Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 38, 17 Kepakemapa 1920 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

 

 

HE KAUHAUA KOHO BALOKA LAULA.

 

            Ma ka ike ai me ke kanawai, Owau, o @ McCarthy, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii ma keia ke kukala aku nei au kona baloka laula no ke koho ana i iloko o ka Hale o na Lunamakaainana o ka Mokuaina Huiia o Amerika a no na @ ame na Lunamakaainana o ka @ o ke Teritore o Hawaii e manawa ana ma ka POALUA, NOVEMABA 2, 1920, apuni ke Teritore, maloko o ka  hora ewalu a. m. ame elima @

            Apana Senatoa, ka heluna o na @ kohoio ana maloko oiaila o ia @ malalo iho:

            APANA EKAHI—Mokupuni o Hawaii aina

            APANA ELUA--Na Mokupuni o Maui ame Molokai @ ame Kahoolawe-- elua.

            APANA EKOLU—Mokupuni o Oahu   ekolu.

            APANA EHA—Na Mokupuni o Kauai ame Niihau—hookahi.

            Na Lunamakaainana e kohoia no eli@ keia malalo iho:

            Maloko o ka APANA EKAHI—eha.

            Maloko o ka APANA ELUA—eha.

            Maloko o ka APANA EKOLU—eono.

            Moloko o ka APANA EHA—eono.

            Maloko o ka APANA ELIMA—eono.

            Maloko o ka APANA EONO—eha.

 

APANA LUNAMAKAAINANA EKAHI—HAPA O KA APANA SENATOA EKAHI.

 

No Apana o Puna, Hilo Hema, Hilo Akau ame Hamakua, Mokupuni ame Kalana o Hawaii.

           

MAHELE EKAHI—O ka hapa o ka @ a Puna ma ka hema o Keaau o ke komohana o ka laina e moe ana no ka palena hikina o Kamaili, ka pa @ komohana o na aina hookuonoono @ ame ka laina e moe loihi la @ aka aku ahiki i ka palena o Keaau. @ ka noho ma ka halekula o Kalapana.

            MAHELE ELUA—O ka hapa o ka @ o Puna ma ka hema o Keaau a @ ka hikina o ka mahele ekahi. Wahi @ ma ka hale hookolokolo o Kapoho.

            MAHELE EKOLU—O ke koena aku @ a Apana o Puna, e komo pu ana na @ o Keaau ame Olaa. Wahi koho, ma o aole hookolokolo o Olaa.

            MAHELE EHA—O ka hapa o ka manao o Hilo Hema ma ka hema o ke alanui Ponahawai ame ke alanui ame @ aina o kona hooloihiia ana aku ahiahi o ke kai. Wahi koho, ma ka Hale aina ahi o Waiakea.

            MAHELE ELIMA—O ka hapa o ka Apana o Hilo Hema mawaena o ka ma @ eha ame ke kahawai o Honolii maloko ame ka palena hema o Paukaa ma @ Wahi kohu, ma ka hale o ka Aha @kolo Kaapuni ma Hilo.

            MAHELE EONO—O ka hapa o ka @ o Hilo Hema mawaena o ka ma@ elima ame ka palena hema o Ma@. Wahi koho, ma ka halekula o Papaikou.

            MAHELE EHIKU—O ke koena aku no Apana o Hilo Hema. Wahi koho, ma ka halekuai o Honomu.

            MAHELE EWALU—O ka hapa o ka @ o Hilo Akau ma ka hema o ke @ o ke awawa o Maulua makai ame @ palena hema o Maulua mauka. Wa@ kohe ma ka hale hoahu ukana o @.

            MAHELE EIWA—O ke koena aku o @ Apana o Hilo Akau, e komo pu ana @ o Humaula. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Laupahoehoe.

            MAHELE UMI—O ka hapa o ka Apana o Hamakua ma ka hikina o ka @ hikina o Kalopa ame ka laina o kona hooloihiia ana aku ahiki i Puu Oonokaila. Wahi koho, ma ka halekula ma Paauilo.

            MAHELE UMI KUMAMAKAHI—O ka hapa o ka Apana o Hamakua mawana no o ka mahele umi ame ka palena @ o Malanahae ame Kapoula ame kona hooloihiia ana aku ahiki i Puu Kalahu. Wahi koho, ma ka hale hoomaloko o Honokaa.

            MAHELE UMI KUMAMALUA—O ke @ hapa ka Apana o Hamakua, e moe ana ka mawaena o ka palena komohana @ ka Mahele Umi kumamakahi, ame ka palena hikina loa o ke Awawa o Waipio o ia hoi ka palena komohana ana o Lalakea. Wahi koho, halekula o Kukuihaele.

 

APANA LUNAMAKAAINANA ELUA—HAPA O KA APANA SENATOA EKAHI.

 

Na apana o kahala Akau, Kohala He ma Kona Akau, Kona Hema me Kau, Mokupuni ame Kalana o Hawaii.

           

MAHELE EKAHI—O ka hapa o ka Apana o Kohala Akau ma ka hikina o ke kaina o ke awawa o Wainaia, na poaha hikina o Nunuluiki ame Lamaloloa ame ke alanui ahiki i Waimea. Wahi @ ma ka halekula o Makapala.

            MAHELE ELUA—O ke koeua aku o ka Apana o Kohala Akau. Wahi koho, ma ka halekula o Honomakau.

            MAHELE EKOLU—O ka hapa o ka Apana o Kohala Hema maluna a i ole a ma ke komohana o ka laina ekolu @ maluna ae moe kaulike ana ma ke kahakai. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Waimea.

            No ke koena aku o ka apana o Kohala Hema, e nana ma ka Mahele Umikumamalua.

 

            MAHELE EHA—O ka hapa o ka Apana o Kona Akau ma ka akau o ka laina e holo ana ma na palena hema o Honokohau 2 ame Honokohau 1, e holo ke’a ana ma Kaupulehu ahiki i ka hui ana o na palena hema ame komohana o Puuwaawaa, a ma ka hikina o ka laina e, moe ana mai kela wahi mai, ahiki i ka hoi ana o ka palena akau o Kukio Maniniowale ame Kahakai. Wahi koho, ma ka helakula o Kalaoa.

            MAHELE ELIMA—O ka hapa o ka Apana o Kona Akau mawaena o ka Mahele Eha ame ka laina mai ke kai ami ma ka palena akau o Holualoa a mai ke kihi akau mai o Holualoa ahiki i ke kihi hema o Puuanahulu. Wahi koho, ma ka hale o ka aha Hookolokolo Kaapuni ma Kailua.

            MAHELE EONO—O ke koena aku o ka Apana o Kona Akau. Wahi koho, ma ka halekula o Keauhou.

            MAHELE EHIKU—O ka hapa o ka Apana o Kona Hema ma ka akau o ka laina e moe ana mai ke kai mai ma ka palena akau o Honaunau, na palena hikina o Honaunau, Keokea, Kiilae, Kealia ame ka palena akau o Kahuku. Wahi koho, ma ka halekula o Napoopoo.

            MAHELE EWALU—O ka hapa o ka Apana o Kona Hema mawaena o ka Mahele Ehiku ame ka palena akau o Kaapuna. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Hookena.

            MAHELE EIWA—O ke koena aku o ka Apana o Kona Hema. Wahi koho, ma ka hale ukana o Hoopuloa.

            MAHELE UMI—O ka hapa o ka Apana o Kau ma ke komohana o ka palena komohana hema o Punaluu ame ka laina mai ka piko akau mai o Punaluu ahiki i ka piko akau o Kahuku. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Waiohinu.

            MAHELE UMI KUMAMAKAHI—O ke koena aku o ka Apana o Kau. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Pahala.

            MAHELE UMI KUMAMALUA—O ke koena aku o ka Apana o Kohala Hema. Wahi koho, ma ka halekula o Kawaihae.

 

APANA LUNAMAKAAINANA EKOLU—APANA SENATOA ELUA.

 

Na Mokupuni o Maui, Molokai, Lanai ame kahoolawe, o Lakou ka i Komo iloko o na Kalana o Maui ame Kalawao.

 

            MAHELE EKAHI—Ka Mokupuni o Lanai. Wahi koho, ma ka halekula o Keomuku.

            MAHELE ELUA—O ka hapa. o ka Apana o Lahaina ma ka Mokupuni o Maui, ma ka akau hikina loa o ka palena akau o Honokawai. Wahi koho, halekuai Honolua Ranch, Honokohua.

            MAHELE EKOLU—O ka hapa o ka Apana o Lahaina ma ka Mokupuni o Maui; mawaena o ka Mahele Elua ame ka palena akau o Olowalu. Wahi koho, hale hookolokolo o Lahaina.

            MAHELE EHA—O ke koena aku o ka Apana o Lahaina. Wahi koho, ma ka halekula o Olowalu.

            MAHELE ELIMA—O ka hapa o ka Apana o Wailuku ma ka hema o Waiehu me komohana o ka laina mai ka nuku mai o ke kahawai o Wailuku ma na puuone ahiki i ke kai ma ke Kaikuono o Maalaea. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Wailuku.

            MAHELE EONO—O ka hapa o ka Apana o Wailuku, ma ka akau o ka palena hema o Waiehu. Wahi koho, ma ka halekula o Waihee.

            MAHELE EHIKU—O ka hapa o ka apana o Wailuku mawaena o ka Mahele Elima ame ka Apapna o Makawao. Wahi koho, ma ka halekula o Puunene.

            MAHELE EWALU—Ka hapa o ka Apana o Makawao e apoia ana ma ke komehana e ke ka’e hikina o ke awawa o Maliko; ma ka akau e ke kai; ma ka hikina e ke ka’e komahana o ke awawa o Halehaku, a ma ka hema e ka laina ma ke Alanui Makawao-Huelo, ahiki i kona hui ana me ka auwai hou o Hamakua, ma ke kumu o ke awawa Huluhulunui, a i ole, o Kaupakulua. alaila ma ka auwai hou o Hamakua ahiki i ke ka’e hikina o ke awawa o Maliko. Wahi koho, halekula o Haiku.

            MAHELE EIWA—Honuaula, ame ka Mokupuni o Kawhoolawe. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Honuaula.

            MAHELE UMI—O ka hapa o  ka Apana o Makawao mawaena o ka Mahele Eiwa ame ke kumu o ke awawa o Waieli. Wahi koho, ma ka halekula o Keokea.

            MAHELE UMI-KUMAMAKAHI—O ka hapa o ka Apana o Makawao e apoia ana ma ke komohana ame ka akau, e ka Apana o Wailuku, ame ka auwai hou o Hamakua me kona hui ana me ke alanui Makawao-Huelo, ma ke kumu o ke awawa o Huluhulunui, ma ke kumu o ke awawa o Huluhulunui, a i ole o Kaupakulua, alaila ma ke alanui i oleloia ahiki i ke awawa Halehaku; ma ka hikina, e ke ka’e komohana o ke awawa Halehaku, a ma ka hema e ka Mahele Umi, Wahi koho, ma ka halekula o Makawao.

            MAHELE UMI-KUMAMALUA—O ka hapa o ka Apana o Makawao ma ka akau o ka Mahele Umi-kumamakahi ma ka hema o ke kai, a mawaena o ke ka’e hikina o ke awawa o Maliko ame ka palena o ka Apana o Wailuku. Wahi koho, ma ka halepuhiohe. Paia.

            MAHELE UMI-KUMAMAKOLU—O ka hapa o ka Apana o Makawao ma ka hikina o ke kumu o ke awawa o Halehau. Wahi koho, ma ka halekula o Huelo.

            MAHELE UMI-KUMAMAHA—O ka hapa a ka Apana o Hana ma ke komohana akau o ke kahawai o Kapaulu. Wahi koho, ma ka halekula o Keanae.

            MAHELE UMI-KUMAMALIMA—O ka hapa o ka Apana o Hana mawaena o ka Mahele Umi-kumamaha ame ka paena o Hana Koolau. Wahi koho, ma ka halekula o Nahiku.

            MAHELE UMI-KUMAMAONO—O ka hapa o ka Apana o Hana mawaena o ka mahele umi-kumamalima ame Kipahulu. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Hana.

            MAHELE UMI-KUMAMAHIKU—Kipahulu. Wahi koho, ma ka holo o ka Mahiko o Kipahulu.

            MAHELE UMI-KUMAMAWALU—O ke koena aku o ka Apana o Hana, e komo pu ana o Kaupo ame Kahikinui. Wahi koho, ma ka halekula o Kaupo.

            MAHELE UMI-KUMAMAIWA—O ka hapa o ka Mokupuni o Molokai ma ka akau o ka laina e holo ana ma ke kumu o ke awawa o Honouliwai, ka palena hema o Halawa ame ka piko o ke kualapa mawaena o Wailau ame Halawa. Wahi koho, ma ka halekula o Halawa.

            MAHELE IWAKALUA—O ka hapa o ka Mokupuni o Molokai e hoopuniia ana ma ka hikina o ka Mahele Umi-kumamaiwa a ma ke komahana e ka palena hikina o Kawela ame ka Apana o Kalawao. Wahi koho. ma ka hale hookolokolo o Pukoo.

            MAHELE IWAKLUA-KUMANAKAHI—O ke koena aku o ka Mokupuni o Molokai e hookoe ana i ka Apana o Kalawao. Wahi koho, ma ka halekula o kaunakakai.

 

APANA LUNAMAKAAINANA EHA—HAPA O KA APANA SENATOA EKOLU.

 

Ka Hapa o ka Mokupuni o Oahu ame ke kulanakauhale ame Kalana o Honolulu ma ka Hikina Hema o ke Alanui Nunanu ame ka Laina e Hoolihiia ana Mailaila aku, Mai ka Pali o Nuuanu ahiki i ka Lae o Mokapu.

 

            MAHELE EKAHI—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hikina akau o ka laina mai ka lalani mauna mai o Koolau i hooloihiia aku a pili me ke Alanui Mauumae, mai ia alanui aku i oleloia, Alanui Umi-kumamakahi, Alanui Daimana Hila ame ka laina i hooloihiia ahiki i ke kai. Wahi koho, kihi o Alanui Koko Head ame ke Alanui Waialae.

            MAHELE ELUA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu mawaena o ka mahele ekahi ame ka laina mai ka lalani mauna mai o Koolau a e holo ana ma ke kualapa ma ka aoao kihina o ke Awawa o Manoa a hoea i ke kahawai o Manoa, malaila aku ma ke kahawai i oleloia a hoea i ke alanui e moe ke’a ana ia kahawai makai iki aku o kona hui ana me ke kahawai o Palolo, alaila ma ia alanui, Alanui Campbell, Alanui Kakela ame Alanui Daimana Hila. Wahi koho, kihi o Alanui Eono ame ke Alanui Waialae.

            MAHELE ELUA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu mawaena o ka mahele ekahi ame ka laina mai ka lalani mauna mai o Koolau a e holo ana ma ke kualapa ma ka aoao hikina o ke Awawa o Manoa a hoea i ke kahawai o Manoa, malaila aku ma ke kahawai i oleloia a hoea i ke alanui e moe ke’a ana ia kahawai makai iki aku o kona hui ana me ke kahawai o Palolo, alaila ma ia alanui, Alanui Campbell, Alanui Kakela ame Alanui Daimana Hila. Wahi koho, kihi o Alanui Eono ame ke Alanui Waialae.

            MAHELE EKOLU—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hema o  na mahele ekahi ame elua a ma ka hikina o ka laina e holo ana ma na Alanui Kapahulu ame Alanui Makee ahiki i ke kai. Wahi koho, Alanui Kalakaua mae ka puka nui e komo ai i ka Paka Kapiolani.

            MAHELE EHA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hema o Alanui Moi ame ke Alanui Waialae mawaena o na mahele elua ame ekolu, a ma ka laina mai ke kihi mai o na Alanui Punahou ame Moi ahiki i ke alahaka loihi ma ke Alanui (alanui kahakai) Ala Moana. Wahi koho, kihi o Alanui Kalakaua me Alanui Keoni Ina.

            MAHELE ELIMA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ka mahele eha a ma ke komohana o ka mahele elua, i hoopuniia ma ke komohana e ke Alanui Punahou a ma ka akau e ke Alanui Waila ame ke Alanui Metcalf ahiki i ke alanui e holo ana i ka hikina ma ka hema iki mai o ke Kulanui o Hawaii, ma ia alanui i oleloia ame ka laina i hooloihiia aku ahiki i ka palena pau o ke kaulapa e hoopuni ana i ka mahele elua ma ke komohana. Wahi koko ma na alanui Young ame Alexander.

            MAHELE EONO—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ka mahele elima a mawaena o ka mahele elua ame ka laina e holo ana mai ke Alanui Waila mai ma na Alanui Punahou ahiki i kona hui ana me ke Alanui Manoa, alaila me ke kualapa ma ka aoao komohana o ke Awawa o Manoa ahiki i ka lalani mauna o Koolau. Wahi koho, Alanui Liloa @ ame Alanui Kamehameha.

            MAHELE EHIKU—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ke komohana o na mahele eha ame elima, ma ka hema aku o ke Alanui Beretania a ma ka hikina o ka laina e holo ana mai ke kai mai ma ke Alanui Sheridan ahiki i ka welelau e hooloihi ana i ke Alanui Piikoi alaila ma ua laina nei i oleloia no ka hooloihi ana ame ke Alanui Piikoi. Wahi koho, kihi o na alanui Keeaumoku ame Moi.

            MAHELE EWALU—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ke komohana o na mahele elima ame eono, ma ka akau o ka mahele elima ame eono, ma ka akau o ka mahele ehiku a ma ka hikina o ka laina mai ke Alanui Beretania mai ma ke Alanui Piikoi ame ka laina e hooloihi ana malaila aku ma ka palena komohana o ka pa hale o ka Home Lunalilo ahiki i ke kihi hema o Lunalilo ahiki i ke kihi hema o Kalawahine, alaila ma ka palena hikina o Kalawahine ahiki i kona hui ana me ka palena hikina o Kalawahine ahiki i kona hui ana ma ka palena komohana o ke Awawa o Manoa. Wahi koho, kihi Alanui Waila ame Alanui Liholiho.

            MAHELE EIWA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hema o Alanui Beretania a mawaena o ka mahele ehiku ame ka laina e holo ana mai ke kai mai ma ke Alanui Ward ame ke Alanui Kapiolani. Wahi koho, Kamaki Kuoa.

            MAHELE UMI—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau a ka laina mai ke Alanui Alapai mai ma ke Alanui Moi ahiki a ma ke Alanui Kapiolani, alaila holo hikina ma ke Alanui Beretania mawaena o ka mahele ewalu ame ka laina ma ke Alanui Alapai a i hooloihiia ahiki i ka pahuhae kahiko ma ka piko o Puowaina, alaila ma Puowaina ahiki i ka palena mawaena o Kewalo ame Auwaolimu, alaila ma ka palena komohana o Kewalo a holo ke’a ma Kalawahine ahiki i ka palena komohana o ka mahele ewalu. Wahi koho, Halekula A’o Kumu.

            MAHELE UMI-KUMAMAKAHI—O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuni ia e ka palena komohana o ka mahele umi, e ka palena akau o ka mahelo umi kumamakolu ame ka laina e holo ana mai ka huina mai o na Alanui Kula ame Ema ahiki i ka pahuhae kahiko ma ka piko o Puowaina. Wahi koho, kokoke i ka huina o na alanui Luso ame Perry.

            MAHELE UMI-KUMAMALIMA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanui Kula, Alanui Ema ame Alanui Alakea, Alanui Hokele ame Alanui Papu. Wahi koho, Alanui Beretania ame Alanui Papu.

            MAHELE UMI-KUMAMAONO—O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e ke Alanui Kula, Alanui Papu, Alanui Hokele ame ke Alanui Nuuanu. Wahi koho, kokoke i na Alanui Papu ame Beretania.

            MAHELE UMI-KUMAMAHIKU—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o na mahele umi-kumamaha ame umi kumamalima a mawaena o ka mahele umi ame ka laina e holo ana ma ke Alanui Papu ame Alanui Pacific Heights ahiki i ke kee mua o ia alanui a mailaila aku ma ka aoao komahana o ke Awawa o Panoa. Wahi koho, kihi o ke Alanui Puowaina ame Alanui Luso.

            MAHELE UMI-KUMAMAWALU—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ke Alanui Kula a mawaena o ka mahele umi kumamahiku ame ke Alanui Nuuanu. Wahi koho, Alanui Nuuanu ame Alanui Bates.

 

APANA LUNAMAKAAINANA ELIMA—HAPA O KA APANA SENATOA EKOLU.

 

Ka hapa o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu ma ke Komohana Akau o ke Alanui Nuuanu ame ka laina e hooloihiia, mai ka Pali o Nuuanu ahiki i ka Lae o Mokapu.

 

            MAHELE EKAHI—O ka hapa o ka Apana o Koolaupoko mawaena o ka laina mai ka Pali mai o Nuuanu ahiki i ka Lae o Mokapu a maluna o ke kualapa mawaena o Heeia ame Ahuimanu. Wahi koho, ma ka Hale Hookolokolo e Koolaupeko, ma Kaneohe.

            MAHELE ELUA—O ke koena aku o ka Apana o Koolaupoko. Wahi koho, ma ka Halekula o Waiahole.

            MAHELE EKOLU—O ka hapa o ka Apana o Koolauloa ma ka hikina hema o ka palena hikina hema o Laie. Wahi koho, ma ka hale hui Yin Sit, ma Kapano, Puuaiuu.

            MAHELE EHA—O ke koena aku o ka Apana o Koolauloa. Wahi koho, ma ka haleaina kokoke i ka hale hoolulu kaaahi ma Kahuku.

            MAHELE ELIMA—Ka Apana o Waialua, e hookoe ana i ka hapa o na apana ia, ma ka hema o ka laina mai ka piko mai o Kaala a komo i ka piko o Kamaohanui, Puu Pane ame Puu Peahinaia ahiki i ka palena o Koolauloa. Wahi koho, ma ka Hale Hookolokolo o Wailua.

            No ke koena aku o ka Apana o Waialua, e nana i ka Mahele Umi-kumama ono.

            MAHELE EONO—Ka Apana o Waianae. Wahi koho, Hale Hookolokolo o Waianae.

            MAHELE EHIKU—Ka hapa o ka Apana o Ewa, e komo pu ana na aina o Hoaeae ame Honouliuli. Wahi koho, ma ka Hale Hoolaule’a o Ewa (Ewa Pavilion).

            MAHELE EWALU—Ke koena aku o ka Apana o Ewa, e hookoe ana i kela hapa o Halawa ma ke komohana hema o ka laina mai ka palena mai mauka o ka lokoi’a o Koahua a e komo ana ma ka luapele o Makalapa ahiki i ka palena o Moanalua. Wahi koho, ma ka Hale Hookolokolo o Ewa.

            No ke koena aku o Halawa e nana i ka Mahele Umi-kumamahiku.

            MAHELE EIWA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ke komohana o ka laina mai ka lalani mauna mai o Koolau e holo ana ma ka palena komo hana o Kalihi ahiki i ke Alanui Moi, alaila ma ke Alanui Mai ahiki a ma ke Alanui Kalihi ahki i ke kai. Wahi koho, kihi o Alanui Moi ame Kalihi.

            MAHELE UMI—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hikina akau o alanui Moi a mawaena o ka palena komohana o Kalihi ame ka palena hikina o ke Alanui Kalihi ahiki i ke Alanui Moi. Wahi koho, Halekula o Kalihiwaena.

            MAHELE UMI-KUMAMAKAHI—O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanui Kula, Alanui Pupule, alanui Moi ame Alanui Kalihi. Wahi koho, Alanui Moi ame Alanui Houghtailing.

            MAHELE UNI-KUMAMALUA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o Alanui Kula a mawaena o ka mahele umi ame ka laina mai ka lalani mauna mai o Koolau ma ka palena pau o ke kualapa ma ke komohana o ke Awawa o Nuuanu ahiki i ka laina i hooloihiia o Alanui Kauka, alaila ma ia laina i oleloia ame Alanui Kauka ahiki i alanui Liliha, alaila ma Alanui Liliha ahiki i Alanui Kula. Wahi koho, kokoke i ke kihi o na Alanui Liliha ame kula.

            MAHELE UMI-KUMAMAKOLU—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o Alanui Kula mawaena o ka mahele umi-kumamalua ame Alanui Nuuanu. Wahi koho, kihi o ke Alanui Kuakini ame Alanui Nuuanu.

            MAHELE UMI-KUMAMAHA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanui Kula, Alanui Nuuanu, alanui Beretania ame ke Kahawai o Nuuanu. Wahi koho, Alanui vinia ma ka aoao hikina o ke Kahawai o Nuuanu.

            MAHELE UMI-KUMAMALIMA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hema o na alanui Beretania ame Moi a mawaena o ke Alanui Nuuanu ame ka mahele iwakalua e komo pu ana me ka Mokupuni Hoomalu Ma’i ame na Mokupuni hapapa e ae. Wahi koho, ma Aala Paka.

            MAHELE UMI-KUMAMAONO—O ke koena aku o ka Apana o Waialua. Wahi koho, ma ka Halekula o Wahiawa.

            MAHELE UMI-KUMAMAHIKU—O ke koena aku o Halawa. Wahi koho Halehalawai ma Watertown.

            MAHELE UMI-KUMAMAWALU—O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanui Kula, Kahawai o Nuuanu, na Alanui Beretania ame Moi ame Alanui Liliha. Wahi koho, Alanui Vinia, ma ka aoao komohana o ke Kahawai o Nuuanu.

            MAHELE UMI-KUMAMAIWA—O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanui Kula, Alanui Liliha, Alanui Moi ame Alanui Pupule. Wahi koho, Alanui Moi ma kela aoao mai o ka Halekula Kaiulani.

 

APANA LUNAMAKAAINANA EONO—APANA SENATOA EHA.

 

Na Mokupuni o Kauai ame Niihau, o Laua i Huiia ke Kalana o Kauai.

 

            MAHELE EKAHI—Ka Mokupuni o Niihau Wahi koho, ma ka halekula o Niihau.

            MAHELE ELUA—O ka hapa o ka Apana o Waimea, ma ka Mokupuni o Kauai, ma ke komohana o ka palena mawaena o Kekaha ame na mahiko o Waimea ame ka laina i hooloihiia e holo ana ma ke ka’e komohana o ke awawa o Waimea ahiki i ka palena he ma o Na Pali. Wahi koho, ma ka hale@ o Kiekana.

            MAHELE EKOLU—O ka hapa o ka Apana o Waimea, ma ka Mokupuni o Kauai, mawaena o ka Mahele Elua ame ke kumu o ke awawa o Mahinauli. Wahi kolio, ma ka hale hookolokolo o Waimea.

            MAHELE EHA—O ke koena aku o ka Apana o Waimea. Wahi koho, ma ka halekula o Makaweli.

            MAHELE ELIMA—O ka hapa o ka Apana o Koloa me ke komohana o ka palena komohana o ka aina o Koloa. Wahi koho, ma ke keena oihana o ka Hui Mahiko McBryde. ma Wahiawa.

            MAHELE EONO—O ke koena aku o ka Apana o Koloa. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Koloa.

            MAHELE EHIKU—Ka Apana o Lihue. Wahi koho, ma ke keena o ka Aha Hookolokolo o Lihue.

            MAHELE EWALU—Ka Apana o Kawaihau. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Kapaa

            MAHELE EIWA—O ka hapa o ka Apana o Hanalei ma ka hikina o ke kahawai o Kalihiwai. Wahi koho, ma ka halekula o Kilanea.

            MAHELE UMI—O ke koena aku o ha Apana o Hanalei. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Waioli.

            I HOIKE NO KEIA, ke kau nei au i ko’u lima me ka hoopili puia o ke sila Nui o ke Teritore o Hawaii.

            Hanaia ma ke Kapitala ma Honolulu i keia la 14 o Sepatemaba, 1920.

            (SILA)                                    C J McCARTHY,

                                                            Kiaaina o Hawaii.

Na ke Kiaaina,

                        CURTIS P. LAUKEA,

                                    Kakauolelo o Hawaii.

 

EIA MAI KA OIAIO.

 

            Mr. Solomon Hanohano, Lunahooponopono, Nupepa Kuokoa, Aloha oe:--Mamuli o ko’u ike ana i kekahi mau mea i oleloia maloko o ka nupepa Ka Hoku o Hawaii, e pili ana ia’u, oiai, owau kekahi moho ma ka Aoao Demokarata e alualu ana i ke kulana lunamakaainana no ka apana o Hawaii hikina, ke noi aku nei au i kou oluolu e kapae ae oe i wahi kowa iki, no ka’u pane ia mau mea i hoikeia.

            Eia ua mau mea la i hoikeia ae ma ka aoao elua o ka nupepa Ka Hiku o Hawaii, o ka la 2 o Sepatemaba, 1920, e pili ana ia’u, oiai nae, aole i hoopukaia ae ko’u inoa.

            “He nui na olelo e wawaia nei i keia mau la, ma na huina alanui, eia kekahi moho lunamakaainana o ka aoao Demokalaka ke olelo nei, ina oia e kohoia ana a puka, e hoi loa ana oia no Honolulu, oiai ua pau oia mai kana hana aku maanei. Ina he oiaio keia mau olelo, e loheia mai nei, he mea pono no i na mana koho haloka e makaala i keia mea, o paani wale ia oikou elike me kamalii. O na olelo a kahiko, ke pua no ka uwahi, he ahi kolalo ae. Nolaila makaala.”

            Aohe pololei, aole oiaio, a he wahahee uo hoi ma na ano apau loa, o keia mau mea i oleloia maluna ae, a i pa’iia hoi iloko o ka Nupepa Ku Hoku o Hawaii o ka la 2 o Sepatemaba, i hala iho la.

            Me he mea la o ka hana keia a ko’u mau enemi polikika, oiai nae aole au i manao e hoohaahaa loa ana lakou ia lakou iho, a hoike ae i keia mau kumu e ku-e mai ai paha na mana koho haloka ia’u, me ka manao pu he mea ia e hoowahawaha ai lakou ia’u, a koho ole ia’u, oiai ke loheloheia nei maloko o ke kulanakauhale o Hilo nei, owau kekahi moho makaukau a kupono hoi a ka lehulehu e koho ai me ka nana ole i ka aoao kalaiaina.

            Mamuli o ka’u hana he kakauolelo no ka aha kaapuni o Hilo nei, i keia mau makahiki loihi i hala iho la, ua lilo iho la au i kamaaina no keia mokupuni, aole ma Hilo wale nei no, aka ma na apana o Puna, Hilo Akau ame Hamakua. Iloko no hoi o keia mau makahiki loihi, ua hanauia mai la ia mana he elua keikikane, he mau kupa oiaio no Hilo nei. Nolaila ua hooholo ko’u manao e nohapaa ma Hilo nei. He iini no hoi ko’u e loaa kahi aina hookuonoono i wahi e kuokoa ai ke ano o ka noho ana. Aole hana aku no ha’i. Hana iho no no ke kino.

            Aole paha o ko’u haalele ana aku i ka’u hana he kakauolelo no ka aha kaapuni nei o Hilo, he kumu ia e haalele ai au ia Hilo nei. He nui na hana e hiki ai ia’u ke hana ma Hilo nei, eia nae ua hooholo au e komo i ka hana loio, oiai he laikini loio ko’u. O kekahi. o ia no ka hana kakaupokole no ka lehulehu ma Hilo nei. He hewa ka paha ia o ka haalele i kekahi hana a lawe ae i kekahi hana e hooi ae ai i ko’u kulana. O ka hana loio no hoi, o ia kekahi hana ohohia loa ia e kela ame keia.

            Nolaila, e Mr. Lunahoopouopono. ma keia mau wehewehe ana a’u maluna ae, e ike mai ai na mana koho baloka ame ka lehulehu pu kekahi, aole pololei, a aole no hoi he oiaio o na mea i hoolahaia ai iloko o ka nupepa Ka Hoku o Hawaii o ka la 2 o Sepatemaba nei.

            Me ka mahalo a nui lao ia oe, mamua ae o ka manawa, no kahi kowa iki o kau pepa; owau no me ka oiaio, he moho e alualu ana i ke kulana lunamakaainana ma ka aoao Demokalaka i ke koho baloka e hoea mai ana.

 

IKE MALIHINI IA MOLOKAI NUI A HINA.

 

            E ae mai ia’u e ka Lunahooponopono o ke Kuokoa, e hookomo iho i keia poomanao e kau ae la maluna, ma kahi kaawale o kekahi kolamu o ka kana elele uwila makeneki, i ike Hawaii moku o Keawe, i lohe o Lehua i ka mole o ka la.

            Haalele ia Honolulu a kau ma ka Mikahala, hope kaiue ho ka leimokihana, uwese oe, ia’u e hoola’i ana ma ka oneki o ka Mikahala, hikilele i ke kani o ke oeoe i ke kulu o ke aumoe, lohe i ka leo o ke Kapena Naopala, a ike aku la au i ke kukui o ka aina a hoomanao ae la, e let go ana ka heleuma no Kaunakakai.

            Hui aloha pu me ka Mea Hanohano Uahinui a pane oia ia’u e kipa ma kona home ia koena po, aole au e moe, e holo au a moe no Kamalo, a ua kau ma ka otomobile o ka lumakanawai o Pukoo. Hiki ma ka home o ko’u mau makua. Kauhi ame Kalehua, ia’u i hiki aku ai ma ke koena o ia po, lohe aku la i ka leo alala o ka moa, emoole panee ia mai ana he papaaina i hana mikiona mai e na kamaaina.

            Hoomaha iho la kamahele e hoopiha ia opu, a haalele ia Kamalo a holo no Halawa, kipa e kamahele no Onenuli maloo a nee hope ka’u huakaki ahiki ma Wailua, hoonanea ma ia po malaila me na kamaaina, a hoi hou no Kamalo a ao ae, holo hou no Pukoo, ilaila ike i ka heiau a Kamehameha i kana ai, ike i ka heiau i hanaia ai o Molokainulahina, ike i na lokokai a ka Menehune i kuka lu ai, a i na anae momona o Kupeke Ua puni o Molokai i kamahele, koe o Wailau ame Pelekunu.

            Elua pule ma Molokai, huli hoi ke keiki o ke kaona, haalele ia Kamalo. huli hoi mai no Kaunakakai, a loaa ke keike lalawai o Molokai, Uahinui, ilaila i paneeia mai ai he papaaina i piha pono i na mea ono like ole, a ka maka o Kamahele i ike iho ai, a paina ahiahi pu me ka puuwai hanama, waipahe. ka lunakiai  o ke Kalana o Maui.  Ua ola mau o Maui i keia mea hanohano lokomaikai he ike i ka poe kiekie ame haahaa.

            Pau ka paina ahiahi, hoolale mai ana ua mea hanohano nei e hele holoholo makou no Halaula, ike i ka mala uiu i ka Moi Lota i kanu ai ma Molokai, hu ae la ko’u aka i ua mea hanohano nei, oiai oia e hookele ana i ka otomobile, ea mikioi lua ke kalaiwa ana a ua mea hanohano nei i keia holo ana makou a hoi mai, hoonanea pu a haalele i ka home o ka lunakiai lokomaikai, hor 10:30.

            Lululima aloha hope loa me ka lunakiai a motio na kamahele no ka uwapo o ka Mikahala.

            Ke kanaenae nei au me ka hoomaikai e hoonui i na la o ka lunakiai o ke Kalana o Maui, ame o’u mau makua o ka aina malihini, Mr. Kauhi ame Kalehua, Welina aloha, goodbye kakou apau.

 

WEHE NA MOHO REBUBALIKA I KA HOOUKA KALAIAINA.

 

            Malalo ae nei o Aala Paka, ma ka po o ka Poaono aku la i hala, i malama ae ai na moho Rebubalika i ka lakou halawai kalaiaina mua loa, no ka hoouka kalaiaina e nee aku nei, no ka hoea mai i ke koho baloka wae moho, o ka la 2 o Okatoba e hoea mai ana; me ka akoakoa ana ae o kekahi heluna nui o na mana koho, mai na kane a na wahine, e hoolohe i na haiolelo ma kela po.

            Malaila ae ka Bana Hawaii kahi i hoonanea ai i kela halawai, pela hoi me kekahi kalapu himeni, nana e paani mau mai ana i na mele hoonanea mawaena o na haiolelo o na moho.

            Ma kahi o ka aneane i ka elua kaukani ka poe i hoea ae ma kela po no ka hoolohe ana i na haiolelo, eia nae, mamuli o ka haule mau iho o kekahi mau kilihune ua, ma ia po, ua kona okoa ia mai kekahi poe e imi aku i wahi no lakou e malu ai, aka, ua noho aku no nae kekahi poe e hoolohe i na haiolelo ahiki wale i ka hookuu ana o ka halawai.

            Ua noho hoomaluia kela halawai a na moho repubalika e John C. Lane. me ke kaa ana ma kona aoao ka hanohano o ka hoolauna ana mai i na moho, e hoikeike ana i ko lakou mau kulana pakahi e holo nei, no ka ahaolelo kuloko.

            Ma ke ane nui ke olelo ae, ua hoea ae na moho apau ma kela halawai, a oiai he nui maoli lakou, ua loaa no nae he manawa no kela ame keia e hoakaka mai ai i kekahi mau manao pokole imua o na mana kolio baloka, no ko lakou kulana holo moho pakahi, ame ka lakou mau mea e hana aku ana, ina e waeia mai ana i moho ma keia kau koho wae moho ae e hiki mai ana.

            O Mr. C. Kanekoa ka moho lunamakaainana mai ka apana elima mai ka mea mua loa i hoolaunaia mai i ka Lunahoomalu lane. He hoa kahiko o Mr. Kanekoa noloko o ka hale o na lunamakaainana, he mau makahiki ae nei i hala, me kna kamailio ana mai i kekahi mau olelo pokole, a iaia i noho aku ai ilalo, i hoolaunaia mai ai o Mr. Fogarty, kekahi o na moho e holo ana no ka aha senate.

            Wahi ana, he mea oia i manuoio i ka aoao Repubalika, o na pauku apau o ke kahuahana a kela aoao kalaiaina, ua like ia me kekahi mau no ka aie ae hoea mai ai i ka wa e hookoia ai, i ka wa e oo ai; a ua manaoio loa oia, me ke kanalua ole, o Senatoa Harding mai ana ka Peresidena o Maerika Huipuia i keia kau.

            O Mr. W. J. coelho ka ukali mai mahope ona, he moho e holo nei no ke kulana senatoa. Ua kamailio mai oia no kona kulana holo moho ma ka olelo Hawaii, a pela no hoi ma ka olelo Beritania, me ke ohohia nui ia o kana haiolelo e ka poe e hoolohe mai ana.

            Ua loaa ma kela halawai he manawa no na moho apau e kamailio ai, me ka anunu ole ia o ka manawa e kekahi nioho, aka nae, nia na halawai liilii e malamaia aku ana ma kela ame keia mahele koho, e loaa noi ai ka manawa, no kela ame keia e hoakaka pone aku ai i ko lakou kulana imua o na mana koho, pela hoi ka lakou mau mea e hana mai ai, ke kohoia aku a puka i mau kauwa na ka lehulehu.