Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 7, 18 February 1921 — Page 5

Page PDF (1.66 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He Moolelo no ko

Helena Simoa Lanakila Ana

A I OLE

Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

 

Ua maikai loa ae oia, wahi a kekahi o na lede o ka p@@@ ana mai no kana ninau, cia nae. i ka nana ak, he nawaliwali loa oia mamuli o kona piha loa i ka makaʻu no k@la haule ana on a i loko o ke kai. i k hala ana nae o kekahi mau minuke ma ia hope iho, @@@ okoa aku la no oia i ka rumi kapena malalo no ka huli p@po ana nona iho i ko Helena kulana ma o ka ninau ana @@@ ia Mrs. Simoa Ua puka mai la ka wahine i hookaumahaia a ku ma ka puka o ka rumi, me kona lima e hohola mai ana no ko Habati @@ nana aku e aloha, me ke kiheahea no o na waimaka ma kona mau maka, a i mai la: O @e Mr. Alekona, pehea la au e olelo aku ai ia oe? Pehea la au e hoakaka aku ai i koʻu mahalo am e kaʻu hoomaikai ia oe no ka hana koa loa au i hana ai i keia la ma o ka hoopakele ana i ke ola o kuu kaikamahine? wahi ana me ka lehaleha a haalulu ana. Ua ike au i na pilikia lehulehu noʻu iho i na manawa i hala, elike me e na pilikiai halawai aku me na wahine e ae, aka nae, i haʻi aku au ia oe., in a no ka poino nei o kuu mea aloha hookahi wale no, e lilo ana ia i mea e hoopokole koke ia ae ai o koʻu mau la o ke ola ana. Aohe mau huaolelo kupono aʻu e hoike aku ai @@@ no ka nui o koʻu aie i kou lokomaikai ame ka hana k@a loa au o ka hoike ana i keia la ma o ka hoopakele ana i ke ola o kuu mea aloha. E oluolu oe mai helu mai i ka mea aʻu i hana iho la i keia la a oi aku mamua o ka mea i kupono e haawiia mai iaʻu i pane aku ai o Habati. Mai kapaia mai paha au he kanaka makaʻu wale in a aole au i lele aku i loko o ke kai e hoopakele i ke ola o Helena, in a au i ku wale aku no a nanamaka i kona kupaka mai i loko o ke kai me ka hooikaika ole e hoopakele mai i kona ola. O kaʻu wale no e makemake nei e lohe aku o kou hooiaio mai e palekana ae ana oia mai kela poino mai, ia manawa e ike iho ai au i koʻu ukuia mai no ka mean aʻu i hana aku ae. O mai hopohopo oe nana ke moe maikai loa mai la oia i nei manawa a in a no no ka pau ae o kela ano pihoihoi a makaʻu on a no kela haule ana aku nei, e hoi hou mai ana no kaona mau ano maikai apuau me ia. elika me mamua. i pane mai ai o Mrs. Simoa me ka helehelena e hooiaio mai ana no kana mau mea apau o ke kamailio ana mai la. O kahi i pakalaki loa ai hoi aohe kauka oluna nei o keia moku. ina la hoi paha ua hana koke mai hoi oia i kekahi mea e hoopau kokeia ae ai ka pilikia o ka lede opio wahi a Habati o ka pane ana aku. Ae no hoi; e i hoi auanei e ua ike mua ia keia poino he ulia keia i maopopo mua ole; mai kaumaha oe, no ka mea he nui loa na hoaloha maluna nei o ka moku e haawi mai ai i na kokua no ka hoomama ana ae i kono pilikia a he poe no hoi kekahi mawaena o na keonimana e kau mai nei maluna o ka moku i nei manawa i maopopo ia lakou ka mea e hana ai no ka hoopakele ana ae i ka wahine opio a no ka maikai loa o ka mea a keia poe i hana mai nei no Helena he kanalua koʻu in a he kauka kekahi inaluna o keia moku e hiki ana paha iaia ke hana a oi aku mamua o ka keia poe a aole paha, wahi a Mrs. Simoa o ka pane ana mai me ka mau no o ke kiheahea o na waimaka ma kona mau lihilihi. Maila i kona kau ana mai i kona lima maluna o kalima o kanaka opio i mai la, Pehea oe ua pau loa ae anei kou manao pighoihoi a makaʻua no kela lele ana aku au i loko o ke kai a no ko Helena haule ana hoi? Ae ua pau koʻu haalulu a ano pihoihoi a oiae ua loaa mai la ka haina maikai aʻu i makemake ai e lohe no ka mea e pili ana ia Helena. ke manao nei au aole no e loihi ana ka manawa i koe a poina loa ae na noonoo hou ana aku no kela ulia, a hoi hou mai kojʻu mau noonoo maikai apau me aʻu elike me mamua. Aole au e hoomau loa aku ana i ke kamailio ana me oe i mea nou e kaawale loihi mai ai mai iaia mai, in a he mea kakahi au i makemake mai ai iaʻu e hana aku no olua mai hoonele i ke kahea ana ae iau ua makukau mau au e haawi aku i na kokua ana ia olua elike me ka hiki iaʻu i pane aku ai ke kanaka opio. Haawi mai la o Mrs. Simoa i kana hoomaikai iaia, a huli aku la e hoi noloko o ka rumi kahi a Helena e moe mai ana maluna o ka moe. He hapalua hora ma ia hope iho akahi no a pili aku ka Nene aukai i ka uwapo a lele aku la no hoi na mea apau. me na naau i piha i ka mahalo no ka palekana i loaa ia lakou mai ka poino mai oiai nae ua halawai lakou me ka ino ma keia huakaʻi a lakou o ka holo ana, aohe nae he ola i poino. Ua hoopuniia o Helena a paa me ka huluhulu ma kona manawa i hapaiia aku ai noluna o ka uwapo oiai na hoaloha on a e hoopuni mai ana iaia me na maka pihoihoi me ke akenui e ike mai i kona helehelena. Ua hoopihaia aku nae na hoaloha o Helena me ka hauoli in a ho lakou manawa o ka ike ana mai i ka minoaka ana aku o Helena ia lakou e hoike maopopo aku ana ia lakou ua maikai loa oia a e kaahope aku ana na poino mai iaia aku a in a aole ka pulu o kona mau aahu ua like no ia me ka nuea aohe i halawai me kekahi ulia. Ua hoomau mai oia i kona helehelena hoihoi e nanaia aku ai ai ua kaahope loa aku kona pilikia a ua hoi hou mai kona mau ano maikai apau elike me mamua. I ke kau ana aku iluna o ka uwapo, ua loaa koke aku la kekahi kaalio a maluna o ia kaalio oia i hookauia aku ai me ka ukali pu ia e kona makuahine ame Habati Alekona no ka mea ua noi aku o Habati ia laua oia pu kekahi e kau pu aku no kona makemake e ike aku i ka hoea maikai ana o Helenea i ko laua hale me ka palekana a oiai lakou e holo ana ua ani mau mai o Helena i kona lima i kona mau ha oiai na hoaloha e ku aku ana maluna o ka uwapo a nana aku i ko lakou hoi. Aohe la hao ia Habati ma ia hope mai i loko o na la kakaikahi i koe a Helena ma i olo no ko laua home kuahiwi elike me ia a laua o ka hooholo mua ana aka ua hoopanee iki mai a ka Poaha no ko ka makuhine manao he mea pono e loaa ia Helena ka hoomaha maikai mamua o ko laua holo ana oiai he huakai loiki ia a laua e holo aku ana a he mea pono e loaa ka ikaika maikai ia Helena ma ia huakaʻi. i loko o kaia mau la kakaikahi e pinai mau ae ana o Habati i ko Helena ma hale me kona hoolilo iaia iho i mea kokua i na lede ma ka hoomakaukau ana ia laua uo ka laua huakaʻi hoomaha ahiki i ka loaa anao ka manao ia Mrs. simoa e lilo o Habati i hunonakane nana no kona nana ana mai he kanaka opio kino ikaika o Habati a o ka loaa ane o kekahi hunonakane kino ikaika nana e kokua aku ia laua i loko o ko laua mau la o ke ola an he mea nui loa ia iaia oiai oia e ola ana. No na manawa lehulehu ka makuahine ame ke kaikamahine o ke noi ana mai ia Habati e hoea mau aku i ko laua home i kona mau manawa kaawale apau a he kono oluolu loa ia i ka manao o ke kanaka opio. He loa no kela wahi a ke kanaka opio e holo aku ai no ka home o no kela wahi a ke kanaka opio e holo aku ai no ka home o na lede ma kahi kokoke i ke kuahiwi aka aohe loa o ia wahi i ke kono a loko eia nae i kana nana ana he hana hiki ole ia iaia ke hooko aku no ka mea e paa mau ana oia i ka hana aohe nanawa kaawale a he loa no hoi kela wahi e holo ai a hoi mai. i na lede i haalele mai ai i ko laua home no ka holo ana aku no ko laua home kuahiwi aole no i nele na haupuupu aloha ana i loko o laua pakahi no ke kanaka opio a no ia aku e ike ia laua he mea pono ia Habati e hele mau aku e ike ia laua i kela ame keia la ke huli hoi mai laua no ke kulanakauhale. Mahope o ka hala ana aku o na lede no ko laua home kuahiwi ike iho la ke kanaka opio i kona mehameha me ka hookaumaha pu ia o kona noonoo aka nae mahope o kona noonoo ana o ka eono pule a na lede e kaawale aku ana aole no ia e loihi loa ana a kaahope ae a he manao lapuwale wale no nona ka hookaumaha wale ana iho no iaia i loko o ia manawa no laila hoopau ae la oia i ka noonoo nui ana aku no laua. i loko o ia mau pule ua hoolele pau oia i kona noonoo ame kona manawa maluna o kanahana no kona makemake e loaa mai na dala hou elima i ka pau aua o na mahina ekolu, elike me ka Mr. Hale bakona o ka hoike ana mai iaia in a oia e hana ana a ku i ka makemake o kona haku. i loko o ia mau la ua hoike mau aku oia i kona manao hana me ka hoopono imua o kona poo Mr. Laiki e haawi mau aku ana oia i kana kokua iaia ma o ka hana ana aku a oi mahope o ka manawa mau e pau ai o kana hana i kona manawa e ike aku ai i ka nui loa o ka MR. Laiki i kona hilinai maluna on a a o kekahi kumu o kona haawi manawalea wale ana i kona manawa i mea e nui aku ai ka makaukau e loaa iai aina ka hana no ka mea ma kana noonoo ana iho malia he manawa no e hiki mai ana e pii aku ai oia ma ke kulana e paaia ana e kona poo ia manawa. Ma kela ahiahi Poaha ua hoea aku la na lede Mrs. Simoa ame kana kaikamahine i ko laua home kuahiwi. No Mrs. Simoa elike me ka kakou i ike mua ae nei he wahine akamai loa oia i ke kelalole. Ua hoomaka oia ia hana mai kau e loaa iaia ma ka hana no ka mea ma kana noonoo ana ahiki hoi i ka lilo ana iaia o kekahi halehana nui me ka hoahu pu i kekahi huina dala nui mawaho ae oiai oia e hana ana. Aneane elima makhiki mamua aku o ka weheia ana o keia moolelo ua kuai ia eia kekahi apana aina a ua kukulu aku la i kekahi wahi hale nuku ma haki e kokoke aku ana i kekahi pili kokoke aku i ke kuahiwi Adironadaka a ia wahi hale laua e hoi mau ai e hoomaha i ka manawa wela o ke kau no kekahi mau pule i ka makahiki. Ma na manawa apau a laua e hoi ai ilaila e hoomaha ai e loaa mau ana ia laua ka hauoli o ka noho ana no ka mea he oluolu ke ea ma ia wahi a o kekahi no hoi ua kaahele aku ka hana nana e hoouluhua mai i ka noonoo a ua kaawale pua ku ma kahi huʻihuʻi o ke ea e uiha ole ai i ka wela O ka Mrs. Simoa mau hooikaika ana a pau aole nona wale iho no aka no ka imi pu ana kekahi e loaa i kana kaikamahine ka naauao ame kona pono ma ia hope aku oiai oia e noho kane ole ana a ma ka Helena nana aku no hoi i kona makuahine aohe wahine oluolu a malama maikai iaia elike me kone makuahine. Ma ko Helena noonoo nona iho aole kona makuahine he wahine uʻi wale no aka he wahine naauao a akamai pu ma ka hookele ana i ke ano o ko laua noho ana me ke akenui o kona noonoo e loaa ia laua ka noho kuokoa ana i mea e loaa pu ai iaia ka noho kuonoono ana ma ia hope aku me ke kaukaʻi oia a na haiʻi e malama mai. Ua ike oia i ka nui o na hakoko ana a kona makuhine me na pilikia he nui o na manawa i kaahope aku a pela hoi me kona haawi ana i kona kino kona manawa ame kana noonoo nui ana maluna o ka hana i mea e puka laelae aku ai ma kela aoao a loaa ka lanakila i mea e loaa ai iaia ka naauao a aole no hoi kona makuahine e manaka iki ana i ka imi anaʻi na mea nona e hauoli ai a e hookaawaleia ae ai na manaʻo pilihua mailoko aku o kona noonoo elike me ka hiki iaia a mawaho ae o keia mau mea e kamailio mau ana kona makuahine iaia i na alahele apau e loaa ai iaia ka pomaikai ame ke ola hauoli ana ma ia mua aku.

Aohe a laua mau kauwa na lakou e lawelawe mai i ka laua mau hana hana kino no laua i na hana maloko iho o ka home a he mea hauoli iho la no ia ia laua, aole e lilo ka noonoo i na mea e ae, wahi a laua. Ma ka manawa e pau ai o ka laua mau hana maloko o ka home, oia ka hoomaemae ana ialoko o ka hale ka humuhumu ana a pela aku, e hoohala mau ana laua i ka manawa aku i koe o ka la ma ka heluhelu buke ana na buke maikai e hoonauaoia mai ai ia laua a i kekahi manawa aku i koe o ka la ma ka heluhelu buke ana a i ole hana lihilihi paha a i ko laua manawa e maluhiluhi ai ma ia mau hana e hele holoholo aku ana laua i loko o ka ululaau no ka honi ana aku no hoi kekahi i ke ko mai o ke ala o na lau laau paina ame na lau uliuli o ka nahele. O kekahi mea hoohauoli loa mai ia laua oia ka loaa o kekahi mau hoaloha e noho kokoke mai ana ia laua ilaila kekahi hapanui o ko laua mawa e hoohalaia ai me lakou ma ka nanea ana ka himeni ana a no ka mea he nui a lehulehu ko Helena mau hoakula e noho kokoke mai ana ma ia mau wahi a he nui no hoi ka poe waiwai mai Burukeline mai e noho kokoke mai ana malaila a mai Nu loka mai kekahi poe nolaila ma ia ano aohe o laua makaʻu ana ae i ka mehameha. Ma kekahi mau wahi e pili kokoke mai ana i ko lakou mau kauhale he nui na kahua paani koroke golf ama tennis a he lehulehu na manawa a na lede ame na keonmana e hoohala manawa ai ma keia mau paani. Mawaho ae o keia he hololio kekahi hana lealea a na lede ame na keonimana e pii ai i ke kuahiwi i ke ao a ma ka malamalama o ka makhine hoi i hele aku ai i loko o ka ululaau no ka ohi ana mai ia maloko o kekahi mau hale nunui. Ma keia manawa a na Simoa o ka hoea ana aku he mau hale hou ka laua o ka ike ana aku e kukuluia mai ana a ua paa kekahi mau hale ma ka makahiki mamua aku a ma kahi e kokoke mai ana i ko laua hale lehulehu wale na hale hou i kukuluia a e hoomakaukauia mai ana e kukulu a ke hele loa aku la ia wahi kauhale uuku a laua i ike ai mamua i ka palahalaha loa. Ma kekahi kakahiaka ua hele pu aku la a Helena me kekahi o kona mau hoaloha i ka lawaiʻa maloko o na lokowai ma kahi kokoke mai i ke kulankauhale a i kone makuahine hoi i hele a kuai i loko o ka ululaau no ka ohi ana mai i kekahi mau limu kau laau me kana pohoie ma kona lima. Ma ia hele ana ua lawe pu oia i kekahi buke me ia me ka wahi ana e hele mau ai oia wale no i ka manawa ana e makemake ai e noho hookahi. Ma keia manawa @ua loaa iaia ka lamalama mai o ka helehelena no keia loli ana ae la paha o ko laua wahi e noho ai me ke kaawale pu aku o ka hana e hoopapau aku a ua loaa iaia ka maha no ka hauoli i loaa iaia. ua kaawale mai kona helehelena aku kela ano kaumaha a ua ikeia aku ka ula ohelhelo mai ma kona mau maka me ke ano hoihoi a he like kana hele ana me he mea la he kaikamahine wale no oia oiai oia e hele ana maloiko aku o ka ululaau. Ma ka hoopokole ana ae i ke kamailio ana nona he uʻi maoli io