Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 39, 24 September 1920 — Page 5

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

            O keia anei ka mea oiaio aæu e lohe aku nei mai ia oe A wahi a Tazana me kona noho hanau loa ana iho aia @kone ,mau lima ke hamohahmo la maka lae me ka @ ana mai o kona mau maka me he mea la ke hoi pono @ la kona noonoo maikai a ke oiliili liilii mai ka kekahi @ hoomaopoana iloko on a, no na mea o ka wa i hala. He oiaia okela inoa ka haku kelekona i palaka loa iloko @ noonoo, i ka manwa an i lohie paa ana i ke kaniaio wepa me kona ku ino ana ae @ a hooho ac la i keia mau olelo: O e kuu akua alaila huli mai la kana nana ana ia @ wepa me ka ninau ana mai: Eia ihea kuu jene aloha? @ ka hopena i kau ak u maluna on a? Ua ikle au ua @ kuu home ame na kaujhale apau o kuu aina @ holuholona ua maopopo no ia oe ia mea e wepa aʻu. Ua uka ae oe mahope o koʻu meheu no ke kulana @ o opa a o oe pnoi no ka mea nana i aihiue i na pohaku makeamae mai iaʻu aku aole loa e hiki ia oe ke hoole maiu oer i @ o keia mau olelo a hoao mai e hooiio o oe kekahi @ kanaka hoopono. Aia ke aliikoa ke nana pono mai la ia Tazana me ka piha me ke kahana. Ke ike mai loa oia i ke kulana hihiu o kela kanaka mamuli o ke ano o kana mau @ eia uae o @ e kahana loa la o ia no ka maiuka o ke kamailio ana keia kanaka i ka oileo palani, e hoike mai ana ia ano, aole kela je kanaka o ke kulana haahaa aka he mea oia i loaa @ hoonaauao. E noi aku ana au i kaou huikala ana mai iaʻu e ka mali@ wahi ana me ka paa ana aku o kekahi lima, maluna o @@ o wepa. "He paahao keia kanaka naʻu a ma @ he mea pono e hele pu mai oia me aʻu. UA pololeo no oe e kamaili mai la aole nac i keia @ aia a pau kaʻu  hana me ia ma hope aku o ua mana awa. @ hiki ia oe ke hana me ia mahope aku o i manawa. A hiki ia oe ke hana aku elike me kau i makemake ia mana on a wahi a Tazana. Aole i lilo kela mau olelo a tazana i kamailio aku aii kumu no ke aliikoa e hoolohe mai ai iaia aka huli ae la ouia a kauoha aku a i kona mau koa e hele mai imua ia @ i hooppuni koke ia ae ai o tazana ame wepa e kjela poe koa a o ia ka ke aliikoa o ja hoomau hou ana mai i ke ka @ ana. O ke kanawai amre ka mana e hooko aku ai ia ma eia @ koʻu aoao. Aole ou makemake e hoala mai i kekahi @ ana mawaena ou ame aʻu. O na mana i loaa ia oe malalo o ke kanawai. ke kanaliua @@ au no ia mea e kuu hoaloha. I pane aku aai o ta@ me ka lilo ole o na hoakaka ake aliikoa i mea nona e @ ai. O ka mana i loaa ia oe no ka hooko ana aku ke kanawai. He mau olelo hoonuinui wale no ia. aole he @@ maoli. Ua jomo mai oe me kou pualikoa malo@ kekahi o na teritore o pelekane ke makemake neiu au @ aia i hea ka mana ame ke kule ana i loaa ia oe e komo ma keia aina ? Aia ihea na palapala pili kanawai. @ O na au puni a elua no ka hiki ia oe ke hopu i keia @ ? Heaha na hooiaio i loaa ia oe no ka hiki ole iaʻu lawe  mai i kekahi pualikoa i oi aku k ikaikia imua o @@ kanaka no ke kaohi ana ia oukou mai ka hoea ana @# imua o ko oukou aina? he mau olelo oiaio loa kla a Tazana i kanialio aki @ ke ku maooli o ke aliikoa i kahi o ka hoka a no ie @ i pii ae ai kona huhu me ka inaina a hoopuka mai @@ olelo kioola i ka pane ana mai. Aole au i makemake e hoopau wale i koʻu manawa me @ kamailio hou ana aku imua o kekahi kanaka hihiu elike @. Ina aole oe i makemake e loaa aku kekahi poino ma @ o kou kino alaila o ka @ ae la no ia o ua allikoa o ela mau koa maluina o wepa ua paa e aku la oia i ka hopuia e Tazana a opeʻaia ae la malalo o kona poaeae, o ia no oe o kekahi eke palaoa o kona hoomaka aku la no ia e holo imua o ke mua loa o ka halawai ana aku me ia, ua loaa pono aku la kona auwa i ka puupuu a Tazana a kaaniniana ke alo iluna. o na pu raifela keia e paa ana iloko o ka lima o keahi poe koa e ae ua kailiia mai la eia nei me ka hahauia ana aku o kekahi poe e ki mai i ka lakou pu eia nae mamuli o ko lakou o kela poe e ki mai i ka lakou pu,@ nae mamuli o ko lakou puuluulu loa i kahi @ ua hopojoopo lakou o lele hewa mai auanei ka poka a ku kekahi o lakou o ka poino no ia pela iho la i hiki ai ia Tazana ke moepoo aku imua o kela mauy koa me ka palekana. o ka oili ana aku no nae ia o Tazana ma kekahi wahi e hiki ai iaia ke holo aku me ka hoolalau ana iloko o ka ululaau ahiki i ko laua kaawale loa ana mai kela poe koa mi ua loaa mai la kona poo i ka hahauia me ka pu raifela e kekahi koa paele o kona hina aku la no ia ilalo me ke kupoui o kona noonoo a i ka hou pono ana mai o kona noonoo maikai ike ihu la oia ua paa kona mau lima ame na wawae i ka hauhoaia i ke kaula a pela pu no hoi me wepa nolaila he mau pio laua @ o ka mana o na koa. No ka maalahi loa o kela hopuia ana o Tazana me kona kokoolua ua lilo ia i mea na ke aliikoa Belegiuma e noke ai i ka pai iaia iho me ka noke ana no hoi i ka hoohenehene ia Tazana aole no nae ia he mea no Tazana e kamailio wale aku au aka ke noho malia la no oia. me ke kakaliana o ka hoea mai o ka manawa maikai loa, e hiki ai iaia ke hoohoka aku i kela aliikoa ame kona mau koa paele. No alabaki wepa nae ua nui kona kukahala-ke me konna hoakaka ana aku imua o ke aliikoa belegiuma he haku pelekane o tazana. aohe nae he hooloheia mai ia mau olelo he akaaka wale mai no ka pane ma ka aoao o ke aliikoa no ka mea ua nana maoili mai no ola la tazana he kanaka @ me ke aʻo ana mai ua weoa e noho malia oia a hoea aku imua o ka aha hookolokolo ilaila oia ehoakaka aku ai i kana mau mea i ike no kona hoa paahao. I kela hoi pono ana mai o ka noonoo maika iloko o tazana ua weheweheua ae la na kaula i hoopaaia ai ma kona mau wawae a koe na kaula o na lima pela no hoi me wepa, o ko lakou hoomaka no ia i ke kaahele ana ma ka huakai huli hui no kahi i hele mai lakou hoomaka no ia i ke kaahele ana ma ka huakai huli hui no kahi i hele mai ai o keia puankoa. Ma ua hoea o jke ahiahi o kela la ua hoea aku la lakou ma kapa o kekahi kahawai a hoomoana nui iho l me ke kukulu ana i na halepeʻa a hoa hoiu i ke ahi i ole ai e hoopilikia wale ia mai lakou e na holoholona ahiu o ka ululaau i ko lakou wa e hiamoe ana i ka po. Aia nae ma kahi a na koa paele e hoomakaukau nei i ko lakou kahu hoomoana. maloko hjoi o ka malumalu o kekahi kumulaau ke haka pono mai la kekahi mau maka me ke kahaha no na mea a kela poe kanaka e hana la. Aia o wepa ame Tazana mahope o kekahi paila o na huluhulu kahi noho ai me ko laua paa no i ke kaula aka i ka makaukau ana nae o na meaai no ka aina ahiahi ua kiia mai la laua nei a lewia aku la no kahi o ke ahi e a ana malaila i weheia ae ai ke kaula o ko laua mau lima. I hiki ai ke lalau i na meaai, a aia pu no hoi ua loaa mai no koa kiai ke hoopuni la ia laua. Ma kela mnawa nae a Tazana o ke ku ana ae iluna no ka hele ana wai @ kahi o ke ahi e a aku ana ae ilua no ka hele ana mai no kahi o ke ahhi e a akau ana ua loaa mai la ka hoomaopopo i ka mea biba ba naka e baba naui ana mailoko mai o ka malumalu o na lala laau me ka haawi pu ana mai i kekahi hoailona. ma ka olelo a no holoholona ia wa i eena aeai na maka o tazana me kona makaukau loa e pane aku i ka nea nona ke leo ana i lohe aku ai o ka mea wale no nae nana i kaohi mai i kona hana ana aku pela, no kona hopohopo o komo aku auanei na manao hoohuoi iloko o na koa paele nona. oiai nae laua nei e ai nan i na meaai i haawiia mai na laua hawananawana mai la o tazana ia wepa i ka i ana mai E kamailio aku ana au ia oe me ka keo nui ma kekahi ano olelo i maopopo ole ia be, o kaʻu e makemake nei e noho mai oe me ka hoolohe ana ma ke ano ua maopopo ia oe kaʻu mau mea e kamailio aku ana a e pono p keia mauy mea aʻu e hoakaka aku nei imua ou a mai kanalua iki oe no ia e noho mai la maloko o ka ulukaau. O ke koa paele keia e noho kokoke mai ana i na paahao ua nana mai la oia ia tazana me ka kahaha ua noke ae la hoi kekahi poe koa i ka akaaka me ka maopopo ole iua lakoiu o ke ano okela olelo a tazana a o kelahi poe hoi u piha lakou me ka makaʻu  me ka hoomamao na  aku ia lakou iho mai kela kanaka  mai o ke aliikoa kekahi i hoopihaia me ke kahaha no ke anio o na olelo a tazana e noke la i ke kama ilio, me aka i kona wa nae i lohe mai ai i ko wepa no kela na kekahi lahui kanaka a o ia kaua o ka nuinau okoa ana maiu heaha ke ano o ka olua oleo e kamailio nei Ua hakilo loa o tazana i ke kaulana o kela aliikoa ma jela manawa a lakou o ka hele ana mai a ua ike oia aole he nui o na olelo i loaa iaia nolaiula pane mai la o tazana ma ke hoike hoopunipuni ana mai. He olelo helena ka maua e kamaili nei. o kaʻuno no ia i noonoo iho nei he oldlo helene ka olua e kamaili ana wahi a ke aliikoa mamuli paha hoi o ka lohi loa o keia mau makahiki o koʻu loge lou ole ana iu kela olelo pela au i hiki ole ai ke hoomaopopo ma keia oleo oekla au i hiki ople ai ke hooaopopo ma keia mua aku nae ke makemake nei au e kamaiuli olelo a olua. i ke kaha ana aku o ua aliikoa neiu e hele ua hki ole ia wepa ke uumi ihoi i kona akaaka a o ia kana i pane okoa mai ai ia tazana ua puni maoli kela kanaka ia oe e loaa ai ka palekaua mai ko kaua noho pio ana malalo on a ame kona mau koa. ma kahi nae e kokoke mai ana ia tazana ua he elua mauy koa paele e noho ana me ka kamailio ana aku o kekahi i kekahi ua lpohe mua au i na olelo a kela kanaka oloheohe i kamailo mai nei he manawa lohi ae nei i ha;la i koʻu wa i nalowale ai iloko o ka ululaau a ma kekahi po ua lohe au i ke kamailio o na mapu i kela ano olelpo ia lakou e kau ana maluna o na kumulaau ua like loa na huaoplelo a na mapu e kamailio ana mawaena wale iho no o lakou me na hua olelo apau i puka ae mai ka waha mai o keia kanaka ili keokeo. Ina aole i loaa aku neui keia kanaka ia kakou he oi loa aku. Ua noke wale mai la no ka lkua o ke koa i kaakaaka. me kona hele okoa ana aku e hoike i ka nui o na koa e ae i kana mau mea apau i lohe aku au me ka hookomoia aku o ka makaʻu ame ka weliweli iloko o kela poe koa no ka lakou paahao pilikua. Ma ke manawa hoi o ka lohe ana aku o ka mapu nona na maka hulilui e hoaiki mai ana mailoko o ka ululaau i na oleolo mai ia tazana aku ua haahele iho la ua mapu nei i konawahi e noho ana, a hoomaka aku la e hele no kukulu hema, no ka hooko ana i kekahi misiona, elike me ia ana o ka lohe ana mai ia Tazana aku.

MOKUNA XXII

            OIai hoi o Jene kelekona e noho ana maluna o ke kumulaau a Alabaki Wepa o ka hoonoho ana aku iaia, me he mea la iloko o ka noonoo o ia wahine nei, aole he manawa e auhee aku ai ka po mai iaia aku, aka nae i ka wehe ana ae o ke alaula o ka malamalama, ma na hora hiki mua o ke kakahiaka o kekahi la mai, ua hoohauoli loa ia mai kona manao o kona lio, ma ka moali alanui e moe ae ana ma kahi kokoke i ke kumulaau ana e noho aku nei.

            O ka pulo'ulo'u maluna o ke poo o kela kanaka, ka mea nana i huna aku i kona helehelena, e hiki ole ai ia Jene Kelekona ke ike aku, o kana wale no e noonoo la iloko iho on a, o kela no kona hoopakele, oia o Wepa, no ka mea oia hookahi wale no ka i ike i ko ia nei wahi i pee ai.

            O ka mea oiaio loa nae, he kanaka okoa loa no keia, o kela ke alaki o ka pualikoa Abesinis ;aole no hoi ua o Jena Kelekona, i like aku kekahi poa kanaka Paele e ae, ma kahi mamao aku, e ukali mai la mahope o ko lakou alakai, e imi nei i kahi no lakou e palekana ai.

            No kela kuhihewa loa nae o ua o Jene Kelekona, o kela o Alabaki Wepa, iho mai la oia ahiki i kahi e hiki pono ai iaia ke ike aku i ka maalo ae o ka lio malalo o ke kumulaau, a i ka wa i kaalo ae ai ka mea maluna o ka lio malalo pono ona, ia wa i haawi mai ai i kona aloha kakahiaka, me ka leo e hoike mai ana i kona piha me ka hauoli.

            I ka wa o ka mea maluna o ka lio i lohe aku ai i na olelo mai ia Jene Kelekona aku, ua alawa ae la kana nana ana iluna, me kaohi pu ana mai hoi i ka hele ana o kona lio, akahi no o Jene Kelekona a ike mai, aole ka kela o Wepa, aka o Abua Muraka, ke alakai o na kanaka Abesinia, me ka pee ana ae o ua o Jena mahope o na lala laau, eia nae ua lohi loa kona hoao ana e pee. oiai ua ike pono aku la kela kanaka iaia, me ke kahea ana aku i ua o Jene Kelekona e iho mai oia ilalo.

            I kinohi, ua hoole mai o Jene Kelekona i ka iho ana ilalo, aka nae. i ka wa i hoea aku ai na koa Abseinia a ku ma ka aoao o ko lakou alakai i hiki aku ko lakou nui ma kahi o ka umi, ike iho la oia he mea makehewa wale no ke ku-e ana mai, eia nae aia no oia iluna o ke kumulaau kahi i noho ai me ka iho ole mai ilalo.

            No kela hoomau no o Kene i ka noho iluna o ke kumulaau kauoha okoa ae la o Abua Muraka i kekahi o kona poe kanaka e pinana iluna o ke kumulaau, no ka lawe ana mai ia Jene ilalo, akahi no ua wahine opio nei a haalele aku i knoa wahi e kau ana, a iho malie mai la no ka haawipio ana aku iaia iho malalo o ka malu o kela poe kanaka.

            Ma kela hoea ana mai o Jene Kelekona ilalo o ka honua, ua uwalo aku la oia imua o Abua Muraka e hoopakeleia ae oia a waiho malie ia mai no hoi oia e kukali ahiki i ka hoea ana aku o kona hoopakele, aohe nae he hooloheia aku o kana mau olelo, no ka mea o kela haulepio ana o kona aoao i na kanaka o Amaka Zeka, a hui pu iho me ke poho wale ana o kona mau manaolana no ka loaa iaia o ke gula ame na pohaku makamae, ua lawa ia no ka hoala ana mai i ka hoonaukiuki iloko o kela kanaka, e hoohemahema ole mai ai oia i kekahi wahine huapala elike me keia o ka loaa ana me ka maalahi loa, iloko o ka manawa ana i moeuhane mua ole ai.

            O ka noonoo paa iloko o Abua Muraka i kona wa e hoea aku ai imua o kona haku, e hookauia mai ana na hana hoo haahaa maluna on a, a i ole, e hookauia mai ana paha ka make i hoopa'i no ka holopono ole ana o kana huaka'i ame ka make ole ana o Amaka Zeka, a no ka hoopakele ana ae iaia mai ka inaina mai o kela kanaka e kau mai ana maluna on a malia e hoomaaliliia aku ana kona inaina in a no kona hoihoi aku i keia wahine opio a haawi aku na kona haku.

            I ka pau ana o ka Jene Kelekona uwalo ana aku no kona pono, ia wa i pane mai ai o Abua Muraka iaia, me ka hooia ana mai, e hoopakele no oia i ka wahine opio ma na ano apau, aka nae he mea pono e lawe aku oia iaia imia o ka emepera.  Aole o Jene Kelekona i ninau mai iaia, i ke kumu o kona makemake ana e lawe aku iaia nei imua o ka emepera, aka aia nae iloko o kona noonoo na manaolana poho, no kona palekana, aka ua like no kona poino malalo o ka malu o Amaka Zeka, me keia kaa ana mai la on a malalo o ka mana o keia poe hou.

            Me ka hoala ole aku i na ku-e ana, ua ae aku la keia e hookauia mahope o kekahi o no koa, maluna o ka lio hookahi a hoomau aku la ko lakou hele ana imua me kela noonoo mau nae iloko o Jene Kelekona ke laaweia nei oia e kela poe, no kahi e hookauia mai ai maluna on a, na hana hoehaeha a hoohaahaa i kona kulana wahine, ina nae pela iho nae pela iho la ka mea i manaoia nona, alaila e lawe okoa ae ana oia i kona ola iho, mamua o ka hookoia ana o na manao ekaeka o kela poe maluna on a.

            Ma kela hooukaia ana o ke kaua mawaena o Abua Muraka me na kanaka o Amaka Zeka, ua make he heluna nui o na kanaka o ua o Abua Muraka, a iwaena o lakou o kona mau alakai kekahi, ka poe i kamaaina loa i ka aina, a oiai he malahini oia i kela wahi, ua ulolohi maoli kona hele ana me kona poe kanaka i koe, a ua kaawale loa hoi lakou, mai ke alahele pololei mai, e hoea aku ai lakou no ko lakou aina.

            O ke alahele a Abua Maraka e hele nei, ma ke kukulu ko mohana no ia, no kona manao, malia o hoea aku oia no kekahi wahi i nohoia e na kanaka Paele, a malaila e hoolimalima okoa aku ai oia i kekahi mau kanaka, no ke alakai pololei ana i ko lakou alahele no ka akau.

            I ka hoea ana mai i na hora o ke ahiahi, ma kela la, o ko lakou hoomau ana i ka hele imua, aole loa he wahi hoailona iki no ka ikeia aku o kekahi mau kauhale o na Paele, nolaila me na manaolana poho. i hoomoana iho ai o abua Muraka me kona poe kanaka iwaena o ka ululaau. he wahi i nele i ka wai, ame kekahi mau meaai kupono na lakou.

            Elika no hoi me ka hana mau a na kanaka kaahele maloko o na ululaau, ka ho-aia o ke aia o ke ahi i ka po, pela no o Abua Muraka i kauoha aku ai i kona poe kanaka e ho-a i ke ahi, me ka hoonoho ana aku i mau koa, no ke ku kiai ana @loaa ai ka hooluolu maikai ana i kekahi poe o lakou.

            No ka nui nae o na lio o keia poe i hoakoakoaia i kahi hookahi, ua honi mai la na liona i ko lakou hohona, ia wa i loheia aku ai na leo kuwo o na liona mai kela ame keia wahi mai, a iloko no hoi o ia manawa hookahi, aia na lio ke pioloke la, mamuli o ko lakou hoomaopopo i ka nui o ka poino e hookokoke mai la ia lakou.

            Ua hanaia no kekahi pa laau e na koa Abua Muraka eia nae aole e lilo ia pa i wahi e palekana ai na kanaka apau iloko mai na holoholoona ahiu mai, nolaila haawi aku la o Abua Muraka i ke kauoha, e hoomau ia ka  ana o ke ahi ahiki i ke ao ana, no ka pono o ka poe e hiamoe ana.

            Ua hala paha ka hora elua ma kela po, puoho ae la o Jene Kelekona mai kona hiamoe ana, oiai no nae, aole i loaa iaia ka hiamoe oluolu, aka he wahi manawa pokole wale no ka pili ana iho o kona mau maka, o ka kona piha me ka maka'u ame ke weliweli no ka make.

            O na koa kiai kekahi iloko o ia haawina hookahi o ka maka'u.  He mau manawa lehulehu ka Abua Muraka, i haalele iho ai i kona wahi i hiamoe ai, me ke ahi e a ana, a ma ka nana mai a Jene Kelekona i ke ano o ke aliikoa, ua hele maoli oia a piha me ka haalulu, nawai hoi e ole ka haalulu, i kau a mea o ke kokoke loa o ka leo o na liona e noke mai la i ke kuwo.

            Ke oi loa mai la na leo kuwo o ka liona, me ka hiki hou ole aku i kekahi mea ke hiamoe, aia hoi na lio ke lele la i o a oa nei, me ke ake ana e kaawale aku lakou mai na kaula i hoopaaia ai, a ma ke ano nui. he ku maoli no i ke aloha ke ku lana ke nana aku i kela mau holoholona, i hoomaopopo i ka nui o ka poino e hookokoke mau mai la imua o ko lakou alo.

            No ka hele nae o na lioa pioloke, ua hele okoa mai la kekahi koa paele no ka hoomalielie ana i kela mau holoholona, ka hana hiki ole hoi i ka nui aku o na koa, a iloko no hoi o ia manawa hookahi, i lele mai ai kekahi liona nui, a komo ana iloko o ka pa, me ka au hele ana o kona mau maka. ma o a maanei, a no kahi hoi a kela koa o ka hele ana aku mawaena o na lio.

            I ka ike ana mai o kekahi koa kiai i ka liona, ua hapai ae la oia i kana pu raifela iluna, a hoomaka mai la e ki, a komo aku la ka poka iloko o ke kino o ka liona, me ka make ole nae, aka ke ku malie la no ua liona nei, me ka hooiia ana ae o ke koa ame ka maka'u ole iloko on a.

            I ka wa aole i eha kela liona, i kekahi manawa, e lilo ana ke ahi e a mai ana i mea nona e maka'u ai, a holo hou aku iloko o ka ululaau, aka i kela wa nae o ke komo ana aku o ka poka iloko o kona kino, ua auhee loa aku ia mea he maka'u mai iaia aku, o ka huhu, ka inaina ame ka hoonaukiuki na mea iloko o kona noonoo, o ka hoomaka mai la no ia e holo no kahi i hoopaaia ai o na lio, a iloko no hoi o kela manawa hookahi. i noke mai ai na lio i ka uwe, me na leo kapalili. me ka hooikaika ana ma na ano apau e hemo. me ka holo pokakaa ana iloko o ka pa i hanaia.

            Ua kulaina koke ae la na mea apau me ka lakou mau pu raifela e paa ana iloko o ko lakou mau lima, a i ka ike ana mai hoi o ka nui o na liona, i kela kulana pioloke iloko o ka pa. pu me ka ike ana mai ikekahi o lakou, e lele aku ana e nahu i kekahi o na lio, ua lele mai la he umi-kumamalua mau liona a komo ana iloko o ka pa, o ka hoomaka iho la no ia o ka hooukaia o kekahi kaua hahana loa mawaena o na kanaka ame na holoholoua.

            Ma kela manawa a ka liona mua loa o ke komo ana mai iloko o ka pa, ua ku ae la o Jene Kelekona ma kona mau wawae, a ke nana mai la oia me na maka i hele a piha me ka maka'u, no kekahi hopena weliweli e kau ana maluna on a, ame na koa Paele, mai na holoholona ahiu aku.

            He hookahi manawa i hooku'iia mai ai oia e kekahi lio, o ka holo ana mai, a mamua o kona ala ana ae iluna, ua pa mai la kona kino i ka aoao o kekahi liona, e alualu ana mahope o kekahi lio.

            Ke lohe la oia, maiwaena mai o ka leo o na pu raifela, i ka uwe kapalili o na koa Paele, pela hoi me ka noke o na lio i ka uwe, he mau hoailona e hoike mai ana, he luahi lakou na na liona.

            Aole e hiki i na kanaka Abesinia ke hoomaopopo pono i ka lakou mea e hana aku ai, oiai na lio e holo ana me ka pupule iloko o ka pa, me na liona hoi e alualu ana mahope, a e lele aku ana maluna o na lio, nolaila ke makaala la kela ame keia no kona ola iho, me ka hoopoina loa ia o ka noonoo ana aku no Jene Kelekona.  He mau manawa lehulehu i anehenehe loa ai kona ola e poino, mai na lio mai e holo mai ana a hooku'i iaia a mai na liona mai no hoi, pela mai na poka mai o na pu a na koa: aka iaia i nana ae ai ma o a maanei, aole he alahele nona e pakele ai.

            Mai ke kauliilii mai o na koa Paele ahiki i ko lakou akoakoa ana i kahi hookahi, pela hoi me ko lakou mau lio, a iloko o ko lakou nanea, o ka wa ia a kekahi liona e lele aku ai, a loaa kekahi lio, a iloko o na paio ana mawaena o ke ola ame ka make, ua lele okoa aku la ka lio mawaho o ka pa, a holo aku la iloko o ka ululaau me ka palekana.

            No na koa Paele nae ame Jene Kelekona, he hana pohihihi loa no lakou ka hoao ana e lele aku mawaho o ka pa, a holo aku la iloko o ka ululaau me ka palekana.

            He hookahi lio o ka holo pono ana ae mamua o kahi a ua o Jene Kelekona e noho ana, i loaa pono mai i kekahi poka a na Paele, a hina aku la ilalo, o ka wa nae ia a kekahi liona o ka lele ana mai me ka manao e paa ana kela lio, ua kau pono aku la nae kela liona maluna o kekahi koa Paele, me ka haehae liilii ana i kona kino, me he apana pepa la.

            Mahope o ka ike ana o kela liona, ua make kana pio, hoihoi pono ae la i ke kino make o ke koa Paele, mawaena o kona mau wawae mua, a lehu mai la ka nana ana a kona mau maka ma kahi a Jene Kelekona e noho aku ana, a iloko no hoi o kela manawa hookahi, i noke ae ai ua liona nei e kuwo me ka leo nui, me ka haalele ana iho i ke kino make, a kokolo mai la me ka hoomakaukau ana no ka lele ana mai maluna o keia pio hou ana i ke ole ai mamua aku.

            Pela iki mai kaua e ka makamaka heluhelu, no ka hopena o Jene Kelekona, a e hoi hou aku kaua ihope, no kahi o kela kahua hoomoana o na koa Belegiuma, ame Tazana ma e hoaumoe la ma ko lakou kahua homoana.

            Iloko no o na hora o ke ahiahi, ua hoi na mea apau e hooluolu, a koe na koa kiai i hoonohoia ai, no ka makaala ana i ka maluhia o na mea apau, aia no hoi o Tazana me Wepa ma ko laua wahi kahi i hiamoe like ai, me hoopaaia o na lima ame na wawae i ke kaula.  Aia hoi he elua mau koa kiai i hoonohoia no ka nana ana i na poino i kela ame keia manawa a i ua mau koa nei e maalo ae ai mamua o na paahao, e alaalawa mau ana ka laua nana ana iloko o ka ululaau; i kau a mea o ka piha me ka maka'u i na holoholona ahiu.

            Aia ka hapanui o na koa ke hiamoe la iloko o ko lakou mau huluhulu, a o kekahi poe paha o lakou, ke hoololo wale la no me ka piha i ka maka'u, aka no Tazana nae, aole ia mea he makehiamoe iloko on a, aka ke hooikaika mau la oia i na manawa apau e hemo ae kona mau lima, mai ke kaula i hoopaaia ai, iloko o ka paa o na kaula i hauhoaia ai o kona mau lima aia nae malalo iho o kona ili pahee, na aa olona wikani kahi i hana ai i ka lakou mau hana, no ka mea i ka wa a na koa kiai e huli mai ai ke kua ia Tazana, o ka manawa ia o ua pilikua nei e noke iho ai i ka hooikaika i kona mau lima, ma ke oleole ana i o a ianei, he oiaio iloko o kela mau hooikaika ana, ua moku ae la kekahi maawe o ke kaula, pela mai ana ua maawe, pela iho la kona noke ana i ka hooikaika ahiki i ke kaawale loa ana ae o kona mau lima.

            Ma kela manawa i kaawale ae ai kekahi lima o Tazana mai ke kaula ae, lohe aku la oia i kekahi leo nunulu mailoko mai o ka ululaau, ia wa i hoopololei ae ai oia i kona kino me ka hoopili ana iho i kona pepeiao iluna o ka honua, e hoolohe ana, in a paha ua kokoke mai na kokua, no ka hoopakele ana ae iaia mai ka noho pio ana malalo o ke aliikoa Belegiuma.

            Ke nui loa mai la nae kela leo nunulu mailoko mai o ka ululaau, ua lohe pono loa aku la kekahi o na kiai i ua leo nei, me kona ku honua ana iho mai kana hele holoholo ana, a kahea mai la i kona kokoolua:  "Ua lohe aku la anei oe i kela leo halulu>"  wahi ana me kuhikuhi ana aku iloko o ka pouli.

            Hele mai la kona kokoolua apili ma kona aoao, me ka piha i ka haalulu,a i mai la:  "heaha kau mea i lohe aku nai?"

            Mamua nae o ka hiki ana i ke koa kiai mua ke pane ae, ua lohe like mai la laua i kekahi leo ano e loa, mailoko ponoi aku o kahi a na koa e hiamoe ana, ia wa i pipika hele ae ai ua mau kiai nei ahiki i kekahi wahi pouliuli, me ko laua nana pono ana aku ma kahi hoi o ka leo nunulu a kekahi o laua i lohe mua aku ai.

            Ua hele maoli kela mau koa a piha me ka maka'u, me ka hiki ole ia laua ke hele mai a hoala aku i ko lakou mau hoa, e nanea la i ka hiamoe, a ke nana aku, me he mea la, o ka laua wale no e kauka'i la, o ia ko laua ike aku i ke komo mai o kekahi mau holoholona ahiu iloko o ka pa.