Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 7, 13 February 1920 — HAAWIPIO NA PILIPINO OLOHANI A HOI HOU E HANA Kauoha na Alakai o ka Hui Uniona o na Pilipino Limahana i ka Poe Olohani e Hoi Lakou i na Hana o na Mahiko o Oahu Nei [ARTICLE]

HAAWIPIO NA PILIPINO OLOHANI A HOI HOU E HANA

Kauoha na Alakai o ka Hui Uniona o na Pilipino Limahana i ka Poe Olohani e Hoi Lakou i na Hana o na Mahiko o Oahu Nei

j Mahopo iho nka liaalele ana iua hana o na inahiko o ka Mokupuni o Oahu , nei, no na pule elua ae, nei i liala, i hoea : mai ai i ka hopena o ka olohnni o na Pilipino ma ka Poaono aku nei i liala, | maniuli o ka haawi ana ae o ka peresidena o ka liui uniona o na Pilipino, i kauoha, e hoi hou na limahana PiliI pino apau i ka hana o na īnahiko, īne. ka hui pu ole aku me na Ke.pani ina ka hoomau ana i ka olohani, Ma ka Poaono aku nei i hala he lōH ka nui o na Pilipino limahana i hoi hou i ka hana ma ka mahiko o Aiea, he 200 no ka mahiko o Waipahu, he ISO ma 1 Waialua, a ma ka Poakahi nei i huli iioi aku ai he heluna niahuahua o na Pilipino ma na mahiko e ae. Me ka nana ole i ka olohani o na i:limahana Kepani ame na Pilipino, ua lioouna okoa aku ka Ahahui o ka Poe Kanu Ko i na limahana, aole lakou he poe limahana no na inahiko, i ka liana ma ka Poaono nei. He HUO ka nui o k-i poe 'wawahi olohani i hoounaia nia Aiea, no ka ekōlu dala o ka la, a elike me ka liapa mai o na limnhaaia 11111 na maliiko e ae, pela 110 i lawe ae ai na oiia o na mahiko i na keehina apau, e hoolakoia aku ai ia mau mahiko me ua limahana, e hoopilikia ole ia ai nu hana, ma o ke ku malie ana i knhi hookahi.

Mamuli nae 0 kela huli hoi hou ana 0 na liinahana Pilipino olohani i ka hana o na niahiko, eia na Kepani ke ku nei niawaena 0 ua ahi elua, 0 ia 110 ko lakou lioi hou ana i ka hana 0 ka mahiko, nie ke poho wale 0 ko lakou ninu īnanaolana, a .i ole, 0 ka hoomau aku iio 1 ka noho olohaui ana, a ku aku hele no knhi e ku ai 0 ko lakou mau wawae, nmwaho aku o llawaii nei. Hoakaka no ka Pau 0 ka Olohani """ !ffa ka hoakaka a ka peresidena 0 ka hui uniona 0 na Pilipino, aole he kuinii e ae, o ka hooholo ana o na alakai 0 i kela hui unioua, e hoopau na Pilipino i ka olohani ann, a e lioi hou hoi i ka liana 0 na mahiko, mamuli 111:1 i 110 ia 0 ■ ka epa 0 ka hui uniona o'na. Kepani, 0 ia ka hooko ole i na mea i aelike ia e na hui unioua a elua, 110 ke kokna ana mai 0 na Kepani i na Pilipino i ka mnnawa 0 ko lakou pilikia. Ua hoakaka hou ae 110 lioi oia, oole niamuli o ka makemake o na Kejiani e loaa niai na ukuhana maikai ia iakou, I>eln iho la i hoalaia ne ai keia olohani, aka 110 ka hooke ana akn 110 ia i na ona maliiko, a pilipu i ka paia, a lawe | ae i ka mann o kn hoohana nna aku i na mahiko iroko 0 ko lakou mnu lima. ! Ua ike na'alakai 0 ka hui uniona o na limahana Pilipino i ka pilikia ame ka poino maoli, iua e hoouiaU aku ann na limahana i ka.jjlohani ana, no ka mea ua loaa aku he leka mai ke Kokua [Kiaohia laukea.aku, me ka peresid'ena o ka papa ola, ia lakou, e hoike nku ana, i ka liopenn e kau mai nna nialuna o na Pilipino,4ioho huikau iloko 0 keia manawa a ka ma 'i llu e |iahola nei ma ' keia kulanakauhale, no keia kuinn, a | no kekahi mau kumu lehulehu e ae, i j hooholo ae ai na alAkai o na Pilipino ( aole he hana pono e ne ma ko lakou aoao, 0 ke kauolia wale aku 110 i na Pilipino limahann apau e hoi lakou i na mahiko e liana. ai, kahi i makaukau me na home kii]»ouo no lakoii e noho ai.

1 . Ma ka Poaono aku nei i liala he .'SSO mau Pilipino limahann me ko lakou maii' j oliana i hoea mai no ke kulanakauhale ■ nei, a i ka manawa i uiia aku ai na ala- . kai o ka hui uniona o na Kepani, e kokua nini i kein maii limahnun ma ka I hoolako nnn mai i mati wahi 110 lakou e 110110 ai, ia wa i oili okoa mni ai kela l'mau alakai o ka hui uniona 0 na Kepaj nT iwaho, a hoike mai la, aole a lakou 1 mau kokua e haawi mai aua, aka na ; na Pilipino no lakou e malania ia lakou j ilio, oiai nae. he okoa loa na mea i hoo-

lioloiu i kinohi, mnwnona o nu hui unionn n elu», innniun nkn n kn hnawiia nnn o knuohn ololinni i na limnhaua. • Kanalua no ka Olohani 1 kn īuiiKi nku ,:iin ko knnnlun ilokn I o koknhi holuna nui o nn limnhiin» Ke* ! ]»ani, no ko komo pu nnn mni i hooknhi ka olohani nnn ino na Kepnni ma ua I mnhiko o Onhu noi. no kn mon, i kuliko ini mo na lono i hoen mai i koia Uulau» kauhale, ain no na Kojiani liinahana o na mahiko mn Hawaii, Maui amo Kauai lawelawo mai la i na hana o nn maj hiko, mo ka haalolo ole aku i ka hann a | ko niannoia noi, aolo o loihi kt» ku ma- ! lio ana o na liinahana Kojiani ma Oahu e hoi hou ana lakou i ka hana, a i 010, o kij»akuia ana Inkou mai na inahiko mai. I l'a 01010 ao nao ke kakauololo oka liui uniona o na Kojiani limnhana o na mahiko ma ka Poaknlii noi, aolo i lilo . ka lioi hou ana o na limahiina l'ilipino i ka hana o nn mnhiko i kumu o haawi]>io ai na limnhana Kej>nni, i ka Inkou j>aio ana, aka o ku aku ann lakou e j ]»aio ahiki ika hojiona. I >»o na la olua ao noi i hala, i noho ■ mau ai na alakai o ka hui uniona o 1 Kojiani o kukakuka i ka lakou muu inoa . e liana nku ai, mo ka hooa aua mai no I hoi o na alakai o na mokupuni o ao, uia j kola mau halawai kukakuka ana, a um ; na moa i hoomnojio]ioia aku, olike me t>u moa oiaio i ikein, ua honla uiaoli ia a« ! kola olohaui o na Kopani, mnmull o k* j makemako o ka |»oe kakniluihi c ohi i : kekahi mau {lomaikai nui. | Ma na liooneo hana ;uty n na alakni :o kn hui unionn o na Kopani, ua oiliili ae kekahi mau hann ohuniu i hoolalaia iwaena o kekahi ]>oo K»']>nni, o ka oi loa aku, na Ko|>ani kakau nunopa aine na kiiimikula o iui kula 01010 konani t « wahi a kokahi kumukula 01010 Kepani i hoiko ao ai, lio moa <>ia i hoounala niai e ko uiipnni o lapnnn i llawaii noi, no ka nnnn pono nnn i ko knlana o na lima j hann nmanei noi. ' 110 Kopnni kuniukuln no Waialua kokalii i hoen nku innia o kn Loio Thoni]>son, innniua aku o kn olohani ana o un limahaua, a hoiko aku la no kona nia]kauknu o hnawi i kaun mau kokua anp i ka Aluiliui o kn Poo Kanu Ko, i wahi o ko 010 ai na niaiino hooueu o ka poe kaknikalii, o hoala i ka olohani, mo | kona hooia nn:i nku iinua o ka l«oio j Thomj>soii, un nnna wnlo mai no k*la ]ioo kakaikahi i ka pomaikai o ko lakou mau pakoko; o ka moa apiki nao, i k« 1 ao oI(* ia ana aku o konn niakomake, ua lohein oia i ka holo iwaonu o na limnliana a hoeueu aku ia lnkou e ku hia : ka aoao olohani, ahiki i ko kaa ana o ka launkila ia lakou, a pio hoi nn ona o na mahiko. Kauka'i i na Kokua Ana O ka lannkiln o na Kepani limahana olohnni o ua mahiko, ke kauka'i aku nei na alakai o kh hui uniona maluna o ko kokua aua inni a ua Kepani apau o noho nei .ma liawaii nei, ao)e lakou he ninu limahana no ua mahiko, ma kn hookaawale ana ao i kokahl mahelo o ko lakou mau loaa, ft haawi aku no ka ]>0e olohani, aolo wale no malaila iho la pau, aka o liaawi pu mai 1 inau hgls no lakou e nolio ai, a e haawi mai hoi i na kokua e ao, o iko ole ai na limahana i- ka pilikin. Eliko nae ino kela manao o na alakal o ua limahana Kopani, no ke leaa o ka , lanakila ma ko lukou aoao, pelß iho la no na ona o na niahiko e noonoo mai rtci, i na alalielo apau e hoohoknia aku ai ka ]>oo olohnni, nia ka hooHmalima «na i ka poe wawuhi olohani apau, no ka noho hana ana ma na mahiko Uoko o koia mau la, no ke oki ana i ke ko, amo ka hoolinna ana aku i na hnlowili, o nui 010 ai k<* poh<> anie ka poino, ma ka noao b na liaku mahiko.