Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 34, 20 August 1920 — He Moolelo no MAGARITA ADAMU a i ole Ka Hoohokaia Ana o na Manao Lapuwale o ka Mea Kolohe-Ka Papahi Ana o ka Mea Hoopono i ka Hanohano me ka Waiwai [ARTICLE]

He Moolelo no MAGARITA ADAMU a i ole Ka Hoohokaia Ana o na Manao Lapuwale o ka Mea Kolohe-Ka Papahi Ana o ka Mea Hoopono i ka Hanohano me ka Waiwai

"Aiaiia e oleio mai ana anei oe e Alinē, p keia hale, ana i lawe mai ai ia'u, malaio o na hana apuhi o ke kolohe ame ka epa, he hale ia i hooiaaia no na hana haumia?" 1 pane aku ai na o Magarita, me ka hele mai ta o kona mau ano a piha me ka pihoihoi, e hiki ole iho ai ke kaohi i kona mau manao iloko. • "O keia home au i ninau mai la e ka madame, he iiome ia •» 'K-alani Fiki i lawe mai ai ia oe, t)o k.a hpohanohano ana aku ia oe me kona aloha, i neie nae i na hoopakele ana rpai a kona inoa." MOKUNA XXXII. Ua hiki ole i ka meakakau ke hoakaka ae i ka haawina i kau aku maluna o Magarita i kela manawa i lohe ak,u ai i ka pane a-ke kaikartiahine lawelawe, a no kekahi mau se kona, aole e hiki ke pane koke aku, aka nae ia. au.hee ana aku o kela ano pihoihoi mai iaia aku, hoomaka aku la oia e kamailio, me ka loli loa o kona leo, mai kela ano mai ana i kamailio aku ai i ke kaikamahine laweiawe maimua iho, i ka pane ana aku: "O manao anei o kau mau mea'i kamaiiio muii mai nei ia*u, o ia hoi, aole keia he home, me kekahi inpa maikai?" "Ile like ole ka manao o na kanaka ma ia ninau, o ia ho.i ma ka na kanaka hele pule e olelo mai ai, he hale maikai ole keia, aka i ka-poe hele pule ole. e olelo ana 110 lakou, o l<eia kekahi o na home maikai loa." "Ea, ua lawa ,mai kamailio hou mai oe 110 ke ano o keia , home," wahi a Magarita me kona ku okoa ana ae iluna, me he mea la, e hoao ana oia e alo ae i kekahi puupuu i ku'iia mai maniua o kona umauma. "Mamuli o keia mau mea au e kamailio mai nei ia'u, ua hoehaeha ioa ia mai kuu uhane, no ka hana a ko haku, o ka lawe ana mai ia'u, a hoikeike ku imua o oukou kana poe kauwa, me lie mea la, ua kulike ko'u manao me kona." ' . "Ke manao nei au e ka madame, aole au hooili ana aku i na ana maluna wale no o Kaiani Eiki, aka maluna pu no kekahi 011, no ka mea ua ae aku oe e kaa malalo o kana hoopakele ana, ua'ae aku oe e hoolilo oia i kana mau dala no kou pono, ua iawe mai hoi i na lole ana i hoomakaukau ai nou, na lole nani, i kupono wale no i ka poe nui o ke dala ke komo, ame ka poe waiwai. Heaha ke kumu i hana mai ai kela kanaka i keia mau mea apau nou? Aole iia nof ke kokua ana i ka mea nele, alne ka hoopakele ana ae i ka mea iloko o ka popilikia, aka no kekahi mea ano nui loa. "Aole paha ona noonoo nui, 110 ka lawe ana aku. e hanai ia oe maloko o kekahi hokele, ame na hoolilo liilii e ae ana i uku aku ai me kekahi mau dala, aka no ka hoaahu ana mai ia oe, me na lole nani, ame ka lawe okoa ana mai ia oe, a hoonoho māloko nei o keia home, ma ia wahi, e koho iho ai oe, he hookahi wale no kumu nui o kona hana ana mai pela, no kou noho pu me ia, ma ke ano kane a wahine." Oiai o Aline e hoakaka aku ana i kona manao, ua hoi hou iho la o Magarita maluna o kona noho, ke puliki la hoi kona mau lima a elua mamua pono o kona alo, a o ia kana o ka pane ana mai me ka leo haalulu: "Aole loa au i ike i ka manao o na hana a Kalani Fiki; ua manao kuhihewa maoli au, o Miss Nina Hilakona ka ona nona keia home, pla wale no au i ae aku ai e hele mai maanei nei e noho ai, ahiki i kona hoea ana mai ,eia nae he okoa loa ka ma i oili ae, he mea na'u i moeuhāne mua ole ai." "O kena wahine au e kamailio mai nei o Nina Hilakona, oia kekahi o na wahine epa loa, a e hoolohe.mai oe i ka'u mea i maopopo no kena wahine. He kane ka kena wahine 0 ka mare ana, a no kekahi manawa loihi, ua noho laua m«i ka hauoli, ka nae mahope mai. ua haalele aku la kela wahine 1 kana kane, kela kanaka i aloha iaia, me kona puuwai apau. "Aole ma ke ano maikai, i mare ai o Nina Hilakona i kela kanaka, aka i hoowalewaleia, ahiki i ka haalele aku o tta kanaka *nei i kana wahine niua, a i ko Nina Hilakomi ike ana, ua pau iho la no kona hoihoi i kela kanāka, o kona haalele iho la 110 ia, a lilo aku la me kekahi kane hou, o keia iho la ke ano maoli o kela wahine au paha i hilinai loa aku ai maluna ona. ma ke ano he hoaloha oiaio loa oia nou. "I kela la koke aku nei no i kamailio mai ai ke kauwa lawelawe a Kalanj Fiki ia'u, eia kela wahne ke pahele nei i ka noonoo o kekahi kapena koa waiwai oloko. o ka puaii-. koa kiai lahui; a i hoike aku no au ia oe i ka mea oiaio ea, aole no ke aloha maoli mai ke kumi\ o kela \yahine i makemake āi e mare me kela kapena koa, aka no ke ake i ka nui o kona waiwai." I ka manawa i lohe pono aku ai o Magarita i kela mau hoakaka a ke kaikamahine lawelawe, ua aneane hiki ole iaia ke kamailio mai, no ka mea aole oia i moeuhane mua. pela iho la o Nina i hoolala ai e uhola aku i kana upena, a hooninau hou mai la nae oia ia Aline: "Aole anei ou manao, o kau mau mea i kamailio hope mai nei, he n}au manao koho wale aku no ia?" "O ka'u mau mea apau i hoakaka aku nei. he mau mea oiaio loa ia elike ka oiaio, me ko Kalani h iki kuleana i ka Lede Devere." "Alaila, ua hoopalau anei o Nina Hilakona, me kela kapena koa ?" "No k'ena ninau ea, aole a'u mea i ike. Ua haalele aku oiaia Manakeka me ka hikiwawe ioa, mamuli o ke kauoh.i a ke kiaaina, i na pulikoa, no kekahi haunaele i ala ae ma Nu loka nei. E hiki ana anei ia'u ke hilinai aku maiuna ou e ka madame, ina au e hoike aku i ka mea oiaio no keia kumuhana a kaua e kamaili.o neir" Kunou wale aku la no o Magarita i kona poo, me kona pane ole aku he hookahi huaolelo, no ka mea ala koke niai la no iaia na hoohuoi ana, aole he kapena koa okoa ae kd Aline e kniailio aku nei iaia, aka o Kapena Rede no ia, aka i wahi nae e hilinai mai ai o Aline iaia nei. ua i okoa aku la ua o Magarita: "Ke hoohiki aku nei au imua ou, aole loa au e lilp i | mea kumakaia ia oe, ma ka hoike ana ae i kekahi kirio ka naka mawaho o kaua, i kau mau mea apau e kamailio ina: nei, koe wale no ka lilo ana o ia mau mea, i mau med hoonaauao mai ia'u, me ka maopopo o ka u mau mea e. hana I ka maopopo ana aku ia Aline, aole i Q o Magarita e lioike wale aku ana i »a mea a laua e kapiailio ai, nwai tnai la oia i kona noho a mamua o ko Alagarita alo, hoon\aka la e kamailio: "E ka]a mai oe ia'ū, no keia noho aku mamua 9 ko ; u alo, pela iho la nae e hiki pono ai ia'u ke kamailio, mamua lioi 0 ka aoho kaawale mai ia oe mai O ka meahuha o'u afne

kau'wa lawelawe a Kalani Fiki, o ia no ke aloha ana m&i 0 kela kanaka ia'u, a ua paa ko maua manao, e mare maua 1 kekahi la e hoea mai ana. Ua hoike mai oia ia'u, ua mao- ' popo na mea apau iaia, i hoolalaia e kona haku. Oia pu f kekahi me Kalani Fiki ma Manakeka, a ua ike i ko oukou i hele ana i ka holoholo maluna o ka mokuheihei o Kapena j Rede. I "Ua maopopo !oa iaia, ka hauiehia ana o kona haku ike aloha nou, pela me na hoolala ana a kona haku me Nina Hilakona, i wahi e hookoia ai ko laua mau makemake pakahi iho. Ua iiiakemake loa o Miss Nina Hilakona e mare akn ia Kapena Rede, a ua makemake hoi o Kalani Fiki e li!o aku oe, nana. Aole nae e hiki ia Kalani Fiki e mare mai ia oe, no ka mea he wahine mare no kana e ola nei, a no k\> laua ike, ua haulehia o Kapena i ke aloha ia oe, peia laua. i hoolala ai, i na hana e kaawale ai oe i kahi e loa, a e; aku ia Nina Hilakona, e pahele ma na ano apau ci lilo mai ai o Kapena Rede i kane nana, oiai hoi oe e noho j pu ana me Kalani Fiki, ma keia hale." "Auwe no ka hoi e! He mea oiaio loa anei keia?" i hoo-j lfo ae ai ua o Magarita me ka paiulu ana ae o kona mau iima ma na maka. ' r He mea oiaio ioa keia a'u e kamaiiio aku nei imua 011 .? ka Madanie, no ka mea, ua ike au, aoie loa e hpiī<e hpopunip.uni mai keia kauwa a Klani Fiki ia'u i kekahi mea." "Ina o keia iho ia ka mea oiaio ioa. i hoolalaia e keia mau inea a'u i manao kuhihewa aku ai he mau hoaloha no'u, e haaiele koke ana au i keia liome, i keia manawa ano, jne ka hoohakaiia iiou ole iho." "Kē kanalua ioa nei au no ka hiki ia oe ke haalele i keia home, no ke kumu, ua haawiia aku ke kauoha i na kauwa apau e noho nei ma keia wahi, aole e ae ia oe e kaawale aku mai keia home aku, koe waie 110 a o Kalani Fiki pu kekahi rne oe." "Alaila ke noho nei anei au ma keia wahi, nia ke ano he paahao?" "O kena maoli no ka mea oiaio, he paahao oe na ke alōha." "0, e kuu Akua! Heaha ia ka'u mea e hana ai? Aole anei e liio oe i mea kokua mai ia'u? Ua maopopo ia oe ka moolelo o na hana kolohe i hoolaiaia mawaena o kela maii mea, a ke nonoi aku nei au ia oe, e lilo kaua i mau lioaloha. E Aiine, i ko'u wa mua loa i iioea mai ai maloko nei o keia home, ua kom omai ka nianao maikai oie iioko o'u nou, aka nae ke ike nei au i ke kuhihewa ioa o ia manao, no ka mea e lilo ana oe i mea kokua niai ia'u i waiii e ko oie ai na hooiaia ana a ko haku, maiuna o'u.'' Ua komo ioa aku na oleio uwaio a Magarita iloko o ka noonoo o Aiine, me ka iiu mai la o kona aioiia no Magarita, aiaiia, ku ae ia ua kaikamahine nei iiuna, me ka lioio hoio ana maloko o ka rumi no kekahi mau manawa, a iaia i hoi mai ai a ku iho la mamua o Magarita, me ka i ana mai: "Aoie ma ke ano he hoaloha au nou. a i oie mamuii mai paha o ke aloha iioko o kuu puuwai, i konoia mai ai au c hoike aku ia oe i na mea au i lohe mai nei," wahi ana me ka leo kuoo. "Aoie 110 iioi no ka iini iloko o'u e hoopakele ae ia oe, a i ole no kekahi noonoo Kristiano paha iloko o'u, e hoohauoliia ai au, ke ike aku, i kou kaawale ana mai keia home aku, aoie ioa! "He nani ia, ua kamailio aku nei aii ia oe i na mea oiaio wale no, aole o'u makemake e paku'i aku i kekahi hoopuni- | puni, aka o na mea oiaio waie no ka'u i iini ai, ma keia kukakuka ana o kaua. He hookahi waie no kumu nui o ko'u manao ana e iohe mai oe i na mea oiaio apau, no ko'u aloha mai no ia ia Kalani Fiki. Owau ka mea mua loa i haawi aku i ko'u aioha i kela kanaka, eia nae. ua kapae ae oia ia'u j ma kuono, a lawe mai la i ka Madame Devere, i kokoolua! nona, a eia hou hoi oia ke hoao mai nei e hoopiha aku i ka makaiua o kela wahine me oe, me kona noonoo oie iho ia'u, ka mea e noho aku ana imua o kona alo. "lioko o na la apau o ko'u noho ana ma keia home, ua hooliioia au i kauwa, e iaweiawe aku ana no ka Madame Devere, ka mea ana i lawe ae ai i waiiine nana; a ina ua haulehia oe i ke aloha 110 Kaiani Fiki, ina ua ike oe i ka'u mēn e hana aku ai maiuna ou. Aoie nae a kaua kamaiiio ana no ka'u mea i manao ai e hana aku, o ka'u wale no i ake ai e lohe mai ia oe inai, ina paha o ka mea oiaio ioa ia, aole o ualoha i keia kanaka?" Aole he kanaka e ae a 11 i hoowahawaha ai, mamua o Kalani Fiki, no ka mea, ua hoike maoli mai oia i kpna ano piaio loa, mamuii o kana mau hana, he iiiohae hihiu oia, iloko o ka aahu huluhipa." "No kou hoike ana mai la i kou manao hoowahawaha no keia kanaka ea, akahi no au a haawi aku ia oe. i ko'u ae, e kokua no au ia oe, ma ka imi ana i na alahele e kawale aku ai oe mai keia mamua o ka hoea ana mai o Kaiani Fiki." "E haawi i'o mai ana anei oe i na kokua ana, i wahi no'u e kaawaie ai mai keia hale aku?" wahi a Magarita me ka hoihoi o kona mau maka. • "Ae, aka nae, ma ke ano wale 110 elike me ka'u i manao! ai/aole hoi elike paha me kau i inakemake ai, oiai nae, o ka I iini waie no iloko o'u, e loaa oie aku ka ike ame ka hoohuoi j ana iloko o Kaiani Fiki, u.a komo pu aku au ma kekalii ano, i wahi nou e pakele ai. "Eia ko'u manao e kakau oe i kekahi ieka ia Kapena Rede j a mai ka'u mau mea mai apau i iohe ai nona, aoie au hppo- 1 hopo ana ,no ka loaa o na kokua mai iaia mai no kou pono. E hoike aku oe iaia, maloko o kau leka, no kou hoopaaia ana ma keia vvahi, ma ke ano paahao, me kou kaa ana ma lalo o ke kiaiia ana e na kauwa, i ukuia e ko ial<ou haku, oia no o Kalani Fiki. Ii hoakaka pu aku maioko o kau leka, no na ano apau o ka haie i hoopaaia ai oe, peia hoi ka paakiki o ke aiaheie e hiki āi iaia ke komo mai iloko o ka pa, aka ma ke akamai wale no, a i oie, me kekahi puali kanaka nui, e hiki ai oia ke komo mai iioko, ma ka wawahi maoii ana i ka pukapa. 0 kaiii i ku ai o keia hale, aia no ia ma kahi he hookalii miie me ka hapa mai ke kulanakauhaie mai, ma'ke aianui Eono." Pehea e liiki ai keia leka a'u e kakau aku ana imua o Kapena Rede?" E oe maWaho O'ka wa-hi ieka i kona inoa, a o kakau pu iho i ka inoa o kona pualikoa, a owau ponoi no mea nana e lawe aku i kela leka, a haawi aku paiia i ka'u mea i hiiinai ai." "O, e Aline, na ke Akua e hoomaikai mai ia oc no keh hana ku i ke aloha hoa kanaka!" wahi a Magarita me kona paa okoa ana mai i k lima o ke kaikamahine kauwa. Aole e nele ana ko ke Akua hoomaikai mai i ka manao, aka aole oia e hoomaikai mai ana i ka hana. Iloko o ko'u ola ana, aole loa au i ioiie no ka loaa ana o kekahi makana, no kekahi hana ma-ua," wahi a Aiine, me kona kakali'oie iho nae e iohe i ka pane mai ia Magarita aku, o kona uwai mai ia no ia i ke pakaukau kakau, keia pakaukau a Magarita 1 hoohihi "loa ai, i kau a mea o ke kumoii no i ka nani, me kona makemake oie e hoopa aku i keia pakaukau, o ka nana ae nae, aohe wahi e kakau aku ai, noho aku la oia, a hoomaka iho la e kakau i kana leka, a o keia na manao oloko ana o ke kakau ana iho: "E kou Kapena Rede Aloha:—Ke hoomanao nei no paha , oe i kekahi manawa au i kamaiiio mai ai ia'u, i noho au a ■ manao e ui aku imua o kekahi hoaloha, e ui aku au imua | ou, ua hoea mai i ka manawa a'u e hooko aku ai ia manao J o'u. no ka mea ei.a au he kino wahine, ma ke kulana, i ko- , noia mai a,i a\i, e ui aku iniua. o ko'u hoaloha, a o ua hoa- : loli? la r p oe no ia e Kapena Rede, .

j "Ma o kekahi leka epa + irie kou inoa, a'u oka ' manaoio loa ana mai ia oe mai la ia, ua hoea mai la au no . keia hale, kahi o'u i hoopaaia ai he paahao, ahiki i keia manawa a'u e kakau nei i keia leka ia oe. Iloko o keia manawa o ko'u pilikia, ua konoia mai au e kakau aku ia oe. Eia au maloko o kekahi hale e ku ana ma ke Alanui Eono. he hookahi mile me ka hapa mai ke kulanakauhale mai. a ua hiki loa ia oe ke ike mai i keia hale, ma ke ano o kona mau aniani nunui i hanaia, me na waihooluu like ole. i kaokoa loa hoi mai na haie e ae i kukuluia ma keia wahi. i "Ua hoopuniia na aoap apau o keia hale, me na kumulaau j loloa, aia ma kela ame keia aoao o ke alanui e hoea aku ai j i ua hale nei, e ulu ana na kumulaau, aka nae, ua laka ia ka J puka-pa hao i na manawa apau, a mamuli wale no o na i hana inaaleo, a i ole, me kekahi puali nui o na kanaka, e hiki ai oe ke komo mai iloko o ka pa, ma ka wawahi niaoli ana i kela puka-pa i hanaia ine kfc paa loa. "Ke uwalo aku nei au imua ou e Kapena Rede, e kii mai oe e hoopakele ae ia'u, mailoko aku o keia wahi, a e hoihoi hou aku ia'u i kela ano kahiko o ko'u ola ana, kela ola ana i , loaa ai ia'u ka hauoli ,aole hoi e hoomau aku i ka noho ana ma keia wahi i hoopuniia, mē ka hilahila ame ka hoehaehaia. Aia maluna wale no-011, ko'u mau manaolana 110 ko'u palekana. Mamuli oka makee no ke ola o ko'u uhane a pela pu hoi me ka palekana o kuu kino, pela iho la i waiho aku ai au ia'u iho iloko o kon mau lima. ina e hooliakalia ana oe i ka liaawi ana mai i kau mau kokua ia'u, malia e hooi loa ia ae ana ka poino e kau mai ana maluna b'u. i oi aku imua | o ka make." ! MOKUNA XXXIII. Pela iki mai kaua e ka makaniaka lieluhelu e hoomanawanui ai, no ka hopena o kela leka a Magarita, e hoi hou aku kaua ijiope, a nana i ka nee ana o na pualikoa, 110 ke kaliua o ka hana hoohannaele i kauohaia mai ai o Kapena Rede. e alakai aku i kona puali. Ile oiaio, ma ka manawa i haalele aku ai o na pualikoa i ka halekoa, ua maki pololei aku la na mea apau no ka liale hoolnlu kaaahi, a nialuna o kekahi kaaahi kuikawa, i kau aku ai kela mau pualikoa, a holo aku la ke kaaahi me ka puahia loa 110 ke kiekiena o ke kulanakauhale o Bnfalo. kalii o ka haunaele i manaoia. 1 ka hookokoke ana aku nae o ke kaaahi no kahi o ka haunaele, ua hooliolo malie ia iho la ke kaaahi, mamuli o ke kauoha a ke konela. no ka mea ua ike oia, he hana naaupo loa, ke komo poo ana aku iloko o ka haunaele, oiai e hoopuniia ana na walii apau, e na kanaka hoohaunaele i lako me na meakaua e lele makawalu mai ai maluna o na koa. Ma kela wahi nae a ke kaaahi i ku iho ai, e ahuwale mai ana na hana a ka poe hoohaunaele, o ia no ke puhiia ana o kekahi mau kaa i ke ahi, ka weheia ana 110 lioi o na alanui hao, a he nui wale aku na hana hoopoino a na kanaka hoohaunaele. 4 v Mai na puka aniani aku o na kaa a na koa e kau ana, I ua hiki loa ia lakou ke ike aku i na kanaka he nui maloko o ka pa, o ka hui kaaahi, me ka lakou mau pu. a e welo ana I hoi lie mau liae ulaula, e hoike mai ana, ua makaukau kela ! poe no iia liana liookahekoko. j Aia maluna ona kaa mua loa eiua, o Kapena Rede ame ! kona pualikoa. ua haawiia aku la ke kauoha iaia, e lele oia me kona puali ma kela wahi. 110 ke kupale ana, mai ka puka ana mai o na kanaka olohani iwaho. a o na puali e ae e' hpomau aku no ke kaaahi i ka holo ana imua. me ka hoolele • liilii ana i kela ame keia puali, ma na wahi kupono e ikeia | ana. I Ika manawa i ike māi ai ka poe hoohaunaele ika l?oea ' ana aku o na puali koa, ua hooi loa ia aku ka manao hae. iloko o lakou, elike me ka pipi i ka wa e hoaniia aku ai oka hae ulaula imua o kona.maka. Ua nui no ka poe iwaena o na kanaka hoohaunaele i lako me na pu raife!a, o ke koena iho nae o lakou. o na pohaku ame na pauku laau, ka lakou mau meakaua. I kinohi o ke ku laina pono ana ae o ka puali o Kapena Rede, ua nana mai la na kanaka hoohaunaele, me na manao maka'u a wiwo i na koa, no ka hooko ana i ka lakou liana, aka i ka manawa nae i nee aku ai o ka puali imua, e hoohana ana i na elau o ka lakou mau pu, ua emi aku la kela poe hooha'unaele ihope, āole nae me na manao maikai, aka me na huaolelo hailiili ma ko lakou mau lehelehe, me ka hele hoi a piena, i kau a mea o ka. piha i ka inaina aine ka huhu, no.ka hokai wale ia aku, o ka lakou īnau mea i manao ai he pono. I kinohi, ua manao maoli no na koa, he hana maalahi na lakou ka hooke ana aku i na kanaka hoohaunaele a pilipu 1 ka paia, aka iioko o ko lakou nanea i ka nee ana imua. ua pa-iui ae la kekahi poka, i waihoia e ka poe hoohaunaele ma ke alanui, me ka mii o na koa i pau i ka eha, a o ka poe 110 hoi i kukonukonu mai i ka poka, ua niake maoli lakou, mc ka lilo i hana nui na ka poe ola, ka hookaawale ana i ko lakou poe i eha. Aole i lilo kela mau hana poipu a ka poe hoohaunaele i mea no Kapena Rede e hopo iho ai, aka ua hookomoia aku na maiiao uilani iloko ona, ia wa i kahea ae ai oia me ka leo nui i kona poe koa, e ki i ka lakou mau pu, me ka hooponopono ole aku, eia nae aole i haawiia ke kauoha no ke ki ana, no ka mea i ka wa i ike mai ai o ka poe hoohaunaele, e kau pono aku ana na pu a na koa imua o lakou, ua pau nui "aku la i ke auhee, me ka haawi ana ae o Kapena Rede i. ke kauoha, no ka hoihoi hou ana i na pu. iluna o na poohiwi, a e hoomau aku i ke ka'i ana imuai nia kahi e holo i<i 0 na kanaka. īloko o ka manawa pokole loa o kela nee ana aku o ka pualikoa imua, ua mehameha iho la oloko o ka pa kaaahi. me ke kaa aiia mai o ka hoomalu ana i kela pa malalo o ka pualikoa, me ka loheia aku no nae o na olelo kuamuamu j ame hailiili mai na kanaka hoohaunaele mai, i holo aku no' kahi mamao, 'aole no nae he hoolohe aku o Kapena Rede i kela mau olelo, no ka mea aohe a lakou eha, o ka poka w&le 110 kana mea niaka'll. Ke hoomaopopo. aku la nae o Kapena Rede, ke oi loa mai la ka nui o ka poe hoohaunaele, me kona ike iho, he kakaikahi loa kona niau koa, nolaila aole he wa hou iho no ke kunana ana, aka kakau awiwi iho la oia i kekahi palapala, 11 ke konela, e kauoha aku ana oia e hoouna hou ia mai i pualikoa no ke kokua ana iaia, alaila kahea aku la oia i ke kakiana ekahi e hek.mai imua ona, a i aku la: "Ke mkemake nei au e haawi aku oe i keia palapala ma ka lima o kekahi o kau poe i hilinai loa ai, nana e lawe aku a haawi i ke konela, a e kakali malie oia ahiki i ka loaa ana mai o ka pane, alaila huli hoi mai!'' 1 kela manawa hookahi nae, i ike aku ai oia i ke pioloke o kona poe koa, nolaila mahope o koha haawi ana aku i ka palapala i ke kakiana ekahi, hele kino aku la oia no kahi o ka pioloke, a he hana nui nana ka hoomalielie ana aku i kona poe koa, ahiki i ka hoi hou ana mai o ka maluhia, aka iloko nae o kela manawa, ke lohe okoa aku la oia i ka hele ' o ka ppe hoohaunaele a hae, o ia no oe o na ilio. 1 No ka hora hokahi ke kakali ana aku a Kapena Rede. ' aole he hoi mai o ka elele me ka pane mai ke konela mai. ia wa i kahea aku ai oia i ke kakiana ekahi, me ka i ana aku imua ona, me ka maikai ole o kona noonoo: "Ua hoouna aku anei oe e Mr. Bea i kuu palapala ma ka lima o kekahi elele?" "Ae, ua hooko ak\i au elike me kau kauoha, a .0 Makala . ka'u koa o ka hoouna ana aku, e lāwe i kela palapala."

"Aole loa o'u makemaike iki i kela kanaka, a ke kanalua loa nei au, 110 ka hoea aku o kuu palapala imua o ke konela." 1 "No kou makemake i kanaka me ka noonoo akahele ka'u e hoouna ai, pela au i wae ae ai ia Makala, a*o kekahi no hoi. he mea oia i maa i ka hoouna mau ia ma na hana o keia ano." No ka manawa nuia loa, i ike aku ai ke kakiana ekahi i ka maikai ole o ka helehelena o kona kapena, aka nae aole i : pku'iku'i olelo hou aku o Kapena Re<ie, aka i aku la oia i j ke kakiana: i "Ke makemake nei au e lawe mai oe ike kope oka hoike I imua o'u, a e hoouna aku i kekahi koa i ka l.ukanela Dana- | foda, ua makemake au e ike iaia." i "Ua paa ka Lukanela Danafoda ika hana i keia manawa, ! aole paha e īiiki iaia ke hele mai." | "Me ka nana ole no kona paa a paa <»le palia ika {ke makemake nei au e ike iaia!" j He manawa pokole loa, mahoj)e iho nka nalo ana aku o : ke kakiana ekahi, oili hou mai la oia me ka l.ukanela Dana- ! foda, me kona hookuu ana aku i ke kakiana e hele, a iaia i [ koe iho ai me k<»na lukanela, ia wa i hoakaka pono mai ai l' oia i kana mea i hoomaopopo, ina ka pane aiw niai: "Hc hookahi wale 110 mea a'u i ike ai e pono ke hanaia me ka hoohakalia hou ole iho. K lawe koke oe i kela kaaj ahi a holo aku me ka nana ole ae i na poino, aia ka pono o j ka hoea no ka hale hoolulu, a haawi aku i keia palapala ' iloko o ka lima o.ke konela, no ka mea ana aole e loaa mai I ana na kokua hou ia kakou, aole loa he manaolana no ko kakou pakele. mamua o ka naj>oo ana o ka la, i keia la." Ua lawa kela niau hoakaka ma ka aoao o Kapena Rede, e hiki ole i i kona lukanela ke ku-e mai, a hoole mai paha, 1 oiai 110 nae, ua ike kahiko no kela aliikoa i ka poina me k«>i na kahaha, no ka hoouna mua ole ana o kona kapena i na | kokua, aka nae, e lawe ana no oia, i kona ola pon«>i ihn iloko | o kona mau lima. no ka pono ame ke ola o kona mau hoal ! ame kona aina. I Me ka hoohakalia ole iho oka Lukanela Danafoda, o kona holo aku la no ia a kau iluna o ke kaaahi, alaila kauoha ako la i ka wiliki, e kuupau i ka holo o ke kaa, ina no ka make, a no ke ola paha, o ka hoomaka aku la no ia o ke kaaahi e holo, me ka puahia nui, a i ka nalowale ana aku o ua kaaahi nei, ma ka uakee o ke alahao, ia wa i loheia aku ai ka leo o na pu ma kela anie keia aoao o ke alahao, a ke ike la o Kapena Rede, ua hoea mai i ua miuuke. o ka hahanaloa, no ka mea aia ka poe hoohaunaele ke nee mai la imua, me ka aa ana mai e paio me na koa. • Haawi aku la oia i ke kauoha i kona pualikoa, e ku laina no ka hooniakaukau ana, e paio aku nie na enemi, me kona haawi pu ana aku i na olelo hoolana imua o lakou, a oiai aia ka poe hoohaunaele ke nee mai la iniua, ua ku okoa ae la oia maniua o kona pualikoa, d kaniailio aku la imua o lakou. a emi aku iho])e, o pau aku auanei lakou i ka make, o kekahi manao no hoi o kela hoao ana aku o Kapena Rede e kamailio i kela poe, no ka hoololohi ana no ia, i ka lcK* ana niai o kela poe kanaka maluna o kona wahi pualikoa uuku, a no ke kauka i no lioi kekahi e hoea mai na kokua no ko lakou aoao. Aia ka poe hoohaunnele ke hoopuni mai la i ko lakou nei puali, ua hele no hoi a hae, o ia no oe o ka ilio, i kau a mea 0 k.a wela oloko i ka huhu, a hui pu iho me ka inu ana i ka rama, aole he hooloheia mai o na olelo a Kaj»ena Rede e kamailio aku ana imua o lakou, aia no ua poe kanaka nei | ke noke mai la i ka uwa, e kakali wale ana no o ke ku ae I o kekahi kanaka mamua, a hoomaka mai e alakai i ka puali nui o ka poe hoohaunaele, no ka lēle ana mai maluna o ka pualikoa o Kapena Rede. lloko nae oke kunana o na kanaka hoohaunaele i ka )akou mea e hana mai ai, ua oili mai la kekahi kanaka llalia a ku ana mamua o lakou, ua kahi'ohi'o i ka waiona, alaila hopu aku la i ka hae ulaula, a hoani mai la imua o Kapena Rede, ia wa i ike iho ai ua kapena nei, ua pau ka pono o na olelo a'o iniua o kela poe, o ka hoouka kaua wale aku no ka hana i koe, nolaila haawi mai ia oia i ke kauoha i kona mau koa, i ka i ana mai: "I 7 . kukuli ka puaii ilalo! Makaukau!" aole nae i pjiu pono aku ke kauoha i ka iiaawiia, no ka mea ua hina e iho la o Kapena Rede ilalo, a na ka lukanela elua i hoopau ponn aku i ke kauoha, no ke ki ana i ka pu, o ka hoomaka iho la no ia o ka hoouka ana i ke kaua me ka liahana loa ma na j aoao a elua. Ma kela manawa a Kapena Rede i haawi ae ai i ke kauoha i kona mau kanaka, ua kani alapine mai la na pu raifela a ka enemi, a pela iho la i ku mai ai ua kapena nei i ka poka. a hina ilalo. MOKUNA XXXIV. Aohe no hoi he wa a hoea mai na kokua, no ka aoao o Kapena Rede, no ka mea e punohu ana no ka uwahi o n; pu i-aifela, ma kela ki ana aku a na koa i na enemi, kapaluU ana no he elua mau kaaahi, me na kaa ohua, he ewlu ka nui.'i lako i na pualikoa, a i hakalia no i ua mau kaa nei a ku iho, o ka lele aku la no ia o na koa iwaho, e hoopiha ana 1 kekahi kahua nui, me na kanaka o ke aupuni, a ia wa i ike mai ai na kanaka hoohaunaele, me ke kahea ana me ka leo nui. ua hoea mai % na pualikoa hou, nolaila hoomaka nui aku la e auhee, eia nae. ua kiia aku na pu mahope o lakou. nfe ka nui o ka poe i make, a o ka poe i pakele aku, uiamuli wale no ia o ka hookunia ana aku, e holo no ko lakou mau ola iho. Ua paa maoli kekahi poe i ka hopuja, a hauhoaia na linia i ke kaula, a o na koa ieha, ua hookauia ae la maluna o kekahi kaa oliua. i hookaawaleia i haukipila, a iwaena o na koa i eha, o Kapena Rede kekalii, ke kanaka hookahi i oi aku kona aloha ia e na koa. Oiai ke kino o Kapena Rede e waiho ana maluna o kona manele, a no ka nui aloha o na koa iaia, ua kau okoa ia iho la he hae Amerika ma ke poo o kona manele. aka nae. mahope o ka pau ana o ka ke kauka nana ana ia Kapena Rede, ia wa i liani ae ai oia i kela hae Amerika, a me ka minoaka ma kona mau papalina, kamailio aku la: "O ka uhi ana i ka hae maluna o ke kino, he hoailona ia no ka mea i make, aka 110 Kapena Rede, aole oia i make i keia manawa e o'u mau hoaloha. nolaila aole i kupono keia hae e uhiia aku maluna ona. Ua komo no ka poka iloko o ke kino o ke kapena. aka nae aole oia q niake ana, no kā mea aole i pololei ke ki ana īnai a ka enemi i kana pu, ma ka puuwai, he hapaha inilia wale n<> nae koe, alaila loaa mai i ka puuwai." ī ka pahola ana aku o ke'a nuhou hauoli, aia no ke r»la ! iloko o Kanena Rede, a e ola ae ana no oia, na hoopiha loa j ia akii na koa apau me ka hauoli, me ke kiola <»koa ana ae i j ko lakou mau papale iluna o ka lewa. j Ika pau ana oka liana ake kauka, me na koa i eha, a i I make, ua hoohuli aku la oia i kona noonoo maluna o na kino | o ka poe hoohaunaele i kukonukonu ko lakou poino pela hoi 1 me ka poe i pau i ka make, i haaleleia iho ko lakou mau , kino, e na alakai o ka poe hoohaunaele, a i na koa i nana I aku ai maluna o ko lakou mau helehelena haikea, ua hiki ole i kekahi o lakou ke kaohi mai i na manao aloha no kela poe kanaka i alakai hewa ia, e hoala mai i kekahi haunaele malia paha o kekahi o kela poe kanaka i pau i ka make, h* niau wahine ka lakou me na keiki e ol;? ana, e napalua atu ka poino e kau aku ana maluna o lakou. mamuli o ka malfc ana o ka makua o ka ohana, a pela hoi ka noho nele ana o ... ka.pilikia ame ka poino. I — (Aoleipau.)