Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 13, 1 ʻApelila 1921 — Nui Na Manaolana No Ka Pau Loa o Na Ma'i i Ka Hookuuia Paa ka Manao o na Luna Oihana o ka Papa Ola Ame Kauka Goodhue no ka Hoea Mai i ka Manawa e Pau Loa ai na Mai i ka Hoolaia [ARTICLE]

Nui Na Manaolana No Ka Pau Loa o Na Ma'i i Ka Hookuuia

Paa ka Manao o na Luna Oihana o ka Papa Ola Ame Kauka Goodhue no ka Hoea Mai i ka Manawa e Pau Loa ai na Mai i ka Hoolaia

Ma ka huakai a na komito olh o ka' aj»aolelo kuloko nō ke k&huama'i ma Kalaupapa, Molokai, ma ka pule aku la i hala, i loheia ai na manao hoakaka o Kauka Trotter, ka peresidena o ka papa ola, ame Kauka Goodhue, aole he loihi o ka manawa, ma keia mua aku, e pau loa ana na ma 'i i ka hookuuia, mamuli o ka loaa ana he laau e hoolaia ai kela ano ma'i i keia manawa; o ka mea wale no nana i hoohakalia, i ka lapaau* ia o na ma'i apau, o ia ka4awa kupono ole i ka aila chaulmoogra. Mailoko mai o na ma'i he 512 ma Kalaupapa ame Kalawao i keia mana-1 ■wa, he 175 o lakou, malalo o ka lapa- I auia me kela aila, a ua ikeia aku na | hiohiona, o ke emi mai o ka ma'i, o:ai j nae, ua loihi ka noho mana ana o ka, ma'i maluna o kekahi poe o lakou. Ma ka hoakaka a Kauka Goodhue, ua hele maoli* na ma'i a ohohia, no ko .lakou lapaauia me kela aila, mamuli o ko lakou ike aku, i ka maikai mai o ka poe mua, i lapaauia, a no ko lakou manaoio, o kela wale no ke alahele no lakou e halawai hou a.ku ai me ko lakou mau ohana mawaho nei. He nui maoli na ma'i i hoea aku imua o Kauka Goo<lhue, me ka nonoi ana' e lapaau mai ia lakou me ka ailai chaulmoogra, aka ua hiki ole nae iaia ! ke ae aku i ka lakou noi, oiai ua lawa ole ka aila, ma kahi o ka eha a elima | poe ana e hoole aku ai o ka la. I I wahi nae e lako pono ai ke kahua' ma'i me ka aila no ka lapaau ana i na i ma'i apau, ua loaa aku na hooia ana • iftai na hoa aku o ka ahaolelo, e hiki I ana ia lakou ke hooholo i kekahi haawina dala nui kupono, i wahi e loaa j nui mai ai ka aila ehaulmoogra, e h^o-; makaukauia nei, maloko o ke keena ha- * awi laau o ke Kula Kiekie o Hawaii. , Ua hui kino a ninaninau na hoa o ke f komite ola i kekahi poe ma'i, ina paha, aia lakou malalo o ka lapaauia me kela i aila, a ua loaa na hooiaio mai ia lakou i mai, no ko lakou ike maoli iho no i ka loli loa o ko lakou ano, o ia hoi, maikai; mai la ke kino, ikaika mni la no hoi, a! emi aku la ka ma'i mai kekāhi poe aku, o lakou. | O kekahi o na pilikia a na hoa o ka ahaolelo i hoomaopopo, o ia no ka loaa j ole o kekahi kokua kupono no Kauka J o ka poe na lakou e kokua

' nei iaia, oia no kokahi mau ! epiopio, ua manaoio nae na lioa o k» | ahaolelo, o ka mea pono loa, o ia t»o | ka loaa ana o kekahi kauka makaukau, | a e lilō oia i hope no Kouka Goodliue, | oiai e nui loa mai ana na aia'i ana e lapaau ai me ka aila, ma keia mua aku. E Pau Ana ka Hoounaia Ana no Molok&l Ua nui maoli ka poe i -hoolaia e ka aila chaulmoogra, no keia kumu, i paa loa ai ka manao o na luna oihana o k* papa ola, ame Kauka Goodhue, e hoea mai ana i ka manawa e pau loa al ka hoouna ana i na ma'i lepera no Motakai, aka mauka ae nei no lakou e lap*« ! auia ai o Kalihi, a mailaila ae no e j hookuuia ai. j Mamua koke aku nei no, be 64 »ka j nui o ka poe i hookuuia m&i Kalihl aku, J a ma ke kahuama'i hoi ma &alaupApa t ; e hookuu koke ia mai ana no kekahi , poe ma keia mua aku, & iloko 0 mt* , kahiki elua, mai keia mana*a aku, • > koe kakaikahi loa aku ana na raa j Molokai, elike me ka manaoio o na lun* oihana o ka papa ola. Ko ka hookaulana nui ia aku 9 k« ola o keia aila, eia ka poe 1 loohia 1 A* hoailona o ka ma'i lopera, ko hol ae ' nei no Kalihi., me ke kauka'i ole ft kāu« i oha maoli ia aku e nā lona o ka pāpa lola, ua loaa aku ka hoomaopopo ana U lakou, he oi aku ka maalahi o ka hoola ! ana i ka poe lahilahi o ka ma'i mamu* o iee kakall ana a hoomakua maoli ka ; ma'i maluna o lakou. j 0 kekahi ona ninau ano nui i kama> ; ilioia mawaena o na hoa o ka ahaolelo | ame na luna oihana o ka papa ola, • ) pili ana no ia i na hale federala ma i Kalanpapa, o ia hoi ,c kaa mai kela ; mau hale, i waiwai ponoi no ke Ted* l , torc, a e hukiia mai a ma kokahi man j wahi kupono, maloko o* kela mau hale, , e noho ai ka poe e lapaauia ana me k* ; aila chaulmoogra, i hiki ai e loaa aka i na kokua ana i ka poe hiki ole ke U* ! welawe no lakou iho. Me keta manao nui no ka pono o n* , ma'i ,e laweia ana na keehina m» ! keia mua aku, i wahi e kaa mai ai fcet» , mau hale federala malalo o ke aupaal a ua makaukau hoi na hoa o ka ahaolelo kuloko, e haawi aku I na i kakoo ana, ma na mea pili i ka haa- ( wina dala, ina ?a he alahele, e lilo inal ai kela mau hale i waiwai no ke anpunL