 12.    O na kanaka apau i hoopuka mua ia aku ai he mau laikini sefua malalo o kekahi kalana a kulanakauhale a kalana a i ole malalo o kekahi kalana a kulanakuahle a kalana a i ole malalo o na kanawai o ia mau kalana mamua ae nei o ka hooholoia ana o keia kanawai, e haawiia aku ia lakou he laikini hou me ka hoike hou ole ia aku i ko lakou manawa e koi ae ai a e waiho ae ai i ko lakou mau palapala laikini mua, i ka manawa maloko o eono mahine mai ka la aku o ke aponoia ana o keia kanawai; koe nae keia. o na uku i uku ia e ka poe e paa ana he mau laikini kuikawa, i manaoia ai e hui pu aku me ka uku o ka laikini paa mau. e hookau ia iho no ia maluna o ka uku o ka laikini e like me ke kaki i hoomaopopoia maloko o keia kanawai.

 

            PAUKU 13.    Ka poe i laikini ole ia. aole kekaih kana e hoholo i kekahi kaa automobila maluna o kekahi alanui o ka lehulehu, alaloa alaholopuni, paka a i ole ia o kekahi wahi o ka lehulehu maloko nei o ke Teritore o Hawaii, koe wale keia aia a na loaa mua he laikini i ua kanaka la e like me ia i hoakakaia ae nei maluna. A he mea ku-e i ke kanawai na kekahi ona o kekahi kaa automobila a i ole ia o kona akena a i ole kauwa ka ae ana aku i ua kaa automobila la e kalaiwa ia e ua kanaka la i loaa ole ka laikini, ina no ka hoolimalima ia mai a ma kekahi ano e ae paha. Koe wale no nae keia, o ke kanaka e manao maoli ana no e ao ia i ke kalaiwa utomobila a e holo pu ana maluna o ke kaa hookahi me kekahi kanaka i loaa ka laikini, e ae ia aku no oia e hoomau i kona a o ana. A koe hou no keia. o na ae i hoopuka ia no i a manawa o kanaiwa la me ka hooloihi hou ia ole aku o ka manawa he hiki no ke hoopuka ia aku i kela ame keia mea e noho ana no ka manawa he hiki no ke hoopuka ia aku i kela ame keia mea e noho ana no ka manawa iloko nei o ke Teritore i ka manawa a ia mea e hoike mai ai he laikini kona e like me keia i haawi ia malalo o na kanawai ame ka mana o ka aina kona wahimi hele mai ai.

 

            PAUKU 14.    Na hoopai; hoopai no ka hewa mua, eluaekolu ame na hana hewa maia hope mai. O kela ame keia kanaka o hooholo ana, e kalaiwa ana a e hoohana ana i kekahi kaa automobila me ke ano ku-e i kekahi o na hoakaka ana a keia kanawai. a i ole ma kekahi ano e ae e ku-e aku ana i na hoakaka e ae a keia kanawai, i ka manawa e hoahewa ia ai no ka manawa mua. o hoopaiia ma ka hoopai dala no ka huina aole e emi iho malalo o elima dala, a  aole e oi aku maluna o hookahi haneri dal ($100,000) a i ole ma ka hoopai hoopaahao ana, no ka manawa aole e oi aku maluna o umikumamalima la, a i ole ma ka hoopai dala a hoopa ahao; a i ka manawa e hoenawa ia ai no ka. lua o ka manawa. iloko o hookahi makahiki mai ka hana ana i ka hewa mua. o hoopaiia ma ka hoopai dala ma ka huina aole e emi iho malalo o kanalima dala ($50.00) a aole hoi e oi aku maluna o hookala haneri dala, a i ole ia ma ka hoopai hoopaahao no ka manawa aole e oi aku mamua o kanakolu la. a i oleia ma ka hoopai dala ana hoopaahao; a i ka manawa e hoahewa ia ai no ke kolu o ka nana wa a no kela ame keia hana hewa ana a hoahewa ia ana mahope mai o ia manawa iloko o hookahi makahiki mai ka hana ana i ka hewa mua. e hoopai ia oia ma ka hoopai dala no ka huina o no okahi haneri dala ($100.00), 1 i ole ma ka hoopai hoopaahao no ka manawa aole e oi maluna o kanaono la, a i ole ia ma ka hoopai dala a hoopaahao.

 

            Koe nae keia, i ka hoomaopopoia ana o ka manao o keia pauku o ka makahiki hookahi ka manawa e hoomaopopo ia i na hoahu no like ole ana e ku ai i ka hewa ekahi elua a i ole ekolu, a e loli ae ana no na hua helu i ka manawa e hoahewa ia ai. a he mea ole au ia ina ua hala ka hookahi makahiki mawaena o ka hewa nae elua ame ekolu.

 

            PAUKU 15.    O na kanawai apau ame na mahele kanawai apau e like ole me keia, ma keia ke hoopau loa ia nei, a o na kanawai o kela ame keia kalana a kulanakauhale a kalana i kulike ole ua keia ma keia ke hoolaha ia aku nei ua pau ka mana ana lilo i mea ole, a ma keia ke hoolaha a ke hoomaopopoia aku nei o ka manao nui o keia kanawai oia no ka hana ia ana a like maloko nei o ka Teritore holookoa na hoike ia ana o na sefua apau loa e kii ae ana i mau laikini no lakou. Koe nae keia, aole mea maloko o keia kanawai e alalai ana i ke kuleana o kekahi o na kalana a kulanakauhale a kalana i ka hana i mau kanawai hou aku no ke kaupa lena ana aku i na kalaiwa e kalaiwa automobila ana no ka hooli malima ia mai o ka lakou kaa, a i ole no ka kapae ana ae no ka manawa aole e oi aku mamua o hookahi makahiki a i ole no ka hoopau ana ae o ka laikini o kekahi sefua e k kekahi lunakanawai kaapuni a i ole apana mamua ona i hookolokoloia ia a i hoopai i ai ua sefua la no ka uhaki. ana i kekahi kanawai Teritore a i ole kalana e pili ana i ka holo nui ana a i ole o na mea hoohana o ma luhia ai ka lehulehu e pili ana ina kaa automobila. a i ole o ka kapae ia ana no ka manawa a hoopai ia no ekolu manawa no ka uhaki ana i na kanawai e hooponopono ana i ka holo ana o ke kaa ame na mea i hoolako ia no ka maluhia o na kaa ame ka pono o ka lehulehu mamuli i ke kalaiwa ia ana o ua mau kaa automobila.

 

            PAUKA 16.    E mana keia kanawai i kona aponoia ana.

 

            Aponoia i keia la 27 o Aperial, A. D. 1921.

 

C. J. McCARTHY,