Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 42, 15 October 1920 — Page 2
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
.
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KO KE MEIA JOHN H. WILSON @@ NAO MALINA O KA BILA HOOPULAPULA I NA HAWAII
@ malalo nei ko ka Meia John @@ manao o ka hoike ana ae @@ akau mea hou o ka Nupepa @ Pakala, he manao hoopohala e @ ka bila hoopulapula hoo i na @@ na ka heluhelu no nae ia e ike @luda anei oia a aole paha. He @ ai ka hoakaka ana i ka manao @ kela me keia maluna o ka bila @ ka hookeia ana. a penci ia @ kekahi hapa:
@ ko ke ana na kela ame keia @ maikai a naauao a i @ heluhelu a hoomaopopo i ka @@ kakau ma ka Olelo Beri @@ manao nui o ka bila hoopulapula Hawaii i hanaia ai in a e @ @ @ ai in a e @ ana au e hoakaka ae i @ @ @ oia no ke apuni ana @@@@@ ka lahui i kulike @@@@@ Nupepa N@p@@ @@@@ o ka @@ aku la i hala o ka hoopuka ana o kana mau me ao ka lohe ana mai Meia John H. Wilson aku.
Malalo o na manao i hoakakala @@@@ bila Hoopulapula hou i ua @@@ na aina kapono apau i ka ike maloko o ke Teritore e hoo @@ lima hoa ia aku lakou i na mahiko !!!! ka pau ana o na hoolimalima @@@ i nei manawa mawa@@@ o ke @@@@ na mahiko a e haawila aku @@@ Hawaii e makemake ana i @@@@ @@@ a hiki ole ke @@@ ae ka wai maluna o ia mau
@@@@ au i ka bila no keia kumu,
@@@@@@ kapakahi a o ka lua ua @@ @@ no ke apu@@ ana i ka lahui @@@ aku i na aina panoa wai ole @@ @oi aku ai lakou a noho me ka @@@ lakou ke huli i mau pomaikai @@@ maluna o ia mau aina.
E Make Ana ka Hookaonoono Ana
@@@ holo ana ka bila a lilo i kana @@@ ai ke hoopomaikai ia ana wahi @@@ o ka ninau ana ae. Ma kana @@@kana ninau eia kana haiea: @@@ e hoopii hou ia ae ana ka makahiki o ke kiaaiwa. Aole hewa @@@ @@@ ana: Aohe ou kue ia. @@@ E hoopomaikai ia aku ana na @@@@ kela kumu e hoolimalima @@@ ana ia lakou na aina kupono @@@ ka mahiko o ka manao o ia e @@@@ ka pono o ka hoi ana aku o @@@@@ maluna o na aina hookuo @@@
Alaila mahope o ko ka Meia hoakaka @@@@@ na aina apau maluna o na mo@@@@@@@@ ole e haawiia aku ana i na @@@@ Hawaii malalo o na kumu ae maloko o ka bila hoopulapula hou @@ Hawaii, o na aina apau i mana @@@ h@@@wii@@ aku ia lakou he mau @@@ ka hapanui alaila hoakaka @@@@ ka Meia i ka pilikia e halwai ana @@@ na kanaka Hawaii maluna o na @@@@ pilianaa i ka mahiko ma Molokai. @@@ lakou manao o ka lakou hana @@@ ai ko lakou pomaikai.
O Molokai ke Kumuhoohalike
@@@@@ aina maluna o ka Mokupuni @@@@ kai i manaoia ai maluna olaila @@@@ ai @@ kanaka Hawaii @@@@ ma kahi he kanakolu mile @@@ mai Kaunakakai mai, no @@@@ o Kaunakakai wale no @@@ loaa ai ka wei e hiki ai ke @@@ no ka hookahekahe ana i @@@@@ ka manao ana e hoioi aku @@ kanaka Hawaii maluna o ia ma@ @@@ ka hoopulapula hou ana a o ka @@@ manao ai e loaa ko lakou mau @@@ maluna o ia mau aina he hana @@@ poho ia. Ua maopopo iau @@@@ @@ kamailio nei, a no ka mea @@@@ka mokupuni o Molokai au i @@@ no na makahiki he makalua @@@ @@ kekahi hana au i hawelewe @@@ @@ no ia kamu ua oi kou ka @@@@@ Molokai mamua o kekahi @@@ maloko o Honolulu nei. wahi @@@ Meia.
M. H. 1898 na hoao ka Amerian COmpany e kanu i ke ko @@@@ Molokai ma kahi kokoke i @@@@@ aku no i na Hawaii. Ma@@@@ @@@ @@@ i ke alahele e hiki ai @@@ @@ i ka wai ahiki maluna o ia @@@@ @@@ @ ka imi e hoea aku ana @@@@ $1,000,000 na hoo@@lo na ka @@@ mai i ka wai ahiki i kahi i make @@@ @@@ @@@ kumu ana i ke ko oia @@@ Kaunakakai mai o ia i keia @@@ @@ o ka @@@ hewahewa @@ o ma @@@@@ hoopau wale ia ka manao ana @@@ @@ malaila. Oiai ka ukuhana @@@@@@ @@ @@ hou ae a ke ana @@@ @@@ @@ @@ a o na ku@@k@ai @@@ @@ @@ @@@ pono ai ka noho @@@ @@ @@@ @@ a a@@@@ w pahikuia @@ @@ @ @ @@ @ na manawa i hala @@@ @@@ mai e hiki ak@i ana ma @@@ @@ @@@@ i ka $7,000,000 e @@@@@ ai i lilo ai kela mau @@@@ wahi kupono no na kanaka @@@ @@@ hei aku ai a noho. E hiki ana @@ @@ aupuuni ke hoolilo i kela @@@ @@@@ dala @@i i hiki ai e lilo kela @@@@ @@ @ Molokai i mau aina ku@@@ @@@ kanu ko a mau hana e @@ @@@@ wahi @@@ a ka Meia.
O @@ Aina Maikai Oia ke Haawiia Aku
@@@@ hana mea loa i mea e hiki ai @@@ @@ ke @@@@ oia ke ana mau ana @@@ @@@@ ai oehea ana la ka nui @@@@ @@ o keia ko ka Meia @@@@ @@@@@ makemake o Kuhio e hana i @@@@ mea maikai loa no @@@ @@h@i @@@@@ oia i haawi ole ai i na aina @@@ @@ lakou a o na aina @@@@ ao @ @@@ haawi aku i na mahiko @@@ @@ @@ kana i makemake ai o na aina @@@@ na wai ole in a la ka kana e @@@ mai @@@ i na Hawaii na aina @@@@ loa o ka @@@ kuahiwi na wina ia @@@@ na wahi hiki ole i ka wai @@@ keia ae maluna olaila, No keaha @@@@ ole ae ai i keia mau aina @@@@@ @@ i na mahiko @@@ wahi hou @@@@ Meia ninau. No na makahiki he @@@@@@ oi ka hana ana a na mahiko @@@ @@@ ia lakou ka ike ame ke @@@ @@ @@@ i keia mau aina @@@@@@ @@@@ @@ kupono i ka @@@@iai, Haawi @@@@@@ maikai i na Hawaii a o na @@@@ pono ke hawi ako i na @@@@
Wahi hoa ka a ka Meia o ka hoike @@@ i ke mea kakau mea hou o ka @@@ N@@@@ @iji. o na mahiko ka @@@@ e kakou ae nei mahope o ka bi@@ hoopulapula. Pela anei O na ma @@@@ ana ko laua mea manawa @@@lima @@ ke aupuni ma keia makahiki ae oia ko Kekaha ma Kauai @@ Waimanalo ma ka @@@ Koolau ae @@ @@@ e keia ana @@ mahiko @ haa@@@@ @@ ana me na hoeha a ka laila @@@@@@ in a ao ka hooholoia mai @@@@ ke kumu o na mahiko i @@@@ @ hoao ole ae e hakaka i ka bila @@@@ me ka hoakaka a ka Nipu @@@ Mana ninau ano nui apau o keia @@@ he @@@ aoao oia ka mea ike mau ia @@@ koi ka aono e ka koo ana ame ka @@@ k@ e ai ana na ke au nae ka manawa e kuilo mai i ka aoao e lanakila ana. Ko ka Meia John H. Wilson mao no keia koe aku no ka hapanui o ka lahui.
MAIKAI KA MALAMAIA ANA O NA KEIKI.
Solomon Hanohano. Aloha kaua: E oluolu mai kou ahonui no keia poomanao e kau ae la maluna.
Maka Poaono, la 18, hoolauna mua ia mai kou kiu nei ia Mr. ame Mrs. Aiona Ahena o Hilo, Hawaii. oiai no ka wahine ka pilikia ma o kona mau wawae la. aole he ikaika kupono no ka lawe ana iaia, a i ka pau ana o na olelo hoolauna ana, ua olelo mai la laua e lawe ana oe ia maua i ke alanui eiwa. ame na kukakua hou ana i hooholoia ai ka manawa. o ia ka hora 2 p/m/ a i ka hiki aua aw ia manawa na loaa no hoi na kuia, u lohi iki no hoi a i ke kau ana mai ua holo aku ia makou no ka home o na keiki ma'i ole. a i ko makou hiki ana aku ua nui loa ko laua kahaha no ka nui o keia home ame na hoolauna ana me ka makuahine nana e malama nei ia home, Mrs. Sol. Mahelona, ame kona hoomanawanui i ka imi ana i ua mea kupono no na kupuna. e hoohuiia ai me ke kamaiki a loaa mai la ka aeia anu ao ka mea ua hemahema laua me ka palapala ae mai ka papa ola aka ua kalaia ia pilikia mamuli o ka oluolu o keia makuahine hawaii, a loaa na nei i kou kiu nei he aeia mai no ka maikaikai ana i keia home nani.
Ua noi na ninau a kou kiu i waiho aku ai imua on a no na keiki ame ka lakou nui aole ka maikai o ka malamaia ana be 40 keiki ame na bebe hou he umi mahina a emi iho kekahi o ka moopuna kane a na kupuna a'u i lawe aku ai, he umi on a mahina, he maikai ke ola kino ke nana aku o ka hoihoiia ana mai no ia mai Kalaupapa mai i ka Poalima i hala aku he ewalu ka nui o keia mau kama hou me ka piha hauoli kou kiu e nana nei i ua mea e pono ai na keiki ua nui no hoi ka heomanawanui o na makuahine nana e malama nei keia home.
Ko'u manao maoli, e pono no e nana ia na pono ano nui o keia home ame kekahi mau mea e pono ai na makuahine nana e malama nei keia home. ma kou ano he mea koho baloka. he kuleana nui loa nou ka nana ana aku i na hemahema in a he mau hemahema kekahi.
Ma ko'u nana aku i na kamaiki, o kuu koko ame kuku i'o ka hapanui he maikai ke ola kino ame ka mohala a na helehelena ke nana aku no na kumu no na malama maikaia he mau makuahine Hawaii wa@e no, nolaila o na home o keia ano. a i ole o kekahi mau home e ae no hoi, no ko kaua koko maoli ua manao ka meakakau ua kupono maoli nauaia na mea e pono ai keia home ame na hoonanea ana mo ka makuahine maikai o ua home nei a i ka pau ana o na mapunawai o ka ehaeha a huli hoi mai la me ka nana ae o ke kamaiki i na kupuua me ka maka hauoli.
O ka'u pule e mau ke ola o ke kamaiki a kau i ka pua aneane, ma o Kona ma@@ la.
Me oe e kuu kapena ko'u welina pau ole.
J.K. MOKUMAIA
KA NUI O NA WAHINE I HELE AE E HOOPAAINOA
Ahiki mai i ka po ana o ka Poalua nei o ka huina nui o na kane upono oi ke koho baloka i hele ae e hoopaa i ko lakou mau inoa no ke koho baloka o ka la 2 ae nei o Novemaba, he 8746, o ke keena aku o na kane kupono i koe i manaoia i ke koho baloka be 1254. Nui okoa no nei heluna ikoe e loaa ole ai he manao ana no ka pau loa ae i ka hele e hoopaa i ko lakou mau inoa, oiai he eono la wale no i koe a paa hou ka buke a ke Kakauolelo Kalauokalani. O ka heluna o na kane i hele ae e hoopaa i ko lakou mau n@oa ma ka Poalua nei he 42, a lua me keia iho la ka heluna a na kane e hele mau ae ana i kela ame keia la. e loaa ana ma kahi o ka 247 a oi iki aku paha mau inoa, aohe no e pau ana ka heluna o na kane i koe o 1254.
No na wahine hoi o ka huina nui i hele ae e hoopaa i ko lakou mau inoa ahiki i ka po ana o ka Poalua nei he 4670; o ke koena aku i koho wale ia he 5330; aohe i hiki aku ka heluna o na wahine i hele ae e hopaa i ko lakou mau inoa i ka hapalua o ko lakou heluna nei. O ka Poalua nei ka la kiekie loa o na wahine o ka hele ana ae e hoopaa i ko lakou mau inoa mai ka manawa mai o ka wehe hou ia ana o ka buke a ke kakauolelo, oia hoi he 51.
O k ahaina nui o na kane ame na wahine i hoopaa i na inoa ahiki i ka Poalua nei he 13,416. He eono wale no mau la i koe mamua o ka paa hou ana o ka buke hoopaainoa.
HE HOOMAIKAI.
I na haku makaainana o'u, na lele aino na keonimana o na mokupuni a'u e haaheo nei, no lakou na pua hoonohenohea a ka maka e pona ole ai: Ka pua lei rose o Maui, ka pua kukui o Lanikaula, ame ka pua hinahina po i ka maka, a in a e hoohui ia na pua ma na waihooluu a lawa na lei, alaila e haina ia mai ana ka puana penei: Maui no ka oi, Molokai no ka heke, Lanai i ka wekiu.
Aloha a nui: E o'u mau haku makaainana, no ka oukou kokua oi kela o ka hilinai, ma o ko oukou haawi ana mai ia'u i ka heluna baloka kiekie loa, no ko'u wae ia i moho lauamakaainana ma keia koho baloka koho mua i hala iho la, Oct. 2, 1920.
Ke mana@lana nei a ke hilinai piha nei, e haawi hou mai ana oukou i ka oukou kakoo ana no ko'u lanakila i ke koho baloka nui o Nov. 2, 1920, a ma ia la no e lilo ai au i kauwa na oukou ame ke Teritore holeokoa o Hawaii nei no ka hale kaukauawai o Hawaii nei.
E lawe aku i ka'u mau hoomaikai me ke aloha, a ke noi nei. o ka malu o ke Akua me kakou apau.
Ka oukou kauwa,
P. J. GOODNESS
Wailuku. Maui, Oct. 5, 1920
ALOHA KA AHA I KA WAHINE HOOPAʻILA HE $100
Ma ka noho ana i ka aha hookolokolo a ka lunakauawai Vaughan o ka aha federald ma ka Poaono aku ia o ka puke i hala e hoolohe i ka hihia o Lum Kim Sin no ka hewa hana auaipa, ua loaa ka ika maopopo i ka aha ua pili ka hewa i ka mea i hoopilia ae, a ua kauia mai ka hoopaʻi hoopaahae o eha mahina maluna on a, eia pae, mamuli o ke noi a ka wahine a ua o Lum Kim Sin i pakele ai oia mai ka hoopaʻi paa have ae, ua kauia mai ka hoopaʻi dala o $100 maluna on a.
Ma ka mahina aku nei o Sepatemaba i hala i hooloheia ai ka hihia o Lum Kim Sin a ahewaia a kauia mai ka hoopaʻi he eha mahina e noho ai i Kawa, eia pae, ma ka Poaono aku la no ke kania ana mai o kona hoopaʻi. Ua hoea ae ka wahine a ua o Lum Kim Sin mamua o ka aha ma ka Poaono aku la i hala me kekahi bebe e hii ana ma ke alo. a nei ae la i ka lunakanawai e hooloʻi i ka hoopai o ke kano mai ka hoopaahao ana aku iaia a i ka hoopaʻi dala, a no ka mea, wahi ana, nohe mea e ae nana e kokua iaia in a no ka hoopaaia aku o ke kana i ka halepaahao. Mamuli o keia noi a ka wahine i ae mai ai ke kahu o ka ana federala, me ka aʻo ikaikaia mai nae o Lum Kim SIn in a no kena pa@ aku i ka hana hewa ana a loaa hou aku o Kawa, wale no kona wahi e hoopaaia aku ai me ka ae oleia mai o ka uku dala aku.
HAINA NANE
Solomon Hanohano, aloha @ kaua: Eia mai la, eia mai hoi ka hainA o ka nane a J.W.K. Kakelamaluikaleo e olelo ana, he keiki au ua kupa, ua papa hoi ma ka aina, a ma ke kai, a i ole au e loaa ia oe ilailai, e kale malie īlio oe, aia a hiki mai o hialani manao iho oe owau @e hoa. Owai la au ia oe
Haina: Makua. Wehewehe ana: he makua ko na kanaka ma ka aina, na holoholona ame na mea apau maluua o ka aina, he mekua ko lakou, a pela no me na mea ma ke kai, he makua @ @ na iʻa aole iʻa i nele i ka makua. Pinana ae la nae oe ia Mahealani me ko manao e nalo oe ilaila, aohe or e nalo, ua kii ae la oe i ka mahina piha. O ka makua ia o ka mahina, hoomaka ia Hilo ahiki ia Muku, he mahina hapa wale no lakou, pela i loaa ai kaʻi haina Makua.
Mahele elua. He malihini au i ko alo, ua kamaaina no nae i ko leo, a pela iho la au i lilo ai i aikane hulumanu na ke onaona, ua noho pu na au me oukou, mili a malamaia, a lilo au i mea hooko i ka makemake o ke kauoha. Owai au ia oukou?
Haina: Keiki. Wehewehe ana: He malihini ke keiki i ke alo o na makua, a he mea nui ia i ka makuakane ame ka makuahine, a he mea punahele loa i na laua, aole ia laua walo i na kupuna pu no kekahi, a pela i lilo ai i aikane punahele na ke onaonaL ua noho pu no ke keiki me na makua a me na kupuna ahiki i ka nui ana ahiki i ka hoounauna, hooko mai la ke keiki i na kauoha.
Mahele ekolu. He inoa au ua kaulana apuni na moku, loaa ae no au ia oe i ka moku, o Manmo, aia la i ka piko o Waialeale, malolo pono ma ke kowa o na makupuni; ke ole au ilaila, loaa ae no au ia oe ma ka poli o Kawaikini, e hooipoipo ana me ka leo o ka ohe a Kanikawi.
Haina: Uhane. Wehewehe ana: He inoa koʻu ua kaulana puni na moku. Uhana. O ka uhane, aia i @na na mokupuni apau i nohoia e ke kanaka a holoholona paha, koe na moku i noho ole ia e ke kanake ame ka holoholona. Kapeke loa mai ka nae i Kauai o Mano-o-ka-Lanipo, ilaila e piha pono ai ka inoa ona.
Pololei, wahi a ka Home Rula ame keia e piha pono ai ka inoa o ua kama nei i kau nui mai la i Manokalanipo nei, e piha ai ka inoa on a, e olioli aku au ia oe i lohe mai oe.
Maikai Kaua hemolele i ka malie. Kupu kelakela ke poo o Waialeale kela i ka lani.
Kilakila ka Waikini, a ma keia wahi iho la i loaa ai ka hapa hope o ka inoa o ke kama akolu a maua Hemolele, ke mele kaulana o Kauai. Ke hoohuiia ka hapa mua o ke kama maua me ka hapa hope i Manokalanipo nei, e loaa no ka inoa piha Uhane Hemolele. I ka hooholopono ana o ka inoa o ua poe k@@@nei, e loaa pono ana ka haina pololei.
Makua, Keiki, Uhana Hemolele, o keia mau mea ekolu hookahi no ia e like me ka manao i ka naue e olelo ana na aloha ekolu i ka ipo hookahi eia iho hoe la, Makua, Keiki, Uhana Hemolele.
Ea lelele ka hauli, pau ka pulena pa ha auanei, ua huʻe ia aku ia ua piha a moewau o ka uka, n@h@ koe koe mai no ke keiki e ka wainehe i ka lauhou
J. M. KEIIKIOKAWAINEHEIKA LAUHAU.
Waimea, Kauaʻi.
Aohe i lelele mai la ka hauli o ke keiki o ka halepaahao o Uwahipouli, no ka mea he iki laau aalii ku makani ia, aohe kikino makani nana e kulaʻi, aohe hoi wai nui nana e ula@. ilikiia mai a kanono i kaka na wawae o kahi kolohe.
L.H.
HOOLAHA KUAI O KA APANA AUPUNI.
Ma ka hora 10 a.m. Poakahi, Novemaba 8, 1920, ma ka puka komo mamua o ka Hale Kupitala, Honolulu, T.H., malaila e kuaiia aku ai ma ke kudala akea i ka mea koho kiekie loa ka apana aina aupuni i hoakukaia malalo ino nei:
Ka apana aupuni ma Kawili, Iwiwlei, Honolulu, o ia ka hapa o ke Grant 3475, Hapa 3, nona ka iliaina o 6,483 kapuai kuea, oi aku a emi mai paha; kumukuau haahua, $1,296.60.
Kumu @@like, ma ke kuike.
Na ka mea e lilo ai e uku i ua lilo o ka hoolaha ana.
No na hoakaka aku i koe, e noi ae ma ke keena o ke Ko@@@ina o na Aina AUpuni, Hale Kapitala, Honolulu, T.H.C.T. BAILEY, Komisina o na Aina Aupuni.
Hainaia ma Honolulu, Okatoba 8, 1920/ 6422-Oct. 15, 29.
KIAAINA KEONI PEKA AME KE OLA O KA LAHUI HAWAII.
Mr. Solomon Hanahano: -Ina he mea hiki i kou oluolu i kela poomanao e kau ae la maluna.
Ma ka po Poalima, Sept. 24, hola 7:30 p.m. i weheia mai ai na hana mai ka leo honehone mai o na kaola keleawe o uwehone e la mau iwa makaonaona. Piha pono ke kahua i na le@e ame na keonimana koho baloka oiaio, a i ka hoonee pono ana. @@ i keia kukulumanao ana, ke kukulu nei au maluna o ka oiaio walo no oiai o ka mea i lawe mai ai i ka olelo o ke ola. he Demokaratta oiaio oia @@ai ka manawa mai o koua poo ahiki aku i ka poli nahenahe o kona kapuui wawae.
O ka mea haiolelo nui o kela po oia ho ka Elele Kalanionaole, ko kunia aka kai o kei a ninai ano nui e nee nei, e hoihoi hau i kona lahui i luna o ka aina i waiheia iho ai o na kupuna. I ka hiki ana ae i ka manawa i haʻi mua ia ae nei i ku mai ai ka Lunahoomalu J. C. Lane ame kana mau olelo hoolauna i kukulu mai ai oia i ka mea haiolelo oia no ka Elele Kalanianaole, a hoomaka mai la oia e hoolauna iaia iho imua o kona lahhui, a wehewehe mai la oia i ka mea e pili ana i ka ninau hoopulapula i na Hawaii, ahiki loa aku i ka lahui Maori, ko ia lahui p@iana ma ka ulu hoa ana, ka pii ana ma ka imi waiwai, ka noho ulakolako ana, a ke emi nei ka lahui Samoa ame kekahi lahui e aku, ma ka hapau ana, ke make nui nei, a in a aole kakou e hana i kekahi @@@@ i mea e ala hou mai ai, elike me ka lahui Maori, e pau loa aku ana kakou i ka @alowale mai ka lepo aloha aku o Hawaii.
Ke hoouna nei ua Maori i ka lakou mau keiki i ka imi naauao ana o na ano like ole, a i ka makaukau ana ua hoi mai lakou imua o ko lakou lahui a hoonee aku la mai ka aina haahaa mai, mai ka noho huikau ana i na rumi haiki, a me ka waiho ana i na lealea hoohaumia i ke ola kino, a hoi aku la iluna o na aina panoa e kahe aua ka waiu me ka hone, a@ii ae la ua lahui Maori nei ma ka pa kanalima o ka pule, ma ka papa haneri o ka mahina, a ma ka pa kaukani iloko o ehiku makahiki, a ke pii ae la iluna o ka oioina o ke ola pookela o kke kaulana, e ikeia mai ai ka lahui nawaliwali ua ikaika hou ua naauao ua ikaika ma ka imi waiwai ma ka hooulu ana.
Nolaila, o ka mea e kamailioia nei he mau aina kkupono ole no ka noho ana aohe e lawa i kela mau $3000, he pohaku; aole ia o ka ninau nui o keia manawa, e kukulu i na mea apau e hana ai, pela no me ka hale, e hana ana, e hoololiloi ana ma kekahi mau wahi ahiki i ka lilo ana i home naui ke nana ia aku.
He nu na mea i haiia mai ahiki i kona wehewehe ana mai i ke ano o ka aina e haawiia aku ai imua o ka lahui, aina helu ekahi i mahi ole ia, 20 eka ka makahiki o ka apana hookahi, o ka aina hanai holoholona, mai ka 200 eka ahiki i ka 2000 eka; oia iho la ke ano o keia ano hoopulapula ana, he ninau Hawaii keia, aole he ninau koko Pukiki, Amerika, Kepani, a Pake paha, aka he ninau koko hapa Pake, Hapa haole, hapa Pukiki, oia ke ano o keia ninau e ku nei imua ou e ka lahui.
E hoi hou i ka aina, no ka mea o keia aina nou e ka lahui, he aina lei alii keia, o ka hooilina oialo o keia mau aina o oe no e ka lahui oiaio. Ke oleloia nei i ka lawa ole o ke lala ke kumu e waiwai ai, o ka hoomanawanui i na moa liilii au e hoohan ai a e ike auanei oe e pii ae ana a lilo i mea nui.
Ua hoolaunaia mai ke Senatoa John wise. a ua wehewehe mai oia i na mea e pili ana i na aian ma. Hawaii, Maui Molokai, Oahu a me kauaʻi ame ka wai waiio o ia mau aina.
Ua hoolauna hou mai ka Lunahoomau @ J. C. Lane ia kiaaina John Baker, a i ke ku ana mai o ua mea hanohano nei, he kapukapu maoli no ke nana aku. oiai oia e ku mai ana a me kana mau hoomaikai i ke anaina, ua kukulu mai la oia i keia kumuaha, o ia hoi: ua loaloa hoi ko kakou hiamoe ana, ua nanea maoli, a hooalaia ana ko kakou hiamoe: i kekahi manawa, @ oe i kou hoalaia aku; pela au, ua huhu au i ko;u hoalaia ana. oiai ua nanea maoli koʻu moe ana, a i ko;u ala ana, a nana pono i ka mua ame ko;u hoalaia ana, eia ka o ke ola o ka lahui Hawaii oiai e moe ana me ka nanea.
E ka lahui, e ala ae mai kou moe ana, o ku iluna ae lalau i na mea e pono ai, ua hiki mai ke ola, ua hiki mai ka malamalaina a me ka pomaikai, elike me ka ka haku i olelo ai ia Abemhana ame kona mau hoa, e hele aku oe mai keia aina aku a i ka aina hou. @ ka mea, aia ke kahe la ka waiu ame ka momona o ka aina.
Heaha ka mea i ikeia i ko lakou kau ana iluna o ka mauna ua ike aku la i keia kulanakauhale nani. pehea kakou aole noʻu ua nui kaʻu ua kaumaha koʻu ma poohiwi: na ka lahui Hawaii oia i o keia ninau nui; o ka oikeia o ka lhaawi aina oiaio maoli; na manao iho la au o kaʻu ka oi i hana ai i ka hoolimalima me ka Moi Kalakaua, o ka emi ia la, he $300 o ka kmakahiki oia kela aina e manaoia nei e haawi aku i kuu koko oiaio ke Hawaii, no $1 o ka makahiki.
Nolaila, e ka lahui, e kaupaona mua oe inamua o kou kuʻe ana: ke kupanaha no paloa kakou e wikiwiki mau ana ka kou i ke ku e mamua, a i kou ike ana nae ua hala aku la ka manawa maikai kekahi ka olelo ia nei he aina ino a pohaku; ea, e ka lahui, nole oiaio iloko oia mau olele ana; ma ke ano he aoao kalaiaina Deokarata ko;u aoao, aole oʻu makemake e ku aku imua o oukou a hoike aku i ka mea oiaio ole nolaila o na olelo o kela ano ahoe pololei.
E ike mai oukou maluna o kela iana i lilo ai au i kanaka ano nui iloko o ka aina, a ikeia mai e ke ao nei, ua hele aku ma ke kua puni ana i ke ao nei ma muli mai o ka hoomanawa @i maluna o ka aina e olelo ia nei he aina han@i holoholona.
Ua noho au maluna o ia aina me ka hoomanawanui iloko o kahi hale laau mai ka ililuau mai no na makahiki ekolu alaila hoenui hou ae i kahi hale mai ka laau loa mai ame ka hana ana i kaupaku, a o ka ilipipi o ia ke pili i pa palua ia: ua maikai maoli ke nanuaia mai. i kekahi manawa oiai au a me na keiki e inu kope ana, a pii ae la ka wela o ka ula ahi, o ka manawa iho la ia o ka ilo e eu ai a haule iho la iloko o ke pola kope, aole e hiki ke alo ae. no ka mea, e hoomanawanui ana ia mau la.
I ka ehiku mai o na makahiki, ua pii ae la hea hale hou, me ka nani ame ka oluolu o ka manao, ua pau aku la ka pilikia , ua piha na pakeke elike me ka mea i iini ai e loaa ka waiwai, a nolaila, beaha iho la ka pilikia. Aohe he pilikia; o ka pilikia o ia no na olelo e hooweliweli ia nei imua o ka lahui, he aina ino, he aina pohaku; o kaʻu mea i lohe iho nei, in a he aina pohaku kola o Molokai, heaha ka mea i aa ai ka hui kanu halakahiki o Kalihi e haawi i $10 o ka eka.
E ka lahui e noonoo me ka akahele loa ma keia ninau no ko kakou pono o keia mua aku. I keia makahiki e pau ai koʻu hoomalima i keia aina a pili aku me ke aupuni pehea e haalele aku anei kakou i keia Ina kula ame ke dala no na lahui e, oiai ke makemake ia nei e haawi ia oe e Hawaii mamua. E ku kakou mahope o ka elele alii a kupaa nona, a oiai he aoao Demokarata koʻu, o ka aoho ma ka aina makua nana i nana mai nei keia pono nui ou e kuu koko ma o ka hapai ana a ka elele alii e kii ia keia mau kaukaui eka aina a haawiia i kona lahui.
E ala iluna, e mahiai, e hanai holoholona, e lawaiʻa: o ka manawa maikai loa keia no kou pono o keia mua aku; ae nui aku no na mea a ua Demokarata makee nei i kou ihiihi e ke koko Hawaii, a ku hou mai ke Senatoa Wise a hoakaka mai i kona holo ana i Molokai no ka uana ana i ka aina e ololoia nei, a ma koua ike ana ia Hawaii i kamaaina i ke kulana kauhale nei oia o Ioela Kahinu, i kona hoi ana i luna o ka aina he $9 ma kona pakeke, a hoomaka oia i ka hana ana, e noonoo ana i na mea e holomua ai oia. Ua hanai pu@ oia me ku holopono, hanai mo@, popo ame lio a ua loaa ma kona waihona i keia manawa he $2800 in a ka banako me 400 puaa, a he mau haneri moa ame ekolu kaa otomobile nona ponoi.
ia manawa i hooleleia mai ai na aina e haawiia mai ana mai Molokai mai, he maikai ke nana aku a pela me na pahu meli hone a Senatoa Cooke o Molokai. Ua puka mai la ka hale o Kahinu i hoomaka mui ai, a pela me na kii o na puaa ame na moa ame na ka@ otomobile ame na keiki ame na ulu kiawe nui ame na bipi e kuku mai ana, apau no hoi na hana o ia po me ka piha i na mea maikai.
Nolaila, ke lawe hou ae nei ka mea kakau i kela mahele mua o ia hoi he Demokarata oiaio oia, a pela me ka meakakau nei, in a ma ka oiaio ke ola ana, alaila, ua hiki no ke hookomo iho i hoopunipuni ma kahi o ka oiaio, no laila i lawe mai ai ka meakakau a kakoo i koʻu hoa Demokarata Baker, in a o ka makemake ia o ua Demokarata oiaio, e loaa ia kakou na mea oiaio, o ka hana maikai anei ia oe e Demokarata oiaio, e loaa ia kakou na mea oiaio, o ka haua maikai anei ia oe e Demokarata e kuha aku i ke Demokarata i hiki iho nei a noho pu me kakou, a paina like, a olelo mai he Demokarata au, a eia ma koʻu lima nei kela bila hoopulapula o ka lahui Hawaii, a i koʻu hiki ana iho nei ua ike i ka mua ame ka hope, nolaila ua hooholo au i koʻu manao a i koʻu hoi ana e hana ana au no ka hooko ana mai i keia bila, no ka mea, ma o ia @uei hoi, he elele Hawaii, o ia ko makou mea i ike mai ai he lahui Hawaii oukou.
Ua hui au me Likana Eliwai i ka manawa e noonooia ana keia bila, oia ka manawa a Kauka Remona i huhu ai, o ka olelo aloha a Eliwai i olelo mai ai e Mokumaia, o keia kanawai e hanaia mai nei, oia kekahi o na kanawai maikai loa, no na kanaka Hawaii.
Ua nui maoli koʻu piha hauoli ia oe e Eliwai no kau mau olelo maikai ame kau olelo mahalo iaia, a kaawale maua me kaʻu leo pula i ka Makua e hoomau aku i ka holomua o kela bila, no koʻu iini e hoi aku a noho maluna o ka aina a i ke paʻina ana o na manao ano nui o ka bila ea, heaha ka ema e ikeia nei. Ua pela kona olelo a nahu no i ka mea ana i olelo ai he maikai, o ke Akua koʻu hoike, a o ko Akua ka mea nana e hoike aku imua ou e ka lehulehu owai la o maua ka hoopunipuni nui e heie ana o hoike i ka mea a kona olelo i @elu ai.
E kuu lahui, eia au me koʻu manao oiaio, a o ka oiaio wale no kaʻu i makemake ai e mau aw nei kokaua alakai @ewaia ana maluna o ka kaua aina aloha. Eia ke ola imua ou; e ku a lalau i ka oo, i ka upena, a leha aku i na mauna, e loaa mai no na mea e oluolu ai kou ola kino; e ko@o mai i ke kanaka e makee ana i ka nohona hoopulapula ana a o ka Makua ka mea nana e malama ia kakou apau maluna On a ka h@@nai ana aku ame ua leo pule mai na haipula aku kaʻu ka@aenae ana no ka pono o keia ninai ano nui o ke ola o keia lahui e nee hope nei.
E kala mai no hoi in a he mau hemahema kekahi, aka aole loa e hiki iaʻu ke uumi i na mea oiaio i hoikeia mai iaʻu, a mahope hoololi ia ae la ma kahi o ka oiaio he hoopunipuni iho la, i mea e lilo mai ai na mea maikai maka hana ana ma ka lima ikaika.
O ke kumu ku e loa o Likana no keia bila, ua komo aku no ia ma ke kahua aina o Lualualei ame ka wai anaa e aua nei nna wale no; ma keia kanawai in a no nona ia wai, aka, ma ka mana o ke komisina e ahewa ia wai, alaila e maheleia ana ia wai no ka lehulehu kekahi; nolaila ku e loa oia @ aia keia ma ke kanawai e hoopulapula ana i na Hawaii. Tua e loaa ana ka wai, auwa ka nana e!
J. K. MOKUMAIA.
HALE O NA ALII O HAWAII KUAHAUA.
Ma keia ke kanohaia aku nei na Mamo apau loa, e hiki ae ma kahi o Williams, i ke kakahiaka Poaono, Okatoba la 16, 1920, hora 9:30, no ke ku kiai ana i ke kino lepo o ka Hoahanau Mamo Nagaran Fernandez i haalele mai i keia ola honua ana, a me keia no, ke kauohaia nei na Mamo apau, e hele mai i ka @@lawai kuikawa, no ka hoolaa ana i na moho hou i ka auwina la Sabita, Okatoba la 17, ma ka Phoenix Hall, i ka hora 1:15 p.m., ame ka ukali ana aku i ke kino lepo o ko kakou Hoahanau Mama aloha no kahi hope loa.
Ma ke kauoha a WM. A. HALL, Iku Hai.
HTTLE ASING
Iku Kau.
6422 Oct. 15.
HE HOALOHALOHA NO KUU KUPUNAWAHINE KOLEKA UA HALA
Solomon Hanohano, ka Luuahooponopono o ka Nupepa Kuakoa, Aloha ka ua a nui loa: Ke noi aku nei au i kou oluolu in a he wahi kaawale ke kau pepa, e hookomo iho oe i ka makou puolo wiamaka e kau ae la maluna, o ia hoi ko maua kupunawahine Koleka, ua haalele mai ia makou na moopuna, na keiki ame kana kane i hooheleia i ka wahine.
Nau hoi ia e uwila kau ma kela kihi o ka aina e ike mai ai kana mau keiki, na moopuna e noho mai nei ma Honolulu ko mauna kuku aloha ua haalele mai ia maua na moopuna na keiki ame kana kane e kanikau aku nona ma keia ao.
Auwe kuu aloha pau ole i kuu kupunawahine, aloha oe kuu kuku leo ole mai ia maua, a he mea nui maua na moopuna ame ka maua poe keiki: auwe ko maua hoaa i ke kuku ole: ua ualo na pau ko maua ike hou ana i kona helehelena a ua pau hoi ka lohe hou ana aku i kona leo i ke kukea mai i waiu na pepe ma.
Auwe ka ehaeha o ka naau e, ua pau ka ike hou ana aku ia oe e kuu kuku aloha: kuku hoi mai. kuku auhea oe; eia o pepe e uwe mai nei; aohe leo pane mai.
Ua nui no ka wili o ka ma'i iaia, aka, mamuli o ke aloha o ka Haku, ua loihi keia mau la iaia.
Ua piha i ko maua kuku na makahiki he 68, eiwa mahina ame na la kei; ua hanauia ko maua kuku i loko o Dec. la 20, 1851.
Ua mare aku oia i kana kane mua oia o Pali, ua puka mai na keiki mai ko laua puhaka mai, hookahi kaikamahine, ekolu keikikane; ua lawe mua aku ka Haku i kona mana, oia hoi kana kane mua, ua noho kane ole oia me kana poe keiki, a loaa kona makua hoi oia o J. K. Kekua, ua beritania imua o ke Akua.
Ua loihi ko maua noho mare ana, aneane no paha piha iaia he 42 makahiki, a haalele mai la oia ia'u kana mea aloha he kane.
Ua auia e ko maua kuku keia mau kai apau loa, no ka imi aku i ka pono, aka, ua loaa no ka maha iaia no ka manawa, koe no ka pau loa naa o ka pilikia; ua auau oia i ka wai o Mokuoia, ka wai hoi i kaulana.
Ua holo aku oia no Honolulu e imi i pono no ka noho honua ana, kau no ka ma'i au i ke kai o Kaieie, no Kauai, ua hele aku oia i ke on a kani o Nohili, aka o ka lana o ka manao ua lana, aka o ka pau o ka pilikia aole i pau. O ke kai hope loa o Alalakeiki, waiho ua iwi i ka ainahanau o kona mau kupuna ame kona mau makua.
Aloha Honuaula he wahi no ko'u kuku i hele a kamaaina mai uka a ke kai, ua pili aloha wale ia na mea apau loa e ko'u kuku aloha.
Ua mele ua hoaa maua i ke kupuna, ua pau, ua nalo kona mau maka, a e hookupuna aku ana paha maua ia ha'i, kuu kuku keia, aka o ke aloha o ka maua kuku i hala aku aole loa no ia e poina ia'u a he wa hea la ia e poina ai ia'u. Auwe kuu nele ame ka hoaa i ke kupuna.
Ka'u hana i loko o ke Kula Sanitarium, a ha@a ae ka lono pilikia ia'u i ka Poalua ua hala oia makela ao, no laila aohe noho hou ana aku i ka hana, o ka hana he mea loaa ia ia'u, aka, o ke kupuna, he mea loaa ole ke imi ia.
Nolaila ua iho mai au me ko'u hanaumea me kana aliikane ame a'u lei keiki pu; i ko makou hiki ana mai e kamau ana no oia i ka Poalaua a po, ao ae ka Poakolu a po ia la, a hapalu ao ka po Poakolu a ao ae ka Poaha, haalele mai oia ia maua ame na moopuna e kanikau aku nona; ua laki no makou na moopuna ua ike makou apau loa iaia i kona hanu hope loa, aka, o ke aloha o ke kupuna, he mau pau ole.
Ua lawe mua aku no ka Haku i kana poe keiki akolu, hookahi wahine a elua kane, ma kela ao, a uhai aku la no oia i ka meheu o kana poe lei keiki; ua pau keia manao ou e pili ana i kou kuku, hili ae au nana i ka ohana apau loa i hele mai e ike i ko maua kuku aloha.
He mea nui na holoholona a na moopuna iaia, he mea nui @a hui meaae, na pono kino, aohe maua e nalowale iaia; ua kaana like ia e ko maua kuku aloha; koe maua elua ame hookahi unele, C. Pali, a i lehulehu makou i ka maua poe keiki.
Ke haawi aku nei au i ko'u hoomaikai a nui loa i ko'u mama aloha, Mrs.Hapakuka ame a'u papa aloha i ke komo pu na ao me maua i n ahora o ka pilikia o ko maua kuku aloha; ame oe pu e Mr. ame Mrs. David Antone, ko maua aloha pau ole; mea ole ke anu i heleia mai ika hora ekahi o ka wana ao hiki mai, ua ike no oia i kona aunty Koleka. Eia maua o kuku Mananiana ua @ole, u ho@@, aohe kupuna, aloha uo paha ko kakou noho ana.
Ke haawi aku nei au i ko'u hoomaikai a nui i ka poe i makana mau i ka lakou mai @@ke pua @aui loa, ame ka poe apau o Wailuku i pii mai e ike i ke kino wailua o ko maua kuku aloha, na keiki na moopuna ame kona kaikunane Jerry Burn, i ka hele ana mai e ike i kona kino wailua.
Ua paa ia olelo a ka buke nui, he mahu ke ola o ke kanaka i puka ae a emi iho, Mai ka lepo mai ke kanaka a hoi hou aku no i ka lepo; ua paa ia olelo ahiki i keia wa aohe wa e make ai ia olelo.
Ua manao au ua pau paha kou manao kaumalia maanei.
O J. S. Poepoe ka mea nana i hoomaikai i ko'u kuku a hoomoeia oia ma ka honua . Ke pule nei makou apau loa ka ohana, e aloha ae ana au i ko maua kupunakane. Ua haalele mai kana wahine iaia kona hoa e noho ia ai keia kula mehameha o Naolumua, aka o ke Akua wale no ko kakou kiai. E pule kakou no ka mea i hala. Hoonani ia ke Akua maka laui kiekie, he malu ma ka honua, he aloha i na keiki a kanaka. Amene.
O makou no na moopuna i hoo@eleia i ke kupuna, ame ko makou kupunakane i hoone eia i ka wahine.
MISS JENNIE HAPAKUKU,
MRS. ANNIE SWIFT,
J.K. KEKUA.
HAINA NANE
E mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuakoa: Aloha kaua a nui loa: O ka elua keia o ka'u hoo@na ana aku i ka'i haina o ka nane a J. W. Kakelamaluikaleo
Eia au la he kama, he kupa, he ewe a he keiki papa hoi no Hawaii nui akea o ke keiki au a Kapukapu laua o Holei,o ke kiai pali o Panau, Puni i Hawaii. No'u na akaka like ole ekolu e ma@@ nei, a pela au i heaia mai ai, e ko ka honua holookoa, na Aloha ekolu i ka ipo hookahi.
Ka mua, he keiki au ua kupa a ka kamaaina, a ua papa ma ka aina a @@ ke kai, a i ole au e loaa ilaila, e kaka@@ malie iho oe, aia ahiki mai o Mahealani e manao ae oe owau @e hoa. Ow@@ au ia oe? Hainna: Papa. O ka papa @@ keia e kukuluia nei i nahale o kakou. He mau papa pohaku no hoi ma ke ka@.
Ka lua, he malihini au i ko alo, a kamaaina no nae i ko leo a ua nihi @@ au me oukou, milimili a malama a @@ au i me a hooko i ka makemake o ke kanaka. Owai au?
Haina: Leka O na leka no keia a kakou e leka nei i na hoaloha. Malihini oe milihini au, ma ke leka kaua kamaaiana..
Ke kolu, he inoa au ua kaulana apau na moku, loaa ae no au ia oe i ka Moku o Mano, aia la i ka piko o Waialeale malalo pono ma ke kowa ae o na mokupuni ko ole mae au ilaila, alaila e loaa no au ia oe ma ka poli o Kawaikini hooipoipo ana me ka ohe a Kanakawa Owai la hoi au ia oukou? Haina: @@ E hoolilo ae kakou ia poo o Waialaeale a malol iho o ka piko poo o na wahine he pu lauoho, a i ole pu la i e hoa@@ ip ana me ka ohe a Kanakawi.
O ka ema leale akeia a ka poe kahiko e huna ai i ka poli, a nui wale aku @@pu. I hala hu no hoi keia pahu ana ka piko o J. W. Kakelamaluikaleo, e aku paha hoi i ke oo ekolu ana a ka moa.
E aloha ananei e na keiki hoo@@@ hua ea, ame ka Lunahooponopono ka@ anaai.
Z. P. K. KAWAIKAUMAIKAMAKAOKAOPUA.
Ua hala hu i'o mai la kau pahana ua paewa aku la ma ka pewa hi@u. I nui ke aho i make ka hoa hoopapa aohe no he hewa o ka pau o kauna o kau mau pahu ana mai malia o ku i'o i ka piko. Pahu hou ia mai! L.H.
HAIANA NANE.
I ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Solomon Hanohano, Aloha nui: E oluolu mai hoi i kauwahi eena o ka hiwahiwa a ka lahui no ka'u haina o ka nane a Kakelamaluikaleo e hoonuhanuha mai la i kauhale, ke loaa pono aku ko ia la makemake, pili me @@ hoa, i ka po mahina o Mehealani. Eia ke kukulu ana o ka nane:
Eia au la he kama, he kupa, he ewe a he keiki papa hoi no Hawaii nui akea, o ke keiki au a Kapukapu laua o Holei, o ke kiai pali au o Punou, Puna i Hawaii, no'u na akaka like ole ekolu e maalo nei a pela au i heaia mai ai e ko ka honua holookoa na aloha ekolu i ka ipo hookahi.
Ka mua. He keiki au ua kupa a ua papa ma ka aina a ma ke kai, a i ole au e loaa ia ao ilaila, e kakali malai iho oi, aia hiki mai o Mahealani, e manao ae oe owau se hoa. Owai au ia oe? Haina: Onaona a i ola aala.
O ke onaona keia o na pua e kui ia nei, i lei hoohie no ke kama, no ka po mahina o Mahealani; ua pili no hoi keia kupa o onaona i ka poe lei lei, ma ka aina, a i ka poe holo moku no hoi, ke loaa keia mau mea ia oe; leihala, lei maile, lei mokuhana, lei awapuhi, a pela aku.
Pololei no oe e Kakelamaluikaleo i kuahaua mai nei. E manao ae oe, owau se hoa. eha oe ia'u! Pehea ia O ke onaona lipoa ko ke kai, he kupa he ewe.
Ka lua: He malihini au i ko alo, ua kamaaina no nae hoi i ko leo, a i iho la au e lilo ana i aikane hulumanu makaonaona na oukou, milimili a malama, a lilo au i mea hooko i ka makemake e ke kana. Owai au?
Haina: Lei, a i ole pua. O ka lei no keia i kui ia mai na pua mai, a ua ka e'ae'a nei e papahi ai mai ke poo a i ka a i. Eha hou no oe ia'u! Pehea iho la?
Ke kolu: He inoa au ua kaulana apuni na moku, lona ae uo au ia oe i ka moku o Mano: aia la i ka piko o Waialeale malalo pono ma ke kowa a o na mokupuni, ke ole nae au ilaila. alaila e loaa ae ana au ia oe ma ka poli o Kawaikini e hooipoipo ana me ka ohe o Kanakawi. Owai la hoi au ia oukou? Haina: Ka i no hoi o Mokihana oe. E ia iho ke mele malalo:
He aloha kuu lei mokihana,
I popohe i ka uka waokele,
Anuhea ke ala lauae.
I moani i na pali o Haupu.
I ka hoohui ana ae i ua mau akaka nei akolu, ua loaa pono, o lakou no ka i aloha i ka ipo hookahi ia Onaona lei mokuhana.
Eha hou no oe la! Pehea iho la keia
Ke hooki nei me ke aloha nui i ka Lunahooponopono ame na hoapaahana o kou keena.
POHAKUOPELE.
Kealia, S. Kona.
Aohe wahi mea a mahina iho ka @@ o ka hoa paio i kau iniki malie, o ke hao mai no a ka@o@o, i pa'i mahanahana ma ke kumupepeiao. malia o nui ka waha o kahi kolohe, i ka alala. Hula hoi ia mai! L. H.
HALAWAI A NA WAHINE KOHO BALOTA
Ua malamaia he halawai akea e na wahine ma ka hale aupuni. Lahaina ma ka Poalua. la 28 o Septemaba, 1920, hora 2 p/m/, no ka hoolohe i na manao o ke senatoa wahine o Maui, Mrs. Makakoa Suigen, ame lunamakaainana wahine, Mrs. Alice Kehukai Kane, ame kekahi mau moho e ae no hoi i hiki ae.
ua kohoia ka mukuahine Beke Ihihi i lunahoomalu no ka halawai a ua w@ heia ka halawai me ka pule pualu ana i ka pule a ka Haku ame ka haiolelo pokole mai ka noho mai. O na mea ano nui ma ia haiolelo o ia keia: O ke kahua aia ma Solomona 31:8 "O ka lapuwale a o ka wahahee, e hookauwale ae mai o'u aku nei, mai haawi mai ia'u i ka ilihune, aole hoi i ka waiwai e hanai mai ia'u i ka ai kupono no'u.
Ae, o ia, no ka mea, o ke alii wale no ka'u makemake, o ka luhi o maua me ianei.
Hoolau@aia mai na moho wahine ame kekahi mau moho kane no hoi. He pokole no na haiolelo a na wahine ame ka maikai, a pela no hoi me na moho kane.
He mahuahua no ke a@@ina i hiki ae ke kakaikahi loa no na kane, a @a malamaia na hana me ka ohohia ame ka maluhia. Ua mahalo nui ia na olelo a ke senatoa wahine a pela me ka lunakaainana wahine.
MAKAAINANA