Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 5, 4 Pepeluali 1921 — Page 1

ʻaoʻao PDF (1.36 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Owai o Lakou Nei Ko Kakou Kiaaina? Haule Ka Mama O Kahanamoku ia pua kealoha. Hoohauleia ka Manawa i Auia e Kahanamoku no ka Pahu o 100-I-a e Pua Kealoha HAAWI O KAHANAMOKU I NA HOOMAIKAI IA P. KEALOHA. Manao Koonei Poe i na Laua e Heihei Au hou e Kaa Ana no ke Eo ia Duke Kahanamoku.

                        O ka nuhou hoopihoihoi noonoo i ko Honolulu nei poe, e ka loaa ana mai i keia kulanakauhale, ma ka Poakahi aka la i hala, mai Aukekulia mai, o ia no ka ahai ana ae o Pua Kealoha, i ke ao ma ka pahu heihei au o hookahi haneri ia, me ka hoohaule pu ana i ka manawa mama loa i auia o kela pahu o Duke P. Kahanamoku, ka moho naua i paa i kela hanohano no na makahiki he umi, ahiki i ke kailiia ana aku la o ia hanohano e Pua Kealoha.

Penei iho ka lono kelekalapa o ka hoo@naia ana mai, e hoike ana no ka lilo ana o Pua kealoha i moho no ke ao nei, no ka pahu o hookahi haneri ia: @ADELAIDE, Aukekulia, Ian. 31.__ @keia la i hoohauleia iho ai ka manawa mama loa o 10 0 ia, e Pua Kealoha o Honolulu, Hawaii, ma ka hiki ana iaia ke au i kela pahu iloko o 52 1-5 @ekoaa @@ ka manawa o @@ @@@@@ no kela pahu, ua p@@ ia ia e Duke Kahanamoku o Honolulu no, ma ka heihei au i malamaia @@loko o ke awa o Honolulu i ka 1917.

            Mamuli o ka hiki ana mai la ia Pua Kealoha, ke au i ka pahu o hookahi haneri ia iloko o na sekona he 52 ame 45 sekona, ua kaili mai oia i kela hanohano mai ia Duke Kahananmoku mai, ka moho o ke ao nei, nana i paa i ka hanohano no na makahiki he umi ae @ei i hala.

            Mamua aku o ka lilo ana mai o ka @hoa moho o ke ao nei ia Duke Kahanamoku, no kela pahu, o Daniels ka mea e paa ana i ka inoa moho no kela pahu. O ka manawa i auia eia he 56 sekona, me ka manaola, aole he mea mana e hoohaule iho i kona manawa, aka nae i ka makahiki 1911 iloko o ka mahina o Sepatemaba, ua pii ae o Duke Kahanamoku mai na anuu haahaa mai ahiki i kona lilo ana i moho @@ ke ao nei, ma ka hiki ana iaia ke au i ela pahu, iloko o 53 sekona paa; na like me ekolu sekona ka haule iho @ k@ Mc. Daniels manawa.

            Mai kela wa mai i loaa ai ia Kahanamoku kela mau sekona no ka pahu o @ookahi haneri ia, aole loa he mea na @@ i kii mai a kaili aku i ka inoa moho mai iaia aku, ahiki wale no i keia wa ! oili hou ae la ia moho o Hawaii nei.

            He keiki opiopio wale no o Pua Kealoha nona na makahiki he umi-kuma-mawalu, a ua manaoia, elike me ka pii ae o kona kino i ke kanaka makua, pe@@ aku ana no ka oi o kona mana i ka au.

            Aole i hoomaopopola ko Pua Kealoha mama i ka au, ahiki i ka wa i malama ia ai na heihei au maloko ae nei o ke awa i ka 1919, ma ka manawa i hoohaule ia aku ai o Norman Ross eia, ma ka heihei au o 50 ia. He 25 sekona a Pua Kealoha i au ai no kela pahu.

            Ma na heihei au lehulehu i malama ia ai ma Belegiuma, kahi a na moho au kaulana o ke ao nei o ka hoea ana ae malaiia, e hahani mau ana o Pua Kealoha mahope o Duke Kahanamoku. Haawi i Kona Mahalo

            Ma ka manawa o ka hoea ana mai o ka nuhou no ka lilo ana o Pua Kealoha i meho no ke ao nei, ma ka pahu o hookahi haneri ia, aohe mea a Duke Kahanamoku e olelo ae ai, koe wale no kona haawi ana ae i kona mahalo me ka hoomaikai, no ka loaa ana o kela hanohano ia Puea Kealoha.

Eia na hoaloha o keia mau moho o Hawaii nei, ma ke kulana kanalua no ka @@ea oiaio nana e paa i kela hanohano: no ka ma ma ka manaoio o na hoaloha o Duke Kahanamoku, in a no ka au like o Pua Kealoha me Kahanamoku, e hiki ana no i ka moho mua o ke ao nei, ke kupale iaia iho, mai ke kailiia ana aku o kela inoa mai iaia aku.

            NUI NA INOA I LOHEIA NO KE KULANA KIAAINA

Haawi ka Aoao Kalaiaina Repubalika Maanei i na Kakoo Piha Ana i ka Elele Kuhio

O FARRINGTON KA MOHO E HOOIKAIKAIA NEI I KIAAINA

Loheia ko Kuhio Ku-e Ikaika Loa i Kela Inoa ke Hoopau Oia i Kona Manao Holo

            Ke hookokoke loa mai nei i ka manawa e pii ae ai o Senetoa Harding ma ka noho Peresidena no Amerika Huipuia, ma ka la 4 o ka mahina ae nei o Maraki, a mamua o kona hopu ana aku i na kaula kaohi o ka hookele aupuni ana, aole i noho mali ewale ko Honolulu nei poe, ana ka noonoo ame ka hana ana aku i kekahi mea e pili ana i ka ninau kiaaina no Hawaii nei, no ka mea iloko o keia mau la i oili ae ai he eono mau inoa, i manaoia o kekahi o lakou ka i kupono no ka noho kiaaina o Hawaii nei, ma kahi o Kiaaina McCarthy.

            Ina he Peresidena Demokarata ka i koheia iho nei no Amerika, aole he kanalua ana no ka hoomauia aku o Kiaaina McCarthy, ma ke kulana ana e paa nei i keia wa, aka i ka pii ana ae he Peresidena Repubalika ma ke poo o ke aupuni o Au@@ka Huipuia, na ili iho ke koikoi maluna o na Repubalika o Hawaii nei, ka wae ana ae a kakoo ana aku i na kanaka a lakou i manaolo ai, ua kupono ma ka noho kiaaina.

            Ma ka hookohu o Kiaaina McCarthy, aole e pau kona noho kiaaina ana ahiki i ka la 6 o ka mahin ae Mei, 1922; me kona kakali ole nae a hoea mai ia manawa, ua hoouna e aku oia i kana palapala wiho oihana, ma ka mahina o Iune ae nei, mahope iho o ka hookuu ana o ka ahaolele kuloko, no kona manao, he mea maikai, ka haawi e ana aku i manawa no ka Peresidena Harding e noonoo ai i kekahi kanaka kupono ma kona wahi, ke waiho iho i ka noho kiaaina no Hawaii nei.

Kakoo ka Aoao ia Kuhio

            Maluna o keia ninau kiaaina, aole i noho wale na Repubalika ame na kanaka lawelawe oihana o Hawaii nei, aka ua hoonioniia aku ko lakou mau noonoo, e wae aea e kakoo aku i kekahi mau inoa a lakou i manaoio loa ai ua kupono e lilo i kiaaina.

Ma ka aoao nae o ka Aoao Repubalika o Hawaii nei, o ka Elele Kuhio hookahi ka moho i haawiia aku na kakoo piha ana, ua kona hookohuia mai i kiaaina, a alai nae ua mahae no ka manao o kekahi mau Repubalika no kela inoa, aka ma ke ano nui, ua kaaka hapanui o ka aoao kalaiaina, ma ka aoao e kakoo ana iaia no kela kulana.

            Kue ka Poe Lawelawe Oihana

         Ma ka aoao nae o na kanaka lawelawe oihana o Hawaii nei, ua kue ika-ika lakou no ke kohoia mai o Kuhio i kiaaina, o ka lakou kumu kue, o ia no kona kupono ole ma ia wahi, no ke kumu, eia ke pahola nei ka ninau hookae lahui ma ka Pakipika i keia manawa, nolaila i kanaka oi ae o kona makaukau me ke kupono ke noho ma ia wahi, i hiki ai iaia ke imi aku i na alahele e ala ole mai ai he mau pilikia nui ma keia mua aku.

         I waena o na inoa i noonooia e ka poi lawelawe oihana i na la aku nei i hala, ua manao lakou o Walter F. Dillingham, A. G. M. Robertson, Alfred L. Castle, A. L. C. Atkinson, R. W. Shingle ame Wallace R. Farrington, o lakou ka poe i kupono e noho i kiaaina no Hawaii nei, aole hoi o Kuhio.

         Mawaho ae nae o A. L. C. Atkinson ame W. R. Farrington, ua hoole ae ka nui o na moho no ko lakou makemake ole e noonooia ko lakou mau inoa, a waiho aku no ke kulana kiaaina.

         No ka hooikaika ana nae i ka inoa o Mr.Farrington, no ke kulana kiaaina ua hoouna okoa ia aku nei ka Loio M. F. Prosser, e kekahi poe lawelawe oihana no Wakinekona, no ka imi ana i ka ikaika o kela moho malaila, me ia ikaika e ku an amahope o keia moho, e waihoia aku ai kona inoa imua o ka Peresidena Hardina.

EONO MOHO NO KE KULANA. KIAAINA

J.K. KALANIANAOLE

A. G. M. ROBERTSON

UA OI AKU KA NUI O NA BEBE I KANAUIA MAMUA O NA MAKE

         Iloko o ka mahina o Ianuari i pauma ka Poakahi nei, he 334 ka nui o na hanau i hoikeia ae i ke keena o ka papa ola noloko iho o Honolulu, he 82 ka oi aku mamua o ko ka mahina o Dekemaba, elike me ia i ikeia ma na huahelu i hoopaaia maloko o na buke a ka lunahoopaa o na hanau, mare ame make o ka papa ola toritore, Miss M. Hester Lemon.

         Iloko o ka mahina o Ianuari he 128 ka nui o na make i hoikeia ao, a me he mea la e oi aku ana mamua o keia, no ka mea, he mau make kekahi ma ka auwina la Poakahi nei i komo ole ae i ka manawa kupono e hiki ai o loaa ka huina nui maopopo o na make. O ka heluna nui o na make no ka mahina o Dedemaba, he 112, ma keia mau huahelu e ikeia iho ana ua oi ae ka nui o na make iloko o ka mahina o Ianuari mamua o ko Dekemaba, he eha poe i make i ka mai flu i hoikeia ae no Honolulu iho.

         Ma na lahui o keia malalo nei ka huina make o kela ame keia: Na Hawaii ame na hapa-Hawaii, 50; na Kepani, 27; Pake, 17; Pukiki, 12; Amerika, 9; Pilipino, 3; Korea, 3; Paniolo, 3; Kilibati, 1; Poto Riko, 1.

         No na mare noloko iho o Honolulu i hoikeia ae he 87: no ka mahina aku o Dekemaba he 110.

HOI MAI O O. O. SMITH ME KE OLA KINO MAIKAI

         Ma ka pule aku la i hala he maʻi nawaliwali loa ko Wm. O. Smith i hoike ia mai i ke kaona nei; aka nae na loaa iki ae iaia ka maha a ua hoi mai i ke kaona nei malona mai o ka mokuahi Wilhelmina o ke kakahiaka Sabati nei mai Mani mai, a ke noho mai nei ma kona home me ka oluolu maikai. No kona maʻi i kauohaia mai ai o Mrs.Smith e holo aku i Maui, a oiai ua loaa ae ka maha i kana kane, ua hoi pu mai oia, a pela me ke Kauka A. C. Rothrock o ka kalemaʻi o Paia. Ma kekahi la o ka pule aku la i hala, no kela maʻi o W. O. Smith, ua kauohaia mai ke Kauka J. R. Judd o keia kulanakauhale e holo aku no Maui, a ua holo iʻo aku oia, a ma kekahi mau la mua o ka pule aku la i hala kona hoi ana mai.

A. L. C. ATKINSON

WALTER F. DILLINGHAM

HOOPA'IIA KA LOIO MURPHY NO KA HOOWAHAWAHA AHA.

         I kulike me ka hoakaka a ka Nupepa Maui News o Wailuku o ka Poalima aku la i hala ua hoopaʻiia ka Loio Murphy he $25 no ka hoowahawaha i ka aha mamuli o kona hoea ole ana ae imua o ka aha kaapuni ma ka manawa o ka noho ana ma ka Poakahi aku ame kekahi hana kuhihewa i hanaia a i lilo ai i mea e kauohaia aku ai no ka kiure e hele mai ma ka Poalua aiai nae aohe hihia a ka aha i makaukau na lakou e hoolohe ai.

         Ma ka hoakaka ka a ka loio Murphy no kona kumu o ka hoea ole ana ae mamua o ka aha kaapuni ma ka Poakahi, oiai ua haalele na kanaka na laua i bona i kekahi mau lawehala a he mea pono iaia ke hana aku i kekahi mau hana hou i mea no ia mau lawehala o pono ai. Mamua ka o kona haalele ana aku ia Wailuku no ka holo ana ae no Lahaina, ua hoao mua oia e hui me ka lunakauawai ame ke kakauolelo o ka aha kaapuni, a e hooponopono meia aha i hiki ai oia ke waiho aku i pane dimara ma ka hihia e paa ana ma ka papa kuhikuhi hana a ka aha, a in a e hoole ia mai ana kana dimara, alaila ua hiki iaia ke hoopau i ke kiure ana ka hihia e noho mai ana ma kekahi ia ae.

         Ma kekahi ano ua ala ae he hana kuhihewa, ua laweia mai he maheleolelo mai Pala mai, a ua kauohaia na kiure e akoakoa mai ma kekahi kakahiaka nui ae, a oiai aohe hihia, ua hoolilo wale ia na dala o ka lehulehu o ke Kalana o Maui me ka waiwai ole.

MAKE IA HOALOHA KAHIKO O NA HAWAII

Mahalo ae nei o Pearl City (Manana), ma ke anmoe o ka Paokolu aku la i hala i pauaho mai ai o Abe Ioane (Abbie Franses Johnson) i keia ola ana i ke kanawalu o kona mau makahiki.

         He kaikamahine oia na Mr. ame Mrs. Edward Johnson, i noho ma Waioli Hanalei, Kauai mamua, a i kamaaina i na Hawaii kahiko e ola nei i keia wa.

         O Abe Ioane kekahi o na wahine hooikaika i na hana maikai a i haawi aku i kana mau kokua ma ke alakai ana i kekahi mau hawaii lehulehu, e lilo i poe holomua ma ko lakou noho ana, a iaia i haalele iho ai i keia ola ana, ua waiho iho ioa, he heluua nui o kona mau hoaloha mahope nei, e kanikau aku nona.

A. L. CASTLE

W. R. FARRINGTON

KA HUINA DALA NUI A KA OIHANA KAUA I HOOLILO AI MAANEI

Maloko o ka hoike a ka oihana kaua aina no ka makahiki i hala he $6,718,448.95 ka Amerika o ka hoolilo ana maloko o Hawaii nei i ka 1920, elike me ia i hoopukaia ae ma ka Poalua nei.

Hoko o na mahina eono hope i hala o ka 1920, he $1,445,368.60 i hoolilo ia no ka ukuhana o na koa, he huina i aneane elike aku ka nui me ka huina i ekuia i na mahina he 12 mamua aku.

         No ka puali a ka puuku, he $1,127,920.48 na hoolilo no ka makahiki i pau ma ka la 30 o Iue, 1920 a ma na mahina hopo eono o ka 1920, he $1,097,478.00.

         E hoike ana na hoolilo e ae o ka oihana kaua aina ma Hawaii aneane e palua iloko o na mahina hope eono, mamuli keia o ka pii mahuahua hou ana ae o ka heluna o na koa i komo mai i Hawaii nei, na lako o ka oihana kaua a pela me na waiwai apau.

         Iloko o ka makahiki e pau ana ma ka la 30 o Iune, 1920, he $43,24959 i hooliloia aku no ke ao ana i na koa ma ka oihana hana ike.

KE PAHOLA MAI LA KA MA'I FLU MA MAUI.

         Ma ka lono i hoikeia mai i Honolulu nei ke mahuahua loa mai la ka pahola ana a ka maʻi flu ma Wailuku a ma Maui Waena ame Maui Hikina, eia nae, oiai ua ikeia he maʻi ikaika ia me ke kaliholiho o ka poe e loaa ana ia ano maʻi, eia nae aohe ikaika loa o ka luku ana a ia maʻi i nei makahiki elike me ko na makahiki i hala, wahi a ka Nupepa Maui News o Wailuku o ka Poalima aku la i hala. Ma ka oleoia he elua mau mea i make ma ka apana o Makawao ma kekahi manawa kokoke aku nei i hala, aohe nai i hoikeia ae i na luna aupuni o ka papa ola ma Maui, a ma kekahi mau lono aole wale i h oikeia ae he lehulehu ka ka poe i loaa ia ano maʻi ma kela apana.

         Ma k@a ke Kauka Wm. Osmers mea o ka hoakaka ana ae ma na apana o Wailuku ame Waihee ka mahuahua loa o ka laha ana a ka flu, o kahi ka i paola ai aole i like ka ikaika i nei makahiki me ko na makahiki i kaahope aku, he ano lahilahi mai ka keia mamua o ko na makahiki i hala.

HOPUIA HE ELUA MAU KOA NO NA KUMU HOOHUOI

Kau na Hoohuoi Ana a na Luna Aupuni Maluna o Laua no ka Make Ana o Geo. Markham

IKE HE KIAKAA O LAUA NA KOA A MARKHAM I LAWE AI

Ma ka Oleloia ua Ae Okoa Kekahi o Kela Mau Koa he Ohua Oia i Laweia e Markham

                   Ma ka Poaono aku la i hala, i paa ae ai he elua mau haole koa, o ka pualikoa helewawae kanakolu-kumamalima i ka @opuia, a hoopaaia aku hoi laua maloko o ka halepaahao o na koa ma Leilehua, malalo o na kumu hoohuoi o laua ka mea nana i pepehi ia George Markham Jr., he keiki kiakaa opio o ka loaa ana aku maluna o kona kaa otomobile, i loko o ke kulana nawaliwali ma ke kakahiaka o ka Poaha o ka pule aku nei i hala.

         He mau koa keia, aole noloko o ka puali hookahi, aka he puali okoa no ko kekahi, a pele no hoi ko kekah , he mau koa @ike ole no hoi keia o ko laua mau makahiki, he hookahi koa opio @ he hookahi koa @@.

         Ma na mea i hoikeia m@@ Leilehua mai he hookahi kumu o ka loa @@@@ kela mau @aole koa, mamuli no ia o ka ike ana o kekahi o na kiakaa o na kaa otomobile hoolimalima ma ka Paka Bihoopa, i na haole koa, o ka hoea ana aku ma ka hora 2:40 o ka wanaao Poako@ a ao ae ka Poahi, a hoolimalima aku la i ke kaa o George Mrkham Jr., no ka hoihoi ana ia laua no Leilehua.

         O keia kiakaa ka mea o ka hele ana no Leilehua, a mailoko mai o ka nui o na koa, e ku laina ana i loko o ko lakou mau puali, i kuhikuhi aku ai keia kiakaa, i na haole o ke kau ana ma ke kaa o Markham, a i kohoia ai, o laua na mea na laua i hookau aku i ka poino maluna o Markham opio.

         Ua hoopaa kaawaleia kela mau koa, me ko laua ae ole ia e hui a kamailio kekahi me kekahi, ahiki i ka wa e laweia mai ai ko laua mau hihia e noonoo.

         Mai leilehua mai no kekahi hoike i loaa mai, e hoakaka ana, no ka ae ana ae ka o ka haole koa opio, ola kekahi o na ohua i kau maluna o ke kaa o Markham opio, ma kela wanaao o ka po Poakolu, a aw ae ka Poaha, a no ke koa @oo hoi o laua, aole ana mea o ka hoakaka ana ae, koi wale no ka noke i ka uwe maloko o kona kaena paahao.

         No ke ake ana e loaa pono keia mau koa i manaoia na laua i hoopoino aku i ke ola o Markham opio, ua lawe ao na aliikoa i na keehina wikani, ma ke hulu ame ka n@ii pono ana aku, me ke kokua pu ana mai i ke oihana makai, e hoea mai ai i ke kuekaaia ana ae o kekahi hana pohihihi loa, i lawelaweia, ka mea nana i hookau aku i ka make maluna o keia kiakaa opio.

(E nana ma ka Aoao 4.)

KAAWE HE KOREA IAIA IHO A MAKE.

         No ke ko ole o ka iini o kekahi Korea nona ka inoa o S. Suen Hun Young, e lawe maoli ae i kona ola, ma ke oki ana i kona puu me ka pahi, i kaawe okoa ae ai oia iaia iho, a make ma ke kakahiaka o ka Poaono aku la i hala.

         Ma ke alanui Liliha@kahi noho o kela Korea, ma ka Poakahi, o ka pule aku nei i hala, ua oki ae la oia i kona puu me ka pahi, me kona make ole nae, aka no ka poino i kau aku maluna on a, ua hoihoiia ae oia maloko o ka halemaʻi o na ulia poino, a malaila i lapaaula mai ai oia, ahiki i ka hoihoi loa ia ana aku noloko o ka Halema' Moiwahine.

         Iloko ae o ke kahaha o ka poe e noho hana ana maloko o kela halemaʻi i ko lakou wa i hele aku ai maloko o ka rumi auau o ka halemaʻi, ua loaa aku la kona kino e lewalewa mai ana.

         Aole i maopopo ke kumu nui o ka makemake ana i kela Korea e lawe ae i kona ola, koi wale no ke kohoia ana aku mamuli mai o ka loaa ole iaia o ka opiuma, ua ku a hehena maoli kona noonoo, oiai he men ka oia i m@@ i ke puhi opiuma.

HANAIA HE KI PU MA KA PO O KE SABATI I HALA

Pakele Nae ke Ola o ka Mea i Ku i ka Pu me ka Weheia Ana o ka Poka a Hemo

PAAMAI KA MEA KI PU I KA HOPUIA E KA OIHANA MAKAI

He Manao Lili Kahiko ke Kumu o ke Ala Ana Mai o Kela Hana Ki Pu i Kona Enemi

         Ma ke alanui Young, ma ka hora chiku o ka po Sabati aku la i hala, i hanaia ae ai he ki pu, maluna o kekahi haole nona ka inoa o Clarence W. @@@, me ka paa ana nae o H. F. N@@@@@@, i ka hopuia e na makai, ma ka hora umikumamakahi a oi o ke kakahiaka o ka Paokahi nei.

         Ua komo aku ka poka o ka pu o ke kiia ana aku iloko o Ru@ ma kona aoao akau, mawaena o na iwiaoao oiwa, me ka holo pahiʻa ana aku a paa malalo o ka iwihoehoe.

         Mahope koke iho o ka lawelaweia ana o ke@a ki pu, i hoikeia no ai ka lohe i ka oihana makai, a iloko o ka manawa pokole loa i hoea ae @ ma kanaka o ke aupuni, me ka @@@@@@@, @@@ o @@@@@ i po@@@, @@ @@ @@@@@ @@@ @ha poino, a mailaila aku no ka @alemaʻi Moiwahine, kahi i weheia ai ka poka, me ka maalahi loa.

         Ua kaa pu aku no hoi malalo o ke malu o ka oihana makai, ma kela po o Mrs. Mythel Rub, ka wahine ma@e i okiia mai kana kane mai ma @a makahiki aku nei i hala, pela me kekahi wahine okoa aku o Mrs.Hampsted ka inoa.

         O ka moolelo e pili ana ao kela ki pu, elike me ia i hoakakaia ae @ Mr. C. W. Ruh maloko o ka halemaʻi, penei no ia:

         Ma kela po Sabati, ua hoea aku ia ke kaikamahine @@k@ a kela haole nona na makahiki he ekolu, no ka ike ana iaia, ma ke alanui Young, kahi i noho ai o kona mau makua ame Mr. am Mrs. Ruh o Columbus, Ohio, he mau malihini o ka hoea ana mai nei @o Honolulu nei.

         He maʻi ka ko kela kaikamahine, nolaila ua kelepona mai la o Mr. Ruh i ka makuahine o ke kaikamahine, oia kana wahine i oki ai, e hele aku no ke kiai ana i ke kaikamahine i ka po: ua hoole loa mai ka o Mrs. Ruh, i ka noho ana aku e malama i ke kaikamahine, aka ua makemake oia o kii mai a hoi hoi aku i kela kaikamahine, malalo o kana malama ana ma kekahi wahi okoa loa.

         He manawa pokole ka mahope @@o, na hoea iʻo aku la o Mrs.Ruh, me kekahi wahine okoa aku, no ka lawe ana mai i ke kaikamahine, no la kumu, ua kii aku la ka ua o Mr. Ruh i ki@@@ no ka owili ana ae mawaho o ke kamaiki, a i kona hoi ana mai o owili aka i ka kaikamahine, o kona wa ia i ike aku ai ia H. F. Nietert i ke ku mai ma kekahi aoao o ke alanui, me kona hele koke ana mai ka no kahi o ka hale, a hoomaka koke iho la ao laua o lawelawelima, ahiki i ke ki okou ia ana oe o ka pu, me ke komo ana au o ka poko iloko o ke ki@o o Mr. Ruh.

         He elua ka manawa o ke @@@@ @@@ o ka pu, me ka a ana ao o ke a@i i ka lole moepo o kekahi wahine, i holo mai i ka wa o kela uluaoʻa, ela @@@ ua palekana no oia, mamuli o kona kimai okoa ana i ke ahi a pio.

         Aole keia i ka mua loa o ka hanaia ana o ke ki pu e Mr.Nietert, aka o ka m@a loa, ma ka la 24 o Feberuari, 1920, ma ka home e noho ana o Mrs. Ruh mawaho ae nei o Pu@@hou, ma ia manawa nae, aole i ku o Ruh i ka poka, mamuli o kona holo ana mailuna aku o ka hale.

         Imua o ke kiure kiekie, ma ka la 12 o Mei, 1920, i loaa ai he hoopii a@@wa e kue ana ia Nietert, no ke ki pu, Mahope mai o keia ki pu mua, @@ hookomo o Mr. Ruh he hoopii oki @@@@ mai kana wahine mai, me ka ae ana o ka aha i kana hoopii, a ma keia manawa a laua e noho kaawale ana, i hana hou ia ai keia ki pu, @@ ka @@@ a ka manawa.