Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 14, 8 ʻApelila 1921 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MOOLELO O KA AHAHUI EUANELIO O NA EKALESIA
AHAHUINA O KE KALANA O MAUI, I NOHO MA PAIA, MA KE KAU
O MARAKI, 1921
Hoomaka na hana ma ka hora 9 a.m., Mar. 11, 1921, J. F. Welch, lunahoomalu kuikawa; M. M. Kahiapo, kakau olelo kuikawa; hoomaopopoia na lala o ka aha, a ma ka hora 9:15, Lunahoomalu Rev. L. V. Kaunmeheiwa ma ka noho, kakau olelo, W. E., Saffery.
Ua weheia ka aha me hapalua hora haipole i malamaia e J. F. Welch, nana kehahi haiolelo kuli'u.
O na lala o ka aha i akoakoa mai, penei: Na Kaha, L. B. Kaumeheiwa M. M. Kahiapo, J. P. Inaina, S. K. Kaailua, J. P. Kalohelani, J. S. Poepoe, E. E. Pleasant, W. A. Tate, W. C. Cryder, G. H. Decay, K. C. Kodo, S. Nagamoto, P. Royola, Jas. Davism, J. Kaalouahi, J. K. Kahoopii, A. C. Bowdish, G. A. Lake; na haioleo, J.M., Mitehel, Mrs. Inaina, J. F. Welch; na laikiniia, J. Kukahiko, E. M. Kepoo, J.L. Faufata, I. D. H, Kealoha; lala Papa Hawaii; H. P. Judd, J. P. Erdman; na elele L. A. Kanae, D. K. Kahookele, D. W. Napihaa, H. Kaholokala, K. Kalaaupa, Mrs. K. Brown, Mrs. E. M. Pake, Miss Haehae Kuhakiko, M. P. Waiwaole, >rs. Rebecca Dynet, Mrs. Fugiyoshim Sinador, R. J. K. Nawahine, W. E. Saffery, Mrs. Lily Kalepa, Mrs. Kiha Aliona, Mrs. Nakeleawe; he elua elele mai Wananalua mai, Mrs. Jacobs ame D. K. Wailehua, oiai ua mahale lua keia ekaliesia elike me ia i ikeia ma ka moolelo o ke kau i halasku la, a oiai aole i loheia ka hoike a ke komite o eiwa iloko o kona lima keia hana, ua kapaeia keia mau elele uo ka manawa.
Noi o H. P. Judd e lilo o H. H. Kelsey ame J. H. Brown ame Miss Hill man lala hanohano i keia aha; kokuaia R. J. K. Nawahine, a ua anonoia.
Hookipa ka Ekalesia o Paia, ma o kona kahu la, REv. M. M. Kahipo i ka aha pane, ka aha ma o kona lunahoomalu, REv. L. B. Ksumeheiwa, me ke kono pu aku i na hoahanau o ka ekalesia e hui pu mai me na hana o k@aha, no ka mea, pela wale no e loan ai ka ikai ka i ka uhane.
Lilo keia manawa o ka aha no na haiolelo a REv. Kelsey ame REv. Brown, he mau hoapaahana keia malalo o ka Papa Misiona Amerika Huipuia. O keia no kekahi o na haiolelo hoppa i ka uhane, a ua hooponmaikai nui loaa ia na lala o ka aha, o ke ano nui no ko Kristo aupuni, ma ka honua nei, ame kona nee awiwi ana iloko o kia mau la; ka hoomainoinoia ana o na Armenia ame ko Hawaii nei lilo ana i kokowaena no ka honua ma na ninau hoomana, kalepa, kalaiaina, a pela aku, aole e hiki ke hoike pau aku i na mea waiwai nui o keia mau haiolelo, he nui na pomaikai.
Hoomaha ka aha ma ka hora 12 awakea, me ka himeni 184, L. H.
Noho hou ka aha ma ka hora 1:30 p. m., a weheia no hana me ka pula a koho ka noho i na komite kumau:
Haipule--M. M. Kahiapo, J. P. Inaina ame J. F. Welch. Imihana, H. P. Judd, M. P. Waiwaiole ame R. J. K. Nawahine. Papa kuhikuhi hana--E. E. Pleasant, peresidena Ahahui Kula Sahati ame peresidena Ahahui hooikaika Kristiano.
Hoie ke Papahelu--L. A. Kanae, J. W. kKawaokon ame S. K. Kaailua. Hoike elele, R. J K. Nawahine, E. M. Kepooame H. Kaholokula. Hoalohaloha, K. Kaalouahi ame D. W. Napihaa. Palapala hoopii, M. M. Kahiapo, H. P. Judd, E. E. Pleeasant, M. P. Waiwaiole ame R. J. K. Nawahine. Kahi ekalsia ole, na laikini, etc., na lala no o ko komite o na palapala hoopii.
Hoolaha mai ka noho e hookomoia na hoike papahelu iloko o ka lima o ke komite no ia hana.
Heluhelu o H. P. Judd i ka hoike papahelu, ka huina nui o na ekalesia o ke kalana o Maui.
Noi o J. P. Erdman e kakauia keia hoike papahelu maluna o ka papa eleele i heluhelu mau ai na lala oiai e noho ana ka aha, kokua o R. J. K. Nawahine a ua aponoia.
Noi o H. P. Judd i kokuaia e R. J. K. Nawahine e kapaeia na rula, a na aponoia. Heluhelu mai o Judd i ka hoike komite imihana a waiho mai i keia mau kumuhana:
@, kahea inoa; 2, koho ana i na komite kumau: 3, hoike papahelu; 4, hoike kihapai; 4, hoike a ka poe i laikiniiia; 6, palapala hoopii; 7, hoike a ka puuku o ka oihana kahunapule; 9, ke Kula Kahunapule; 10, ka mana hooneemua i na ekalesia; 12, lulu no na wahinekanemake a na kahunapule; 12, ke ola o ka Ana Pacaina o Hilo; 13, na elele i ka Aha Paeaina; 14, na hana like ole; 15, na hoike a na na komite kumau: 16, na hoike a na komite wae; 17, na hoike ekalesia kahu ole, lulu no ke kakauolelo; 19, hoike a ke komit ola o keia aha; 20, kahi ame ka manawa e noho hou ai; 21 koho ana i na lunanui; 22, koho ana i ke komite imihana; 23, koho ana i ke komite ola no keia kau ae; 24, hoomaikai i ka Ekalesia o Paia. Noi o La. A. Kanae i kokuaia e D. W. Napihaa e apono i ka hoike maluna ae. a ua apono loa ia.
N a hoike elele--Na K. Kalaaupa i ko Paia. Noi o Nawahine i kokuaia e J. P. Inaina e hookamoia ke koena o na hoike iloko o ka lima o ke komite no ia hana ;aponoia, penei;
K. Kalaupa, Paia; D. W. Napihaa, Keanau; J Puu, Huelo; D. Kahookele, Jr., Nahiku; H. Kaholokula, Kalanikahua Hou; L. A. Kanae, Kaupo; Mrs. E. M. Pake. Kihei; Miss H. Kukahiko, Keawala'i; Mrs. Nakeleawe, Kalaiakamanu, Kalaupapa; Mrs. Kiha Aliona, Kaluaaha. Ua uku keia mau elele i ka wai hona mau o ka aha o elua dala pakahi o koe o Nahiku ame Kalaupapa, he hookahi dala pakahi ka laua. O ka huina dala i komo mai ma ka lima o ke kakauolelo he $24, a hhwiia aku i ka puuku, Rev. E. E. Pleasant.
Ke kula Kahunapule--Na Rev. J, P. erdman he haiolelo e hooikaika nui ana i na ekalesia e imi n loan i mau kahu hou no na ekalesia kahu ole, no ka mea ua kakaikahi, a ua ano nawaliwali no hoi na kahu Hawaii, a o ke alahele wale no o ia ka hoonua ana i ka kajou mau keiki Hawaii opio kupono mai na ekalesia maii ke kula Kahunapule, no ka hoonaauao ana no keia oihana. Ua paipai nui na ekalesia e hoi aku a e hana ma na ano maikai apan e lilo ai ka ekalesia i mana ume i na opio i poe iini i ka hana o ko kakou haku Iesu.
Ka mana hoomeomua i ka ekalesia. He ninau: Owai na ekalesia e lawelawe nei i keia hana Ua pane ke Kahu Cryder o ka Wailuku Union, ke lawelawe nei ia ekalesia ia hana me ka holomua; pane k Ekalesia Iapana o Wailuku elike no pela; pela pu o M. M. Kahiapo i ko paina ame J. M. Mitchell i ko Haiku. Wehewehe mai o J. P. Erdman o ka manao moali o keia kumuhana ua makemakeia kela ame keia hoahanau o ka ekalesia e haawi i hapaumi o kana mau loaa apau no ke kokua ana i ka waihona o ke ekalesia, a in a e @ooko pno ana na hoahanau, alaila e lako ana na ekalesia ma na ano apau, a pau ka hele ana e noi i na kokua mawaho mai.
Lulu no na wahine kanemake a na kahunapule--Lulu ka aha a ua loaa ka huina o $10,02 a ua komo aku ia huina ma ka lima o ka puuku, Rev. E. E. Pleasant.
Ke Ola a ka Aha Pacaina ma Hilo---Ekalesia, $10; K. S. ame C. E. pakahi, $5; C. E. Jr., $2.50.
Na elele o keia Aha i ka Aha paeaina--Kohoia ke kakaauolelo no na hana o ka Aha a o ka lunahooalu no ka hoike kihapai.
Ma ke noi a J. P. Inaina i kokuaia e R. J. K. Nawahine, ua hooholoia i $25 ka lilo kaahele o ke kakauolelo i ka Aha Paeaina. Kukala mai ka lunahoomalu ua lawa oia i ka uku kaakele, ma ke ano he persediena no ka Ahahui C. E. o na Mokupuni o Maui i kulike me ka ia aha i heolelo ai.
Noi o J. F. Welch e hapai hou i ka noonoo ana i ke kumuhana no ke Kulia Kahunapule, a mahope o na kuka ana, ua noi ia na ekalesia e hoi aku a e hoao ma na ano apau e loaa i mau keiki e hoouna ai i keia kula.
Hapaiia ka noonoo ana i ke kumuhana 10, oia hoi, ke kulana oi ae o ka oihana kahunapule. Waiho mai o H. P. Judd he olelo hooholo, e noiia ka Aha Paeaina e noho mai ana ma Hilo, e koho mai i kmoite wae no keia koikoi o keia au e nee neim a e waiho aku i ka lakou hoike imua o ia aha mamua o ka hoopanee ana, a e hoikeia mai ia hana i na Ahahui Mokupuni no ka lakou apono ana,
Hoakaka o H. P. Judd no ka hana a ke kahunapule, aole o ka ike wale no i ka Baibala, ka oihana baptizo, ame hookomo hoahanau ana ame malama aka e loaa ka ike i ka launa ana ma na home o na hoahanau ame ka lehulehu a ma na ano apau i ka i ka pono maoli, Ma ke noi a R. J. K. Nawahine i kokuaia e J. P. Inaina, ua hooholoia keia olelo hooholo.
Noi o M. M. kahia po i kokuaia e D. W. Napihaa e kapaeia na rula, aponoia.
Na M. M. Kahiapo i waiho mai i ka hoike hapa a ke komite o na palapala hoopii i ke noi o ka Ekalesia o Kaluaaha, Mokokai, e poniia o J. F. Welch i kahunapule, e apono ana i ke noi a ia ekalesia, a e noi ana i keia aha e koho i kmoite nana e poni o J. F. Welch i oleloia ma ka luakini o Paia, Maui, ma ka auwina la Sabati, Mar. 13, 1921, a ua aponoia ka hoike ma ke no ia J. P, Inaina i kokuaia e L. A. Kanae.
Noi o H. P. Judd e kapaeia na rula, kokuaia e R. J. K. Nawahine a aponoia. Hoike mai o Judd e noho ana ka Aha Pacain mai Iune 30 a Iuali 7, a ua paipai nui ia na ekalesia e hoike koke aku i na nui o ka poe e hele ana i hiki ai ke boomaopopoia ka pono no ke alahele i Hilo.
Kahi âme ka manawa e noho ai o ka aha. Ua hooholo ka aha e waiho i keia hana i loko o ke komite o eiwa lala o keia aha.
Elele i ka ababui Euanelio o ka Lahui e noho ana ma Los Angeles, Kaleponi--Ma ke no ia H. P. Judd i kokuaia e R. J. K. Nawahine, au kohoia o Rev. A. C. Bowdish e hoi ana i Kaleponi i elele i keia aha, me ka lilo o keia aha.
Koho ha noho i na lala o ke komite hoolaa ia J. F. Welch, penei: H. P. Judd, J. P. Erdman, E. E. Pleasant, J. P. Inaina ame M. M. Kahiapo.
Hoopanee a noho hou ma ka Poakahi, L. H., me ka pula a Rev. J. P. Erdman, Mar. 14, hora 9 a.m., me ka himeni 89, Noho ka aha ma ka hora 9 p. m., weheia me ka hapalua hora haipule, alakaiia e Rev. H. P. Judd, a ia Rev. J. K. Kahoopii ka pule wehe.
(Aole i pau)
NA KEKAHI HAOLE I HANAU MA HAWAII NEW I PEPEHI.
____
E hoakaka ana kekahi nuhou kelekalapa mai Syracuse, Nu Ioka mai, o ka la 2 iho nei o keia mahina, no ka lilo ana o Holmes Beckwith, he poropeka no ke kula nui o syracuse, i mea pepehikanaka, mamuli o kona pepehi ana ia J. Herman Wharton, Ke poo kumu o kelia kula a make, ma ke ki ana iaia me ka pu ma kelia la no, alaila lawe oka ae la i kona ola iho. Ua hauauian o Beckwith ma Haiku, Maui, i ka 1884. O kon makuakane ame kona kupunakane, he kahunapule ka laua oihana.
Ua manaoia, he hookahi kumu o ka hooko ana aku kela haole i ke karaima pepehikanaka, mamuli mai no ia o kona hoopauia ana mai ka noho kumukula ana maloko o ke luka ana e noho a'o ana.
Ma ka manawa o ka lona ana aku o ke kino o Whatron, ua ikeia he elima poka i kiia mai ka pu panapana aku a Bechwith, no ka hoopakele ana ne ia Beckwith, mai kona hooko ana aku i kekahi hana lawe i knoa ola p@noi, pela iho la i hookoia mai ai ka manao lili i loko o Beckwith, no ka hookau ana aku i ka make maluna o ka mea nana i hoopau mai iaia mai kana oihana mai.
Aole ka he lokahi o na haumana maloko o ke kula nui o Syracuse me Beckwith, me ka noke o na haumana i ka hoohenehene iaia, mamuli o kekahi mau ano a na haumana i ke mai ai maluna on a, a o keia no hoi ke kumu mui o kona hoopauia ana, mai ka noho hou ana ae e a'o maloho o kela kula, eia ka e lilo ana kela hoopauia ana mai i kumu e hooi loa ia aku ai ka pilikia ame ka poino, i moepuu no kona manao lapuwale.
----------------------------
E WAWAHIIA AKU ANA KA HOME O MRS. BECKLEY
-----
O keel home mua o Mrs. Gearge Beckley ma Daimana Hila noa ka waiwaiio ma ka oleloia o $100,000, e wawahiia aku ana maloko o kekahi manawa pokole ma nei mua aku, elike me na hoakaka a ka Hui o Henry Waterhouse Trust, ma ka manawa o ka waiho ana ae i kekahi noi imua o ka papa o na lunakiai ma ka halawai o ka po Poalua nei no ka aeia aku e wehe i kehahi apana kukulu hale houma Daimana Hilo a e kapaia ke Diamond Head Terrace, a e komo pu ana maloko alaila na apana aina o Mrs. Beacley ame ko Campbell.
Ua hoikeia maloko o na palapala aina no ka apana aina hou ka hooloihi ana aku i ke alanui Kalakaua a komo iloko o ka apana aina o Campbell, a i lilo iho ai ia Shingle mahope, a komo loa aku iloko oa apanaaina o Mrs. Beckley a huli iuka a hui hou me ke alanui Daimana Hila.
O ia mau apana aina komo pu me na apana e pili ana i kapakai, a me na apana mauka o ke alanui Daimana Hila, e loaa ana ma kahi o ekolu hapaha eka. E hanaia ana na alanui me ke konokalika a ua aponoia ka hoike a ka enekinia kulanakauhale e ka papa ma ka halawai o ka po Poalua nei.
Ua hoakaka pu ia ae mamua o ka papa o na lunakiai o kela apana aina o ka Waiwai o Bihopa ma Kapalama mauka a makai o ke alanui Moi, kahi o ke ko i kanuia ai a e ulu nei i nei manawa, e hoopihaia mai ana ia mau wahi a maheleheleia mai i mau apana pahale, ma ia wehe ana e loan ai ho mau apana nui no ke kukulu ana i mau hale noho e loaa ai he mau home no na ohana he nui
--------------------------------
KUU LEI MAKIHANA
------
Aia i Hilo ka'u aloha,
Kuu pua mokihana poina ole,
Kau mau hana ia;u,
maikai no ia,
Nawai e ole ka pipili ia;
Hele mai ko aloha me ka waimaka, Peha la au e hiik ak u@
Kaapuni hoi au apuni ke kaona,
Aole hoi pua elike me oe.
He nohea oe no kuu maka,
A he milimili oe no kuu lima,
Ko leka ka'u @a i ike iho ai,
Ka mahina a e kau mai nei,
Me ka manao ku i ke aloha;
E ha'i mai ana i ko aloha,
Kau ka Mauna Kea, haalele ke kaona,
Hoolale lua i ka ili o ke kai,
Kani a ke hele a ke kapena,
Kani hone i ka rumi wiliki,
Malihini ka ikena ia Hilo,
Mamuli hoi ou e kuu aloha,
Ko aloha ia'u he mea pau ole,
A ka puuwai e malama nei,
Lei nani kuu pua mokihana,
Lei poina ole ia na'u.
Ike i ka nani Mooheau Paka, I ka pa mai a ka makani hu'ihu'i,
Ilaila au la i hui iho ai,
Me kuu ipo, kuu aloha e.
Onaona nei makò a ka malihini,
I ka hoopuluia e ka uanoe,
Ilihia hoi au i ko leo, I ka pane ana mai me ka nahenahe, Elua wale iho no maua,
I ka wai hu'ihu'i a o Kuhio Bay.
Ike i ka nani o Waianuenue,
Ilaila maua i walea iho ai,
Elua maua e uhai nei,
I kuu ipo, kuu le imokihana,
Ke huli hoi nei ka Mauna Kea,
E ike i ka nani o ke kaona, Hainaia mai ana ka puana,
Kuu lei mokihana poina ole.
Hakuia e D. K. KELII
Kauai.
KA HUAKA ʻ I A NA KOMITE OLA
O NA HALE KAUKANAWAI NO
KALAUPAPA ME KALAWAO
-------
(Kakauia e J. K. Mokumaia.)
(Hoomauia mai.)
ka waapa mua o ia no ka peresidena o ka papa ola ame na lala o ia papa ame kekahi mau kauka, oiai o Mekia Kealakai e haawi mau ana i ka honehone o na ohe kelawe i ke aheahelau makani, ame ka panai anan mai o na keiki limahei o ua aina kaulana la i ka honehone o ka lakou mau ohe.
No ka lele ana aku i ka aina, a i ke kokoke ana aku e pili i kahi e lele aku ai, ua piha ka uwapo i na kamaaina, a o ka mea nana i hooku'i mai i ko'u wahona noonoo, oia n ko'u ike ana aku ia hoahanau kwaliko, ua nui ko maua lililima ana me ka pumeharra, a hui iho la no hoi me John B. Maipinepine, ame kona hoapili o ka noho ana o ia aina malihini.
Oiai au e launa ana me na hoa o kela aina o ka ehaeha, ma ka'u koho iho, o kekahi hapa o ko'u kino'ua piha me ke kaumaha, o kekahi hapa, aole e hiki ia'u ke hoomaopopo ke holo nei paha ke koko aole paha, no na kumu, ua nui na mea i hookuia mai i ko'u noonoo, oiai he nui na mea maikai a ka maka e nana aku ai, o ia hoi, maikai ka waiho ana o ka aina, a pela no hoi me na home, a pela no hoi me na makamaka, e noho ana ma ua aina nei.
Oiai e launa ana me lakou me na ninau no ko lakou noho ana, he maikai wale no ka'u e lohi mai ai, ame ko lakou mahalo i ka lunanui no kona oluolu a malama ia lakou, oiai au e makaikai ana ame na ninau no hoi no ia aina, a ninau aku la au no ia oawa pali e huli papu mai ana, a ha'iia mai la ia'u o ka oawa ia o Waihanau, in a e pa keia makani o Waihanau, laweia na mea apau.
Eia au ke huikau pu nei me lakou ne ka hoolaule'a pu ana no hoi, ma apau, ua piha maoli me ka hauoli oiai ka hana e kani mau ana, ehoike mai ana i ko lakou ike ma ia hana, a ike aku la au ia mau lede, he kulana maemae ko lakou, aole he hiona o ia mea he ma'i, aka, aia wale no ma ka lima.
O ka'u i ninau aku ai, in a paha no ka makemake e puka mai iwaho nei, o ka olelo, ua aloha no i ka noho ana o ia aina, a pela no me ia mau keonimana, o ia ano like no, makemake no e noho malaila.
Ma ka'u koho akum he hana paakiki ka hookaawale ana mai, oiai ke hoomakaukau mai la kekahi mau komite e holo no Kalawao, o ko'u eleu aku la no ia a kau ana iluna o keia kaa kalaka nui, ka kamaaina olelo mai ea, o ko lakou kaaahi ia e holo ai apuni o Kalaupapa; ua makaukau maoli na keiki nana e hookele ana i keia kaa; ua piha i na malihini, a oiai makou e holo ana, naan aku oe, me ole na anuu ame na uakee, imua, ihope e kulana ai.
He nain maoli no ke nana aku i ke kula loa o Hoolechua, e kau hoolai mai ana o Makani Weli, ame ka eleu no o ua mau keiki nei, hookomo ia mai la na kalahao iloko o na huila ohpe a paikiikiia keia pilikia, o ka oni hou aku la no ia nomua, e kau aheahe mai ana o Huluhulumoeloa, nana aku oe kolokololio ka makani e pa nei, a kuuiho la ka heluma i Kalawao, o ka loihi i holoia, eha mile a oi iki, ,e ka maikai o na mea apaum aia no komite ke ninau hele la i na ma'i i ko lakaou naho ana, he maikai wale no ma ka lakou pane.
o kia home kekahi o na home nani ke nana aku, o ia ka Home Balauwina o Kalawao, he u'i maoli no, oiai aole he nui o na ma'i malaila, ua maikai loa kekahi poe, a o kekahi no hoi, o ia mau no, aka o ka mea oi loa ae, o ia no ka oluolu o ka noho ana, ke nana aku oe i kekahi mau home, e holoholo mai ana kahi moa, kahi puaa no hoi, e ulu mai ana kahi ko aki, ka maia ame kahi lo'i kalo.
Nolaila ma ka'u nana aku, me he mea la he noho kuokoa no ko lakou noho ana. Oia in omakou e holo ana ike aku la makou i kekahi makuahine maikai ma ka home o Kalawao, ua paa i ka pa na mea apau, he maemae maoli ke nana aku, a haawi aku la makou i ko makou aloha, ua hiki ole nae ke launa aku me ia.
Oiai na mea apau e makaikai ana, aia au ke nana la i ka home a ka Makua maikai Peniamina i kukulu ai ame kona home e wai ho nei, kona kiahoomanao, e nana aku i na mea maikai a ia maku i hana ai aole loa e poina ana i na manawa apau a na malihini e kipa aku ai, a hoi mai la na mea apau me ka maikai, oiai ke kokoke ae la i ka manawa e paina ai, o ia ka hora 12; ua nui na mea i waihoia mai maluna o na papaaina, ua huluiie mai na mea o ke kai, a pela no hoi na mea o ke kuahiwi.
Oiai na mea apau e hookupono ana i kalokalo ae ai ka Makua Kiwini i mau leo pule hoomaikai, alaila haupa i ho la na mea apau i na ono like ole e waiho ana maluna o ka pappaina, oiai o Hanale e hana ana i kana hana, aia mau o Keoni Bulu e ku aku ana i na manawa apau ahiki i ka holo ana o Hanale, aia mau no hoi na lede ame na keoninana leo le'a ke kuupau la i ke kani o ko lakou kileo, nana aku oe naeeue ka waihona noonoo o na mea apau ma kahi i kookaawaleia no na hana nui o ia la.
Hoomaka na hana i ka hora 1:45 p.m. Lunahoomaulu Senator Kiwini ma ka.
AOLE KUPONO O KA PUAA
HOOMO ʻ A OLE IA--E MAKAALA PONO
IA KE KUKE ANA A MO ʻ A
PONO LOA
---------
E helu i keia no kou Pomakai Iho.
Ke olelo nei na kauka o ka popo hoomo'a ole ia a puaa paha, nolaila mai ke ko'e e komo ai iloko o ka opu, kelia enemi ino o na kanaka-- ke ko'e lipine. Nolaila no ke pake ana aku i ke komo ana o ke ko'e lipine i loko o kou opu, a no ke pake ana aku o hoi i na auwe, o ka poe i loaa i na ko'e puaa, pipi, pine a ko'e lipine paha, e makaala loa e kuke a mo'a pono kau pipi me ka puaa. Nui wale na kane, na wahine ame na kamalii i noho auwe i lapaauia no kekahi mau ma'i okoa, me ka oluolu ole, oiai nae o ko lakou pilikia maoli, mai ke ko'e puaa, pipi, pine a lipine mai. O na hoilona maopopo loa o ia keia: Ka hemo ana o na ko'e o ia ka ono ole o ka ai, me ka alunui kekahi wa, ke keokeo o ke alelo, ka wela o ka umauma, ka eha iloko o ka opu, ka naluea i loko o ka naau, ka paa o ka puu i kekahi mea, ke kuhakuha mau, ka wali ole o ka ai, ka hu'i o ke kua ame na lala, ke poniuniu, ka nalulu, ka paupauahom ka maule ke hakahaka ka opu. Ka ike i na pohaka eleele mamua o ka maka. O ka hoailona kamaaina iwaena o na kamalii, o ia no ke kihikihi mau o ka ihu, ka hiaa, a pela aku. O ka laxatoes ka mea nana e kipaku aku i ke ko'e lipine mailoko aku o ka opn, a oiai o keia ka laau i hoohana laula ia ma Europa, ua ikeia kona kupono. He kauka maoli keia ma ke ano kanake---makemake na kamalii ia mea---a aole ou pilikia ma ka haawi ana ia lakou. Ina ua hoohuoi oe aia he ko'e, no kou ola kino iho, e kauoha mai i lapaau piha ana o ka Laxatodes no umi dala ma kanaha-ku-mamawale keneka. Hapalua lapaau ana no eono dala me kanahiku-kumamalima keneka, e hoouna koke ia aku no ke loaa mai ke Kikoo Dala Haleleka. kuike paha. Kuai wale ia no e ka Marvel Med. Co., ka poe hoolaha i ka Huaale Ti Bulgaria kaulana no ka Lepopaa. 'Dept.'; M-5 B963,, Pittsburgh, Pa. Inisun no ka puolo, iwakalua-ku-mamalima keneka.
-------------------------------------------------
noho, mai iaia mai he mau olelo pokole no na hana ano nui a ia komite ame na lala o ke komite waiwai o na hale kaukanawai a elua, a hoolauna mai la oia i ka lupnahoomalu o ke kmoite ola o ka hale o na lunamakaainana, Hon. Paschoal.
Mai iaia mai he hoomaikai i na ma'i o loaa iaia ia hanohano ma kona ano oia ka lunahoomalu o ia komite, e hooikaika ana oia e loaa na mea i makemakeia no Kalaupapa ame Kalawao, a oiai he elua hui hookani pila e kapa aku ana au i kekahi hui o Senator Desha, a o kekahi o Maui no ka Oi Paschoal, no laila ke kahe nei au i ka hui a Desha; i ka hone ana mai a na kaula kelawe, he u'i maoli keia @halawai, a hoolaunaia mai la ka Hon. Uluhi, a mai iaia mai na olelo e hoolana mai ana i ka holopono o ka manao o ka lunanui no ka pono o na ma'i e noho nei ma Kalaupapa.
(Aole i pau)
---------------------------------
APONO KO HAWAII POE E
HOOHANALA KA PELE
-------
Ma ka halawai makaainana i malamaia ma Hilo, ma ke ahiahi o ka Poaono aku nei i hala, i kulike ai me ka hoike i hoea mai i keia kulanakauhale, ua loheia na manao hoakaka o ko Hilo poe, e apono ana i ka hila kanawai, e koi ana e hookaawaleia ae ka huina dala o $25,000 no ka hoohana ana aku i wahi e lolo ai ka pele, i mea nana e hoolako aku i ka uwila apuni o Hawaii holookoa.
Ua malamaia kelia halawai makaainana, ma ka manawa a ke komite o na aina aupuni oloko o ka hale o na lunamakaainana o ka hoea ana aku no Hilo; a i ka manawa a Mr. J. N. K. Keoloa i hoakaka ae ai i kona manao, e hoapono ana no ka lilo o ka mana o Pele, i mea nana e hoplako aku ia Hawaii holookoa me ka uwila, ua noke ia aku oia i ka pa'ipa'i, e hoike ana no ka lokahi o ka poe i hoea ae ma kela halawai me kona manao.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
KONOIA na Hui Hana Hau e
Hoopii i ke Kumukaui--
Nui ka Lilo o ka Hana Ana
Ma ka nana hou ana i ka oihana o ka makahiki i hala, Ua loaa i ka Hui Hana Hau Oahu ame Waiho Hau, ua hoike mai kona keena hau i ka poho. Nolaila ua manaoia e hoopii ae ike kumukuai o ka hau.
O ke kumukuai averika i ka mea lawe hau he 56 1/4 keneka o ka haneri paona, oiai nae ma na Mokuaina he 42 o Amerika o ke kumukuai he 62 keneka, a ma Kaleponi he 80 keneka no ka haneri paona.
KA PAPA KUMUKUAI HOU E MANA ANA I APERILA 1, 1921
10 lbs. kela me kein la, 75c o ka 100 lbs.
20 lbs. kela me keia la, 70c o ka 100 lbs.
30 lbs. kela me keia la, 65c o ka 100 lbs.
50 lbs. kela me keia la, 60c o ka 100 lbs.
75 lbs. kela me keia la, 55c o ka 100 lbs.
100 lbs. kela me keia la, 50c o ka 100 lbs.
200 lbs. kela me keia la, 40 c o ka 100 lbs.
900 lbs. kela me keia la, 35c o ka 100 lbs.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Oini ke komite o na aina aupuni ma Hawaii Komohana, ua malamaia he mau halawai akea, ma kekahi mau wahi, Ma Kailua, Kona Akau, ua nui na manao i hoakakaia ae, no ka pono e kukuluia aku kekahi uwapo e hiki ai i na mokuahi ke hele a pili i ka uwapo, o ka hoolilo o ka uwapo o kela ano, aia ma kahi o ka $150,000.
Ma kela halawai makaainana hoi o ka malamaia ana maloko o ka halekoa ma Hilo, o kekahi o na mea a na makaainana i make make loa ai i ke komite e hana koke aku, o ia no ka wehe ana i na aina aupuni ma Waiauili ame Piihonua, no ka hookuonoonoana.
O kekahi mea i hoakakaia ma kela halawai a ke komite, o ia no kekahi haawaina o $25,000, no ke kukulu ana aku i hale no na hana hoikeike @ea ma Hilo.
---------------------------------------------
MA KE KAUOHA
-------------
KUAHAUA KOHO BALOTA WAE
MOHO.
-------------
Owau o H. D. Wishard, Lunahoomalu o ka Papa Lunakiai o ke Kalana o Kauai, Tertore o Hawaii nei, mamauli o ka mana i loaa ia'u ma ke kanawai, ma keia ke hoolaha a ke kuahauna aku nei au e malamaia ana he KOHO BALOTA no ka wae ana ae ame ke koho ana aku i na moho no na Oihana Aupuni Kalana maloko o ke Kalana o Kauai, Teritoreo Hawii nei, elike me keia:
HOOKAHI LUNAMAKAI NUI
HOOKAHI KAKAUOLELO
HOOKAHI LUNAHOOIA
HOOKAHI PUUKU
HOOKAHI LOIO KALANA
HOOKAHI LUNAKIAI NO WAIMEA
HOOKAHI LUNAKIAI NO KOLOA
HOOKAHI LUNAKIAI NO LIHUE
HOOKAHI LUNAKIAI NO KAWAIHAU
HOOKAHI LUNAKIAI NO HANALEI
ma ka Poaono. Mei 21. 1921. maloko o ke Kalana holookoa o Kauai nei ma na hora mawaena o ka hora 8 kakahiaka ame ka hora 5 ahiahi.
O na mahele koho ame na wahi e koho balota ai i amanaia a e amanaia ana paha ma na kanawai o ke teritoreo Hawaii nei no ke koho balota ana i na Lunamakaainana maloko o ka Apana Koho Balota Eono, oia no na mahele koho ame na wahi e koho balota ai no jka wae ana i na moho mae ke koho ana i ka Luna Oihana no ke Kalana o Kauai nei.
Ke kahea nei au i ka poe mana koho balota apau o ke Kalana o Kauai nei i hoopaa ia lakou iho i poe koho balota elike me ke kanawaim e akoakoa ae no ka manao i haiia maluna ae ma na wahi a ma ka manawa i oleloia.
I HOIKE NO KA OIAIO O KEIA
(Sila)
ke kau au malalo ae nei o keia i ko'u lima me ka hoopili pu ana mai i ke sila o ke Kalana o Kauau, teritore o Hawaii nei.
HANAIA ma ke Kahua Hale Poo Oihana Aupuni ma Lihue i keia la 4 o Aperila, M. H. 1921.
H. D. WISHARD
Lunahoomalu, Papa Lunakiai, Kalana o Kauai.
Ikea:
J. MAHIAI KANEAKUA,
Kakauolelo, Kalana o Kauai.
--------------
Keena o ke Kakauolelo
Kalana o Kauaii. Owau, o J. Mahiai Kaneakua, Kakauolelo o ke Kalana o Kauai nei, ma keia ke hooia nei au ua loaa pono mai ia'u i keia la no ke Kuahaua Koho Balota Wae Moho maluna ae mai ka Mea Hanohano H. D. Wishard, Lunahoomalu o ka Papa Lunakiai o ke Kalana o Kauai nei, o oiai ua kulike ia palapala me ke kanawai a ma na ano apau ua pili pono mai na olelo i ke Kalana o Kauai nei, mak keia ke hoolaha aku nei au i ua Kuahaua Koho Balota Wae moho noi i haiia ae la.
I HOIKE NO KA OIAIO O KEIA
(Sila)
Ke kau nei au malalo ae nei o keia i ko'u lima me ka hoopili pu ana mai i ke Sila o ke Kalana o Kauai nei me keia. HANAIA ma ke Kahua Hale Poo Oihana Aupuni ma Lihue i keia la 4 o Aperila, M. H. 1921.
J. MAHIAI KANEAKUA
Kakauolelo, Kalana o Kauai.
6446---Apr. 8, 15, 22, 29.
-----------------------------------------------------------
MAIKAI KA HOOMAKAULII MA KA MOOHELU AIE
He mea maikai ka hoomakau lii. Pono i na mea apau ke hoomaa ia mea. Na makou e kokua aku i mea nou e @ @ ke wehe @ i
MOOHEUL AIE
ma keia halekuai. Kipa mai e kukakuka pu kakou no ia me@.
MOOHELU AIE
THE MODEL CLOTHERS
"Ka Hakekuai @ @"
1139--ALANUI PAPU--1141
Hamama ma na Poaono a 6 P. M.
-----------------------------------------------------------------
K A K O L I K A
---------
Eia me a'u he mau waiwai Halepu no ke kuai aku ma ka Hale Kniight of Columbus, ma ke Kahua o ka lukini, Alanui Papa, kokoke i @
Lei Korona, 15c a pii ak
Buke Pule, 15c a pii ak
Medalam 10c a pii aku
-------
Kuai Kuaikawa no keia Pule wale no ke Ala Hou Ana o ka Haku
I Buke Pule Ka'eka'e Wai Gula
Kumukuai Mau, $1.50
Kumukuai Hoolilo. $2
------
L. A. Bagley,
HALE K. o O.
Alanui Papu Kokoke i Beritan
----------------------------------------
HOOLAHA
-----
E malamaia ana e ke Kon@na o i Hana Kivila o Honolulu he hoike @o kuku laula a i hoonohonoho papa ma ka Halekula Kiekie Mekinle kihi o na alanui Beritania ame Victoria, Honolulu, ma ka Poakolu, M 4, 1921, ma ka hora 7:30 p. m., no i makaainana Amerika e makemake a i mau kulana oihana maloko o ke kena kinaiahi o Honolulu ame ke kena o ka Oihana Makai o ke Aupu Kulanakauhale a Kalana o Ho@olulo ia hoike i oleloia ae la e malama no ia malalo o na rula ame na ho ponopono ana a ke Komiisina i o@ no na kulana oihana malalo nei.
OIHANA KINAIAHI
Hoike lanla no na mea apau.
OIHANA MAKAI
Makai Kaulio, Makai Kunuina, M kai Motokaikala, Makai Kaa, Maka kiu, Kakauolelo, Kiai Halepeaha Makai no na Kuaaina ame na Wa@ Hooponopono.
Ua hiki no e loaa na pepa pa@ihahaka no na palapala noi ma ke @ oihana o ke Kakauolelo o ke Kui@a kauhale a Kalana ma ka Hale Kapilani, Honolulu, a e pono e waihoia ia palapala noi maloko o ke k@na oleloia ae la, aole e lohi aku m@ o ka hora 12 awakea o ka P@ Aperila 23,1921.
O ka mea noi, he mea oia e no@ @ maloko o ke Kulanakauhale a K@ o Honolulu no ka manawa i el@ i ho malalo o hookahi makehiki ma@ ae o ka la o ka hoike ana, a na piliaia na makahiki he iwakalua.
O ka mea e noi ana no ke kulai makai kuhuina, a i ole, makai naikaa paha, e pono e loaa iaia ke k@k o elima kapuai ame eiwa iniha, a@ kaumaha kona i emi ole iho malal'o 150 paona, a no ke kanaka kinaia hoi he kaumaha kona i mei ole @ malalo o ka 145 paona.
O ka põe noi no na kulana oiha apau, mawaho ae o na kakauolelo au na wahine hooponopono no ka Oihar Makai, ame na kakauolelo, na wili ame na mekanika no ka Oihana Kina ahu, e pono e hele ae e hoike ma Keena Hooikaika Kino o Peter Baro Halepohaku o C. Q. Yee Hop Co., p ka komo ma Alanui Maunakea, He 944, ma ka Poaono, Aperila 30, 19the e hoomaka ana mai ka hora 12 awaka aku, na ka hoao ana i ko lakou ma aahuki ame ko lakou mau ola kina Ma ke kauoha a ka
HONOLULU CIVIL SERVICE CON MISSION
D. KALAUOKALANI
Kakauolelo
6446--Apr. 8,15, 2.
------------------------------------------------------
Kauka Homer Hayes
--------
Hoolo@a ka helu kelepona o ka halenoho mai ka 8889 a i ka 4445. 6446--Apr. 8, 15, 22..