Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 10, 11 March 1921 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ahewaia Hookahi Koa No Ke Karaima Pepehikanaka

Hookuuia Lua o na Haole Koa me ka Pili Ole o ka Hewa Iaia, no ka Pepehiia Ana o ke Kiakaa Geroge Markham Jr. a Make

 

            Mahope iho o ka hooloheia ana o ka @@@@ pepehikanaka o Oscar M. Thomp-@@@ame William O. Johnson, na haole @@@ ka hopuia ana no ka make ana George Markham Jr., no na la lehu-@@@ ae nei i hala, i hoopuka mai ai ke kiure o ka aha federala i kana olelo naholo, ma ka hora eono a oi o ke mahi o ka Poaono nei, e ahewa ana @ William O. Johnson, no ka hewa @@hikanaka ma ke dgere ekahi, a e kuu loa ana hoi ia Oscar M. Thompson mai ke kau ana aku o na ahewa ana maluna on a.

            He ewalu hora me elima miauke ka @@@ e ka manawa a keia kiure o ka noonoo ana i kana olelo hooholo, imamua o ka lokahi ana o na hoa o kela ikure, no ka waiho ana mai i ka olelo @@@holo e ahewa ana i kekahi o na mea i hoopiia, a e hookuu ana hoi i kekahi.

            makahi o ke kanaha-kumamahiku mau hoike i laweia mai e ka aoao o ke aupuni, i loko o na la e hooloheia ana kela hihia me ka piha mau hoi oloko o he keen ahookolokolo i ka poe makaikai no ka mea, o keia kekahi o na hihia pepehianaka ano nui loa, i keia ma keia kulanakauhale.

            Eoko o na la e hooloheia ana kela h@oia i heluheluia ae ai na palapala i hoohikiia e na mea i hoopiiia, e hooili aku ana kekahi i na ahewa ana maluna o kekahi, i ka mea nana o laua i hahau i ke poo o George Markham Jr., i ka hamare: ma ka hoohuihui ana nae i na mea oiaio i oili ae ma kela hihia, i hookau aku ai ke kiure i na hoahewa ana maluna o William O. Thompon, a pakele hoi kona hoa ma ka apua.

Ka La Hope o ka Hooloheia Ana

            O ka Poaono aku nei i hala ka la hope loa o ka hooloheia ana o ka hihia pepehikanaka o kela mau haole koa, o kela no hoi ka lo loihi loa o ka noho ana o ka aha, mamuli o ka hoihoi koke ele mai o no kiure i ka lakou oleleo hooholo.

            Ma ka manawa o ka wehe ana o ka aha federala ma ka hora ewalu o ke hakahiaka, ma kela la, u akaa i ka Loio Amerika S. C. Huber ka wehe ana i na olelo hoakaka imua o ka aha, no ka ao ao o ke aupuni, me ka a‘o ana aku i na kiure, e hoihoi mai lakou i ka lakou olelo hooholo, e ahewa ana i na mea i hoopiia, ma ke degere ekahi o ha hewa pepehikanaka.

            No ka hora hookahi a oi, ke ku ana ka Loio Amerika Huber a kamailio no ka pili o ka hewa i na haole ko aeluam a iwaena o kana mau olelo imua ua kiure o keia malalo iho nei na mea ano nui:

O ka Pono ke hanaia

            "Auhea oukou e na hoa o keia kiure, ahoe a oukou noonoo ana no na palapala hoohiki, ma ka hooholo ana i ka makou olelo hooholo, ua lawa loa na mea oiaio i waihoia mai imua o keia aha no ko oukou ike ana, ua hookoia aku ka manao powa. Aole a oukou kanalua ana iho i ka mea nana i hahau ka bamare," me kona huli ana ae ia Johnson, ka mea e noho kokoke ana ma kona aoao.

            "O ka hamare i hahauia aku ia Markham, he hooko ana aku ia no ka manao powa." me kona wehe ana ae i ke eke dala a Markham, a hoikeike mai la imua o na kiure, me kona hoakaka pu ana mai, i ka aelike i hanaia o keia mau haole koa ma ke alanui Hokele, mamua o ko laua kau ana maluna o ke kaa o Markham.

            "Ma ka oukou olelo hooholo e na kiure e loheia ka leo o ka mea pepehianaka ma na paia o ka halepaahao o Oahu a e hookoia hoi ka mea i palapalaia he maka no he maka, he niho no he niho!'

            He nui wale na hana karaima i awelaweia ma ko kakou aina anani, o ka mea wale no e pau ai ia mau hana o ia ka hookoia o ka pono, iloko o na luna o ko kakou poe kiure ame na aha hookolokolo; a o ke alahele wale no e kaohiia mai ai ka hanaia ana o na karaina pepehikanaka elike me ia i hookauia aku ai maluna o Markham, o ia ne ka auamo o na mea i hoopiia, i ka ehaeha o ka laua mea i hana ai."

            I ka hooki ana iho o ke kamailio aua aku a ka Loio Amerika Huber imua o na kiure, i lawe ae ai ka Lunakanawai Vaughan, i ke ko‘iko‘i o ke a‘o ana aku i na kiure, e kuekaa ana i ka hihia ma kona ano nui mai kinohi mai ahiki i ka hopena, alaila komo aku la ka ihihia iloko o na lima o na kiure.

            Mahope koke iho o ka aina awakea, ua laweia na hoa o ke kiure no ka ai ana i ko lakou aina awakea, a i ka noho hou ana ae ma ka auwina la, u anoi mi la na hoa o kela kiure i ka aha, no ko lakou memake e lohe, i na oleloike, e pili ana i ka aelike i hanaia e na mea i hoopiliia a laua o ke kamailio ana mai, ua hooholo laua i ka wa e nana ana i na hana piliwaiwai ma kahi o na kaa otomoblie hoolimalima, no ka laua mea e hana aku ai maluna o Markham.

            I ka hoi hou ana o na hoa o ke kiure e noonoo i ka lakou olelo hooholo, ua ma‘u okoa kela manawa i kakaliia aku ai, a he iwakalua-kumamalina minuke i hala o ka hora eono o ke ahiahi, i oili mai ai lakou iwaho, a waiho mai la i ka lakou olelo hooholo, e like me keia malalo iho nei:

Ka Olelo Hooholo

            "1. Aole i loaa ia makou ke kiure ka ike no ka pili o ka hewa i ka mea i hoopiia Oscar M. Thompson, maloko o ke kumu mua, ma ka hoopii hoahewa."

            "2. Ua loaa ia makou ke kiure ka ike no ka pili o ka hewa ia William O. Johnson, ma ke degere ekahi o ka pepehikanaaka, elike me ke kumu elua maloko o ka hoopiihoahewa, a e kauia mai, aole he hoopa‘i make maluna on a."

            Malalo o na kanawai federala, ua loaa ke kuleana i na kiure, e hoihoi ae ai i ka lakou olelo hooholo, ma na hihia pepehikanaka, e hoakaka ana i ke kau ole ia aku o ka hoopa‘i make maluna o ka mea i hoopiia, malalo iho la o kela olelo hooholo, elike me ia mamua ae nei, i hoopakeleia ai o Johnson, mai ka amana likanaka mai.

            I ke manawa i heluheluia ae ai na olelo hooholo a elua, ua kulou mai la o Thompson, ka haole koa, i hookuuia imua o kona loio, oia ka Lunakanawai Lymer, a olelo mai la, e haawi aku i ka mahalo imua o na kiure he noi hoi a ka Lunakanawai Lymer i hooko koke aku ai, pela no hoi me ka Loio French i haawai pu aku ai i ka hoomaikai, ma ka aoao o kona haku, ka haole koa i ahewaia mai.

            Maloko o ke keena hookolokolo ka makuahine o Geroge Markham Jr., me na kaikuahine o ka mea i make me ka hiki ole i ka makuahine ke paa mai i kona mau waimaka, i ka manawa a ka Loio Amerika Huber e hoakaka ana imua o na kiure, i ke ko‘iko‘i o ke karaima i hanaia, he ku i ke aloha kekahi o kana mau olelo.

            O keia kekahi o na hihia ano nui loa i hookoloholoia i lilo i mea ano nui i ka lehuleh, a ua heoa mai hoi i ke kau ana aku o na ahewa ana maluna o ka mea pepehikanaka, eia mae, ua hookahaia mai no ka manao o kekahi poe, no ka hookuuia ana i o ka lua o na haole koa, oiai nae o laua like no ka i kkukakuka mua no ka hookau ana aku i ka poino maluna o Markham opia, maka manawa a laua i hoolimalima aku ai i kona kaa, no ka lawe ana i laua no Leilehua.

 

            HOOKUUIA HE MAU MA‘I MAI KALIHII MAI

            Ma ka noho ana o ka halawai kuikawa a ka papa pla teritore maloko o ke keena oihana o ka Peresidena F. E. Trotter ma ka Poalima a ku la o ka pule i hala i noonooia ai ka hookuu ana mai i kekahi mau ma‘i mai ke kahua ma‘i mai ma Kalihi no lakou ka heluna he kanaono-kumamaha. Maloko o keia huina he 37 mau kane a he 27 mau wahine.

            Ua lapauia keia poe apau me ka aila chaulmoogra a ua manaoia, elike me ka manaoio o na kauka ua ola loa, a i ole, ua kinai loa ia ka ilo ma‘i iloko o lakou e hiki ole ai ke puka hou mai.

            Ua hookuuia mai keia poe me ko lakoua kauohaia aku nae e makaala mau lakou kauohaia aku nae e makaala mau lakou i ka hele ana ae e hoikeike ia lakou ihe mamua o na kauka o ke teritore ma kela ame keia manawa i kauohaia mai ai lakou, no ko lakou nana mau ia ana mai no ke ea hou ae paha o ka ma‘i, a i ole, no ka haawiia mai paha o kekahi mau olelo a‘o ia lakou. Ina no ka ike hou ia o kekahi hiohiona  no ka pii hou mai o ka ma‘i e kauohaia mai ana ia kane a wahine paha e hoi hou aku i ka halema‘i o Kalihi no ka lapaau hou ia ana mai a no ka nana hou ia ana.

 

MAKE HE HAOLE NO KA HOOKU‘I ANA ME KA OTO

Hiki Ole ke Hoopakeleia ae kona Ola no ka Nui o na Palapu i Kau Aku  Maluna On a

            Maumaua ua make i na ulia kau otomobile e ikeia nei, o kekahi o na make hikiwawe loa, ma ke ahiahi no ia o ka Poalima aku nei i hala, ma o ka hooku‘iia ana mai o Louis Martles, he haole Kelemania, e ke kaa otomobile e hookeleia aua e San Uan a he manawa pokole mahope mai o ka loaa ana o kela ulia, i make loa aku ai oia.

            I kulike ai me ka moolelo i pili i kela uila ma ka hapalua o ka hora elima o kela ahiahi Poalima, i hooku‘iia ae ai kela haole e ke kaa otomobile, ma ke alanui Liliha, malalo mai o ke alanui Wyllie.

            Ma ka hoakaka a kekahi mea i ike pono i kela ulia, ua hele ae ka kela haole ma ke alanui Liliha, i ka manawa e holo mai ana o ke kaa otomoblie i ka pu hoailona, me ka hoohuli ana ae i kona kaa, mahope o kela haole, i wahi e halawai ole ai me ka pilikoa, o ka wa ka ia i ku maile iho ai o Bartles i kahi hookahi, alaila hoi hope mai la, mamua pono ae o kahi a ka otomobile e holo aku ana.

            Ua ooku‘i aku la ke kaa otomobile ia Mr. Bartles, me ka moku ma kona heiehelena a ma kona poo, ua hoihoiia mai nae oia me ka aweei no ka halema‘i o na ulia poino, a mailaila aku no ka Halema‘i Moiwahine, eia nae no ke kukonukonu loa o na palapu i kau aku maluna on a ua make oia he manawa pokole wale no mahope iho o ke komo ana aku maloko o ka halema‘i.

 

LILO EHIKU MAU HALE I LUAHI NA KEKAHI PAUAHI

Hoopakeleia Kekahi Mau Kauhale e Ae i ka Hoea Koke Ana o na Kaa Kinai Ahi

            Ma ka auwina la o ka Poakahi nei i holapu ae ai na alelo ana ole o ke ahi i kekahi mau kauhale he ehiku ka nui, ma Kakaako ae nei, a ma na ulia laki wale no, i pakele aku ai kekahi mau hale e ae elua e ku kokoe mai ana malaila.

            Aole i maopopo ke kumu o ka hoomaka ana ae o ke ahi e a, he hookahi nae mea i ikeia, ua oili ae kela ahi mailoko ae o kekahi hale, a o ka pili pu iho o kela mau hale i kukuluia, i kahi hookahi, ua lilo i mea maalahi loa na ke ahi, ka lele ana aku mai kekahi hale mai a i kekahi, i ke wa i hele loa ae ai o kela ahi i ka nui.

            Ma ka oleloia, i ka wa i hoomaka ae ai o ke ahi e a, maloko o kekahi hale, ua holo aku la na Kepani e noho ana maloko o keia hale iwahe, me ka piha i ke pihoihoi, me ka paepopo ole i ka lakou  mea e hana aku ai; a i ka lohe ana mai hoi o na Kepani o na hale e ae malaila i ke kahea o ko lakou mau hoa lahui, no ka poino he hookahi ko lakou holo like ana iwahi, oiai nae, aole i kokoke aku ke ahi ma ko lakou mau hale.

            O ka põe i loaa ka noono maikai iloko o lakou, ua holo aku la e kii i ko lakou mau ukana, no ke kiola ana iwaho, aka no kekahi poe nae, aole he hoohaiike aku me kela poe, o ka noke wale iho no ka lakou i ka holo ke me ka pihoihoi i o a ianei.

            Na kekahi wahine Hawaii ma kekahi mau kauhale okoa mai i kelepona ae i.

 

MAKE MAHOPE IHO O KA AI ANA MA KA HALEAINA

Halawai Kekahi Haole me Kona Hopena Poino Mai na Mea ai Mai o Kekahi Haleaina

            Mamuli o ka ai ana i na uneaai maloko o kekahi haleaina o na Pake ma keia kulanakuhale, ma ke ahiahi o ke Sabati aku nei i hala, i make ai he hookahi haole o J.C. David kona inoa, me ka ma‘i ana hoi o kana wahine ame kona kaikuahine, a hoihoiia laua noloko o ka Halema‘i Moiwahine iloko o ke kulana kupilikii.

            O Mrs. Davis âme Mrs. H. Pugh, ke kaikuahine o Mr. Davis, na mea i loaa koke i ka ma‘i mahope mai o ko lakou ai ana maloko o ka haleaina, me ko laua hoihoiia ana aku noloko o ka halema‘i e lapaauia mai ai, a ma ke kakahiaka ae o ka Poakahi, i loaa ai o Mr. Dvis i ka ma‘i, a he hookahi hora mahope mai, o kona make loa no ia.

            Ma ke kakahiaka o kela Poakahi i loaa mai ai na hoike mai na kauka mai o ka halema‘i, ke pii malie ae la ka maikai o ke kulana o na wahie elua, eia nae, aole no i auhee aku na ano kupilikii o ko laua kulana, aka aia nae iloko o na kauka na manaolana, no ka palekana mai o kela mau wahine ke hala kekahi manawa nui kupono o ko laua lapaauia ana.

            Ma ka manaoio o Kauka Paul Withington, ke kauka nana i nana i ke kulana o kela mau wahine, ua hoakaka ae oia, me he mea la, aia kekahi mau meamake iloko o na meaai, pela iho la i kau aku ai ka poino maluna o kela poe ekolu, mahope iho o ko lakou ai ana i na meaai maloko o ka haleaina.

            I wahi nae e maopopo pono ai ke kumu o ka loaa ana mai o ka poino i na wahine elua, pela hoi ka make hikiwawe ana o Mr. Davis, ua lawe ae ka papa ola i na keehina, ma ke kaha ana i ke kino o Mr. Davis, me ka nana ana i na meaai oloko o kona opu ame ka naau.

            LAWE KA PERESIDENA HOU A AMERIKA I KANA HOOHIKI

Me na Hana Hoohanohano a Hookelakela Ole i Lawe Ae Ai ka Peresidena Harding i na Kaula Kaohi o ka Hookele Aupuni Ana

            I kulike ai me ke kumukanawai o Amerika Huipuia, i lawe ae ai ka Peresidena Warren Gamallel Harding, i kona kulana hou haope iho o kona lawe ana i ka hoohiki oihaua, ma ka hora ekahi a oi, o ka Poalima aku la i hala,ne ka hele o ka hale ahaolelo lahui ma Wakinekoua a piha i ka poe makaikai.

            Ua kali pu aku ka Peresidena Wilson i pau me ia no ka hale ahaolelo, eai nae, aole oia i noho aku e hoolohe i ka haiolelo a ka Peresidena hou, ame kekahi mau hana pili oihana e ae, aka ua haalele iho oia i kona keena, a huli hoi aku no kona home hou mahope o ke kakauinoa ana i kekahi mau hila kanawai, ame ka haawi ana aku i kona aloha i na loa o ka ahaolelo.

            Oiai ua hoolala ke komite poni no kekahi hana hoohanohano i ka peresidena hou, ma kona mauawa e lawe ae ai i kona kulana, u ahoole loa uae ka Peresident Hardings i kekahi hana o kela ano, me ia hoole no nae on a, ua ukali pu mai he eha mau puaikoa kaualia, me ka hoonohola ana hoi o kekahi mau pualikoa ma ke kapitals, ma ke ano he mau puali hoohanohano nona.

            Maluna o ke kaa otomobile hookahi i haalele aku ai ka Peresidena Wilson ame ka Peresidena Harding mai ka Hale Keokeo mai no ke kapitals a oiai na lea huro o na kanaka e hooho mai ana ma kela ame keia aoao o ke alanui, aole he mau pane i haawii aku ma ka aoao o na Peresidena, koe wale no ko laua noho malie maluna o ko laua kaa ahiki wale i ka hoe ana no ke kapital, kahi o kekahi aha kanaka nui e kakahi mai ana me ka haawi pu ana mai i na leo huro.

            I ka hoea ana o ke kaa otomobile no ka puka e komo aku ai me ka hale senate, i ku iho ai ke kaa, me ka lele ana aku o ka Peresidena hardings ilalo, a hoomau aku la ke kaa i ka holo ana no kekahi puka, malaila i lele aku ai ka Peresidena Wilson ilalo, ma ka hapai ana a kekahi Nigra iaia, oiai he kulana nawaliwali ko ka Peresidena Wilson.

            Me ke kokua ole ia mai e kekahi mea i hele aku ai ka Peresidena Wilson no kekahi mau haneri i-a, no kahi o ka eliveka, me kona noho ole aku maluna o kekahi noho me na huila, i hoomakaukau mua ia nona a imua o ka aha kanaka i momoku mai no ka ike ana iaia, i haawi aku ai oia i ka@@ kunou ana o ka hoomaikai ia lakou

            Maloko o kona koena oihana i halawai aku ai ka Peresidena Wilson me na sentoa e kakali mai ana iaia, a kekauinoa aku la i kekahi mau bila, o @ awaihoia ana mai imua on a, a kapae ae la no hoi i kekahi mau bila, alaila @@lele iho la i kona keena, me ka huli hoi pololei ana aku no kona rumi hou, oiai hoi kekahi aha kanaka @@@, o hoopuni ana i kona home, me ka h@@@ ana mai i na leo huro noaa, a he m@@ manawa i kono okea ia mai ai ola, e ku aku ma ka puka aniani, a haawi aku i kaua mahalo ana imua o lahoa Hoohiki Maluna o ka @@@

            Maluna o ka Buke baibala  a ka Presidena Keoki Wakinekona I lawe ai i kana hoohiki oihana, ma ia buke, i hookau aku ai ka Peresidena Harding I kona lima, a lawe ae la i ka hoohiki oihana, no ka hooko ana aku i kekahi hana nui a ko‘iko‘i loa i kau mai maluna on a.

            Ua lawe ae ka Peresidenas harding i kana hoohiki oihana, he 16 @@@ i hala ae o ka hora ekahi o ka auwaa la, a he ekolu hoi misuke ma la hope mai i lawe ae ai ka Hope Peresidena Coolidge i ka hoohiki.

            Mahope koke iho o ka hoohikila a@@ o ka Peresidena Harding, i haawi @@ ai oia i kana haiolelo, imua o kekahi anaina nui a hanohano lea i ikela maloko o ka ahaolelo;  he haiolelo i piha me ka manao kuhokonu, e kukui ekia aku ana i ke Palama o ke aupuni o Amerika imua o na kanaka, me ka ano he aupuni ia e haaheo ai ka lahui kanaka.

            Ma ka hope loa o kana @@@@ hi i i kalokalo ae ai oi i ke Akua @ @@@ kai mai aia, ma kana mau @@  @@ @ lawelawe aku ma kek kulike ame kapono, a e hanaia hoi ka makemake o ke Akua ma ka honua nei.

            Aole i nele ko Hawaii nei komo pa ana iloko o na hana hoomanao ma keia la ano nui, no ka mea maloko o ka ahu senate me ka hale lunamakaainaa, ua hookaawaleia kekahi wa o keia kakahiaka Poalima ma ka hoolohe ana i ua haiolelo, mai na mea mai i haawiia aku ia laua ia hana, me ka hoouaaia aua aku hoi o na olelo hooholo hoomaikai i ka Peresidena harding, no ka hanohano kiekie i loaa iaia, me ke kalokale ana, no ka holomua o kana hookela aupuni ana.

 

KAULA KA HOOPA‘I HOOPAAHAOO MALUNA O KA MAIKAI

            Maloko o ka aha kaapuni a ka Lunakanawai Banks, ma ka auwina la o ka Poaha o ka pule aku nei i hala, i kauia mai ai ka hoop‘i hoopaahao maluna o ka Makai Charles A. Willis o Puuloa, e noho oia maloko o ka halepaahao e lawelawe ai ma na hana oole‘a no ka manawa aole e emi iho malalo o hookahi makahii, aole  hoi e oi aku i na makahiki elua.

            Ua hoohalahala nae o Mr. Willis i kela olelo hooholo, ma o kon loio la, imua o ka aha kiekie, a oiai e kakali ana o ka hooloheia o kana hoohalahala, ua hookuuia mai oia, malalo o ka bona o hookahi kaukani elima haneri dala.

            Ua hookolokoloia o Mr. Willia a ahewaia imua o ke kiure, he elua pule ae nei i hala, no kona lawe ana mai i na dala kipe, mai ka poe mai ana i hopa aku ai, a hookuu hou no ka loaa ana aku o ka waiona ame ka ipuhao puhi rama, malalo o ko lakou malu.

            Mamua o ka hookau ana mai o ka Lunakanawai Banks i ka hoopa‘i maluna o Mr. Willis, ua ninau mai la oia i ka mea i hoopiia, in a paha he mea kekahi ana i amkemake ai e kamailio mai imua o ka aha, a o ka pane ma ka aoao o Mr. Willis, o ia keia:

            "O ka mea wale no a‘u e noi aku ai i ka aha, o ia ke aloha ana mai i ko‘u ohana, he wahine mare ka‘u me na keiki eiwa. "

            "he mea maikai ole maoli keia e Mr. Willis," wahi a ka Lunakanawai Banks, "o kou noonoo mua ole ana no kau wahine ame kau mau keiki, mamua ae o ka hooko ana aku i ke karaina. He mea pono nou ke noonoo no lakou ike ana iaia, i haawi aku ai oia i kana kunou ana o ka hoomaikai ia lakou.

            Maloko o kona koena oihana i hala-wai aku ai ka Peresidenta Wilson me na scnatoa e kakali mai ana iaia, a kakau-inoa aku la i kekahi mau ilila, o kawaihoia ana mai imua on a, a kapae ae la no hoi i kekahi mau bila, alaila haalele iho la i kona keena, me ha huli hoi pololei ana aku no kona rumi hou, oiai hoi kekahi aha kanaka nui, o hoopuni ana i kona home, me ka kuwi ana mai i na leo huro noaa, a he mau manawa i kono okea ia mai ai oia @ aku i kaua mahalo ana imua o lakea Hoohiki Maluna o ka Baibala.

            Maluna o ka Buke Baibala a ka Presidena Keoki Wakinekon i lawe !l i kana hoohiki oihana, ma ia buke, i hookau aku ai ka Peresidena Harding i kona lima, a lawe ae la i ka hoohiki oihana, no ka hooko ana aku i kekahi hana nui a ko‘iko‘i loa i kau mai maluna on a.

            Ua lawe ae ka Peresidena Harding i kana hoohiki oihana, he 18 minuke i hala ae o ka hora ekahi o ka auwiaala, a he ekolu hoi minuke ma ia hope mai i lawe ae ai ka Hope Peresidena Coolidge i ka hoohiki.

            Mahope koke iho o ka hoohikiia @@@ o ka Peresidena Harding, i haawi @@@ ai oia i kana haiolelo, imua o kekahi anaina nui a hanohano lea i ikeia maloko o ka ahaolelo; he haiolelo i @@@ me ka manao kuhohuu, e kukui ekoa aku ana i  ke kulana o ke aupuni o Amerika imua o na kanaka, me ke anohe aupuni ia e haaheo ai ka l@@@ kanaka.

            Ma ka hope loa o kana @@@@ @@ hi i kalokalo ae ai oil i ke Akua @ @@ kai mai iaia, ma kana mea hana nui o lawelawe aku ma kekulike ame ka peno, a e hanaia hoi ka makemake o ke Akua ma ka honua nei.

            Aole i nele ko Hawaii nei komo pa ana iloko o na hana hoomanao ma keia la ano nui, no ka mea maloko o ka aha senate me ka hale lunamakaainaa, @@ hookaawaleia kekahi wa o keia kekahiaka Poalima ma ka hooloke ana i ua haiolelo, mai na mea mai i haawiia aku ia laua ia hana, me ka hoounaia ana aku hoi o na olelo hooholo hoomaikai i ka Peresidena Harding, no ka hanohano kiekie i loaa iaia, me ke kalokalo ana, no ka holomua o kana hookele aupuni ana.

            Ua kaumaha loa au no kau wahine ame ka ohana, aka nae o kekahi ia o na haawina ehaeha o ka hoopa‘i-o ia ka oi aku o ka ehaeha maluna o ka poe hewa ole mamua o ke mea i hewa.

            "O ka wahine âme na keiki, ka poe ehaeha maoli," i hoomau hou mai ai ka aha. "Aka nae in a e ae ana au o lanakila ko‘u aloha no kau wahine ame na keiki, no ka hoohulihuli ana ka‘u olelo hooholo, e lilo ana ka hooko ana aku i ke kanawai karaima i mea waiwai ole. He ahana hikiloa i ke kahi kanaka ka hele ana o hooko i ke karaina, a kauka‘i mai la maluna o ke aloha @ ka aha, no ka hookuu ana aku iaia mai ka hoop‘i aku e pono ai oia o @@me.

            "Ua hoonohoia aku oe ma kekahi kulana ko‘iko‘i loa; molaila ua ili ihe maluna o‘u ka hooko ana aku i ke kanawai aole hoi  o ka hakihaki i ke kanawai."

            Me kela mau hoakaka pekele mai ka Lunakanawai Banka aku, i hookau aku ai oia i ka hoopa‘i, elike me ia mahine ae nei; a o ka mea wale ae auau i kaohi mai i ka hookola aku o kela hoopa‘i, o ia no ka hoohalahalaia @@@ o ka olelo hooholo imua o ka aha kiekie.

 

            E malama ae ana ka Ahahui o @@ Kaikamahine o Hawaii i ka lakeu halawai ma keia Peakela ae, Maraki 16, ma ko lakou wahi halawai mau ma Hanaiakamalama, me ka hora ekolu o kela auwina la; e mahope @@@ o ka hookuu aua o ka halawai e hookipaia aku ai na hoa o ka ahaolelo ma ke @@@ be mau maihini na kela ahiahi.

 

            He hoike Kula Sabati hui ke Waianae ma keia Sabati iho, Maraki 13; a holo ana he kaahi kuikawa @@ @@@lulu aku nei, no ka lawe ana i na Ku@@ Sabati o Honolulu nei ame ka p@@ @@ kaikai, ma ka hora ewalu o hola kakahiake, o ka uku o ke ka@@@, he hookahi dala me ka hapaiua, no ka @@@ ana a huli hoi mai.