Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 21, 28 Mei 1920 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA

SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO      HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU

POALIMA - - - - - - - - - - MEI 28, 1920

 

KE KANAWAI HALEKAA

KULANAKAUHALE

            @oko o na la he kanakolu, mai ka Poalua nei aku. e k@noia ana na luna oihana ame na limahana @ ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, e hoihoi ae i na kaa otomobile o ke aupuni iloko o ka halekaa kulanakauhale ; no ka mea pela iho @a ka manao o ke kauoha kanawai i hooholoia e ka papa o na lunakiai, a i kakauinoa ia hoi e ka Meia Wilson, e minamina ai ka poe he mau kaa otomobile ko lakou no ke aupuni e holoholo nei, no ka pau ana o ko lakou hoi ana no ko lakou mau home ma@@na o na kaa otomobile.

            Ma ka manao o keia pepa, o keia kekahi o na kauoha kanawai maikai loa, e hoopakeleia ana ke aupuni, mai ka uku ana aku i kekahi mau hoolilo @ui hewahewa i kela ame keia mahina, mamulu mai o na pilikia i ikeia no kela mau kaa otomobile.

            Ua hoolako aku ke aupuni kulanakauhale i na kaa otomobile i na poo o na keena oihana, no ka hoomaalahi ana i ka lakou mau hana, e holo ai ma kela ame keia wahi, eia nae mamuli o ka maopopo @@ @ ka halekaa o ke kulanakauhale, kahi e waiho@@ ai na kaa otomobile, apau o ke aupuni, ua kaa aku no ka malama ana i kela mau kaa otomobile malalo o ka poe i aeia e hoohana ia mau kaa, me ka hoohana wale ia o kela mau kaa, mahope aku o @a h@@a hana o ke aupuni, malalo nae o na hoolilo @ ka poe hookaa auhau, ma ka uku ana i ke gesolina ame ka hana hou ana i na wahi i pilikia o na kaa.

            Aole he pololei iki o ka hooliloia o na kaa o ke aupuni i mau kaa holoholo lealea wale no, no na poo o kekahi mau keena oihana, e lawe ai paha i ko @@kou mau ohana a mau hoaloha, ma kekahi mau wahi. no ko lakou lealea iho no ka mea he waiwai keia mau kaa no ke aupuni; a no na hana wale no ke aupuni. i makemakeia ai lakou e hoohana, aole no ka pono o ka mea hookahi ame kekahi puul@ paha.

            O keia kekahi kanawai maikai loa i ko makou @@@oo ana, oiai aole he uuku na hoolilo no ka malama ame ka hoohana ana i ke kaa otomobile, aka he nui maoli no ; a i ka ikeia ana, he okoa loa ka mea nana e uku i kela mau hooililo, aohe nana a ka poe holokaa, he pono holoholo na ka lakou, ma ka hele ana no kekahi mau wahi, o ko lakou manawa kaawale ; akahi nae a hapa mai ia ano hana. ua ku ae la he kanawai, a o ka hooko wale aku @@ ka mea nui, o ia hoi e malamaia ke kanawai ma @@@@ mau aoao apau.

 

E IKEIA KA MEA OIAIO E PONO AI

            Ma ke ano. he limahana no ke Kulanakauhale a Ka@@@@ no Honolulu. a he kauwa hoi na ka lehulehu. he mea pono e hoea mai i ka hooiaio ana. a i @@@ i ka hoauheeia ana aku paha o na hoohalahala apau. e ku-e ana ia Mr. Frank C. Benevedes, ka @@nanui o na paka ame na kahua paani, no ka mea @a makemake kakou ka lehulehu i na limahana hoopono a pololei ma ka lakou mau hana, i make@@@ ai na ukuhana keikie e haawiia nei ia lakou, mai na dala auhau aku a ka lehulehu e uku nei i ke aupuni.

            Ina ua hookahuaia na kumu ku-e i keia limahana @ ke kulanakauhale. malalo o na manao pilikino. mamuli mai paha o ka paani politika, me ka hiki @@@ ke hooiaioia kona pili ana i ka hewa, ma kona @@@@@ ana aku i kana mau hana, ame ka lawelawe @@@@ hoi i na hana o kona keena, alaila e hoauheeia ae na ao omamalu o na manao hoohuoi apau no @@@ pili i ka hewa, mai iaia ae.

            Ma kekahi aoao hoi, in a ua oiaio a pololei na kumu ku-e hoohalahala i laweia ae imua o ka papa @@na lunakiai nona. alaila he kuleana ko na maka@@@@ o keia kulanakauhale, e ike ai i ke ano o @@@@ mau hana, a in a ua pili ka hewa iaia, alaila o kapaeia ae oia mai ka papainoa ae o na limahana @ ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, a mai ka papa ukuhana ae hoi o ke aupuni kulanakauhale, a e hoonoho ae ma kona wahi, i kanaka @ @@@@ pono ana i kana mau hana me ka pololei.

            Ke manzo nei nae makou i ka laweia ana mai o @@ kumu hoohalahala e ku-e ana ia Mr. Benevedes, @@@@ ia mamuli mai o na hana paani politika, ka mea i hoomaopopo mau ia, mai ka hoomaka ana mai o na hoa o ka papa lunakiai e lawe ae i ko lakou kulana, ahiki wale mai o i keia manawa ; aka malalo ia o kekahi mau kahua maopopo loa ; @@ hana nae ia na ke kiure kiekie o ke Teritore, e @awe mai ana, a huli pono aku i ka mea oiaio.

            Ua makemake kakou i na limahana hoopono ma ka lakou mau hana, me ka nana ole ma ko lakou @@@ kalaiaina, o na limahana e hooko ole ana i ka lakou mau hana me ka pololei, aka e apuhi ana i ke aupuni. a i na makaainana hoi na lakou ke dala e uku nei no ko lakou mau uku mahina, aole o lakou kuleana e hoomau hou ai ma na kulana a lakou e paa ana. aka e kapaeia ae lakou e pono ai, a hoonoho aku ana i poe hou ma ko lakou mau wahi.

            Aole maluna wale no o keia limahana o ke kala na ka makou e kamailio nei no ka hoea mai i ka maopopo pono ana no kona pili i ka hewa a pili @@ paha, aka in a e ike ana kakou na makaainana o keia kulana. i kekahi mau limahana, e ku-e ana @ ka lakou mau oihana pakahi, he hana kupono loa na kakou. ka waiho ana ae i na hoohalahala ana e ku-e ana i ko lakou hoomau hou ia aku ma ko lakou mau kulana, aole nae mamuli mai o na manao pilikino a paani politika paha, aka malalo o na kahua oiaio loa no ka pili o kela mau limahana i ka hewa.

            Oiai nae, o keia ka pilikia mua loa i ikeia iloko o ke kau e noho nei ka papa lunakiai hou, ke lana nei ko makou manao, e lilo ana keia hana noii ma ka aoao o na kiure kiekie o ke Teritore, i mea e loaa aku ai ka ike i na limahana e ae, ua nele lakou i na mana kaokoa, e hana aku ai elike me ka lakou i makemake ai, aka, ke koi mau mai la na mea oiaio, aole e pakele ka mea e manao ana e kolohe i ke aupuni ame ka lehulehu, aia mau ka lakou mau hana, ke kuhikuhi la maluna o lakou @ @@ manawa apau, e hoea mai ai ka la e hoikeia ae ai i ke akea.

 

UA KUPONO KE KU-E ANA

A NA KUMUKULA

 

            Mamuli o ka hooholo ana o ke komisina hoonaauao, e paku'i mai i hapalua hora hou no kela ame keia la kula iloko o ka pule, ma keia hoomaka hou ana aku o na kula aupuni, ua ala mai na manao ku-e mai kekahi heluna nui mai o na kumukula ma Oahu nei, a keia pepa e manao nei, ua pololei ke ku-e ana o na kumukula, aole no ko lakou ku-e maoli aku i na komisina hoonaauao, ame ke kahukula nui, aka no ka waiwai ole no o kela hapalua hora hou aku, mawaho o ka manawa mau e pau nei na kula i kela ame keia la.

            O ka oihana kumukula o kela kekahi o na oiha@a ano nui loa, he mama ke ano o ka hana ke nan@@ aku, eia nae he ko'iko'i kona ano oiaio maoli, i oi aku kona luhi ame ke kaea, imua o na hana ikaika, aole ma ka aoao wale no o na kumukula, aka e loaa pu ana ka luhi ame ka ui-ha i na haumana.

            He mea hookahaha i ko makou manao, ka oili ana ae o na hoakaka, ma ka manawa a ke komisina hoonaauao i malama ai i kana halawai, no ke ala ole mai o na ku-e ana mai na kumukula mai, maluna o ka nunau, hoomahuahua hou i ka manawa kula ; no ka mea ua hoole ae kekahi mau kumukula, i ka loaa ana aku o ka lohe ia lakou no keia hoololi ana i ka manawa ; nolaila o ka mea oiaio i ka nana aku, ua hana wale aku no ke komisina hoonaauao ame ke kahukula nui, mamuli o ko lakou manao iho, me ka ui mua ole aku i na kumukula.

            Ma ka mea oiaio maoli, ma na ninau o keia ano, o na kumukula ka poe kupono loa, e ninau mua ia aku ko lakou manao, o lakou ka poe i ike i ka pono ame ka pono ole o keia paku'i hou ana mai i hapalua hora kula, a o ka hana pono maoli no, o ia ke kukakuka pu ana o ke komisina hoonaauao me na kumukula, ma na ninau apau e hooholomua ia ai ka oihana hoonaauao iwaena o na kula aupuni o Hawaii nei, aole o ke kau i na rula, mamuli o ko lakou manao iho, a waiho aku na na kumukula e hooko mai, me ka maopopo mua ole i ke aponoia o ia mau rula.

            O kekahi o na pilikia i ike mau ia iloko o ka oihana hoonaauao i ke au o na kahukula nui i hala, o ia no ko lakou lawe kaokoa ana ae i ka mana iloko o ko lakou mau lima, a hana aku la i na mea a lakou i manao ai, pela iho la e pono ai ka oihana hoonaauao maanei nei, o ka pilikia nae i oili ae, o ia no ka holomua ole o na kula ; a ma kekahi olelo ana ae hoi, ua hana wale aku no na poo o ka oihana hoonaauao i na mea kaokoa ae, mai ka na kumukula i manao ai e hana.

            Ma na oihana apau, o ka poe e hana maoli ana, o lakou ka poe i ike i na alahele holomua apau loa no ia mau oihana, pela hoi na kumu ake'ake'a, e kaohi ana i ko lakou holomua ; pela no ka oihana hoonaauao, o na kumukula ka poe e a'o ana i na keiki mai na hora mai o ke kakahiaka, ahiki i ka auwina la, o lakou ka poe i ike i ke kumu ame ka mole o ka holomua o na kula.

            Heaha auanei kahi mea ano nui e loaa mai ana i na keiki, iloko o ka hapalua hora paku'i, mawaho ae o ka manawa maamau e pau ai o na kula? O na keiki liilii ma ko makou kamaaina, in a e loihi loa ko lakou noho ana maloko, o na keena kula, e molowa ana lakou a hiamoe no i kekahi manawa ; a o na hooikaika ana a na kumukula, e hookomo aku i ka ike ame ka naauao iloko o na keiki, me kela ano ohea, aole loa ia e komo aku ana iloko o lakou; no keia pilikia, i haawi mau ia ai i manawa hoomaha no kela mau keiki, i makamaka hou ai ko lakou noonoo, i ka wa e komo hou mai ai mahope iho o ka hoomaha ana.

            Ua nui kela manawa, mai ka hora eiwa mai o ke kakahiaka ahiki i ka hora elua o ka awuina la, me ka manawa hoomaha ma ka hora umi-kumamalua, e haawiia ai na hoikaika ana e na kmukula ma ke a'o ana i ka lakou mau haumana, o ka pilikia a makou i hoomaopopo, o ia no ka lilo nui ana o kekahi manawa ma na paani hoopau manawa ; aole no ko makou ku-e maoli i ka paani, aka he nui loa ka wa kaawale no ia hana, aka iloko o ka wa kula, o na haawina ka hapanui e a'oia i na keiki.

 

            Ke hoohalahala mau nei kekahi poe limahana i ka uuku o ko lakou mau ukuhana me ka pipii o na kumukuai o na mea apau ; i wahi e pau ai ia hoohalahala ana, aia ka ukuhana nunui a na mahiko, ke kau mai la imua o ke alo i keia manawa.  Iloko o keia mahina, i kulike ai me ke kumukuai o ke kopaa e kuaaia nei i keia manawa, e loaa ana i ka limahana o hookahi dala ka uku o ka la, ma kahi o ka eono dala a oi o ka la, ke hui pu ia me ka uku manuahi ; e hiki aku ana ma kahi o ka haneri me kanahiku dala a oi o ka mahina, me ka hale hono wale, ame kekahi mau mea e ae e pono ai ka noho ana o ka ohana.

 

            I ka pipii loa ana o ke kumukuai o ka paalole i keia manawa, e lilo ana i hana hoemi lilo, ke komo ana ae me Mr. J. K. Mokumaia iloko o ke Kalapu Lolewawae Epani, ma ke kuai ana i lolewawae epani no ke kumukuai oluolu@.

 

Nuhou

Kuloko

            Ke manalo nei kekahi poe i ke emi o na meakuai ma ka Makeke Ku@anakauhale, o ka pilikia nui wale no, o ia ka nui ole o na meakuai e loaa mau ai i kela ame keia la.

 

            E hoea ae ana na lala o ka Ahahui a na Mamakakaua, ma ka Makeke Kulanakauhale ma ke kakahiaka o ka la apopo, no ke kuai ana aku i na laulau imua o ka lehulehu.

 

            No ke kaa ana o ka La Kaupuna i ke Saba@@, nolaila ma ka Poakahi e malamaia ai na hana hoomanao no kela @@ kulaia, me ka paniia o na hale oihana apau ma kela la.

 

            Nu'a na a i o na keiki heihei au Hawaii i na lei, o ka hele ia a papani i ke kumu pepeiao, ma ka manawa e makaukau ana lakou e ae aku noluna o ka mokuahi Wilheimina ma ka Poalua nei.

 

            Ma ka Poakolu iho nei i lele aku ai he elua mau mokulele o ka oihana kaua o Amerika, no Kauai.    He mau lele hoomaamaa wale no keia i ikeia ai ka holopono o ka lele ana o na mokulele no kahi mamao.

 

            Maluna o ka mokuahi lawekoa South Bena i kau aku ai ma ka la i nehinei na haumana a'o hou o na kula a'o koa o Kamehameha ame Punahou, i waeia no ka holo ana aku i ke kula a'o koa ma Camp Kearny maloko o Kaleponi.

 

            O ka Hon. C. K . Makekau kakahi mea kuai poi ame i'a ma ka makekek hou ; o ka poe e makemake ana a loaa ia mau mea e pono ai ke ola ana, e hui ae me ia, no ka mea, he oluolu kana kumukuai a he waipahe no hoi na kukakuka ana.

 

            La makemakeia na lala apau o ka Ahahui Oiwi o na Wahine e hele ae i ka pule maloko o ka Luakini o Kawaiahao ma ke Sabati, Iune 6, 1920, no ke komo pu ana iloko o ke anaina haipule hoomanao o ka la o Kamehameha. E hele ae na lala apau me ko lakou mau kahiko piha ka ahahui.

 

            He halawai makaainana nui ka na Kepani o ka malama ana ma ka Aala Paka ma ka po Poaono aku nei i hala, o na mea i haiolelo aku imua o na Kepani olohani ma ia po oia ka Meia J. H. Wilson ame ka luna@oeueu olohani o ka Hui Mutual Teleph@ne Tyson.

 

            Ma ka Poalima aku nei i hala i hooku'iia ae ai he keiki Kepani o elua makahiki a oi e ke kaa otomobile o Kauka A. D. Hodgins, a iloko o na hora kaka@kahi wale no mahope mai, ua make loa aku @a kela keiki. Ma ka oleloia, o kela ulia poino, he ulia ia i hiki ole ke alo ae, mai ka hooku'iia aku o kela kamaiki.

 

            Ke hoomaamaaia mai nei na lio heihei mai kaaina hanai holoholona mai o Waimea i nei mau la no ka la 5 ame ka la 11 ae nei o Iune. Ko Maui ma@ lio heihei ka oi aku o ka nui o ka holuna ma ka paka, oia mau lio kekahi i kakeleia ma ke kakahiaka Poakolu nei, elike me ke kakel@keleia ana o na lio heihei mai Waimea mai.

 

            Oiai i lele aku ai ilalo mailuna aku o ke kaa uwila, mawaho ae nei o Kamoiliili, mamua iho o ka hora eono o ke ahiahi o ka Poalua aku nei i hala, i hooku'iia ae ai he Pake opio e ke kaa otomobile e hookeleia ana e kekahi Hawaii, me ka loaa ana o ka ehua kukonukonu i kela Pake, me kona hoihoiia aku no ka lapaauia mai ma ka Halema'i Mowahine.

 

            E weheia ana he aha fea nui maloko o ka halekoa, ma ke kakahiaka o ka la apopo, malalo o ka hoohana ana a na kaikamehine o ke Kula Kaikamahine o Kamehameha i hemo, no ka imi ana i waihona kukulu home no na kaikamahine Hawaii. Malaila e loaa ai na meakuai o na ano like ole, mai na meaai a na mea hoonani, a ma ka po iho e malamaia ai he aha hulahula maloko no o ka halekoa.

 

            He aha hulahula me ahamele ke haawiia ana e na keiki o ke kula o na keiki makapo maloko o ka Odd Fellows Hall ma ke ahiahi Poaono o ka la 5 o Iune, no ka pomaikai o na keiki makapo'o ia kula, a ma ka lono i hoikeia mai i keia keena he nui ka na himeni hoonanea pepeiao e meleia mai ana me ka ukali pu ia mai e na pila gita, ukulele, mandolin ame piano. E hele ae e hoolohe, he ole ka lohe pepeiao wale mai.

 

            E hoomaka ana mai ka Poalua mai nei, ka la a ka Meia Wilson i kakauinoa ae ai malalo o ke kauoha kanawai halekaa o ke kulanakauhale, ahiki i ka piha ana o na la he 30, e pau loa ana ka hiki ana i na luna oihana o ke kalana e lawe i na kaa otomobile o ke aupuni no ka holo lealea ana. I ka pau ana o ka hana ma kela ame keia la, ua kauohaia na mea apau he mau kaa ka lakou e holoholo ana o ke aupuni e hoihoi ma loko o ka halekaa, aole hoi e hoohanaia kela mau kaa ahiki i ka manawa e hele aku ai kela mau limahana i ka lako@ mau hana no ke upuni.

 

Nuhou

Kuwaho

            EL PASO, Mei 23.---Ua kelekalapa mai ke Kenerala Obregon i na akena maanei na na kanaka ponoi o Keneral@ V. Carranza i powa iaia ma na kuahiwi o Tlaxcala oiai ka peresidena mua ame kona mau ukali e hoao ana e holo i pakele i ke kapakai hikina.

 

            ST. PAUL, Mei 23.--Hookahi kanaka i make a he umi poe e aku i hoehaia mamuli o ka hana a ka makani tonado o ka pahola ana mai me ka ikaika maluna o na kulanakauhale o Castle Rock ame White Wing ma ka la i nehinei.

 

            NEW YORK, Mei 24--He mokuea holo iluna o ka ilikai helu 826 ka i loaa aku a hookauia ae e ka moku pailaka Nu Ioka mawaho aku o ka haleipukukui o Sekotia. Ua huli ka mokuea ilalo, aole nae he hoailona o kona mau kanaka nane e pailaka ana iaia i loaa aku maluna on a.

 

            MONTEREAU, Mei 24.---Ua haule o Paul Deschanel, ka peresidena o Palani, mawaho o ka puka aniani o ke kaaa ahi e holo ana ma kekabi wahi pokole mai nei aku ma ka po i hala a hele wawae mai oia he mile ame hapaha mamua o kona hoea ana mai i ka hale o ka poe hana. Ua eha oia me ka mokumoku o kekahi mau wahi o kona kino, aole nae i ke kukonukonu loa e lilo ai i kumu poino nona.

 

            WASHINGTON, Mei 24.--Ua noiia aku ka ahaolelo e ka Peresidena Wilson i keia la no kekahi mana e apono o Amerika i ka lawe ana i ka mana hoomalu maluna o Armenia. Ua hoike aku oia i ka ahaolelo o ka makemake o ka lahui Amerika oia ka lilo mai o Armenia malalo o ka Amerika hoomalu ana. Ua hoike muaia aku e ka Peresidena Wilson i na aupuni huiia e hana aka ana o Amerika ma ke ano he mea uwao ma ka hooponopono ana i na palena aina o Armenia.

 

            EL PASO, Mei 25.--O Ygnacio Monillas, ke kuhina Mekiko mua ma Wakinekona ame kekahi mau luna aupuni kiekie e ae e hele pu ana me ka Peresidena Caranza iloko o ka manawa ana e holo mahuka ana mai ke kulanak@hale aku o Mekiko no ke kapakai hikina loa ma ka manawa o kona powaia ana, ma ka lono i hoikeia mai ua paa oia i ka hopuia e na koa o ke aupuni kuikawa, elike me ka lono i loaa mai i ka mokuna aina mai ka hapa hema loa mai o Mekiko ma ka la i nehinei.

 

NA MARE.

 

            Eugene S. Buchanan ia Violet Hanakahi, Mei 18.

            Same Kahookano ia Martha Kealaluhi, Mei 22.

            Masakichi Nakamura ia Madeline Halemano, Mei 23.

            Lewis Brash ia Rachel Range, Mei 23.

            Arguel B Boles ia Mary Hoopii, Mei 24.

 

NA HANAU.

 

            Na Henry Aki ame Lizzie Kanehuala. he keikikane, Mei 12.

            Na Jose Matsugoro ame Elizabeth Kaimiola, he keikikane, Mei 15.

            Na Thomas Kanani âme Anni Mealoha, he keikikane, Mei 15.

            Na John Freitas âme Kumalu Makulu, he keikikane, Mei 15.

            Na Kailiula David âme Piilani Kahilahila, he kaikamahine, Mei 16.

            Na Lau Kau âme Nellie Akana; he keikikane, Mei 15.

            Na Alex Kupu âme Violet McKeague. he keikikane, Mei 17.

            Na J. L. Feary ame Violet T. Keohohiwa, he keikikane, Mei 20.

            Na David K. Pali ame Rose Solomon, he kaikamahine, Mei 22.

            Na Jas. Keawe âme Sarah, he keikikane, Mei 21.

            Na A. R. Fitzgerald ame G. B. K Rchardson, he keikikane, Mei 24.

 

NA MAKE.

 

            Paauhilo, ma ke alanui Dowsett, Mei 19.

            Adam Ohiakupali, ma ke alanui Mokauea, Mei 23.

            Amr. K. Maialoha, ma ka Halema'i o Kalihi, Mei 24.

            Emma V. Craig, ma ke alanui Hol@, Mei 24.

            Helen K. Kinney, ma ka Halema @ Moiwahine, Mei 24.

            Keikeiki, ma ka Halema'i o na Kamalii, Me 25.

 

KUAIIA NA KAA OTOMOBILE HALIHALI WAIONA.

 

            Ma ke kudalaia ana mai nei o kekahi mau kaa otomobile i laweia ai e ke aupuni ma kekahi manawa kokoke i hala aku nei, no ke ku-e i ke kanawai hookapu waiona lahui oia hoi ka loaa ana aku maluna o ia mau kaa o ka waiona, hookahi o ia mau kaa i kudalaia mai nei i lilo aku i kekahi Kepani o J. Kitagawa ka inoa no $460, a o ka lua o na kaa ua lilo ia Louis Kapela no $575. He mau kaa otomobile Ford laua a elua. Ma ke alo iho o ka Hale Federala o HIlo kela kudalaia ana mai nei ma ke awakea o ka Poaha o ka pule aku la i hala. I loaa mai keia lono ia nei mamuli o ka hoi ana mai o ka Hope Ilamuku Otto F. Heine, ka mea nana i kudala ma ka Mauna Kea o ke kakahiaka Peaono aku nei i hala mai HIlo mai. Ua lilo ka kela kudalaia ana mai la o kela mau kaa i mea ano hou i ko Hilo poe, ne ka mea, o ka mua loa ia o na kudala o ia ano i ikeia malaila.

 

KOHOIA O DE LA HUERTA I PE@ESIDENA KUIKAWA NO MEKIKO.

 

            MEXICO CITY, Mei 25.--O Adolfo de la Huerta, ke Kiaaina o ka Mok@aina o Sonora, ka mea nana i hoopuka mai ke kuahaua e hookaawale ana i ka pili ana o ia mokuaina me ke aupuni federala, a i kukala ae ai hoi no ka hoalaia ae o ke kaua kipi e ku-e ana i ke aupuni a Carranza, ka i kohoia i peresidena kuikawa no ka Repubalika o Mekiko ma ka la i nehinei e ka ahaolelo i akoakoa ae ma kekahi kau kuikawa.

            O ke Kenerala Pablo Bonzales, he moho mua no ke kulana peresidena ka mea ku-e wale no ia Senor de la Huerta, ka mea i hoole i kona holo moho a@a mamua o kona hookaawale ana i ka pili me na koa a Carranza a hui aku la me ka poe kipi. Ma ke koho ana he 234 baloka no Huerta a he 28 no Gonzales.       

            E hoomaka koke aku ana ka Peresidena Huerta e lawelawe i kana ma@ hana ma ke ano he mana hooko. Ua lawelawe oia ma ke ano he poo no ke aupuni kuikawa i kukuluia ae e ka poe kipi e kali ana no ka hooholoia ana o ke kumukanawai. E paa ana oia ia kulana ahiki i ke kohoia ana o kona hope ma ke koho baloka laula e malamaia ana ma ka la 5 o Iulai, o ka la nae aohe i hooholo loa ia i nei manawa.

 

HE HOOMAIKAI NA KE KOMITE KENEKULIA MISIONARI.

 

             Mamuli o na kokua lehulehu i haawimanawalea wale ia mai e na Hawaii, no na hana hoikeike i malamaia no ka hoomanao Kenekulia Misionari, iloko aku nei o ka mahina o Aperila, na hana hoikeike hoi i ikeia ai ka holopono loa, a i loheia ai na manao mahalo a na malihini ame na kamaaina pu no ia mau hana, ua noiia mai ka Nupepa Kuokoa nei, e pahola aku i ka hoomaikai a ke Komite Hooko o ka Hoomanao Kenekulia Misionari, elike me ia malalo iho nei.

            "Ke haawi aku nei ke Komite Hooko o na Hana Hoomanao Kenekulia Misionari Hawaii, i kona mahalo kiekie me na manao kui'o i na Hawaii apau, no ka hoike ana mai i ko lakou mau manao kilakila o ka lokahi. ma na hana hoikeike pili moolelo i malamaia ma ka Hoikeike Kenekulia.

            "Hoko o ka manao o ka mea e nana aku ana i kela mau hana, he ku maoli no i ke aiwaiwa, e hoike ana i ka hoolilo nui ia ana o ka noonoo ame ka manawa ma ka aoao o ka poe hoikeike, i wahi e nani ai ka hiona ke nanaia aku.

            "No keia mau hana molia a make@ maoli i hoikeikeia ae ma ke ano puuwai hamama e ka puulu holookoa o na Hawaii i komo iloko o ka hoikeike, pela iho la i loaa ai ka holomua pookela loa i ka Hoikeike, no lakou e paholaia aku nei ka hoomaikai nui, ame ka mahalo kiekie ana a ke Komite Kenekulia."

           

LILO IA AH LOY KA MAKANA HOOKUKU PAIKAU.

 

            Ua lilo ia Kapena George Ah Lo@ ka makana a W. O. Smith, he medala gula, ma ka hookuku paikau makahiki i malamaia e na keikikane o ke Kula Kamehameha ma ka Poakahi nei. Hookahi haneri ame kanaha-kumamalima mau keikikane haumana a'o hou i komo pu ma kela hookuku paikau. Ma ka manawa i malamaia ai kela paikau hookuku he ahakanaka nui ka i akoakoa aku malaila, na ohana ame na hoaloha o na haumana a'o hou o ke kula.

            Mawaena o na haumana a'o hou o ka makahiki mua i komo pu ma kela paikau ana a na keikikane maloko o keia papa ua haawiia ia Enos Lyons ka makana mua, a ma ka hookuku kikipu ua lilo i ke Kakiana Clarence Hohu ka makana mua.

            O na lunakanawai na lakou i haawi na olelo hooholo ma kela hookuku paikau ana oia ka Mekia Seigel, Mekia C. B. Bennett ame ke Kapena Lowe o ka oihana kaua aina.

 

HAINA NANE.

            Mr. Lunahoopoinopono o ke Kuokoa, Aloha kaua:---E oluolu mai oe i kekahi keena o ke Kilohana a ka Lahui no ka'u haina o ka nane a Kawaikauikamakaokaopua, e kukuluia peni:

            Aia au i ka lewanuu i ka lewalani; in a au e hele e puni ia'u ka honua; in a au hoihoi ole, hiamoe au. Haina: Ho. He wahi hohonu, he lewa ke kanaka, a o ka moku, o ia ka mea hiki ke hele aupuni ka honua; a i hoihoi ole leko ka anaka, ku malia, hiamoe.

            Aia no ka loaa, pololei o kuu kaina, a kapaia ka inoa o ke kama elua o molowa. Haina: Ku. Owai ke kamai O oe. Ku oe ia wai i ka molowa, aole peia makou, aka ua ku no i na wahi makua.

            He hoaloha au no ka poe apau ke malama, a huhu au, eha oukou ia'u. He hiamoe pu no au me oukou, kiai a malama. haina. Ao. He malamalama, he anela kiai, a i ka hoohuiia ana o keia mau kama, ua loaa ka inoa piha: Hoku Ao.

            Ma ko'u manao ana, ua loaa pono aku la ke keiki o Kona, a ua akaa pu ia ka pali kapu o Keoua.

            Me oe ko'u aloha a nui me ka mahalo nui loa, a peia hoi me ka lahui; me oe e Mr. Lunahooponopono ko'u aloha pumehana, me na keiki hooui huila o ka mikini ko'u aloha nui.

                        Owau no me ka oiaio,

                                    K. D. HAKUOLE.

 

            Eha ole mai la no ke keiki o ka pali kapu o Keoua ia oe, he hoomaneoneo; hahau no i ka pauku laau kauwila a mahanahana, ma ke kumul pepeiao, o ka hana ana ia, he hoolana i ka wai ke ola.  Huli hou ia mai!--L. H.

 

HAAWI O J. KUMALAE HE HANERI DALA KOKUA.

 

Ma ka paina awakea a ke Kala@@ Hoeueu o na Hawaii i malamaia ma @@ awakea o ka Poalima aku nei i @aia @ haawi ae ai o Jonah Kumalae i ka @@ in a o hookahi haneri dala, ma ke a@@ he kokua, no ka waihona kukulu i @@ Home Ida M. Pope, a na kaikamahine o ke Kula Kamehameha o na Kaikamahine e hooikaika mai nei, ma ka @@ dala ana.

            Mawaho ae o Mr. J. Kumalae, ua haawi pu ae o Frank A. Keliinohop@@@@ ka huina o hookahi haneri dala ma ke@@ ano kokua hookahi no. Thomas E. Blackwell, he kanalima dala; S. H@@kano he umi dala, a o James Holt @@ umi dala.

            Ma kela paiaa ae a ke Kalapu Hoe@eu o na Hawaii, na lala o ke komi@e in@ dala, ma ke ano, e koi aku ana i ke@@ ahahui, e komo pu mai ma ke kokua ana i ka hana a ke komite e hooikaika nei, ma ka imi ana i wahona dala, no ke kukulu ana aku i home no na kaikamahine e noho ai ma keia kulanaka@@ hale.

            Mahope o na hoakaka manao a@@ imua o kela kalapu, i ku koke ae ai ka Peresidena Kumalae, o kela kalapu @ hoakaka mai @a i kona manao, no ke kupono loa i na Hawaii apau e haawi aku i na kokua ana, no kela hana ma@ kai, a oia no ka mua loa i hoike ae @ haawi ana oia i kana kokua, n@ ka huina o hookahi haneri dala, no keia waihona, he kumu alakai hoi, na kekahi mau lala e ae o kela kalaapu i haawi pu mai ai i ka lakou mau kokua ana elike me ka hiki.

            He aha fea ka ua kaikamahine o Kamehameha i hemo e haawi ae ana m@ loko o ka Halekoa, ma ke awakea o k@ la apopo, me ke kuai ano, mai na meaai a na haole, a na meaai a @a, Hawali, a ua hooia pu ae o Mr. Kumalae, he elua haneri paona poi ana e hoolako ae a@a no kela aha fea, no ka holomua o na hana a ke komite.

 

E WAIHOLA AKU ANA KA NINAU ANA I KE KIE@E KIEKIE.

 

(Mai ka aoao Ekahi mai).

 

o ka loio kalana ke kuleana, e huli a @ noii pono ai i ka mea oiaio, aole he mana a he kuleana o ka papa o na lunakiai ma kela ninau.

            No na mea hoi e pili ana i ke kapae ana aku i ka Lunanui Benevide@ mai kana hana aku o na paka me na kahua paani, ua hoakaka hou ae ka palapala vito a ka Meia, he kuleana kela i pilipaa aku i ka Meia, me ke kauoha ole ia aku e ka papa, oia ponoi no ke kuleana e kapae aku ai, a e paa ai paha i keka@i limahana i hoalaia mai na kumu hoohalahala e ku-e ana iaia.

            O ke alahele pololei, wahi hou a kona mau manao hoakaka e lawelaweia ai, o ia no ka hui pu ana aku o ke komite me ke poo o ke keena i kuleana ai ia komite, a kukakuka pu, no kekahi hemahema i ikeia, a in a e loaa ole ana na kukakuka maikai ana, alaila o ka manawa ia e ui aku ai i ka Meia, a i holopono ole no ma ia hana ana, alaila e hoihoi mai iloko o ka papa holookoa.

            Ma ka hope loa o ka palapala vito a ka Meia, e hoakaka ana ia, aole oia i ike i kekahi mau kumu kupono e kapae aku ai ia Mr. Benevides mai kona kulana aku, elike me kek koi ame ka makemake o ka olelo hooholo a ka papa i apono ai.

 

            HE HOALOHALOHA NO MRS. ELIZA HOLT.

 

            Mamuli o ko ka Mea Mana Loa kii ana mai i ka uhane makamae @ Mrs. Eliza Holt mai keia noho pokole ana a i ka noho mau loa ana ma-o, a ua oluolu hoi i kona Haku aloha e hookuu i kana hana maanei, a ma Ierusale ma maluna ka hosana mau ana, a ma o ko ka Makua Lani lawe ana aku iaia. ke kakauolelo nui hoi o ka ahahui o Kaahumanu o na Wahine o ka Mokupuni o Kauai o Ma@okalanipo, ua ili mai ke kaumaha, ka luuluu ame ka walohia i na hoa o ka Ahahui Kaahumanu o Kauai.

            Nolaila, e hooholoia, o makou o ka Ahahui o Kaahumanu, ma o @@ makou mau komite @a, o ia hoi na luna@ui, k@ komo pu aku nei me ka makuahine, Mrs. Mileka Kahele, ko makou peresidena i hooneleia no kau mea aloha he kaikamahine, pela pu me ke kane, na keiki ame ka ohana apau, e kanikau kumakena pu me oukou, ao ka oukou mea aloha i hala e aku ma kela Edena naui malena.

            E hooholo hou ia, ma ka inoa o ka Kahikolu Lani, ke waiho aku nei makou i na noi ana imua On a, e haawi ma i ka maha ma kahi o ka u, ame ka luuluu; wahi a ka Haku, "Owau no ke alahou ana ame ke ola, o ka mea manaoio mai Ia'u, in a e make oia, e ola ho@ auanei oia."

            E hooholo hou ia, e hoounaia i hookahi kope i ka Nupepa Kuokoa, a i hookahi i ka ohana.

            Ma ko mau komite la @@@

                        Mrs. Haleakala I,

                        Mrs. Eliza Richmond,

                        Mrs. B. Lovell,

                        Mrs. C. P. Malina.

            Lihue, Kauai, Mei 21, 1920.

 

NEE KA ENEKIN@A KALANA NO KE K@ENAHANA HOU.

 

Ma ke kakahiaka Poakahi nei i n@@ mai ai ka Enekinia Kalana Oh@t me kona mau pono apau mai ka Hale Makinikaea mai a i kona mau keena oihana hou maloko o ka Hale Kapiolani ma ka papahele elua. O na keenahana e @@ e kakali ana ahiki i ka pau pono aua o ka hana hou ana ialoko o @@ keena hou maloko o ka Hale Kapiolani.