Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 20, 20 May 1921 — KE PII MAI NEI KA POI I KEIA MAU LA [ARTICLE]
KE PII MAI NEI KA POI I KEIA MAU LA
He keu 110 hoi ka nohoalii an.a mai o ka maluliia maluiia o ka aina iloko o keia mau la; pela ke pmi īmi o kekahi mau meaai, ame ke kumukuai o ♦"1 ekahi mau mea e ae, e komo mai nei i Hawaii u%\, be kumu ia e emi mai ai na nieaai e t;onoi ia nei maanei; o ka oi loa mai ka hoi ia .0 ka pipii, ka mea i ike mua ole ia ma ka moolelo o
ki pqi, ka ai kumu a keia lahui kanaka mai kinohi ir.ai, a pela pu hdi me ka i'a.
Ke olelo mai nei na Pake, ka poe iloko o ka oihana kuai poi, o ke kumu o ka pii loa o ke kumukuai o ka poi i keia wa, mahiuli o ka hapa mai o ke kalo; i ka nana aku, o keia kekahi o na kumu palaueka loa, no ka mea i ka hoopiiia ana ae la o kc kumukuai o ka poi, aole ia he mea e emi mai ai ke kuai ana aku a ka poe ai poi, i kela ai i maa ia iakou; nolaila pehea auanei na Pake e manao ihō ai, o ka hoopii ae i ke kumukuai o ka poi ke kumu c loihi ai ke ku ana o kela oihana, ina ua hopohopo lakou, no ka pau e o ke kalo, i ka uhukiia, ma he emi iho ke kumukuai? Malia paha, ua'hapa mai ke kalo, ma'o ka ma'i 0 ke kalo ma kekahi mau. wahi, a ma o ka hoomalooia ana no hoi o kekahi mau aina kanu kalo; o ka wiea oiaio nae, he ntii no ke kalo e ulii nei ma kela ame keia wahi, a aoie no ka hapa mai o ke kalo ke kumu oiaio o keia hoopii hou ia ana .ae o ke kumukuai o ka poi, aka mamuli o ka noho na ana o jia Pake, maluna o keia oihana," aole he mea natia e hoonioni aku ia lakou,. no ka mea he iokahi like na Pake apau, ma ka lakou mau mea e hooholo ai ,a e hana ai no hoi. He pii kahiko ko ke kumukuai o ka poi, he mau n.altina loihi ae nei i hala, ina aole i komo o Jonan Kumalae, iJoko o Ka h.ana kuai i>oi, o M.r. Kumalae ka mea nana i paa i ke kumukuai o ka i>oi ilalo; ;.ka i ka manawa ana i hoopau ai i keh oihana, ma l:c ano laula, a hoolilo aku i kana'nian kalo i na P.nke, ua liolo knokoa aku ka mana o kela oihana īKoko o na Pake, apuni keia Teritore, me ia ike o lakou, ua mala'ela'e ke alahele; i hoopii hou ia ae ; ke kumukua'i o ka poi, elike me ia e kuaiia nei 1 keia mau la. l'a nui keia pilikia o ua kauaka llawaii, he pifiI ia lioi e hiki ole ai ke alo ae, koe wale 110 ke kulou rr.a aku inma o na: P.ake kuai poi, a uku aku i ke kunuikuni a na Pake e kau mai ai no ka paona; ma keia mea nae e loaa ni he mnu haawina a'o maikai loa ia kakou na knnaka Uawaii, ua lifo na hana a hoopalalelia i ka oihana inahiai kalo. i mea no kakpu e auwe ai i ka pilikia i keia la, a o na pomaikai i mauaoia no kō k.'ikou poe kanaka mahiai, .o na Pake ke ohi nei ia pomnikai me ka maalahi loa. Ua ike na Pake iloko o ka oihana kuaL-phi rrta keia kulanakauhale,. »obe he -alahele e hiki ai. ia iakou ke ohi i kekahi pomaikai mti ma keU oihara. o ke kip'&ku wale no ia Kumalae mai ka hana kuai poi aku, nolaila me ra manao paa, i minamini ole ai lakou, i ka wku ana aku i kekahi huina dala ■ni.ahuahua.-no ka lilo mai o na kalo a Kuinalae ia lakou; a luii pu iho no hoi me ko Kumalae puni wale ana aku i kela maunii hoowalewale» me ku ole maluna o ke kahua aiia i kukulu ai i kinohi, e lilo i. no na Pake, ua lanakila maoli lakou i keia la, e hiki ole ai ia kakou ke a!o ae inai mai. Aole he alahele e hiki ai ia knkou ke kaawale mai. ka aunmo ana i .keia ko'iko'i i- kau iho maluna o ka poi, a malia e di loa aku ana paha ka pipii ī.ia keia aku; koe wale no ina e lokahi ana r.a Hawaii apau loa, aole e kuai poi no hookahi mahina ka haahaa; e ike aku auanei kakou e wikiwiki ana ua poe Pake nei e lioemi iho i keleumukuai o ka poi, i ole ai lakou e pohol a i loaa ale kela manao lokahi, e mau ana no fed na Pake ku ana mai, me ka noke maj i ka akaaka ia kakou.
Ua like no ka i'a me ka poi, eia no kela oihana kuai i'a iiia Pake, a ke mau nei np .ka pipii o ke kumukuai o ka i'a; o ke alahele-wale no e emi mai ai ke kumukuai, o ia ko na Hawaii kuai ole i kā i e. no kekahi mau pule, e ike aku no auanei kakou e emi loa m.ai ana ke kumukuai o ka i'a. He hana maalahi loa ke kamailio ana ae, e lalau liou akii' na Hawaii i keia oihana a paa mai iloko o ko lakou mau lima, no ka hoopakele ana ae ia kakou, ma kahi nae o ka hooko ana aku, he hana pohihilil.loa, ka (liki ana e holomua, a oki loa aleu hoi ka oili mai o kekahi mau hopena e hauoli ai.