Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 15, 15 April 1921 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ke Senate
La Hana ʻ9
Na laila hou i hookomoia ae:
B.S. 104- NO ka hoolako ana aku i wa no na aina hookuonoono o Lualualei, Waianae, Oahu.- Baldwin.
B.S. 105- F. noi ana no ka hookaloa o kekahi komisina no ka ninaninau a waiho ana mai i kekahi kanawai kupono no ka hooponopono ana i na ahahui hoopomaikai; e hoike mai i kekahi kai ahaolelo aku i kekahi mau hoololi i makemakekeia maloko o na kanawai inisua e pili ana no ia mau ahahai-BAldwin.
B.S. 106- E noi ana i $300,00 no ka hoopau pono ana aku i ka hana o ke alanui Pali o Nuuanu ahiki i na apana aina pili kahakai o Waimanalo.- Baldwin.
B.S. 107- E hoakaka ana no ke kanawai loaa makahiki- King.
B.S. 108- E noi ana hookaawaleia i $5000 no ka hoouluulu ana, ke paʻi na ka hoolahaana i na himeni ame na mele Hawaii. Wise.
B.S. 109- No ka uku o na hoa o ka papa komisina awakumoku i $50 no ka mahina -Wise.
B.S. 110- E koi ana e uku na kanaka maauauwa kaahele ma na kuaaina i maauauwa kaahele ma na kuaaina $100 no ka la- Wise.
Waihoia ma ka papa na B.H. 118 ame likelike me ka hoike a ke komite o na loaa ame na hoolilo.
Holo na B.S. 59, 11 ane 185 o ka hale me na hoololi.
La Hana 40.
Hooholoia ka bile a Baldwin e hoihoi ana i ja ohi ana i na dala auhau o na kaa otomobile i na makai nui o na kalana, aole i ne puuku elike me ia i nei manaw, a hoounaia mai i ka hale.
Hoounaia aku i ke kiaaina na B.H. 365, 265, 26 ame 295 no ke kakauinoa ana mai.
La Hana 41
Na bila hou:
B.S. 102- E noi ana e uku hoomauia o J.K.A. Kaimana i $10 no ka mahina no elua makahiki kailike mamuli o ka eha i loaa iaia oiai oia e haan ana ma ke ano he kanaka kiai uwapo no Mahukona, HAwaii.- Akina.
Olelo Hooholo:
Waihoia aku u ke komite o ne aina aupuni i noi ae ai e haawiia aku kekagi paalpala sila i ka papa kule o Hilo no kekahi mau eka he 40 i haawiia e ka ahakuka malu a Kamehameha III o ka 1848 a e waiho huikau nei i nei manawa.
Waihoia ma ka papa ka B.S. 45 mamuli o ka like loa o na manao me kekahi bile e ae e ku ana imua o ke Senate ia mananwa.
Holo ma ka heluhelu eluaia ana na B.H. 303, 261 ame 238.
Holo ma ke heluhelu ekoluia ana na B.S. 97, 90,77 ame na B.H. 182, 334, 261, 303, 238,334.
Aponoia ja hoololi e ake senate maluna o ka B.D. 35, e hookuu ana i ka home o ka Puali Hoola mai ka auhau ae.
HE $1621 KA LOAA MA KA HOIKE KULA SABATI MA KAWAIHAO
Ma ka hoike hui o na Kula Sabati i malamaia ma ka Kawaihao ma ke Sabati o Aperil 10, o keia malalo nei na Kula Sabati i hiki mai:
Kula Sabati o Kahuku, Makua, Kalihi- Moanalua, Kaumakapili, Kaimuki ame Kekaha, aohe olelo ana no na Kula Sabati o Kawaihao ponoi, no ka mea no lakou ke kahuia; o na Kula Sabati i hiki ole mai oia ko Waialua, Waianae, Ewa. Pohaiialoha, Kaneohe ame Waikane.
O keia ke makamua loa o na hoike hui malamaia o keia ano no kekahi mau makahiki lehulehu i hala ma ka Mokupuni o Oahu maloko o Kawaihao, a ma ke ano nui o na hana i hoikeia mai e na Kula Sabati apau ua lawelaweia ka hana me ke kuio, ke ohohia ame ka ulumahiehie, a e mau aku ia mau ana maikai apau e pono ai. Ma na lulu i haawia mai e na Kula Sabati i ikeia aku ai ka ulumahiehie o na Kula Sabati apau, aole ma ia mau lulu wale, aka ma na haawina a ma na himeni kekahi, he mai mea e hoike mai ana ua hanaia ka hana me ka manao kuio me oi manao lokahi.
Na lulu- Mai na Kula Sabati mai a mai hoaloha mai i haawi mai i ka lakou kokua no keia maikai, i loaa ai ka huina o na dala he $1621, a ke huina oiaiio i ka $2008, komo pu na hoolilo. O na Kula Sabati i hiki ole mai ua haawi mai no lakou i ka lakou lulu ma ka lima o ko lakou mau elele.
O kekahi o na Kula Sabat maikai ma na ane apau oia ke Kula SABati o Kalihi- Moanalua, maikai na haawina, anani a uʻi himeni, nui kana lulu, nui na haumana, a ma ka olelo ana ae ma ka mea oiaio i ikeia ua hana maoli ia Kula Sabati ku i ke aloha ke nana aku oia ke papa o na keiki makua ole mai Kalihi- kai mai malalo o ke alakai ana a ko lakou i mau keiki maikai e hahai mau ana ma na hana maikai, a ma ka paniua o na hana o ia la. ua hele aku kela ame keia e hoopila i ka lua o ka inaina me na meaai kupono i hoomakaukania. E mau aku keia hana maikai ahiki i ke oo ana e pono ai aole ke ohohia manawa wale no amimino iho, a no ke mea, he hana keia o kokua aku ana i ka pilikia o kela ame keia Kula Sabati o ka Mokupuni o Oahu e hoopauia ae ai kekahi mau haawina kaumaha.
Ka Hale
La Hana 40
Na bila hou i hookomoia ae:
B.H. 387- Hoakaka ana no kekahi waihona dala pakuʻi no na ukuhana ame na hoolilo no na komisina o na hana imi pomaikai o ka lehulehu.- Cooke
B.H. 388- No ka hoopakele ana i na iʻa ame na mea ulu maloko o na kai o ke teritore. - Lyman
B.H. 389- No ka hoopuka ana i na palapala ae no ke kukulu ana i na hale maloko o ke teritore- Lyman.
B. H. 390- E noi ana i uku hoomau no J.K. Paahao- Lyman
B.H. 391- E noi ana i ukuk hoomauno J.K.A. Kaimana. Kawaha.
Holo ma ka heluhelu eluaia ana na B.H. 379, 380, 381, 326, 242, ame ka B.S. 70.
Holo ma ka heluhelu ekolia ana na B.H. 128, 300,204,311,317,329,330,360,364,375 ame na B.S. 29, 35, ame 75.
Waihoia ma ka papa na B.H. 349, 325,309, 351, 184, 214.
La Hana 41
No bile hou i hookomoia ae :
B.H. 392- No ka heohoihoi ana aku i na oihaan kanu maiʻa ame paka i na manawa opiopio o ka hoomaka ana. -Komite Waiwai
B.H. 393- No ke kokua ana aku ia Anne Ah Moy Chamberlain i ka huina o $1193.16.- Lyman
B.H. 394- No ka hooponopono ana i na kila aian ame kahi i waiho ai o kekahi mau alanui ma Koolaupoko, Oahu. Ahuna.
B.H. 395- No ka uku hoomau ana aku ia W.G. Wind i $50 o ka mahina. - Ahuna.
B.H. 396- No ka hooponoponoana i na hora e noho ai na keiki maloko o na kula aupuni. - PAschoal.
B.H. 272, 336, 368,376,352,293,335,153,343,344,345,356,267,257,163,227 âme na B.S. 78,57, âme 34.
Holo ma ke heluhelu ekoluis ana na B.H. 242, 283,289,304,332,379,380,381 ame na B.S. 54 ame 70.
Kakauinoaia e ke kiaaina na B.S. 51, 29, 46, 75 ame B.H. 140.
La Hana 42
Na bila hou i hookomoia ae:
B.H. 397- No ka hooponopono i ka hoouna ana maluna o na moku ame ka halihali ana i na manu. - Komite Mahiai.
B.H. 398- E hoamana ana no ka hookumu ana i waihona dala kaa mai no na haana hoaie dala. Muller.
Holo ma ka heluhelu ekoluia ana na B.H. 289, 326, 336, 352, 356, ame na B.S. 24 ame 57.
La Hana 43
Na bila hou hookomoia ae:
B.H. 401- E pili ana i ka auhau ana ma ka paku'i ana i ke kanawai e ku nei i kekhi pauku hou e hoakaka ana i ka hookuu ana mai ka auhau ae.- Andrews
B.H. 403- E hoakaka ana no ka uku ana ake ia H.L. Kinslea i ka huina o $233.33, ke kakauolelo mua o ke keena o na aina aupuni. _ Andrews.
B.H. 404- No ka hookaawale ana i ka huina o $193.25 no ke kokua ana aku i kekahi poe ma ke ano he uku no na poho i loaa ia lakou i ke kau o ka 1917 no ke kanpale ana aku i ka laha ae o ka ma'i anthrax maluna o ma holoholona.- Andrews.
B.H. 405- E kaupaleana i ka manawa maloko olaila e hooliloia aku ai na haawina dala no ke ana ana maloko o Hawaii.- Cooke.
B.H. 406- No ka uku hou ana aku ia J.B. Aggasiz i ka huina o $29,882.44 no na poho i loaa iaia ma ke kukulu ana i ja uwapo ma Hana,Maui.-Fassoth.
B.H. 407- No ka hookohu ana i elele a i kanaka malama hale no ka aha hoomalu o Honolulu. - Ahuna.
Na olelo hooholo:
Na Kupihea he olelo hooholo e hookohu ia kekahi komisina o elima lala o ka hale no ka ninaninau ana i ke hana a ke komisina hoolala o ke aupuni kulanakauhale e hooloihi aku i ke palena pauahi ahiki i ke alanui Houghtailing a e komo pu ana kekahi kowa mauka a maikai o ke alanui Moi o 200 kapuai.
Na Paschoal he olelo hoohoolo e noi ana e hookomoia maloko o ka bila waihona dala hoaie kekahi itamu o $25,000 no ka hana ana i kekahi laina paipuwai e moe kaulike ana me ka laina paipuwai mua ahiki i Kula maloko o ka apana o Makawao ame Paia.
Na Hoopale he olelo hooholo e kaupale ana i ka poe hoolimalima mai ke komo ana aku iloko o ka hale ahaolelo. Waihoia ma ka papa.
H. C. R. - E noi ana i ka ahaolelo lahui e aiea ka hookomo ana mai i 25,000 mau pake iloko Hawaii no na haan oihana mahiai no ka manawa o elima makahiki. - N. K. Lyman.
R.C.R.- E kauoha ana i na hoa apau o ka ahaolelo e akoakoa ae ma ka hora 2 auwina la no ka hoolohe ana i ka hoike a ka Elele malouna o na kumuhana e ku nei mamua o ka ahaolelo lahui a i makemakeia e haan koke ia aku i mau kanawai. - Cooke.
H.C.R. - No ka ninaninau ana i na hana pili dala o ka hui kaa uwila, a no ka hooholo ana in a je aie kekahi o ia hui i ke teritore. - Goodness.
H.C.R. - E noi ana i ke komisina aina aupuni e mahelehele i na aina o ka Ili o Kou, Maui, mai no ka eono o ka umieka o ka apana no ka mahi ia ana aku.- Kaumeheiwa.
H.C.R.- E noi ana i na kahuwaiwai o ka Waiawai o Bihopa e a'oia kekahi haawina kula ma ka olelo Hawaii maloko o na Kula Kamehameha- Kupihea.
RENO, Nev., Apr. 11. - Ua hiki ole kakhi hokele ma Mindeu ke wehe i kana pahuhau waiho dala ma ka po i hala a o na waiwi makamae apau e waiho ana maloko olaila na na malihinie e hele aku ana, ua kelepona aku la ka lunhoohana o ka hokele i ka halepaahao no hoouna ana mai i kahi kauka akamai loa i ka wehe ana i ka pahuhao. Ua haalele koke aku ka Lunapaahao henrichs i ka halepaahao me elua mau kanaka paaheo akumai loa i ka wehe ana i ka pahuha, a i ka hiki ana mai, a iloko koi o kekahi manawa pokole loa ua hemo ae ka paluhao. waiho dala ma ka po i hala a o na waiwi makamea apau e waiho ana maloko olaila na na malihini e hele aku ana, ua kelepona aku la ka lunhoohana o ka hokele i ka halepaahao no ka hoouna ana mai i kahi kauka akamai loa i ka wehe ana i ka pahuao. ua haalele koke aku Lumapaahao henrichs i ka halepaahao me elua mau kanaka paahao, a i ka hiki ana mai, a iloko koi o kekahi manawa pokole loa ua hemo ae la ka pauhao.
KU-E ROBERTSON I KA BILA HOOPULAPULA
Ka Ilihune no ka Nele Hana
Mr. Robertson- Aole o'u manao pela. E ike mai oe e Mr. Senatoa, o ke ano o ia no keia, aole he mea ilihune mao mamuli o ke nele i ke manawa maikai e hele ai i ka hana ua pokole makou i na limahana mao pela iho la ke kulana no ka manawa loihi elike me ka'e e hoomanao nei, a ua noho au malaila iloko o ko'u ola ana. Ua pokole makou i na limahana, mai na limahana ikehana akamai, a hana akamai ole, nolaila aole kekahi Hawaii kahiko, a pela no hoi me kekahi hapa- Hawaii, i loaa iloko o kona mau aakoko ke kokoae elawe ae ai inia mailoko mai o ka moali o ka mea maa i kinohi., a haawi aku iaia i ka "uwila," ka mea i loaa ole i na Hawaii kumu, i nele i ka hana, o ka oi loa aku, o na hapa-Hawaii, aole lakou i nele i ka manawa maikai e hele ai i ka hana. He 60 keneka ka mea e loaa ana i na kanaka hana i na kaa balala no ka- hora. O ka poe hana ma na uwapo e loaa ana he $4 a $5 o ka la. Mr. Kalanianaole- Ma ko'u manao e loaa ana ia lakou he $1.50 , no ka makahiki ae nei he 25 , ahiki i na makahiki kakaikahi i hala aku nei, i ka wa i komo mai ai keia aupuni, a hoopii ae la i ko lakou ukuk i $4 o ka la.
Senatoa Nugent- Ma na kulanakauhale anei
Mr. Robrtson- Ae.
Mr. Kalainanaole- He mea pono e loaa aku ia lakou i $8 o ka la.
Mr. Robertson- Ae. Ua emi iho ka mea e ukuia nei ia lakou mamua o na poola ma Kapalakiko, ma ke ano hoohalike. Elike me ka'u i olelo ae nei, aole kekahi mea ili keokeo ,a Hawaii oiaio e loaa ka noho ilihune ana, mamuli mai o ka nele i ka hana. Ina aole oia e hele i ka hana., nona ponoi iho ka hewa, o ia hoi, in a he hiki iaia ke hana.
Hiki i na Hawaii ke Loaa na Home Hookuonoono i Keia Wa
Senatoa Nugent - O ka hapanui o lakou ,aole he mau home, nolaila he mea paakiki anei ka loaa ana o na home ia lakou, e laa na aina mahiai.
Mr. Robertson- Aole pela, no ka mea malalo o na kanawai e ku nei i keia wa, ua like ke ku ana o na Hawaii ame na Ili Keokeo. Ua hiki i kekahi o lakou ke hoi a noho maluna o ua koena aina aupuni, a hawaiia aku i keia mau Hawaii i ka pono apau o ia mea, aka nae, aole no he mau hana hoopilimeaai e ku-e ana ia lakou i keia manawa, o kekahi Hawaii i makemake e lawe i home hookuonoon, ua hiki iaia hana pela a ua hana i'o lakou pela.
Pono Anei e Loaa ka Aina i na Hawaii?
Senatoa Nugent- No keaha mai ke kumu e loaa ole aku ai i na Hawaii ka pono holookoa o ko lakou aina ponoi ma ko lakou aupuni iho
Mr. Rhertson- Aole no lakou ponoi ka aina.
Senatoa Chamberlain- Aole anei, he mea kupono loa ka olelo ana ae he mea pono o loaa aku i na Ilikini ka pono kaokoa o ka aina.
Senatoa Nugent - Ke manao nea au he mea pono e loaa ia lakou keia mau aina i hookeia ;aole he ninau no ia mea. O ka mea wale no a ke au malamalama a ke kanaka ili keokeo i lawe aku ai i kekahi o keia mau lahui i kinohi o ia ka wisake me na ma'i o ke kanaka ili keokeo. Ke manao nei au o ka aoao eleele loa o ka moolelo o Amerika, o ia no ka mea i hanaia aku i na Ilikini e ke aupuni o Amerika Huipuia. Senatoa Chamberlain- Ua kulike ko'u me kou.
Loaa i na Kanaka Ili Keokeo ka Aina i ka 1848
Mr. Robertson- he iliili loa ka aina i ka 1848 i haawiia i ke kanaka ili keokeo. Ua makeleia mawaena o ka moi Hawai, na kaukaualii ame na makaainana, a o ka poe i loaa ole ka aina i keia wa, no ka mea ua hoolilo aku lakou mau aina.
Mr. Kalanianaole- Aole anie ua oi aku ka aina i loaa i ke kuaka ili keokeo mamua o na Hawaii i kela manawa
Mr. Robertson- Aia maluna o la manao o kau mea kamailio mai nei no ka "oi aku."
Mr. Kalanianaole- Ua loaa ia lakou he 45,000 eka.
Mr. Robertson- Ua hookaawale ae ka Moi Kameahameha, maila paha he 54,000 eka no ke kukulu ana i na misiona ame na halekula ana i na misiona ame na halekula; aka aole kela o ka aina panoa ma na wahi kiekie.
He nui wale na kumu maloko nei a makou e manao nei, i ke kaulike ole o keia bila. o ka mea mua, o kekahi lahui kanaka e emi nei,no ke kumu, aole ha makaala i ka hana, palaka, me ka nele i ke hoomakaulii, ke olelo nei au, aole ia e hoopulapulaia, ke olelo nei au, wale ana aku no ia lakou i apana aina.
Senatoa Nguent- He oiaio anei, a oiaio ole paha e ka lunakanawai, ma kou manao, eia ke emi holomoku nei ka lahui Hawaii, o ke kumu nui, mamuli o ka uele o ka hapanui o lakou e hoi a noho ma keia mau taona, na wahi i maa ole ia lakou, i wahi e ole ai ka noho ana, kahi i hoopuniia ai lakou me na kulana i kaokoa mai na kulana mai e pono ai ko lakou noho ana.
Na manawa Maikai no na Hawaii
Mr. Robertson- He pololei no kena ma kekahi ano, a aole he pololei ma kekahi ano. O ka mea oiaio maoli, o na mahiko, i ku kakaalawa apuni na paemoku; he pale ia ma na kapakai apau i na kanaka Hawaii. He poe mikanika me na kalaiwakaa lakou, a pela wale waku.
He nui hana a na kanaka Hawaii ma na apana kuaaina. He like pu no me ia ma ka aina akua nei. Mao aia ke ahua o ka hana maloko o na kulanakauhale. E hele ana lakou i na kulanakauhale a lilo i poe kamana me mikamika, e lawelawe ana i na hana alanui, lilo i poe poola ma na uwapo, a he poe maikai lakou ,a he oi ae ka nui o ke dala e loaa ia lakou ma na kulankauhale, ma kela mau oihana, mamua o ka mea e loaa ana ia lakou, ma na apana kuaaina; o keia hookahi no ka mea i ikeia ma ka aina makua nei.
Nolaila ke manaoio nei au, me ka ae aku i ke kuio o ke keikialii maanei ame kona mau hoaloha, ka poe e kakoo nei i ka bila, ma ka manao hoopulapula i na Hawaii, ke manao nei au ke hana nei lakou, ma ka alahele pololei ole.
E a'o i ka Hoomakaulii
O ka mea i makemakeia e hana mao, o ia no kekahi hana hoolalelale, i maa hoohulihuli ikaika, nana e hookomo aku i ke uwila iloko o na kanaka, e lilo ai lakou i poe hana mau, makaala hana ame hoomakualii; na hele maoli lakou i keia wa. Aole o'u manaiao, ma ka hoonoho ana aku u kekahi Hawaii popilikia mao, ma kekahi apana aina, in a no he dala wale no kana e uku ai o ka makahiki no ia mea, e loaa ana iaia kela manao uilani, e hiki ai ke oili mai oia, mailoko mai o ka moali i hele ai kela lahui kanaka. Nolaila in a e nana hou aku ana oukou i ka bila maanei, ke manao nei au, e oili ae ana kona ano oiaio ole. Eia he waihona kaa mau i kukuluia o $1,000,000, e hoohanaia ana ia no ka hoonoho ana aku i 30 poe hookuonoono ma ka aina.
Nolaila he mea anei kekahi e hiki ke hoopulapula kekahi lahui e holomoku ana i ka make, me ka hoonono ana aku i 300 o lakou ma ke ano he poe hookuoonoono, maluna o ka aina
Ka Lunahoomalu- O ka $3000 ka palena kiekie loa.
Na bila hou:
B.S. 102- E noi ana e uku hoomauia o J.K.A. Kaimana i $10 no ka mahina no elua makahiki kailike mamuli o ka eha i loaa iaia oiai oia e haan ana ma ke ano he kanaka kiai uwapo no Mahukona, HAwaii.- Akina.
Olelo Hooholo:
Waihoia aku u ke komite o ne aina aupuni i noi ae ai e haawiia aku kekagi paalpala sila i ka papa kule o Hilo no kekahi mau eka he 40 i haawiia e ka ahakuka malu a Kamehameha III o ka 1848 a e waiho huikau nei i nei manawa.
Waihoia ma ka papa ka B.S. 45 mamuli o ka like loa o na manao me kekahi bile e ae e ku ana imua o ke Senate ia mananwa.
Holo ma ka heluhelu eluaia ana na B.H. 303, 261 ame 238.
Holo ma ke heluhelu ekoluia ana na B.S. 97, 90,77 ame na B.H. 182, 334, 261, 303, 238,334.
Aponoia ja hoololi e ake senate maluna o ka B.D. 35, e hookuu ana i ka home o ka Puali Hoola mai ka auhau ae.
HE $1621 KA LOAA MA KA HOIKE KULA SABATI MA KAWAIHAO
Ma ka hoike hui o na Kula Sabati i malamaia ma ka Kawaihao ma ke Sabati o Aperil 10, o keia malalo nei na Kula Sabati i hiki mai:
Kula Sabati o Kahuku, Makua, Kalihi- Moanalua, Kaumakapili, Kaimuki ame Kekaha, aohe olelo ana no na Kula Sabati o Kawaihao ponoi, no ka mea no lakou ke kahuia; o na Kula Sabati i hiki ole mai oia ko Waialua, Waianae, Ewa. Pohaiialoha, Kaneohe ame Waikane.
O keia ke makamua loa o na hoike hui malamaia o keia ano no kekahi mau makahiki lehulehu i hala ma ka Mokupuni o Oahu maloko o Kawaihao, a ma ke ano nui o na hana i hoikeia mai e na Kula Sabati apau ua lawelaweia ka hana me ke kuio, ke ohohia ame ka ulumahiehie, a e mau aku ia mau ana maikai apau e pono ai. Ma na lulu i haawia mai e na Kula Sabati i ikeia aku ai ka ulumahiehie o na Kula Sabati apau, aole ma ia mau lulu wale, aka ma na haawina a ma na himeni kekahi, he mai mea e hoike mai ana ua hanaia ka hana me ka manao kuio me oi manao lokahi.
Na lulu- Mai na Kula Sabati mai a mai hoaloha mai i haawi mai i ka lakou kokua no keia maikai, i loaa ai ka huina o na dala he $1621, a ke huina oiaiio i ka $2008, komo pu na hoolilo. O na Kula Sabati i hiki ole mai ua haawi mai no lakou i ka lakou lulu ma ka lima o ko lakou mau elele.
O kekahi o na Kula Sabat maikai ma na ane apau oia ke Kula SABati o Kalihi- Moanalua, maikai na haawina, anani a uʻi himeni, nui kana lulu, nui na haumana, a ma ka olelo ana ae ma ka mea oiaio i ikeia ua hana maoli ia Kula Sabati ku i ke aloha ke nana aku oia ke papa o na keiki makua ole mai Kalihi- kai mai malalo o ke alakai ana a ko lakou i mau keiki maikai e hahai mau ana ma na hana maikai, a ma ka paniua o na hana o ia la. ua hele aku kela ame keia e hoopila i ka lua o ka inaina me na meaai kupono i hoomakaukania. E mau aku keia hana maikai ahiki i ke oo ana e pono ai aole ke ohohia manawa wale no amimino iho, a no ke mea, he hana keia o kokua aku ana i ka pilikia o kela ame keia Kula Sabati o ka Mokupuni o Oahu e hoopauia ae ai kekahi mau haawina kaumaha.
Ka Hale
La Hana 40
Na bila hou i hookomoia ae:
B.H. 387- Hoakaka ana no kekahi waihona dala pakuʻi no na ukuhana ame na hoolilo no na komisina o na hana imi pomaikai o ka lehulehu.- Cooke
B.H. 388- No ka hoopakele ana i na iʻa ame na mea ulu maloko o na kai o ke teritore. - Lyman
B.H. 389- No ka hoopuka ana i na palapala ae no ke kukulu ana i na hale maloko o ke teritore- Lyman.
B. H. 390- E noi ana i uku hoomau no J.K. Paahao- Lyman
B.H. 391- E noi ana i ukuk hoomauno J.K.A. Kaimana. Kawaha.
Holo ma ka heluhelu eluaia ana na B.H. 379, 380, 381, 326, 242, ame ka B.S. 70.
Holo ma ka heluhelu ekolia ana na B.H. 128, 300,204,311,317,329,330,360,364,375 ame na B.S. 29, 35, ame 75.
Waihoia ma ka papa na B.H. 349, 325,309, 351, 184, 214.
La Hana 41
No bile hou i hookomoia ae :
B.H. 392- No ka heohoihoi ana aku i na oihaan kanu maiʻa ame paka i na manawa opiopio o ka hoomaka ana. -Komite Waiwai
B.H. 393- No ke kokua ana aku ia Anne Ah Moy Chamberlain i ka huina o $1193.16.- Lyman
B.H. 394- No ka hooponopono ana i na kila aian ame kahi i waiho ai o kekahi mau alanui ma Koolaupoko, Oahu. Ahuna.
B.H. 395- No ka uku hoomau ana aku ia W.G. Wind i $50 o ka mahina. - Ahuna.
B.H. 396- No ka hooponoponoana i na hora e noho ai na keiki maloko o na kula aupuni. - PAschoal.
B.H. 272, 336, 368,376,352,293,335,153,343,344,345,356,267,257,163,227 âme na B.S. 78,57, âme 34.
Holo ma ke heluhelu ekoluis ana na B.H. 242, 283,289,304,332,379,380,381 ame na B.S. 54 ame 70.
Kakauinoaia e ke kiaaina na B.S. 51, 29, 46, 75 ame B.H. 140.
La Hana 42
Na bila hou i hookomoia ae:
B.H. 397- No ka hooponopono i ka hoouna ana maluna o na moku ame ka halihali ana i na manu. - Komite Mahiai.
B.H. 398- E hoamana ana no ka hookumu ana i waihona dala kaa mai no na haana hoaie dala. Muller.
Holo ma ka heluhelu ekoluia ana na B.H. 289, 326, 336, 352, 356, ame na B.S. 24 ame 57.
La Hana 43
Na bila hou hookomoia ae:
B.H. 401- E pili ana i ka auhau ana ma ka paku'i ana i ke kanawai e ku nei i kekhi pauku hou e hoakaka ana i ka hookuu ana mai ka auhau ae.- Andrews
B.H. 403- E hoakaka ana no ka uku ana ake ia H.L. Kinslea i ka huina o $233.33, ke kakauolelo mua o ke keena o na aina aupuni. _ Andrews.
B.H. 404- No ka hookaawale ana i ka huina o $193.25 no ke kokua ana aku i kekahi poe ma ke ano he uku no na poho i loaa ia lakou i ke kau o ka 1917 no ke kanpale ana aku i ka laha ae o ka ma'i anthrax maluna o ma holoholona.- Andrews.
B.H. 405- E kaupaleana i ka manawa maloko olaila e hooliloia aku ai na haawina dala no ke ana ana maloko o Hawaii.- Cooke.
B.H. 406- No ka uku hou ana aku ia J.B. Aggasiz i ka huina o $29,882.44 no na poho i loaa iaia ma ke kukulu ana i ja uwapo ma Hana,Maui.-Fassoth.
B.H. 407- No ka hookohu ana i elele a i kanaka malama hale no ka aha hoomalu o Honolulu. - Ahuna.
Na olelo hooholo:
Na Kupihea he olelo hooholo e hookohu ia kekahi komisina o elima lala o ka hale no ka ninaninau ana i ke hana a ke komisina hoolala o ke aupuni kulanakauhale e hooloihi aku i ke palena pauahi ahiki i ke alanui Houghtailing a e komo pu ana kekahi kowa mauka a maikai o ke alanui Moi o 200 kapuai.
Na Paschoal he olelo hoohoolo e noi ana e hookomoia maloko o ka bila waihona dala hoaie kekahi itamu o $25,000 no ka hana ana i kekahi laina paipuwai e moe kaulike ana me ka laina paipuwai mua ahiki i Kula maloko o ka apana o Makawao ame Paia.
Na Hoopale he olelo hooholo e kaupale ana i ka poe hoolimalima mai ke komo ana aku iloko o ka hale ahaolelo. Waihoia ma ka papa.
H. C. R. - E noi ana i ka ahaolelo lahui e aiea ka hookomo ana mai i 25,000 mau pake iloko Hawaii no na haan oihana mahiai no ka manawa o elima makahiki. - N. K. Lyman.
R.C.R.- E kauoha ana i na hoa apau o ka ahaolelo e akoakoa ae ma ka hora 2 auwina la no ka hoolohe ana i ka hoike a ka Elele malouna o na kumuhana e ku nei mamua o ka ahaolelo lahui a i makemakeia e haan koke ia aku i mau kanawai. - Cooke.
H.C.R. - No ka ninaninau ana i na hana pili dala o ka hui kaa uwila, a no ka hooholo ana in a je aie kekahi o ia hui i ke teritore. - Goodness.
H.C.R. - E noi ana i ke komisina aina aupuni e mahelehele i na aina o ka Ili o Kou, Maui, mai no ka eono o ka umieka o ka apana no ka mahi ia ana aku.- Kaumeheiwa.
H.C.R.- E noi ana i na kahuwaiwai o ka Waiawai o Bihopa e a'oia kekahi haawina kula ma ka olelo Hawaii maloko o na Kula Kamehameha- Kupihea.
RENO, Nev., Apr. 11. - Ua hiki ole kakhi hokele ma Mindeu ke wehe i kana pahuhau waiho dala ma ka po i hala a o na waiwi makamae apau e waiho ana maloko olaila na na malihinie e hele aku ana, ua kelepona aku la ka lunhoohana o ka hokele i ka halepaahao no hoouna ana mai i kahi kauka akamai loa i ka wehe ana i ka pahuhao. Ua haalele koke aku ka Lunapaahao henrichs i ka halepaahao me elua mau kanaka paaheo akumai loa i ka wehe ana i ka pahuha, a i ka hiki ana mai, a iloko koi o kekahi manawa pokole loa ua hemo ae ka paluhao. waiho dala ma ka po i hala a o na waiwi makamea apau e waiho ana maloko olaila na na malihini e hele aku ana, ua kelepona aku la ka lunhoohana o ka hokele i ka halepaahao no ka hoouna ana mai i kahi kauka akamai loa i ka wehe ana i ka pahuao. ua haalele koke aku Lumapaahao henrichs i ka halepaahao me elua mau kanaka paahao, a i ka hiki ana mai, a iloko koi o kekahi manawa pokole loa ua hemo ae la ka pauhao.
KU-E ROBERTSON I KA BILA HOOPULAPULA
Ka Ilihune no ka Nele Hana
Mr. Robertson- Aole o'u manao pela. E ike mai oe e Mr. Senatoa, o ke ano o ia no keia, aole he mea ilihune mao mamuli o ke nele i ke manawa maikai e hele ai i ka hana ua pokole makou i na limahana mao pela iho la ke kulana no ka manawa loihi elike me ka'e e hoomanao nei, a ua noho au malaila iloko o ko'u ola ana. Ua pokole makou i na limahana, mai na limahana ikehana akamai, a hana akamai ole, nolaila aole kekahi Hawaii kahiko, a pela no hoi me kekahi hapa- Hawaii, i loaa iloko o kona mau aakoko ke kokoae elawe ae ai inia mailoko mai o ka moali o ka mea maa i kinohi., a haawi aku iaia i ka "uwila," ka mea i loaa ole i na Hawaii kumu, i nele i ka hana, o ka oi loa aku, o na hapa-Hawaii, aole lakou i nele i ka manawa maikai e hele ai i ka hana. He 60 keneka ka mea e loaa ana i na kanaka hana i na kaa balala no ka- hora. O ka poe hana ma na uwapo e loaa ana he $4 a $5 o ka la. Mr. Kalanianaole- Ma ko'u manao e loaa ana ia lakou he $1.50 , no ka makahiki ae nei he 25 , ahiki i na makahiki kakaikahi i hala aku nei, i ka wa i komo mai ai keia aupuni, a hoopii ae la i ko lakou ukuk i $4 o ka la.
Senatoa Nugent- Ma na kulanakauhale anei
Mr. Robrtson- Ae.
Mr. Kalainanaole- He mea pono e loaa aku ia lakou i $8 o ka la.
Mr. Robertson- Ae. Ua emi iho ka mea e ukuia nei ia lakou mamua o na poola ma Kapalakiko, ma ke ano hoohalike. Elike me ka'u i olelo ae nei, aole kekahi mea ili keokeo ,a Hawaii oiaio e loaa ka noho ilihune ana, mamuli mai o ka nele i ka hana. Ina aole oia e hele i ka hana., nona ponoi iho ka hewa, o ia hoi, in a he hiki iaia ke hana.
Hiki i na Hawaii ke Loaa na Home Hookuonoono i Keia Wa
Senatoa Nugent - O ka hapanui o lakou ,aole he mau home, nolaila he mea paakiki anei ka loaa ana o na home ia lakou, e laa na aina mahiai.
Mr. Robertson- Aole pela, no ka mea malalo o na kanawai e ku nei i keia wa, ua like ke ku ana o na Hawaii ame na Ili Keokeo. Ua hiki i kekahi o lakou ke hoi a noho maluna o ua koena aina aupuni, a hawaiia aku i keia mau Hawaii i ka pono apau o ia mea, aka nae, aole no he mau hana hoopilimeaai e ku-e ana ia lakou i keia manawa, o kekahi Hawaii i makemake e lawe i home hookuonoon, ua hiki iaia hana pela a ua hana i'o lakou pela.