Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 32, 6 August 1920 — Page 4
| This text was transcribed by: | Rita Makekau |
| This work is dedicated to: | Malachi Kekia Swift (Kalama) |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, AUGATE 6, 1919.
NUPEPA KUOKOA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU
POALIMA AUGATE 6, 1920
E KUKULU HOU IA KA AOAO KALAIAINA
@ makou i ke poomanao maluna @ ka hoomaopopo ana i ka hoohemahe@ Repubalika. i ke komo ana iloko o @na mahele. me ka hookuukuu wae i aku @ e kakaikahi. na lakou e noho mana mai @ hana kalaiaina. iloko o na manawa elike me @ee aku nei.
E kahi mau makele koho. i noho nui ia e na @ ka. he kakaikahi loa ka poe i lilo maoli i ana no na kalapu Repubalika, o ka hapanui, @ lakou mawaho. me ka hookuu mai i ka kakaikahi e hana elike me ko lakou mau makemake ai nae. aia ahiki mai la i ka wa e ike aku @ mea e hanaia mai ana, o ka wa iho la ia e @ me ai i ka walaau. me ka hoala ana mai i na @ he ku-e kouh ole nae, no ka mea na la@ hoohemahema mai i ke kalapu, ame na @ awiia aku ai na kakoo ana a ka lehulehu. @ hana apau e lawelaweia ana, o ka lokahi a ikaika o kekahi puulu, o ka mea wale no ia @ ka lanakila, pela no na hana kalaiaina. @ kakaikahi wale no koe, alaila hoea @ ka hooukaia ana o ke kaua kalaiaina, @ aua kuloko, e pono ai e hoalaia aku ka@ o na alakai Repubalika apau, he wa @ hana. ame ka imi ana i ka ikaika iloko a kalaiaina. ma ke kukulu hou ana ae i na @ ea mahele. ka hoopiha ana i na makalua @ hakahaka, ame ka hoomaka ana aku @noa o na lala o na kalapu.
@ pu ia nae iloko o ia manawa hooka@ ka lilo ana o kekahi i Repubalika, a i @ ke kalapu Repubalika, ua punukuia @ paa, malalo o na honee hana ana apau a @kalaiaina iho, e laa paha ke koho ana i @@ Repubalika, aole pela, ua ili aku ke ko’i@ o ka aoao, ke kukulu ana mai i na mo@a maikai imua o ke kahua kaua, ma ia @, e hiki ai ke haawi piha ia aku na ka@ kaawale ai kekahi Repubalika, mai na @aku, ina e haawi ole ana oia i kana mau ame i ka kahi Repubalika, i ike maoli ia kona @ ole.
@ ke komo nui ana o na Repubalika ku@o na kalapu, e haawi ana hoi i ko lakou @ ame ka lakou mau a’o ana, no na alahele @apau e hoohanaia aku ai, no ka pono pili @ na makaainana, e loaa ananei no hoonakupa no ana i kekahi mahele nui o na Repubalika @ike wale ae no ia lakou iho ma ka inoa, @ ae ma ka hana; e ike maopopo aku ai @ ka waiwai ame ka pomaikai o ko lakou @@ ana iloko o ka aoao kalaiaina. aole hoi ma ke @ wale no.
@ nae. ua kohoia iho nei na lunanui hou o ke @ aena teritore, o ka ke Kuokoa e hoeueu @ kela komite, o kekahi o ne alahele, no ke @ ana ae i na kalapu Repubalika, o ia no e kino ana aku maloko o na mahele, a mala @ mau halawai kukakuka me na Repubalika, @ malaila, a hoomaka koke aku ka hoo @ na hana. e hoomahuahuaia ae ai ke ku @ na kalapu, aole hoi o ka hookuu wale @ na lala kakaikahi o na kalapu, na lakou mau @ ana ai, no ka holomua, o ka ninau kukulu @ ikaika o ka aoao kalaiaina. @ ana aku, o keia kau koho baloka o kakou a mai ana, he kau ano nui ia, aole wale ma @ nei, aka ma Amerika pu kekahi, mamuli o @ i makemakeia ai kakou e makaala, a e @ e wili mai he mau hopena e haaheo ai @ ma o ka lanakila ana o na kanaka i makaukau e hana no ko ka lehulehu pono, aole hoi kanaka i kauka’i wale no, e komo iloko o ka kalaiaina, i wahi e loaa aku ai na kokua ana, lakou hoea i kahi e hoohana aku i lakou i na a lakou i moeuhne mau ai no ko lakou mau @@ kino wale iho no, ame kekahi puulu ka @.
@ ku-e e iloko o kekahi mau alakai kalaiaina @ i hala aku nei, elike paha me ia i ikeia ai ka ahaelele aku nei i hala, he mea pono e hoo @ a. no ka mea aole loa he waiwai a he po @ o ka hoomau ana aku ia ku-ee ana, koe wale @ ana ae o kekahi mau hopena maikai ole. a ai ka manao mihi mahope aku.
@ kalaiaina maauao, o ia no ke kanu ana i na @ maikai ole apau, a ku like aku na mea apau @ ka aoao. Repubalika, imua o ke kahua kaua, @ aku i ke kaua kalaiaina e oili mai ai, he @ hooponopono ana maluna o ke ana o ke kau @ ka pono o na makaainana o keia Teritore, @ pomaikai hoi o Hawaii nei.
E KOKUA NA HAWAII IA LAKOU IHO
Kamuli o kekahi ma manao i kakauia mai, ma @ ka inoa o Hawaii Oiaio, malalo hoi o ke @ “He Leo Uwalo i na Hawaii.” ua konoia mai @ pepa, e haawi aku i na kakoo ana, no ka polo @ ia manao, a makou e iini nei, e lawe aku na @ apau e heluhelu ana ia manao a malama, a @ hana aku ma na ano apau i ikeia ai ke kupono
He mea oiaio loa ua kaokoa maoli no na ano o na Hawaii mai na lahui e mai, ma na mea pili i ke akua aku o kekahi i kekahi, a nawai no e hiki ole kakou ke hapai ae i kekahi mau hane nui no ka @ ua nele maoli no ko kakou manao e kokau aku o kakou iho, a keia pepa e hewa ole ai ke olelo ae, ua lili paha kakou ke ike aku i ka holomua o kekahi poe o kakou, nolaila mai ka mea i haawi ole ia aku ai o na kokua ana.
He manao lalau loa keia iloko o kakou na Hawaii, e hoonaauaoia ai kakou i keia manawa, e kiola loa aku i na noonoo o kela ano, a e nana mua iho kakou ia kakou, a mahope aku ka poe owaho; ma na hana apau e lawelaweia ana e kakou na Hawaii.
Ma ko makou kamaaina i ko kakou ano ko na Hawaii, i ka wa o kekahi kanaka Hawaii e hoala ae ai i kekahi hana ponoi nona iho, e laa paha ke kukulu halekuai, a oihana kalepa paha, ina aia kona wahi lawelawe oihana mawaena o ke Kepani ame ka Pake, e kikaha ae ana ka hele ana a na Hawaii, a kuai aku la i na meakuai a ka Pake ame ke Kepani, a koe iho la no ka ke kanaka Hawaii, me ka nana ole ia aku o ke emi ame ka maikai o kana mau meakuai; e haawi ana hoi i na kokua ana i na lahui e, me ka ohi i na pomaikai o ka lakou oihana hoopukapuka mai na Hawaii aku.
Ina hoi na kekahi puulu o na kanaka Hawaii i hoala maoli ae i kekahi hana kalepa waiwai, me ka lakou mau dala ponoi; ma kahi o ke kii o na lala i kuleana i kela hana, i ka lakou mau waiwai ponoi, no ka holomua o ka lakou oihana, a no ka pomaikai hoi o ia hana, o na wahi aku la o na Pake ame na Kepani kahi e kuai ai a nanakee mai la i ka oihana no a lakou i kukulu ponoi ae ai.
I keia mau la, i mahuahua ae nei na makeke o kakou ke ikeia aku nei he heluna nui o na makeke o kakou ke ikeia aku nei he heluna nui o na Hawaii ma na pakaukau o na makeke, o ka holomua o ka lakou oihana, aia no ia maluna o kakou na Hawaii, ma ka hele ana ma ka lakou mau pakaukau e kuai ai, a ma ia kuai ana aku a kakou, ua haawi aku kakou i na kokua ana ia kakou iho.
Aole no paha e hiki ana ke hoolawa pono ia mai na mea i makemakeia ma kekahi mau pakaukau a na Hawaii, aole nae he hewa o ka hele mua ana ma ia mau pakaukau a mahope na pakaukau a na lahui e ae. Aia he mau pakaukau kuai i’a maloo, na i’a hou, ka poi, kamano ame kekahi mau mea e ae, a ma ka aoao hoi o ka poe he mau meakuai ka lakou he mea pono no ia lakou ke kau i na kumukuai kupono, o kekahi kumu no ia e hele aku ai na Hawaii e kuai, mai hahai elike me na kumukuai o na pakaukau a na lahui e, me ka manao i na puka nunui, o ka hikiwawe o ka pau o na meakuai, o ka holomua ia, mamua o ka hoopipii ana i na kumukuai, me ka loihi o ka waiho ana o kela mau meakuai, a ole, aole no paha he heleia aku e kuai.
E nana aku no hoi kakou i ka hana a na lahui e ae, ma ka lakou mau oihana kalepa, e hele ana no na Kepani i ko lakou poe, pela no na Pake ame no Haole, i ko lakou poe iho, nokeaha no hoi ko kakou kumu hoohalike ole aku me lakou?
O ka hana a keia mau lahui, o ia no ka onou ana aku i ka poe e kukulu ae ana i kekahi mau hana imua, a i ko lakou ike ana, i na mea i hanaia aku no lakou, e kikoo mai ana lakou, i ko lakou lahui ponoi, a huki aku iluna, pela na mea i ike mau ia, a e ikeia nei no i keia manawa iwaena o kela mau lahui, nawai no e ole ko lakou la holomua, a holo hope no kakou na Hawaii, i ko kakou malama mau i kela ano iloko o kakou, ka makemake ole e hapai aku i kekahi iluna, o ka kakou hana ike, o ka elieli aku malalo, aia ka pono o ka haule mai o ia Hawaii i kau iluna, a he hookahi no ka nee like ana ma na kulana haahaa.
Ea, uwoki keia ano o kakou na Hawaii! He au naauao loa keia, he au holomua hoi, e hoike i ko kakou naauao i’o ame ka makee i ka holomua, ma ke ano o ka kakou mau hana, a e kiola aku i na hana apau, nana e kaohi mau nei i keia lahui ilalo!
MAI HOOHEMAHEMA I KA PONO KOHO BALOKA
Mamuli o ko makou ike ana iho i ka manao o ke komite kuwaena o ka aoao Repubalika, o ia ke kokua ana aku i na Hawaii, ma ka hoopaa ana i ko lakou mau inoa i loaa ai ka mana koho baloka ia lakou, ua konoia mai ke Kuokoa e hoeueu aku i na aiakai o ka aoao Demokarata, e lawelawe pu ae ia hana hookahi, ma ka hoopaa ana mai o na mana koho, i ko lakou mau inoa, ma na palapala hoohiki la, o keia wale no ke alahele e hoonele ole ia aku ai kekahi mahele nui o na Hawaii me ka mana koho baloka. ma keia kau koho wae moho e hoea mai ana.
Ua hoohemahema maoli no kakou na Hawaii i keia pono nui, aole no keia he hana ko’iko’i o ka hele ae i ke keena o ke kakauolelo kalana, i na manawa kupono apau i kaahope aku nei, o ka mea nae i ikeia he kakaikahi loa ka poe hele ae e hoopaa i ko lakou mau inoa, o ka hapanui, he pokakaa wale iho no i ke kulanakauhale nei, me ke kakali aku a hoea mai i na la hope e hamama ai o ka buke no ka hoopaa ana aku i na inoa.
Eia na haole ke makaala loa nei i keia pono, ma ka hele ana ae e hoopaa i ko lakou mau inoa, pela me na Kepani ame na Pake, ame na Pukiki, o kakou nae na Hawaii, he keu aku a ka ulolohi maoli, me ha wahi mea ano ole loa la ka mana koho baloka ia kakou.
Ina he poe kekahi i koe e noho mai nei, aole i hoopaa i ko lakou mau inoa iloko o ka buke o ka poe kupono i ke koho baloka. e hele koke ae e hoopaa i ua inoa i keia wa. me ka hoohakalia ole;
______________________________________________________________________________
NUHOU KULOKO
Ma ka Poakolu iho nei ka la hanau o Kiaaina Charles J. McCarthy ame kana moopuna.
______________________________________________________________________________
Ma ka pa Poalua nei i komoia aku ai kekahi @umi ma kekahi hale e ku nei ma ke alanui Aala a paa he Kepani o hana sake ana i ka Makaikiu McDuffie.
Eia no ka oihana makaikiu o Honolulunei ke noke mai nei i ka hopuhopu i ka poe puhi okolehao, o na Kepani no nae ka oi aku ma keia mahele o ka poe hakihaki kanawai.
Ma Haleiwa, Waialua, ka poina a na kanaka poropeka i na ike akeakamai ma ke awakea o ka Poakolu iho nei, mahope iho o ka holo makaikai ana ma na Koolau aku nei.
Eia ka Lunakiai Joseph N. Uahinui o Molokai ke hoohala nei i kekahi mau la ma keia kulanakauhale, a ma ka Mikahala o keia Poalua ae, e huli hoi aku ai oia no kona home ma Kaunakakai.
No ka lawe ana ae i ke kulana luna helu no ka Mokupuni o Kauai, i haalele iho ai o Mr. Carlos A., Long i keia kulanakauhale, no kahi o kana hana, ma ka Poaha aku nei o ka pule i hala.
Ma ka halawai a ka papa lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei o ka noho ana ae ma ka Poalua aku la i hala, i lawe ae ai ka Meia Wilson i kona kulana lunahoomalu no ka papa.
Ma ke kakahiaka Poakolu nei ka huli hoi ana mai o ka Meia John H. Wilson mai Kapalakiko mai kahiana o ka holo ana aku nei no ka akoakoa pu ana aku i ka ahaelele wai moho a na Demokarata.
Ma ka Laula o Kapaa, ma ka hora 7:30 o ka Poaono, Iulai 31, 1920, i hoohuiia ae ai ma ka herita maemae o ka mare e ka Rev. I. K. Kaauwai o William K. Cummings me Miss Nieber Hanohano. He maikai ka mare no na mea apau.
He o ia mau no ka hele o kekahi poe kanaka o keia kalanakauhale i ka hana o na mahiko i keia manawa, me ka nohopaa ana aku nae he heluna nui o na kanaka ma na mahiko ma ko lakou mau ohana.
Like me na mea maopopo loa e ikeia aku nei i keia manawa, iloko ae nei o ka mahina o Novemaba, e malamaia aku ai he koho baloka maluna o ka ninau no ka hoopuka ana i bona aie no ka oihana wai ame sua o Honolulu nei.
He hoomaamaa kiki maka ka na papu o Oahu nei mai ka Poalua mai a e pau ana ma ka la apopo, no na pu kuniahi liilii o na Papu Kamehameha, Papu Ruger ame Limaikaika, a ma ka Poakolu a e pau ana ma ka la apopo na pukuniahi nunui.
He ahamele ke haawiia ae ana ma ka hapalua o ka hora ehiku o ka ahiahi o kia la apopo no ka pomaikai o ke kula o na keiki makapo, maloko o ka Odd Fellows Hall, ma ke kihi o na alanui Papu ame Moi; a e malamaia ana no hoi he hoikeiki o kekahi mau mea hanalima. He .75 ka ukukono
No ka makee ana aku i ka pono koho baloka o na kanaka, ua hooholo ae ke komite kuwaena o ka aoao Repubalika, e hoouna aku i kekahi mau kokua i ke kakauolelo kalana no ka hale hoolulu kaaaahi, no ka hoopaa ana i ka inoa o na kanaka e hele nei i na hana o na mahiko malalo o na palapala hoohiki.
Ke oi loa mai nei ka pipii o ke kumukuai o ka i’a i keia manawa i papalua a papakolu aku i ka waiwaiio o ka i’a. O ke kumupale a ka poe kuai i’a e olelo mai nei i keia manawa, no ka pipii loa o ke kumukuai, mamuli ka ia o ka nunui o ka ukuhana o ka poe lawai’a, e ukuia nei i keia wa.
E alawa ae e na hoahanau o ka Hui Kokua ame Manawale’a o na Poola, no ka hoolaha e puka aku nei ma kekahi wahi o keia pepa, no ka hele ana-ae i ke ku kiai i kekahi hoahanau i make o ka ahahui, ma ka la apopo, pela hoi ke komo pu ana ae iloko o ka huakai hoolewa. e malamaia ana ma keia Sabati iho.
Ma ka auwina la o ka Poalua nei i weheia ai ka ahaolelo mua a na kanaka akeakamai o ka Pakipika, ka mua loa o na ahaolelo o keia ano i malamaia ma ka Paredaiso o ka Pakipika, na kapaia keia ahaolelo ka Ahaolelo Mua a ka Poe Akeakamai o ka Pan-Pacifie, o maloko o ka rumi kalaunn o ke kapitola i malamaia ai ka halawai.
Ma na la waena o keia mahina e hoomaka aku ai ka Elele Kuhio i ke kaahele ana ma ka Mokupuni o Hawaii no ka hooikaika baloka ana no kona koho hou ia no ka iwakalua o kona ma@ kau i ka ahaolelo lahui, ma na la hope o ka mahina e hoomaka ai kana hooikaika baloka ana ma Oahu nei, o ke Senaton John H. Wise kona lunahoohana no ka hakoko baloka e hiki mai ana.
Nuhou Kuwaho
NEW YORK, Aug. 3.---Ma ke kulanakauhale o Kikako ma ka la 11 o Augate e wehe mua ai o Frankliu Roosevelt, ka moho hope peresidena ma ka aoao kalaiaina Demokarata i kana haiolelo hoeueu baloka, elua la mahope iho o ka loaa ana mai o ka hoike iaia no kona waeia ana i moho e ka ahaelele i noho ai ma Kapalakiko. E haawi ana o Mr. Poosevelt i kekahi mau haiolelo ma kekahi mau wahi lehulehu oiai oia e holo komohana ana no Kapalakiko. Aohe i hoikeia ae na wahi e malamaia ai na haiolelo ame na la e malamaia ai ma kela ame keia wahi.
CENTER, Texas, Aug. 3. – He heluna kanaka i piha i ka inaina o 1000 ka nui ka i lele poipu aku maluna o ka halepaahao kalana ma ka po i hala a wawahi aku i na panipuka hao o ka halepaahao kahi i hoopaaia ai o Lige Daniels, ha Paele, a lawe aku la iaia e li maluna o ke kumulaau. Ua hopuia o Daniels a hoopaaia aku i ka halepaahao no ka pepehi ana a make i kekahi wahine ili keokeo. I kulike me ka na makai o ka hoike ana ae ua hoike okoa ae ka ka Paele i kona hewa no ka pepehi ana a make i ka wahine.
WASHINGTON, Aug. 3. – Ua hooleia e ke aupuni Amerika ka hooko ana aka i ke noi a Eastern Cantu, ke kiaaina o Kaleponi Lalo, no ka hookomo ana aku i na lako kaua ame na poka iloko o Kaleponi Lalo mai Ameerika aku. Ua hoole o Cantu i ka haawipio ana aku i kona mana ma ke ano he kiaaina i ke kanaka o ke aupuni o Mekiko i hookohu mai ai, a ma ka lono i hoikeia mai, o kona manao ka ke noi ana mai e hoounaia aku i mau lako kaua no kona maka’u o komoia aku o Kaleponi Lalo e kaua e na pualikoa mai ke aupuni mai o Mekiko.
LOAA KA LAIKINI HOOMAAMAA KANAWAI I KEKAHI KEPANI
Ma ka Poakolu nei i haawiia mai ai ka ae ia Juinki Maeda, he makaainana Amerika, a he mau makua Kepani kona, e hoomaamaa kauawai maloko o ke Teritore o Hawaii e ka Lunakanawai C. S. Franklin o ka aha kaapuni, a ua waka ae ia Puinki Maeda, he makaainana hoohiki oihana me ka aha. O keia ponoi loaa mai la ia Maeda no na aha apana wale no ke teritore, koe na aha hookolokolo kaapuni.
Ua hanauia o Juinki Maeda, ma Hawaii nei ma ka la 19 o Sepatemaba, 1893, a ua hoonaauaoia maloko o na kula aupuni o na mokupuni a ma ke kula nui o Sana Lui, a loaa mai kona palapala hoomaikai mai ke Kula A’o Kanawai mai o Sprague Correspondence Low o ka Mokuaina o Mikikana, a mahope mai ua komo hou aku oia i ke kula a’o kanawai o Los Angeles no ekolu makahiki, a mai ia kula oia i puka mai ai me ka hanohano piha ma ka la 15 o Aperila, 1920, a e manaoia ua manoanoa ka ike kanawai loaa iaia.
Ua nui ka ka Maeda hoomaamaa kanawai ana maloko o na keena loio o Honolulu nei, ma kekahi manawa i hala, a o na loio W. J. Robinson ame Ray J. O’Brien kona mau hoike, a o laua ka i haawi ae i na hoomaikai kiekie i ka olio opia.
NA MARE
John Elemakule ia Lily Kealoha. Iulai 24.
Edwin A. Voeller ia Kamelia Pa, Iulai 25.
George Hao ia Kapaihi Kuhi, Iulai 27.
Clement P. Akana ia Thelma T. L. Wong, Iulai 27.
Henry K. Akuna ia Emily Naeole. Iulai 29.
Frank Santos ia Lily K. M. Keka’uoha, Iulai 31.
NA HANAU.
Na David Kaanehe ame Julian Turner, he kaikamahine, Iulai 18.
Na Chin Yuen ame Lizzie Amoy, he kaikamahine, Iulai 20.
Na Henry H. Hanakahi ame Ida Iakona, he kaikamahine, Iulai 23.
Na Joseph Barenapa ame Mary Akiola, he keikikane, Iulai 25.
Na A. H. Ahkee ame Hattie Kuoha, he kaikamahine, Iulai 26.
Na A. Tavares ame Mary Kuni, he keikikane, Iulai 27.
Na Edward Alapai ame Ellen Nahina, he keikikane, Iulai 28.
Na Koohai Hall ame Kawai Kualii, he keikikane, Iulai 28.
Na Henry Range ame Esther Kama na, he keikikane, Iulai 30.
Na Henry Piko ame Laida Hoseph, he kaikamahine, Iulai 31.
Na Moses Haia ame Sarah Koolau, he keikikane, Aug. 1.
NA MAKE
Kahele Kekiko, ma ke alanui Christley, Iulai 26.
Wm. Halekauwila, ma ke alanui Kulika, Iulai 27.
Wm. Allen K. Manu, ma ke alanui Lemon, Iulai 29.
Solomon Kahananui, ma ka Home Lunalilo, Iulai 29.
Benjamin Moses, ma ke alanui Pauoa. Iulai 31.
Mary Ku, ma ka Halema’i Moiwahine, Iulai 31.
Nancy Kalilikane, ma ke alanui Kuke, Kakaako. Iulai 1.
Kahele Niihau, ma ka alanui Halema’i Pupule, Aug. 2.
KA PUOA ME KA UWAKI MA KE POO O KE ALANUI PAPU.
Malia paha aole e like aku ana ke nanaina o ke alanui Papu me ko ke alanui Makeke ma Kapalakiko, aku nae, ina e holopono ana ka papahana a na komisina awapae o ka hoolala ana a e hookoia aku ana ia ma l ke kukulu ana aku i hale oihana ma kekahi puoa kiekie me kekahi uwaki nui e kau ana ma ke poo o ke alanui Papu e aneane like aku ana kona hiohiona me ko ka Embareadero e ku ana ma ke poo o ke alanui Makeke o Kapalakiko ma ka ipuka Gula. Ma ka Pookolu nei ka hoikeia ana ae e Lymau Bigelow, ka lunahoomalu o ka papa komisina awapae, e weheia ana na koho ma ka la 22 o Sepatemaba no ke kukulu ana i mau hale malumalu a hoahu ukana maluna o na Uwapo 8, 9 ame 10, am eke kukuluia ae o kekahi puoa kiekie mawaena o ka 100 ame ka 120 kapuai me kekahi uwaki nui maluna o ia puoa ma ka hookuina o na Uwapo 0 ame 10.
Ina no ka oi aku o na koho maluna a ke $35,000 i hookaawaleia no ia hana, alaila o na uwapo 8 ame 9 wale no ke kukuluia ae ana ona mau hale malumalu no keia Manawa, a o k hale hoahu ukana unihihapa kahiko i hoohana muaia ai e ka Hui Mokuahi Oceanic, e hooliloia aku ana ia i wahi hoahu ukana no na moku e pili ae ana ma ka Uwapo 10.
Maloko o ka hale e kukuluia ae ana malalo pono iho o ka puoa o ka uwaki nui, e hoohanaia ana ia i mau keenahana no ka lunanui o ka uwapo ame na pailaka o ke teritore. O ka uwaki nui e kauia ana maluna o ka puoa elike me ia i hoolalaia, he eha ana ona mau papalina, a no ka nunui loa o na huahela e hiki pono ana ke ikeia mai ka moana mai, a mai na apana mai o Puowaina, Pauoa, Kalihi, Manoa ame na wahi e ae, o ka hale e kukuluia mai nei ame ke kila, o na hale malumalu e kukuluia ae ana maluna o na Uwapo 8, 9, ame 10, he kila.
Ua hoike pu ae ka lunahoomalu o ka papa komisina, o na awapae Bigelow ke hoolalaia mai nei e hooloihi aku i ka Uwapo 15 i 160 kapuai ka loa hoi aku mamua o ka loihi e ikeia nei i keia manawa. O na lilo i kohoia no ia hana he $45,000, eia nae aohe i loaa ke dala no ia hana i nei manawa. O kahi e hooloihiia ku ana e kukuluia aku ana i hale malumalu maluna olaila a he wahi kuono hoi no na makukuna halihali papa e pili aku ai, oia ka mea i hoolalaia.
HE HOOMAIKAI PALENA OLE.
Solomon Hanohano, Esq., Lunahooponopono o ke Kuokoa; me ka mahalo: E oluolu mai ia makou ma kahi kaawale o ke Kuokoa, a nana e lawe aku na hoomaikai he nui i ka poe kokua aloha mai i ke Kula Sabati o Mokuaikaua, Kailua, Hawaii.
O makou na inoa malalo iho nei, ke hoomaikai aku nei makou ame na haumana o ke Kula Sabati o Mokuaikaua i ka oukou mau kokua aloha i ke Kula Sabati o Mokuaikaua, mai Honolulu, na wai kaulana eha o Maui, Kona kaiopua i ka la’i, a hala loa aku i ka palena o Kona Akau, na puu kaulana elua o Puuanahulu ame Puuwaawaa.
Ma ka la 18 o Iulai, M. H. 1920, i moho ai ko makou hoike Kula Sabati hui o Kona Akau, a ma ia la no i poniia ai o Mr. Oliva Kamau ame Mr. Weller i mau kahunapule. Ua piha maoli Mokuaikaua i na kanaka.
Ua nui ka poe hanohano o ka aina i hiki mai ma ia la. Mahope o ka pau ana o ka poni ame na olelo hoolana, ua haawiia he paina, no ka hoopiha ana i ka lua o ka inaina.
Ke hoomaikai nei makou ia oe e Mr. J.K. Keliikoa i kou hooikaika pu ana mai me makou, a maluna ae o keia mau mea, ke kalokalo ae nei makou i ka Haku mana loa, Nann e kiai, hoopomaikai mai ame ke aloha pumehana a Kristo me kakou apau.
Ke kakau nei makou i ko makou mau inoa.
HENRY KOMOMUA,
HERMAN KUNEWA,
J. KAELEMAKULE,
JOHN HILLS,
J. KEAWEHAWAII
KO’IKO’I NA BONA I KAUIA MAI MALUNA O McBRIDE.
He $5000 ka bona i kauia mai e ka aha a ka Lunakanawai John De Bolt maluna o C. H. McBride no ka hihia ona i hoopiiia ae ai oia ka hoao ana e kipe i kekahi kiure, a o ia huina like ka bona i kauia mai no ka hihia ona i hoopiiia ae ai oia kona hoao ana o hana i ka hewa moekolohe, a me he mea la ma ke kakahiaka o ka la apopo e hooloheia ai kona hihia mua mamua o ka Lunakanawai De Bolt, a i ole ma kekahi manawa kupono e aku paha.
Ma ka Poalua nei kona hoihoiia ana mai i Honolulu nei mai Kapalakiko mai maluna o ka mokuahi Maui malalo o ka malama ame ke kiai ana a ka Makai Harry Lake. Ma kekahi manawa i hala aku nei kona hoopiiia ana ae e ke kiure kiekie no ka hewa hoao ana e ki pe i kekahi o na kiure e hoolohe ana i ka hihia a A. M. Stewart ku-e ia Z. S. Spalding.
Ma ka la i nehinei i ku mai ai ka Mokuahi Kepani Korea Maru mai Iapana mai me kana malihini kiekie ke Keikialii Carol o Rumania, ke keikialii i oki mai nei i ka wahine ana o ka mare ana, mamuli o ke ku-e o na makua, no ka mea, aohe koko alii iloko o kela wahine.
O ka heluna o ka poe kupono i ke koho baloka i hele ae e hoopaa i ko lakou mau inoa me ka kakauolelo kalana ahiki i ka Poalua nei he 5325, o ke koena aku o ka poe kupono i koe i kohoii he 4675, ma ka la 14 o Sepatemaba ae nei e paa ai ka buke hoopaainoa.
WEHE NA REPUBALIKA HE HA LAWAI MAKAAINANA.
(Mai ka aoao Ekahi mai)
Ke Kahuahana Kalaiaina
O Mr. A. D. Castro ka ukali aku ma hope o Mr. Andrews, ua kalele nui oia i kana kamailio maluna o ke kahuahana o ke aponoia ana e ka ahaelele Teritore.
Wahi ana, o ke kahuahana i hooholola e ka ahaelele, no ka hakoko kalaiaina kuloko, he kahuahana ia, e lokahi ai na makaainana Amerika apau, no ka mea aia maloko olaila, na loina apau i kulike me ka makemake o na mea apau.
Mawaho ae o kana mau hoakaka no ke kahuahana, ua kamailio pu mai oia no na moho Peresidena a ka aoao Repubalika, me ka hoakaka ana i ko lau a mau kulana maikai, e hauoli ai o Hawaii nei, ina e kohoia kela mau kanaka, ma he poo o ka hookele aupuni ana no keia nee ana aku.
Ua kamailio mai hoi o John W. Cathcart, maluna o na ninau pili lahui, me ka hooili ana i na ahewa maluna o ka aoao Demokarata, ma ka hoomaunauna wale ana i na dala o ka lehulehu, ma na hookele aupuni kupono ole, e hoohalike ana hoi i ka aoao Demokarata, ma ke ano, ua like pu ia me ke Za, maloko o ka Hale Keokeo.
He Hoaloha o Harding no Hawaii
I ka manawa o ka Elele Lahui Kalanianaole a hoolaunaia mai ai, ua noke ia aku oia i ka pa’ipa, alaila kamailio mai la oia e pili ana no ka moho peresidena o ka aoao Repabalika. ma ke ano he hoaloha aiaio loa o Senato i Harding no Hawaii nei, elike no hoi me kekahi mau senatoa e ae.
Ma na mea apau i pili ia Hawaii nei, ua komo mau mai o Senatoa Harding a kokua, a wahi a ka Elele Lahui, ua kamailio maoli aku o Senatoa Harding iaia, ina e kohoia ana oia i Peresidena no Amerika Huipula, alaila e hoao ana oia ma na ano apau e loaa ia Hawaii nei kekahi pono nui.
Ua haawi pu mai oia i kona mahalo no Kiaaina Coolidge, ma ke ano he kanaka oia no ka lehulehu, no ka mea maka olohani i hoalaia ae e na makai o Bosetona, ua ku aku oia ma ka aoao o ke kanawai, a ma ia hana apau, i lilo ai oia i mea mahalo nui ia, aole walo e ka poe kuonoono, aka e na limahana pu kekahi.
O na ukali aku mahope ona, oia o Charles S. Davis ame John H. Wise, alaila hookuuia kela halawai, no ka hoomaka koke ana aku o na alakai kalaiaina i ka imi ana i na makaukau apau, no ka hoouka kalaiaina e hoia mai ana, no na moho e alualu aku ana i na kulana oihana maloko o ka ahaolelo kuloko.
NOHO KA AHAELELE A NA KANAKA POROPEKA
(Mai ka aoao Ekahi mai)
“I kela la koke aku nei no, ua ike au i kekahi palapala aina o ka Pakipika. E hoike mai ana kela palapala aina ka liilii loa o na mea a na kanaka i maopopo, a e hoike pu mai ana hoi ia, no ka pono e hooiia ae ka ike e loaa la kakou no keia moana.
“He mau ninau ponoi ko Hawaii nei nona iho, a ke manao nei au e loaa ana ia oukou e na keonimana, he kahua maikai loa o Hawaii nei, no na hana pili akeakamai. I kulike ai me ka papakuhikuhi aku ana oukou no ka Mokuka Luapele o Kilauea, a ia oukou e kaahele ai ma Kau ame Kona, e ike ana oukou i na wahi a ka pele i kahe ai, a ia oukou e huli hoi ae ai no Hilo, e loaa ana na mea he nui na oukou e noi a e huli pono aku ai.
“Ke makemake nei au e haawi aka i ko’u hoomaikai, no ko oukou hoea ana mai nei maanei, me ka lana o ka manao, e lilo ana ko oukou hoohala ana i kekahi mau la ma Hawaii nei i mau la e hoohauoliia ai ka manao.”
O George R. Carter, ke kiaaina mua o Hawaii nei kekahi mea i haiolelo ae ma ka aoao o Hawaii nei, me kekahi mau olelo hoolana i ka manao o na malihini no ke kulana o keia mau moaupuni.
O ka poe i haawi ae i na haiolelo hookipa mahope mai i na lala o kela ahaolelo, oia o Kauka Dean o ke Kala Nui o Hawaii, A. F. Judd, kekahi lala o kipapa kahu waiwai o ke Kula Kamehameha ame kekahi poe e ae.
Ma kela ame keia la, ua piha mau ka manawa o kela ahaolelo me ka hana, ma ka hoakaka ana o kela me keia poropeka, maluna o na kumuhana i haawiia ai na lakou e kamailio, me ka manaoia, mahope aku o ka hookuu ana o ka ahaolelo a na kanaka naauao, e pa’i maoli ia ana kekahi buke no ka lakou mau hana pili akeakamai.
He 10,638 ka auina o na limahana o na lahui like ole ma na mahiko o Oahu a ua manaoia o keia ka mua a o ka hope loa o na olohaoi a na limahana o na mahiko, ke maikai na kukakyka au’i mawaena o na hakuina, ame na limahana ma nei mua ako.
O ka huina nui o na dala hoopa’i ame na koloa o ka aha federala i ohiia no ka mahina o Iulai he $6804.70, elike me ka hoike a na huahelu i houluulaia e ka hope loio apana, o keia mau loaa. Pokeokeo ke aupuni.