Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 29, 16 July 1920 — HE HOOMANAO POINA OLE I KA LEI MOMI O KUU A-I. [ARTICLE]

HE HOOMANAO POINA OLE I KA LEI MOMI O KUU A-I.

Mr. Sol. Hanohano, Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Welina kaua: —E oluolu mai kou hanohano i kauwaii kaawale o ka kakou ahailono wiwo ole, a uana hoi ia e uwila aku, i ike mai >»i na kini lehulehu o kuu mama aloha m ii Hawaii nui o Keawe a ka welona a ka la i Lehua'. Ua oluolu i ka Makua lani ke kii a.n mai i ka uhane o kuu hiwahiwa ka hnme i hookawowoia ai -makou e ka nani o ka Haku, a lawe palanehe aku la i kana ukana, ma kona poli, a o,ka lepo e hoi i ka lepo ame ka palaho i ka palaho. Auwe kuu minamina ame kuu aloha pau ole i kuu mama hele loa, ka mea loaa ole ia'u ika imi aku! Auwe kuu hemahema; auwe kuu hoaa wale iho no e, me o'u mau haku hanaumua, na keiki ame na moopuna a makou; lihaliha wale a u a! Ma ka la 13 o lune, 1920, hora 6 .i. m., Lapule, i pauaho mai ai i keia ola ana o Mrs. Luka Hooliokukalani Keaweaimoku Kauhaahaa i ke 72 makahiki, 9 mahina ame 27 la, i upoi malie iho ai na lihilihimaka o kuu mama aloha, a pio iho la ke kukui o ke kino no ka wa pau ole, a niau palanehe aku ia ka uhane aloha i ke ao polikua a Kane, iloko o ke aheahe malie, aole i ka auwe mai a nalo aku la.no ka wa pau ole. Kuu minamina pau ole i kuu hoapili o ka la'i o ke kaona, kuu hoapili o ka liale weliweli e hooikaika wahine ana ina ka hana humuhumu, ulana ie, mai na alii a na Haole kuonoono o ke kaona 0 Honolulu, i pouo no makou na hua o kona kihapai he elima, eha kane a hookahi wahine, oia ka umi, a he elua mai mahope o'u, pau kona hanau ana. Ua like me 12 ka nui; ua pau mua aku ao eiwa, a koe makou eJcolu e ola nei. E hoonaauao wahine ana i kuu mau haku hanaumua, eha makahiki i Kahehuna, elia i Lahainaluna, hookahi makahiki i Halawa, kuu hoa uhaiaholo o kela mea keia mea; aole oe i pauaho i ka hanai ana ia makou; ua lawa no hoi makou 1 na niea apau e pono ai o ka noho ana. Na'u na ke kaikamahine ka hele mahope o ke kane, hele mai no oe; ua pau kn hoopulu.ana o ka ua Kanilehua i kou ili, pela me ke kai o Mokuola. Ke hea niai nei ka ua nihipali o Kaukini h e lawai'a manu, ke ewe o ka papa o kuu mama; auhea iho nei oe? Lihaliha wale au ia wahi a kaua e pili .koolua ai.

Ke hea mni nei na wai eha, auhea iho nei oe e kuu mama dear, kuu lei inamo e nani ai o keia ola ana; ua uiae, ua pau kuu -milimili ana, ke uwe īnai nei ko hiapo kualua, aloha au i kuu kupuna dear, aole au e ike hou ana iaia; auwe ka mea eha o ka naau e, kuu aloha pau ole i kuu maina dear. Ke hea mai nei ka ua lilileliua o kaua, iuka no ia ua e ua ai, o ka wai ke he'e i kai, o na Honoapiilaui, ke ewe o ka mama o kuu mama hele loa. A o ka ewe no hoi o ua lei aloha nei a 'u e paiauma ae nei, e hoonana ae ana i ko aloha, pehea la ia e pau ai. Aloha ka la'i o Lele, aloha ka Ua Paupili, kahi a kuu mama i walea ai i ke kolonahe mai a ka maaa, e halihali mai ana i ke ala o ka lipoa; aloha kaua, kuu hoa ohu-muhumu o na mea like ole, kuu mama heahea, a hookipa i na lahui like ole, e hanai ana, e kokua ana ma ka mea hiki ia oe e hana aku ai i ka hoakanaka; aloha ia mau hana au e k'iu mama. Ua pololi kamahele hele o '<e ala, ua hala oe ka ipukukui uwila e mahana ai ka home, ke kikowaena o mikou e hoomaha aku ai, na keiki ame na moopuna a makou, ua hemahema, ua hoaa wale; auwe kuu luuluu, auwe kua kaumaha, auwe kuu ike ole i ka hele'nelena o kuu mama dear, oiai oia e hianioe ana i ka moe kau a moe hooilo; auwe ka mea moktrmo£uahua o ka naau. Oiai au kana kaikamahine i holo aku ai i Hilo nia ka moku o ka la 12 o lune, me ka manaolana e kau mai ana oia ni-i Lahaina, elike me kana kauoha ia 'u ma ka leka, ma kahi o ke ku o ka moku, aoJe iho la. Na ke kelekalapa i ha'i mai ia'u i ka nuhou kaumaha. Auwe au me a'u mau hiapo moopuna, ua hopu hewa makou i ka loli i ka i'a maka ol?. O 'ka ulaula o ka lepo ka makou i ike iho; auwe kuu aloha pau ole. Ua imi aku la no kuu mama dear i ke alahele o I kuii papa aloha, i hala kahiko no 40 makahiki a oi.. Ua hanauia mai kuu mama dear e Kalama Laukua Koolau (k), mare ia Kinaane Honipaoakalani /Hanalaaikiakeakalani (w) i ka mahina o Aug., ia 17, 1847, ma Kahananui, Kaanapali, ke ewe o kuu mea aloha he mama. Ha'o ka lohe ana ia oe i ka hea mai i ka inoo 0 au moopuna. Maikai luna o Kalae me ke Onelele, aloha Kaana me Moohelaia. Aloha ke kula o Kalae wela i ka la, wela ke pili ka manu, ka la malo. Naue na ahihi i ku alanui i ka hoowiwo a ka makanij he Waikoloa Honipaoa aala ka nahele i ke kupukupu. Aala ka puupea iuka'o Kawela, aala ka hala me ka hinano; aala ke ki hele i na pali, aala ke kapa i ka ili o ka wahine. Maopopo ke ala i na pali o Nihoa, i ka pali hoolei kapa a ka malihini. Avfvve au e i ka hooneleia mai i ka makua, ame na hua o kuu kihapai, ahiki mai ko aloha e uwe no au. Aloha Molokai nui -a Hiua, ke ewe o ke kupunakane o kuu pau ole 'ie mamā, ka mea nui a kuu kane, a pela 1 au mai ai i ke kai o Pailolo me na keiki a maua me ka manao e ike iho i ke kino puanuanu o ka mama, eia ka

aole'o ka ula oka lepo wale no ka lakou i ike elike jne a'u. Me keia mau lalani hoomanao poina ole no kuu mea aloha, ke hooki nei au me ke aloha pan ole no kuu mawa dear. Ke haawi oei au i ka'u mau hoomaikai i o'u mau haku hanaumua ame a'u mau kaikamahine, na kini atne ka lehulehu i hui pu mai i ke alahele hope a kuu aloha poina ole. Na ka Haku e hoopomaikai mai ia oukou>&pau, a me a'u kana lei kaikamahine, a na ia lokomaikai e -hoomaha mai i ko'u mau luuluu apau. MRS. ALPRED K. NAEOLE.