Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 27, 2 July 1920 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Nupepa Kuokoa, Honolulu, T. H., Poalima, Iulai 2, 1920.

NUPEPA KUOKOA

SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO      HOOPUKALA I KA KAHIAKA POALIMA APAO

POALIMA - - - - - - - - - - IULAI 2, 1920

HE KUPAIANAHA NO PAHA NA HAWAII MA KA NIHAU HUI

Ma na mea @ i hoomaopopoia no na manawa @ @ ae nei i hala. he keu aku ke kupaianaha o @ u na  Hawaii, ma ka nihau hui. o na no lehu@ @ ke hohia ma ke kukulu ana ae i kekahi hana @ a mahope aku, o ka hoohemahema mai la @ @hiki i ka nawaliwali loa ana o ka hui, he hiki @@ ke hoomauia aku ka nee ana imua.

            @ keia i ikeia no hookahi hui wale no i ku@ uia ae e na kanaka Hawaii, aka no kekahi mau @ lehulehu. ahiki i ke komohia ana o ka noonoo @@ kekahi poe ao kakou. ua kupono ole maoli @ Hawaii no ke kulukulu ana ae i na hui. o ka oi @ aku ma na hui hoopukapuka waiwai, o ke ano @ e ike mau ia nei iwaena o kekahi mau lahui @.

            @ nae keia he mano pololei. no ka hki ole @ Hawaii ke kukulu i na hui hoopukapuka wai @ no ka mea aole he like ole o na Hawaii mai @ lahui e ae. o ka pilikia wale no, nana i kaohi i @ @mua. ame ka nee mua ana o na hui i hoalaia @kakou na Hawai, o ia ka loaa ole o na manao @ iloko o ka poe kuleana i na hui, e hana @na ka pono ame ka holomua o ka hui, aka e @ wale aku ana i na lunanui, a i kekahi poe @ikahi paha, na lakou no e hoohana aku ahiki @ holomua ana. a emi hope ana paha.

            Ma na hui halekuai, no ka kalepa waiwai ana @@ ae e na kanaka Hawaii o na makahiki i @ aku nei. a hoea wale mai no i keia mana @ ma kahi o ka hele ana aku o na lala o ka @ e kuai i na waiwai maloko o ka lakou hale @ p@noi. ua kikaha ae la ka hele ana, a kuai aku @ maloko o na halekuai o na Pake, na Kepani a @ iloko paha o ka halekuai o na Haole.

            @ Wale no o kela ka pilikia hookahi i hoo@@poia no kakou na Hawaii, aka in a he dala. @ ka mea e kuai ai i na waiwai i makemakeia, @e hele aku ana kuai maloko o ka halekuai o @. aka ma na wahi okoa aku la e hoolilo ai @ dala. ma kahi i kuleana ole ai lakou; a in a @ @ aie e kuai ai, i na waiwai, o ka manawa ia @ ai ma ko lakou halekuai iho. a o ka mea @ aku o ka apiki, o ia no ka hookaa ole aku @ lakou aie oiai nae in a i na halekuai o na lahui @@ aku ai, e wikiwiki ana i ka hookaa ia mau @.

            Nawai no e ole ka holomua ole o kekahi hui @pa waiwai e hoalaia ae ana e kakou na  Ha@ in a pela iho la ke ano o na kokua a na lala @ o ka hui e hana aku ai! He keu no hoi ua @komo aku na Hawaii i ka lakou mau dala iloko ka hui kalepa no ka hoopikapuka ana, a i wahi @ ai i na pomaikai o ia hana ua ili aku ke ko'i @i maluna ponoi iho o na lala ka hui, ke kii mau ana i na waiwai a lakou i makemake ia ma@ kela hui, aole ma na wahi e ae, a iloko no @ ia manawa hookahi, e lilo ana ke kuai ana mai o ka poe i kuleana ole i ka hoi, i mea hooma@ua ae i ke kulana holomua. o kea oihana.

            O ka mea pololei maoli, i ko kakou hookomo ana ka kakou mau dala no ka hoopukapuka ana ma kekahi oihana. i kukuluia ae ma ke ano hui, e hana aku na lala apau, ma na alahele e ohi mai ai i na @maikai. o kela oihana, ma ka hele ana malaila @kuai ai. a e uku aku hoi i ko lakou mau aie me ka pololei. no ka mea pela wale no e hiki ai ke @kuia aku na hoolilokumau o ka oihana, a ke hoo@ke pu mai hoi me na waiwai hou i kela ame keia manawa.

            Ke olelo mau nei nae kakou i ka holomua ole o na hui kalepa waiwai a na Hawaii a hoala ae ai, @ keaha mai ke kumu? No ka mea, ma ka olelo wale iho no ka ikaika o ka hapanui o kakou na Hawaii. ma ka hana nae, ua hoike mai kakou i ke kuleana haahaa loa. ma ko kakou hoopomaikai ana @ i na lahui e, e lawelawe ana ia oiana hookai @ nanakee aku la i ko kakou hui ponoi, a kakou @ @komo aku ai i na huina dala mahuahua.

            Ina hoi i makee ole ia iho ka hui a kakou na Hawaii kukulu ae ia ma ke ano oihana kalepa, pehea @ ke kanaka Hawaii hookahi, e kukulu ae ana i oihana kalepa waiwai nona ponoi iho? He oi loa ake keia o ke ino. Ina e ku like ana ka halekuai o ke kanaka Hawaii me ko na lahui e ae: a in a no aku i emi iho kumukuai o kana mau waiwai e @ aku ana, mamua o na halekuai e ae, aole no @ kumu e kipa aku ai na Hawaii malaila, aka @ aku ana no ma na kalekuai e noho onaia ana @ @ lahui e.

            Ma ka hoihoi kinohi, me ka nana ole i ke ano kakahi hui e hoalaia ae ana, o kakou na Hawaii ka hikimua loa. ma ka hoike ana ae i na manao @. me ke hookomo koke ana no i na dala @ ia hui: a ma kahi nae o ka haawi ana aku @ kokua ana, mahope o na dala i hookomoia aku, @ ka hoopukapuka ana, ua kuaha'u mai la lakou a ka mamao i kahi kaawale. a kaa aku la na kokua @ no ka pomaikai o nalahui e. i hookomo i ka lakou mau dala. ma kela hana hookahi no o ka hoopukapuka ana.

            Ma wale no a kiloi loa aku kakou i keia ano, a @ mai i na manao makee i ka holomua o ka kakou mau hui ponoi i kukulu ai, alaila olelo ae kakou he hana hiki wale no keia ia kakou ke hana. aka in a pela mau iho la no ko kakou ano paakiki, e malama mau ana i na alahele holo hope apau, @aila ua oi aku ka hoao ole ana e hapai ae i kekahi hana. e poho ma'uwale ai na dala mahuahua a @ ekahi poe, aka e hookuu aku no i na lahui e ae, e noe ana imua. a ia kakou no e ku malie ana i kahihookahi.

 

NA MAHIKO ME NA LIMAHANA KEPANI

            Ua oili okoa ae nei ka ahahui o ka poe kanu ko. a ku iwaho me ke hoakaka ana, ua makaukau ioa na haku o na mahiko o Oahu nei, e apo mai i na limaliana kepani, i haalele aku i na hana o na mahiko  ke manao lakou e hoi hou i ka hana i na manawa apau, in a he may kauhale kaawale kekahi no lakou e noho ai; he hoike ana mai keia, aole lawa na mahiko i keia manawa i na limahana. Ua hookahuai nae keia manao o ka Ahahui o ka Poe Kanu Ko. aole ma ke ano, ua naua aku ia i ka mana ame ke kuleana o kekahi hui uniona. ma ka nihau limahana, aka e hoike maopopo mai ana ia ua hamama may na hana o na mahiko i na kepau olohani ke makemake lakou e hoi hou i ka hana.

            Ma kekahi aoao na, ke ku mai nei ka hui uniona o na kepani, ma o kekahi la o kona kakauolelo, a olelo mai, aole loa ma kekahi ano, e konoia mai ai ua limahana kepani olohani e hoi hou aku i na hana o na mahiko, aia wale no a hoea mai ia ka wa e noonooia aku ai o ka lakou mau kumu koi hoomahuahua ukuhana.

             Me ka nana ole nae, no ka mea a na on a mahiko e hana aku ai no na limahana Kepani e hana mai ai, hookahi a makou mea e minamina nui nei o ia ua no kanaka Hawaii, me na wahine i kokou aku i na mahiko, iloko o keia manawa; in a nei no ka hoi hou aku o na kepani kimahana olohani ma no mahiko e hana ai, he mea maopopo loa, e hooneleia mai ana he heluna nui o na Hawaii e hele mau nei i ka hana i kela ame keia la, me na hana no lakou e pono ai ka noho ana, a huli hoi mai no i ke kulanakauhale nei, e hoaa hele ai e huli i niah hana na lakou.

            He mea hauoli nae no ka manao, ka ike aina, aia kekahi heluna nui i na Hawaii ke noho paa mai nei ma na mahiko i keia manawa, aia ka hoohana na i kekahi mau hana ano nui malako o na halewili, a mawaho no hoi, iloko o ko lakou mau lima;e hooiia auanei ia hauoli in a e komo iho ana ka makemake loko o ka poe e hana nei ma na mahiko ma ka uku la no ko lakou hou maoli ana aku a nohopaa ma na mahiko; aole keia noka hoonele ana mai i na kepani limahana olohani, me na hana o na mahiko aka no ke ake ana aku no ia e komo aku kakou na kanaka Hawaii, o ohi mai i na ukuhana maikai loa e loaa nei i keia manawa mamua o na ukuhana e loaa nei i ka hapanui o na limahana me keia kulanakauhale.

            He nui maoli na kumu maikai a na hawaii e koho iho ai no ko ai no ka oi pakela loa aku o ka pono o ka noho hana ana aku no na mahiko i keia manawa ma o na dala manuahi ka aia pu he mau pono e ae he nui mawaho elike no hoi me ia a makou i hoikeike mau aku ai o ia ka hale noho wale wahie loaa wale mau ame ke kauka uku ole a o l mea oi aku ua kaawale loa ka noho ana mau kahu huikau aky a mai na hana hoowaleewale he nui e koiia mai ai kakou mau dala mahuahua no kekahi mau mea ano waiwai ole.

            Aole i maopopo ka loihi o ka manawa a na kepani e noho ai malalo o ka hanai ana, o ka hoea ana mai ia, i ka hoopauia ana mai o na kanaka wawahi olohani, mai ka hele hou ana i ka hana nolaila, mamua o ka hoea ana mai o na la ino e hooholo koke ano ua oi aku pono o ka hoi ana e noho paa ma na mahiko.

UA PONO KE KUEIA ANA AKU

            Ke ike nai kakou i loko o keia mau la, eia ka ihu o ka hui uniona, ke komo nei iloko o kela ame keia oihana like ole ma Hawaii nei, a malaila ae e komo hele ae nei iloko o na hana lealea hooikaika kino o ka hele auanei ia ahiki i ke komo kino ana ae ilojo o na hana hookele aupuni, a iloko hoi o na hana pili hoomana ma keia Teritore, e noho mana mai ai ka hui uniona, maluna me ka wikani ma ke kinai ana aku i ke ahi oiai e uuku ana a e o u ae hoi i ka maka o ka wauke oi opiopio.

            No ka hoi hoi hou ana o kekahi limahana o ka hui kelepona i ka hana o ka lui, mahope iho o ka hoala ana ae i na limahana i ka olohani, i nanaia aky ai kela limahana  ka hui uniona ma ke ano ioa kekahi o na kanaka ino loa. He lala oia no ka Hui heihei waapa Healani, a no ka noho mana ana o ka hui uniona maluna on a na hoikeia aky ka lohe i kekahi mau lala e ae o ka hui uniona, he mau lala hoi no ka Hui Heihei Waapa Healani, e kay aky no ka hoopa'i ko'iko'i maluna laua, in a e hoe puana laua maluna o ka waapaha hookahi, me kela limahana o ka hui kelepona i hookauia aky na ahewa aa maluna on a.

            Ua pono kela lawe ana aw a ka papa hooko o ka Hui Heihei Waapa Healani, i ke keehina ku e aku ana i ka mana o ka hui uniona, e hokai wale mai ma na hana o ka hui heihei waapa healani i ke keehina ku w aku ana i ka mana o ka hui uniona e hokai wale mai ma na hana o ka hui heihei waapa i kuleana ole ai ka hui uniona ma kekahi ano.

            Ua hoonohoia kela limahana o ka hui kelepona maanei nei me konia holo pu ole aku me kona mau loa o ka hui healani no Hilo; mahope iho nae o ka noii ame ka huli pono ana o ka papa hooko o kela hui waapa i na mea oiaio i loaa mai ai ka ike ia lakou aole ma kekahi pilikia pilikino mawaena ponoi iho o ua lala o ka hui heihei waapa i hoonohoia iho ai kekahi o na kanaka i kauia aku aia ka lanakila o ka Healani ma na heihei o Hilo aka mamuli mai ia o kekahi leka a ka hui uniona o ka hoouna ana ae ma o kona kakuolelo la no keia kumu i hoike okoa ae ai ka papa hooko i ko lakou manao ku e ikaika i ka mana o ka hui uniona.

 

Nuhou Kuloko

            Ma ka poakahi iho nei i hoomaka ai ka haua o ka hale hana halakahiki ma Iwilei ae nei.

            Ma ka poakolu iho nei i hoomaha ai na kula aupini apau apuni ke teritore no elua mahina o Sepatemaba e hiki mai ana

            Ke hoolalaia mai nei kekahi mau hana no ka hoohauoli ana i na kanaka oluna o na mokukaua e hoea mai ana inuei kekahi komite wae a ka ohana kalopa o Honolulu.

            Hoko o ka makahihi 1919 he 411 ka nui o @ i lapaauia ualojo o ka Home Leahi he 39 poe ma'i akepau; he 41 ka oi ae mamua o ko ka 1918.

            Ua lilo ke kiekie o na ukuhana a na mahiko e e haawi mai nei i na limahana i keia mau la i kumu haalele no kekahi mau limahana i ka lakou mau hana e ne a hoi aku la e hana me na mahiko.

            He 62 mau haumaua i puka mai me ka loaa o na palapala hoomaikai mai ke kula kiekie mai McKinley, maloko o ka Inakiui o Kaukeano i malamaia ai ka lakou mau hana jioke hope imua o ke akea no ka papa e puka ana o ka 1920

            E noho ae ana ka halawai a ke Kalapu Republika o ka mahele 6 apana @ ma keia ahiahi no ka wae ana i na elele no ka ahelele Republika e noho mai ana wa Honolulu nei ma ka la 26 o keia mahina.

            Ma keia Poakahi o malamaia ai na hana hoomanao no ka la kulaia Pokiulai, a e malama ae ana ka oihaua koa he mau hana hookuku lehulehu mawaho o Kapiolani Paka ma ka la apopo a ma ka Poakahi ae nei.

            Mamuli o ka maopopo ole o ka moho peresidena i waeia ae ma ka ahaelela a na Demokarata ma Kapalakiki mamua o ke kau ana o ka nupepa i ka papapa'i ua hiki ole ke loaa ka meahou no kela ahaelele ma keia puka ana aku o ke kuokoa nei.

            Oiai ke kaa lawe ma'i o ka oihana makai e kuupau ana i ka holo ma ke awakea o ka poalua nei na hooku'i aka la ia me kehahi kaa kalaka o ka oihana kou ma ke khi o na alanui Nuuanu me Beritania a kiolaia ae ke kaa mak@i ma kekahi aoa o ka alanui Nuuanu aneaue e komo aku iloko o ka halekuai o kekahi Pake. O ke kaa makai ka poino me ka mani o ka wawae o ke kalaiwa.

 

KAUOHA KA ELELE KUHIO I NA HAWAII E HANA

(Mai ka aoao ekahi mai)

            maoli. O ja mea nana i hoolilo i ka lahui kanaka Amerika i lahui kaulana, man paioni, ma ka hoolilo ana i na wahi ano ole, i mau mea waiwai me ka nui o na pomaikai i loaa mai.

            "He lehulehu wake o na Hawaii i olelo ae, e haawi mai i na aina maikai ia makou, e hoolako pu ia makou me ke dala, e hanai mai ia makou me ka poi ame ka i'a, e loaa auanei ka poho hauoli ana ia makou. Ke olelo aku nei au ia oukou aole loa oukou e holomua, ke ole e hele a hooikaika ma ka hana maoli ana.

            "Aole i haawi ihi mai na hooponopono aupuni aku nei i hala, i ke kokua ana i ka mea hookuonoono, mahope iho o kona hoi ana aku e noho maluna o ka aina. @ o keia hila la @ aia na mea apau imua ou a ua ili aku ke ko'iko'i maluna ou ka hoolilo ana i mea now e holomua ai. Aia a loaa ka manawa ma keia hope aky, e hoakaka pono aku no au i na mea apau e pili ana no keia hila, no ka mea no oukou, no na kanaka Hawaii ke kumu o ko'u hooikaika ana i keia bila. No ke ola o ka lahui kauka."

 

Nuhou Kuwaho

            SAN FRANCISCO Iune 28- Miss Bessie Dwyer ame Mrs. Grace Waterhouse o na mokupuni pilipine na wahine ko'iko'i mawaena o na wahine elele i komo mai iloko o ka hana o ka ahaelele nui a na Demokarata.

            SMYRNA, Iune 28.- Ma ke kaua a na pualikoa Helene o ka hoouka ana onai maluna o na pualikoa lahui Tureke, o Mustapha Kemal ame Asia Uuk@ he mau kulanakauhale lehlehu i lilo aku ia lakou me ka lukuia o 13 mau pualikoa Tureke.

            TOKIO Inue 28.- E holo mai aua ke keikikialii ALbert Edward o Wale ma kekahi huaka'i makaikai ianei iloko o Aperile, a i ole, iloko o Mei o ka 1921, ua loaa mai he lono mai ladaua mai e hoakaka ana no ia huaka'i a ke keikialii.

            HUNTINBURG, @nd. Iune 28.- He umi poe i make a he ewalu i hoeha kukonukonu ia ma ka la i nehinei ma ka manawa o ke kaaahi e holo ana i ka hema i hooku'i aku ai me kakhi kaa kalaka e lawe ana he 21 mau kanaka ma kekahi piina e a'e aku ai i ke alanui kaanahi ma kekahi wahi kokoke mai ianei O na kanaka ewalu i eha ai eono o lajou i kukonukonu loa.

            SAN FRANCISCO, Iune 28.-O @ @ McCandless, ka lunahoomalu o na elele mai Hawaii mai ka i kohoia i hoa no ke komite maluna o na olelo hoohoolo. Ua koho hou ia o John H. Wilson, ka meia o Honolulu, i komite lahui.

 

NA MARE

Joseph Y. Jordan ia Pauline COnsalves Iune 19.

Henry Alina ia Annie Ho Chow, Iune 20.

David kukailani ia Estbez Nahinu Iune 21.

Manuel Nicholas ia Annie Keliikuli, Iune 22.

Edward Hao ia Annie kanoa, Iune 24.

Wm. Wright ia Margret H. Aea, Iune 26.

Harry K. Chan ia Severina Holt, Iune 26.

John Ulama ia Louisa Kaluhiokalani, Inue 26.

NA HANAU

Na Harry T. Markham ame Ida Weasel, he kaikamahine, Iune 9.

Na David Kaanoi Sr. ame Emily kanoapuni, he keikikane, Iune 10.

Na Ah Chong âme Louisa Brown, he keikikane Iune 19

Na Albert Peter âme Helen Sniffen, he kaikamahine, Iune 21.

Na Pang B. Sug âme Rose A@i, he keikikane, Iune 22

Na J. Kamakahiki âme Annie kanoa he kaikamahine Iune 22.

Na Joseph Akeo ame Rose Emakalani, he keikikane, Iune 22

Na Daniel Kuinela ame Helen Namaka, he keikikane, Iune 24

Na John Aana âme Sarah M. Akoni, he kaikamahine, Iune 23.

Na James K. Farr. ame Helen Cordes, he keikikane, Iune 24.

Na Wm. Gomes and Victoria Bannister he kaikamahine, Iune 27.

Na sol. W. Kaleina ma Josephine Kalama he keikiane, Iune 24.

Na Harold Godfrey âme Becky, No@riga, he keikikane, Iune 29.

NA MAKE

Wm. Kalama, ma ke alanui Kalani, Iune 19.

Benjamin Kaai, ma ke alanui Pua, Iune 20.

Herman Kahalewai Ke. Jr. ma ka Halema'i Moiwahine, Iune 24.

John Aana, ma ke alanui Vinia, Iune 24.

He hehe na Lucy Kahaleulei, ma ke alanui Hustace, Iune 24.

Malie Aukai Kawai, ma ke alanui Kalani, Iune 25

Peleuli ma ka Home Lunalilo, Iune 25.

Elsie C. Maka, ma ke alanui Luso, Iune 26

David Andrew, Jr., ma ka Halema'i o na kamalii, Iune 28.

            He o ia mau ka hele o na kanaka, na wahine ame na keiki kula i na hana o na mahiko i keia manawa, me ka lilo o kela mau hana i mea ohoia nui ia e na mea apau.

 

Ka Hui Halakahiki Hawaii

            Ke hoomaka mai nei ka pala ana o ka halkahiki. Ua hiki i na kamalii kula o na makahiki kupono ke hele koke ae e imi i hana maloko o ka hale hana ma Iwilei. Ma ka noho hana ana ma ka Hale Hana Halakahiki i keia kikina wole, e haawiana lakou he hoololiloli i ko lakou mau kino me ka nonoo mai na hana mai o ke kula, ka mea nana e hookupono hou ae ia lokou, no ka lawelawe ana aku i ka hana o ke kula i keia haulelau, a iloko no hoi o ia manawa hookahi, e ohi ana lakou i kekahi ukuhana maikai.

            Aole o makou hoolimalima i na kamalii, malalo iho o umikumaha makahiki. O ka poe mawaena o umi-kumaha ame umi0kumamaono makahihi. ua hoohanaia he ewalu horahana o ka la, he eono la o ka pule. O ka poe maluna aku o ka umi-kumamaono makahiki, ua hoohanaia lakou no na howa paamau o ka halehana. Eia ka manawa maikai no na kamlii kula e hoopomaikai ai ia lakou iho ma na ana lehulehu. HAWAIIAN PINEAPPLE COMPANT. Ma o JAMES D. DOLE, Peresidena. (O keia ka umi kumaha o ka papa o na hoolaha.)

 

Na Mea Oiaio Pili Ka Hui Halakahiki Hawaii

KA MOKOU HANA.

            Ke hookomo mai ke Teritore o Hawaii ma kahi o ka 500,000 eka laikai i kela me keia makahiki. Nolalila ke kauka'i aku nei kakou i ko kakou lako meaa@ maluna o lapana ame Kaleponi, no ka hoolako ana mai ia kakou i kela me keia makahiki no keia heluna. Ina aole keia laiki e komo ana kakou ma Hawaii nei iloko o ke kulana kupilikii. Ua kauka'i aku kakou maluna o lakou no ka malama ana i ka oihana kanu laiki i wahi e kokua ai ma ka hanai mai ia kakou. He hapa kela o ka lakou hana.

            O ka makou hana o ia ka hoolako ana aku i ka halakahiki i hookomoia iloko o ke kini, no ka hanai ana i ko ke ae nei. Ua koho makou, i ka nui o@ka makou mau kini i keia makahiki. aia ma kahi o ke35,000,000, no ka hoolako ana i ka halakahiki no hookahi wale no ai ana, no ka huina o 250,000,000 apuni ke ao nei.

            Ke kauka'i mai nei lakou maluna o makou no ka hapanui o ko lakou halakahiki no ka makahiki.

            O ka Hoolako ana aku o ka makou hana ia. JAMES D. DOLE. Peresidena Hawaiian Pineapple Company. (Okeia ka umi-kumamakahi o ka papa o na hoolaha.)

 

KE KANAWAI E PILI ANA I NA HAKUHANA AME NA LIMAHANA.

(kakauia e Mr. W.C. Achi.)

(Hoomauia mai)

            Aia maloko o ke kanawai i hooholoia iloko o ka Mokuaina o Kansas, ua haawiia ka mana i ka aha e hoolohe a hooholo i na hoopaapaa apu i ulu ae ma waena o na hakuhana ame na limahana, a mai ia mau mea mai, malia o lilo ia i mea e hoololohi ae ai, a hoopau ae paha i ka holomua ana o na hana hooholomua no na pono o ka lehulehu.

            O ka mea i ikeia ma ia mokuaina, i ka makahiki i hala aku nei, ua oi aku mamua o kanaha haalele hana (strike), aka, i keia makahiki, aole he haalele hana i ikeia; iloko o ekolu malama wale no a emi iki iho, ua ikeia ua oi aku na lanahu i eliia, a i loaa mai ma na hale waiho ukana, mamua o na mea i loaa mai ai iloko o na malama elima me hapalua, mamua aku o ka hooholoia ana o ke kanawai, oiai no nae o ka heluna o na limahana o ia mau no.

            O kekahi o na kumu maikai o keia kanawai, o ia no ua haawiia ka mana i ka aha e kauoha aku e hoomauia aku ka hooheleia ana o ka hana imua, ma kela ame keia hihia, i hiki mai imua o ka aha, ahiki aku i ka manawa a ka aha e haawi ai i kana olelo hooholo; a ua papa pu ia no hoi na haku hana aole e paniku i ka lakou mau hana iho, ahiki aku i ka wa a ka aha e hooholo ai; ma na hihia apau i laweia mai e kekahi o na aoao o ka aoao paha o na Ilimahana, a i ole ia, o ka aoao paha o na hakuhana; ua pili pu aku no hoi na olelo o keia kanawai, ma na kumukuni o na mea e kuaii aku i ka lehulehu; a mamuli o ia ano kanawai, e lilo ana ia i mea e loaa aku ai i ka lehulehu o na mea a lakou makemake ai me na ki muknai kupono.

            I ka wa i hooholoia ai ua kanawai nei, ua hoao mai na lunanui o na limahana e ku e aku i ka hooholomuaia ana o na hana iloko o ia mokuaina; ak@ mahope iho o ka hiki ana mai o ua mau lunanui nei imua o ka koio kuhina o ka mokuaina, a hoakakaia aku hoi ia ia kou na manao o ke kanawai, ua kokua pu mai la lakou ma na ano apau, e hiki ai e hookoia na manao o ke kanawai.

            Mahope ua laweia mai kekahi mau hihia imua o ka aha, malalo o ua kanawai nei, e ka aoao o na limahana, ua ikeia kekahi mau hana hookaumaha a na hakuhana, a o ka hopena, ua haawi aku la ka aha i ka olelo hooholo e kokua ana i ke koi a ka aoao o na limahana, a aole no hou i hoohalahala ka aoao o na hakuhana i ua olelo hooholo nei; a he lehulehu o na hihia o ia ano i hiki ae imua o ka aha mai ka aoao mai o na limahana.

            Ua ire pu ia no hoi iloko o ekolu makahiki mamua aku o ka hooholoia ana o ua kanawai nei, ua hoao mau ae @ limahana e hoopauia kekahi mau hana hoopilikia a na hakuhana ia lakou, aka, aole i ko ia mau hoao ana, ahiki wale i ka anawa i hooholoia mai nei keia ano kanawai.

            I ka wa i hookolokoloia mai nei kekahi hihia e pili ana i na alanuihao, ua hoikeia mai e na hoike i hiki mai, ua kauoha ka Presidena o na limahana i na limahana e haalele i ka haua no na manawa lehulehu, aole i hoikeia aku na limahana i na kumu kupono o ko lakou no na malama ekolu, oiai nae he uuku loa kahi dala i haawiia aku ia lakou mai ka hui limahana aku no ka malama ana i ko lakou mau ohana.

            Ma na mea i keia, iloko o ia manawa, ua poho lakou mamuli o na ukuhana, in a aole lakou i haalele i ka lakou mau hana iho, i ka h@ina nui o $800,000; a eia nae ia manawa hookahi, o ke kumu mai o kela hoopaapaa ana, he elua tausani dala wale no ka waiwaiio; a mamuli hoi o ka hookolokoloia ana o kela hihia, ua ike e hoomaopopoia o ke kumu oiaio maoli o ia haalele ana o na limahana i ka lakou mau hana, mamuli no ia o ke kauoha a ka presidena o na limahana maia apana, i mea e hoohoia ai kona mau manao lili pilikino, i na lunanui o ka hui e on a ana i ua oi hana nei.

            O ka mea i ikeia mahope mai nei o ka hooholoio ana o kela kanawai, o na hoopaapaa apau mawaena o na haku ame na limahana, ua laweia imua o ka aha, a ua hooholoia mai me ke ku e ole o na aoao elua, iloko o ka manawa pokole, ame ka nui hewahewa ole hoi o na lilo no na loio ame na hoike.

            Nolaila, i keia manawa, ke ikeia nei iloko o kela Mokuaina o Kansas, aole he mau haalele hana ana, a aole hoi he hoao ana o ma haku hana e paniku i ka lakou mau hana ano nui; a mamuli no hoi o keia kanawai, ke ikeia aku nei, ke hoao nei na hakuhana ame na limahana e kuka pu no ka holomua o na hana ano nui iloko o ia moukaina.

            Ke manaoio ia nei no hoi, o ka hopena maoli e hiki mai ana mamuli o na hookeleia  ana aku o keia kanawai, e haawi aku ana ia i na kokua nui ana ma ka aoao o na haku hana; a e ku ana hoi ka aha e nana ae, i ole e hoopilikiaia ka aoao nawaliwali e ka aoao ikaika; e ia manawa hookahi no hoi e kiai ana ka aha i na pono o ka lehulehu.

            O ka mea i ikeia ma na ano hakaka apau, ua hooholo mai na aha kaukana wai mau kanawai, e pili ana ia mai hakaka ana; aka, o ke hekaka ana ma waen@ o na haku ame na @@@hana, mamuli o na ukuhana, aol@ @@@ mau kana.

            O ka manao maoli o keia a@o, kanawai i hooholoia no ia mau @iea wai, o ia no, i mea hoopalekana ai i na limahana mai ka lakou mau hana iho a aole hoi no ka manao ana e hoolo aku ia lakou i ke kuleana e haalele aku i na hana a lakou o lawelawe ana.

            I ka wa e noho peresidena ana o John adams ua hoolaha ae oia i kokahi olelo kaulana, e olelo ana, o ke kumu i kukuluia ai i aupuni, o ia no, i loa@ ke @aulike; a o ia no hoi na kumu alakai kupono no na kanaka apau; a nolaola, aole he kumu kupono e hiki ole ai na hoopaapaa mawaena o na hakuhana ame na limahana, e hiki ole ai e hooponoponoia a nialalo o na kanawai kaulike.

            Ina hoi o na kumu alakai maikai, aole e hoopiliia aku i na hana hooholomua iloko o Amerika Huipuia, alaila, e lilo ana ia i mau kumu hooholo hope i na hana hooholomua iloko o ko lakou aina akea.

            He amu kanawai ano like no me ia i hooholoia ma Kaneda ame Auseteralin, aka nae, aia no he mau hemahema lehulehu iloko o ia mau kanawai, aka na hoopania ae ia mau hemahema ma ke kanawai i hooholoia iloko o ka Mokaaina o Kansas.

            O keia ae la na ano nui o kela kanawai o hooholoia iolo o ka Mokuaina o Kansas, a he kanawai kupono hoi e hooholoia ma Hawaii nei, aka nae, he hana luhi no ka haua ana i na kanawai o ia ano, no ka niea, in a e kohoia mai ana na kanaka, ua ake wake no e koaa ia lakou na mahaloia ana, no ko lakou ku e ana ae i na mea maikai, i laweia mai iloko o ka ahaolelo, me ka nani pono ole iho i na me maikai iloko o ke kanawai, alaila, o ka luhi o ka hana ana i ua kanawai la, e lilo ana i mea ole.

 

NOIIA KE KIAAINA STEPHENS O PAA IA McBRIDE.

            Ma ka auwina la poalua nei i keiekalapu aku ai ke kiaaina Mccarthy i ke kiaaina Stephens o Kaleponi, e moi aku ana iaia e hoohana aku i kona ma na i mea e paaia aku ai o C. C. McBride, he loio i makemakeia e hoihoi mai i Honolulu nei no kekahi kumuhoopii e ku e ana iaia no kona hoao ana e ki pe i kekahi kiure, a he palapala hopu he hoea aku ana imua on a no ko McBride hopu ia.

            Mamuli o ke noi ana ae a ka Loio Kalana Heen i hoouna aku ai ke Kiaaina McCarthy i kela kelekalpa, a ua ioaa ae ia Mr. Heen he hoie ma ke kelekalapa mai ka Makai Nui mai o Kapalakiko e e hoakaka ana o McBride i paaia ai malaila, no hookomo ae la i kekahi hoopii no kekahi palapala hookuu kino.

            Ina no ka haawiia ae o kekahi pa'a pala hookuu kino ia McBride, he hana hiki loa i ke Kiaaina o Kaleponi ke hoopuka ae i kekahi kauoha no ka honuia o McBrinde a e paaia oia malaila ahiki i ka hoea ana aku o ka makai i hoounaia aku me ka palapala hopu no ua o McBride, a pela hoi me ka palapala e kauohe ana no ka hoihoi hou ana mai ia McBride.