Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 35, 27 August 1920 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka moolelo o hema ke koaie

hu pali o ka makani kaili

aloha kipahulu

 

i ka pau ana o keia mau olelo o kaumaimama o ka wa no ia o kapu @ hauie aku ai ma kahi koko@ waa o hema e lana ana o @ wa @ ia i kani aku i kona leo ho @ hea ana ia kaelepi e ike me @ @ @  i ka pio ana i ho o kela @ kaua o ka manawa koke no @ @ @ kai i lele ae ai i luna @ @ ma muli o ke puhi ana @ @ a haule iho ia @  o na waa e lana uei  me he @ aui a i ka ike ana mai o kau @ @ i ke kaie pii ana i luna me @ la ia wa hili aku la kon ao ua @ a ka la oia i koua mau ka @ @ ae ana kahea aku la oia na leo pai wawalo me he kai poi @ ka malama o kaleo.

e ka ulu o ka makaai e e ko kino ua @. @ iluna o manauikaikoo @ ka lani. i poele ka inoku ea ke kupuea ke kolohe o ka hikina @ ea @ au. ua hee mamao ka po, ua @ ka @ o ka paepaenuiale @. Ea kahuli kapapaialaka. aia i lalo. O ana luhi ua pu. O @ @ ola  iho la ka hoi ka maunui niho oi oi. o manawa no i lohe aku ai oia i ka @ a ka makani, a ike pu @ i ka pueha kauliilii o ha ae

a a'ai o ia kakahiaka nui poni poni; a'e ka oia-. Ka @ kaena i ka imu kaikoo, ke ana uwahi noe: mai kaena no'a  waialua @ i pili'a ka lae e kahuku: ka aakuka nalu kai o ke koolau, waialua no ka po'ana mai: @ ka, ka kai o ewa e hoolono e, o--e.

Ea ananawa eia i lalau ae ai i kona @ kapa uauwahi e kau kikepa ana @ kona mau poohiwi, a kiola ae la i kewa me ka ikaika; a lehei aku la@ haalele ana iho i ka huihui piko ae keiki a kona kaikuahine. e lana @ ana iluna o ka ili moana. Mamua a luu ana aku no lalo  o ka papaku na aku oia ma kahi a na waa. o @ e laua ana. aole on a ike aku  @ ka halehale po'ikai e uhi iho ana @ ana a luma'i aku ia he'ma me  ko  maa waa ilalo oka hohauu a make; @ oia i kahea mai ai me ka leo @ a haha, make ka mu ho-@ hoakua ka ai a ka ai a ka ilo: aole @ ai lawehala i ka'u aole i hana a ka lau kanaha o ka iwi. hoohoa mai me aku la ia kino o kuu luhi i ka wa ka i'a nui. uoho iho a puu a hono puka i waho lana iluna, lawe o ke @ me ke auka, pae aku i ka honua. kanukanikekaa: kukupa in ana iluna ka moku waia ka aina ia kumuhea @ make oe o kona wa no ia i nalu @ ai i lalo o ka hohonu.

E waiho kaua e kuu hoa heluhelu ia @ e hoi la me ka haawe @ o ke aloha keiki, a  e huli hoi @ e nana ia he ma ame kaua hana.

i ka wa ike au ai o he ma i ka @ ana mai o kauluhaimalama a @ hoi i kana kahea, oiai oia e ku ana i luna malalo o na laau kaukau iwa ma o na waa ike iho la oia, e komo @ ana oia i loko o ka pilikia no ka mea oia ka leo oalahia ke kahea nei laua lekei hoa mai la oia koko o ka waa aaa i noho mua ai, lalau aku la oia. Ka ahu i peluia mamua o kona alo a @ mai ka ahiki i kona puhaka: hoala mai la oia ia Aiaha. ka ahu mahope o @ @ @ a pakui ae lai ke kaula ma @ @ @ oe e komo ke kai iloko o @ waa e kau nei. Oiai oia e lawa-lawa ana nono iho, me ka hoomakaukau ana e halawai aku me kona hopen, ana i lohe maopopo aku ai i ka leo hoonaai-kola; ke lohe pu aku la i ka halulu mai o ka makani, a ke ike la hoi i ka uhi poipu a ke kai. e hoi iho la e uhi pu maluna on a; lohe aku ia oia i ka leo hoolale o kona kokoolua kino ole:

Liulia e. makaukau nei

eia o kahkikala, ua kalakalaihi:

Ua kuku ua lihilihi o ka makani

Ke hoonoho mai la i ka pohakoeleele

Poele loko hapuku i ka in aina:

Hapapa i ka nuu o ka paepae nui

hoa'a

Make nau na papalahoomau

Mau na lihilihi maka o paoakalani

Mau kahiki-ku, ua opaipa

Mau ka pae opua, ua kiwaawaa

Ua hioo na alihi o Kuukuuna ke ko ko:

Punpuu a Makalii nui kuakawaiea

Ea hema  ke koa mahi o ka ia ino

Ke paia kiwaawaa nei, kuapuhi ke kai,

Ia oe. ia'u- ia oe, ia'u

Ku ke koa o ka a-a-ianui a Kane

Hoomaha aku ka luhi a ke kai ilalo

 

Hoaniani:

E hema e, hoopaa i pua

E noho a paa, e kuene a pua;

Puiki a paa kauli a paa

O ao nahi i na kapu ha @

O ka @ nona na kapa

@ o ke Kakapuoa ke koai moku

Ka maiolani a ka pokihikini

O kawowo ka po o pili po:

Olu i ka po; o Pilipo,

O wehe ku po o hala ka po:

O pakolo Wahilani, o nakolokolo

O @, o uwi ka aha:

O nalu manunana o kahaku'i moko

O neenee moku. o kunawao

O ka hina o Kalanimenehune

O ko @ o ke nawa:

O ka imi puka ku, o kinilau e mano

O naholoholo, a holo e:

Kohia i paa e Hema

I ku na kapuai i ka honu o holo niku.

 

E kuu hoa iawai a (heluhelu) ou me hema, e hoalu iki iho hoi ka kaua aho kaili ua paa aku la no hoi ka ia nui o nakunaku ana i ko aho a hi'apaioe; e pno ho i ka makapeni e hoomoakaka aku i kekahi mau inea e pili ana i ka mauna a he ma ame ke kapa o kaulu kaimaiama i wehe ai a kiola.

 

I ka wa i kiloa ai o Papalahoomau i ke kiuokahela o kaukawehi e moe ana a lilo mai la me ka palamimo loa; ua uauaia iho ia kona kino a poepoe, eli-ke ne @ ka @ a kakou e ike nei i ka poe lawaia a i ka wa papalahoo mau i hookuu aku ai i ke kino o kau-kawehi, ua kaa pahu aku la kona kino poepoe e ko ia ana e ka au ahiki i ka ike ana o kaluhaimaama i keia mea uni poepoe: aole  nae oia i haupu ae o ke kino ia o kana hanui. I ke au e la-we nei i ke kino makaole o kaukaweli, ahiki i ka pae ana i molokai in a kahi e hea ia nei ka no o kenoepolo; aia keia wahi mawaena o Pohakupili ame @ h mau wai i kamaaina i na @ oia mau makalae, ua pae aku ka maunu a He ma ma keia wahi i ka wa kai piha, ua hele ke kai a pili i ka pohuehuel ua i kaia aku la ke kino makaloe  o kaukaweli ahiki i ka pohuehue, a hihia ae ia i ke hapohuehue  a paa io ia. I ka wa i maloo aku ai o ke kai, ua waiho iho la ke kino o Kaukawehi malaila, a mauka olaila , he mala uala ua kaina nae; a he punawai hoi kokahi malaila. I ka malu ana o ka la, hele aku la ka mea nana ka mala uala e @ wai me ke olo; iaia i hiki aku ai, ukuhi iho la i kana olo a piha i ka wai huhuki ma la elua pue uala a kio la aku la i kalima iluna o ka pohuehue, makahi a kaukawehi e waiho ana, eli iho la i ka uaa apau, hopu aku la i ke o lewai kau i ka ai hoi aku la no kauhale. I ka hauhe ana aku o ke kalina uala ma kahi o Kaukawehi e waiho ana, ua oa pono aku la ka lau uala ma na lua onohimaka o kaukawehim ia wa ko- ke no i loaa hou ai he maka iaia, a ke ano peleele iho la ia wa: oni ne la oia ma o a maanei, a oili aku la kona kino ano honua he peelua nui me ke kakala o hope; a ai aku la oia i ka lau uala o ke kalina i kiolaia mai ai, a pau, koko lo aku la ahiki i kahi o ka mala uala; a mamuli o ka loaa ana he ola hou i na maka o kaukawehi u lawe ae ko ka kou mau kahuna lapaau akamai, i loaa ku ike hohonu; i ka lau uala, i laau no ka mai makapolelem a ke o nei ka lakou olelo kaulana ahiki i keia la ppono maka, i ka pahulu ke ola. (aole i pau.)

 

UA PAU KA WAI KE PII NEI KA LEPO.

 

Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe: E oluolu mai kou hanohano. nou kekahi wai kaawale o ka hiwahiwa a ka lahui, no kou manao e pili ana i keia poomanao e kau ae la maluna.

 

Ma ka la 11 o Iulai i hala iho nei, a lailuna mai hoi o kekahi o na awai o kekahi Ekalasia Hawaii, e noho kahu ia ana noe ke kanaka Hawaii, i puka mai ai kekahi ma olelo hookiekie a haakei i kupono ole i ke ano o kona kulana ana e paa ana; a penei ua plelo la:

Ua manao anei oukou e na hoahanau o keia ekalasia i noho mai au i keia ekalasia ia oukou? Noa bit of it; oi aku maniua o hookahi manawa o ka hoopukaia ana mai o keia mau olelo ku i ka hookiekie.

 

Ke hoomaopopo nei au, ua ae mai keia hakunapule  e lilo i kahu no ua ekalasia la, ma o ke kakauinoa ana o kekahi poa he hookahi haneri me kanalima, me ka uku o $150.00 o ka mahina, a ke olelo mai nei, aole au i noho mai ia oukou.

Ke imi pono ia ka manao o ka hua olelo, "not a bit of it," e loaa na ia kakou ka ike maopopo loa, o ia kekahi o na huaolelo  haahaa loa, me he mea la e i mai ana: Who are you? He mau olelo i kupono ole i na kahunapule e kamailio mai pela ke ano imua o ka poe na lakou e hanai aku nei iaia.

 

Wahi ana, na ka uhane oia i hoonoho mai. Pololei kela, na  ka uhane o na hoahanau o ua ekalasia la oia i hoonoho mai, aole na ka uhane o mea ma aku!

 

E na haipule apuni keia paeaina, heaha ko oukou manao ame ka oukou hama, ina e kamailio ko oukou khunapule ia oukou elike ae la me keia ke ano i

 

Eia kau pane: O kou manao no ke kahu a mau kahu o keia ano, he puna wai ia i pau ka wai ono, no ka mea, ke pii nei ka hua ame  ka wai lepo, he puu puu paakai hoi i pau kno liu, aohe ia e miko iaia, e maea auanei na mea papu in a o @ ka paakai e kapiia ai ka ia O kona wahi kupono mawaho. o ka halepule, aole ma ka awai.

 

Ua lawa keia no keia manawa. Me oe e kuu kapena ahonui kou welina pau ole. Me ka haahaa.

 

CHAS. LAKE, SR.

579 Queen St., Aug. 10, 1920.

WARSAW, Aug. 23.-- He 50,000 Kukini a na pualikoa a ke aupuni kuikawa i hoaaheeia i paa he mau pio nana koa. Palani ma ka la aku la i nehinei, i ku like me ka hoike ana ae ma ka po i hala.

 

BERLIN, Aug. 13. - He kaua hahana ke hooukaia mai la i nei manawa ma ka hikina aku o @, kulanakauhale ma ke alanui kaaahi mawaena o Warsaw ame Danzig, kokoke i ka palena o Perusia Hikina Polani. Ua emi hope mai na Polani i ka hema ao Seldau.

 

KA HAIOLELO A KE SENATOA

SMOOT E KAKOO ANA I KA BILA

O keia malalo nei ka haiolelo a ke Senato a Smoot o ka makuaina o Utah ma ka halawai paina awakia a ka Hui Hawai ma ka Poalima aku la i hala a e hoakaka ana i ka manao piha o ia senatoa maluna o ka bila e hoi hoi hoa ana i ka aina i na kanaka Hawaii, me ka hoakakaka  pu i na kumu o kona ka koo ana a me ke ano o na hooponopono ana i ka bila a kupono elike me ka makemake o na mea apau. Wahi ana ma kekahi hapa:

"Ua hoea mai au i na mokupuni Hawaii nei no ka manawa mua, he 41 makahiki i hala aku i keia makahiki. Ua hoea mai au iauei me kuu makuakane, ua holo mai oia no  ka hoolana ana no kona ola kino, a nou hoi no ka makai kai aua i nei mau mokupuni. O Honolulu nei ke kikowaena o kou wahi o ka noho ana a mai nei aku i holo ai no na mokupuni e ae mawaho , a iau i pae aku ai ma kela ame keia makupuni ua  haawiina mai he lio nou e kaa ai, a maluna oia lio i holo aku ai au a puni ka mokupuni. Ma na wahi e poeleele ai maiaila au e hoaumoe ai. He wahi keiki uuku kou alakai, Ia manawa i ao ai au i ka ai poi ai hoomaka ai hoi kou i ke ia mea ho aloha i na kanaka Hawaii.

 

Ua loaa iau he inanao hanoli , aole ma ke ano pili @, aka ma ka ike aku i ka ulu ae o ua haua hoopomaikai i ka aina, a ua hakilo loa mai au elike me ka hiki iau i ka hoonuiia ae, aole  ma na luna imi waiwai me na haua kalepa aka ma ka pii ana aku ame ke emi pu ana mai kukahi o ka heluna o ka luhi kanaka Hawaii ame na kumu. kahi i hoea mai ai.

 

"Ke manzo nei au he mea kupono uau ka hoike ana aku maanei in a he ninau kekahi e uiia mai ana no ka mea pono au e noonoo ai no ka lahui Hawaii aina  he mea akeakea mai kekahi ia pono e ku ana au ma ka aoao o ka lahui Hawaii. Aole au i heea mai nei i Hawaii nei no ka hoike ana aku i kekahi, manao e hoohanoliia aku ai kekahi mea, aole loa. Ke manao nei au ua kamaaina lo ia kou mau ano me ka lawa loa e na kanaka Amerika e ike iho ai o kau mea e kamailio ai o kou manao maoli no ia a o kau mea e kamailio ai he mauaoio au ia mea aole elike meka mea i kulike me ko lakou manao.

 

No ka mea e pili ana i ka bila hoihoi hou ana i na Hawaii maluna o ka aina. Mai kou manawa o ka hoea ana mai ianei ua loaa iau ka ike he liilii loa ke kue ia o ka bila. He mea kupanaha keia, Aia kekahi manao i hookumuia iloko o na Hawai, e kekahi poe i ku i ka bila o ka $3000 i manaoia e haawi mai i ka mea e hoi aku ana e noho  iluna o ka ana, he liilii loa iho la ka ia;  ua like ka me ka ole. Iloko o hana apau i hoolalaia i nui ai na  pomaikai ma na mokuaina nui o ka hapa komohana o Amerikam o ke kanaka e hiliinai ana maluna o kona lolo ponoi iho ame ka ikaika o na aahuki o kona mau lima i haawiia mai ai iaia e ke Akua.

 

"He manaoio nui kou i ka manawa e hoohikiia mai ai i na kauaka Hawaii o keia huina, e hou aku ana lakou iluna o ka aina a hana a kukulu i maou hooie no lakou iho maluna o ka aina. Aka nae, aole ou makemake e manao iho o na Hawaii apau e loaa mai ana o ia pono e holomua ana lakou apau ma ka lakou hoao ana. He hana maopopo ole aku ia. Aka i na hookahi hapa o na kanaka e holomua ana.  a i ole hookahi hapaha paha o lakou a laila aole anei ia he hana hoohauoli mai no ka me ua waiwai ka hana?

 

"Ke emi aku nei ko oukou lahui oiwi a he pono -e kaohila ke emi mau ana  aku. Aole au e noonoo ana maluna o kekahi kanaka i hele mai ia nei mai na aina e mai a noho maanei a kukulu ae  i mau hale imi pomaikai nono maluna o keia  mau paemoku, aohe no au kamailio ku-e ana aku i ke kanaka i loaa kona waiwai namuli o kona  hoohana ana i ka naauao i loaa iaia, aka o kau e manao nei o na Hawaii, na oiwi kupa o keia mau mokupuni o lkou ka pie i kuleana a e haawi mua ia ai hoi ka noonoo ana i na he mau aina leilii kekahi, a i ole, mau aina e ae paha e kuleana ai e onaia e lakou.

 

"He kauahiku makahiki i hala aku nei ua hoea mai la i keia mau paemoku kekahi mau elole o kou poe kanaka no ka hana ana inawaena o na Hawaii. a in a no ka hiki, alaila e hoohui mai ia lakou iloko o ka hoomana a makou i manaoio ai he hoomana Kristiano iloko o kona ano oiaio, a i ole i lawe i kekahi lihi iki o ka aina mai na kanaka oiwi mai o Hawaii nei.

 

"O ka hana e hiki  ai o @ aku i na kanaka Hawaii maluna o na puna e pono ia e loaa mai kekahi aia hele mai. Ina he makemake oukou e loaa oua makaainana maikai, hoolilo aku iaia i mea on a aina a i @. Wahi a kekailii poe, aole na Hawaii he poe mahiai, he poe kupono ka lakou  no na hana mkanika, Ina hoi ha pela. alaila aia no he ruini no ia mau ano a elua.

 

"Aole e like ana o Amerika i keia la me ia ma keia mua aku. Aole e hala keia manawa aku, aole e loaa aaa i makemake mau ai.. Aole e loihi loa aua ka wauwaw mai nei manawa aku. mo kahi o ka huli aku ana i @ hana like. Oia ka manawa a kela ame keia e makemake loa ai i home.

 

"Ina no ko'u noho maanei o ka'u e niakemake ai oia ka ike aku i na kauaka Hawaii maiuna o ka aina makemake  au e ike aku ia lakou e noho ana maluna o kona aina ponoi a e hana ana hoi ia ma ke ano o kona home ponoi. ia wa au e ike iho ai e lilo ana oia i mea kokua mai iau, e ku mai ana oia ma ka aoao o ke aupuni a kokua e makemake aua oia e hanaia i mau kanawai oi ae o ka maikai me ka hooko pono ia o ka makemake o ke kanawai.

 

"Ma ka manawa o ka hoea ana ae o ke komisina a ka ahaolelo. i Wakine kona, ua haawiia i manawa e hooloheia ai ko lakou au mauao, me ko lakou ninauiuauia ana, a makemake au e hoi ke aku aohe mau hana kalaiaioa ioko o ia hooloheia ana. Mai kou manawa o ka hoea ana mai ianei ahiki i nei wa ua pinepine kou lohe uo ko ka elele Kuhio kakoo i ka bila hoihoi hou i na kanaka Hawaii iluna o ka aina, no ka mea,  he hana kalaiaina ka ia. O, lapu-wale maoli kela manao ana pela! No keaha ka hakaka ana i kekahi mea ma luna o ke kahua o ka, hoopunipuni? Aole oa oe e mamao loa aku ana. Wahi a lakou aole e holo ana ka bila, no ka mea, o na aina e hawaiia mai ana he mau aina maikai ole. Kahaha, o na aina maikai loa ia i loaa ia oukou. Nou iho, o kau e iini nui nei oia ka ike aku ia mau aina ua huli ae ke alo iluna, aka, aole loa ia mau aina e lilo ana i mau aina momona a waiwai aia wle no a mhiia aku lakou.

 

Ma keia wahi hoakaka mai ai ke senatoa i ka hooliloia ana o na aina panoa maloko o kekahi mau mokuaina o Amerika i mau aina momona a waiwai, mahope o ka hoomomonaia ana o ka aina, he mau aina i manaoia aohe waiwai, i kula hanai holoholona ke kupono, eia nae, oia mau aina panoa ua lilo he mau aina hoohua nui keia la mamuli o ka hookahekaheia ana me ka wai ame ka mahiia ana.

 

"Ina he mea ku-e kekahi i keia bila ke makemake nei au iaia e noonoo nui nona iho a e hele mai a hui me au a hoike mai i kaua mau hoololiloli i makemake ai e hauia maloko o ka bila. Aole au manao e hookikinaia aku ke senate i mea e hooholoia ai e ka hale o na lunamakaainana. Ua aa au e hoopakele i ka bila maluna o ka papahele o ke seuate, a eia nae he makemake no au e hoolohe aku i kekahi kumu mai kekahi mea ku-e mai.

 

"Ma kau nana aku ua kiaiia ka bila ma na aoao apau. Aole i kini wale ia no no ka pono o na kanaka Hawaii e makemake ana e-lawe i home nona, aka o ke aupuni kekhi i kiaiia kno pono ma na aoao apau. I na e manao iho ana kekahi kanaka Hawaii e haawi wale mai ana no ke aupuni i bila o $300 no ka hoolilo ana aku elike me kana i makemake ai, ua kuhihewa lo oia. O kela $300 e hookomoia aku ana iloko o na hana e pili ana i ka aina, oia ka mea i oi aku ai ka maikai no ka hoopaa aua i ka aina. Aole e hiki ana ia oe a ia oukou ke hookomo aku i ke dala malaila no ka hoohana ana aia wale no a hoohana pu ia ka kanaka, a oia kekahi mea hoopaa no ka aina.

 

O kau'u e manaho nei a e makemake nei hoi e ike aku mahope o ka hala ana kekahi manawa aole i 255,000 wale no ka heluna kanaka maluna o keia mau makupuni, aka e pakolu a i ole paha a palimaia aku ka hui ia huna. Nona mahina lehulehu ka noonooia ana o ka bila maloko o ka ahaolelo. Ua hooholoia ia e ka hale o na lunamakaainana a ua komo aku i ke senate. Maka papa kuhikuhi hna o ke senate i waiho ai ia bila mamua o ka loaa ana ae o ka mua loa o na ku-e  mai ke kauka Raymond ae . Aohe mau kumu ana o ka hoakaka ana ae no kona ku-e ana, aka ua loaa mau nae iau keia manao o ka mea e ku-e ae ana i ke kauia o kekahi kanawai me kou nana ole nawai la ia ku-e i hookomo ae, he kuleana ko ia ku-e e hooloheia aku ai make ano he makaainana ka mea ku-e. He manawa pokole ma ia hope iho ua loaa ae la he nono ma ke kelekalapa mai ka oihana kalepa ae, a  ma kekahi halawai ae ua hooholo makou aole e hooholo i ka bila ahiki i ka hooloheia ana o na manao o ka poe ku-e . O keia k kumu o ka hooholo ole ia ana o ka bila.

 

"Ua maopopo iau he 95,000 mau eka aina e paaia mai nei e kauka Raymaon me ka hoohanaia eia. Oia ka ninau i hapaiia mai he mea pono anei e laeia mai ia huina mai i hookahi eka aina? He pololei ke olelo ae aole e loaa ana ia pono i na kanaka Hawaii i nei manawa no ka mea o kauka RAymond ka mea i lilo ai ia mau aina iloko o ka manawa i hala?

 

"Ina he mau hoololiloli kekahi e hanaia i ka bila i mea e oi ae ai ka maikai namua o ka mea i ikeia i keia la. ua hauoli loa ke senate o Amerka Huipuia e apono ia mau hoolohi kupono."

 

Na ka Rev. Akaiko Akana i hoolauna ae i ke senetoa Smoot imua o ka Hawaiian Civic Club ma ka Poalima aku la i haia, maka paina awakea.

 

UA WANANAIA AE KO KUHIO HAULE I KEIA KAU MA MAUI.

 

Ua hoopukaia ae ma ka Nupepa Hilo Herald kekahi leka i kakania e E. S. Capellas, he Repubalika, i ike a i kamaaina ma ka makupuni o Hawaii, he kanaka i holo mai i Maui ma kekahi manawa i hala aku nei, maloko o ia leka e hoakaka ana oia kona ike anu i ke ku-e o kekahi poe i ka Elele Kuhio. ka hapanui paha o ko Maui poe, a i olle. he wahi heluna kakaikahi wale no paha, a o keia nae malalo nei ka mamao i kakauia maloko o ka leka:

"Ke wanana e nei na kaula kalai-aina o Maui nei e haule ana ka o Kuhio naanei. Ahiki iho la i nei namawa aole au i halawai iki me kekahi poe Repubalika kakoo ikaika i ka moho elele, a no Link McCandless hoi aohe mauaolana nona ma keia mokupuni. Hookahi REpublika kahiko a paahana ikaika  hoi i kamailio mai iau he liilii loa ka poe e lulu ana a he liilii loa na dala e hoahuia ana no ka Kuhio hakoko kalaiaina no kona kohoia, o ka poe wale no ka e koho ana iaia oia kona mau hoaloha, eia nae, aole no lakou e hoao ana e hahaki i ko lakou mau a i ma o ke koho ana iaia. Hookuu i ke keikialii e hakuka hookahi no kona kohoia," o ke ia ka manao o koonei poe.

 

"He mea kaumaha no ke olelo ae no ka walaau oleia ana ae o nei pilikia maluna o ka papahele ma ka manawa e noho ana o kaahaelohe Repubalia in a Honolulu i hiki ai i kela ame keia o ike i ka hoomaka ana a ka hopena o ka mokuahana, alaila hoi aku i na honie me na manao lokahi, Elike iho la me keia, o ka hoomaka ana keia o ka hoikeamaka okoa ana ae i ka mokuahana, oiai nae o Mui i na  kau i hala aku ka mokupuni nana i hoopakele mau ia Kuhio mai ka lilo ana aku o ke kulana elele ia hai. O ka Haku wale no nae ka mea ike i ka hopena."

Ke pua no ka uawahi ea, he alii ko lalo.

 

KA NINAU BONA AIE

E Solomon Hanohano e, Aloha oe a nui loa:--O oe  kau i makemake aku e hoala hou ia mai na mea e pili ana i keia poomanao ano nui o na la i hala e aku, e kuu ae la maluna , e pili ana i ka ninau bona hoaie eku i ke aupuni Kulanakauhale ame Kalaua o Oahu nei i ka poe mea dala a loaa mai ke dala alaila kalaia ae kekahi mau pilikia a mau mea hemahema e ae paha o ke aupuni, me ka loaa pu hoi he hana na ka poe kanaka e hele hana ole ana iloko o ia mau la, a oia kau e hoomanao ae nei i keia mau la.

 

Ike iho la au ma ka nupepa Ke Alakai a ka Mea Hanohano J. K. Kumalae, e olelo mai ana e koho balota ana ka kakou no ka bona hoaie i ke aupuni kalana o kakou i keia kau iho; o kau nae ia e haohao nei.

 

Aole loa aou ike aku ia Likana Eli mai e kanikani pihe ae ana i na ano olelo ino like ole elike me na olelo ana i hailuku ae ai i na Repubalika i ka manawa a lakou i ike ai oia wale no ke alahele e hiki ai ke hanaia alalila, loaa k pono o ke aupuni kalana eia nae, oili kino mai la o Likana a haiolelo hele ma na wahi apau apuni o Oahu nei, a cia kekahi olelo ano nui a Likana au e kukulu aku ai imua o oukou e ka lehulehu:

Likana Eliwai: "Pehea ka waiwai o keia poe Repubilika, ia lakou makemake hoaie ke aupuni kulaaakauhale me kalana i ke aie. He @ aha keia? He mea kuai wale no i ka otomobile holo ma o, holo a a hoopa dala wale no ka poe Repuvalika

 

"Ka ninau, oukou na poe makaainana apau loal:ilawai uku keia mau dala lakou makemake aie &750,000,  o oukou no ka lehulehu; o oukou no ka lehulehu.

 

Ahiki mai nei nae i keia mau la, na na Demokarata ka hoi keia haie i ke aupuni kulanakauhale ame kalana, aole loa he ike ia aku nei o likana eliwai, ka makua nui o ka maalea, ka hoopunipuni, ame na mea ano like, aohe oili ana ae a hoiho iho, mahope auanei nui kapilikia o ka lehulehu ke hoaie ia ke aupuni kalana aole loa, oiai nae oia nei ka on a o kahi moku awelu hapahaole (nupepa aloha aina) , kahi i keia iho ai na manao hoino hoaie a na Repubalika i manao ai, me ka puka pu mai o na huahelu o kahi i manao ia ai e hoolilo aku i ua mau dala la, he ino loa iho la nae ia, a o keia maopopo ole,oia aku ana ka kakou e koho aku ai he maikai loa nae ia ia likana eliwai, paa ka waha a hoomaua ia wai la! I ka makua wale no o ka hoopunipuni apau, pau kela

 

Auwe no ka hoi e! Aohe hoi he ike iki ia aku nei o Jesse Uluihi, ke kapena mua o kahi moku (Nupepe Aloha Aina), i ka oili mai hoi a uwauwa ae i kiea hoaie aupuni kalana a na Demokarata m aole nae paha he pilikia o keia, ea!

 

Oiai o oukou no ia, a in a na ka poe Repubalika, alaila nui ino ka pilikia, pilikia, pilikia, a pela wale aku.

 

A ma kekahi ano no hoi, aole  no e hiki ana ke walaau ae, oiai ua loaa ae la no kou aina hoekuonoono iloko o ka oihana wai, kahi o keia puu dala e manao ia nei e hoaie aku i ke aupuni kalana, he noho malie no kou, a ma ka manu no ka hanai; hanai no a ka manu nene; nunui hoi paha ka hua ke hoonee iho, mai poina nae i ka hanai pu i ka palahu, a na makou no ia e hoolohi aku i kana kani mai.

 

O Apa hoi kau. Aia paha i Kina! Eia hoi ka welu ulaula ana i noke mai ai i ka hoino i na la i hala i ka pilikia, i ka pilikia, i ka pilikia, a pela wale aku, e hoino palena ole ana iau, ahiki mai la nae i ke ku ana i ka ii, he malu hoi kau aohe pane leo.

 

Ma kou aoao, aole au e pane aku ana i kea pane ma ke ano e olelo aku ana o keia on a hoie aupuni, he hana ino loa ia , aole loa ; aka, he mea paha e hooholomua ia ai na hana hoonee o ua aupuni la mamuli o na hemahema o ike lea ia ana he mea pono e hana ia pela, aole elike me ka keia poe ae la e hele ai e ao hewa i na kanaka "mai koho oukou ma ka ae, mahope kakou pilikia. Nawai e uku keia aie! Na kakou no na ka @ lehu," a oia kau e noonoo ae la i keia wa.

 

Ina iho la oia ka oiaio, o ka lehulehu ke pilikia in a i aeia ka na repubalika hoaie ana i ke aupuni, o ka ninau, i ke kaa ana mai la na na Demokarata e hoaie ana i ke aupuni kalana o kakou. o ka ninau: Nawai ana e uku aku keia aie! Na ka pukui akua anei! Aole loa. O ka hapa nui o ka poe nana e uku ana , o na lahui i hoopae limahana ia mai, a me na haole i hele mai a hookahaa iho i Hawaii nei. oia ka elua hapakolu, a o ka hapakolu iho i koe oia oe e Hawaii.

 

Nolaila, i ka huli ana a hoomaopopo i keia , e pono no e lokahi kakoa ma keia hena me ka nana ole i ka aoao kalaiaina, a koho like aku.

 

Ke hooki nei au maanei me ka hoomaikai ana i ka Lunahooponopono ame na keiki o ka papapai. Owai mau no. C.K. KF ALOHA

 

NA INOA O NA LUNA OKE K. S. AME C. E. O KALUAAHA.

 

Kula Sabati - D.K. Have, K.K.S. Mrs. Abbie K. Weleh, kakauolelo; H.H Ewaliko, lunahooia; DK. Ilae, alukai himeni; Mrs. Clara J. Naki, Hope K.K. S; Jas. Henessey, puuku; Mrs. Maria K. Have, kakauleta; J.F. Welch, hokuka

 

C.E.-H.H. Ewaliko peresdena; Mrs. Emily Keeleu, hope; Mrs. Abbi K Welch, kakauolelo; Mary Hennessy, puuku: DK Have, lunahooial Mrs Maria ke Have, kakauleta: H.H. Ewaliko alakai himeni; J.F. Welch Hoakuka.

 

No ka elele, hookahi uo kino, oia o Mrs. Abbie Welch no ke K.S. ame C.E. kena uku 1 ka Ababai Mokupuni i ke kau o Sepatemaba ae ne he $20 no na luna nui o keia K.S. ame C.E. ua hoounaia aku nei i ka Hoaloha i kela pule aku nei e ke kakauleta. Owau no ka oukou kauwa,

D.D. ILAE.

 

MAOPOPO OLE KAHI I KANUIA AI O KE KINO MAKE.

 

Heaha ke kumu o ka hoao oleia e hooponopono i na waiwai o luke @ i make maloko o ka aha kaakpua i ka wa hea, iea a ma kawai @ la i kanuia ai kpna kino make, a heaha ka mea i hanaia no na dala he @ ke dala pepa ame ka bila kikoo @ banako ana o ka paahele ana ahi ka la o kona make ana? O keia @ kekahi o na ninau pohihihi a luna @ nawai C.K. Quinn o ka aha kaapaeaha, o ka ninau ana ae, i kona wa hoomaka ai nieniele maluna o ia hia, ma ka Poaono aku la o ka @ hala, ma o ke noi ana aku a John @ Colburn III iaia no ka noii pono i a o ia mea, wahi a ka Nupepa Herald Hilo o ka Poaono aku la i hala.

 

No ka hoao ana e ulaa ia ae keka mau mea pohihihi mailoko mai @ mea, e waiho aku ana oia i kela hia imua o ka aha kiure i ka wa e noho oia aha ma kekahi manawa o kea paa.

 

He kamaaina o Luke Rogers no ke kulanakauhale nei ma ke ano he mea lapaau lio, a ua noho hoi oia maani @ n makahiki loihi he iwakalua. Ua kamaaina ppu ia oia ma kela ame keia wahi o na paemoku o Hawaii nei mama o kela ike i loaa iaia. Ma ka hoike kona mau hoaloha, he kanaka oia i ma ole i ka wahine, a ma ka lakou hoi e like me ko lakou kamaaina iaia he kanaka oia i maa i ka lae mau aua @ ia i ka huna @ i omi ole iho @ o elima haeri maloko o kekahi @ eke ili i kaeiia ma kona puhaka.

 

Ma kekahi wa ma ka malama aku o Novemaba o ka makahiki i hala @ la, ua hoea aku la oia no Hawaii. kalaiwa ana i kekahi kaa me @ lio nani aia wa ua halawai iho la oia me Lunakanawai Quinn. Ua hoike @ oia ia Lunakanawai Quinn i hoea aku oia no ka holo makaikai ana apuni @ Hawaii. Ma na mea i loheia mai me he mea la ua hoea aku oia ma @ ma ka la 26 o Novemaba.

 

I kona hoea ana aku i Paauhau. ua loohia iho la oia i ka mai, me @ hoihoiia ana no ku haukipila ma pepe keo; a o ka mai o ka hoikeia ana ao he puu maloko o kona opu. Oiai oia hoihoiia ai ma ka hukipila, ua kaa aku la ka malama ana i kona lio nani  malalo o F.M. Anderson, ka lunanui @ mahiko o Paauhau, a ma kekahi @ ike i hoike ia ae eia no ia mau mea me ia i kea wa.

 

No ka loaa ana mai o kekahi mau i moakaka lea, ua hoao aku la ka luna kanawai Quinn e ninaninau ia Mr. Perters, ka mea iaia ka malama ana i ua haukipila nei i keia wa a mamuli o ke loaa ole o kana mau mea i upu ai, ua waiho aku la oia i ka hana malalo o kekahi hoaloha on a no ka ninaninau ana ia Mrs. Perters a o keia ka ike: loaa mai:

 

Ua lawe ia aku o Rogers ma ka haukipila ma ka la 27 o Novemaba, a oia ia wa, no ka hiki pono ole ia Roers ke kamailio mai, ua uku aku la oia he $20 no kona mau hoolilo o ka noho ana aku malaila, o ia hoi ma ke ano uku @ he hunia hoi i paa maloko o ka @ o ka haukipila. Ma ka la 28 ae, @ kaha ia iho la oia a ma ia la hookani no ua haalele mai la ke oia i kona @

 

Oiai o Mrs. Peters, he mea kokaa mai no ia haukipila ia manawa, e owia ana i ka lole o ka mea i make, ua haule iho la kekahi eke ili iluna o ka pahele , a  kona nana ana iho, eia @ he eke dala. Ua nana pono iho la i ka nui o ka aiwai maloko o na ea nei, a ua ike iho la ia he $500 ma dala pepa, he hookahi uwaki @ gula ame kekahi bila kikoo dala @ nako. Aole i maopopo iaia ka nui o @ dala moloko o ka bila kikoo @ aka, in a kaua hoomaopopo me he @ la ua kakauia ia maluna o kekahi bila bolu elike me ka mea e hoopukaia @ e kekahi banako o ililo.

 

I ka wa i pau  ai o kana helu ana ka nui o kela mau dala, a mamua @ ka hiki ana iaia ke nana pono iho i @ nui o na dala i palapalaia maloko @ bila kikoo , wahi a Mrs. Peters i @ ae ai, ua komo mai la o Miss @ ka lunanui o ka haukipila ia wa, lo mai la iaia aole loa on a kulea kekahi o kela mau mea me kona ana aku la mau mea apua loa ma aku.

 

Mahope iho o kona hooliloia @ lunanui no ka haukipia he wa @ mai, ua ike hou iho la n@ooia i ua @ nei maloko o ka pahu hao o ka @ pila, e waiho wale ana no me @ oleia o kekahi pepa  hoomanao @ o ia mea, eia nae aole oia i ike @ kela mau dala ame ka bila kikoo @ ko. No kona hoomaopopo ana @ uwaki @ kela a Rogers ua kau iho @ i kekahi palapala hoailona maluna @ mea me ka inoa o Rogers. No @ Richards hot, ma na mea i hoike @ ua haalele mai oia ia Hawaii @ Kapalakiko.

 

Me ka Mrs. Peters hoomaopopo @ @ la he wahine kaa mea na kii @ i ke kino make o Rogers a ma kona la i make ai Aole loa he i hoao ia e hana no ka noii ana i @ i nalowale ai o kela mau dala e ka o ka haukipila ame Anderson.

 

E @ aku ana ka noiiia @  kela hihia, a ma na mea i mauao @ e kaa aku ana ia malalo o ka ah @ whi hou a ka Nupepa Daily Pos @ o Hilo.