Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 20, 21 Mei 1920 — HOOHOLOIA KA WA HOOMAHA O NA KULA AUPUNI. [ARTICLE]

HOOHOLOIA KA WA HOOMAHA O NA KULA AUPUNI.

t T o honhalain hp man hora lehnlphn ka papa lcomisiūa hoonaauao. m.g La laleon halswai o ke noho ana ae nia Poakahi aku 1j i hala, mai. na hora m«i 0 ke kakahiaka, ahiki wale i ka hookua ana, mahope aku o ka hora 10 o ka po, me ka nui nae o na mea a kela papa i hooholo ae ai, no ke ano o ka lawelaweia o.ku o na kula aupuni. 0 kekahi o na mea i hooholoia ai e liela komi«sina hoonaauao, o ia no ka hoomaha ann o na kula aupuni, ma ki la 30 o ka mahina ae nei o lune; ua loihi nae ka manawa a na komisina i ho&kaka ai i ko lakou mau mnao malu« na o kela ninau, ahiki i ka hooholoia ana 7 o ka inanawa iho la ia e hoomaka nku «,i ka hoomaha ana o na. kuia. Ua hapaiia mai kekahi manao, no ba pono e hoomaha oa kula mamua ae o ku la hope o ka mahina o lune, i hiki ai i kekahi man kumukula e manao ana e keu aku inaluna o ka inokuahi, e ha&lele iho ana ia. Honolulu nei ma kela la, na hooWo nae ka hapanui o na komisina, c.ole e hoololi i ka la e hoom&ha ni na kulß aupuui, aka o na kumukula e manao ana e holo aku no Amerika, ma kela la. ua hiki no ia lakou ke noi mai, e aeia aku e haalele iho i ka lakon ma>) hana mamua ae o ka wa e pau ai lie kula ana. lla hoakaka ae ke kahukula nui. uo ka loaa ana aku he leka iaia mai ka hui mokuahi aku, no ka loaa he mau Tumi no na kumukulu he kanahiku, maluna o ka mnluiahi e haalele iho aoa, ma ka la .°.O o ka mahina o [une, a o h 1 mea a ke kom:sina. i a'o aku ai .i ke kahukula nui, o ia no kona hoouna api aku i kekihi leka, -i ka hui moleuahi * nonoi aku anu. p hoop-unee iki ia kn |haale!e ana mai o ka mokuuh'», ahiki i ka pau ena o -ke kula ma kela la. O kekahi o na ninau ano nui i noonoo ia e ke komi?ina, o ia no ka mea e pili ani i na keiki o n«i lahui e, i hanani.) i ma Hawaii nei, aka e kuleana pu am nae i ka pono makaainana, o na aupuni ! o ko lakou mau mākua. Ua heluheluia ae ka mānao kanawni n ka Loio Kūh-1-i n:r Irwin, ao> he miina i loaa s ke komi15ina, e ku-e aku a? i na keiki o kela ano ke makemake lakou e ko'iio iloko ! "ke kula kumti, «ka, n«e he hana lrki i i kf* komi»ina, ke waiho mua- aku i na ninau i na keiki o kela ano, mamua o ko ! lakou komo ana mai, no ko lakou ku ; e i ko lakou lilo ana aku i mau makaainana no ua aupuni o ko lkkou mau makua, e kupaa lakou m&lalo o ke aupuni i lilo ai lakou i m&u makaaieana. . Aole nae i pili wale &ku no kela soonoo ana o na komieina i na haumaoa na makua Pake ame ua Krpani, e mßkemake ana e komo iioko o ke kula kumii, aka ua pili pu aku no ia i na ku- ! mukula o kela mau lahui g elua, e noho | kumukula nei i keia manawa, e loaa m hooia mai in Ir1:ou mai ,no ko lakoa j kupāa malalo o hookp.hi wale no aupuni, iO ia ke* aupuni o Amerika, ke aupuni lioi i lilo aku ai lakou i mau maka&inana, Ma ns me& hoi e pili ana i ka hooku i ana aku i na haumana, me na p&Hpalu hoomaikni, mai n& kul& aupuni' &ku, a ,mai ke kula kumu aku pnha, ua hooholo ke kom<sina, e hoololi i na rula i kau mua ia, o ia hoi, aia wale no a ikeia ka maknukau maoli o nR keiki i ka oleio Beritania, alaila loaa aku na palaps!a hookuu ia lakou. Mamua aku nei, o ka makaukuu o na haumana nw na haawin& e hoikeia ona, na kahua iho la ia e loaa ai na palapala hoomaikai, ma keia hoololi aua n&e a ke komisina hoonaauao, o ka makaukau i ka olelo Beritania, ke kahua ano nui loa, o na haumanā e hookahuain ai, ka" loaa. aai aku o aa palapala hoomaikai ia lakou. Ma ka hoomaka fcou ana aku o na kula aupuni iloko ae nei o k'a mahina o Sepatemnba, ua hooholo ke komiaina e hoomaka na kula aupūni ma ka hap&lua o ka hora ewalu o ke kakahi&ka, oole hoi ma ka hora eiwa. ila keia hooholo ana pela, ua lnleahi' ki manao o na hoa apau o kela komisina, a aole no hoi he mau ku-e i hoalaia mai, mn kekahi ano. Ua hoakaka mai ke Kahukula Nui \laC'Caughey, ua hooholo oia i kona man.ao aole e hookohu hou aku ia Amoa J. Ignacio i kumupoo no ke kul& aupuni ma* Xinole, mamuli o kona makaukau ole, ma iu kulana, aka ua hooholo oia i kona nuinao e hoihoi &ku iaia ma ke ano he kokua kumu ma kekahi kula okoa i&ku. Xo kela mea a ke kahukula nui 5 hana aku ai, ua haawi ako ke komiaina i na apono aan. 0 na man&wa e hoomaka ai ua kula, a e hoomaha ai iloko o ka makahiki, na hooholoia ma kela noho ana o ka hal&wai a na komisina, elike me ia malalo iho nei penei: E hoom&ka ana na kul& m& ka la 13 o Sepatemaba o keia makahiki, a pau ,ma ka la 18 o Dekem&ba, ua ike ia me 14 pule. j Komo hou na kul& ma k& L& 3 o lanu-a-ri, ahiki i ka la 1 o Ap*rila, ua like me 13 pule. * j Hoomaka hon ma ka īa 11 o Aperila, : & pau ma ka la 24 o lune, ua like me j 13 pule. I Maw&ho a« o na mea i kooholoia e ka papa koHiisiua hoooauuao, elike me | ia mamua ae nei, u& noho hou kela ko-j miaiaa ma ke ano he' papa no ka ukul hoomau o na kumukulu. >I& ka manao k&nawai o ka Jx>io Kuhiaa Ifwin .4 hoakakal& ae, imua 0 kela papa, e olelo ans,

i&, he m«& pono e hook&awalela h« ozo olelo 'k&okoo, no n» h&n& waie no & kei» p&pa, m&i da hana m&i a ka p&pa ko--1 hooaa&u&o, & e. ms!amaia hoi i mau buke Laokoa lo«, «o na m<»a pili rfnJa. ! ]?k& kt i heluhpluia ae, mai na kumupoo kathele m&t Apnni keia Teritore, no k? koiia &nA o na kumukula apau, e uku l&kou'iloko 0 k& weihoni uku hoomau, i hook&hi 4alo o ka mahi- • n&; & o na kumukula e n»ho &n& ahiki ' i ka piha &na o na mak&hiki he iwakalua, e losa aku ia lakou ma Le ano nk i hoomaii, ka huina 0 $-j"> no ka mahiaa. Ua io&a pu mai no hoi n& honkaka ana m&i kpla mmi kumupoo m&i, in& t paa ana ka noho kumukula &n& 0 kek&hi me&, mamua 0 ,k* piha p.na iaia o na mak&hiki he iwakalaa, he me& pono no e hoihoi hon ia Aku ko- ; na m&u dal& &p&u i hookomo ai ilo)(o 0 ka w&ihooa uku boojnau, me ka akupanee pu o ia m&u il&La, 0 0 na knmnkula e make &n& mamua. «e o ke!& m*u mak&hiki, e holo «.W no k&na mou iln'i apau i kona mau. hooilina e ola an&. noonoo &n& kela papa i na me& k'ipono &paū i m&n&oia no k& pono o keli ninau, &laila w&iho aku imaa o ka aliA--1 olelo, ma ka m&nawa * nohn m&i &nj, no ke &pono .mai ame ka. ole. !