Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 21, 28 May 1920 — UA KUPONO KE KU-E AHA A NA KUMUKULA [ARTICLE]

UA KUPONO KE KU-E AHA A NA KUMUKULA

Mamuli o ka hooholp ana o ke komisina hoonaauao. e paku'i mai i hapalua hora hou no kela ame keia lā kula iloko o ka pule, ma keia hoomaka hou ana aku o na kula aupuni, ua ala mai na mahao ku-e mai kekahi heluna nui mai o na kumukula mi Oahu nei ,a keia pepa e manao nei, ua pololei kc ku-e ana o na kumukula, aole no ko lakou ku-e maoli aku i na komisina hoonaauao, ame ke kahukula nui, aka no ka waiwai ole no o kela hapalua hora hou aku, mawaho o ka manawa mau e pau nei na kula i kela ame keia la. O ka oihana kumukula, o kela kekahi o na oihar.a ano nui loa, he mama ke ano o ka'hana ke nan.i aku, eia nae he ko'iko'i kona ano oiaio maoli, i oi aku kona luhi ame ke kaea, imua o oa hana ikaika, aole ma ka aoao wale no o na kumukula, aka e loaa pu ana ka luhi ame ka ui-ha i na haumana. He mea hookahaha i ko makou manao, ka oili ana ae o na hoakaka, ma ka manawa a ke komisiha hoonaauao i malama ai i kana halawai, no ke al.i ole mai o na ku-e ana mai na kumukula mai. maluna o ka ninau, hoomahuahua. hoij i ka manawa kula; no ka mea ua hoole ae kekahi mau kumukula, i ka loaa ana aku o ka lohe ia lakou no keia hoololi ana i ka manawa; nolaila o ka mea oiaio i ka nana aku, ua hana wale aku no ke komisina hoonaauao ame ke kahukula nui, mamuli o ko lakou manao iho, m£,ka .ui mua ole aku i na kumukula., Ma ka mea diato maoli', ma na ninau o keia ano, o na kumukula ka poe kupono loa, e ninau mua ia. aku ko lakou manao, o lakou ka poe i ike i ka pono ame ka pono ole o keia paku'i hou ana mai i hapalua hora kula, a o ka hana pono maoli no, o ia ke kukakuka pu ana o ke komisina hoonaauao me na kumukula, ma na ninau apau e hooholomua ia ai ka oihana hoonaauao iwaena o na kula aupuni o Hawaii nei, aole o ke kau i na rula, mamuli o ko lakou manao iho, a waiho aku na na kumukula e hooko inai, me ka maopopo mua ole i ke aponoia o ia mau rula.

• O kekahi o na pilikia i ike mau ia iloko o ka oihoonaauao i ke au o na kahukula nui i hala, o ja no ko lakou lawe kaokoa ana ae i ka mana iloko o ko lakou mau lima, a hana aku lā i na mea a lakou i manao ai, pela iho la e pono ai ka oihaha hoonaauao maanei nei, o ka pilikia nae i oili ae, c. •ia no ka holomUa ole o na kula; a ma kekahi olelo ana ae hoi, ua hana wale aku no na poo o ka oihan.'i hoonaauao i na mea kaokoa ae, mai ka na kumukula i manao ai e hana. Ma na oihana apau, o ka poe e hana maoli-ariā, c lakou ka poe i ike i na alahele holomua apāii loā no ia mau oihana, pela hoi na kumu ake'ake'a, e kaohi ana i ko lakou holomUā; pela no ka oihan% hoonaauao, o na kumukula ka poe e a'o anā i na> keiki mai na hora mai o ke kakahiaka, ahiki L ka auwina la, o lakou ka poe i ike i ke kumu āpie ka mole o ka holomua o na kula. Heaha auanei kahi mea ano nui e loaa mai ana i na keiki, iloko o ka hapalua hora paku'i, mawaho ae o ka manawa maamau e pau ai o na kula? O na keiki liilii ma ko makou kamaaina, ina e loihi loa ko lakou noho ana maloko ( o na keena kula, e molowa ana lakou a hiamoe no i kekahi manawa; a o na hooikaika ana a na kumukula, e hookomo 'aku i ka ike ame ka naauao iloko o na keiki, me kela ano ohea, aole loa ia e komo aku ana iloko o lakou; no keia pilikia, i haawi mau ia ai i manawa hoomaha no kela mau keiki, i makamaka hou ai ko lakou noonoo, i ka wa e komo hou mai ai mahope iho o ka hoomaha ana. Ua nui kela manawa, mai ka hora eiwa mai o ke kakahiaka ahiki i ka hora elua o ka auwina la, .me ka manawa hoomaha ma ka hora umi-kumama-lua, e haawiia ai na hooikaika ana e na kumukula ma ke a'o i ka lakou mau haumana, o ka pilikia a makou i hoomaopopcf, o ia no ka lilo nui ana o kekahi manawa ma na paani hoopau manawa; aole no ko makou ku-e maoli i ka paaiii, āka he nui loa ka wa kaawale no.ia hana, aka iloko o ka wa kula, o na haawina ka hapanui e a'oia i na keiki. Ke hoohalahala mau nei kekahi poe limahana i ka uuku o ko lakou mau ukuhana me ka pipii o na kumukuai o na mea apau; i wahi e pau ai ia hoōh.alahala ana, aia ka ukuhana nunui a na mahiko, ke kau mai la imua oke alo i keia manawa. Iloko o keia mahina, i kulike ai me ke kumukuai o ke kopaa e kuaiia nei i keia manawa, e loaa ana i ka limahana o hookahi dala ka uku o ka la, ma kahi o ka eono dala a oi o ka la, ke hui pu ia me ka uku manuahi: e hiki aku ana ma kahi o kg. haneri me kanahiku dala a oi o me ka hale noho wale, ame kekahi mau mea e ae e pono ai ka noho ana o ka ohana. I ka pipii loa ana 6 ke' kumukuai o ka paalple i keia manawa, e lilo ana i hoem» lilo. ke komo ana ae me Mr. J. K. Mokumaia iloko p ke Kaiapli Lolewawae Epani, ma k.e kuai ana i lolewawae epani no ke kumukuai ol<ic4u 1 ! •