Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 4, 23 Ianuali 1920 — DAVID KEEHUOKALANI KAULAKOKO HOLI, UA HALA. [ARTICLE]

DAVID KEEHUOKALANI KAULAKOKO HOLI, UA HALA.

Mr. Lnnahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Solomon Hanohano, o kou maa mau no o ke aloha; Aloha kaua:-—E loaa hoi ia'u ke ahonui ia ame ka oluolu nd'u lioi kekahi wahi keena kaawale iki. e loaa ana iloko o na rumi kapena lehulehu o ka kaua hiwahiwa, .a na kona mau papakā uwila makeneki hoi ia e hii aku i ka ukana luuluu a kto pūuwai, e aha'i mnma ia ana hoi e na eheukani o Ma<?oni, ka uweaolelo kamahao lua ole hoi, e ikeia nei ma na alahele pohihihi o ka lewa, e hoike ana hoi oe i ka nani o na huahelu mama kikokiko maluna o na papalina aiai o kou mau paia laahia. Hoike aku hoi oe imua o na kupuna, na makua, na kaikuaana, na pokii ame ka ohana, mai I ka la puka ma Ha 'eha 'e i Kumukahi a welona a ka la i ke kaohi ana o Lehua, kuu moku lehna nui hoi i ke kai. I 'Owau o Kuakapu A. Kane e koino pu aku nei iloko o na hoomanao walohia I no kuu mea aloha he kaikoeke, he pokii hoi no'u, ua hala ua hooko-o i ka pili mawaena ona anil kana wahine, ame k«i laua leialoha he keiki, ka ohana hoi me a'u kona kāikoeke ponoi, kona kaikuaana hoi, ke kane hoi a kona kaikua-. hine aloha, i hala e aku i ka po, he eha niakahiki i kaahope ae nei, e uhai ana hoi i ke alahole a ko laua luaui ma* kuahine i hala e aku, he mau makahiki lehulehu i aui hope aku la. Luuluu wale! j Ae, aloha Hamakua ikn i'a kaulana 0 ka aina, he uhini hoomalihini kuu po-! kii ia'u, aole ka heahea mai, ua eena! na maka, aohe ike wah? iho, ke nihi hele ae la me ka makani kualau ma ka moana, a'u hoi e uwe iho ai non e kuu pokii me na waimaka helelei i ke alanui. ! Pehea la hoi oe i nanakee mai ai ia'u, o j ua poe aloha ole, o oukou ia'u ia Lopai- j 'kihelewale, heaha la hoi ka'u hala nui 1 ewaewaia ai? He hookahi no o kuu j hakn pokii, i ka makani ukiukiu o Kee-, hia i na hoi o Maunakea, 1 haawe ma ke kua, kau mahope, eia he I iikana luuluu na'u a'u ma kuu alo, ke' nloha o kuu kaikoeke, kuu haku pokii i I ka lae kahakai o Ookala, i ka pali ha-l hako o Kohalalele, hoapili hoi o Ku-1 kaiau; lele ke aloha hooau ana hoi me' kainehe i ka uka o Paauilo, kahi a kuu haku pokii i hanau a liololjolo ai i kona mau la heu ole. Aole loa oukou e ike hou ana i kuu hakn, ua pouliuli ko hale, ua hele ke kanaka. Walohia wale! Kuu haku pokii hoi o na aleapiipii kualoloa o Alenuihaha, haha hewa ae nei au i kuvi pokii ame ke aloha, nole. iho nei me ka lei a maua he keiki, aia paha la i ke kai o Kealaikahiki, e hooaikane pu ana hoi me kahi kai o Alalakeiki. He oiaio he keiki na'u kuu Ihaku pokii, he, hoahele no ka moana i ka aina lewa i ke kai, he hoa ohumuhumu pu hoi no ka ainapaa i na kapuaiwawae o Keehuokalani. He mamo hoi na Koloa ame Nunukakohe, he pua hoi na Kakoaekea ame Haukoae, he lei ; moopnna ponoi hoi na Kinolau (w) ame P. K. Paele (k) o Maalo-Nakia-Kaumu-Kapu-o-Kekua, pilipaa ke aloha o kuu pokii i kuu puuwai, pehea la ia e pau ai, aohe e pau, ua au pu ia i ke kai liookuakea i ka ili ame ka makani heleuluulu o l:a moana o kahi kai o Auau; anoai lihaliha wale! Ao, auau~ka hele a kuu haku pokii, | aohe ike wale iho, ua MIo i ke ko a ke au i Hala-e i kahi kai hoi o Pailolo, hoololo ke aloha o kuu haku'pokii ia'u, hoapili hoi o ke kai o Kaiwi. ooe no e kuu haku pokii, ka iwi o kuu mau iwi, ka i'o hoi 'o kuu mau i'o, anoai wale noii—e Koko—a e Holi Opio hoi, ame kou hoine imi naauao, Lahainaluna, Maui. Ae, alōha no Lahainaluna i ka maiani kauanla, kukui pio ole, aa mau, ua man a mau ke aloha, aole l«a ona wa e pau ai. Luuluu wale, no kuu haku! He oiaio ,aole loa he mau hauli o ka pilikia ame ke kaumaha i loaa ia 'u, a i ole halialia mai la hoi kuu haku pokii kaikoeke, ua haalele mai oia i keia o)a ana, a hoi aku hoi i kahi mau o na mea apau; aole loa he īnau lono o ia ano i loaa mai ia'u ahiki i ka loaa ana mai o ka lelea a ko makou luaui makuakane, S. P. Koko Holi, o Dek. !!>, 3919, i aui hope aku la me kana mau hana, e hoike mai ana hoi ia'u o kuu haku pokii aloha, ua haalele mai oia i keia ola ana, me kekahi no o ka laua leialōha he keiki, i hele pu aku la ma ke ala hookahi. He mea puiwa loa keia no'u, no ka mea, aole i kala i make ai kuu haku pokii, akahi no a hoikeia mai ia 'u, a kani iho la ka'u uhu, a'u hoi i olelo wale iho ai no ia'u, "I ike ia mai no ka i ka wa o ke ola, a'ina e make, pau ae la no ia o kou ike ia ana mai"; a helelei iho la ko'u mau waimaka no ka hoonianno ana ae no ka'u wahine aloha ame ka'u mau keiki no e noho pu nei no hnua o ko'u alo, me ke kau moakaka l.oa ana mai hoi o na hali'ali'a imua o ko'u mau maka. He mahu ke ola o ke kanaka i pua ae a nalo aku. XTa hele mai oia mahope o kona kaikuahine aloha ponoi, Mrs. Sarah Kainoa Kupunakane, ka'u aliiwahine i hala e aku i .kapo; ua noho pu oia me a'u ma ke Alanui Ilaniwai, Kēwalo, ame ka huikau o Kakaako, e ai like ana hoi i kahi mea uuku e loaa ana, a pela hoi i ka wa nui o ka loaa, aole loa au i noho enemi me kuu haku pokii, aole no hoi maua i hoopaapaa a hakaka no hookahi manawa, elike me ka. hapanui o na kaikoeke a'u e ike aku nei, aka, ua aloha mai oia ia'u me he kaikuaana ponoi loa la nonn, a ua aloha aku brJ au iaia me he pokii la no'u, a ua kamnnina ōia i keia kulanakauhale o Hcnolulu ame ka nui pu hoi o kona mau hoaloha. aole oia wale, he kana]<a opi; kuu kaikoeke i hoonaauao maikai 5* ma ke kula hanai o Lahainaluna, a mamuli o ia naauao ame ia makaukau, ua noho ohidala oia maluna o na kaa uwila a na ka loaa ana no hoi o knnn hiin i k.iawale loa ai oia mai kona kaikuahiwa aku, a uq ike oia i ka hami hope o kona kaiknnhine ame a'u, a koe hoi oia nole' au i ike i kona mau ehaeha hope loa. 'Ua noho oia nona iho, a mare hoi oia | i kn wahine, Mrs. Annie Maria Kaula. a, i noho ma Maeioon Bloek. alanui MoiwaI hine, a ua hoopomaikaiia mai ko laua [mau puhaka me na hua ohahn o ke akha, he keiki. O kUu haku pokii he makuakane aloha wahine ame kana mau keiki ame ka ohana e hoea aku.ana ma ko laua home,'a na ka nawaliwali i !:ono mai iaia e waiho i ka hana, a hoi i Ookala. Hnwaii, kona onehanau, iniua hoi o ke alo o kona luaui makuakane. He oiaio, o ko'u hui hope loa āna me knu haku pokii iloko no ia o ka majhina •o lulai, o kana wahi olelo hope ia'u, "E hoi ana au me kuu wahine ame kuu man keiki i Hawnii, a oluolu kuu ma'i," o