Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 10, 11 Malaki 1921 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU. T. H., POALIMA, MARAKI 11, 1921.
HOOMANAO KA AHAOLELO KULOKO NO KA LA PONI PERESIDENA
Maloko o na hale kaukanawai a elua o ka a@aolelo Teritore, i hooliloia ae ai kekahi manawa o ke kakahiaka o ka poalima aku la i hala, i wa no ka hoike ana i na manao mahalo, a hoomaikai, no ka pii ana ae o Warren G. Harding ma ka noho Peresidena no Amerika Huipuia.
Maloko ae o ke keena o ka aha senate ke Kiaaina McCarthy, a oia kekahi mea i noiia aku e kamailio mai i kekahi mau olelo pokole no na hana pili i ka poniia ana o ka Peresidena @ou o Amerika, a o keia malalo iho nei kekahi o kana ma@ olelo:
"Ua maopopo no ia oukou apa@, he Demokara@a au, aka nae he Amerika a@ mamua o ko'u lilo ana i Demokarata.
"Aia he mau ninau ano nui ku mai nei imua o ko kakou aina i ike ole ia mamua. Ma na manawa elike me keia, @e mea pono ia kakou ke hoopoina i na hana politika, a e hoopili akua i ko kakou mau poohiwi i na huila no na hana e pomaikai ai ka aina holookoa.
"I ka manawa o ke komisina abaolelo ma Wakinekona, ke komisina i lilo ai owau kekahi hou, ma ka makahiki aku nei i hala, ua loaa ia'u ka hanohano o ka halawai pu ana me Senatoa Harding. He kanaka nui oia @e kanaka maikai. Mahope iho o ko'u hui pu ana me ia no na minuke elima, e ike iho ana oe, me he mea la aole e kala ka@iko i kamaaina ai oe iaia.
"Aia he mau manna like ole iwaena o na kanaka Amerika @ pili ana i ke kuikahi, he mau manao like ole, aole wale no i na aoao kalaiaina. Ua like ole na manao o na kanaka oloko o ka aoao kalaiaina hookahi mawaena o lakou iho no na alahele a kakou e hahai aku ai. Aole i hoi pono mai ka noonoo maikai o ke ao nei, mai ka hopena mai ke kaua nui, a he hana nui ka hoihoi hou ana mai a ko kakou poe kanaka maikai loa i na manao oolo-ku, a i ka wai lana ma@@e.
"E loaa ia kakou ka manao i ka@a manawa, he hoaloha maikai loa o Peresidena Harding no Hawaii nei. Mahope koke iho o kona kohoia ana i senatoa no Amerika Huipuia, ua 'hoohala oia he eono pule maanei nei, a ma kekahi olelo ana ae hoi, ua lilo oia kekahi o kakou. Ua kohoia oia i la@a no ko kakou Ad Club, a ua loaa aku iaia ka ike no Hawaii nei, ma ke kipa makaikai maoli ana mai i keia Paeaina.
"O Hawaii nei kekahi o na wahi ano nui loa maloko o ka mana hoomalu o Amerika Huipuia. Ke pau na hoponopono ana e pili ana i ke kulana o ka oihana kalepa, e lilo aku ana o Hawaii nei i kikowaena ma ka Pakipika no ka oihana kalepa.
"Ua hooko mau aku o Hawaii nei i kana mahele o ka hana, ma na manawa apau e kaheaia mai ai, a ua maopopo ia'u, e hooko aku ana no oia i kona mahele o ka hana i kei manawa.
"Ma ke ano he Demokarrata, ke kalokalo ae nei au ,e ukaliia ka hookele aupuni a ka Peresidena Harding me ka holomua."
Mawaho ae o ka haiolelo a Kiaaina McCarthy, ua apono pu aku ke senate i ka olelo Hooholo 'hoomaikai a mahalo i waihoia mai e Senatoa Russell, mahope iho o kona haawi ana mai i kekahi haiolelo pokole.
Maloko hoi o ka hale o na lunamakaainana o ka Lunamakaainana Lorrin Andrews ka mea iaia ka haiolelo, no kela bana hoomanao, o ka pii ana aw o ka Peresidena Harding ma ke poo o ke aupuni o America Huipuia
Oiai na hale kaukanawai a elua malama ana i ke anaina hoomanao, aia ka bana puhiohe ke paani mai la i na mele, i kupono no kela haua; a i ka hookuuia ana o kela mau hana, i hoi ae ai na hale a elua ma na hana mau.
E HOOMANAOIA ANA KA LA HANAU O KAUIKEAOULI.
Maloko o ka luakini o Kawaiahao, ma ke kakahiaka o keia Sabati iho, Maraki 13, e malamaia ae ai he anaina hoomanao no ka la hanau o ka Moi Kamehameha III (Kanikeaouli), malalo o na hooponopono ana a ka Ahahui o na Mamakakaua.
O keia Poaha ae, ka la 17 o Maraki, ka la hanau o ka Moi Kauikeaouli, a ua manaoia, ma ke Sabati, ka la 20 aku, e malamaia ai he anaina pule hoomanao, aka mamuli o ke noi ana mai o kekahi o na mea haiolelo, aole e hiki iaia ke hoea ae ma kela la, pela iho la i hooholoia ai e malama i ke anaina hoomanao ma keia Sabati ae.
E hoea ae ana na lala o ka Ahahui o na Mamakakaua iloko o ko lakou kahiko piha ma kela anaina, a ua makemake no hoi ka ahahui i ka lehulehu, e hoea ae, i hookahi, ke komo pu ana iloko o na hana hoomanao, no ka la o kekahi o na moi puuwai aloha, o Hawaii nei.
He elua mau mea haiolelo i waeia no ke anaina hoomanao o kela la, oia o St. C. Piianai ame ka Rev. S. L. Kiwini o Haili, Hilo, Hawaii. E haiolelo mai ana o St. C. Piianaia ma ka olelo Beritania, no ke ola ana o ka Moi Kauikeaouli, a ia Rev. Kiwini hoi ka haiolelo ma ka olelo Hawaii.
MONTREAL, Mar. 7.-Ua haule no ia Norman Ross, ka moho heihei au, kona manawai mua no ka 440 i-a ka mamao. O kona Manawa ma ka au ana ma ka po nei he elima minuke, ekolu ame ebahapalima sekona no ia pahu.
EONO OHANA MALOKO O HOOKAHI HALE MA KAPALAMA
O keia malalo nei ka ke komite hoike a ka oihana kalepa e pili ana i ka nana ana i na hale maloko o ka apana o Kapalama ma ka la 24 o Feberuari o ka hoihoi ana ae ma ka Poakahi nei, elike me ia i ikeia e ia komite:
He 118 mau hale i nohoia e elua mau ohana pakahi, ma kahi o hookahi nae ohana ke kupono e noho ai maloko o ka hale hookahi.
He 26 mau hale i nohoia e ekolu mau ohana pakahi.
Elua mau hale i nohoia e eono mau ohana pakahi.
He 50 mau hale i loaa aku ma kahi o ekolu poe ka averike iloko o ka rumi hookahi, o ka heluna nui o na kanaka maloko o kekahi rumi he 10.
He 4 mau hale i loaa aku aohe poe noho maloko o ia mau hale, a he elua i loaa aku aneane e makaukau no ka nohoia aku, a o ke kolu o na hale he punana kupono ole no kekahi kino kanaka e noho aku ai.
O ka apana o Kapalama ka ke komite o ke koho ana oia ka apana mua e komoia aku ai e nana oiai he apana ia i noho nui ia e na kanaka hana a e na ohana o na kanaka hana, ka poe i koho e noho maloko o na hale ku kaawale mamua o ka noho ana maloko o na hale hoolimalima loloa, oiai nae he mau hale hoolimalima loloa no kekahi i loaa aku i ke komite maloko o ka apana o Kapalama.
Ma ka hoike a ke komite a ka oihana kalepa o ka hoihoi ana ae he oi ae ka maikai o ke ano o ka noho ana o na kanaka mamua o ka mea i manaoia, koe wale no ma kekahi mau wahi ua oi loa aku na kanaka e noho ana maloko o kekahi mau hale elua a ekolu paha.
Wahi hou a ka hoike he 50 mau hale i loaa aku na oi aku ka nui o na kanaka e noho ana maloko o ka hale hookahi mamua o ke kupono. O keia mau hookahi a oi aku ma@ ohana. He hoike maopopo loa keia ua @@ku na hale a ua nui loa na ohana, a he hana pono ma ka aoao o ke aupuni, a i ole, ka poe waiwai, ke kukulu ana i mau hale lehulehu i lawa pono kela ame keia ohana, me na hale kaawale. Ma ke a@@ e ikeia nei i nei manawa ua hiki ole i na ohana lehulehu ke alo ae mai ka noho hikau ana, no ka mea, ua emi mai ka heluna o na hale a ua oi loa aku ka heluna o na ohana.
PAA I KA HOPUIA MA AMERIKA
Ma ka lono kelekalapa o ka hoounaia ana mai no Honolulu nei, ma ka la ekolu iho nei o keia mahina, e hoakaka ana ia, no ka paa ana mai nei o kekahi haole opio, i lawelawe i kekahi mau hana apuhi lehulehu ma keia kulanakauhale, a ma Kapalakiko i ka hopuia ma Klamath Falls, Orekona.
O ka inoa o kela haole opio, oia o Gordon E. Nelson; he mau pule lehulehu ae nei kona o ka haalele ana iho ia Honolulu nei, i ka manawa o ka maopopo ana iaia, o kana mau hana apuhi i kona mau hakuhana.
He mau wahi lehulehu kona o ka noho hana ana ma keia kulanakauhale, o ka mea apiki nae, he manawa pokole wale no kona e hana ai me kekahi haku, e haalele aku ana oia i ka hana, a noho aku ana ma kekahi mau hana okoa.
Ma kekahi wahi ana o ka noho hana ana ma keia kulanakauhale, o ka mea apiki nae, he manawa pokole wale no kona w hana ai me kekahi haku, e haalele aku ana oia i ka hana, a noho aku ana ma kekahi mau hana okoa.
Ma kekahi wahi ana o ka noho hana ana, ua hoopukaia ha mau kikoo dala apuka eia, me ke kikoo ana nae i na huina dala maloko o ka banako, a ma kekahi wahi ana o ka noho hana ana, iloko o na hora eha wale no o kona hana ana ma kela wahi, ua koi aku la oia i kona haku hana, e kakaukua mai i kekahi noka aie nona ka huina o elua haneri dala.
Mai Kapalakiko nae i loaa mai ai ka hoike, he paahao mua kela haole opio no kela kulanakauhale, a ua hookuuia nae oia no kona hoea mau aku e hoike iaia iho imua o na luna oihana.
Ua nui ka poe i poino maoli i na hana kolohe a kela haole maanei nei, aka nae, mamuli o kona lawelawe ana i na bana karaima ma Kapalakiko, e kikoo mua ia mai ana oia e kela kulanakauhale, e hoouna ole ia mai ai oia no ka hookolokoloia ma Honolulu nei.
He hookahi nae kumu o ka paa ana o kela haole i ka hopuia, mamuli no ia o na hoike a kekahi kaikamahine, oloko o kekahi hale hulahula, kahi paha a Gordon Nelson e hoohehelo mau ana me na waine opio; e pau a@a nae kona hele lanakila ana, ua loaa pono kona kolohe.
O HAWAII KA HELU 20 MA KA HOOKAA AUHAU DUTE
@oko o ka makahiki e pau ana ma ka la 30 o @une, 1920, ua hookaaia aku e ke Teritore o Hawaii i ke aupuni federala ka huina o $725,158.01 no na loaa dute, a he $11,929,906.66 ma ka auhau loaa makahiki ame na loa ma kahiki e ae.
He kau ana aku keia i ke Teritore o Hawaii ma ka helu iwakalua mawaena o na mokuaina ame na teritore ma ka hana e pili ana i ka hookaa ana i na loaa o ka oihana dute, a helu kanakolukumamaiwa hoi ma @a loaa anakahiki e ae.
He mau huahelu keia i laweia e ke Kiaana C. J. McCarthy mai na hoike mai o ka loaa ana ae iaia mai Wakinekona mai. Ua loaa ka ka manaoio i ke kiaaina e loaa ka ka manaoio i ke kiaaina e loaa ana he helu kiekie hou ae ia Hawaii i keia makahiki ma ka mea e pili ana i ka uku ana aku i ke aupuni makua i na auhau loaa makahiki ame na loaa makahiki e ae.
KUU KEIKI ALOHA UA HALA
David Kaonohiokala Peleikolani
Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha kaua:-E oluolu hou mai oe i kau wahi rumi kaawale o ka Hiwahiwa a ka Lahui, no ka'u wahi puolo kaumaha e kau ae la maluna, i ike mai ai na ohana apau mai Hawaii a Niihau i ka lei a makou o David Kaonohi Peleiholani, a i hoopokole ia hoi, D. K. Pele Jr., i keia ola ana ma Amerika.
O ka hauoli o keia noho ana me ka nanea, a he kaumaha ka mea i loaa mai, oiai loko e haupu ole ae ana he nuhou hookaumaha ke hoea mai aua.
Na ke kelekapalapa o Puuloa i hoike mai, o ko keiki, David Kaonohi Pele, ua hala ma ka haukipila o ka oihana kau moana ma Amerika i ka la 26 o Feberuari, 1921, mamuli o ka paa mau o ka ma'i numonia i ke keiki, no eono pule. Auwe kuu luuluu ia oe e! Auwe no hoi kuu minamina e!
Ua manao ke ola o na la hope ia oe e kuu hiapo, oiai ua ikemaka i kau mau kokua ana ia'u, oiai oe imua o kuu alo, a pela no oe e hoouna mau mai nei i ko'u uku mahina. Eia ka keia paakiki ou i ka hele i ke a'o kaua moana, e hele loa aku ana i ke ala hoi hou ole mai.
Minamina wale au ia oe e kuu hoapili o Koloa, kuu keiki hooluhi ole mai ia maua me kuu wahine a hala wale aku la no ia, a koe iho la au me na lei a maua e u aku nona ,eia ka e uhai like aku ana no i ka meheu o kona mama aloha i hala e aku i ka la 17 o Maraki, 1920, aloha no hoi oe e kuu hiapo!
I ka la 16 o Sepatemaba, 1920, i hookomo aku ai au iaia i ke a'o kula koa kaua moana, maluna o ka U. S. S. Waiomina, a loaa mau mai no kana mau leta ia'u me ka hauoli no hoi o ka naau, a me ka hoouna ana mai i na kenikeni no kona aloha ia 'u me kona wahi pokii hookahi ame ka hanai no a laua he kaikamahine.
Auwe kuu ehaeha ia oe e kuu lei o ka hooau mua, kuu hoa pili o ka Mauna Loa oiai maua e hana ana ma na awa o Waimea, Port Allen, Koloa, Nawiliwili ame Ahukini, i na la o ka moku e nele ana i ke kala; aloha no hoi oe, e ui ae ana ia oe aoleoe, oiai au e pule mau nei nou i na la apau, eia ka e haalele mai ana oe ia'u.
Mamuli o kau leta hope ia'u iloko o Dekemaba, e ha'i mai ana oe no ko koi ana e uku hoomau mai ia'u i $16.00 i kela ame keia mahina, me ka ha'i mai ma kana leta ina oia e make, e loaa ana ia'u kona inisua, a oia ka pomaihai e loaa aku ana ia oe papa. Auwe no hoi kuu noho pouliuli oiai ke hoike e mai la no kuu hiapo i ka hopena, aole nae au i haupu ae he hopena kaumaha a hoea mai.
Mai ia manawa mai ka loaa ole ana mai o kana leta ia'u, hiki wale no i ka loaa ana mai o ke kelekalapa e hoike mai ana, ua hala aku kuu keiki i ke ala e ike hou ole ia ai.
Ua hanauia mai kuu hiapo i ka la 14 o Oct., 1905, ma Kailua, koolaupoko, Oahu, a hala aku la i ka la 26 o Feberuari, 1921, a o ka piha ana ia o ka 15 makahiki me 4 mahina o kona hanu ana i na ea o keia ao hoehaeha.
Auwe oe e ka Onohiokala, kuu minamina e, eia ka e haalele mai ana oe ia 'u oiai o oe kuu pulakaumaka o ka po ame ke ao, e hui kuka mau ana no Ko'u man iini o na la i aui aku la; aloha no hoi oe, pau ke kahea ana aku ia oe, e heona ae ana ia oe aole iho la oe e kuu lei aloha.
Ua pau,ua hala i ke la hoi ole mai, a ua lawe aku la no ke akua i kona kuleana o ka uhane.
Me keia mau manao aloha i kuu keiki, Davide Kaonohi Peleiholani ke hooki nei au maanei me ke aloha ia oe e ka Lunahooponopono ame na keiki o kou papapa'i.
Me ka baahaa,
DAVIDE K. PELE, SR. Poipu Home, Koloa, Kauai.
WASHINGTON, Mar. 2-He $54,449,845 ka pii hou ae o ka aie lahui iloko o ka mahina o Feberuari, elike me ia i hoolahaia ae e ke keena waiwai i keia la. O ka huina aei lahui i keia manawa ua hiki aku i ka $24,051,684,728, me ke komo ole o na loaa mai na auhau loaa makahiki mai o Feberuari.
KA PAPA KUHINA HOU A KA PERESIDENA HARDING
SR. AUGUSTINE, Fla., Feb. 2-Ua pau ka ka Peresidena Harding wae ana i kana aha kuhina ma o ke kohoia ana o Edwin Denby, o Detroit, ma ke ano he kakauolelo no ke oihana kaua moana. Mawaena o na hoa o kana aha kuhina i wae ai o keia inoa hope ka mua loa o na hoa o kana aha kuhina i lilo i mea hookahaha aku i na naau o ka lehulehu. He loio o Denby ma kana oihana a he hoa kau kanawai mua hoi no ka ahaolelo lahui, a ua komo aku oia i ke kaua iloko o ka manawa kaua iloko o na puali koa aina a iloko o ka oihana kaua moana.
O keia malalo nei na hoa o ka aha kuhina hou a ka peresidena i wae ai ame ka lakou mau kulana hana pakahi:
Charles E. Hughes o Nu Ioka, kakauolelo o ke aupuni.
Andrew Mellon o Penikelevania, kakauolelo o ka oihana waiwai.
John W. Weeks, o Masakeseta, kakauolelo o ka oihana kaua aina
Harry M. Daugherty o Ohio, loio kuhina.
Will H. Hayes, o indiana, lunaleka nui.
Edwwin Denby o Mikikana, kakauolelo lo o ka oihana kaua moana.
A. B. Fall o Nu Mekiko, kakauolelo o ka oihana kalaiaina.
Henry Wallae o Iowa, kakauolelo o ka oihana mahiai.
Herbert Hoover o Kaleponi, kakauolelo o ka oihana kalepa.
James J. Davis o Penikelevania, kakauolelo o ka oihana limahana.
Na moolelo pakahi o ia mau kanaka ko'iko'i a Harding o ka wae ana mai la:
Charles E. Hughes, o Nu Ioka, he lunakanawai. Ua hanauia oia ma Glenn Fall, Nu Ioka, a nona na makahiki he 59 i nei manawa a he haumana i a'oia maloko o ke kula kiekie. Ua hoomaamaa kanawai a ua a'o kanawai aku maloko o Nu Ioka mai ka 1884 a i ka 1900. Ua lawelawe i ka hana ma ka ninanina@ ana i na mea pili i ka Hui Panaiola; ua noho ma ka ahaolelo o Nu loka mai ka 1905 a 1906; he kiaaina no Nu Ioka mai ka 1907 a i ka 1910; he kokua lunakanawai kiekie no Amerika Huipuia mai ka 1910 a 1916; he moho na ka aoao Repubalika i ka 1916 no ke kulana peresidena; mai ka 1916 mai kona lawelawe mau ana i ka oihana loio maloko o Nu Ioka, a ua lawelawe aku hoi i ka hana e pili ana i na mokuea a ke aupuni i ka 1918.
Adrew Mellon, Pittsburg, Penikelevania. He kanaka malama a lawelawe oihana banako. Ua hanauia oia maloko o ka mokuaina o Penikeleva. He 65 on a mau makahiki; ua hoonaauaoia maloko o kekahi kula kiekie; ua komo aku oia a lawelawe i ka oihana banako i ka 1874; oia ka peresiedna o ka Banako Lahui mai ka 1902 mai ahiki i nei manawa. Ua lawelaweia eia na hana imiloaa a hooholomua i na loaa maloko o Penikelevania. He kahuwaiwai no ke kula nui o Pittsburg, a ua hookumu hoi me kona hoahanau i ka halekula Mellon Industrial Research. Ua ike nui ia oia ma na hana kokua manawalea a mau hui e hana ana no ka pomaikai o ka lehulehu.
John Wingate Weeks, o Newton, Masakuseta. Ua hanauia oia ma Lancaster, N. H.; he 60 on a mau makahiki i nei manawa. He haumana oia i puka pono mai ke kula a'o koa mai o ka U. S. Naval Academy i ka 1881; he hoa oia no ka hui a ka poe malama banako ame boroka o Bosetona mai ka 1888 a i ka 1893; he hoa no ka ahaolelo mai ka 1905 a ka 1913; he hoa no ke senate o Amerika Huipuia mai ka 1913 a ka 1919. Oia kekahi moho a ka aoao Repubalika i wae ai no ke kulana Peresidena i ka 1916, a ua loaa iaia he 105 mau baloka. No na makahiki he 10 kona noho hana ana me ka pualikoa o ka oihana kaua moana o Masakuseta, a oia kekahi i komo aku iloko o ke kaua a Amerika me Sepania.
Harry M. Daugherty, o Kolumedo, Ohio. He loio oia. Ua hanauia oia ma ka hale hookolokolo Wahinekona, Ohio. He 61 on a mau makahiki. Ua hoonaauaoia ma ke kula kiekie. Ua hoomaamaa kanawai ma ka Halehookolokolo Wakinekona mai ka 1881 a ka 1888. Ua komoia a he hoa hoi no ka ahaolelo o ia mokuaina i ka 1888 a no elima kau kona noho ana. He lunahoomalu no ke komite kuwaena Pepubalika o ka mokuaina o Ohio, a he lunahoohana hooikaika baloka no Harding ma ka ahaelele o Kikako.
Will H. Hays, o Sullivan, Indiana. He loio kana oihana. Ua hanauia oia maloko o ke kulanakauhale o Sullivan, Indiana. He 41 on a mau makahiki. He haumana oia i puka pono mai ke kula nui mai o Wabash. He kanaka ko'iko'i maloko o na kalana o ka mokuaina ma na hana kalaiaina ma ka aoao Repubalika iloko o na makahiki he 20 i hala. He hoa no ka hui loio a Hays & Hays; he mea alakai a he lunahoomalu no ke komite lahui Repubalika mai ka 1916 mai. He hoa no ka hui ma@lu. He hoahanau no ka Hoomana Hoolepope.
Edwin Denby o Detroit. He hoa no ka ahaolelo lahui no kakahi manawa, a i nei manawa he loio noloko iho o ke kulanakauhale o Detroit. Ua komo pu aku oia e hana me na oihana kaua aina ame moana iloko o ka manawa kaua.
Albert Ba@on Fall, o Three Rivers, Nu Mekiko, he senatoa no ka aha senate o Amerika Huipuia. Ua hanauia
ma Frankfort, Kentuke. He 59 mau makahiki. Hoonaauaoia maloko o na kula o ke kalana. Ua hana oia ma ke ano he kauaka mahiai, hanai holoholona, eli lanahu, a he loia. Ua noho oia ma kekahi kau o ka ahaolelo maloko o Nu Mekiko, a he kokua lunakanawai kiekie no ka aha kiekie o Nu Mekiko, a he senatoa no Amerika Huipuia mai ka 1912 mai, a ma keia kau i nei manawa a e pau ana i ka 1923.
Henry Cantwell Wallace, o Des Moines, Iowa. He lunahooponopono a he mea hoopuka nupepa. Ua hanauia ma ka Mokupuni Rock Ilinoi.He 54 mau makahiki. Hoonaauaoia ma ke kula kiekie; he kanaka mahiai a he hanai holoholona maloko o Iowa mai ka 1887 a ka 1891; he lunahooponopono a lunahoohana nui a he mea hoolaha nupepa no ka oihana mahiai mai ka 1893 ahiki i keia manawa; he mea alakai no ka banako; he hoa no ke komite o ka oihana hanai holoholona o Amerikal he kakauolelo no ka Ahahui Corn Belt Meat no 14 makahiki; he mea hooikaika i ka Ahahui Opiopio a na Opio no kekahi mau makahiki lehulehu, a he hoa no ke komite lahui.
Herbert Clark Hooverr, o ke Kula Nui o Stanford, Kaleponi. He enekinia no na lua maina. Ua hanauia ma West Branch, Iowa. He 46 mau makahiki, Hoonaauaoia ma ke kula nui; he hohonu kona ike ma ka mea e pili ana i ka honua a he enekinia no na lua maina ma Amerika a ma na aina e. He innaboomalu no ke komite malama ola ma Ladana mai ka 1914 a 1915; no Belegiuma mai ka 1915 a ka 1918; he lunahooponopono poo no na meaai o Amerika Huipuia mai ka 1917 a ka 18919; ua hoohanohanoia a makanaia mai e na lahui e me na medala no kana mau hana i lawelawe ai iloko o ka manawa kaua; ua loaa aku iaia he 10 1/2 baloka o ka ahaelele Repubalika lahui no ka waeia i moho Peresidena. He lunahooponopono no na hana malama ola i ua aupuni kokoke i ka Hikina mai ka 1920 a ka 1921.
JAMES JOHN DAVIS o Pittsburg, Penekelevania. He alakai no na limahana. Hanauia ma Tredegar, Wales. He 74 mau makahiki. Ua holo ae oia a noho ma Pittsburg me kona mau@makua i kona manawa he 4 makahiki. I ka 11 o kona mau makahiki i hoomaka ai oia e hana maloko o na halehana kila a lilo oia he puddler. I ka 1893 ua nee ae no Elwood City Inidiana, a malaila i paa ai i kekahi mau oihana kalana. I ka 1906 i hohol ai e kukulu i ka Hui Ma-lu Moose, he lui i noho pooia eia i nei manawa. He hoa no ka ahahui a na limahana o ka halehana hao ame kilo, a he kanaka i haawi i kaua hilinai ana maluna o ka ahahui uniona a na iimahana.
NAHAHA KA PALE OMUA O KE KAA UWILA
Nahaha ka pale omua o ke kaa uwila helu 15 o ke alanui Nuuanu e kalaiwaia ana e ke kiakaa uwila Gomes ma ke kakahiaka Poakahi nei, ma ka manawa o ka hooku'i ana aku me ke kaa otomobile e kalaiwaia ana e ke Kauka James o ka Halema'i Marina ma ke kihi o na alanui Hokele ame Papu. Aohe wahi o ke kaa otomobile i poino.
I kulike me ka ka makai kiai alanui e ku hana ana ia manawa o ka hoike ana ae, no ke kaa uwila no ka ka hewa, oiai ke Kauka James e holo malie ana ua hoomaka aku la nae ke kaa uwila e holo imua a hooku'i aku la me ke kaa otomobile a nahaha ka pale omua, oiai nae aole ka i kauoha aku ke kanaka ohi dala o ke kaa uwila, elike me ia ia maa mau i ka ikeia. Aohe ola i poino oia kahi i laki loa ai.
NA PUA ROSE EHIKU O KUU ALOHA.
Aina kaulana o Enelani,
O Kuini Mele no kou aliiwahine,
Ua laahia kou kaulana ana,
Nau e rula na ale o ka moana;
Hoapili mau loa nou o Palani,
Me ka Have Kahakolu aloha lahui,
Ua nani kou aloha ia ana,
Na opuu rose pua lilia.
Kuikahi Italia me ke aloha,
Me ka Hoahanau Pelekiuma,
Pilipaa ia mea me ka lahui,
Me ke alpha moi noho aupuni.
Puuwai aloha Amerika,
Me ka Have Hoku o ka lanakila,
He pua nani pua Amerika,
He pine omau kau umauma.
Ua lawa ia mea me Iapana,
Me ke aupuni Imiperiela,
Ua kohu kou noho aupuni,
Me ka pua onaona Iapana.
Lei a-i hoi nau Rusia,
Kulanakauhale Peteroboro.
Ua nui hoi kou kaulana,
Me ka nani a o Mosekao;
Enemi lahui a o Kelemania,
A na Aupuni Hui e makaleho nei.
Nui kou kaulana puni Europa,
Me na mea haokila makeneki
Muli pokii nou Aukekulia,
Kuhikuhi puuone Hunedaria.
Ua lawa kau hana nui akamai,
Me ka papa kuhikuhi hookele aupuni.
Hilahila Kuleke alunu mana,
Kakauinoa a na Aupuni Hui.
Ua kuikahi puni e ke ao,
Ua pau ke kaua huliamahi.
Hainaia mai ana ka puana,
Kuini Mele no ao Enelani.
Haina hou ia mai ana ka puana,
Ehiki no pua lawa kuu lei.
GEORGE K. KANE.
1649 Christley Lane.
HAULE O PUNAHOU LA KAMEHAMEHA.
O ka hookuku ma na lealea hooikaika kina, o ka malamaia ana mawaena o na keiki o ke Kula Kamehameha ame Punahou, ma ka auwaina la o ka Poaono aku la i hala, o ia no ka aha'i ana ae o ke Kula Kamehameha i ka lanakila, a haule hoi o Punahou, me ka hookahahaia aku o ka manao o na hoaloha o na keiki o Punahou, oiai ua paa loa ka manao o kekahi pow o lakou na ka Punahou ka lanakila o na lealea ma kela la.
Iloko o na lealea hooikaika kino apau o ka malamaia ana mawaena o na keiki o kela mau kula, he 53 ka nui o na helu i loaa ia Kamehameha, a he 37 hoi helu i loaa ia Punahou.
Ma ka aoao hoi o na keiki o ke Kula Kamehameha, aole lakou i hookahahaiaaaku, i ka manawa i maopopo ai, ua kaa ka lanakila ia lakou, no ka mea ua hoea ae kela poe keiki ma ke kahua mokomoko, me na manao paa, e hoohaule aku i ko lakou mau hoa paio kahiko; ua hoea pu ae no hoi na kaikamahine o Kamehameha, no ka hoohanohano ana aku i ka lanakila i loaa i na Kamehameha.
O ka hookuku hahana loa i ikeia ma kela la, o ia no ka heihei paku'iku'i o 880 i-a; a ma kekahi mau lealea e ae, he elua mau manawa i hoohauleia iho e Punahou, a he hookahi hoi e Kamehameha.
Ma keia heihei paku'iku'i, aole i ikeia ka hahana o kela heihei, ahiki i na keiki hope loa elua, o na kula pakahi, a oiai mamua aku kekahi keiki o kekahi, eia nae ,ua hoea like laua a elua i ka pahu eo, a o ka olelo hooholo a na lunakanawai o ka haawi ana ae, o ia no ka pa'iapa'i ana o na kula a elua ma kela heihei, he olel ohooho@o hoi i ikeia ka pololei e ka poe makaikai.
He heihei kukini o hookahi haneri i a ka mua ma ka papakuhikuhi o na lealea ma kela la. He eono mau keiki i komo ma kela heihei, ua lilo ia E. Hohu o Kamehameha ke eo o kela heihei, o N Hoopii aku o Punahou ka helu elua, a o B. Farden o Kamehameha ka helu ekolu.
Ma ka pahu mai hoi o 880 i-a, ua kaa ia S. Deverill o Punahou ka helu ekahi, a o ka helu elua me ka helu ekolu, ia Punahou no.
No ke kiola poka, ua kaa hou no ia Punahou ka helu ekahi ame ka helu elua, a ia C. Hohu o Kamehameha ka helu ekolu. O ka mamao i kiolaia o ka poka, he kanaha-kumamakahi kapuai.
Ma ka pahu o 440 i-a, ua kaa ia Cleghorn o Punahou ka helu ekahi, ia Miller o Kamehameha ka helu elua, ia Farden o Kamehameha ka helu ekolu.
No ka hookuku koo laau, ua aha'i hoi o Kamehameha i ke eo ma ka helu ekahi me ka helu elua, a kaa ia Punahou ka helu ekolu.
Ma ka heihei hoi o hookahi mile ua ka aka helu ekahi ia Punahou ,a o ka helu elua me ekolu ia Kamehameha.
No ka heihei holo a lele, ua kaa wale no na helu a ekolu ia Kamehameha, pela no me ka heihei lelepa, ua aha'i hou no o Kamehameha i ke eo o na helu a ekolu.
No ka lele mamao, ua kaa hou no ke eo o na helu a ekolu ia Kamehameha, a o ka hookuku hope loa no hoi, o ia ka heihei paku'iku'i, me ka loaa ole o ka lanakila i kekahi aoao.
KA WEHEWEHE OULI NO KE ANO O KE KANAKA.
No ka Mahina o Maraki-Makalii.
O na cane âme na wahine apau i hanauia mai ka la 22 o Maraki ahiki i ka la 20 o Aperila, komo pu ia mau la, ua hanauia iloko o ka manawa o ka hoailona o na Hipakane (aries). He poe manao kuio a manao oiaio lakou; he piha i ke ola ame ka hana e pono ai; he hiki ke hana i kekahi mau hana kupanaha in a e huli nui ana lakou; he ikaika ko lakou noonoo maluna o ka lakou oihana e lawelawe ai; he ikaika ka noonoo ma ke ano hoopono; he hikiwawe ka huhu, he hikiwawe no nae ka pau ke hoomalielieia aku. I ka manawa e piha loa ai i ka huhu e kakau ana ke aa o ka lae; he wahi hoailona maamau ke ikeia aku ana ma ko lakou mau helehelena; e lilo aku ana ko lakou mau waiwai me ka hikiwawe loa mamuli o ka manaoino o kekahi mea, aka nae e pakolu ana ka mea e loaa hou mai ana mamua o ka huina i lilo aku; i kekahi manawa e hoouluahewa loa ia ana ka noonoo e hoonaaupo ai iaia iho, a makemake e lawe koke ae i ke ola, aole e ilihune loa ana, aole no hoi e waiwai ana, a ma ko lakou onehanau e noho mau loa ai, e hele ana no i kekahi wahi mamao, aka, e hoi hou aku ana no nae i ke onehanau. I ka manawa e kau pono ai ka la ma kahi o ka hoailona lani Bipi bulu e nui ana ka pomaikai e loaa mai ana ia lakou a e holomua ana no hoi ma na hana apau e lawelawe ai, ma ka aina paha, a i ole maluna o ka moana. O ka noho anau mawaena o na hoahanau, in a he kane, a mawaena hoi o na kaikuahine, in a he kane a wahine paha ka oi aku o ka maikai e noho ai a e oi aku ana na la e ola ai mamua o ko na makua; e leaa ana ia lakou he mau keiki naauao, hoopono a banobano. I ka manawa e kau pono ai ka la maluna o ka hoailona Na Wahine Puupaa (Virgo),
PENEI KA BOOSTER OLELO:
"I ko'u olelo ana aku i ka'u "M@ Ohi Dala" he nui loa ka'u hana, ole mai la oia, 'manao a@ la he mak@ma' oe i ka nui o ka hana ma ke ano k@ mea i hana ai i wahi no'u e hool@@ i kuu inoa.' "
Ahohe he hana nui ia makou no hooko ana aku i kou makemake. Ha makou i na mea apau e hiki ana ma kuai ana i na lole kupono ma na @ nawa kupono a no ke kumukuai ku@ no i hiki ai ia makou ke haawi aku oe ka makahiki, a in a ua kau aku holomua maluna o ka poe kuai mai a ila ua HOLOMUA makou.
E WEHE I MOOHELU AIE.
The Model Clothiers
"Ka Halekuai Ho@mi Hool@@@."
1139-ALANUI PAPU-1141
Hamama ma na Poaono a 6 P.M.
HOOLAIA KA PUPULR MA @ HUKIIA ANA O NA NIHO POPO PELA KA HOOHEMO ANA I KE KOʻE LIPINE MAI KA OPU AKU.
Ke coi nei ka poe akeakamai pil@ ka uhane, he nui wale o na ma'i pup@ i loaa mai mamuli o na niho popokeia iho la ke kumu e pono ai e ma ma loa ia kou mau niho. Ua ike pu no hoi, o na ko'e i ike mau ia ke pi bipi, puaa a ko'e lipine o kekahi ku mai ia o ka pupule. Ua oi loa aku @ keia. He nui wale na make ma kahi mau ma'i, no ka hoohemabe wale ia o keia mau ko'o liilii. @ laila in a ua loaa iki ia oe kekahi w@ manao, ua loaa ia oe kekahi o na k@ i hoikeia ae nei maluna, e lawe kok@ ke alahele e hoopania ai ia mea.
O na hoailona maopopo loa no loaa ana o na ko'e,, o ia no ka h@ maoli ana aku o na ko'e. Aole nae ike pinepine ia o keia mea. O na b@ lona nae no ka loaa ana o ke ko'e ia keia: Ka ono ole o ka ai, ke a keokeo, ka wela o ka umauma, ka n ea o ka naau, ka naluea o ka opu, kalakala o ka puu, ke kuhakuha n ke kihekihe mau o ka ihu, ka wali o ka ai, ka hu'i o ke kua me na @ ka pohina o na maka, ka nele i ke ko, ame ka nalulu. Ka loaa ole o hiamoe maikai i ka po. Ka haalulu, ano o ka mea i loaa i ka pupule, na ano e ae e hoike mai ana no ka l i ke ko'e lipine, a e auhee aku ai hemo ke ko'e. Nui na kane, na wa@ ame na kamalii i lapaauia me ka b pono ole ma kekahi mau ma'i e ae nae o ke kumu maoli o ka pilikia keia mau ko'e liilii mai. Ina ua ma oe, ua hoopilikiaia kau oe me keia @ ko'e, o ka hana pono wale no, o ia kauoha ana mai i ka lapaau piha an ka Laxatodes, ka hua laaukanalana @ hemo ho'e nona ke kumukuai o umi @ me kanaha-kumamawalu keneka. palua lapaauia, eono dala me kanah kumamalima keneka. E hoounaia no ke loaa mai ka Bila Haleleka, kuike, a kikoo banako. Ke kuai @ ia nei no e ka Marvel Med. Co., poe hoolaha i ka Huaale Ti Bulg kaulana no ka Lepopaa. "Dept." B-963 Pittsburg Pa. Iniana no ka olo iwakalua-kumamalima keneka.
HALAWAI O KA AHAHUI MO@ PUNI O OAHU.
Ke hoikeia aku nei ka lobe i na @ lesia apau o ka Mokupuni o Oah@ noho mai ana ka halawai hapa m@ hiki o ka Ahahui Euanelio Ahah@ o ka Mokupuni o Oahu, ma ka Lua o Waialua, Oahu, ma ka Poakolu ka Poaha, o ka la 14-15 o ka mabi@ Aperila, 1921, hora 9 a. m.
JAMES K. LOTA
Kakauolel
e pono makaala loa i na mea ai a mea inu hoopoino i ke ola, a mai maka hoi e lawelawe aku i kekahi hana kalepa. I ka manawa e kau @ ai ka la i ka lolo oia ka manawa pono no lakou e mare ai, Ina e ana lakou a piha na makahiki he h@ e hoea aku ana ko lakou mau maka @ i ke 70 a oi aku, a o ko lakou he@ iloko ana ia o ke aloha o ke Akua@ malubia me ka hauoli. O ko lakou pena e hoea mai ana ia mamuli o@ ma'i lolo, ma ka aoao akau paha, @ ole maloko paha o na naau;o kei@ kumu e hoohikiwawe koke i ai k@ kou ola ana i ka hopena e kaawale@ ai ka uhane mai ke kino aku.