Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 5, 30 Ianuali 1920 — KA NINAU OLOHANI O NA LIMAHANA MAHIKO [ARTICLE]

KA NINAU OLOHANI O NA LIMAHANA MAHIKO

No ka manawa mua loa, ma ka moolelo o ka oihana kanu ko ma Hawaii nei, i hoea mai ai i ka halawai ana me kekahi kulana kupilikii, ma o ka hooholo ana ae o na alakai o ka hui liniona o .na limahana Kepani o na mahiko, e kahea i olohani nui o na limahana apau. ma ka la 1 o keia mahina, ae, nt» ka haalele ana aku i na h?..na o ka mahiko, e hoea mai ai i ke ku wale ana o kekahi mau halewili, ke ole e loaa koke na limahana e pani aku ai ma na makalua o ka poe olohani iloko o ka wa kupono. i I ka nana aku. mamuli o ka pane a ka Ahahui o ka Poe Kanu Ko o ka hoouna ana ae i na alakai 0 ka hui uniona o na Kepani limahana o na mahiko, aole lakou e maliu aku ana i na kumu koi i waihoia aku imua o.lakpu, no ka hoopii hou ana ae i na ukuhana o na liniahana, a mau hoololiloli ana paha.i na hora hana, ame ke ana o na uku manuahi; a lakou i manaoio ai, ua hookahuaia kela hoole ,aiia mai, maluna o na kumu kupono. no ka oi loa ae o ka pomaikai i loaa aku i na limahana, i keia manawa ma o na uku manuahi la, mamua o na manawa e ae a lakou i noho hana ai ma na mahiko, no na makahiki lehulehu ae nei i hala. U v a hooia maoli.mai kekahi heluna nui o na kanaka Hawaii e noho hana īiei ma na mahiko, me ke komo pu o na Ke}>ani limahana, i ka oi loa o na elala e loaa nei ia lakou i keia manawa mai na mahiko mai; ina o ka mea oiaio maoli ia, alaila heaha ka hoi ka mea e hoalaia mai nei ka olohani ? He hana keia na ka poe kakaikahi wale no, ka poe aole he mau limahana no na mahiko, aka he mau meapaahana lakou no ka hui uniona, e kauka'i ana. e ohi mai i kekahi mau pomaikai, mai na limahana aku; a e hooili aku hoi i na hoopilikia ana maluna o na hakuhana mahiko. • L 7 a max)popo no ika poe na lakou e .nei, a e hoeueu nei i keia hana olohani o na limahana Kepani, aole e ili wale aku ana no ke poho maiuna o na ona itialriko, aka e pahola like ae ann ia, maluna o na oihana kalepa lehulehu iloko nei o ka aina, me ke komo pu o na limahana olohani ' iioko o ia pilikia hookahi, a ka poe haiki o ka noonoo, iwaena o na limahana, i ike ole ai i keia pilikia a poino maopopo loa, e hoea mai ana maluna o lakou. O keia.ninau olohani o na limahana Kepani o na inahiko, he ninau ano nui loa ia, e hiki ole ai e ae wale ia aku na koi ma ka aoao o na limahana, ke o'.e e hookahuaia maluna o na kumu maikai a kiipōno«a makōu.,e manaoio nei, o ka mea a na ona mahiko, itf'a o ka Ahahiii la o ka' Poe Kanu Ko i hana mai ai. mahope iho o ka noonoo akahele ana, he hana ia i nanaia aku ka ]>ono o na limahan, me ka pono pu o na hakuhana ma ke ano kaulike, aole ma ke ano e hoolilo ana i na limahana mahiko i mau kauwa kuapaa, ma ka haawi ana ia lakou i na | uku i kupono ole ike ano oka lakou mau hana: ua hala. kela mau makahiki o na hana hookauwa kuapaa, he au naauao keia me ka malamalama, e loaa ai i na limahana apau na ukuhana kuppilo. Me kela manaopaa iloko o na ona maliiko, e ku aku ma ke kahua a lakou i maaoio ai ua pono a pololei, ua ili aku ke ko'iko'i maluna o na limahana olohani, ka noonoo hou ana e hoi i na hana o na mahiko, ina aole pela, alaila ua hoea mai i ka manawa no ke kikoo ana aku , i mau limahana hou, maiwaho mai; e hoea mai ana ia me ke kanalua ole, no ka mea aole e hiki ke nanamaka wale ia aku ka holomua, o kekahi o na oihana hoowaiwai loa iloko nei o keia aina. E ili aku ana no he poho maluna o na ona mahiko. mamuli o keia olohani ana, aka nae no ka ma:iawa pokole wale no ia poho; a o ka poino ame ka pilikia e kau aku ana maluna o ka poe olohani,. e 01 aku ana ke ko'iko'i, mamuli o ka nele ame ka hoaa. e loaa ai na manao mihi ia lakou ma keia aku, no ko lakou ae wale ana aku i na alakai hewa aka poe kakaikahi. , f . He mea oiaio loa keia i ikeia, ma na wahi o Amerika i hoala mau ia ae ai na hana olohani, o na hopena auanei i ikeia ma ia mau wahi, e hoea mai ana no ia maluna o na limahana olohanf maanei nei, e komohia aku ai na manao mihi iloko o na Kepani ko'iko'i iloko o na oihana kalepa waiwai, no ko lakou komo ole mai e uwalo ae i ko lakoli lahui naaupo, mai ka hukihuki wale ia e ka poe kakaikahi i nana ole i ka pono o na aoao a elua. Tna nae no ka hoea mai i ka manawa e kaheaia mai ai na limahana Hawaii ma na wahi apau o keia Teritore, e hoi aku e noho hana ma na mahiko no keia manawa kupilikii. o ke a'o a ke Kuokoa, e ae koke aku e lawelawe i na hana o ka mahiko, me na manao kui o. e hoopakele ae i ka oihana nui hookahi iloko nei o ka aina; a iloko no hoi o ia manawa hookahu e hoopakeleia ae ana he heluna nui o na ohana Hawaii mai ka uku ana i v na hale lioolimalima, a mai ka noho hoomanawanui ana i na pilikia lehulehu o keia kulanakauhale.