Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 4, 23 January 1920 — E LIKE ANA ANEI KAKOU ME AMERIKA? [ARTICLE]

E LIKE ANA ANEI KAKOU ME AMERIKA?

1 hoala m-ai la inakem i ka ninau maluna ae. nian.iili o na ol«thani iehulehu i hoalaia ae ik>ko o keia iho nei uialoko nei o keia kulanakauhale, a ina kekahi mau mahiko o keia mokupuni, he imu liiohiona anei keia e kaulike aku ai kakou rne Amenka inaluna o ka ninau olohani, nana i hoo-i-ui!io aku i kekahi heluna nui o na kanaka iloko n ka pilikia, a i hookau pu aku hoi i na hakuhana, ame ka lehulehu iloko o na kulana kupilikii? Xo kekahi mau mahina lehulehu aku nei i hala. ma ka hapa lu»i»e o ka makahiki 1919, ua hoalaia ae na olohani nunui ma Amenkn, iwaena o na oihui,n like ole, eia nae iloko o kela mau olohani apau, elike me na mea oiaio i hoqmaopopoia, aole loa he n.an pomaik,ai i loaa mai i ka poe olohani, aka o r.a hui oihana no lakou na limahana i haalele akii i ka haiia, a i hoala ae i ka olohāni ka i lanakila, aole malalo o na kumu e ae, aka īiiamuli no ia o ka lokahi o iia manao o k% lehulehu, me ko ka poe ololiani. Ao!e i nele ka-loaa ana o na manao makee iloko o na kanaka Amerika, no na limahana, iloko no hoi 0 ia nianawa hookahi, aia iloko o lakou ka iinh e lianaia ke kaulike ame ka pololei, ma ka aoao o na limāhana ame na haku hana. \a ke kaua nialoko o Europa i hoala mai i na k!ila!)a knpilikii il*>kt» o ka aina, ma na makahiki akn nei i hāla, a hoea wale mai no i keia inanawa, v. [miihi ai i na limahana ma Amerika ke auamo pu 1 na ko'iko'i o ka hoao ana akū e loaa ke kahua [>aa o ka nee ana aku o na oihana lehulehu, ahiki i ka wa kupono e nanaia aku ai na koi hoopii ukuhann n:ai na liniahana niai. j Ala na niea a makou i hoomaopopo, ua lilo na hoala olohani ana o keia nianawa hope mai nei ma' Amerika, i mea e poho wale ai na manaolana o na limahana, o ka oi loa aku, aa alikai o na hana ololiani .aole anei keia e lilo i haawina a'o kiipono na Hawaii nei e ike iho ai, o ka hoala aua ae i ua ha-1 na okhani. o na limahana ana rio ka j)oe e pilikia? Aole kakou i maa ma H,awaii nei i keia hana o ka olohani ana, maiwaho mai ka poe na lakou e hookomo niai nei i na manao 6 keia ano. ma ke komo ana ae iloko o nii hui uniolia, elike me ka , anoano i ka olohani ana o na liniahana! t» na hale hananao elua ma Honolnlu nei, ma ka

makahiki aku la i hala, o ka hopena nae.i ma kela olohani ana, aole ia no ke kaa ana o ka lanakila ma ka aoao o na limahana, aka ma ka aoao no ia o na haku hana, a o ka hoopiiia ana ae o ka ukuhana o na liniahana 'ma kela mau hale hānahao a elua, aole ia mamuli o ka olohani ana o na limahana, aka mamuli no o ka manao ponoi o na liaku hana. . O ka olohani ana o na limahana o na hui kaaelua. iloko iho nei o keia mau la, ke manao nei maleou, o kcfe ka hana hope loa e law-eia ae ai) mahope iho o ka hoao ana ma na alahele kupono apau, maluna o ka ninau ukuhana, o ia hoi e loaa mua !.e manawa nui kupono no na limahana ame na liaku hana e noonoo ai maluna o kela ninau. aole o ka hoouna aku i na leka, ma ke ano hoomaka'uH'u. me ka manao, he hiki wale no ke paaniia aku na haku hana, ma ka hooko ana mai i ua makemake apau o na limahana. Malia paha ua pololei no na kumu koi ma ka ao.ao o na limahana. o kela mau hui kaa, aka nae ma na ninau apau loa, aia lie el'ua mau aoao e hooloheia ai. aia wale 110 a loaa ka hoomaopopo ana i na aoao a elua no na kulana oiaio mawaena o na limahana atne ua liaku hana, ina paha no ka pololei i'o o kela koi ana, a i maliu ole mai na liaku haha, alaila he kumu maikai i'o ka waiho ana aku i ka hana a nā hnku, a huli aku i mau hana hou, i mau hana oi ae o ka uku, i kupono i ka manao o iia limahana. Ke kanalila loa nei makou no "ka holopono o ka mea a na limahana o kela mau hui kaa hana ai, ma ka hoala ana mai i ka olohani. koe wale no, ko lakou nele i ka liana malalo o kela mau hāku kakiko, no ka mea ua paa ae ko lakou mau walii i na kanaka hou, ka poe i makemake e loaa lie/nau hana na lakou, e pono ai ka noho ana. 0 ke alaliele ku i ka naaiuao a pololei no lioi a makou e manao nei, ma ka aoao o na limahana e hana ai. o ia no ke alahele a na kanaka kiakaa ame e hi dala o ka hui kaa uw ila o ka waiho ana aku iinua o ko lakou mau haku hana; a na haku hana hoi i ui mai ai i na limahana, e lilo na kekahi aha kukakuka ka nana ana mai ame ka hooholo ana inai, i ka pololei ame ka pplolei ole o na kumu koi hoomahuahua ukulrana ma ka aoao o na limahana. Ke manaoio nei makou, aia iloko o na haku hana, o na ano oihaua like ole na manao makee no ka ]>ono o ko lakou mau limahanā i nā manāwa apau; 1 mnkaukau hoi e hoolohe mai i nā koi a ko lakou ke hele aku a kukakuka pu me lakou ma ke ano maikai ,aoie loa o makou kanalua iki, no ka ike mai o na haku hana, i ka pok)lei o i*a kumu koi, a haawi mai elike me ka lakou i ike ai he kupono no na limahana. L*a loaa ka uku maikai i na poola o na uwapo i keia nianawa. aole ma k<-i hoala ana i kekahi olohani, aole no hoi ma ka hoao ana e hooweliweli aku i na haku hana ,aka, ma ka waiho inaoli ana ?ku no i na kumii koi kupono, a hui pu iho me na knkakuka maikai ana mawaena o nā aoao a elua, i'.a loaa mai la na mea a na pooki i makemake ai; he alahele naauao keia, a makou no hoi i ao mau aku ai i na Umahana ma na oihana lehulehu o kakou nei. pela >vale no e hiki ai ke maliuia mai ka kikou mau koi, aole ma ka olohani ana-» a mau alahele e ae paha. o ke ano hoomāka'uka u aku, me ke kuhihewa, ua like ,pu o Amerika me Hawaii n,ei, aole loa. aka ma na ano kupono apau, e hiki ole ai ke hooleia mai ia mau kōi ana. Ina ke kauka'i aku nei na limahana olohani no

ko lakou ]anakiJa maluna o na hakii liana, maiuna o na limahana o kekalii mau hu> e ae, i komō iloko 'o na hui'uuiona, ke m.anao nei makou, he mau maj:ao kuhihewa i'a, no ka mea he hana paakiki na ia mau limahana ka haalele ana aku i ka lakou inau hana, me na kumu maikai ole, a ma kekahi olelo ana- ae hoi. aole e lilo ke komo ana o na limahana i!r)ko o na hui uniona, i wahi e nanaia aku ai kō h kou pono, aka ma ka pololei wale no o ka lakou mau kumu koi, ame na kahua kupono o ko lakou koi ana i na ukuhana kiekie ae.