Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 30, 23 Iulai 1920 — He Moolelo no MAGARITA ADAMU a i ole Ka Hoohokaia Ana o na Manao Lapuwale o ka Mea Kolohe-Ka Papahi Ana o ka Mea Hoopono i ka Hanohano me ka Waiwai [ARTICLE]

He Moolelo no MAGARITA ADAMU a i ole Ka Hoohokaia Ana o na Manao Lapuwale o ka Mea Kolohe-Ka Papahi Ana o ka Mea Hoopono i ka Hanohano me ka Waiwai

\ Oiai nae e nee ana ka manawa imua, me ka loaa oie mai o kekahi lonu no ka nee ana aku o na pualikoa no ke kahui o ka lakou hana, ua hoohuli aku 1a ua o Kapena Rede i kona nrx>noo ihope o Manakeka, a o ka hiona o Magarita ka i ku mua mai iloko o kona noonoo, ke hoao la oia e hoonalonalo ae, aole nae he hiki. rne he mea la. o kana mau wahi apau i liele ai, a i kamailio pu ai me kela kaikamahine, e waiho okoa mai ana imua o'na, me ke ku 'a pilikia maoli o kona noonoo. . Noho iho la uia ma ka aoao o kona pakaukau, a kakau iho la i kekahi leka na Tede Dougala, me kona manao, o ka mea la ia e hiki ai iaia ke hoopoina i ka noonoo ana no Magarita. aole nae, o ka oi loa mai la ia o kana hoomanao ana no ua kaikamahine nei, a i ka uhi ana mai o na hora o ke ano ahiahi, hoouna okoa aku la oia i kekahi kelekalapa ia Tede, no ka hiki ole maoli no iaia ke kakali" iho, ahiki i ka hoea ana aku o kana leka imua o ko'na hoaloha opio. "Aole e nele ana ka manao n>ai o Tcde, ua ku a pupuleia au. me ka haulehia maoli ana i ke aloha no Magai;ita, aole no nae o ? u nana i kana mea e kamailio mai ai. he oi loa aku ia mamua o ko'u hiamoe aku i keia po. me ka noho pouliuii no ka hopena o kela kaikamahine. ame ka mea ole hoi nana e niakaala iaia. oiai au i kaawale mai ai mai iaia mai no kekahi mau mile mainao loa." MOKUNA XXV. 1 kela haalele ana aku o Tede i ke keena o ke kakauolelo (, ka hokele, pii ae la oia a noho mawaho lanai, o ka papahele elua; aia no hoi ; o Kalani Fiki malaila kahi i nono ai, a i kela ame keia manawa ke nana la oia ma kar helehelena o kela kanaka, malia e hiki ana iaia ke ike ku i kekahi mau hionā, t hoauheeia ae ai kona pohihiilii. 110 ka nalowale ana o Magarita, aole nae he wahi mea a loli ae o ko Kalani Fiki ano, mai leela ano mau o ka helehelena o ua kanaka nei, 110 ka mea ua maopopo mua ia Kalani Fiki ka liana a Tedc. o ia no ka hakilo ana mai maluna ona, nolaila ke hookuoo mau la oia iaia iho, i wahi e hoohUoi ole ia mai ai oia, no kona maopopo i ke kumu i loaa ole ai o Magarita ma Manakeka. No kela noonoo nui loa no-nae o Tede e pili aha ia Magarita. hele okoa aku la oia, a noho iho la ma ka aoao o Nina Hilakona. me ka ninau koke ana aku:' "E huikala mai oe ia'u e Miss HilakoWa, no keia mahaoi oka hele ana mai la e ike ia oe. Ke makemake iiei au e ninau aku. ua ike no nae paha oe ia Miss Adamu i keia kakahiaka ea?" "Aole au i ike hou iaia. mahope iho o kona hoi ana aku no kona home i nehinei." ' ' "

"Pehea, he mau hoolal'a aha anei kekahi mawaeiia ou aiue Miss Adamii. 110 Jco olua halawai hou ma keia la?' 4< Aole a maua mau mea i kukakuka ai. a i hooh'o'lo ai palia ,no keia la. I ko kakou huli hoi ana mai 110. mahoJ>e iho o ka hele ana i ka holo moku i nehihei, o kona hoi'ho ia no kona wahi, a noho iho la no hoi kakou, iio ka H6kele nei, me ka loaa olei he manawa ia'u e kamaiJio pū ai me ia/' "Alaila, aole lo» no anei oe i maopopo iki i kona wahi i hele ai ?" ' \ He oki loa ma na ano ap.'iū, a he nuhōū ano nui kena au e hoakaka mai nei ia'u e Tede, a ke lana nei kuu mauao, aole paha he mau eha a i ole'he mau poina lehulehu i kau aku maluna ona." wahi a Nina Hilakona, me ka hoikeik? okoa ana mai i kona auo pihoihoi, oiai nae,- k O'ia ka meapaa-l-.ana a Kalani Fik v i, nana i hoouna akii ia Magarita 110 Nu loka, elike me ia a k'aua e ka makamaka heluhelu i ike ae nei ma kekahi o na mokuna i hala. I ka nele loa ana o kekahi wahi ike iaia, 110 kahi i nalowale ai o Magarita. haalele aku la nō 0 Tēde ia Nifia Hila kona. a iho mai la no ke alanui. ine ka hele hou ana akii no kela home o Magarita. aia hoi ke kaumaha vna koiu heleh'elena k'ahi i hekau ai. .. . I kela hoea ana aku no ka liome o ;*fagarita liinamuau aku ia oia i ka poe e noho kokoke aha ma kela wahi, ina palia na' ike kekahi o lakou ia Mag"arita ma kela kakahiaka, ua hoole māi ia lakou apau. o ka mea oiaio 110 nae ia, oiai ua haalele iho o Magaritā i kona home. i ka manawii kakahiaka nui, oiai uo e hiamoe ana kela poe ma ko lakou mau home. No kela loaa ole mai o kekahi niea e hoomamaia ae ai kona manao. iho okoa mai la oia ma ke alanui. me ka mao- ( popo ole. heaha hou aku la kana'mea'e a iloko 0 kela ame keia manawa, e namunamu ae ana oia i keia mau olelo: . "No Kapena Redc 110 keiā hewa; aka nae, eia-la inea ke?a kaikamahine kahi i nalowale ai. j l - ....... He kanā'ka lawai'a kāiia 6 ka ike ana'aku' 1 ka* hapāi ana mai i kanā iei i'a, mailima'āe o kona waapa, o ka pih an.i mai i ka UWāpo. nolāilā'hele pololei aku fa oia, a loaa u.i kanaka nei, ninau akū Ja: , 1 1 1 • "Ea, ūa ikē iio'iiae pāha oe ia Miss Adamu ma kekaliī uahi o keia kakahiaka iho nei. a i ole ua hala aku nei no paha oia i ka'iawai'a I*'" 1 1 ■■ \e «a ike au ia Miss A'iiumu i ke.a kakalnaka, aole nae ma 'ka'hana lawāi'a. aka ua katr aku oi« maiuna o ke kaaah, mua loa. o ka haalele anS iho la Manakeka nei, no ke kulanakauhale o' Bosctonaf. Ke> hooiiianao nei au. o ka manaun kela maliope iho o ka llora ehiku o keia kakahiaka. o ko u manawa ia i liele mai ai i ka lawai a ,a ike laia i ka hele ka hale hoolnlu kaāāfti." ' " . \ "Pehea, lve hana maanmu' no anei na Mlss Ailamu ka hel. ana i Bosetona. elike me kou kamaaina mia? _ = ' O kā umi keia o ko'tr mau makahiki o ka noho ana ma keia wahi. aole loa au i ike iaia e kaawale aku ana mai keia kulanakauhale' aku, o kela ka nlSrnawa mual oa o kona kau ana i ke kaaalli a holo 110 Bosetona. . u i "Oia hookahi wale no anei ka» i .ke ai e hele ana e U» iiuna 0 ke kaa. a i "'e kokoolua paha kona? i niele hou k "Oia hookah?wale no ka'u i ike. a e paā_ana oiā me kekahi puolo pepa'. a'u i kolio wale aku a. no. hepuolo lole paha. kpe aku nae ko'u ike maoli ana t ka ukana maloko o ka "F U hik'i aua anei ia oe ke kaiiiailio mai i kekahi mea liou ae e pili ana no kela kaikamahine . • 4Ma : 1- . • »ri I uliluli ae lā ke poo o ke kanaka lawai'a, » f i«ai ia, O keia wale no 'ka'u mea i ike ma keia noho ana o kela kaikamahine,'aole no a u mati iAe& l īKe. koe wale no ka nui o ke kamailin a na kanaka, e p.li ana ,a "Ōiai ua hoomaikai loa o Tede i ka loaa ana o kela ike

iafk mai kfc kanaka lawāi'ā rnai, nolaila unuhi ae la oia hc. hookahi dala, a haawi aku la i kela kanaka, me ka haawi ; ana ae o ke aloha hope mawaena o laua, o kona hele pololei, mai la v fio ia no kahi o ka hale hoolulu kaaahi, no ka ninaul pono ana malaila, ina paha ua maopopo i ke kanaka kuai. tikiki kekahi mea e pili ana no Magarita. | H*e wāhine ka mea kuai tikiki o ke keena kaaahi, a īaia; o Tede i ninau aku ai i ka i ana aku: "Ua lohe wale no paha oe, a i ole ua ike no paha i kekani; !ede opiō ma'ka inoa ō Magarita ea?" ■■ i "Ae.'ua ike no au iaia," i pane inai ai ka wahine o ke keena kuai tikiki.

f 'Ala na mea i hoikeia mai ia'u. ua haalele iho oia ia Manakeka nei, ma ke kaaahi o keia kakahiaka. E hiki ana anei ia oe ke hoike mai, no kana wahi i holo aku ai, ma o kann tikiki o ke kuai ana?"

"Aole oia i kuai i tikiki nona maanei nei. aka ua ike nae au i kona hele ana a kau maluna o lee kaaahi, me he mea la, ra kekahi mea okoa aku i kuai i kona tikiki.' "Alaila malia paha e holo wale ana no oia, no kekahi wahi mawaho aku nei o keia kulanakuhale a hoi mai no. "Ma ka ; u koho wale aku no, e holo poiolei ana oia 110 ke kulanaka«hale o Bosetona." i "He mea hou ae anei kekahi i hiki ia oe ke hoakaka mai no kau mea i hoomaopopo ai uo Miss Adamur" "Aohe a'u mea hou ae i ike e pili ana aka nae, iiia he ake nui loa kou e maopopo i kona wahi i hele aku alaila e ninau oe i ka mea ohi tikiki o ke kaaahi ana i kau ai, ma keia kakahiaka. He'umi-kumamalima wale no minu* ke mai keia manawa aku. o ke ku mai no ia o ke kaaahi, o ua kanaka la, a mai iaia mai e loaa ai kekahi mau mea e hoopauia ai kou pohihihi." . . ■ liaawi aku la o Tede i kona inahalo i ka wahine kuai tikiki, eia nae o ke kakali ana 110 na niinuke he uini-kumama-lima ahiki i ke ku ana mai o ke kaaahi, o kela kekahi hana ku ika uluhua. me ka hoomanawanui n 0 nae oia i kakah • ii, a hakalia no a ku mai ke kaaahi, a lele mai la hoi ke kanaka ohi tikiki ilalo, o kona hoea koke aku la nō ia imua jna, a ninau aku la:

"Ke hoomanao nei no anei oe i kekahi lede opio o ke kau ma maluna o kou kaaahi, mai nei aku ma ka hora ehiku .1 oi o keia kakahiaka iho nei?" "Ina no kekahi kaikamahine huapala, i kahikoia me ke.<ahi lole haahaa o ke kumukuai, a e paa ana me kekahi juolo nui, nona kau mea e ninau mai nei, ua ike au iaia .naluna o ko'u kaa." "Q ua kaikamahine nei ia, a o ka hale hoolulu hea kona «.vahi i lele aku ai, elike me ka hoakaka a kona tikiki o ko Kuai ana?" "Aole oia i kuai i kekahi tikiki, aka he tikiki mua no.kona. a ua lele aku oia ma ka hale hoolulu ma Bosetona." "Me ka mahal<s a nui ia oe e kun hoaloha. no keia mau hoakaka mai ia oe mai." i pane aku ai ua o Tecle. me koiia huli koke ana mai komo 110 ke keena kuai tikiki. "Ea, ma ka hoike mai nei a ka mea ohi tikiki o ke kaaahi ia'u, he tikiki ko kela kaikamahine." "Ihā'he tikiki.kona ea. aole mai keia keena aku. malia mai kekahi wahi okoa loa mai. a i ole na kekahi poe i haawi aku iaia." 'Aohe ana mea i koe e hooulullua aku ai i ka mea kuai tikiki, aka haalele aku la oia i ka puka aniani o kela keena, ine kona hele ana mai a ku ma kekahi wahi. nana aku la i ke kaaahi, a i ka holo ana o ua kaa nei, hookomo iho la oia i -kona'mau lima a elua iloko o na pakeke o kona kuka. 1110 ka hokiokio ana. alaila namunamu iho la i keia mau olqlu: "O keia kekahi o ua hana pohihihi loa,'; wahi ana i Hooao ae ai. 4 'He hookahi mea maopopo loa. na kekah.i hiea i haawi aku i tikiki ia Magarita, o ua mea la, ua makemake loa oia e kaawale aku kela kaikamahine i kahi mamao mai Manakeka aku, o ua mea la nae he ninau pohihihi loa ia ia'ii. No kela kelekalapa nae, no ko'u halawai pu aku.me Kapena Rede ma Bo.setoua, o kekahi ia o na mea pohihihi, aka nae e imi aku ana au i ka oiaio o keia mau mea apau."

Me kona hoohakalia ho uole iho, hele pololei aku la oia j 110 ke keena kelekalapa. a kakau iho la i keia mau nianao. j no ka-hoouna ana ia Kapena Rede : ""O oe anei ka mea nana i hoouna mai i kekahi kelekalapa ia'u no ka hoea ana aku ma ka Hale Paka, ma Bosetona.'i In pela, heaha ke kumu o kou hooko ole ana i ka manao o kela kelekalapa?" Ua hele oia a makemake loa e lohe i ka pane mai ia Kapēila Rede mai, nolaila, kakali iho la nu oia ma ke keena kelekalapa, nō ka hora hookahi palia keia kakaii ana, hoea mai la ka pane mai ia Kapena Kede mai, a peiiei ua pane la: "Tede Dougala:—Aole a'u kelekalapa i houuna aku ai ia oe, ma nehinei, ke pohihihi loa nei au ma na ano apau.' 1 ka wa i loaa mai ai kela pane, hoomaka koke iho la no oia e kakau i ka lua o kana kelekalapa ia Kapena Rede, a penei kaUa mau mea i ( kakau iho ai: "E Kapena Pilipo Rede: —-Ke ike nei au. a;a kekahi ep'i e hanaia nei. Ua haalele o Magarita ia Manakeka nei iim Boset-ona maluna oke kaaahi o keia kakahiaka. E haaieie iho aila au 110 ka hookolo ana aku mahope o kona meheu. Eia ke ao panopano ke kau nei maluna o ko kaua poo, me ka maopopo ole o ka wa e haule iho ai ke kuaua nui." Hakalia no a waihoia ae ke kelekaiapa i ka mea nana e lioouna aku i Nu loka ia Kapena Rede, o ka haalele aku' \v no ia o Tede i kela keena, a hoi pololei mai la no ka hokele. Aia 110 o Kalani Fiki mawaho o ka lanai kalii i noho ai ,oia wale no, aole hoi kana wahine me ia. Hele pololei aku la ua o Tcde a loaa o Mr. Fiki, i aku la: "Ua maopopo no anei ia oe, ua kau aku o Miss Adamu o ke kaaahi i keia kakahiaka 110 Bosetona?" "Auwe, o kena ka mea mua loa o kou lohe ana, ua hala aku oia no kela kulanakauhale," wahi a Kalani Fiki, me ka hoikeike koke ana mai i kona piha me ke kahaha. "Ae.ua huli pono aku nei au i na mea oiaio. a ua loaa ka ike ia'u, ua holo aku oia no Bosetona.*' "Heah'a ih ola auanei ka mea ano nui o kona holo ana 110 k.ela kulanakauhale, no ka mea, he hana maa no ia i na mea apau, o ka hele ana mai kekahi wahi a i kekahi?" <4 Pela i'o no, aka no Miss Adamu nae. o keia ka manawa mua loa, o kona hele ana no kela kulanakauhale aole mamua aku, a o ko'u manao maoli? aia kekahi mea pohihihi loa, e pili ana i keia nalowale ana o kela kaikamahine, aka iiae, aole e moe malie ana ko'u mau maka, ahiki i ka loaa pono ana aku o ka mea kolohe." No kela mau hoakaka a Tede, ua noke okoa ae la o Kalani Fiki i ka akaaka, me ka leo nui. aole nae ia he mea e wiwo ilio ai o ke kanalea opio. ua kuhihewa loa o Kalahi. Fiki i leona akaaka ana mai ma ke ano pahenehene, he mea ia no Tcdc e hoka ai, a o ia nae ka ua kanaka kololie nei o ka pane ana mai: "Aia'a ul\l mai ke ohohina maluna ou ek uu hoaloha. ia wa oe e ike iho ai. he hana paakiki loa, ka hoolilo ana i na puu lulii, i niau kūahiwi nunui. O ka'u e a'o aku nei ia oe e waiho malie i kela kaikamahine, e huli hoi hou mai an i ho oia i ka'la apopo, a i ole i kela la aku paha." alaila unulii ae la i kona ciga, no ka hoolalau ana. oiai aole mai la he irtiakemakc iloko ona, no ke ano o ka nana ana aku a ke kanaka opio maluna onā. No ka piha loa o Tedc me ka hoonaukiuki, no ke ano o kg. Kaīani mau olelo iaia. i ku maoli no i ka hooh.oka. o ke kaha aku la no ia 6 ua keiki nei "hoi no konn .nuni. nie ka namunamu ana iho nae: (Aole i pau.