Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 23, 11 June 1920 — Page 5

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He Moolelo no

TAZANA

 

A I OLE

Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na

Kapakai o Aferika.

MAHELE II.

 

            ʻ Aole e hiki i na o Wepa ke hoomaopopo i ka hana a kela kuaku, ame ke ano o ka haulae ana i ke koko, aka nae ma hope mai akahi no a loaa aku ka ike iaia no ka hana a kela kuahu i kukuiuia ai.

            Ke nana la oia i ke ano i hanaia ai o kela rumi nui, o kana mea o ka ike ana aku e waiho mai ana he mau puka lehulehu. ma na aoao ʻ o kela keena, elike me ke ano on na luakini ame na helekeaka.

            @ la oia i ka lelelle mai o na manu iluna o na lala na kumulaau, maluna ae o kea keena, pela hoi na keko @ e noke ana i ka puka lehulehu. ma na aooao o kela keena ka a he mau puka lehulehu ma na aoao o kela keena a he wahi no hoi kekahi i mamaoa. maluna ae i kela keena pela hoi na keko liilii e noke ana i ka paani maluna o na kumulaau me kona @ aku nae i kekahi leo kanaka. nolaila ua hoomama loa ia mai kona manao me kona noonoo. ana iho. aole he @ io kela wahi e na kino kauka a ua pomaikai no hoi aia. e hoea mai ana i kona puka ana aku iwaho o kahi e hele lanakila aku ai oia me ka hoopoino ole ia mai.

            Me kela manaolana no kona palekana. hoomaka aku la na o Wepa e hele no hehi aku i ke anuu mua loa. o ka wa no na i hamama like mai ai na puka lehulehu e hoopuni ana i kela keena nui ololo mao la na kanaka ano e ana i ike mua @ ai i na kanaka o kela ano, a hoomaka mai la e holo no ka hopu ana @ nei.

            @ eia põe kanaka ano e. e kuu makamaka heluhelu. o na kahuna keia o ke Akua Alii o Opa-o kela poe kanaka ahiu hookahi no na lakou i hopu mai ia Tazana a paa. ma kela manawa o kona hoea mua ana no kela wahi hookahi a ka Lukanela Wepa e ku la, elike me ia a kaua i ike ai, ma ka mahele mua o keia moolelo o Tazana.

            @ na lima loloa na wawae pekepeke anaha, na maka liime na poo i like aku me ko na mapu, ua lawa ia no ka hookomo ana mai i ka weliweli ame ka maka ʻ u i ka Lukanela Wepa. iaia i ike aku ai i kela poe kanaka ku i ka hoomaka ʻ uka ʻ u ua uwa okoa ae la oia me ka hoao ana aku e holo ma kela alapii hookahi no ana o ka pii ana mai a komo iloko o kela rumi eia nac. ua lilo kana mau hoao ana apau e pakele mai kela poc kanaka aku i mea ole. no ka mea ua paa koke mai la oia i ka hopuia. ua hele a paila na kanaka maluna iho ona.

            Ke noke ae la oia i ke kuple no kona pono. ke uwalo okoa ae @ e hookuuia aku oia, aohe nae lie hooloheia aku o ia mau lelo ua like kana mau mea e kamaililo aku ana i kela poe kanaka. me kona kamailio okoa ana aku i na paia o kela keena.

            Hauhoaia iho la kona mau lima ame na wawae i ke kaula me ka hapaiia ana aku a hoea no ka rumi e waiho ana oo ke kuahu a o ke koena aku o na mea i hanaia maluna on a. o ia no na mea hookahi i hanaia aku maluna o Tazana ame lene Kelekona. ma ko laua wa i kaa aku ai malalo o ka malu o kela poe kanaka hiena. elike me ia i hoomaopopoia ai ma ka mahele mua o keia moolelo.

            Oiai o wepa e waiho maile ana me hipa la imua o kona mea nana e ako mai i kona hulu ua oili mai la he poe kahuna wahine me ko lakou mau aahu makalike, aia hoi ma ke poo o ua poe wahine @huna nei a ku iho la ma ka aoao o Wepa. me ka hoani ana ae i kana pahi iluna. ia wa i holo koke ae ai ka lia maeele iloko o ke kino holookoa o Wepa. no ka mea maopopo loa mai la iaia e pepehiia ana oia e kela lahui ahiu nolaila aole he manaolana i koe no ka palekana o kona ola.

            I ua o Wepa no nae e kakali aku la me ka weliweli i na mea e hanaia mai ana maluna on a i ke aku la oia i ka haa mai o kekahi poe kanaka puhuluhulu me ko lakoua mau wawae onaha, iloko hoi o ko lakou mau lima pakahi, e paa ana he mau pola liilii a ua o Wepa i koho koke iho ai, he mau pola paha kela, noka hookomo ana aku i kona koko iloko i ka wa e hou ia mai ai ka pahi a ka wahine kahuna i kona puuwai.

            Hoko o ka noonoo o Wepa ke ake wale la no oia e maule mua oia. ma ka manawa e houia mai ai oia i ka pahi, i ole ai e ike i na ehaeha me ka upo ʻ i ana iho o kona mau maka.. i ole ai oia e ike aku i ka hookokoke iho o ka pahi a ka wahine kahuna ma kona puuwai.

            Oiai nae oia e kakali aku ana o ka hoea mai i kona hora e make ai ua hookahaha loa ia mai oia i ka hauwalaau maoli @ kela poe kanaka, me ka maopopo ole aku iaia. o ka lakou mea e walau ana, ke holo la kekahi poe no kekahi mau keena liilii me he mea la. ua ike lakou i ka pono. alaila hooikaika wale ae la no oia nana aku i ke kumu o ka pioloke o kela poe kanaka ahiu, ame ke kumu o ko lakou holo ana e pee.

            Me ka hooikaika oia o ka oni ana i o a ianei ahiki i kona ike pono ana aku i ke kumu o ka holo ana o kela poe kanaka eia ka he liona aia ua holoholona la, ke ku mai la iwaena o ka rumi. a ua pepehiia hoi he hookahi me he mea la ua pioloke kona noonoo, i ka holo o na kanaka mai @ aku.

            I ka wa hoi keia o La. ke kahuna wahina. i ike aku ai i ka kona aole he maopopo o kana mea e hana aku ai, ua hele oia a piha loa i ka maka ʻ u me ka weliweli a i ka wa i kuwo ae ai o ka liona me ka leo nuii. ua moe okoa iho la ua wahine nei ma a aoao o Wepa, no ka mea aole he wahi no kona pakele ke manao oia e holo. e paa koke mai ana oia i kela kona iloko o ka imo ana a ka maka.

MOKUNA VI

            Mahope iho hoi o ka pau ana o kela hoonei ola ʻ i ua huli @ mai la na kanaka Paele o Tazana ihope. ma ka heluia ma o ko lakou nui e elua mau Paele aole iwaena o lakou. hoa o lakou i hoi nui mai ai na Paele ahiki i ka puka e komo mai ai iloko o kahi i hoahuia ai ke gula. aia hoi ua hapee na pala poliaku aole e hiki ia lakou ke komo aku iloko, nolaila hoomaka iho la lakou e wehewehe i na pohaku, ma ia o loaa aku ko lakou haku ua paa malalo o na pohaku.

            Aole no nae i hoopau lei hooikaika ana o kela mau Paele. e huli i ko lakou haku a i ka hala ana he mau lehulehu hoolholo iho la ko lakou alaka'i, he mea hoopau manawa wale no ko lakou huli ana aka e hoi aku lakou imua o ko lakou hakuwah ine

            Me na kainawawae kaumaha me na manao hoi i hoopiha ia me ja ehaeha i haalele nui iho ai kela poe Paele, me ka hoihoi ana o kela ame keia i kana puupuu gula iho, ka waiwai makamae a lakou i manao ai, e lilo ana ia i mea kokua nui aku i ka noho ana o ko lakou haku wahine.

            Ma kela alahele hookahi no Tazana i alakai aku ai ia lakou no Opa, ma ia alahele hookahi no lakoua i huli hoi aku ai, no ke alo o ko lakou haku wahine, ka mea nae a lakou i mocuhane mua ole ai, ua hoea ae ka enemi a hoooneoueo i ka home anai o Tazana, a pepehi aku hoi i na kauwa, i kupale no ke, ola ame ka hanohano o ko lakou haku wahine

            Oiai hoi kela poe Paele'e kuo'e hele ana iloko o ka hihipe'a o ka ululaau, aia hoi a akema Zeka, me kona mau kanaka oki puu. ke helemai la mai la mai ka akau mai, mamuli o na kauoha a ka Lukanela Wepa, no ka home o Jene Kelekona, e noho mai la me ke kakali hoomauwanui ana, o ka huli hoi aku o kana kane ame ko laua mau kanaka mai ka lakou huaka'i huli waiwai aku.

            Ma kela haalele ana aku o Tazana i kana wahine, ua waiho pu aku oia ia Mugami. Kela Paele o ka alo pu ana me na i na inea he nui o na pilikia ame na poino, elike me na mea i hoikeia ma ka mamahele mua o keia moolelo, oia ke kiai nana e makaala e Jene Kelekona, ua kaa iaia ka hikimua o ka ike ana, i ka huaka'i a Akema Zeka i ka hele mai i kahi mamao, e hookokoke mai ana no kahi i ku ai o na kauhale o kona mau haku.

            Mawaho ae o kela hoonohoia ana aku o Mugami e kiai a e makaala loa no ka palekana o Jene Kelekona, ua waiho puia aku malalo o kona mana. ka hoohana ana aku i na kauwa apau e noho la ma ka aina hanai holoholona, o kana mau mea apau i makemake ai e hanaia. malaila wale mai no kela poe kauwa, me he mea la, o ko lakou haku pu kekahi me lakou.

            Iwaena o na kanaka Paele apau i noho hana aku malalo o Tazan, aole he Paele oi aeo ka hooko pono i na kauoha apau, mamua o Mugami. He Paele kino loihi keia, me ka hele o kona kino a owaawaa. e hoike Paele e ae e hoonahoa akuimua o kona alo.

            Mai kela haalele ana iho a Tazana i kona home, kana wahine ame kana mau kauwa. ahiki wale i kela ikeia anaa mai o ka huaka'i loihi o na kanaka Arabia aole loa he manawa i kaawale aku ai o Mugami mai ka hale aku, aia mau oia na wa apau ke kiai la no ka palekana o kona haku wahine.

            I ka manawa hoi a Jene Kelekona e makemake ai e hele liilii i ka holoholo, ma ke ano hoomaha, e hele pu ana no o Mugami me kona haku wahine. me kona kau ana maluna o kekahi o na lio eena o kona haku, oiai hoi o Jene Kelekona e kau ana maluna o kona lio.

            Ma kela manawa a Mugami o ka ike ana aki i ka huakai nui o na kanaka e hele mai ana, aia no ia ma kahi mamao loa mai ka aina hanai holoholona aku o Tazana, ua loihi ke ku ana o Mugami nana i ka nee malie mai o kela huaka'i, a iaia no paha ka ike i kekahi mau ano ana e hoohuoi ai. i wa i holo ku ai oia, no kahi mau ano ana e hoohuoi ai, ia wa ia holo ku ai oia, no kahi e ku ana o na kauhale o na kanaka hana. ma kahi he mau haneri ia ka mamao mai ka hale aku i ku ai o Tazana.

            O ka manao nui o kela hoea ana aku o Mugami imua o na kanaka kauwa a Tazana no ka haawi ana aku o MUgami imua o na kanaka kauwa a Tazana, no ka haawi ana aku no ia i ke kauoha ia lakou e hoomakaka, a iloko o na minuke helu wale no, aia kela ame keia Paele. me na lakou kaua o na kanaka mahiai keia, ame na kanaka hanai holoholona. ua kahea pu ia aku la lakou e hoi mai. a i hookahi ka hoomakaukau like ana. a iloko o ka manawa pokole. aia lakou apau ke ka'i la no kahi i ku ai o ka home o Tazana, a no kahi no hoi a Jene Kelekona e noho mai ana.

            Aole no e hiki ia Mugami ke ike aku he huaka'i kela e hele mai ana ma ke ano pakaha. a i ole he poe hoaloha poha, aka nae mamuli o kona kamaana loa i ka noho ana o Aferika, pela wale no oia i kahea e ai i ka nui o na kauwa. e hoakoakoa ia lakou iho i kahi hookahi, i na he poe enemi kela, alaila e hoao lakou ma na ano apau e hoopakele i na waiwai o ko lakou haku, a e hoopakele pu hoi i kei ke ola o ko lakoua haku wahine.

                        Ua maopopo ia Mugami, in a he poe enemi kela, he hana paakiki no lakou ka pakele ana, no ka mea aole he pa paa i hanaia e hoopuni ana i ka hale o Tazana, aole no hoi he mau puka manoanoa, a he mau pani olepelepe, e pa-ku aku ai i na puka aniani, no ka manao o Tazana, ua lawa no i kona poe kanaka, ke ku aku a paio i ka wa e hoea mai ai o na enemi.

            Ma ke kakali ole aku nae a hoea mai kela poe e hookokoke mai la me ka hikiwawe loa. aia o Mugami ke haawila i na kauoha i kona oe kanaka e hoopili aku i na laau manoanoa ma kahi o na puka aniani. a mamua no hoi kekahi ka puka. a i na kanaka nae e hooko ana i na kauoha a Mugami, o ka wa ia i oi'i mai ai ka Lede Kelekona a i mai la:

            "Ea, e aha ana oe'e Mugami? Aia anei he pilikia i konoia mai ai oe e paku aku i na puka aniani me na laau manoa noa?"

            Ma kahi o ka pane aku i kela ninau a kona haku wahine. kuhikuhi aku la o MUgami i kekahi huaka'i o na kanaka me na pulo'ulo'u ma ko lakou mau poo, e nee mai ana i ke kula a o ia kana o ka i ana aku:

            "Ma ko'u kamaaina. he poe kanaka Arabia kela. he poe maikai ole. Ua kamaaina au i ke ano o kela lahui kanaka. a ke hopohopo loa nei au. aole lakou i hoea mai nei ma ke ano maikai, aka e hookau mai ana lakou i na pono maluna o kakou. a o ia ka'u e kaumaha loa nei, i ka haalele ana mai o kuu haku, me kekahi poe kanaka in a eia no oia ke noho pu nei me kakou aole loa e aa kekahi o kela poe kanaka Arabia e hoopilikia mai."

            Nana aku la o Jene Kekekona ma mua aku o ka hale, aia hoi ka laua ma'u kauwa, ua hele a lako me ka lakou mau meakaua. e laa ka pua ame ke kakaka, pela hoi me na pu raifela. a o ia kana i haawi aku ai i kona mahalo i kela poe Paele. i ka makaka e molia i ko lakou mau ola no kona pono.

            Ma kahi he hookahi haneri i-a koe, alaila hoea mai no kahi i ku ai o ka home Tazana, ku iho la kela huakai i kahi hookahi, i wa i kau ae ai o Mugami maluna o kona lio a hoomaka aku la e holo, a mamua nae o ka hoea ana aku i kahi o kela huaka'i kaohi mai la oia i kona lio, a ka hea kau la me ka leo nui.

            I ka lohe ana aku hoi o Akema Zeka. i ka ninau, ia wa i nho pono ae ai oia iluna a mai la: "He poe kanaka Arabia makou." wahi a ua moi nei o na kanaka Arabia, me ka imo ana iho o kekahi maka, e hoike mai ana i kona mau ano kolohe,

            "Ke ice i'o aku nei au. he poe kanaka Arabia oukou, a heaha mai nei ka oukou o keia wahi?"

            "I hele wale mai nei no makou, ma ke ano holoholo. Aole ka makou he huaka'i no ke ino, aka he huaka'i no ka maluhia."

            "INa hoi ha pela alaila e hele aku oukou me ka maluhia. Aole he kupono no oukou e noho mai me makou, ua ike no oukou e na Arabia, aole he kuikahi o ka lahui Paele me na Arabia."

            I ka lohe ana o Akema Zeka i kela mau olelo a Mugami, ia wa i oiliu ae ai kona lio mailoko mai o ka huaka'i me ka holo ana imua a ihope, a mamua o ka maopopo ana i na ka naka Paele o ka mea a keia poe malihini e hana aku ai, ua lele makawalu aku la na poka. o ka lakou mau pu, no kahi e puuluulu ana o na kanaka Paele i kahi hookahi.

            Ua make no kekahi mau kanaka Paele, me ke ki ana mai o na kanaka o Mugami i ka lakou mau pu maluna o na kanaka Arabia, a oiai nae. ua ike o Mugami he hana paakiki loa, ka pololei o ka poka ke ki aku i ka poe maluna o na lio, oiai e holo ana lakou i o a ianei, haawi aku la oia i kona poe kanaka e holo e pee iloko o na opu nahelehele a mai kahi nalo mai e hoopololei mai ai i ke ki ana i ka lakou mauau pu i na enemi.

            No ke khi manawa, ua like no ka nui o ka make mawaena o na kanaka Arabia, me na kanaka Paele, no ka mea ua i ke o Akem Zeka, ma kahi o ke opu nahelehele, aia mahope olaila kahi i pee ai o na kauka Paele, malaila oia e hoopololei aku ai i ke ki ana i kana pu, pela pu hoi kona poe kanaka e hoohalike mai ai eia nae ioko o ia manawa hookahi. e ikeia aku ana ka haule o na kanaka Arabia mailuna aku o ko lakou mau lio. ua ku pono mai la i ka pua, a i ka poka paha a na kanaka Paele.

            Mai ka mamao mai ko lakou hoouka ana i ke kaua ahiki i ke kokoke loa ana mai i ka pa laau e hoopuni ana i ka hale, aia no kekahi poe kanaka Paele iloko o ka hale kahi i noho ai me ko lako i na pu raifela, oiai hoi kekahi poe iloko o ka malapua, a ma kekahi mau wahi mahiai, kahi pee mai ai.

            Ua nui ka make ma na aoao a elua, eia nae, he oi aku ka heluna o na kanaka Arabia i na Paele, nolaila ua koe nui na Arabia. a ua kakaikahi hoi na kanaka Paele i koe, a i ka wa i ike ai o Akema Zeka, i ka hapa loa o ka lele mai o na pua a na Paele. pela hoi ke kani mai o ka lakou mau pu, ua alakai okoa aku la oia i kona poe kanaka a komo ana iloko o ka pa.

            I ka wa i ike aku ai o Mugami i ka holo mai o na kanaka Arabia. haawi aku la oia i ke kauoha i kona poe kanaka me ka leo nui. e holo noloko o ka hale, e noho mai la o Jene Kelekona. a mailaila mai e paio ai me na enemi no ka make ame ke ola.

            Aia hoi maluna o ka lanai o ka hale o Jene Kelekona kahi i ku mai ai. me kana pu raifela. oia pu kekahi i komo mai me kana poe Paele. a paiok u-e aku i na enemi, he oiaio, he mau kanaka i ku i ka poka o kana pu, me ka walawaia pa-hu ana mailuna aku o ko lakou mau lio, aka nae i ka hoea ana aku o Mugami noluna o ka lani. ua hopu okoa aku la oia ia Jene Kelekona. a hoihoi aku la noloko o ka hale, me ka nui o na Paele i komo like aku ai iloko, no ka mea aole he wa no ka hoololohi ana iho, oiai ua kokoke loa na enemi imua o ko lakou mau alo.

            Mai na puka aniani mai o ka hale, i lele makawalu mai ai na pua a na kanaka Paele, a o na kanaka Arabia keia mamua loa e hoao aku ana e komo iloko o ka hale, ua pau loa lakou i ka make, a na ka poe Arabia aku no hoi, ua loaa aku la no he poe kanaka Paele maloko mai i na poka o na pu raifela.

            Aia o Jene Kelekona iwaena o kona poe kanaka, kahi i ki like mai ai i ka lakou mau pu, i ka hala ana nae o kekahi manawa. ua kakaikahi loa mai la ka lele ana o na pua; a ka poe maloko mai o ka hale, a noonoo iho @a o Akema Zeka, ua hapa loa mai na Paele i koe, nolaila haawi aku la oia i ke kauoha i ke koena aku o kona poe kanaka, e holo aku ma ke ano pualu no kahi o ka puka, me ka hoao ana ma na ano apau e komo iloko.

            I ua põe kanaka Arabia nei nae i holo aku ai, o ka manawa ia i lele makawalu mai ai o na pua ame na poka mailoko mai o ka hale, me ka pau ana o kekahi poe Arabia i ka make, eie nae, ua hoea aku la no kekahi poe no ka puka, me ka poino ole, a noke ia aku la ka puka i ka wawahi, ahiki i ka hemo ana, komo aku la na kanaka Arabia iloko, aia hoi na Paele e waiho mai la ko lakou mau kino iluna o ka papahele.

            Ma kekahi aoao o ka rumi, e ku ana o Jene Kelekona, me ke koena aku o kona mau kanaka, aia hoi o Mugami mamua pono o ke alo o Jene Kelekona kahi i ku ai, me ka makaukau e hoopakele ae i ke ola o kona haku wahine, in a ia he mea hiki i kona mana ke hana. a no ka piha loa o na kanaka Arabia i ka huhu me ka hoonaukiuki a make. ua kau like ae la lakou i na pu raifela iluna. me ka manao e ki aku ia Mugami a make, pela hoi me Jene Kelekona. ua haawi e aku la nae o Akema Zeka i ke kauoha, aole e hoopilikia i ka wahine opio, na ia leo kauoha i kona aku i na Arabia e hookuu hou i ka lakou mau pu ilalo.

            "O ka mea e hoao ana e ki aku i kana pu maluna o kela wahine, e make no oia!" wahi a Akema Zeka nie ka leo nui okalakala. "Aole au i makemake e hoehaia aku oia ma kekahi ano, aka e laweia mai oia ma ke ano he pio na kakou."

            Hakalia no a pau kela kauoha  a Akema Zeka, o ka wa no ia i holo like aku ai na kanaka Arabia imua, no ka hopu ana ia Jene Kelekona, eia nae aia o Mugami ke noho mai la me ka makaukau. o ke kanaka Arabia mua loa o ka hoea ana aku. ua loaa pono mai la oia i ka ihe a ua Paele nei, a no ka ikaika loa o kela hou ia ana mai ua olili okoa ka winiwini o ka ihe ma kekahi aoao, a i ka ike ana mai hoi o na kanaka Palele aku i koe, i kela hana, a ko lakou alakai, he hookahi ko lakou oni like ana mai imua, e hookau ana i ka make maluna o na Arabia.

            Aia hoi o Akema Zeka ke hakilo pono mai la o ka loaa iaia he manawa hupono loa, e ki mai ai i kana pu panapana maluna o Mugami, he oiaio, iaia i ike mai ai, ua kaawale ae ua kanaka nei mai  a Jene Kelekona aku, o kona manawa no ia. i ki aku ai i kana pu panapana, a o kana mea i ike. o ia no ka hina ana aku o kela kanaka ilalo, ma na wawae o Jene Kelekona.

            I kela ike ana, mai o ka nui aku o na kanaka Arabia, ua make ke alakai o na Paele. ua hoopuni ae la lakou ia Jene Kelekona. a na kekahi kanaka kino ikaika i lalau mai ia Jene a kaualako aku la no kahi i ku ai o kona lio, a iloko o ka manawa pokole loa, aia o Kene Kelekona maluna o ka lio o kekahi Paele, a hoomaka aku la laua e holo. aia ka pono o ka hemo aku mawaho o ka hale, kahi o ka palekana. e hoopoino ole mai ai na kanaka Palele, aka e lawe ana oia i kela wahine opio no kekahi wahi, ahiki i ka hoea ana aku o Akema Zeka.

            Mailuna aku o ke kua o ka lio i ike aku ai o Jene Kelekona, i ka weheweheia ana o 'a lio o kana kane. e kela poe aihue, ke ike aku la hou oia, i ka aihueia o kona home, a o ka mea ku i ka ehaeha. o ia no kona ike pono anaaku. i ka ho-aia ana o kona home nanai i ke ahi, e kela poe kanaka aloha ole.

            Hakalia no a pau na mea a na kanaka Arabia i makemake ai e aihue. o ka haalele koke iho la no ia o ua poe kanaka nei. me ka lawe pu a@a ia Jene Kelekona, a ia Jene i kilohi hope loa mai ai maluna o kona home, aia ka ula o ke ahi, ke pii la iluna, e hamu ana i na mea apau e loaa aku ana, i na alelo ana ole o ke ahi.

            Aia mau ka nana ana a Jene Kelekona ihope, i kahi a ke ahi e hamu mai la i kona home, me ka hu ana mai no hoi o kona aloha no ka'a kane. eia nae aohe mea hiki iaia ke hana ae, no ka mea he pio oia iloko o ka lima o kela poe pakaha, me ka maopopo ole iaia o ka mea e hanaia mai ana maluna on a.

            Oiai hoi ke  ahi e hamu ana i ka home Tazana me ka weliweli. a i ka hookokoke ana mai o ke ahi i kahi o na kino make o na Paele e ahu mokaki ana iloko o ka rumi nui. ua onioni ae la o Mugami. no ka mea aole oia i make. aka ke kamau la no ka hanu ola iloko on a, a i ka wa i ike aku ai ke hookokoke loa mai la ke ahi iaia, hooikaika wale ae la no oia, ma ka olokaa ana i kona kino, pela hoi ka hoohana ana aku i kona mau lima, ma ke kokolo ana o ka hoea aku i kahi o ka puka, ke hoomanawanui la hoi i ka eha o kona kino.

            He mau manawa lehulehu i manao ai oia e haawipio iaia iho i luahi na ke ahi aka nae i kela ame keia manawa @ hooikaika ae ana no @@. ma ke kokolo ana, pela iho la oia @ hana ai ahiki i ka hemo ana iwaho o ka lanai, alaila olo@@@ maoli aku la i kona kuno ahiki i ka haule ana ilalo o ka honua, a hoomau aku la no i ke kokolo ana. ahiki wale no i kona kaa ana aku malalo o kekahi kumulaau malumalu ma kahi mamao mai ka hale aku e a ia ana e ke ahi, ana hoi e ike ole mai ai i ka wela.

            Ma kela po holookoa, malalo wale "o o kela kumulaau o Mugami kahi i hiamoe ai, he hoomanawanui ana i na ehaeha i kau aku maluna on a, a i kekahi manawa, e maule maoli aku ana oia. me ke kupouli o kona noonoo.

            Ma kekahi manawa o kela po, lohe okoa aku la no oia i ke kuwo mai o ka leo o ka liona, eia nae, aole ia mea he maka'u iloko on a, no ka mea ua hele oia a ulupuni me na manao inaina, no kela poe kanaka Arabia. o ka mea wale no ana e noonoo la. oia ka pana'i ana aku i ka ino no ka ino.

MOKUNA VII

            Ua haalele aku kaua e ka makamaka heluhelu ia Tazana. e waiho oni ole ana maloko o ke keena o ke gula ame na waiwai makamae, ma Opa. eie nae aole oia i make elike me ia a ka Lukanela Wepa i manao ai. Ua hala kekahi manawa loihi o kona waiho malie a'a, kaakaa ae la kona mau maka. he pouli wale no kana mea e ike la. Hamohamo ae la kekahi lima on a ma kona poo, ua hele a hauka'e me ke koko.

Hooikaika ae la oia ahiki i kona nohopono ana iluna, ke hoolohe la oia, aole on a lohe aku i kekahi nakeke. alaiala ku okoa ae la oia iluna. me ka pono hele ana aku iloko o kela pouli. e haha ana hoi kona mau lima me ka paa ana aku iaia o na pou nunui i hanaia me ke gula. me ka hiki ole mae iaia ke hoomaopopo i kona wahi e ku la.

Eha mai la kona poo, eia nae. ma kona nui kino. aole on a ike mai i kekahi pilikia. he o ia mau no kona ikaia. eia nae aole he maikai ike o kona noonoo. ano palaka oia i na mea apau. oiai aole e hiki iaia ke hoomaopopo no kona loaa aha i kekahi ulia poino, pela hoi kana hana o ka hoea ana ma kela wahi.

Oiai nae oia e ku malie ana ma ka pou, haule iho la kekahi lima on a. ma ka aoao, ia wa i pa iho ai kana pahi. akahi no a uwiuwiki mai ka hoomanao ana iloko on a. he mea hou ae kekahi mawaho o ka pahi, aole nae me ia i kela manawa, nolaila hoomaka aku la oia e huli ilokoona. he mea hou ae kekahi mawaho o ka pahi, aole nae me ia i kela manawa, nolaila hoomaka aku la oia e huli iloko o kela pouli. heoiaio, ua hoopomaikaiia mai oia ma o ka loaa ana aku o kana laau ihe. ka mea haule ole iaia i na manawa apau, a o kekahi hoi o kana mau meakaua punahele loa, iloko o na la ana e noho ana i waena o na kanaka hihiu.

Iloko o ka noonoo o Tazana. aia no kekahi wahi malamalama o kahi nae e hoea aku ai oia ilaila, he ninau pohipohi: loa kela iaia, no ka mea aole kona. "oonoo maikai me ia mamuli o kela eha i loaa i kona poo. Pono haha wale aku la no kona mau lima. ahiki i ka loaa ana aku o kekahi pua iaia, o kona hemo aku la no ia mailoko aku o kela rumi, a iho aku la ma kekahi alapii pohaku nalalo o ka honua, ua ma'u no kela hoomau ana aku ana i ka hele, hoea aku la oia ma kekahi wahi palahalaha, malaila e moe pololei ana kekahi anuu pohaku iluna, no kona manao no, he alahele kela nona e hoea aku ai iwaho o kahi malamalama, hoomaka aku la oia e pii ahiki i ka hoea ana i ka luawai, o keia no ka luawai hookahi a ka Lukanela Wepa o ka hoea mua ana malaila, a i lele aku ai a kau ma kekahi aoao.

Ua kamaaina no o Tazana i keia alahele, eia nae, aole e hiki iaia ke hoomanao mai. ua palaka pu oia i na mea apau, he pono hele wale iho no kona, me he mea la, ua malihini loa oia i kela wahi.

Iloko o ka nanea o ua o Tazana i ka hele, haule aku la oia iloko o ka luawai, o kahi nae o ka laki. he hohonu ka wai, aia no hoi kana ihe iloko o kona lima kahi i paa ai, iaia i aea ae ai mailoko mai o ka wai, aole he wahi i eha o kona kino, koe wale no kela eha i loaa mua iaia ma kona poo.

Iaia e lana malie ana iluna o ka wai, ike aku la oia i kekahi wahi pouliuli, nolaila hooikaika wale aku la no oia ahiki i ka hoea ana i kahi pouliuli, eia ka he luapao iloko o ka honua, o kona pinana aku la no ia mai ka luawai mai a kau ana i kahi maloo, me ka hele no nae a pulu i ka wai.

Ma kela luapao i hoomau aku ai ka Tazana hele ana imua. eia nae ke makaala loa la ke ano o kana hele ana, no ka mea ua loaa hehaawina a'o maikai loa iaia, ma o kela haule ana iloko o ka wai. "o kona makaala ole.

No kekahi wahi loihi ire pololei ka moe ana a kela luapao. me ka pakikakika o ka papahele, me he mea la, e uhi pu ana ka wai i lea papahele i kekahi manawa. nolaila me ka akahele wale no oia e hele la, i ole ai oia e pakika a hina ilalo.

Ma kona hoomau ana i ka hele ma kela luapao, hoea aku la oia i kekahi alapii pohaku e moe pololei ana iluna, o kona pii aku la no ia malaila, me ka moe kikeekee ana nae o kela alapii i hope a moe aku ana imua, e imi ana i ka moe mai kai ana, aole hoi e piiku loa, ke ano o ka pii a'a iluna.

            Aole e hiki i ua o Tazana ke hoomaopopo i ka loihi o kela alapii pohaku ana e pii la iluna. o kana mea nae i ike ua hoea aku la oia maloko o kekahikeena poepoe, aia hoi iluna loa, ke ike la oia i ka uwiuwiki mai o kekahi malamalama.

Ua lilo ke ano o ka hanaia ana o kela keena i mea hookahaha aku i ko Tazana manao. no laila makemake i ho la oia e ike i na mea maloko o kela keena. ma ka hele ana akue "ana nona iho, ma ia nana ana, he nui na pahu kahiki e waiho ana. He mau pahu lehulehu ka ukana o kela rumi. he mau pahu i hanaia me ke keleawe e popopo ole ai no na makahiki he lehulehu.

Ha iho la oia i kekahi o na pahu e waiho ana, aole i paa i ke kiia. i kona wehe ana ae i ke pani, eia ka ua hele oloko a piha me na pohaku momi ame na puupuu daimana. Ua hoopiha lo a ia mai o Tazana me ka hauoli. no kona ike ana i ho i ka owaowaoka ae o kela mau pohaku makamae. he hauoli nae, aole no ko'a maopopo i ka waiwaiio maoli o kela mau pohaku momi, aka no ke alohilohi i kona mau maka ke nana aku.

Hookomo iho la oia i kekahi lima on a iloko o ka pahu, a huki ae la me ka hele o ka poholima a piha i na pohaku makamae, he mau pohaku hoi i okioki ole ia; a i wahi nona e ike maoli ai i ke ano o ka waiwai o na pahu aku i koe. hoomau aku la no oia i ka huli ana ialoko o kela mau pahu. hoomau aku la no oia i ka huli ana ialoko o kela mau pahu. he mea oiaio, ua loaa aku la no iaia, he mau pohaku momi ame na poahku daimana, ua okiokiia. a o kela mau pohaku kana i hao mai ai a hoopiha iho la i kana ekeili. me ka hoihoi hou a'a aku i na pohaku makamae i oki ole ia, maloko o ko lakou mau wahi ana i lawe mai ai.

O ka mea oiaio loa, eia i Tazana maloko o ka rumi, i wahihoia ai na poahku makame, o Opa. he keena hoi i poina loa i na kanaka o kela kulanakauhale kahiko. No na makahiki he nui, i waiho malie ai kela mau waiwai me ka mao popo ole malalo o ka heiau o ke akua o kela lahui kanaka. o kekahi kumu paha hoi i maopopo ole ai, aia he mau pohaku momi makamae ma kela rumi. no ka mea aole loa he hookahi o na kanaka e noho ana ma Opa. i aa e hele ma kela alanuipii pohaku.

I ka pau ana o ka Tazana makemake "ana i kela mau pahu i piha me na pohaku momi kumukuai nui, o kona haa lele iho la no ia i kela rumi, a hoomaka aku la e pii ma ke alapii e waiho pono mai ana imua o kona alo. he alapii kikeekee keia, eia nae iluna wale no e moe ai. aole he iho ilalo, ke hoomanao la ua o Tazana ke hookokoke aku la oia i kahi e homo loa aku ai oia iwaho.

(Aole i pau.)