Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 51, 17 December 1920 — He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi.

\«.ic nae i lilo ka j»iha ana aku o na kaiīaka iloko o kela j : imi. i kinnn no Leola e kuha'u ilio ai, oiai he mea maa loa; ina oia e himeni ana, aia wale no kona noonoo apau j ::ialuita o kana himeni, nōlaila ua hoōpoina ae la oia i na jnea awau e h<x»puni ana iaia, he hoo'kahi wale no mea iloko | kōiia puuwai o ia kana hinieni e mele ana, a e hookani ana hoi maluna o ka piano. ' L'a lawa anei kou makemake e kuu hihopa maikai, no j kt l: ; himeni ana mai la a Miss Dale," i huli ae ai ka Haku | Haumona. a kamailio aku la i ka hihopa, e ku pu ana j :ne ia. ,• **lie ku i ka nani kona leo, a he kaili puuwai maoli no lioi ke ano o kana himeni ana." wahi a ka hihopa ,me ka piha hoihoi o kona mau maka. "Pehea. he makemake anei kou e lohe ia Miss Dole i ka himeni me kona hookani pu i ka i pai mai ai no 'kh Haku Baumona. "E noi akir ana au ia oe e kuu haku, ua lawa ae la ko'u himeni ana i keia po, malia no kekahi manawa okoa aku t hoolawaia ai ka makemake o kuu hihopa,' wahi a Leola, r.c kona hooinaopopo koke ana iho, ua hele oloko o kela -;rt n ]>iha iaa nialihini, a iaia nae i ike aku ai ika Lede Waka, i koke aku la: K oluolu hoi oe e ka Lede Waka e himeni mai ia kakou ?" "Aule paha he mea inaikai na'u ka hooko ana aku i kau ;i<t- Mi?> Dale, no ka mea ke hilahila nei au, no ka hiki ..īc- ia'u ke himeni a līke aku ka nani me kau himeni ana." Mai hoolalau mai hoi paha oe. e hoolawa ae oe i ka •nakemake o na malihini e kakali mai nei," i mau mai ai no . \J:ss Dale, i ke koikoi ana, a hui pu mai la 110 hoi ka Haku Baumona. ma ke koīkoi ana i ka Lede Waka, e hi-| . n<»laila hiki ole ho la i ua wahine nei k? hookololohe aku. u kona ku mai la no ia, a hele ae la no ka piano. i He wahine akamai ka Lede W r aka i ka hookani piano, i hakalia no a kau kona māu manamanalima iluna o ka papa ki. o ke kapalili aku la no ia, o ka mea apiki nae, ua kuemi loa aku la ka nui o na malihini noloko o ke keena iKK.kipa. mamuli paha o ko lakou kamaaina loa i ka liookani ana a ka Lede Waka, i ka piano. a pela pu hoi me kona himeni. » Oiai hoi ka Lede W T aka e hookani la i ka piano, ua komo mai la o Pilipo Daika, me ka hele loa ana māi, a ku iho la ma ka aoao o Leola, me ka pane ana mai o ua kanaka r>ei: "Pehea la e Miss Dale, ua loaa anei ia oe kekahi mau leo mele maikai loa maloko o keia mau pepa leo mele ? Owau j>onoi no ka mea nana i hoonohonoho i keia mau pepa mele, eia nae hoi, ua poina au i kahi i waiho ai, o na leo mele nanl k>a, me ka hele ana mai o ua o Pilipo no kahi r waihoia ai na leo meie, me ko Leola hahai pu ana mai mahope <.na, ma ke ano he hana paa rula ia, a mahope o ka lolelole ana iho o ua o Pilipo no kekahi manawa i na pepa leo mrle. kamailio ae la: "Ua laki maoli. i ka loaa koke ana iho la ia'u o na mele a'u i makemake loa ai" wahi ana me ka lolelole ana ae i na aoao o kekahi buke, me ka hoikeike pu ana mai hoi nnua o Leola. "Aōle au i moeuhane mua, i ko'u wa i hoonohonoho ai i keia mau pepa leo mele, e hoea mai ana ka manawa a'u e hoikeike aku ai ia oe e-Miss Dale." "Ke hoomaikai nui aku nei au ia oe e Mr. Daika." "Owau ka'u e olelo ae, no ko'u hoomaikai, no keia manaw;* !jo ka lilo atia ma ko'u aoao, ka hoikeike ana aku i keia mau pepa ieo meie." "No keaha iho la ke kumu?*' me ka hoomanao koke ana mai o ua o Leolā. i na mea a ke kauna wahine Hao o ke kamailīo ana aku iaia, no ka pipilipaa loa o ka noonoo o Sa Geofere maluna o Pilipo Daika. "Xo ka mea, ua piha loa au me ka hauoli, i ka 4ke ana aku ia oe. e noho haku ana ma keia kakela, ka hooilina oiāio k*a o Sa Geofere. M "Ma ka'u mau mea i lohe ai, owau ka mea nana i hoonele aku i ka !oaa ana ia oe o keia mau Avaiwai ,ina paha aole au, • oe ka hakn o keia kakela i keia la." "Pela no, aka nae, he mea no na'u e hauoli nei, i oi aku mamua o ka mea hiki ia'u ke hoakaka aku imua ou, no ko'u hooneleia ana mai me keia mau waiwai, no ka mea, pela wale no i hoea mai ai i ko'u īke ana ia oe e Miss Dale." "Ina aole au, ua maopopo loa, o oe ka haku o ke Kakela 1-ome nei," wahi hou a Leola me ka hele a haikea kona mau papalina. ' **He mea oiaio ia, aka nae. heaha ka waiwai o ka loaa ana ī:»\i o keia kakela nahi, ina aole he hauoli iloko o'u. Mai manao iho oe e Leola, aia he wahi manao lili iloko o'u, no ka līlo ana, o oe ka haku o keia kakela, he hookahi wale no mea nui loa iloko o kuu puuwai, o ia no ka ike aku i kou -K«ho hauoli ana," alaila hoi iho la ka leo o ua kanāka nef a ī ka nanahe loa. me he mea la e hawanawana mai ana. a mamua nae o kona hoopuka hou ana mai i kekahi mau huaolelo. ua leomo e mai la ka Haku Baumona iloko. a i mai la: Mīss Dale, ke hoomakaukauia mai la he mau pakaukaa, no lqi paani pepa hahau ana, ua makaukau anei oe no kela ano lealea?" wahi ana, me ka hoopiha loa ia aku o Pilipo Daika» i ka hoōnaukiuki, no kela kahmahaia ana mai o ka laua mau olelo. oiai hoi o Leola i huli ae ai me ka haikea o kona helehelena, a paa aku la i ka Haku Baumona, ka mea hoi nana i hookomo aku i na manao hoohuoi iloko o ua haku opio nei. ua kamailioia kekahi mau olelo maikai ole e Pilipo Daika, pela iho la i hele ai a haikea ka helehelena o Miss Dale. Alakaī aku la ka >īaku Baumona no ke keena e ku mai ana o na pakaukau, no ka paani pepa hahau ana, a mahope o ka hoohala ana o na malihini, ma ka paani ana me ka pepa hahau, no hookahi hora, ua hoea mai la i ka wa e huli hoi aku ai na malihini no ko lakou mau home. Aia na kaa lehulehu ke kakali niai la mawaho o ka hale, ke nana aku, moe kaoo, i kau a mea o ka hele a loihi ka laina o na kaa, a iwaena o ka poe hope loa o ka haalele ana iho i ke kakela o Pilipo Daika ame kona kaikuahine, me ka Lede W'aka kekahi. a oiai ko laua kaa. e holo ana me ka malie, kulou aku la o Pilipo imua a ninau aku la i ka Lede Waka : "Pehea, ua kamailio aku nei anei oe ia Miss Dale, i na mea a kaua i kukakuka mua ai ?" **Ua hooko aku au i ka hanā au i hooili mai ai maluna o'u, a he mea na'u e kaena nei, no ka hiki ana ia'u ke hooko aku ia hana me ka makaukau apau i loaa ia'u." "Pehea, manao no anei oe. ua holopono kau mau hooikaika ana?" "Aole e hiki ia'u ke hooia aleu imua ou e Pilipo, no ka holopono o ka'u mea i hooikaika aku ai," wahi a ka Lede Waka,'me ka hoopinana ana ae i kona mau poohiwi a eluā, a hoomau hou mai la Lkana kamailio ana: "Ua hoolohe mai oīa me ka maikai i' kā'u mau olelo apau i kamailio aku

ai imua ona, a ma kahi o kona haawi mai i ka minoaka, a i

ole hoopinana ae paha i kona mau poohiwi, elike me ke ano na wahine o ke kulana hanohano, ua lilo mai la oia i mea

kupale no ka pono o Mf. Kinikēle, a ma ae hoi, me he mea la, e kapa okoa mai ana ofa fa'ii *i 'fca hoop\inipuni." ; „ .' ~ . Pupuku iho la ko Pilipo Daika may no'Ka'HO" lopono ole o ka haria ma ka aoao o kona k'aflhtfchihfc, a o la kana o ka paiie ana mai: , ; . "Alaila, manao aiiei be, āōte i mpti o Date, i kau mau mea apau i kamailio aku ai, iaia?" . . • "Pela maoli no ko'u ike'aku, no ka'.Mea'ia-u;e;npke 'iHu ana i ka hoonuinui, no ka hila\vai ;ifna\i X) Mr/*Kmikyi2.Jfne Pole Maderta, ua olelo okoa mai oia, heiiāHaka oiaio loā o Mr. Kinikele, a o ka hoike oiāio no olelo, o ia no ka olelo ana mai, ua lawe āku ka H'āku Baumona ia Mr. 'Kinikele i hoaloha oiaio lba, nona.". "Ea. o ka Haku Ba\irriona anei kekāhi iha'ka ana ia Mr. Kinikēle?" \vahi a Pilipo'Oāika, me -ka :i plipulai hou ana iho o kona mau maka. "Ae," wahi a ka Lede Waka, jrie ka nui ana iho o ; lcona hanu. "Ma ka'u koho aku, aia ka pilikia nui, ai ka holopono o na mea a kaua i hoolala ai, ma # o ke kpmo ana mai'la o ka Haku Eaumona. O kela hoohuoi ou no Kinikele, ke kauwa a Miss , Dale, mātiāo auy'aole. he hopohopo ana ilaila/aka aia ka hppohopo rio ka 'Hāku Baumona. Auhea oe e Pilipo, aole keia he wāhi hana inaalahi i k-a naiia aku, elike me ia a kaua i manāo ai i kinohi, aka he paio hahana loa keia, e konoia mai ai liaaw» ».kou piha maalea apau, i wahi e kaa ai ka lanakila ma.k.ou 7 a0a0." "Ua ike au i ke ano o ka'u mea e hana hei, a ua .paa loa kuu manao, e hoea niai ana ka lanakiīa ma koHi :aoap." "Pehea, aia anei he mau kumu ano nui loa. i paa ai kou manao no ke kaa o ka lanakila ma kou aoao?" . I "Pela ko'u manaoio, e paa mālie loa ana nāe au i ka\i mau kumu maikai loa, a i kuu wa e ike ai ,o ka manawa maikai iho la ia ,e ike auanei ka mea e hoao mai ana e paio me a'u. i kona ku i kahi o ka hoka," ālaila hāawi māi ta o Pilipo he minoaka, o ka mea i piha i ka epa, a kona kaikunane, a o ia kana o ka pane ana mai: , "Ke lana nei ko'u manao ,aole oe e Pilipo ,e hana aku ana i kekalii mea e hoohaahaaia ai kou inoa maikai." "He liookahi mea i kukuni paa ia iloko o kuu noonoo, o ia no ka holo mai o ke Kakela Lonie maluna o'u, rne ko'u nana ole i ka Haku P>aumona ,a ia Kikila paha. E lilo mai ana kela kakela ia'u, ame na waiwai apau o Sa Geofere, ina aole ma ke ano maikai, alaila ma ke ano maikai ° Ie " _ "Healia ke ano maikai ole au e kamailio mai nei e PiHpo? ,; "Mai ninau mai oe ia'u e kuu kaikuahine, aole au e ; hpikc aku ana ia oe i keia manawa. He hookahi mea au e nōonoe iho i keia wa, aia ma ko'u aoao ka lanakila, me ka nāna ole i ke ano o ia lanakila e loaa aku ana ia'u." "Mai pupuahulu oe e Pilipo, ma kau mau mea āpau i noonoo ai, o hoea mai auanei i kou-Aya;e mihi ai," wahi a ka Leele Waka, me ka paa anā mai i kekahi lima ma ka poohiwi o Pilipo. , . ■ . Papale ae la o Pilipo i ka lima o kona kaikuahine, niāi kona maii poohiwi ae, no ka mea aole ona hoihoi iki i na olele hoopohala a kona kaikuahine, a o ia kana i pane ai*. "Ive ike nei au, ua hele oe a piha me ka pihoihoi/mamuli paha o ka'u mau olelo o ke kamailio ana. aku nei. E Hoolana i ka manao e kuu kaikuahine, a e waiho mai oe i na mea apai maluna o'u, owau 110 ka i ike i ke alahēle e hiki ai<ia'u kt hoohoka aku i ko'u mau hoa paohioni ma keia hana nui." MOKUNA XVI. Aia kekahi olelo noeau a na kanāka Paniolo o kela; āu kāhiko, e olelo ana: "E waiho aku na ke'Akua e' kaiipāoiia ka mea pono, e lilo ana nae ia i mea e hoka ai kekahi." Aole i maopopo i ka mea kakau moolelo, kahi i lpaa ma ai o keia olelo noeau, ua like aku kona naauao ine. SolOmpna me ka pilipono loa o keia olelo noeau i ke Kakela Lome, s kaua e ike aku ai ma keia hope aku. j \ Malalo o ka hookele ana a Leoīa, i kona mau waiwai, ike maoli ia ka holopono, ka mea i ike mua ole ia ?i! nae, ua lilo ia holomua i mea e hoehāehaia aku ai ka/mahae o kekahi mea. . 1 . ✓Oiai o keia ka manawa mua loa i lawe ae ai o;Leplā, i.k< ko'iko'i o ka hoohana ana i kona waiwai, ua hoike mai pta kona makaukau Maoli, o kekahi mamul no ia o 'ka ioāi ana iaia o ka hoonaauao kiekieia; no ka mea i ka manawi a Mr. Foda, e hoākaka mai ai iaia i na mea f>Ui-loa i m waiwaipaa, ua hiki loa ia Leola ke 'hoomaopopo aku me ki pohihihi ole. - Ma ka manawa malaloT) Sa Geofere, ka hooltana ana i k« aina hanai holoholona, aole loa oia i ike ( iki, i' ka pomaika 'o kela liana, aka nae, i ka wa i kaa aku, ai ka. ho(sfhana malalo o Kikila Kinikele, ua hookahaha loa ia aku ka Wānae 0 Mr. Foda no ka holomua, me ka lilo no na kela amā'e 1 kona mau heolilo ponoi iho, me ke koe o kekāhi puka māhuhua i kela aine keia hapaha o-ka makāhiki. Ua lilo nae keia holomūa loa o ka airta. hanai hokAplona malalo o ka Kikila hoohana ana, i mea maikāi ole'ipa i ka manao o Kalaina, ke poo kuene. 0 keia kanaka ka mea nans e malama ana i ka ainahanai holohPlona, i ( ka wa q ola ana o Sa Geofere, a i kona make ana aku, ita mau no ka hoohana ana o Kalaina i kela aina, a o ka mea oiaio loa,. o na pon}aikai e loaa arta mai kela aina mai, ua holo pololei āku ia i keia kaI naka, me kona aihue ana mai na loaa like ole triai, a lawe nPna iho. , , . ' . He mau manawa lehulehu no ka Sa Geofere o ka nana ana i kana mau buke moohelu waiwai, a oiai nae he kanāka nui kela o ke dala, aole oia i hoopau manawa wale, ma ke kuekaa ana aku i kela ame keia itamii, aka ua manaoio mai oia, i na mea apau a Kalaina, e kamailio aku ai ia'ia. f He hookahi wale no kanaka i māPpopo ;i kela mau ,hana aihue a Kalaina, oik no o Pilipo Daika ,a oiai nae, aoie na Pilipo kela mau dala mahuahua a ke poo kuene e aihue ma(u ana, nolaila ua noho hamau loa oia, nokona ike "p Jhbea niāi ana ka la, e hoolilo aku ai oia ia Kalaiaina, i mea paāhank no ka hooko ana i kona mau manao lapuwale. r> . No kekahi manawa loihi, kela hoomau ana;-o Mp. lCa|aina i kaaihue, me ka loaa aku o na manao hoohuoi iloko ona, ua ikeia kana'hana kolohe, aka nāe, he mau mahina māmiia o ka make ana aku o $a Geofere, ua hēle holoholo wāValcu ■1a no o Pilipo no ka hāle e noho .o Mr. r Kalaina, me ka'loāa ana aku o ua kanaka nei, e hooponopono ana i kana mau buke moohelu waiwai.. , Ua hookipaia aku la o Pilipo Daika me ka hāuoli/e Mr. Kalaina, mamuli o ka ike ana mai o ke poo-kuerfe, he hpāloha pilipaa loa o Pilipo no kona haku, mahope iho. o ko laua,hoohala ana i kekahi manawa, ma ke kamāilio ana, ia wa iljbohele aku ai ka Pilipp kainaiiio ana ma kahi o na mea a Kalaina i hana ai: . - , , . . . ' "He keu maoii ka makepono o kela mauu maloo au o ke kuai hoolilo ana aku ia Keoni, ke kanakā' lawelawe e Mr. rKalaina." "Heaha auanei ka makepono. o ke kiimukuāi maa no la e kuai mau ia nei o ka mauu e Mr. Daika v "Pela anei ka mea oiaio?" wahi. a l'ilipo Daika, me ka iulu ana aku i ka lehu o kona ciga. "Mā ka'u ike hOpe āna i.kau buke mophelu waiwai, he ekolu wale no paona āna i uku āi ho ka piha kaa hookahi." . . . .. "He ekolu i'o anei paohā e Mr. I3aika?" vWahi -ICalaina, ma ke ano hookuoo,. me -hie tt|e£ la, ne pPloīei 6 >ka ekolu paona i hookomeua iioko o karnā.huW S "He ekolu ,paona i paa maioko .o; buke r p ka;jsiea loa nāe, he ehā paona a Mr. K!eoni o ka ukū ahi mai, no kW 'pihā kaa mauu hookāhi." x • • ... No ka ike o Mr. Kālama Ioaa ; pōilo ieonk ua'lolu ae la kela helehelena hoihoi ona, a ke nana aku, ua hele a

kunahihi ,a pane wale mai la no, ma ke ; ano e nlanaena ilal he' kolohe tki iloko dna: , . > "liWhe. ēkōlu. paona g ka piha kaa. mauu hookahi ea. alaila, ua hewa toa *'Mr. t>aika, 'ua hiki lōa ia v u ke hele ?ku * ik;3 : Ceofere, a ! hooponopono hou' i ka huahelu, i kakau hewa iaea'u." , , ' i'ahola ae la ka minoaka ma na papalina o Pilipo Daika no <koria ike, ua loaa pono iaia:ke kOlohe, alaila i mai b: . j '-He keu no paha •kou,'ptha> maalea e Mr. Kalaina. No na mfthiha be .wni'icumarrtalua ae nei i hala, ua lilo kekahi hianawa mii o"u ma ka hale, i manawa e nana ai i ua maopopo loa ia u aole wale no o na mauu a Keonl i uku htāi 'fi kā\» i hana Hewa ai, aka o na itamu no ma ka adao 'aikau o kau buke. a ma ka aoao hema hoi ,e pololei mau ana ia, : a i ka houluulu ana o na liewa i hanaia e oe iloko o ka ;. ! makahiki holookoa, ua hiki āku ma kahi o ka ekolu ame ka| eha. hanēri paona, ua komo ia iloko o kou mau pakeke." } Aole e hiki ia Mr. Kalaina ke alo ae mai ka loaa pewio ans o -kona kolohe, nolaila, ke naka la kona mau'knli me kaj haaluiu, ua hele mai la hoi kona helehelena a haikea pij|,. o ia no oe o kekāhi pepa kepkeo ke nana aku, a pane mai !a nae ' ua kanaka iiei, ma ke ano hookanaaho wale no: I ?Malia paha ua e Mr. Daika," wahi ana me ka aneane hiki:pono ole ke pane mai i kela mau olelo. u Ua maPpOpo no ia oe e Mr. Kalaina ,aote loa au i kuhi-; hewa; aka aia ma kahi o ka ekolu a eha hanen paona o na dala ! a kou haku, au i aihue ai iloko o ka makahiki a oi aku no paha i i kekahi manawa." j Hoao ae la o Mr. Kalaina e ku iluna mai kona noho ae, aohe i>nae;e hiki, iia like na oklo a 'Pilipo i kamailio aku ai iaia no I kona kololie, me kekahi ukana kaumaha loa, i kau iho maluna | -.o £ona mau'poohiwi, a pane ae la me.ka'leo o ke kanaka, iloleo o?lca pilikia: I "E aloha mai oe e Mr. Daika iau!" '-'O ka mea pPlolei maoli, e hoopaaia oe maloko o ka hālepaah'ao no na makahiki elima me ka hana i na hana ikaika," alaila hilinai mai la o Pilipo ihope o kekahi noho, me ka nana pono ana aku a Mr. Kalaina, oiai ua kanaka nei e pupue mai ana i kona noho. "Malia paha ua nui loa no kela mali mākahikiielima, a pehea no hoi, ina i ekolu makahiki kou hoopa'i?" u O,-e aloha mai oe ia'u e Pilipo Daika," i uwalo okoa mai ai o-Kalaina me ka pahola ana mai i kona mau lima a elua imua o Pilipo. "Ua oiaio na mea apau āu i kamalio mai nei, aole e hiki hou iīio ia'u ke huna i ka mea oiaio, aole nae au i manao, ua hiki aku ma.kahi o ka ekolu haneri paona a'u ii lawe ai, mamuli o ka'u mau hemahema i hana ni maloko o na ] buke." I Ma kela wahi, i noke okoa ae ai o Pilipo Daika i ka āka-i aka, no kona ike rtiai, ua lilo o Kalaina he pio nana, me kaj pane ana akii: "Aole l.oa he aloha iloko o'u no' na kanāka hi>po elike me oe e Mr. :Kalaina. Manao 110 anei oe e hiki ana ia hana kolohe au ke ku mau me ka ike ole ia? Ina no ka hoea kino ae o Mr. Keoni imua o Sa Geofere, a hoohalahala aku, no kona uku ana he eha paona no ka piha mauu hookahi, pehea iho la ■ ia?" "Aole o Sa Geofere, he kanaka maa i ka nana ana i na buke moohelu waiwai." "Ma ke ano nae; he hoaloha au no Sa Geofere, iia hiki ia'u ke nana i kela mau buke, a ma ia ano iho la no hoi, i loaa nono ai ia'u kou kolohe, pehea iho la ia?" Hiki hou ole aku la ia Kalāina, ke noho malie, oiai ua ahiiwale kāna mau hana apuhi i kona haku, nolaila hoohehee Pkoa mai la Pia, maihma mai o kona noho ahiki i ke kukuli ana aku imua o Pilipo* a hōomaka hou mai la e uwalo no kona pono: "E hoopakele ae oe e Pilipo ia'u, ke ae aku nei au me ka i oiaio loa, ua hewa loa au ,elike me kau mau mea i ike ai maloko o na buke moohelu waiwai. Ke waiho aku nei au ia'u i ihp malalo ou, me ka mākaukau e hana aku i kau mau mea , apau i makemake ai, ina e huna ana oe i kela mau mea Vu i i hana ai." M Ke āe i'o mai nei anei oe i kou hewa? I holike no ia ae l ana ma kou aoao, ke makemake nei au e kakau aku oe maluna 1 o kekahi apana pepa, i ka'u mau mea apau e kamailio āku ai." 1 -Kokolo aku la o Mr. Ka)aina āhiki i kahi e ku ana o jke pakaukau, a i ka waiho ana o ka pepa imua 0 kona alo, lalau ; (akivla i ka peni me ka paa ana e iloko o kona mau manamanai lima haalulu, a o ia ka Pilipo i kauoha aku ai iaia e kakau 1 iho: 1 "Ke ae nei au, ua lawe au i na dala ma .ke ano aihue mai 1 kuu hāku Sa Geofere mai, i kela ame keia manawa, i hiki aku 1 -ka huina, ma kāhi o ,na haneri paona." kakau iho oe i kou inoa, malālo 0 na manao maluna āe," l i-kauoha aku ai o Pilipo Daika. i Ke kanalua la p Mr. Kalaina, i ke kakau ana i kona inoa, l me ka nana ana mai ia Pi|ipo a i mai la : "Heaha kau mea e > hana aku ai me keia pepa? Ina e kaa aku ana keia pepa mai lalo o kou malu, o ko'u komo ana aku no iloko o ka poino." "Ina no aole keia pepa, ua hiki loa ia'u ke hoopilikia aku ia oe ma na and āpau. "Ae, ua maopopo ia'u-iā mea, aka nae, heaha kau mea e L haiia aku ai me keia pepa? Ina e hoole aku ana au i ke kakau ana i ko'u inoa, malalo o keia palapala, pehea iho-la ia?" » f "Ina aole oe e kakau ana i kou inoa, alaila ua hiki loa ia'u l 'ke hele aku imua o Sa Geofere, a hoakaka āku imua ona, i ke i ano p kaii mau meā i hana ai ai no kona mau vyaiwai, a .imua i ona oe e noi aku ai, i kana mau huikala ana mai. . Ua ike no ? oe, aōle loa o Sa Geōfere, he kanaka'e huikala ana, ke maoI popo iaia, ke ko'iko'i o keia hiewa au i hana ai. E kakau Iho I oe i kou inoa malalo o kena pepa, a haawi mai ia'u, a maloko i nei o kuu pākeke e waiho ai. E hoohana āna paha au i keia i palapala, aole paha. e nana aku nae kaua, ua ili iho maltjna I I o'u ke ko'iko'i, o ka imi ana māi i .ke alahele e hiki ole ai ia'u j ke hoohana i keia palapala au i kakau ponoi ai me kou lima." 1 "E kakau i'o aku au i ko'u inoa, a ke hoahiki aku nei no hoi imua on, ua makaukau loa au e hooko aku i kau mau kau--1 oha apau." M E kākau i'o āku au i ko'u inoa, a ke hoohiki aku nei no 1] hoi au imua 011, ua makaukau loa au e hooko aku i kau mau | kauoha āpau." , j I _ "Ua maikai kena mea au i hana mai ia, E hoomanao nae, j āPle au i nPi āku nei ia oe, no ka liana ana mai i kekahi mea, ( • a malia aple loa no paha he mea au e hana mai ai ma keia.mua āku> akia nae, ina e hpea mai ana he wa ma keia mua aku, a!u i mākemake ai ia oe, ālaila e hoomanao i keia palapala a'u e papa nei." Ma kpla wahi o na kuka'i olelo ana mawaena o Pilipo Diaika āme Mr. Kālaina, i huli hoi. aku ai o Pilipo no kona home, me ka holopono loa o kana mau'm.ea i makemake ai, a iioho iho laiio hoi 0 Mx. Kalaina, me ka hiki ole.iaia ke hoopoina. no kela palapala ana i kakauinoa ai ,e hoike ana i kona hewa, o'ka ana i na dala a kona haku. Aole loa he manawaiā Pilipo Daika i hoohana ai i kēla palāpala oiai o Sa Ge6fere e ola ana, a oiai he mau manawa iehiilehu no i hālawai pu aio Pilipo Daika me .Mr. Kalaina, aole no he mau mea i.kamailio hou ia,.e pili ana no kela paiapala koe wale no iiae, ka maka'u mau o Kalaina ke ike aku ia Pilipo. . Ma ka po mahope mai o kela. paina i haawiia e Leola,. aia no o Mr. Kalaina. maloko o kona home kahi i noho ai, e kaū ana no kdna ipupakā ma kona waha, a e ku ana hoi he laāha me ka wai ma kona. aoao, ei nae i ka nana akul i ui kanaka uei,.aole i lifo kjb ala o ka uwāhi. 0 kona ijpu'pāka.'āme ke kiaha gini, i mea e hoohauoliia āku ai oia. , O kVmea oiāio loa ,āole ia mea he haū6li iloko o ka noōnoo .Kālāina, rhai kela -manawainai d;^oiio/anā, o; : ko|ta kolohe ia "Fil!po t)aikar, -a inamiili wāle.no o kpna hoo- : laflauana, a fnii pu ifio me ka ike mati ole aku ia Pilipo, pela iho la i hoomamaia mal ai kona manao. Pehea nae kanui o ka hoopilikiaia o kona noonoo, no kona kaa ana aku malalo oj

ka mana o Pilipo Daika, ua hooi loa ia ae kona pil&i, i ka wa ka mana o Pilipo JDaißli, ua .hooi loa ia ae kona pilikia i ka w i i hoea KlkiLi Kinikele, a lawe ae la j ka noho luna *I kinohi o ko Kikila noho hana arta akii ,aole loa he hoihoi iki o Mr. Kalaina iaia, aka mahope mai, i kona wa i ike pon u ai i ka piha makaala loa o Mr. Kinikele ma na mea liilii ; pili loa aku i na waiwai o kona haku, ua oi loa ae ka hoowahu \viha ~t) iia ;kanika nfci ,ihiki i s jcona hoohtki okoa ana, e hana aku ana oia rna na ano apau e hiki ai i kona.mana k c hooko aku ,no ka hoopilikia ana ia ■Kikila. MŌKUNA XVII. Ma ka manawa i noho lunanui aku ai o Kikila no ka aina -.hanai holoholona, aole maluna o na l>oloholona kana hana ;aka i\a makaala pu aku oia i na kumukuai o na mea e hooliloia ana 7 aole no hoi malaila wale iho Ia no pau, aka ua komo loa aku kana nana ana i ka poe e noho hooliui.i lima ana malalo o ka waiwai o kona haku wahine, ma ktia ano iho la i niaopopo ai iaia ka nui o ka loaa i kela ani? keia mahina. Aole ma na kumukuai o na .waiwai e hooliloia.ana, ka Mr. Kalaina apuhi ana i kona haku, aka o na hoolimalima in> kekahi, nolaila i ko Kikila komo ana aku e hokai, ma na hana a ua kanalea nei i manao ai, oia ka haku ma na mea ;apau, ua hooi loa ia.ae kona hoowahawaha no Kikila ,e hiki ole ai i ka mea kakau moolelo ke hoakaka ae. Oiai hoi ua o Mr. Kalina e puhi ana i kona ipupaka ,a e [ni mau ae ana hoi i kona kiaha gini i kela ame keia manawa, ke hoohana la oia i kona 1010, i wahi e kau aku.ai kdcahi poino maluna o Kikila, a e kaawale loa aku ai kela, kanaka m.n kone. noho ana he lunanui no ka aina hanai holoholona. Ilokoo kela mau oka noho pouliuli ana ona kanaka, he hana. maalahi loa. na -Mr. Kālaina, ka .lioomakākui aiia ia Kilnikele ma kiekahi manawa o ka po ,a i ka wa o kona enenu e maalo ae ai imua ona, e ki aku oia i ka pu a make me ka nui ole o ka hana, aka nae iloko mai nei o keia manawa, o ke au maīamalama, he hana hiki ole >a,.np ka mea e lilo ana no i mau kuniu hoohuoi, ina nei no ka make o Kikila, aole.ana t nele ka ili mai o kekahi hoohuoi ana maluna ona, oia ka inea nana i pēpeiii aku ia Kikila a māke, no kona hoihoi ok i kela kanaka opio. i "O ka iini iloko o r u .e noho aku.nei, oia no ko'u ike :iu:i e wiliia ana ke poo_ o keia kanaka, e ka huila wai," i namunamu. wate ae ai no ua o Mr. Kalaina. "No kela haku wahine, aole o'u hoihoi iki iaia, aka nae, ua.pa-umi ia ae ko'u hoowahawaha no Mr. Kinikele,' 'alaila ku'i iho la oia,i ke pakaukau me ka ikaika, a no kela nakeke o ke pakaukau, aole oia i ike aku i ka weheia ana mai o ka puka o hale, a iaia o ka nana ana mai ma kekahi aoao o ke pakaukau, ua puiw* ae la oia me ka, hikilele i kona ike ana aku ia Pilipo Daika e ku pono mai. ana itnua o kona alo. He nui ka makani ua ma kela po ( nolaila ua hoea mai .0 filipo t>aika me kējkahi kuka kolpka hele-ua, a ua lilo ka makani ame ka ua i mea ole i ua kanaka nei, aia hoi ka minoaka ma kona mau papalina, iaia i ike mai ai i ka pioo 0 Mr. Kalaina. w O ke aloha ahiahi no kou e Mr. Daika,' a Kalaina o ka pane ana mai, me ka ialau pu ana aku i kekahi noho, a u\yai mai la no Pillpo Daika. "Ae, o, ke aloha no kou e Mr. Kalaina. Ke ike nei au, aole au hana e ae, oka hoohauoli wale rto ia oe iho. Manao mai nei ka hoi au, eia no la oe ke kakau ae nei i kau mau buke moohelu waiwai" "He hookahi īio a'u hana e hoohauoli nei ia'u iho, o ia k.i hoopiha ana i ko'u ipupaka, me ke kiaha gini." "O kau hana wale iho nei paha ia o ka inu 110 kekahi manawa loihi, aole no he wahi i koe, o ka pau nq .ia o keia oniole ia oe. He keu jnaoli aku no oe e Mr. Kalaina, a ka inu hoAkina i ka rama." Minoaka ae la ua o Mr. Kalaina, a i mai la: "He po hu'ihu'i keia, aōle anei hoi he mea malkai kou inu ana aku i mau kiaha i pumehana. aku ai kou kino ?" Hoole akii la o Pilipo, aole ona makemake e inu i kekahi rama, nolaila aole o Kalaina i kii aku i kiaha hou no kona hoaloha. "He hana nui hoi k'eiā au o ka hoea ana mai nei e Pilipn 1 keia po?" wahi a Mr. l Kalainā, me ka nana pono loa ana mai ma ka heleheleha o Pilipo. "I hele wale ae nei np au i ka holoholo i keia po, a no ike ana mai nei i ka a o ke kukui, o, ko'u kumu ia o ka helē ana mai nei.e ike ia oe, no ka.manao no hoi kekahi | eia no paha oe ke hoopapau nei i kau mau buke moohelu ! waiwai, malia hoi o hiki ia'u ke kokua aku ia oe. Pehiea, he o ia mau no aoei ka hewa o kau mau buke, elike me kela wa e ola ana o Sa eGofere?" No kela ninau ma ke ano hoomaoe mai ia Pilipo aku, naka ae la ke kino o Kalaina i ka haalulu ,oiai o keia ka manawu mua loa a Pilipo i kamailio aku.ai iaia, no kela kumuhaoa kahiko loa, mahdpe iho o kona kakauinoa ana i kekalii pala I pala e ae oleoa mai ana i kona hewa aihue i na waiwai o ' kona haku. | "Aole," wahi a Mr. Kālaina, me ka' hoao ana mai e mino • aka, 0 ke ano hoowahawaha nae ia Pilipo. "Aole e hikiiia'u I ke .hoohana aku i.na mea i maa ia'U no ka.mea ua oi loa ae i ka ia i keia >va." | "Alaila he nana mau anei. lep haku wahine, i kau mau buke i moohelu waiwai apau?" wahi a Pilipo, me ka hakilo pono loa | ana mai ma na maka 0 kona hoa olelo^ ; "He nui ka t poe na lakou, e nana, ina aoīe na kela liaku wa- !' hinefpbnoi ? ālaila na kēla kanaka lapuwale nana e noho lunaj nui nei i ka aina hanai holoholona," wahi a Kalaina, me ka 1 wala.ana ae i kona kiaha gini. "No kuu hoaloha anei no Kinikele, kau e kamailio mai nei ?" "He hoāloha i'o ae la ka keia kanāka. nou e Pilipo! Mai hoao oe e pulapu mai ia'u, ua maopopo no ia oe. o kela kekahi 0 kau mau kanaka hoowahawaha loa, .ua hiki i na mea apau 1 kamaaina i kou ano t ke ike. ipai.'' < .. >. ,"Ma kie ano hea, aole he maopopo ia'u, ke iino o kau mea e kaiuailio mai nei e Mr. Kalaina." "Penei no ia ,a e lohe oe i ka mea oiaio loa," wahi a Kalaina, me ka ueue ana ae 0 kona kino, me be mea b ke>hauoli la oia, i ke kamailio ana mai i kekahi mea maikai ole, no ke kanaka i noho mana mai maluna ona. "O ke kanaka elike me oe e Pilipo, āole ou makemake e ike aku ia Kikila.ma ke kulana an? e paa ftei i keia manawa. Uoko ona la i hala, he kānaka,hui lc>a oe. ma ke Kakela Lome, aka i keia manawa, o Mr. Kinikele ka mea nui mamua ou, ā ma na mea.i ieamailioia mai iā'u, uā noa i kela kanaka na wahi apau o ke kakela, aole loa he rumi kapu iaia, a ua hiki no ia'u ke olelo ae, aia ka noonoo nui o M.iss.Dale maluna ona, no ka mea e ui mau aku ana oia. ia Mr. Kinikele, i kana mau mea apau e makemake ai, a e hpolohe ana ho hdi 0 Miss Dale i na.olelo a kela kanaka, no ka mea o Kinikele, ka mea nana e kaiioha aku ia Miss Dale, i kana ho e kau ai;.a 0 kn me<l oiaio, ua hoolohe !oa o &iss Dale i ke'kauoha a Kinikele, aole e kāu māluna o kela lio au i haawi makana aku ai nona." Hāalele aku Ia 0 Pilipo Daika i ka noho, a noho mai la nia o ke oiai oia^e v hoolohē. mai ana i na olelo a leālāinai me ka.ininoaLkā ma kona mau. pāpilinā, a i mai la: s /'Akilā, no ko'u.pono anei, i hoowāhawaha ai oe no keb kanākā ea ? Ke-haawi aku nei au i ko'u niahalo kiekie loa ia oe;e Mr. Kalainā, aofe loa. e ltiici iā'u ke hoopoina.i kau ma<i mea i.'kiniiaiiip mai nei. Uā'kamailio mai nei oe no kela māu .la kāhlkp, . na, Ja ; e ola arta no o Sā °Geofere, aole anei oe i polna-i iiā Kafta 0 ia mau la?" i (Aole i pau.) J