Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 24, 18 June 1920 — Page 4
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO. HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA PALIMA APAU.
POALIMA…IUNE 18, 1920
AHEWAIA KE KULA
AʻO KUMU TERITORE
@ na ninau ano nui iloko o keia mau la @ nei. o ia ka hoiki a ke komisina noii @, o ka waiho ana ae imua o ke komi@naauao o Hawaii nei, e ahewa ana i ke @ ame ke ano e a'oia nei maloko o ke kula @ kumu teritore, he puupuu ikaika hoi i ku'iia @ Mr. Edger Wood, ke kumupoo o ke kula, @ mea i noho loihi no na makahiki he iwakaluakumaha ae nei i hala.
@ kekahi mau makahiki ae nei i hala, ua hoo@ia ke kulana maikai ole o ka hooneeia ana @ihana hoonaauao ma Hawaii nei, no keia @ i hookomoia aku ai he mau hooponopono @ ana, ma ke kau aku nei o ko kakou aha@ kuloko i hala, e kauoha ana e huli pona ia @ an@ o na mea e a'oia nei maloko o ko kakou mau kula aupuni. a o ka hopena i ikeia, o ia no ka @ a ke komisina tederala i waiho ae ai imua ke komi-ina hoonaauao.
@ kela hoike nae e ahewa ana i ua loina e hoo@ nei maloko o ke kula a'o kumu teritore, he @kahaha i k manao, ke koho lokahi ana, o @ ke komisina hoonaauao, i akoakoa ae ma @wai a kela komisina, ma ka Poalua nei, e @u hou ia aku ke Kumupoo Edger, Wood ma @lana @ nae, ua haawiia aku ke kauoha i @kula nui, e waiho mai i kekahi mau loina @ua, e pono ai e hoohanaia maloko o ke kula @ i kulike ai me ua hoakaka maloko o ka @.
@iai@, i ka loaa ana o na kumu hoo@, i ka papa komisina noii federala, no ko @ mau kula aupuni ma Hawaii nei, ua ili aku @'i o kekahi ahewa ana maluna o ka oihana @ no ka mea he kuleana nui, a he mana @ kela oihana e hooponopono ai i na loina @ hoohanaia ai ko kakou mau kula maanei, @ loina hoi a na kumukula e hoohana aku ai.
@ a nemaia mai kekahi hana, a loaa hoi @ hoohalahala ana, mai ka poe' mawaho loa @, i lihi kuleana ole mai, i kekahi o na aoao ma @ ninau hoonaauao no Hawaii nei, pela wale no @iia ae ai na mea oiaio, a e loli ae ai ka hoo@ ana o ko kakou mau kula, ma na anuu oi @ ka pono me ka holomua.
O ka hoomauia ana aku la o Mr. Edger Wood ma ke poo o ke kula a'o kumu teritore, a hoopauia aku paha mai kela kulana aku, he mea uuku loa o ia no ka hookauia ae o ko kakou kula a'o kumu, @ela hoi na kula aupuni, ma ke kulana, e loaa ole @ he mau nema ana ma keia mua aku.
He mea maikai ka nemaia mai o ko kakou mau kula, maluna o na kumu oiaoi, elike me ia i ikeia @ ke kupono ole, no ka mea aole e hiki ia kakou ke ku mau i kahi hookahi i na manawa apau, aka elike me ka nee ana o ke au o ka manawa, pela @ no e pono ai e hoololiloli mau ia ae na loina @welawe iloko o ka oihana hoonaauao i kela ame @ manawa.
NA HAWAII MA NA HANA MAHIKO
Ke ikeia nei ka hele nui o na kanaka Hawaii i na hana o ka mahiko ma Oahu nei iloko o keia mau la, mamuli o ka maikai o ka ukuhana e ha@wiia nei e na mahiko, ka mea i ike ole ia mamua @ kakou no na kanaka Hawaii; a oiai ua auwe mau kekahi heluna nui o na Hawaii i ka nele hana, ma ua manawa ae nei i hala, aole makou i ike i ke@ mau kumu kupono, e huliamahi ole ai na lima@na Hawaii e noho nei me na hana maopopo ole, @ na hana o na mahiko.
O ka makou i hoeueu mau aku ai, a e hoeueu hou aku nei no hoi, o ia ka haalele ana iho o na Hawaii, i ka noho ana ma ke kulanakauhale nei, maloko o na rumi hoolimolimo haiki, ma na hale hoolimalima loloa ano huikau o ka noho ana, a @ aku e nohopaa ma na hale i hoomakaukaula e @ mahiko, me ka uku hoolimalima ole.
Ua loaa ka ike i na haku o na mahiko iloko o kela mau mahina a na Hawaii e hele nei i ka hana, @ akau na limahana kupono maoli, mamua o ua Kepani, ke loaa na manao makee iloko o lakou no ka hana : aole nae malaila ka keia pepa e hoeueu @ kakou, aka ma ka maikai o ka ukuhana, a @ ke emi mai o na hoolilo o ka noho ana.
@ko o keia wa pipii loa o ke kumukuai o ke kona, ke loaa nei i ka poe haahaa loa o ka uka, o @ua dala o ka mahina, ma kahi o ka hookahi @ dala a oi aku, no ka mahina hookahi, ma o @ uku manuahi la, me ke koe aku no o kekahi mahele o ko lakou ukuhana i ka mahiko, a kakou @ ae ai, me he mea la, ua waiho maoli ia aku @ mau dala maloko o ka banako, e ohi mai ai @ ka pau ana o ka makahiki wili ko, ma kahi @na haneri, ka mea i loaa ole i ka hapanui o na kanaka Hawaii, iloko o na makahiki, ma ko lakou @a ana.
Ua pono ka hele ana o na kane ame na wahine i na hana o na mahiko iloko o keia manawa; me ko lakou ukuia mai ma ka la, me na ukuhana nunui, @eaha nae ia mau dala mahuahua e loaa ana i na @mahana Hawaii, ke hoomau aku lakou i ka noho ana ma ke kulanakauhale nei, me ka nui o na hoo@ o ka noho ana, ame ka nui pu o na mea hoowalewale e hiki ole ai ke koe ia mau dala i loaa mai ia lakou.
No keia kumu, a no kekahi mau kumu kupono e ae he nui, ke paipai hou aku nei no keia pepa ia kakou na Hawaiic ua hoea mai ka wa e hookaakau@ ae ai ko kakou mau maka, a e koho iho e hoi e nohopaa ma na mahiko, aole no ka ohi wale ana mai no i na ukuhana nunui, i oi aku i na dala ekolu ame elua o ka le e loaa nei ia lakou, ma ke ano hana la, aka e papalua a e papakolu aku ana ia huina e loaa mai ana ia lakou, ke hoomanawanui i na hana a ko lakou mau haku.
Eia ke kau mai nei na maka o na haku mahiko i keia manawa maluna o oukou e na kanaka Hawaii, i mau limahana no na mahiko; o ka olohani a na Kepani i hoala ae ai iloko o na mahina aku nei i hala, ka mea nana i a'o mai ia lakou, e kauka'i aku maluna o na limahana ponoi o kai aina, nolaila ke kakali mai la na hana i oukou, o ka hopu aku ia mau hana, a e ohi i na ukuhana nunui o ka mahina; a o ka mea oi loa aku. e lilo pu kakou i poe kokua aku ma ka hooholomua ana i keia oihana hoowaiwai iloko nei o ka aina.
Ma na mea oiaoi i loaa mai i keia keena, he mau haneri dala ka i loaa i kekahi poe kanaka Hawaii no ka mahina, ka poe e nohopaa ana e hana no na mahiko : e loaa pu ana ia pomaikai i ka poe apau hoi ana ma na hale o na mahiko e noho ai; a ke a'o ikaika aku nei keia pepa. mai ike i ka loaa nui ana mai o ke dala, he mea ia e noke ai i ka uhauha, aole pela, aka e lilo ia mau dala mahuahua o ka mahina. i pohaku paepae, no ke kukule ana ae ia kakou iluna. ma ka hoomakualii ana, e loaa ai he noho kuonoono ana, a e pau ai ka noho uele ana o ke ano hoopiliwale.
Ua pomaikai maoli kakou o Hawaii nei i ka weheia ana ae o ka ipuka a hamama no kakou ohi mai ai i keia pomaikai nui, aohe hookunana wale ana iho, aohe kauka'i ana aku i koe, ano ka manawa, oiai keia pomaikai na laweia mai a kokoke i ke alo, o ka poe he mau hana ike ka lakou. maloko o na halewili. ma na paumawai, a ma na mea pili holoholona, a pili kaa paha ; a in a no aole he mau hana akamai, aka he mau kino ikaika nae, mai hoohemahema wale i keia manawa maikai i loaa ia kakou.
I ka manawa haahaa loa o ka uku o na limahana, he kumu paha ia e kanalua ai kekahi poe i ka hoi ana e noho hana ma na mahiko, e konoia ana lakou e imi aku i na hana nunui o ka uku ; i keia manawa nae, he hana hawawa loa, na na limahana Hawaii, me na uku haahaa, ke kunana wale ana aku, oiai na limahana o na lahui e ae, e hooikaika ana i ka hana, a e ohi mai ana i ka pomaikai i laweia mai a imua o ke alo.
KA MOHO PERESIDENA A NA REPUBALIKA
Maiwaena ae na moho lehulehu i waihoia aku iloko o ka ahaelele Repubalika o ka noho ana mai nei ma Kikako, i waeia ae ai o Senatoa Warren G. Harding, i moho peresidena na ka Aoao Repubalika. Oiai nae, aole me ka maalahi i loaa ai iaia ka waeia ana ae i moho peresidena, he hookahi mea a na Repubalika e haaheo ai, he kanuaka o Senatoa Harding, me na lima maemae, elike me kona moolelo, a ne Repubalika ame na Demokarata pu, e haawi ai i ka lakou koho ana nona.
Ua maopopo loa, mamuli o na hoike i loaa mai i Hawaii nei, ma o ka poe la i hoea aku no ke kapitala ma Wakinekona, aia iloko o na Demokarata ame na Repubalika. ka manao paa e hoololi i ke kulana hookele aupuni o Amerika i keia kau koho, in a o ka mea oiaio ia, alaila o ka moho peresidena a ka aoao Repubalika, ka mea hiki ke hooko aku ia makemake o ka lahui Amerika.
Ina nae no ke kohoia o Senatoa Warren G. Harding, i Peresidena no Amerika i keia kau, alaila ua pomaikai o Hawaii nei ma on a la, no ka mea mai kona waha ponoi mai, oiai oia i kipa mai ai no Hawaii nei. i hoike ae ai oia e kau mau aku o Hawaii nei i na manaolana maluna on a, ma ke ano he hoaloha oiaio oia no keia Teritore.
KA HOOPII UKUHANA A KA HUI KELEPONA
Ua hoike ae ka Hui Kelepona, no ka hooholo ana o kona papa hooko, e hoomahuahuaia ae ka ukuhana o kona mau limahana, o ka makou nae e ake aku nei e ike, o ia no ka hopena o na hana noii a ke komisina o na hana o ka lehulehu, in a ua hookahuaia kela manao hoomahuahua ukuhana, maluna o ke kulana pili dala o kela hui. me ka hookau ole mai i na haawe kaumaha maluna o ka poe lawe kelepona, ma ka uku ana aku i na auhau ko'iko'i i kela ame keia mahina.
Ke kuhikuhi mai nei ka hui kelepona, o ke kumu o kela hoopii ukuhana o kona mau limahana, mamuli mai no ia o ka hoohalike ana aku, me ka hana a ka hui kaaahi o Oahu nei, ame ka hui mokuahi holo piliaina, in a pela ka mea oiaio maoli, alaila he hana kohu ole, ka hoopii @ana ae i ka auhau o ke kelepona o ka mahina, o ka mea, aole i hoopii ae kela mau hui, i ka uku o na ohua, mai na uku e paa nei i keia manawa, aka maluna iho no o kona waihona pili dala, e lilo ole ai kela hoomahuahuaia ana ae o ka ukuhana o na limahana i mea e loaa ole ai ka puka i ka poe i kuleana i kela mau hui.
Ua hoopauia ko kakou pohihihi, mamuli o ke kaawale loa ana o ka Lunanui Benevedes o na paka ame na kahua paani, mai na kumu hoohalahala mai e ku-e ana iaia ; a inu ua hookahuaia kela hoohalahala, no ke ake ana e poholo aku kekahi mea okoa ae iloko o kona kamaa buki. alaila ua poho wale is mau hooikaika ana.
Ke oni mai nei na makua haole e ku kaokoa he kula aupuni no na keiki wale no a na makua e kamailio ana i ka olelo Beritania, aole anei keia he hana ma ka loina o ke kaha ili? He ninau keia e konoia ai ko kakou ahaolelo e nana mai me ke akahele!
Nuhou Kuloko
O na haawina e a 'oia ai ma na kula kiekie oia aku ana ke a 'oia ana maloko o ke Kula Kamehameha ma keia hoomaka hou ana aku a na kula.
Eia ke pii mahuahua nei ka heluua o na wahine e hele nei i na hana o na mahiko, no ka elua dala o ka la, peia no hoi na kane, no ka ekolu dala o ka la.
O ka hulahula ana me ka hoopili aku o ka papalina o ke kane i ko ka wahine ua hookapu loa ia maloko o ka Hokele Moana e ka lunahoohana nui o ia hokele.
Ma ka la aku la i nehinei ka malameia ana mai nei o na hana hoike o ke Kula o Lahainaluna, a he 19 mau keikikane i puka mai ia kula mai i keia makahiki.
He mau heihei lio kowaho o Kapiolani Paka ma ka auwina la o ka la apopo, a pela no hoi ma ka Poakahi, ka la 5 o Iulai ae nei, no ka malama ana i ka hoomanao Pokiulai.
Ma Hilo. Hawaii, e noho ai ka halawai makahiki a na hui malu Foresters, elike me ia i hooholoia ai, ma ka noho ana o ka aha in a keia kulanakauhale ma ka pule aku la i hala.
Ua hooholo ae nei na hale oihana nunui o keia kulanakaukale e pani i na puka o na halehana, ma ka hora eha o ka auwina la, aole hoi ma ka hora elima, e hoomaka ana ma keia Poakahi ae.
E alawa ae e na lala o na hui poola a elua i ka hoolaha e puka aku nei ma kekahi wahi o keia pepa, no ka hele ana i ka hoolewa o Sam Keawe, kekahi lala i komo iloko o kela mau ahahui, ma ka auwina la o keia Sabati iho.
Ma keia Poalua ae e hoea mai ai ka EleleKalanianaole me Senatoa John H. Wise ame kana wahine haole, maluna mai o ka mokuahi Matsonia, a e hooka'ulua iki aku ana o Senatoa Shingle no ka makaikai ana i ka ahaelele a na Demokarnta ma Kapalakiko.
No ka noho ana iloko o ka ahaelele wae peresidena a ua Demokarata ma Kapalakiko iloko ae nei o ka la 28 o keia mahina, i holo aku ai o Robert Ahuna, me kona mau hoa elele, ma ka Maui o ka Poalua iho nei.
Ekolu-hapalima o na kumukula o Maui i kakoo e hooloihiia aku na hora kula o ka la i hapalua hora, me ka nana ole i ka hoomahuahuaia ae o ka ukuhana, a he elua hapa-lima i manao he mea pono e hoopokoleia mai ka makahiki kula i elua pule.
Maloko o ke keena halawai ka Phoenix Hall, ma ka auwina la o keia Sabati iho, Iune 20, e malama ae ana ka Ahahui ka Hale o na Alii o Hawaii i na hana poni i na lala komo hou iloko o ka ahahui. E malamaia ana kela halawai ma ka hora 2 o ka auwina la.
Ma ka mokuahi Maui o ka haalele ana mai ia Honolulu nei ma ka Poakolu aku la i holo aku ai ka Meia John H. Wilson ame ka Lunakiai Kumalae no Amerika. Ma ka halawai a ka papa lunakiai o ka po Poalua aku i haawiia mai ai ke apono ana no kela huakai a laua.
Nui na aha ike i haawiia ae e ko Honolulu nei poe, no na Maori, ma ka po aku la i hala, i haawiia ae ai he aha ike no lakou, ma ka home o Mr. ame Mrs. A. P. Tayler mauka ae nei o Manoa, malaila i akoakoa ae ai he heluna nui o ua Hawaii i konoia no kela aha ike.
Ma ka halawai a ka papa lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ma ka po o ka Poalua aku la i hala, i hooholoia ae ai ke noi a kekahi mau keiki i noho hana no na makahiki loihi no ka Bana Hawaii, no ka haawiia aku ia lakou o na uku hoomau. O keia poe e hoomaha ana ko lakou noho hana ana maloko o ka Bana Hawaii, oia o James Pohina, R. W. Aylett, Sam Kaili ame Zacharia Kapule.
KE KII O NA LALA C. E. PAEAINA
Ua paa na kii o na lala C. E. o ka Paeaina i pa'i ai mamua iho o ka luakini o Kawaiahao; he u'i ke kii, a e kauoha ae i ka mea nona ka inoa malalo iho nei; o ka poe o na kuaaina he 10 keneta kaulele iho no ke pooleka ame na lilo e ae.
ALICE L. KAHOKUOLUNA.
NA LEKA KII OLE IA MAI AHIKI
I IUNE 12, 1920.
Anakalia, Juo. Kahauloa, Robt.
Aweau, Geo. Kaleikiui, Mrs
Aarona, Wm. (2) Mary
Opunui, Mrs Mary Kalaui, Leve
Huluna, Miss Annie Kamaka, Joseph
Kaai, Ben Kanekoa, Juo.
Kaapana, Abr. Kapano, Makeia
Kaauwai, Mrs Ke Panoke, Herman
liiahonui Pahinu, Philip
Kahele, Wm
Nuhou Kuwaho
WASHINGTON, Iune 14. - O ka heluna kanaka o ke kulanakauhale o Kikako i hoolahaia ae e ka buro helukanaka he 2,701,212.
PENSACOLA, Iune 14. - Hookahi kanaka i make maanei a ua manaoioia he ma'i bubonika kona mea i make ai.
TOKIO, Iune 14. - He 15 mau ma'i kolera i hoikeia mai Moji mai, a he elua maloko o Osaka, elike me ka lono i loaa mai ianei mai ia mau kulanakauhale mai.
WASHINGTON, Iune 15. - Aole @ haalele ana ke Senatoa Warren G. Harding o ka mokuaina o Ohio, ka moho peresidena a ka aoao Repubalika i wae ai, i kona noho maloko o ke senate ahiki i ka pau ana o kona ka@ ma ka la 4 ae nei o Maraki o ka 1921.
WASHINGTON, Iune 15. - Ua @mi mai ka make i ka 1919 mawaena o na keiki maloko o Amerika Huipuia malalo o ko na makahiki eha mamua aku ke hoohalkelikeia elike me ka hoike a ka buro helukanaka o ka hoike ana ae ma ke akea i keia la.
DULUTH, Iune 16. - He heluua kanaka ili keokeo piha inaina o 6000 me na keikikane ka i komo aku iloko o ka hale o ka oihana makai @aanei ma ka po i hala, a lawe aku eono mau paahao Paele mailoko aku o ka halepaahao, he mau Paele i hopuia no ka hoopoino ana i kekahi kaikamahine Haole. Ua malamaia he aha hookolokolo kanawai ole mawaena iho o kela poe, a he ekolu o na Paele i hookuuia uo ka manawa. Hookahi Paele i liia iluna o ke kumulaau elua kuea ka mamao mai ka halepaahao aku, a elua i liia mahope mai. Aohe mau poku i kiia iloko o ka manawa e hanaia ana nei haua pepehikanaka. O na pohaku uinihapa nae me na pohaku na mea kaua o ka hoohanaia ana me ka hoohana pu ia o ka iliwai a ka oihana kinaiahi.
HOOMAUIA KA NOHO KUMU ANA NO KE KULA KUMU.
Mamuli o ke koho lokahi ana a na hoa o ka papa komisina hoouaauao i akoakoa ae ma ko lakou keena halawai maloko o ka Hale Hookolokolo, ma ke ahiahi o ka Poalua nei, i hooholoiu ai e hoomau aku i ka noho poo ana o Mr. Edger Wood no ke kula a'o kumu, aole hoi e hoopau aku iaia, elike me ka manao o ka hoike a ka papa noii federala o na kula.
Ma ka manawa o ka waihoia ana ae o kela hoike a ka papa noii federala imua o ke komisin hoonaauao, e ahewa ana i ke ano e hoohanaia nei o ke kula a'o kumu o Hawaii nei, a e hooili ana hoi i na ahewa ko'iko'i ana maluna o Mr. Edger Wood, no ke kupono ole, a no ka maikai ole o ka hoohanaia ana o kela kula.
Ua lilo kela hoike i mea e hoalaia mai ai ua noonoo like ole iwaena o na kumukula ame na makaainana oloko nei o keia kulanakauhale, me ka hoea okoa ana ae o kekahi poe imua o ko komisina hoonaauao, a waiho aku la i ko lakou mau manao hoakaka, e kakoo ana ia Mr. Edger Wood, a e kue ana no hoi kekahi iaia.
Ma kela noho ana nae a ka papa komisina hoonaauao, na lawe okoa ae @ hoa o kela papa i ka mana iloko o ko lakou lima, me ka nana ole ana aku i ka hoike a ka papa noii federala o na kula, a koho aku la e hoomauia aku no o Mr. Edger Wood, ma kona kulana e paa nei iloko o ke kula a'o kumu.
He elua hoa o ke komisina hoonaauao i noho ole ma ka manawa i waihoia ai ka ninau, no ka hoomauia aku o Mr. Wood i kumupoo no ke kula a'o kumu, oia o Mrs. L. L. McCandless ame W. M. Smith, a no ke koena iho o na hoa o ka papa komisina, ua lokahi maoli ka lakou koho ana, e hoomau hou ia aku o Mr. Wood ma ke poo o kela kula.
Oiai nae ua hoomau hou ia aku la o Mr. Wood e paa i kona kulana, ua hoike ae nae kekahi o na hoa o ka papa komisina hoonaauao, o ka hoomauia ana aku la o Mr. Wood no ke koena aku no ia o ka manawa kula i koe, ahiki i keia makahiki ae.
Mawaho ae o kela mea a ka papa komisina hoonaauao i hooholo ai, ua hooholo pu ia, e hoololi nei i na loina e a oia ai maloko o ke kula a'o kumu, ma keia mua aku, me ka haawiia ana o ke kauoha i ke kahukula nui, e waiho mai oia i kekahi papahana ana i mamao ai, no ka holomua o kela kula, ma keia halawai hou ana aku a ka papa komisina, iloko o ka lakou halawai kumau ma ka mahioa o Augate, a i ole, ma kekahi halawai kuikawa paha iloko o ka mahina o Iulai.
No ke noi a kekahi mau makua o keia kulanakauhale e hookaawaleia kula kaokoa loa, no na keika wale no o na home e kamailio ana i ka olelo Beritauia, ua hoopaneeia ka noonoo ana i kela kumuhana, me ka waiboia ana aku iloko o ka lima o ke kahukula nui, a waiho mai i kana hoike ma keia halawai hou ana aku a ke komisina.
KA AHA IKE A NA MAORI MA KA HOME O MRS. A. P. TAYLOR…
Mauka ae nei o Manoa, ma ka home o Mrs. A. P. (Ahuena) Taylor, ma "Luana Pua," i haawiia ae ai he aha ike no ka hanohano o na Maori o Na Kilani, e noho nei ma keia kulanakauhale, malaila ae he heluna nui o na Hawaii, kahi i hoohala ai i kekahi manawa nui, ma ka po nei, ma ka launa ana me na malihini, me ka hookuku ana i na moolelo kahiko o Hawaii nei me ka moolelo o ka lahui Maori.
O keia ka elua o ka manawa i hoea aku ai na Maori ma ka home o Mrs. A. P. Taylor, ma kela po, mamuli o ka makemake o keia mau malihini, e loaa kekahi manawa maikai loa no lakou o hui pu ai a e kukakuka ai me na mamo a na ohana ano nui o Hawaii nei.
Malaila ae na mamo o ka lalani o Kamehameha ame Kalakaua ma kela po, pela hoi me kekahi poe kamaaina, i loaa aku ka ike kuhohonu no ka moolelo o keia lahui Hawaii, no ka hoolawa ana aku i na mea a na malihini i ake mai ai e loaa aku ia lakou.
Aia iloko o Mrs. A. P. Taylor, a pela pu no hoi iloko o ka poe apau i akoakoa ae ma ka po nei ka iini, e loaa ka mookuauhau mawaena o ka lahui Hawaii ame na Maori, a i kulike ai me na moolelo i paa i ka lahui Maori, a o ko lakou manaoio maoli no hoi ia, ua puka aku ka lahui Maori mai na Hawaii aku, ma o ka holo ana o na Hawaii mai nei aku no Nu Kilani.
Ua hoohalala kela po, ma na kamailio ana mawaena o na malihini ame na kamaaina, me ka hoonanea pu ia hoi o ka lehulehu me kekahi mau leo mele, me ka paneeia ana mai o na meaai mama imua o ka poe apau i konoia.
Iwaena o ka poe i hoea ae ma kela aha ike, ke Kamaliiwahine Kawananakoa, ke Kaukaualii Stella Keomailani Kea, ke Kaukaualii Kekaaniau Pratt, ka Lunakanawai S. B. Dole, Mrs. Mary Jane Montano, Edwin Kea, ke Kaukaualii Lucy K. Peabody, Mr. ame Mrs. E. Henriques, Mrs. E. M. Nakuina, Mrs. Irene Holloway, Mrs. K. Hutchinson, na Misses Lani Mercy ame Lani Hutchinson, Mr. ame Mrs. K. Beckley, L. Beckley, G. H. Beckley, Mr. ame Mrs. M. Kahea, Mr. ame Mrs. W. K. Taylor, Miss Mabel Taylor, Mrs. E. Straus, Mrs K. Kali, Mr. ame Mrs. J. C. Lane, Mr. ame Mrs. C. Macrtens, Miss Anna Maertens, Mrs. E. M. Foster, Mr. ame Mrs. J. R. Burns, Mr. ame Mrs. H Afong, Mrs. J. M. Riggs, Col and Mrs. C. P. Iaukea, Mr. ame Mrs. M. Ahia, Mrs. N. Mahelona, MIsses Mahelona, Mrs. M. Wilson, Mr. ame Mrs. D. Hoapili, Jr., Mr. ame Mrs. A. K. Hoapili, Miss Hoapili, A. Hoapili, K. Hoapili, G. Kealohapauole, Mrs. K. Mahoe, Mr. ame Mrs. Hans Gittel, Mr. ame Mrs. W. Simerson, Mr. ame Mrs. J. Hakuole, Naha, Mr. ame Mrs. Isaac Harbottle, Rev. ame Mrs. S. Kamaiopoli, Mr. ame Mrs. E. Boyd, Mrs. K. Wallace, Judge ame Mrs. A. G. M. Robertson, Mr. ame Mrs. S. Chillingworth, Sr., Mr. ame Mrs. C. F. Chillingworth, Mr. ame Mrs. S. Chillingworth, Jr., Mr. ame Mrs. F. Hons, Mrs. Lahilahi Webb, Mrs. E. S. Cunha, Miss Irene Dickson, W. A. Beckley, Mr. ame Mrs. J. Kamanoulu, Mrs. J. H. Wilson, Rev. Akaiko AKana, Mrs. Niau Iaukea, Mrs. S. Parker, Mr. ame Mrs. Robt. Hind, Miss Hind, Miss Mary Low, Mr. ame Mrs. Eben Low, Mrs. Hannah Paris, Mrs. Caroline Robinsoa, Miss Kathleen Ward, Miss Lucy Ward, Miss Kulamanu Ward, Mr. ame Mrs. Hanohano, Mrs. K. Bishaw, Mr. ame Mrs. C. Long, Mrs. Lewis, Mrs. Mann, Mrs. Myra Iona, Mr. ame Mrs. E. W. Burgess, Mrs. P. Phillips, Mrs. M. Fernandez, Mrs. Edwin Fernandez, Rev. ame Mrs. Maikai, Mr. ame Mrs. M. Robinson, Mr. ame Mrs. C. F. Peterson, Mr. ame Mrs. E. P. Irwin, Mr. ame Mrs. D. Peterson, Mr. ame Mrs. W. A. Cottrell, Mrs Hilda Techera, Mrs. Kamaka Stillman, Mr. ame Mrs. Cushingham, Mrs. Ellen Dwight, Misses Holt, Mrs. C. W. Spitz, Mrs. T. B. Walker, Mr. ame Mrs. Constable, Kapena ame Mrs. W. E. Miles, Mrs. Victoria Buffadeau, Mr. ame Mrs. W. Paikuli, H. L. Holstein, Carl Widemann.
NALOWALE HE WAAPA LAWAI'A NO MAUI.
E hoakaka ana ka Nupepa Maui News no ka nalowale ana o kekahi wapa lawai'a o Maui i onaia e P. J. Goodness a i hekauia ma ke kaikuono o Kamaalaea no ka nalowale ana me ka pohihihi loa, a no na la he umikumamalua ka palowale ana, ua huliia e kekahi mau waapa aohe nae i loaa, a ke hulii mai la no. Ma ke Sabati o Mei 30 kela waapa o ka holo ana i ka lawai'a, a mai kela manawa mai ahiki i ka hoopukaia ana o ka hoolaha, aohe i loaa iki ia waapa, mahope o ka hooupaia ana aku o kekahi mau waapa lawai'a nunui e huli.
O na kanaka maluna o kela waapa he mau kanaka Hawaii me kekahi Korea. Maluna o kela waapa he 25 wale no galani wai, a ma ka moolelo o kela no ka ka waapa i ki hapaluaia ai e kekahi o na mokuahi he mau makahiki aku nei elua a oi i hala.
He lono kelekalapa uweaole ka i hoounaia ae e ka Makai Nui Kalana Crowell i ka Adimarala nana e hoomalu mai nei i ke awa hoolulu o na mokukaua Amerika ma Puuloa, e noi ae ana no ka haawi ana ae i ke kokua ma o ka hoouna ana ae i kekahi moku no ka hule ana i ka waapa i nalowale. He ekolu mau waapa hou i hoounaia mai e huli mai ke kaikuono mai o Kamaalaea ma ka Poakahi nei, @ maluna o kela ame keia waapa he 600 galani wai e law ai no ka holo ana eha la.
Mawaho ae o ka hui kaaahi o Oahu eha mau mahiko i mahele i ka puka ka huina nui o na dala i maheleia @ lakou he $673, 000.
HE 110 MAU HOA O KA AHAOLE LO LAHUI E HOEA MAI ANA.
He hookahi haneli me umi mau hoa o ka ahaolelo lahui e hoea mai ana ia nei mai Amerika mai ma ka mokuahi Great Northern, ma ka Poaono, Iulai 10, a no elua la wale no lakou e noho iki iho ai maanei a hoomau aku i ka lakou huakai no ka Hikina Loa. "E haalele aku ana lakou ia Kapalakiko ma ka Poakahi, Iulai 5," elike me ka hoakaka a Alexander Hume Ford, ke kakauolelo o ka Pacific Union o ka @o ike ana ae ma ka Poakahi nei, "a e pono e liuliu mua na kamaaina no ka hookipa ana mai ia mau malihini koikoi ma ka Poaono mahope mai."
Ua hele ae ka o Mr. Ford e ike i ko kiaaina ma ka awina la o ka Poakahi nei no ka mea e pili ana i ka hookipa ana mai i na solona kaukanawai mai Wakinekona mai; o ke kakauolelo o ka oihana kalepa Rymond Brown ka kekuhi i kipa pu ae e ike i ke kiaaina maluna o ia kumuhana hookahi, @ ma k@ pane ka a ke kiaaina o ka hoike ana mai ia laua aohe dala i koe ma ka waihona, ua pau loa na dala i ka hooliloia no na hana o ka hookipa ana mai i ke kakauolelo o ka oihana kaua moani Josephus Daniels ame kona mau ukali, a pela no hoi i ka hookipa ana mai i ka Adimarala Jellieoe ame ke Keikialii o Wale.
Ma ka olelo hoi a ka Peresidena o ka Oihana Kalepa A. Lewis o ka hoike ana ae ma ka po Poakahi nei, ma na ano apau na ka Ahahui Kalepa e kokua ana i ka hookipa ana mai ia mau malihini koikoi, a he mau hana ke hoomakaukauia mai nei i nei manawa no ka hookipa ana mai ia mau malihini koikoi ke hiki mai lakou. O kekahi ka o na hana e hoomakaukauia mai nei olu no ka lawe ana aku e hoomakaikai ia lakou aupuni ka mokupuni a ma ka H@kele o Haleiwa e ai ai ka aina awakea, oia kekahi hapa o ka papa kuhikuhi hana i hoolalaia o ke komite iaia ia hana.
APONOIA KA BILA HAAWINA HAPA MAKAHIKI
Ua hooholoia ma ka haiawai a na lunakiai o ka noho ana ma ka po Poalua nei ka bila haawina no ka hapa makahiki ma k heluhelu ekolu ia ana, me ka hoopaapaa ole.
Ma ke aumoe loa ana iho ua hapaiia mai ka ninau e pili ana i na ukuhana e ukuiaaku ai i na limahana o ka hele kaa otomobile hou o ke aupuni kalana, e ukuia aku ana ma ka la @ o Iulai, a pela me kekahi mau ninau mai kekahi mau keenahana lehulehu mai o ke aupuni no ka hoomahuahua ana ae i na ukuhana e ku ana ia manawa i hooholo ole ia.
O ka Lunakiai Pacheco ka i hoaka@a ae i kona manao, o ka hapai hou ana mai no ka hooponoponoia ma o ka noonoo ana i keia mau ninau he wehe hou ana ae ia i ka noonoo hou ana maluna o ka bila haawina. Ma kona manao ma ka manawa i hooholoia ai ka bila haawina ua paniia ka puka no ka noonoo ana e hoomahuahua hou ae i na ukuhana. Ina no ka hookoia aku o na noi no ka hoomahuahuaia ae o na ukuhana alaila e noonoo hou ia ka bila haawina i hooholoia iho la e pono ai. Ma ka papa ukuhana a ka enakinia o ka waiho ana ae e haawi ana ia i $275 no ka lanahoohana o ia halekaa a i $200 no ke kakauolelo; ma ka hoakaka a Pacheco ua kiekie loa kela mau ukuhana i kona manao.
NA MARE.
Jas. L. Achong ia Rachel Hiapo, Iune 5.
J. H. Kamaunu Jr. ia Bella Haawa, Iune 5.
Joseph C. Maka ia Alice Konia, Iune 10.
H. R. Danner Jr. ia Mrs. Rose M@ Kui, Iune 10.
Joseph Palama ia Aima Vasilio, Iune 11.
Hugh D. Porter ia M. K. Aea, Iune 12.
Harry Suehiro ia Pauline K. Kamana, Iune 12.
Antone J. Rodrigues ia Maili P. Stone, Iune 14.
NA HANAU.
Na John Kukahiko âme Hannah Lake, he keikikane, Mei 31.
Na Noeau Kahele âme Augeline Naki, he kaikamahine, Mei 23.
Na P. Kawelo âme Esther Kane, he keikikane, Iune 2.
Na Wm. C. Bottfield ame Amy Mahikoa, he kaikamahine, Mei 6.
Na Wm. Wright âme L. Akana, he keikikane, Mei 8.
Na Albert B. J. Ng ame Ella Heaua, he keikikane, Iune 8.
Na J. A. L. Akana ame Victoria Pualokalaui, he kaikamahine, Iune 9.
Na Harry K. Bailey ame Rose Rutr@, he keikikane, Iune 10.
Na W. C. Hughes ame Lily C. Bung, he keikikane, Iune 10.
Na Frank Akau âme Mary Lincola, he kaikamahine, Iune 11.
Na Pedro Albinio âme Lily Lewis, he keikikane, Iune 12.
NA MAKE.
Victor Akana, ma ka Home Leahi, Iune 6.
Maraea H. Harbottle, ma ke Alanui Auld, Iune 8.
He bebe na Al B. J. Ng, ma ke alanui Moi, Iune 9.
Mrs. Mikepa Spencer, ma ke alanui Cartwright, Iune 9.
W. C. Sam, ma ka Halemai'i o na Kamalii, Iune 9.
Elizabeth Wong, ma ke alanui Kula, Iune 11.
John Kalei, ma ke alanui Beritania, Iune 11.
J. N. Makaloa, ma ke alanui Austin, Iune 10.