Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 25, 25 June 1920 — Page 1
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KE KUOKOA, HONOLULU IANUARI 26, 1867
Malie iki iho la, aka, ua lohe mai kahi elemakule i koʻu namunamu ana. Ku-e mai la nae kela iaʻu me ka pane ana, "O ko Maria mahele pule keia." Ia wa no, namunamu hou wau. "E Maria, i wahi keko kaiki kaʻu, e hookuu mai oe." Noonoo hou wau, ua hewa kaʻu namunamu ana, oiai aohe aʻu kaula apuupuu ma ka lima e like me ka lakou la. O kuu wehe ae la no ia i kou wahi kaula wati, a o kaʻu kaula apuupuu ia e paa ia ma ka lima, a nohe aku la no wau i ka namunamu ana. Hana mai iakou la, pahee launa ole, aka, ke noke nei no hoi wau. "Keko, keko, keko." Ike au i ka hapai ana ae o kahi elemakule i kana kaula apuupuu a pili i ka pepeiao, o koʻu hapai ne la no hoi ia i kaʻu kaula apuupuu. (kaula wati) a hoopili ae la au ma kuu pepeiao, a hoomaha iki iho la i ka namunamu ana. I hoolohe iho auanei kuu hana, e kahea ana no kuu wahi wati, "Ke-ko, ke-ko, ke-ko." Manao iho la wau, e loaa io ana kaʻu wahi keko keiki: oiai ua kokua pu mai kaʻu wahi wati i ke noi ana i keko. I kuu wa e hoolono ana i ke kahena kuu wahi wati, lohe aku la wau i ka boopuka ana ae ne a kahi elemakule i ke Keikihipa i kau ia ia ma ke ken. I lawa no a puka ka hua hipa ia ia la, o koʻu noke hou aku la no ia i ka namunamu:
"O kaʻu no ke keko,
Keko, keko, keko.
Na ia nei ka hipa.
Keko, keko, keko keiki."
O i noke wale au i ke noi i ke keko--a, aohe ua hoi a loaa iki; hele mai la oʻu niau wahi kuli a maeele, i ka ua mea o ka loihi o ko kukuli ana. Hooluno aku la au, aohe nui loa o k hamumu, a manao ae la au, ua loaa paha ka lakou i pau ni ko lakou namunamu ana; aka, noke no nae au i ka namunamu, a no ha pau loa o loko i ka noho mahe, o koʻu noho malie no ia. Kue aku la wau i kahi elemakule me ka pane aku. "Loaa ole hoi ka kaua." Kuhi paha kela e olelo aku ana wau, "e hoi kaua;" o ko i ala kue mai la no ia, me ka pane hoohuhu mai, "inamuli." Manao hoi au i ka i ala olelo ana mai mamuli , aia la a pau ka pule haawiia mai, ke olioli wale la au, eia ka auanei aohe. () kuu hawanawana pinepine aku ia i ua wahi elemakule nei, huhu launa ole kela. Olelo iho la wau, "Ina e hookuu ia mai kuu wahi keko, ike oe i ko hoomakaʻukaʻu ia e aʻu." Aohe no hoi i liuliu iho, o ka pau no ia o ka pule, a puka aku la makou. Miki e aku la no wau i ke pa wai holoi, o lep e aunei. Hele mai la kekahi a holoi i na lima, a holoi hoi kekahi i kona lae, e papalua ae ana au i oʻu mau lima a elua, a holoi maoli ao i koʻu mau maka. Nana aku i ka huhu o kanaka, e holo
There are reports of a threatened rupture between Greece and Turkey.
Rome. December 16—The relations between Victor Emanuel and the Pope are becoming more amicable and satisfactory.
Malta. December 17—Advices from Russia state that the Car is determined to grant concessions to Poland, and that they will be arranged by a Commission, over which he will preside in person.
Ka Luna Hooponopono - - L.H. Kulika
Na Hope Luna Hooponopono, J. Kua. J. Kawainui
Oe Haku Manao No Ke Kuokoa.
C.J. Laiana (Lyons.) S.M. Kamakau,
Rev. M. Kauaea, Rev. C. B. Anelu (Andrews.)
G.W. Kahuna (Oniula.) D. Malo, (Lokoino.)
Rev. L. Laiana (Lyons)
Na Nupepa Nuokoa.
Honolulu, Januari 26, 1867
Ka Hana a ke Akua.
I keia hooaka ana oka makahiki hou, hookahi mea e ikaika ai ka manaolaua oa ka poe e makemake nei e hiki mai ka pono nui ma ka honua nei, oia hoi ka pono a ka Akua. Hoko a ka makihiki i hala na lohe pine pine na e huli nui ana na kanaka ma na wehi henui wale o Amerika Huipoia, e nana a e noonoo ma ko lakou ono uhane. O ka haiolelo ana o kekahi hai ule hele kaapuni o E.P. Hamona kona oa, na lilo ia I mea e hoomaka ai na poi opiopio he nui wale a hoomaka I ak ahana a ke Akua.
Ma Kapalikiao no houi kela kulanakauhale hooaakiki ma na mea hewa, no ka mea, nole he poe hele halawai a imi pono ka nui o o Kaleponia, maliali ua piha na iulawaialuahi he nui wale e lohe I ka haiolelo noa o kakahi haiula o A. . Earle. Ua hki ia makou ke hauoli no keia wehewaheia aua o na maka o na kanaka o na aina, a ike lakou he pono kekalu I oi aku mamua o ka pono o ke gul a me ka waiwai I imi ia ma ka honua nei.
Ma Emelani, u aloha makou ua lilo kekahi mau alii oiopio I mau kahuna-pule, me he la ua ike laoka he hana oiaio keia, a he mana I oi mamua o ka mana alii keia ana o ka alakai ana i na hoaana ia Iesu ke alii nui. A I ka hookumu ana o na hana o ka hebedoma pule mai ke Sabati mua aku o Ianuari, A ma ka ae like ana o na ekalesia ma ka honua holookou, a komo like ‘aua iloko o keia pule hui, malaila kekahi hoailona o ka hele ana imua o ka pono.
A ma ko kakou aina no, ke lohe mai nei makou aia ma Molokai, a aia ma Lahaina kekahi alahou ana. Ua minamina makou I ka oolea o ke ino o Molokai mamua iho nei. Ke lohe ia nei he kamaka pono e hele kaapuni ana e kukulu hulawai a hoala I na kamaka. Ma Honolulu nei, na malama pono ia na oihana o ka bebedona puli I kela la I keia la e na ekalesia Hawaii a ne uq ekalesia haole. A eia ka makou nuhou I houli ai I keia pule, no ka piha pono o na halawai o ia pule ma Kaukeano ua hooholo like ia a ka pie e hele halawai ana e hoomau ia mau halawai I kela a me keia ahiahi o kekahi pule hou. Ma na mau halawai hope mai ua piha loa ka hale, a ke lana nei ko makou manao I ka hai ana, ua iho io mai ka Uhane Honolele iwaea o ka aha haole e halawai mau ana. Ua ui ka poe opiopio a me ka poe I oo no hoi I noi mai I na hoahanau e pule no lakou I ulakai ia lakou io Isu la, me ka hai’ua mai ua makaukau lakou e hoomaka I na hana e pilo ana I ka ke Akua. I ka olelo ia ana akahi no a ike ia ma Honolulu nei keia ana ikaika o na hana pono iwaena o na haole.
Auhea oukou e ka poe e manao ana he mea oiaio ke aupuni o ka Akua iwaena o na kanaka, ioa e hookokoke aku oukou I ke Akua me ka noi ana iaia e launa mai, e hoeneu mai, e haawi mai I ka manao mihi I na hewa nui I laha nui ai ma ko kaou pae aina, aohe e ole knoa lohe mai. Ua kaumalha ka manao o ka poe I aloha io I ka Akua a I aloha I na kanaki I ka ike ana I ka lilo I na mea hoopoino o ka hapanui o na kanaka, aia mahea iwaen o kakou nei, kahi I oe ai o ka noho hewa ana o na kane a me na wahine, o ka inu mama ana, a ahe na mea e pili ana. Aohe mna o na kanawai o ka aina e hoopau I keia mau mea. Ua komo pun a alakai o ka lahui, na mea hanohano, na haole waiwai I kekahi Manawa aloko o na hana hewa imua o ie Akua. Ina e pule io kakou I ke Akua e haawi mai I ka manao mihi, a I ka manao imi I ka pono o Iesu aohe ole ka lunalele ia ana o keia mau hewa, a me ka hula nui o na kanaka e imi I na pono aina. O ka mea oiaio hookahi no keia e alakai ana I ke kanaka e haalele I ka mama I ka oiuana, I ka hula, I kela hewa keia hewa a ke kanawai o ka aina I hiki ole ke hoopau. Nolaila e ka poe e aloha ana ia na uhane o ko Hawaii nei, a I *** hoi ka manao aloha ia Iesu, e hele mai imua o ka Akua Nui, a imua o ka kalhaia aloha, a e noi iaia e haawi mai I ka alikai aua a me ka mana o kona Huane Heolele.
NU HOU KUAHO.
O ka nu hoi o Amerika a me Europa a hiki I ka la o o Ianuari, oia ka I hiki mai io makou nei.
O Kolorado.
Ua pilo ka holo ana o keia moku hoohoka I na nu hou kuwaho, oiai aia aku la I Manuka kona ala hele moana, aole I launa iki mai ia nei. Ua haalele no ia moku ia Kupalakiko ia k a la 1 o Ianuari e like me ka mea I oleloia, me na ohua he 200 a keu, a ua kau ololei aku kona ihu I Iaana, me ke kaa ana o kona mau huila hoohaalulu ma na kai huihiu oka Poai Olu. Aole no I ae mai ka Ahaolele Nui o Ameika e hoonele ia Honolulu, na lakou no ka hahai ana mamua o ko lakou manao iho.
Mamua o ka holo ana, he ahaaina nui ka I hoomakaukauia e na kalepa Amerika a me na kalea Pake o Pakalakiko. Ua 800 paha ka poe I akoakoa e hoohaouoli no kei a hookumu ana I Laina mokuahi holo I keia.
Make o Kalota.
I ka la 14 o Dekemaba, ake o Kalota ka Emepera wahine o Mekiko, ka wahine hoi a Makemiliann, ma ko laua Hale Alii ma Europa, kokoke I Venema. Aloha ino ua wahina la. I ake maoli no I ka hoohokaia e Haoliona a me ka Pope no ke Aupuni o Mekiko. He wahine maikai loa keia, he kaikaina ma ka hanauna no ka Moi Wahine o Enelani, o Vidotria. HE wahine I manao mui ia iwaena o na’lii o Europa, no kona ano oluolu a hanohano, a naauno no hoi, a me ka maikai o kona mau helehelena, Eia ua mae wale ka pua alii. I ka makana ino o ka kaumaha a me ka piliku mai ka hopu hewa ana I ka noho alii o Mekiko e Makemiliana.
Ua hoaono ke Aupuni o Amerika Huioia I na elele o ka Aupuni Makaainana o Mekoko, malalo o Huare (Juarez). Ua hele I Mekiko o Kenela Keimana e hooponopono no na hana like o na aupuni elua, a ua hoi mai.
Heihei Moku.
Ua hiki aku na moku heihei ekolu I Enelani mai Amerika aku. Ua eo ia Henerieta, ka moku o kekahi Luna Hoopuka Nupepa ma Nu Ioka, (James Gordo Bennett). O ka oi loa keia o ka holo o na moku maoli mahu ole. He 13 la a me na hoa 22 wale no ka loui o ka holo ana. O na moku I holo pu ai, he 14 la a oi aku ko laua holo ana. Ua hokipa naniia na’lii moku ma Enelani.
E hoomaka ia ana ka Ahaolelo Beritania Nui ia ka la 5 o Feberuari. E hele kino mai ana ka Moi QWahine e wehe I ka Ahaolelo.
Farani a me Korea.
Ma Korea, oia ka aina ma ka Hikina Akau o Kina, ua pepehi mainoino ia kekahi mau kumu Farani. Ua hoouka kaua hoopai o Farini maluna o ko laila poe. Eia nae ua ikaiki loa ka ko lakou mau pakaua, a ke pale ia mai nei n koa Farani.
Turete.
I ka nana’ku e makaukau ana ko Hlene e kokoa mai Tureke aku, me ke kokua mai o Rusia. O Tureke aku, me ka kokua mai o Rusia. O Tureke ka elemakle omaimai o Europa, a ke ninau nui nein a mana nui (Great Powers) o Europa, pehea ka kanaka mai o kakou. Pehea o Turke? Oia ka ninau nui o keia wa.
Ua hiki mai ka makani ino loa ma Kapalakiko I ka la 18 o Dekemaba. Lele liilii na mea papai hale I hana kapuluia, a pepe na moku I ka hookui huikau ana.
Ua pau I ka ahi kekahi moku kaua I pale hao ia ma Piledelepia. He moku no I kaulana I ka wa kaua huliamahi O New Ironsides noao hao ka inoa. Hookahi miliona dala ke poho.
Mai Nu Ioka mai.
Havy Yard, New York, Dec. 12, 1866. E ka Nupepe Kuokoa e; Aloha oi:---
O wau no o Peter Kelekai ka mea o hooili aku I kekahi wahi manaolana no ke Alii wahine o ko Hawaii pae aina. He manao lana ko’u e hai aku imua o na keiki o ka aina, a me na kaikamahine iloko o ka Aupuni Hawaii.
E ka Nupepa Kuokoa e, ua ahonui oe, a me ka lokomaikai, aole oe I huna I ka mea o na kaikamahine o ka aina e houoli ai. Ua oluolu oe a me kae ahonui, ua lawe me ka manaolana, a hoiki aku imua o na ‘lii, a me ka poe hanohano e noho ana malalo o ka malu o ka Moi Kamehameha V. I ko’u manaolana no ke Aliiwahine Ema, ka mea I mahalo ia e ko na aina e. Eia kekahi, ua hauli nui au no na haipule, a me na kiai o Iesu ko kakou Haku e ola ai. No ka ikaika o ko lakou manaolana iloko o ka Ekalesia o Iesu. Ua kuhihewa a nui o na Kakolika I ka olelo kauoha a Iesu I kana mau haumana. Penei ‘e ai oukou I ko’u kino, ‘oiu hoi ka palena ana I wawahi ai, a haawi aku la I kana mau kauwa e ai, a e inu I ka waina, no ka maea, o kona koko no ia. A no keia, olelonoa a Kesu, ua kuhihewa na haipule Kakolika, ok kea no o ke kauoha ana I hai aku ai I kana mau haumanu. Penei ia, E manaoio. E noho haipule. I noho hoohaahaa. E aloha aku I na enemi, a me kou hoalauna I pilo ia oe iho. I hookipa I na malihini, e hanai I ka poe I make wai a me ka polloi. E hoouhi aku I ka poe ilihune. E kokua I ka mea I nawliwali, “e aloha aku kekahi I kahi, e like me oe ia oe iho, a e hoonani I ka Akua ka Makua ma o Iesu Christo la ko kakou Haku e ola’i.”
No ia mea, e na makamaka, ka mea I hana I ke ia mau oihana ma keia ao, oia ka I ai k ke kino o ko kakou Haku, a I inu hoi I kona koko. No ke Kauohahou I ka hoomanao ana iaia ma keia mau oihana. O wau no me ka mahalo.
Peter Kelekai.
U.S. Steamer “Don” Navy Yard, N.Y.
NU HOU KLOKO.
Honolulu
Ah aina – Iloko ao lahi la I haia aku nei o keia pule ua malama ae o Waila o Kualoa Oahu. I aha aiana no ka la hanau o hana keiki me ka hana ia o kekahi mau hana lealeama ia ia.
Ua Hoonee Ia.—Iloko o kahi la o kela pule aka nei. Ua ike aku makou ua hoonee ia aku ka hale o ka Mea Hanohano. K. Keelikolani e ku nei ma Ewa o ka alanui e pii ai Kehehuoa. Mmahope ae o kahi I ku mua ai.
Kahunapole Hou—Ua hiki hou mai ma Honolulu nei he kahunapaule no ka Ekalesia I Hooponopono hou ia o Honlulu nei, I keia mau la aku nei. A ua lawe pu mai no hoi ia he mau kumu kula no ia aoao. E hoomaka ana paha laua I ka hena me ka malihini.
Halawai Hou No I Keia Pule—Ke hoomau ne no ka luakini o Kaumakaili I ka haipule hou e like me ka pule elua I kaa hope aenei. I ko makou komo ana aku, ua ma u loa no na kanaka e akoakoa ana, a e hoolohe ana I ka haiolele a Batimea elua, oia hoi o Kapohaku.
Anoano Pulupulu__Ma kahi la o keia mau pule I hala ae nei, ua lawe ia aku mauka o Kapunahou na anoano pulupulu o kahi wili pulupulu o H. M. ini, I mea e hoomomona ai I ka aina. He 6 kaa pipi I piha I na anoano ma ka lawe ana iuka. Makena no hoi ua anoano.
Pili Kino –Aia aku nei ma ka lepo ula o Ewa Ka Mea Hanohano Iona Kaena kahi I hooluolu ai I kaie wa a ka mai e hoopipili nei ia ia. Ke lana nei ka manao e oluolu ae kona o nawaliwali, a e lilo ae I kona ula a hele pu mai ma ke kaona nei me kaua kama.
Ka Nupepe Haole Aupni—Ua puka mai keia nupepa ma Honolulu nei mai loko mai o ka hale ai aupuni I ka Poakolu iho nei. Ua hooko io ia ka hoololi aoa no ka ia e hoopuka ai ia nupepa. O ka helu mua keia o ka buke III oia nupepa. E mau aku ana paha ka hoopuka ia ana oia nupepe I kela Poakolu keia Paokolu, pela ka lono wale.
Mau Hoailona Alanui—Ua ike makou ua kau hou ia na inoa o na alanui ma na kappa alanui a ma na huina hoi o na alanui kahiko o Honolulu nei, I mea e Akaka ai na ino a o na alanui pakahi o ke kaona nei, a I hoaa ole hoi na malihini kipa mai. Ua kupono loa ia manao ana a ke mahalo nei makou.
Makena Ua Anae.—Iloko o keia mau la ua lohe mai makou mai kekahi poe mai, I nui loa ka ka anae no ka lapaau ia e kekahi kahuna. I ka makou lohe ana I keia mea, I iho la makou, he keu keia a ka hana wahahee a koe aku, oini aole ia mea, he mea hiki I ke kanaka ke hoonui ae I na ia maloko o ka wai, aia wale no ia I ka Akua, ka mea nana I hana I na mea a pau.
Hoikeiki Kii Ma Kehehuna—Ma ke ahiahi Poalima o ka pule I hala aku nei, ua hoikeike ia maloko o ka Hale Kula o Kehehuna na kii o kela a me keia ano, a ua ano lealea a hoihoi na kamalii o ia kula I ka ike ana I na hana akamai a ka lakou kumu,. Elua hoikeike ana ia po, he okoa ko na keiki a he okoa ko na poe nui. Ua piha pono ka fumi I ka poe makakai, a no ke komo wala paha hoi kekahi me ka uku ole.
He Hoopii Imua o Ka Aha Kiekie—Ua waiho mai o Emmes he palapala hoopii imua o keia Aha, e noi ana, e ae ia aku ka moku Kilauea, e holoholo mau ma ko kakou nei mau kapakai, me ka kali ole ia ka hoopaapaa no ka komo ana o ko Walker, Allen & Co. ma hapa iloko o keia Kilauea. Aohe makou I lohe mai I ka ae ia a me ka ole. E kudala ia ana ua Kilauea nei I deia Ponono, a ua manao ia e holo ia ka Poakahi ke lilo I kekahi mea e ae.
He Ahana No Ke Kapena Ulio—I ka la 16 aku nei o Ianuari, I ka wa a ka manuwa Beritania Clio e ku ana ma ke awa nei, aia hoi, ua haawi ae ka moiwahine kanemake Emma Kaleleonalani, he ahaaina n ka hanohano o ke kapena o kela manuwa a me kona mau poe alii, na hoohoi o ka au ana aku nei I na ale kuehu o ka Pakipika nei. Ua haawi ia keia ahanini ma ka uka mulu koa o Hapaiakamalama.
Haukawewe Lua I Ke Luluamoe—Ia makou e hoonanea ana ma kahi luana o ka home, I ke ahiahi Poaono aku nei I hala aia hoi ua hikilele a puiwa I ka lohe ana aku I na leo kani o na lala o ka Papa Himeni o Kawaihao “e uwalo mai ana I ke aumoe” ma kahi o Kapena D.C. Waterman ma Huehue. I ka hoolono aku, ua hele wale a ku no I ka ii I ka mea o ka “kani honehone I ka poli o ka hoa.” Hoomanoa ae la makou I ko lakou mau mele mua ana I na po e ku ana ka Vanabila a me ka Manuwa Perusia.
Haole Halalele Wahine—O kekahi o na ili keokeo, he kanaka mai ka anaia naauao mai, ua haalele iho nei I kana wahine mare a me ku laua mau keiki I ke one o Kakuihewa nei, a ua puhalahio aku la kela I kona aina I hele mai ai, me ka haalele iho I kana wahine a me ke keiki e noho ma ka aina malihini. Aloha ino ka hoa pilo o ka wahine a o ka hua hoi I ulu mai, eia la ken oho malihini mai nei. O ke kane hoi, ua haalele ino mai, a “ua lawe aku o Mareka ika hoa la lilo, keau la I ka moana.” I nui kea ho e na malihini, ma o I ala la o luna ka hooikaika o keia mau la.
Palapala Liilii—Ua pai hou ia iho nei e ka Papa Hawaii na palapala liilii hou, no ka malama ana I na holoholona.
Helunaau—Ua hai ia mai makou e ke Kakauoleio o ka Papa Hoonaauao, ua hiki mai nein a Heluanau mai Amerika mau ua luna mai nei o ka moku Ethan Allen.
Ke Ao Hou Nei—Ke hoomaka hou nei ke no kula Himeni ma Kamoiliili nei I keia mau la. I ka’u kiei wale ana aku, ua pau ae na keiki oiaila ma ua Kula la. Ua pono no hoi ia, ok aholo wale no hoi ka hewa o na Kumu, aohe hoi I niho ia aku ke kuleio aku la ia I Honolulu.
Ke Kiaaina O Oahu—Ma ke ahiahi o ka Poakahi iho nei, ua naue aku Ka mea hanoano J. O. Dominis maluna o ka lio, a mia paha ken oho mai la I Nanakuli ma aku o Wainae. A ma ka Poakolu kona hoi ana mai.
Ka Lunakanawai Kaapuno o Oahu—I ke ahiahi o ka Poakahi iho nei, ua holo kaapni aku Ka mea Hanohano W. P. Kamakau I ka mokupuni o Oahu nei I holo aku nei paha oia e hooko I kana hana nui he heokolokolo.
Ke Kialua Hanienaea—Ua kuai ia iho nei ke kialua Nahieaea I kela nau la aka nei, a ua lilo aku I ka Hui o C. A Williams ma o ko kakou nei kaona, no na dala $155. No ka moi keia moku mamua a no ka pau ana o ka holonolo ana, nolaila, ua hoolilo ia oia I moku holoholo a lawa uhana mawaena o Honolulu nei a me Hilo. Ka loihi iho nei ma ke awa, e kali ana no ke kuai ia ana, akahi uo a lilo.
He Aha Aina Na Ke Kuhina O Ko Na Aina E—Ma ke ahiahi Ponono aku nei I hala, ua haawi ae ka His Ex. C. De Varigny, kuina o ko na Aina e he wahi paina ma koea home noho mau ma Nuuana. I hawwi ia ua ahaaina la no ka hookipa hanohano ana mai I ke Komisina a Kanikela nui o ke Aupuni o ke Lii wahine, oia hoi o James H. Wodehouse, Esq. Malaila na kuhina e noho nei ke kiaaina Oahu a me kekahi poem aka hanohano e iho. Ua komo main a hoi ma ia ahaaina hookahi Ka Moi Kamehameha, Aliiolani Kapuaiwa.
No Emalaina Moku—Ma ka Peokahi I hala ae nei ua ike aku makou, I ka hae o Emalaina e welo mai ana, no ka manao o ke kaena e holo ia ahiahi; aka hoi, I ka hele ana o ke kapena ma kekahi mau hale kuai o ke kaona nei, kuia mai la oia me ke kailamuku, aole oe e holo I keia ahiahi, oiai ua hoopii’a oe, nolaila he pono o eke kali a paa ka hookolokolo, no ka mea I na oe e holo, alaila o ka hoopai wale ia no ia ou I na dala he $500.00. O na ohua I kau iluna o ka moku pau nui I ka hoi I kauhale.
Nunui Hoi Na Imu Ki—He wahi kaaka main a Pali Koolau mai o Wamanalo I ka Poakahi iho nei, kipa mai ana ma ko makou keena, o ko makou meomeo no hoi o ka puni mea hou, ninau koko aku la no. “E aha ana ko oukou poe o na pali hauliuli? Eia ka I ala pane.” E honimu ke ana, haalele aku la au ke eli la na ke a ka lua ai I umu.” Akaaka iho la makou a nu wale iho la no, me ka olelo ae, ianei ka na lio pai e hele mai ai I ked ala, waiho ka we I kauhale. U hoi, o Koolau ka oi.
He Wahi Keiki Ua Eha—I ke ahiahi o ka Poalua iho nei, I kekahi wahi keiki uuku e ku ana ma ke alanui Nuuanu, mawaho iho o ka Roiala Hotele; aia hoi, holo mai la kekahi haole e ike I ka hale pau ahi, aka kuia iho la oia I ua wahi keiki nei, a hina iho la laua ilalo. I ka hapaiia ana ae o ua wahi keiki nei, aia hoiua Maui kona uha hema. Ua lawe koke ia I ka hale o Kauka Makihine, a mahope iho, lawe ia ia ka Halemai Moi Wahine. A e ola koke ana no paha iloko o na hebedoma ekolu, wahi a ke Kauka. O Henere Kaia kona inoa, nona hoi na makahiki eono a oi ae.
Ka Mokualli Colorado—Nani ka pihoi hoi a me ke ake nui o na manao o ko ke kaona nei poe, e ake o ka ike aku I ka mokuihi Colorado. Ua helu ia kona mau la e ku mai ai, aka I ke ku ana mai nei o kekahi moku Lawe Leta, Mawaena o kakiu nei a me Kapalakiko, oia hoi ke D.C. Murray, aia hoi, hai ia mai ana ka lono, ua holo pololei ae no ua mokuahi la ma ke ala e hiki aku ai I Kina, a ua hoonele ia mai la no kakou, a o kahi moku pea no ka na maka e kau aku ai, aohe hoi o na elele a ka mahu. Ua hoolaha pinepine makou mamua iho nei, e ku mai ana keia mokuahi ma Honolulu nei, eia ka uanei ma o ae ka uwahi ho makole mai ko-onei. Ua pau loa ne la hoi.
Piha Pono Lua Ka Hoi—I kela Sabati aku nei I hala, ua haawi ia he halawai po maloko o kahi keena uuku o Kawaiahao ma o, o ka hora 7 1-2 ka Manawa I hoomaka ni ka hana. O Rev. L. H. Kulika ke khunapule o ia po; a mahope o ka pau ana o kana kamailio, ua kahea o Ioane Makani, he keii Ilikini keia mai Kaleponi mai a noho loihi ma Hawaii nei me kona mau makua hanai. Ua hookomo ia oia I ka kula hanai ma Hilo, a hala he mau makahiki ua hoihoi ia mai e ao I ke kula kahunapule a Rev. W. . Alekanedero ma Wailuku Maui. I kona ku ana mai a wehewehe mai I kona manao hoolana no kono manao e hoi e ao aku I kona lahui Ilikini, ua mahalo loa ia. E kokua ana ka Papa Hawaii ia ia no kona hoi ana aku e ao I na kanaka ponoi o kona lahui. E hoi ana oia I Hawaii e ike I kona mao makua hanai I Hawaii a hoi mai I Honolulu nei, a mai anei aku I Sakarameto Kaleponi.