Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 9, 27 February 1920 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MAKE KA MEIA JOSEPH J. FERN

PAUOHO MAI KA MEIA O HONOLULU I KEIA OLA ANA

Lanakila ka Make Maluna On a Mahope o ka Hakoko Ana no na Pule ae Nei Elua i Hala

MA KEIASABATI AE KONA HOOLEWA E MALAMAIA AI

E Huliamahi Ana na Ahahui Hawaii Apau me na Makaainana ma Kona Anaina Hoolewa

            Maloko o ka Halemai Moiwahine, @e umi minuke i hala ae o ka hora @ono o ke ahiahi o ka Poalima aku la i hala, i pauaho mai ai o Joseph James Fern, ka Meia o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei i keia ola ana, mahope iho o ka hakoko ana maweana o ka make eme ke ola, no elua pule, mamua o kona hoea ana mai i kona hopena.

            He kulana mai maoli ko ka Meia Fern no kekahi mau mahina ae nei i hala, ahiki i kona hoihoi okoa ia ana @oloko o ka halemai, no ke okiia, no kai ioulu, ka mea nana i hoopilikia iaia no na makahiki; a ma ke Sabati koke aka no mamua, kona okiia ana, eia ka @uanei, he hana ia nana i hoopokole koke mai i kona ola ana.

            Ma ka Poakolu aku i pahola ae ai ka lono apuni ke kulanakauhale nei, no ka haalele ana mai o ka Meia Fern i keia ola ana, a he mau minuke helu wale no mahope mai, i oili ae ai ka lono oiaio, ke kamau la no ka hanu ola iloko on a, oiai no nae he kulana nawaliwali kona, a i kulike ai me na lono pilikia o kela ano, ua nui na poe i olelo ae, e loaa ana ke ola iaia, aka he mau kohokoho kuhihewa wale uo ia, no ka mea ua oi aku ka nawaliwali maluna o kona kino, mamua o ka ike o na kauka e hoopakele ae i kona ola mai ka make mai.

            Me ka noonoo maikai no ka Meia Fern, ahiki i ka hora eono o kela ahiahi Poalima, ia wa i hoomaka mai ai ke kulana nawaliwali loa, me ke kupouli o kona noonoo, a oiai aole he manaolana i koe no ka hiki iaia ke ola hou aku no kekahi manawa loihi, ua hoike koke ia aku la ka lohe i kona ohana, a hoea ae la lakou ma kahi o kona moe, a ike no hoi i kona hookuu ana ae i kona hanu hope loa, a upoi iho la na lihilihi, no ka mea ua haalele mai la ka uhane i ke kino.

            No ka haawi ana i manawa nui kupono, no na luna oihana o ke aupuni kulanakauhale ame ke Teritore, pela hoi na ahahui lehulehu, i lilo ai ka Meia Fern i lala, ua hoopaneeia mai kona hoolewa a keia Sabati iho; nolaila e lilo ana ka hoolewa o ka Meia Fern i hoolewa ano nui loa, ma ka moolelo o na luna oihana o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei.

            No ke komo pu ana aku iloko o na haawina o ke kaumaha, mamuli o ka hala ana aku la o ka Meia Fern, us panikuia na keena oihana ma ka Poaono ae, ahiki i ka Poalua nei, me ka hoohapa pu ia hoi o na hae, e hoike ana, i ka moe ana aku la o ka Meia Fern, kekahi o na luna oihana kiekie loa ma ke poo o ke aupuni kulanakauhale. Ua hanauia o Jospeh J. Fern ma Kohala, Hawaii, ma ka la 25 o Sepatemaba, 1872; @olaila, ma ka manawa o kona make ana aku la, ua piha iaia na makahiki @e ke kanahakumamahiku a oi, e piha ai iaia ke kanahakumamawalu makahiki ma ka la 25 o Sepatemaba ae nei.

            Ua oleloia, no na makahiki he umikumamawalu, iuka wale no o Kohala oia e noho ai; e lawelawe ana i na hana like ole iloko o kona mau la kamalii, ma ka halihali wahie ana me ke kaa pipi, no na mahiko.

            I ka umikumamaiwa o kona mau makahiki, ua hoea mai la oia no Honolulu nei, a no kekahi mau makahiki ua noho hana oia no ka hui kaa hapaumi, o hukiia ana e na hoki, iloko o na la, @ole i hoea mai ke kaa uwila ma keia k@lanakauhale.

            Mai ke kalaiwa kaa hapaumi ae i @oho hana aku ai oia no ka hui makuahi o Waila ma, a i ka wa i hoohuiia ae ai @a hui makuahi o Waila ma, ma ka hui moku hope, ua paa no oia i kona kulana, ma ke ano he mea ohi kauaka @@luna o na mokuahi.

Komo i ke Kalaiaina

            Mai ke kulana mai ana e paa ana malalo o ka Hui Mokuahi Holo Piaiaiua i pii mai ai o Joseph J. Fern, ahiki i kona noho ana he meia mua loa, no ke aupuni Kalana o Oahu nei, ka mea a na kanaka i kapa aku aia iaia, ka Moi Kui o Hawaii, a mailoko mai o na manawa eono o kona alualu ana i kela kulana, he hookahi wale no ona manawa i haule ai; a na ka make ana aka la i hoohakahaka iho i ke kulana ana i paa ai me ka hanohano.

            No kekahi kau i kohoia ai oia he hoa no ka papa o na lunakiai, a i ka manawa i lilo ae ai ke aupuni kalana, i aupuni Kulanakauhale a Kalana o honolulu nei, mamuli o ka loaa ole o kekahi moho kupono ma ka aoao Demokarata, ua ae aku la oia e lilo i moho na kona aoao kalaiaina, a iloko o na paio kalaiaina hahana ana, i oili mai ai oia me na haloka oi, mamua o kona hoa mokomoko, a kaili hoi i ka hanohano mua loa, o ka noho meia ana no ke aupuni kulanakauhale o Honolulu nei.

No Lane ka Noho i Manaoia

            O ka hookumuia ana o ke aupuni Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, mamuli no ia o na hooikaika ana a Mr. John C. Lane, i kona kau e noho ana he hoa no ka aha senate, a oia no ka moho a ka aoao Repubalika i kukulu ae ai imua o ke kahua mokomoko, o ka mea hookahaha noonoo nae i ikeia, o ia no ke kaili ana aku o Joseph J. Fern ia hanohano, a no na kau koho i na luna oihana kulanakauhale mahope mai, he hookahi wale no kau i lilo ai o John C. Lane i meia.

Lilo i Lunapaahao

            I ka makahiki 1911 i ka manawa i pii ae ai o John C. Lane ma ka noho meia no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ua hookohuia o Joseph J. Fern i lunapaahao no Kawa, no ka mea he kuleana ia i haawiia e ke kanawai i ka Makai Nui; aka nae, mahope o ka paa ana i kela kulana no na makahiki elua me ka hapa, ua holo hou oia i moho meia ma ka aoao Demokarata, me ka loaa ana iaia o na haloka oi kiekie loa, ka mea nana i hookahaha aku i ka manao o na Demokarata me na Repubalika pu.

            Ua nui na moho o ka aoao Repubalika i alualu i ke kulana meia i kela makahiki, me ka loaa ana ia John C. Lane o na haloka kiekie loa, mai na moho e ae e holo pu ana me ia ma ka paa baloka hookahi, a ua oi aku no hoi kon mau baloka ma ke koho wae moho ana i ko Joseph J. Fern, eia ka auanei, he mau hana maalea wale no kela na na Demokaratal ua haawi aku lakou i ko lakou mau baloka ia John C. Lane ma ke kau wae moho, mamuli o ko lakou manaoio, he hana maalahi loa ka hoohaule ana aku iaia, ma ke kau nui, mamua o ka moho haole, he oiaio, i ke ku palua ana ae o Fern ame Laue ma ke kahua mokomoko, ua hiki ole i ka ikaika o Lane ke ukali aku mahope o na baloka i loaa ia Fern.

            Ma ka makahiki koke aku nei no i hala, ua hooholo iho la ka ahaolelo kuloko e hoomahuahua ae i ka uku o ka meia i eono kaukani @lala no ka makahiki, me ka hooloihi ana i ke kau o ka meia ame na hoa o ka papa lunakiai o noho ai i eha makahiki, ua holo hou no o Jos. J. Fern me Clarence Crabbe, ka mo-

MALOKO O KA HALEALII KE KINO O KA MEIA FERN.

            No ke kakli ana ahiki i keia Sabati iho, no ka malama ana aku i koa hoolewa o ka Meia Joseph J. Fern, ua haawi mai nei ke Kiaaina C. J. McCarthy e noho mai ka i Wakinekona i kona ae, e hoihoiia ae ke kino wailua o ka Meia Fern maloko o ka haealii e waiho ai.

            Aole i hoohakalia iho ke Kaka@olelo Wood a ka Feia Fern i ka lawe ana ae i na k@@hina hoomakaukau no a hoolewa o kona haku, ahiki paha i ka hooholo ana o ka papa o na lunakiai, i ka lakou mea e hana mai ai, aka ma ke Sabati nei, ua hoouna aku la oia he kelekalapa i ke Kiaaina McCarthy ma Wakinekona, e moi aku ana iaia e ae mai e waihoia ke kino wailua o ka Meia Fern maloko o ka Rumi Kalaunu, a i pane no kela noi. ua hoouna koke mai la ke Kiaaina i kana kelekalapa, e ae mai ana i kela noi.

            Ma o ka Hope Kiaaina la, c. P. @au- ho a ka aoao Repubalika, me ke koho hou ia ana o Jos. J. Fern, a @a ka make wale ana no i hoopokole ae i kona noho ana ma kela kulana.

He Makua no la Lehulehu

            Aole o Jos. J. Fern i hoonaauao kiekie ia, elike me kekahi poe kanaka Hawaii e ae; aole hoi i like aku kona makaukau me kekahi mau meia o na kulanakauhale ano nui o Amerika, i lawa me na makaukau, ka naauao, ame na manao ano hou@@o ka hookele ana i ke aupuni kulanakauhale, aka ua nauaia aku oia e kona lahui, ma ke ano he makua no ka lehulehu.

            Me ka nana ole ae i kona kulana, e ikeia ana oia e lululima pu ana me @a mea apau, mai ka poe kiekie ahiki aku i ka poe haahaa, a o na kanaka nele e hoea aku ana imua on a, a @oi aku iaia e haai mai i kekahi @ala na lakou, aole loa oia e honele mai ana. E pihamau ana kona keona oihana i na kanaka o kona lahui ponoi, me ka hana ana mai i na mea apau e pono ai lakou, ma ka hoopau ana mai i ko lakou mau pilikia, a ma ka hoolako ana mai no hoi i kekahi ma hana ua lakou e lawelawe ai, a i kona hala ana aku la, ua waiho iho oia i na manao kaumaha iloko o ka puuwai o na kaukani o kona mau hoaloha e ola nei.

Mare no Ekolu Manawa

Ua mare o Jos. J. Fern no ekolu manawa. Me kana wahine mua, ua loaa mai he elua mau keiki ame ka lua o kana wahine, he umi kumamaha mau keiki; a iaia i mare aku ai me kana wahine ekolu, ua loaa mua na keiki eiwa a keia wahine, molaila, he mau keiki lehulehu kana me kela mau wahine, me ka nui pu o kana mau moopuna.

            Iwaena o na Hawaii o ko Joesph J. Fer ano, oia kekahi o na kanaka i hiki ke kamailio i kekahi mau lelo lehulehu, mamuli mai keia o kona launa pu me na lahio like ole, a ma manawa kalaiaina, e kamailio ana oia imua o na makaainana ma na olelo lehulehu, me ka noke ia i ka huro; o keia kekahi mea nana i ume aku i na manao mahalo o na mana koho iaia, a hui pu iho me kona oluolu waipa-he, ua lawa ia no ka ume ana aku i ka noonoo o ka hapanui o na mana koho, mai na Hawaii, na Pukiki, na haole ame na lahui e ae, a koho aku iaia, me ka nana ole i kona makaukau a naauao paha, e noho ma ke kulana meia.

kea, i hoouna mai ai o Kiaaina McCarthy i ka pane, e olelo mai ana, e ae aku i ka hoihoiia ae o ke kino o ka Meia Fern, maloko o ke keena nui o ka Hale Mana Hooko e waiho ai, nolaila. mai ka healoo aku e kai ai ka hoolewa o ka Meia Fern ma keia Sabati iho, no ka ilina Kakolika mawaho ae nei o Koula.

            No ka hoolilo ana i keia hoolewa i hoolewa ano nui loa, e komo pu mai ana na ahahui Hawaii apau iloko o ka huakai, a na na kanaka ponoi ana e huki i ke kaa kupapau, aole hoi na ke kaa otomobile.

            E komo pu mai ana na luna oihana kiekie o ke Teritore ame ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ma kela huakai hoolewa, pela hoi me ka lehulehu apau, no ka mea, he kanaka o Joseph J. Fern i aloha nui ia, a i makemake mui ia no hoi no kona mau ano oluolu he nui, ame kana mau hana kokua i kekahi heluna mahuahua o @a Hawaii.

LILO OLE KE EO O KA HOOKUKU HAKOKO ANA

Hookahi Nae Manawa i Hina Ai o espetvedt la Naeole Iloko o ka Hora a Oi Aku

HOOMOEIA KELA HAKOKO NO KEKAHI WA HOU AKU

O ka Moho o Laua e Ahai Ana i ka Lanakila Oiake Ku Aku Ana a Paio me Ikeda

            O ka hakoko manawaena o Alfred K. Naeole ame Louis Espetvedt, ma ka po o ka Poaono aku nei i hala, maloko o ka Halehui Phoenix, ua hiki ole e kaa, ke eo i kekahi o la@a no ia kumu, na hoomoe hou ia kela hakoko, a no kekahi wa hou aku.

            I kulike ai me ka aelike i kakauinoa, ia e na moho a elua o ka mea o laua o lauakila ana maluna o kona hoa mokomoko, oia ke ku hou aku a paio me Ikeda, ka mea nana e paa nei i ka inoa moho hakoko o Hawaii nei, a o ka mea e lanakila ana ma ia hakoko ana, oia ka moho o keia Teritore; nolaila ke nanaia aku nei ka hakoko hou o keia mau moho, me na manao hialaai e ka poe puni hakoko o keia kulanakauhale.

            No na hora elua me iwakalua minuke ke ku ana o Naeole ame Espetvedt ma ke kahua hakoko, me ke kaa ole o ka lanakila i kekahi o laua, a no ke kokoke loa aku i ka hora umikumamalua o kela po, ua hoopau okoa ia ko laua hakoko ana; oiai nae, he hookahi manawa i hina aio Espetvedt ia Naeole, iloko o hookahi hora me umi minuke o ka laua hakoko ana; aka no ke alualu ana nae no ka hina elua ana; ua ilio ia i hana paakiki.

            Ma kela hakoko ae o Ikeda ame Poaha kahi i makaikai ai, me ka hakilo ana i ke kulana makaukau o na moho hakoko.

            I ka manawa i hoolaunaia ae ai na moho hakoko imua o ke kahua mokomoko, ua noke ia aku laua i ka huro, e ka poe makaikai, a ma ke ano nae o ia mau lea huro, ua hiki loa ke hoomaopopo iaaku, aia ka hapanui o ka poe maloko o kela hale, mahope o Espetvedt, o ka oi loa aku o na koa, aka no na makaainana, aia lakou mahope o Naeole.

            Mamua nae o ka hoomaka ana o na mai moho nei e hkoko, ua nana mua ia ko laua mau maiao, a o na maiao o Espetvedt ka i kolikoliia; no ka loloa loa, alaila hooku@ia aku la ua mau moho nei, e haua cloke me ko laua akamai ame ka ikaika.

            No na minuke he umi ko laua hakoko ana, ua moku aku la kekahi maka o Espetvedt i ka lima o Naeole, ma ke ano ulia, o keia ka mea nana i hoopii aku i ka moho haole me ka huhu, a hoomaka mai la oia e holo imua o Naeole, me ka manao he nana maalahi nana ke kulai ana i kona hoa paio a hina ilalo, ua kuhihewa nae ia manao ana on a e hana pela, no ka mea e noho aku ana no o Naeole me ka makaala, nolaila ua noke iho la laua i ke aumeume, malalo a maluna.

            Iloko o kela manawa a na moho a elua e aumeume la, me ha hoohina ana ilalo, he elua manawa  kokoke loa ai o Espetvedt, e kaa mawaho o ka rina ia Naeole, mamuli o kona hooikaika e hine kona hoa paio ilalo.

            Iloko o kekahi manawa e paa loa ana o Naeole ia Espetvedt, heaha la ia oni ana ae, o ka hemo ae la no ia, a paa aku la o Naeole i ka hopuia, a no ka hiki ole i kela ame keia pakahi o laua ke paa loa i kona hoa paio, ua noke ka poe makaikai i ka huro, mahope o ka lakou mau moho.

            He hookahi manawa i paa ai ke poo o Naeole ia espetvedt, me ka paa pu hoi o kona kino, eia mae he kanaka ikaika o Naeole, nolaila ua lilo ia paa i mea ole, a hemp ae la ka moho Hawaii, iloko o na leo huro mai ke anaina aku.

            He hookahi manawa i kaa ai o Naeole malalo, me ka hooikaika o Espetvedt e pili na poohiwi a elua o Naeole iluna o ka papahele, ua lilo nae kana mau hooikaika ana i mea ole, no ka mea ua kiolaia oia a haule ana ma kekahi aoao e Naeole, i kau a mea o ka ikaika.

            I ka paa pono ana nae o ke poo o Espetvedt ia Naeole, ua hookeia aku la oia ahiki i ka pili ana o no poohiwi iluna o ka papahele, a no ka hiki ole ia Espetvedt ke hemo ae mai kona kulana e waiho ana, ua kaa aku la ke eo o ka hina mua loa ana i Naeole, iloko o hookahi hora me umi minuke.

            No kela hina ana o ka haole, i hoohalahala koke aku ai o Espetvedt imua o ka lunakanawai, no ka pololei ole o kele hina ana, aole mae ia he mea e hoololiia ae ai ka olelo hooholo, a noke ia mai la na moho i ka huro e ka anaina kanaka.

            Ua hoomaha liilii na moho no kekahi manawa, alaila hoomaka hou aku la e hakoko, me ka hooi ia ae o ka makaala o kela ame keia, mai ko laua wa e ku ana iluna ahiki i ka haule ana ilalo o ka papahele.

            No ka ike o Espetvedt, ina oia e noho mau ana ilalo, e loaa ana he manawa.

PAA IA HAWAII NO KA PEPA ANA IKE KIAKAA OTO

Manao e Hiki Ana Iaia ke Pulapu i ke Kiakaa me ke Kikoo Dala Apuka Hiki Ole Nae

HE MEA OIA I KAMAAINA LOA I KA OIHANA MAKAI

Lehulehu Wale Kana MAu Hana Epa i Pulapu Aku Ai Ia Hai me Kona Hopuia Ana

            No ka holo lealea ana i ke kaa otomobile o kekhai Kepani ma ka po o ka Poaono aku la i hala, i hiki aku ka uku ma kahi o ke kanahiku dala, pela hoi ka hoopuka ana ai i kekhai kikoo dala, i noho ae ai ia kanaka opio o John Bright ka inoa i ke puhi, e noho aku ai oia maloko o ka halepaahao no kekahi mau mahina lehulehu, ke ahowaia oia maloko o ka aha hoomalu.

            Aole no oia i malihini i ka oihana makai, aka @a kamaaina oia ia lakou ma ke ano, he mea oia i maa i ka noho ana i ka halepaahao, no na hewa lehulehu ana e hana aku ai a hopuia e na makai.

            Ma ka auwina la o ke Sabati nei i hoea ae ai o John Bright no ka halewai me ke Kepani nona ke koa otomobile, i hoolimalimaia e lawe e na o Bright, ma ka pa aku o ka Poaono. Ma ka olelo a ke Kepani kiakea, ua lawe oia ia Bright ma ke kulanakauhale iho nei, alaila holo aku la no ua kuaaina, me ke kipa ana @@@ kela ame keia wahi ana e makemake ai. Mamuli o ka maikai o ka lole o Bright e komo ana o ke ano o ka poe waiwai a ulakolako o ka noho ana aole i hoohuoi ke Kepani kiakaa e koloheia ana oia, aka nae, i ka wa i pau ae ai kana lawe ana i kana ohua, ua noi mai la oia i kona uku, ia wa i unuhi ae ai o Bright i ke kikoo dala o kanaono dala oloko, ua paa no i ke kkau mua ia, he kikoo e hoi e kakauinoa ia e Lai Hip, a ua hapaia kela kikoo ma ka inoa o ka halekuai lole Model; ma ka kahaia ae uae ka halakuai lole Model, a kakauia iho ka inoa o ke Kepani kiakaa.

            Ua loaa ka manao hoohuoi i kela kiakaa he kikoo apuka kela, pela iho la oia i hoea ae ai i ka halewai me John Bright.

            I ka hoea ana no ka halewai, ua ike koke ia mai la oia o na makai, aole oia he mea malihini, aka he kamaaina noloko o ka halepaahao, no ka mea he mau manawa lehulehu kona o ka hopuia ana. no ka hoopuka i na kikoo dala apuka.

            Ma kekahi manawa iaia i hoea ai ma Hawaii, ua hoopunipuni aku oia i kolaila poe, oia ka Makaikiu McDuffie: a iaia hoi e hoea ai no Honolulu nei, e hoi ana oia maloko o ka Hokele Young e noho ai ma ke ano he keiki oia na John Baker, ke kiaaina mua o Hawaii. O kela pahee no i ke kamailio, ka maikai no hoi o kona mau lole e komo aua, a hui pu iho me kona kulana keonimana, ua puni loa ka poe o ka hokele iaia; aka nae i ka hoea ana o kona bila ma kahi o ke kanawalu dala, me ka nana ole ia o kona mau bila aie ma na halekuai lole, ua buli okoa ia aku la ka oiaio, eia ka auanei, aole kela he keiki na John Baker, a na kekahi kanaka waiwai e ae paha, aka he mea oia i piha i ka epa me ke kolohe, o ka paa no ia i ka hopuia, a noho ana i ka halepaahao.

maikai loa ia Naeole e honu ai iaia, no lila e ku mau aua oia iluna, no ka hoowaiewale ana ia Naeole ahiki i ka pau ana o kona aho, pela wale iho la no laua e apa ai, ahiki wale no i ka hoopau okoa ia ana o ka hakoko.

            I kekahi manawa, e paa aku ana o Naeole i ka hopuia e kona hoa hakoko, pela no hoi e kaa aku ai ia Naeole ka hopu ana ia Espetvedt, a oiai nae na paa loa ko laua manao pakahi e lanakila maluna o kekahi, a hooikaika mau ana laua e loaa ole he manawa na kekahi e hoohina ai.

            No ka hoea koke ana i ka hora umikumamalua ma kela po, nolaila ua hiki ole e hoo@@@ia aku kela hakoko ana, me ka haawiia ana nae i manawa hou no na moho e hakoko ai ma keia mua koke iho.

E HOEA MAI ANA KE KAMALIIWAHINE KAWANANAKOA

            Ma keia Poalua ae, ka la 2 o ka mahina o Maraki, e hoea mai ai ke Kamaliiwahine Kawananakoa me kana mau keiki ekolu, oia o Kalaukaua, Kapiolani ame Liliuokalani; e lilo ana ke kamaliiwahine i malihini hanohano na na ahahui Hawaii, i lilo ai oia he lala.

            No ka makemake nui ia e lilo ke Kamaliiwahine Kawananakoa, oia kekahi o na lala o ke komite, no na hana hoomanao kenekulia, i ka mahina ae nei o Aperila, ua hoouna aku o Mr. W. R. Castle. ka lunahoomalu o ke komite laula he kelekalapa iaia ma Kapalakiko, e noi aku ana, in a e ae mai oia e lilo i lala no ke komite, a ma ke Sabati iho.

JOHN H. WILSON

Ka Meia hou o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu.

IICOMANACIA KA LA HANAU O WAHINEKONA.

            Ma ka Poakahi iho nei i malamaia ae ai na hana hoonanao no ka la hanau o Keoki Wahinekona, ka Peresidena mua loa o Amerika Huipuia ma keia kulanakauhale ma o ke ka 'ihuakai la o na pualikoa me ka hookahikaha ana o na mokulele maluna o ka lewa, ke kai huakai mua loa, i keia ai ka heiuna nui o na mokulele. e hookikakaha ana maluna o keia kulanaakauhale, i ike ole ia ma na ka ihuakai mamua aku.

            Ua komo na pualikoa Amerika apau ma keia kaihuakai. pela hoi na pualiko kiai lahai ame ka poe i komo iloko o ke kaua aku nei i hala, ame ka pualikoa hou i kukuluia malalo o ka inoa American Legion, a i ka nana aku. he ku maoli no i ka nani ame ka maikai ke kulana o kela huakai me ka piha ohohia hoi o ka lehulehu oiai e nana aku ana i ka nee o ka huakai mai AAla Paka mai no ke kahua o ka palii ma ke alanui Beritania mai, a ma kela ame keia wahi o na alanui o ke kulanakauhale, ua hele a piha i na kanaka, elike me ke ano mau o na ka ihuakai o kela ano.

            Oiai hoi na punalikoa e kai ana me ko lakou mau kahiko o ka oihana kaua, aia na na mokulele o ka oihana kaua maluna o ka lewa kahi i ka hookikakaha ai, me ke ku i ka nani ke nana aku.

            Ua mahaelua ka nana ana a ka lehulehu, i ka huakai kekahi a i na mokulele kekahi. He elima mau mokulele e nee ana i ka manawa hookahi me he huapalapala V la ko lakou kulana iluna o ka lewa oiai hoi kekahi mau mokulele okoa ae, e lele ana no lakou iho, me ka hana ana mai i na hana hoopihoihoi noonoo, ma ke kuwalawala ana o ka mokulele, e manaola aku ai e hule iho ana ilalo, heaha la ia ala ana iho o ka lele pololei aku la no ia mo ka nui o ka huro o na kanaka i kela mau hana a na kanaka makaukau ma ka lakou mau hana.

            I ka hoea ana ma ka palii i hookuuia ai ka huakai a hoi kela ame keia no ko lakou wahi iho no ka hoomaha liilii ana e kakali aku ana o ke kaihuakai hou ma kela auwina la.

Ke Kaihuakai o ka Happyland

            He nani okoa no ke kaihuakai o na koa ma ke kakahiaka o kela la eia nae ma kahi o na aahu me na mea hoakaaka aole e loaa aku ka ui ame ka nani o ke kaihuakai o ka auwina la, a na hoa o ka hui malu, no ka Aina Hauoli.

            E kokoke ae ana i ka hora elua o ka auwina la, ua hele na alanui a piha o ka poe makaikai alaila ua kai mai la ka huakai o ka hui malu mai ka uwapo mai iloko o ka lakou mau kahu ma kalike e kau ana kekahi poe maluna o na lio a e ku ana hoi kekahi poe iluna o ke kua o ka lio.

            Mahope o ke kai ana ma kekahi mau alanui o ke kulanakauhale nei ua buli hoi aku la ka huakai no na balelole i hanaia ma na uwapo me ka hahai pu ana aku o kekahi heluna nui o na kanaka no ka makaikai ana i na hana hoikeike a hoohauoli maloko o na halelole.

            Ma ka olelo pokole ana ae o na hana hoomanao o ka la o Wakinekona i keia makahiki he mau hana ia i malamaia me ka holopono loa no ka mea aole he mau mea nana e hoopolokia mai i ka holomua o na mea apau i hoomakaukauia.

nei i loaa mai ai kana pane e haawi mai ana i kona ae, elike me na mea i makemakeia aku ai.

            No ka hookipa ana mai i ke Kamaliiwahine Kawananakoa ame kana mau keiki, ua hoolala na ahahui Hawaii, iloko o na pule ae nei i hala, e haawi ae i kekahi aha ike, a i paina luau, no ka hanoano o kekahi lala ano nui iloko o kela mau ahahui.

            Maloko o ka aha a ka Lunakanawai Kaapuni Franklin, ma ka auwina la o ka Poakolu nei, i hoopau wale ia mai ai ka hoopii a ka Lunakiai Hollinger e ka aha, e kaohi ana i na Lunakiai Kumalae ame Pacheco, mai ko laua noho ana aku he mau hoa no ka papa lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei.

LILO O J.H. WILSON I MEIA HOU NO HONOLULU NEI

Hoonoho na Lala Demokarata o ka Papa Iaia ma Kela Kulana ma ka Po Poakolu Nei

E HOOHOKU MAI ANA OIA IA F. OHRT I ENEKINIA

Lokahi na Hoa Demokarata e Hookiekie Iaia Kue Nae na Hoa Repubalika o ka Papa

            No ka hoopiha ana aku i ka makalua i hoohakahakaia iho mamuli o ka ma ke ana aku nei o ka Meia Jos. J. Fern, i koho ae ai ka papa o na Lunakiai o ke Kulanakauhale a Kaluna o Honolulu nei, ia John. H. Wilson ma ia kulana ma ka po o ka Poakolu aku la i hala a ma ka halawai a ka papa o ka noho na ma ka auwina la o nehinei i lawe ae ai oia i kona kulana hou.

            O ke kohoia ana o John Wilson i meia aole ia mamuli o na manao lokahi o na hoa o ka papa aka mamuli o ke koho ana a na hoa Demokarata eha oiai hoi ana na hoa Repubalika ekolu i koho ku e ai iaia aka nae na lilo oia i meia ma o ke koho ana a ka hapanui o ka papa.

            Ma ka noho ana ae o ka halawai a ka papa o na lunakiai ma ka po Poakolu, ua hele oloko o ke keena halawai a piha i ka poe makaikai mamuli o ka hoomaopopoia ana he halawai ano nui loa kela a ka papa. Ua kuhoia ka Lunakiai Kumalae i lunahoomalu ao ka laweweoa ana o na hana maamau ua hoomaha ka papa no kekahi mau minuke me ka akoakoa ana o na hoa Demokarata o ka papa moloko o ke keena o ke Enekinia Kalana Wilson no ke kukakuka pu ana me ka lakou moho.

            i ka hala ana o ka hapalua hora a oi o ka hoomaha ana i noho hou ae ai ka papa malalo o ka noho lunahoomalu ana a ka Lunakiai Kumalae alaila ku ae ka la Lunakiai Pacheco iluna a waiho aku la i ka inoa o John H. Wilson i meia me keia mau olelo hoakaka.

            Ke waiho nei he wahi i hakahaka iloko o ka papa o na lunakiai a ma ka hoakaka a na Kauawai Ahaolelo ua loaa ka mana i keia papa ka hoopiha ana aku nei au i ka inoa o kekhai kanaka kupono au i manao ai no ke kulana meia i hoohakahakala iho mamuli o ka make ana aku nei o Jospeh J. Fern ma ka la 20 o Feberuari.

            Eia me keia papa kekahi hana ano nui no ka hana ana aku i na alanui iloko o keia mau makahiki eha e nee nei a ma kou manaoio o ka mea o kupono loa e lilo i meia ha kanaka oia aole wale no i loaa ka makaukau ame ka hoonaanaoia aka he kanaka i ka meaina me na hana alanui ame ka ike enekinia.

            Nolaila ke waiho aku nei au i ka inoa o John H. Wilson i meia no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei.

            Aole he mau nune i loheia maloko o ke keena halawai mahope o ka pahana o na hoakaka a ka Lunakiai Pacheco aole no hoi he mauuluaoa aka i kona noho ana iho iluna a ku ae ai ka Lunakiai McCullen iluna a kokua mai la i kela waiho inoa ana o ka hoomaka iho la no ka inoa o John Wilson a o ka mea i ikeia o ia no ke koho ana o na Demokarata eha inia a koho kue hooi na Repubalika ekolu.

            I kela kohoia ana o John Wilson i meia ua haalele iho la kekahi mau poo o na keena oihana i ke keena halawai o ka papa pela me na makaainana no ka hele ana aku e hui pu e ka meia  hou a haawi aku i ka lakou mau hoomaikai ana iaia no kona kulana hou oiai hoi ka papa i hoomau aku ui i ke koena o na hana ahiki i ka hookuu ana ma kela pa.

            Ma ka hookuu ana nae o ka halawai a ka papa lunakiai i kukakuka ae ai ka meia Wilson me ka Enekinia Ohrt me ka hoike ana ae o ka meia hou i kona manao e hookohu mai ana oia ia Mr. Ohrt i enekinia kalana o ke pani anu i kahi i hookahakahaia iho eia.

            Imua o ka Lunakanawai Kaapuni Franklin ma ka kahaiaka Poaha nei i lawe ae ai ka meria Wilson i kana hoolawe a ka papa lunakiai ma ka auwina la ae o kekahi o kana mau hana mua loa o ka hooko ana aku o ia no kona hookohu ana ia Fred Ohrt i enekinia kalana.

            O Mr. Ohrt no ke kokua enekinia kalana malalo aku o Mr. Wilson a o kona kanala lima akau no hoi ia ma na hana apau i pili aku i na alanui no kona ike o kela wale no ka mea i maaina a i makaukau i na hana o na alanui pela iho la oia i hookiekie ae ai ia Mr. Ohrt ma kela kulana.