Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 7, 13 February 1920 — AHA'I HOU O KINJO IKEDA I KA INOA MOHO HAKOKO Hiki Ole Ia Leo Poaha ke Paa Iho i Kela Hanohano ma ka Hakoko Hou Ana o na Moho Kaulana ma ka Po o ka Poaono Aku Nei [ARTICLE]

AHA'I HOU O KINJO IKEDA I KA INOA MOHO HAKOKO

Hiki Ole Ia Leo Poaha ke Paa Iho i Kela Hanohano ma ka Hakoko Hou Ana o na Moho Kaulana ma ka Po o ka Poaono Aku Nei

O ka inoa moho hakoko no Ilawaii nei, a Loo Poaha o ka paa ana 110 keka)ii inau niahiua pokole ae nei i hala, ua kailiia nku ja mai iaia aku, e Ike<ia, kela Kepani no a Leo Poaha i kaili mai ai i ka inoa moho mai iaia nai, ma o ke kaa ana o ka lanakila ol ka hakoko ia Kiujo, ma ka po o ka! I'oaono aku la i hala, ma ka hiki ana iaia ke hoohina ia Leo Poaha ilalo 110 eiua manawa. O kela kekahi o na hakoko hahana loa i ikeia mawaenn o na moho, manmli o ke ake loa o Kinjo e kaa hou ka inoa moho iaia, pela hoi q Poaha, i makemake 010 ai e lilo aku' kela hanohano 'nai iaia aku; eia nae, o ko laua eleu,' uie ka piha inakaala, aole ia i like aku ine kela hakoko mua ana a laua maloko 0 ka halekoa, a lilo ai ka inoa moho ia Leo I'oaha. | T"a hele maoli ko ke kulanakauhalo nei jioe a piha me na inanao hialaai no kela hakoko, no ka mea, mamua ae o ka lioea ana mai i ka manawa e hooinakaia : rti na hakoko ana maloko o ka Haleke-1 aka Bijou, ua hele oloko o kela hale- 1 keaka a piha i ka noe makaikai, e ikeia ana hoi kekahi heluna nui o na Ke{ī!rni, i ame na Hawaii, no ke ake no e iko i ka, hopena o kela hakoko mawaena o ke' Kepani ame ke keiki Hawaii. | Ma na hiona maopopo loa i nanaia aku iwaena o ka poe makaikai, aia ka: hapanui mahope o Poaha, eia. nae o na Kepani apau, ame ka poe i kau aku na manaoi'o no ka inea nana ka lanakila « kela hakoko ana, aia maluna o Kinjo ko lakou manaolana, no ka mea i ka wa e kokoke ai e hina o Poaha ia Kinjo, e. loheia ana na leo hoopaiakuli mai ke ! kahi hapa mai o ke anaina ,a pela hoi 1 ka wa e paa pono ai*o : Ki.njo ia Po-1 aha, e puoho okoa mai ana ka poe maliope o k«*la u&kd.~"".••-V" He elua inau hakoko mua, o ka malamaia ana, mainua o ka hoea ana mai i ka hakoko ano nui loa o kela po, me ka : hele no nae o ka poe makaikni a piha nauki no ka lohi loa. O ka hakoko mua loa o leela po, ma■waena o Jerry Freeman ame Louis Pla<la, ua kaa ke eo o kela hakoko ia Louia Plada. O ka lua aku o ka hakoko, mawaena 0 Dave Kaleikini ame A1 Pali: nie ka noke ia o ka laua hakoko ana i ka huro, ninmuli o ko laua makaukau ma kela hana. Ua kaa ka hina mua loa ia Pali, a ia hakoko hou ana aku a laua, i kaa ai ka hina ia Kaleikini. Ka Hakoko Ano Nui Loa Mahope o kela mau hakoko nna elua, ua hele mai la oīoko o ka hale a piha 1 na kanaka, me ka'piha kiii/.i maoli o na mea apau i ka ulolohi loa o ka hoomaka ana o na moho kaulana, i ka lnua hakoko ana. Ke noke la na kanaka i ka uwa, me ka leo nui, no ka hoomaka koke o na moho kaulana e hakoko, ia wa i kamailio mai ai ka lunakanawai, nana e naua ftna i kela hakoko, o ka moho e kaa ai ka lauakila maluna o kona hoa mokoniōko, ua aa ia mai oia e kekahi mau moho elua.'no ka hakoko pu ana me ia, oia o Bandow, a o ka lua oia o Louis Espetvedt o H\lo, no ke aluahi ana no* i ka inoa moho o Hawaii iiei. O Leo Poaha ka mea i oili mua mai noloko o ka rinā hakoko, iloko o na leo lmro o ke anainn; alaila uknli mai la o Kinjo niahope ona, me ka noke 110 hoi o kona man hoaloha i ka huro, e hoopniakuli ana ialōko o kela hale me ko lakou inau leo, a ke kakali aku la hoi na inea apau, me na itiairao pihoihoi e ike i ua mau moho nei, e hoikeike ana i ko laua akamai ma kela hana. M:i ka hora eiwa me umi-Kuniamaha minuke ponoi o kela po i hoomaka ai ko laua hakoko aua, me ke kaa mua ia Kinjo ke kula'i ana i kona hoa mokomoko, e aumeume ana, a e kupapa ana maluna a malalo, me ka hbao ana o kekahi e kaa ka lanakiia iaia, pela no hoi kekahi e hooikaika mai ana, e kaa ke eo nia kona aoao. Aia ka lehulehu ke nana akn la me na mauao pilihua, 110 ka aha 'i o ka lakou molio i koho ai i ke ea.o. ka hina niua ana, 0 ka meU apiki nae, i ka wa e aueane aku ai o Kinjo 0 hina ia Poaha, heaha la ia owili aiia ae, o ka hemo ui' la no ia, a paa iho la o Kinjo iaia, n 0 ka hele aku hoi ia 0 Kinjo a kokoke lon e hina ilalo, he oni ana na kela 1 Keiiani, o ka hemo ae la 110 ia. J Ua hahaua uiaoli kela hakoko ana a laua. nie ka hina ole 0 kekahi i kekahi nhiki i ke kokoke ana e piha ka olua hora, akahi 110 a kaa ka lanakila ma ka aoao o Kinjo, no ka mea ua hiki ole īa Poalia ke hoomau aku i kona ku ana ma ka aoao e kupale ana i ka inoa moho i loaa iaia. Ua hele ua inoho a elua. a pau ke aho, we ke kahe nui hoi 0 ka hou ma ko laua mau kino, ine ia jiau no nae 0 ke aho, aole laua i haawipio, a mamuli wale 110 0 ka paa pono ana 0 ka wawae 0 Poaha ia Kinjo, i hiki ai iaia ke hoohiua i kona lioa hakoko. Aha'i i ka Inoa Moho TJoko o hookahi hora me 43 minuke ka hakoko ana 0 kela mau moho, akahi uo a kaa ka lanakila ia iloko o na leo hooho o kaaHka e fisdpaiakuli ana ialoko o ka haleWaka, eia hae, aple 1 j»au na nianaolana o na hoaloha o Po«ha, 110 ka hiki iaia ke kupale i )tela hanohano aua e paa ann, nolaili ua liqo-

mahn ilei na nioho 110 kekahi manawa pokole. Oiai ke nee lnau aku la ka manawa imua, e hoea aku ai i na hoia o ka la Sabafi, ua hoakaka mai la ka Hope Makai Xui Aseh, he mea pono e pau ka hakoko ana i ka wa kupono, e komo ole aku ni i ka la Sal»ati, 110 keia kumu, i ku hou mai ai ua mau moho nei iluna, no ka hoao ana e hoohina 110 ka elua 0 k'a nianawa. I T a maopopo ina moho iloko o kela wa, ina e makemake ana kekahi 0 laua e kaa iaia ka lanakila ma kela po, iloko 0 na minuke he 2ō oia e hoohiua aku ai i kona hoa hakoko, nolaila, i ka halawai ana ae o ua mau moho nei, o ka hoomaka iho la 110 ia o ke aumeume ana, me ka hoohina ana ilalo, aolie no hoi he wa a pili ka poohiwi o Kinjo ilalo, he hookahi no ia oni ana, 0 ka hemo ae la 110 ia, niai ka puliki pra ana a Poaha iaia, a liopu mai la oia ia Poaha ma ka wawae, a e anehe aku ana ka lunakanawai e haawi i ka lioailomi no ke kaa ana o ke eo ia Kinjo, heaha la ia apakau ana ae a Poaha 0 kona hemo ae la 110 ia, mai ka paa ana a Kinjo, a hooinaka hou aku la ua mau molio nei e hakoko liou. l*a ma 'u 110 ia noke ana aku a laua e hoohina ilalo, a oiai ke amaaniau la ka Kinjo paa ana ma kalii ana i ike ai i ka nawaliwali 0 Poaha, he mea oiaio, iloko o na minuke he ewalu wale no»aia hoi, ua hina hou aku ia 0 Poaha ilalo, 110 ka elua 0 ka nianawa, a kaa ae la ka lanakila ma ka aoao o Kinjo, nie ka lilo pu 0 ka inoa 1110110 0 Hawaii nei iaia. I kulike ai nie ke ano o na hana hookuku 0 kela ano, ua hoohauoli loa ia iiku ko manao o ka poe i., pili mahoj)e o ,ka moho lanakila, me ka moinoku ana iiku a kekahi poe, no kn'ik'e ana i ka moho lannkila, a 0 ka poe hoi i pili mahojie 0 Poaha, ua kaa ke kuaki ame ka "minamina ia lakou, me ke poho wale o na manaolana no ka haule an 1 0 kekahi moho ilawaii, nana i paa i ka hanoha--110 0 kela hana, he hakoko no kekahi mau mahina. me na kuinu aolike no kela hakoko ana. ua maheleia na loaa mawaena o ka moho lanakila ame ka moho i haule, o ia hoi, he kanaono pakeneka o na dala i ohiia nia ka puka ia 'Poaha a he kanaha hoi pakeneka ia Kinjo. Ma keia Poaono iho, he hakoko no ke malamaia ae ana mawaena o Naeo'e ame Espetvedt, a o ka mea o laua e lanakila ana, ma keia hakoko ana, e ku aku ana oia me Kinjo, no ke ake 110 e Kaili mai i kela inoa moho 0 llawuli nei mai iaia mai, a na ka hopena 0 kela hakoko ana, e hoike mai i ka hiki ana iaia ke kaili mai i ka inoa moho mai ia Kinjo mai ame ka ole.