Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 9, 4 March 1921 — HE OLELOA'O KUPONO LOA NO NA KOA [ARTICLE]

HE OLELOA'O KUPONO LOA NO NA KOA

Imuii « na pnalikoa ma Leilehua, i kamailio e-leoa aku ai ka Mekia f;encrala Morton o ka oiliar»a koa o Amcrika ma Hawaii nei, no ka pono i na kos apau iloko o ka oihana koa e hoike ae ia lakou, he poe koa oiaio. a he poe- hiki ke haawiia aku na mahalo kiekie *ana a ka lehulehu, ma ka malama ?na i ko lakoJ mau kulana. me ka hopohopo ole no ka nemaia aku e ko ke kulanakauhale nei poe, a ma na wahi piha apau a lakou e hele ai. Hc mea oiaio, ua lehulehu wale na hana karaima • lawelaweia e na koa. a ke auamo nei kekahi poe koa i ike maoli ia ko lakou hewa, i ke ko'iko'i o ka hoopa'i i kau aku maluna o lakoii, aole nae e lilo na hana karauna, a hakihaki kanawai a ia poe koa i hana aku ai i kumu e ili aku ai na ahewa ana malana o na koa apau. Ua pololei ioa ke Kcnerala Morton i kamailio aku ai i na koa. aole i like ko lakou kulana, me ko na makaainana; i ka wa e hana hewa ai kekahi mea. aole oia he koa, e ili wale aku ana rio maluna ona hookahi iho na ku-e ana a na kanaka. aka i ka manawa nae a kekahi koa e hana hewa'ai. ua pahola ae kana hewa o ka hana ana maluna o ka . 'ihana kna holookoa, no keia kumu, a no na kuniu -•* ae no hoi. i makemake ai ke Kencrala Morton e iilo na koa i poe hooko i na rula o ka oihana a lakou i hoohiki ai. a i poe hooko pu hoi i na kana- » ai o ka aina. ' Aole na makaainana o keia kulanakauhale i noho pouliuli i ka hana a kekahi poe koa, i hooko iku ai ma ka hoopilikia ana i kekahi poe. elike me na mea oīaio i ikeia ma na manawa lehulehu ae nei i hala; a ua lilo i amau hana i mea e hookomoia r.kii ai na manao ku-e i na koa. me ka nana ole ina paha he poe ino a he poe maikai paha lakou. I wahi nae e loaa aku ai na hilinai ana a na malaamana o Honolulu nei i na koa, a e kapaeia ae «i hoi na noonoo iloko o lakou, no ke ino o na koa, ua ili aku ke ko'iko'i maluna o na koa ponoi iho. ka hoikeike ana mai ma ka lakou hana, aole !?Jcou he poe hana karaima, aole he poe ino, elike rae ia i nanaia _akn..ai no ,na kojt, apau loa. j Ma ka manaoio o keia. prpa» aolc.no .he. like ole e na koa me na makaainana, aia no he poe koa maikai a he poe. koa ino, pela no me na makaaitiana; pehea nae ka maikai o kekahi poe koa, ina lakou e hoomahu'i ana iloko o na hana e pueliu aij lea lakou mau dala, elike me ka hana piliwaiwai! ?mc ka mu rama, e lilo ana ko lakou kulana nele, i i niea nana e koi mai ia lakou e law elawe aku i na hana karāima i loaa mai ai ke dala no ko lakou: mau makemake. O ka pilikia hookahi no keia i ikeia iwaena o ra makaainana; o ko lakou noho nele, mamuli mai' «■ ke komo nui iloko o ka hana piliwaiwai, ka inu waiona ame na hana uhauha, ua konoia mai lakou e lawelawe aku i na hana hakihaki kanawai apau i wahi e loaa mai ai ke dala; a ke mahalo nei keia i>epa, i na oleloa'o kuli'u a Generala Alorton,.o ka waiho ana aku unua o na koa, e lilo i poe hoomaLaulii. i poe e malama ana i ko lakou mau kulana :mc ka ihiihi o ka oihana a lakou e paa ana. o keia wale no ka mea nana e ume aku i na manao mal:a!o o ka lehulehu maluna o lakou. Aole kakou i hoohewahewa i ke ala ana mai o r.a manao ku-e mai kekahi heluna mai o na koa, no »:c ala ana ae o na manao hoahewa mai na makaaīnana ae o keia kulanakauhale, no kekahi mau i.araima i lawelaweia e kekahi poe koa, maluna o 1.0 kakon mau makaainana, e laa me ka pepehiia tna o George Markham Jr., a make ma kahi hoomoana o na koa ma Leilehua. pela hoi ka pakele inahunehune ana mai o ke ola. o kekahi kiakaa Pul.ikī malalo ae nei oke alanui o Puuloa; no ka ho«uliee ana ae nae i kela noonoo mai ka lehulehu eku o ka poe aole lakou he koa, ua kau aku ke ko'iko'i maluna o na koa apau. i inakee i ko lakou inoa maikai, ame ka lakou oihana, ka hoikeike ana mai ma ka lakou mau hana ma keia hope aku, ua kuhihewa loa ki nanaia ana aku no ka lilo o na koa apau ī poe īno, mamuli la o ka hana a kekahi poe kakaikahi wale no.