Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 4, 23 Ianuali 1920 — Page 2
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
O KA MALAMALAMA O KE KAUOHA HOU O IA NO KA OLELO A KE AKUA
E ka mea nona ka mahalo nui ia, Solomon Hanohano, Alohoa oe:-E oluolu kou mai hoi oe ma kekahi wahi kaawale o ke kilohana nei, i mea e hoopau pono ia ai na pohihihi on na makamaka i ui mai ai ia'u. no ko lakou pohihihi nui loa. a i loaa ai hoi ia lakou ka makaukau no ka mea e hana ai ma ko lakou aoao, i hoopukaia ma ka la 26, 1919, maloko o ke kilohana nei, penei:
Epeso 6:12. No ka mea, aole kakou e hakoko ana me na mea i'o ame na mea koko, aka, me na alii, na mea ikaika, na haku o ka pouli o keia ao, ame na uhane ino o ka lewa. O Satana no keia, a he mea maikai keia e moakaka pono ia, i ole e kuhihewa wale.
Luka 6:18. Penei no ia: Maluna iho nei o'u ka uhane o Iehova, no ka mea, ua poni mai la oia ia'u e ha'iaku i ka euanelio i ka poe ilihune; ua hoouna mai kela ia'u e lapaau i ka poe ehaeha ma ka naau, a e ha'i aku i ka hoola ana i ka poe pio me ka ike hou ana i ka poe makapo, a e hookuu i ka poe hooluhi hewa ia, a e hui aku i ka makahiki e aloha mai ai ka Haku. O Iesu no keia, me ka poe ana i poni ai i kona Uhane Hemolele.
Iloko o na la i kaahope, ua alakai hewa ia au e ke diabolo o Satana no ia ma ka aoao e noho mau ai ma na hana pelapela, ame na ino he lehulehu wale, e la wala ana i na lealea pau wale o keia ao, me ka poino nui ma ke kino ame ka uhane, o ia hoi me na @ii, na mea ikaika, na haku o ka pouli o keia ao; ame na uhane ino o ka lewa, he ma'i aai keia i lona ia'u i aneane loa i ka make; aka nae, kokolo mai la ka mana o Kristo me ke kokua o kona Uhane Hemolele, a kola ae la i na mea haumia ma ke kino ame ka uhane; a hoonoho mai la i na mea kupono i mea e lanakila ai au iloko o keia ao apau me ka hauoli nui.
Nolaila, ua haawiia mai imua o kakou, o ka Palapala Hemolele apau, ua haawiia mai ia e ka uhane o ke Akua, he mea ia e pono ai no ke a'o ana, no ka papa ana, no ka hoopololei aua, no ka hoonaauao aua ma ka pono. Heb. 4:12. No ka mea, he ikaika, he mana hoi ka olelo a ke Akua, he oi nui kona mamua o ka pahikaua oilua, e o ana a hookaawale i ke ola ame ka uhane, o na ami ame ka lolo, o ia na lunakanawai no ka noonoo ame ka naau.
Nolaila, he elua mea mana nui iloko o ke ao nei. Ekahi, o Satana o ke diabolo no ia me kona puali anela e alakai ana ma na hana haumia, ua hana pelapela, a e hoohaunaele ana i ka noho home ana, ma na aoao ino apau, a e hoopuka mau ana i na olelo pelapela, a kinilala ana ma na hana hua ole o ka pouli e hoohuikau wale ana na makuakane, me na makuahine ame ka lakou mau keiki ma na hana hoohaumia, komo aku a komo mai a pela wale aku. Oihk. 18:25. Ua haumia ka aina, nolaila, ke hoopa'i nei au i kona hewa maluna iho on a a ke luai aku nei no ka aina i kona poe kamaaina. No ka mea, o ka mea e hana i kekahi o keia mau mea inainaia, o na kauaka e hana, e okiia lakou maiwaena aku o ko lakou poe kanaka, a he kanawai paa loa keia mai ia Iehova aku a ia Mose a i ka Iseraela, a ia kakou i keia la.
Nolaila, o na hana hoonaukiuki ame ke kipi ia Iehova, ke Akua, o ia ka mea e hamama ae ai o ka honua, a ale ola aku no i kela ame kaia home e noho ana ma ka aoao o ka pouli o ka poe hoolohe ole, elike me Kora, Dataua, Abirama, ame ka poe i hahao ia lakou, ua make lakou.
Pehea ka oleloino ia Iehova ame Kona poe kanaka ana i poni ai: Nahelu 21:5. Olelo ino aku la nakanaka i ke Akua, a ia Mose, no keaha la olua i ka'i mai nei ia makou, mailoko ma o Aigupita e make ma ka waonahele, no ka mea aole he berena, aole hoi he wai, a ke hoopailua nei ko makou naau i keia ai mama.
@ouna mai la o Iehova i na nahesa weal iwaena o na kanaka, a he nui ua kanaka o ka Iseraela i make. Nolaila ke hoouna mai nei o Iehova i ka nahesa wela, a e pephi mai o Iehova i ka kakou mau keiki elike me ka pephiia ana o na keiki o Aigupita, a ke hoouna pu mai nei oia i ka luapelo ame ke ahi elike me Sodoma ame Gomora, a e luku aku. a e anai loa i keia lahui kanaka @akiki, a e hoopau loa mai ka aina aku.
Maluna iho o'u ka uhane o Iehova. O Kristo no ia, ame Kona mana Kahikolu, me Kona puali anela. Nolaila ke ku nei o Kristo ame Kona poe ana i poni ai i mea uwao mai ka holomoku @na o keia lahui kanaka iloko o keia noho popilikia nui ana, ma ke kino ame ka uhane, a ke a'o nui ia nei ma na luakini apau, i ka olelo o ke ola iloko o ka Palapala Hemolele e kuhikuhi ana ia Kristo me Kona Uhane Hemolele.
O ka mea apiki nae, e loheia aku ana ma kela ame keia home na olelo hoino i na kahunapule i poniia, na olelo haili, na olelo hailiili, nuku wale, me na olelo pelapela kuamuamu me na olelo haumia e poino wale ai ka uhane iloko o ke ahi @io ole o Go@ena.
Nolaila o ka mea i hoino i ka Uhane Hemolele, aole oia e kalaia @@@ keia ao, aole hoi ma kela ao, a o ka mea hoipo i ke keiki a ke kanaka o kalaia ana ia, ke holo koke aku e mihi i na kahunapule a lakou i lawehala ai, e kala ia mai ana ia, a o ka mea i holo ole aku i ko kahunapule ana i hoino ai. ua hamama mua ae ka lua nona. Elike me ka Iesu i olelo mai ai mamua o ko oukou hoinoia ana. ua hoino mua ia mai au. Heb. 12:29. No ka mea, o ko kakou Akua, he ahi ia e hoopau ana, o keia ke kamu i make koke ai o Wilikoki ma kana mau hoiolelo hailiili i ka poe mikianele aihue aine. a pela wale aku; hahau koke mai ka Haku iaia a kaili aku i kona uhane a hoi aku ke kino iloko o ka honua.
Nolaila o ka huaolelo mikanele, he huaolelo lahui ia mai ka poe i poniia i kahunapule ame ka poe i poni ole ia, oia ka poe i maemae ma ka naau e ike lakou i ke Akua, o ia no hoi ka poe ha'i aku i ka Euanelio me ka oiaio, ma kela ame keia pe'a o ka aina me ka wiwoole. he poe keiki lakou na ke Akua kahikolu kiekie loa. Penei e maopopo pono ai he ahi na kanaka o ke Akua ma ka lakou leo pule e noi ai e hookola ana i ka wa kupono.
Ma ka la penetikota i akoakoa ai na haumana a Iesu me ka lakahi e@oole, pa e mai la ka leo mai ka lani mai, me he makani nui ikaika la, a hoopiha loa iho la i ka hale apau kahi a lakou i noho ai, a ike ia aku la e lakou na alelo manamana me he ahi la, a kau mai ka i luna iho o kela mea keia mea o lakou apau a piha ae la lakou apau i ka Uhane Hemolele; a hoomaka lakou e olelo aku me na olelo e, elike me ka haawi ana mai a ka Uhane ia lakou e olelo aku.
Nolaila o na huaoleleo a na kanaka o ke Akua e olelo ai e hooko koke ia ana uo ia elike me Petero i olelo aku ai i na haumana, ua hoahanau 120: E na kanaka, na hoahanau, he mea pono e hou koia keia palapala a ka Uhane Hemolele i ha'i mai ai ma ka waha o Davida, no Iuda ka mea nana i alakai i ka poe i hopu ia Iesu. No ka mea ua helu pu ia oia me kakou, a loaa no hoi iaia kekahi o neia oihana, a kuai iho la i ka aina me ka uku no ka hewa; a haule koko iho la kona poo; nahae iho la iwaena kona on a a pahu aku la kona naau apau iwaho, a ike ia kela mea o ka poe ma Ierusalema a kapaia aku la ia aina ma ka olelo Akeledama, o ke ano o keia, o ka aina koko.
Pela no me Anania ame Sapeire. I aku la o Petero, e Auania, no keea la i hoopiha mai ai o Satana i kou naau e wahahee aku i ka Uhane Hemolele, a o hoana e i kekahi mea i loaa mai ai no ka aina I ka wa e waiho e waiho wale ana, aole anei nou ponoi ia, a pau i ke kuaiia? Aole anei ia oe ka malama Nokeaha la i komo ai keia mea maloko o kou naau. Aole oe i wah@hee aku i ke kanaka, i ke Akua no.
A lohe o Anania i keia olelo, hina iho la ia ilalo; a lele ae la ke aho, kau iho la ka maka'u nui maluna iho o ka poe apau i hoe i keia mau mea, he 3 hora mahope iho hoi mai kana wahine o Sapeire, a elike me ka make ana o kana kane pela no oia ia haawina hookahi.
Nolaila, he mana a he ahí na olelo a na kanaka a ke Akua i pohi ai. Pela no o Elia, he kanaka no ia me ka mana o ke Akua i poniia mailuna mai. Olelo mai la ka anela o Iehova ia Elia no Tiseba, e ku a e hele e halawai me na elele o ke alii o Sameria, a e i aku ia lakou no ka pele anei o ka nele anei o ka Israela i ke Akua, nolaila, hele ai oukou e ninau ia Belezebuba, ke Akua o Ekerona@ Ano hoi ke olelo mai nei o Iehova penei: Aole oe e iho ilalo mai kahi moe mai au i pii aku ai; aka, e make i'o iho, a hoi aku la o Elia, a hoi aku la na elele a ko alii Ahazia a ha'i aku la i na mea apau. Ninau mai la oia ia lakou, heaha ke ano o ke kanaka i pii mai ai e halawai me oukou, a i ha'i mai ai ia oukou i keia mau olelo@ I aku la lakou iaia, he kanaka huluhulu a ua kaeiia kona puhaka i ke kaei ili. I mai la ia, o Elia no ia no Tiseba, alaila hoouna aku la ke alii i on a la i luna kanalima me koa poe he kanalima; a pii aku la ia i on a la, aia hoi e noho ana ia maluna pono o kekahi puu; i aku la oia iaia, e ke kanaka o ke Akua, ua i mai ke lii e iho oe ilalo.
Olelo mai la o Elia, i mai la: Ina he kanaka au no ke Akua, e haule mai ke ahi mailuna mai, a e hoopau ia oe, ame kou poe he kanalima. Alaila haule mai la ke ahi mai ka lani mai, a hoopau iho la iaia ame kona poe he kanalima. Hoouna hou no ke lii no ka lua o ka manawa elike no me mamua, a iho hou maid no ke ahi mailuna mai, a i ke kolu o ka hoouna ana a ke 'lii, ua hoohaahaa e ka luna kanalima e malama ia mai kona ola ame kona poe he kanalima. Olelo mai la ka anela o Iehova ia Elia, e iho oe ilani me ia, mai maka'u iaia. Ku ae la ia a iho pu iho la me ia i ke alii, i aku la oia iaia, ke olelo mai nei o Iehova penei: No kou hoouna ana aku i na elele e ninau ia Balazebuba, ka Akua o Ekirona no ka nele anei o Iseralela i ka Akua, i ninau ai na kana olelo@ No ia mea, aole oe e iho ilalo mai kahi moe au i pii aku ai, aka e make i'o no oe. A make iho la no ia elike me ka Iehova olelo ia Elia i olelo mai ai.
Nolaila he mea make ka hone wale me ka manao lili wale aku no i ka poe a ke Akua i wae ai nona, a o ka laau o ke ola o ia ka hoohaahaa ia oe imua o kou mea i lawehala ai, me ka naau pepe, a ke ku nei o Kristo me kona poe na i wai ai i mea uwao, no ka poe pilikia apau.
Me ka mahalo i ka Lunahooponopono nana e hoonee aku i na episetole nomua, no ka pono o ko kaua lahui, ame na keiki hoonohohua kepau keia haleluia mau.
REV D.A KAAIHUA
HE HOALOHAALOA NO SAMUEL KAIWI
I ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Solomon Hanohano, Aloha oe: - E oluolu mai kou hanohano in a he wahi keena kekahi i koe o na kolamu o ka Nupepa Kuokoa, o hookomo iho i ke poomanao e kau ae la maluna.
Elike me ka uwila e hoolei ana i kona malamalama ma na paia lewa o ka lawenuu, pela no ka hiki ana mai o ka lono kaumaha, e hoike ana ua haalele mai i keia ola honua ana o Samuel Kaiwi. Ua hala, ua nalo, ua imi aku la ia Papalauahi, e hooipo ana hoi me Liawahine, ka wahine kui pua lei o Hoaka-lei-e, e lei ae ana i na koena hala o Palailoli, ua hele wale a makaeleele i ke aloha e. Aloha wale! Pela i hookoia ai ka olelo ma ka Palapala Hemolele: O ke kanaka i hanauia e ka wahina he hapa kona mau la, ua piha me na popilikia. Nana no i hana mai a Nana no i lawe aku; e hoomaikaiia ka inoa o 'Iehova ke 'Akua.
Eia au la he kamaiki,
Nana mai e Iesu,
E hoolohe i ka'u pule,
Alakai kiwi pu.
O makou o na hoahanau, na haumana Kula Sabati, na laia o ka Ahahui C. E. o na mMakua ame na Pokii i huiia, o ka Ekalesia Hoole Pope o Nahiku, ma o ko makkou mau komite la, ke komo pu aku nei makou me olua na makua, i hooneleia i ka olua mea aloha he kaiki, ame na ohana, na pilikana oiaio o ka mea i hala aku ma o, e kanikau pu me me oukou, iloko o ke oukou noho ana me na manao kaumaha.
E hooholoia, ke pule nei makou i ka mea manu loa, ko kakou Akua, e hoomamaia ae na manao kaumaha ame na manao ehaeha iloko o ko kakou noho ana, elike me Kana i olelo mai ai: E hele mai oukou apau i o'u nei, ka poe luhi ame ka poe kaumaha, a Na'u no e hoomaha aku ia oukou.
E hooholoia, e hoounaia i hookahi kope o kela olelo hoalohaloha i ka Nupepa. Kuokoa, i hookahi hoi kope i na makua ame ka ohana.
O makou iho no na iaia o ke komite me na manao aloha.
S. K. KAAILUA,
Komite Ekalesia;
D. K. KAHOOKELE,
Komite Kula Sabati,
H. H. KAUIHOU,
Komite o na C. E. Huiia.
Nahiku, Ianuari 10, 1920.
KE ALANUI KAHIKIO AME KE ALANUI HOU.
(Hoomauia mai.)
Nolaila e ka lahui, iha aia iloko o ke alanui hou ka holomua o keia lahui iloko o keia au naauao, heaha kau ame a'u e ike nei: o ia no ka nee ana ihope, ma na ano apau, no ka mea, ua haalele kakou i na loina a na kupuna i kukulu mai ai na keia au hou e hoouni ae, i mea e mau ai ke o ana o kela olelo kaulana: ua mau ke ea o ka aina i ka pono; aka ma ka lawe ana mai ia olelo a kau ae mamua, o ia hoi, e kokua kakou ia kakou iho, a e hana i mea e holomuaai kou i'o ame kou koko, ma na hana e hanaia aua eia, o ka mea apiki, o ia no kou ku ana a nana aku ame he la he malihini loa ia oe, a i oi loa aku me he la o kau olelo, aole i hiki iaia ke lohe mai, no ka mea ua mumu loa iho la kou lehelehe, aole e hiki ke olelo aku i na mea au i makemake ai, o ia iho la ke kumu pilikia o ke alanui hou e nee nei i keia manawa.
Eia paha ka'u mea e kukulu aku ai imua o kuu lahui, he mea oiaio loa keia, aole ma ke ano hakuepa, he mea kalepa ka mea kakau nei, ua nana aku i ka nee ana o na mea apau, o ka'u mea i ike ai, o ia no keia ua nui ko'u lohe mau i na ano olelo; e hele aku e kii i kaa Kepani no ka mea he emi mai kona @ahau, a he oluolu no hoi, maikai kahi Kepani ame kahi Pake, o ia na ano olelo @'u e lohe ai mai ko'u mau hoaloha ame ko'u koko ponoi. Ua nana aku au me ke kahaha o ka manao. aka ua @umi i kahi kuakoko o ka inaina, a nana aku iamua.
E kuu lahui, e kapae loa kela ano kulana, e hoihoi ae kakou i ka manao maoli o keia mau alanuia kau mamua o kaua, a e ninau iho i kou lunikehala, a e kaupaona mua ae i kau mea e hana aku ai, o ia hoi, e ninau. heaha kau kaki e lawe ai ia'u i Waikiki. E hoomaopopo oe, i na mea au i makemake ai e hanaia mai nou, no ka mea, o oe ka mea dala he kuleana nui ia nou e maopopo na mea apau ame ka mea nona ke kaa, e ike mai aole like o na ano kaa apau loa, kekahi kaa eha ohua, kekahi eono ohua a pii aku ahiki i ka ehiku: nolaila i ke kaki ana o ke kaa eha ohua hiki i Waikiki he elua dala, a i kou hele hou ana mai he hookahi no oe a kaki ia oe i hookahi dala, eia iho la kau olelo, pii maoli ka hoi kou kaa.
E ike ae. o ka eha ame ka hookahi he like ole ko laua kulana. pela me ke kaa nui ae in a eono ohua e holo a hoi mai me ke kali liilii ana, a nana i na meahou, elua dala me hapalua ka hele hookahi ana, ua like ia me elima dala, e olelo mai aua no i ka pii maoli o ke kaa, o ke kanaka Hawaii, aole nae i ike iho ua kaupaonaia na mea apau me ka pololei maoli, i ka lilo ana mai la o kau kenikeni ia'u, aole oe i poho, no ka mea ua hapai ae oe i kou koko iluna ma o kana lawelawe oihana ana, no ka mea, ua kokua aku oe iaia, ina hoi oe o haawi ana i ke Kepani ame Pake e ike mai oe, e oi ae ana ka mea e loaa ai, o ia hoi mai ia oe ae, eha paha dala, aia kona lahu ponoi ke kau mai la, aia o haole ke kau mai la, aia o Pukiki ke kau mai la, ame Pake no hoi, aole no ke emi o kana kaki ana, in a o kona lahu Kepani , ke kau mai ana e kaki ai, ae aua oia mamua ou, no ka mea ua ikemaka hoi nei mau maka, in a au e ku ana a hele mai he Kepani, a olelo mai la e lawe i Kapalama, olelo aku la au he hapalua; a e nana mai e kuu koko i ke kau ana i ke kaa o kona lahui kaki mai ana ekolu hapaha, no ka mea, ua like lakou ma na mea apau, kokua no lakou ia lakou, a hui aku hoi me kakou piha ko lakou la eke hoi i Iapana, a hoi hou mai, aole e kahea mai ana mai kakou e ai, aka o ka lakou hana ike, o ia no ka hoemi mai ia oe, aole nae ou noonoo iho e ahele mai nana i kou noonoo, a lilo oe, pau hi'u pau poo, a ku iho la kau he kanaka hoopii o Mokumaia ma, no ka mea he pii loa ko lakou kaa. aole mae oia i noonoo pono, e hoi hoi hou aku ana no i kekahi manawa e ulu ae ai kekahi hana, o ia hoi, e koku mai hoi oe i keia, he mai e ai. o ia iho la no ka mea nui o ka leo, o ka mea apiki, ma kahi o ka leo, ua mumu loa iho la, aohe no hoi e hele mai e hui a kukakuka. aia a liko aku la, alaila olelo mai la huli iho nei hoi au ia oe, aole ou loaa iki, o ia ke ano o ke alanui hou i keia manawa, aia a hala aku la ka Puulena, aia i Hilo, alaila hoonawaliwali mai la kahi leo, o ka mea apiki, e lohe mau ana oe i na kapule ame ka poe painuu e kokua kakou ia kakou iho, o ka mea apiki, ma kahi o ke kokua nana aku oe moe kololio ka uwahi o Kula, i ko na lahui e, a ku iho la kou koko i kahi o ka hoaa ame ka ike aku no o ka mea kakau in a aia he mea haipule, e ku mai ana, e hana nou e Hawaii lahui, o ka mea apili e holo ana no i na lahui e, e hoowaiwai ai, ma ka olelo ikaika, e kokua kakou ia kakou.
He mea oiaoi keia a ka meakakau e kakau nei, aole me ka manao ino, a haa keia mahina alaila uku aku kou luhi. olanui hou, o ia hoi he au naauao ame ka piha hemolele i oi ae mamua o ke alanui kahiko, he piha i ka hupo, o ka mea apiki, ma kahi o ka hupo, ua oi ae ko lakou malamalama i ko keia au, o ia hoi nau ka hana, kokua like, huki like, hana i na mea e kaulana ai kona inoa, i ke kaa ana mai nei i keia au hou, o ka mea apiki, na nui maoli na mea e hoowalewale ai o ia hoi, aia a pilikia, alaila hele mai la, e lawe aku hoi oe ia makou, aia no hoi a pau ae keia mahina alaial uku aku kou luhi.
Ma kahi o ka hooko i kana i olelo ai, o ka mea apiki, ua lilo mai la oe me he mea malihini loa, a maka'u mai la ia oe a lilo ae la kela noho hoaloha ana i mea enemi, o ia ke ano o keia alanui hou e nee nei.
(Aole i pau.)
KA MOKUAHI YARMOUTH ME KA PIHA UKANA WAISEKE.
BOSTON, Ian. 19. - O ka mokuahi Pelekane Yarmouth i haalele iho ai ia Nu Ioka no Havana ma ka la i nehinei me ka piha ukana waiona he waiseke, kini ame kamepane i hiki aku ka waiwaii'o i ka $2,000,000, ke aneane mai la e piholo, elike me ka hoike a ke kelekalapa uweale mai ka moku mai i loaa mai i ka po nei.
Ua hio loa ka mokuahi Yarmouth ma ka aoao akau no ke kaumaha loa ma ka manawa ana i haalele mai ai ia Nu Ioka ma ka la aku la i nehinei mamuli o ka hooili awiwi loa ia ana o kona ukana i mea e kaawalekoke aku ai ia mamua o ka manawa i kaupalena ia i kauia mai e ke kanwai hookapu waiona f@ derala e pau ai.
Ke kani aku la no ia o ua leo nei o'u, nana aku oe la he ko'uko'u mai hoi kau ame ka nahenahe pu.
Halii ka moena moe kaua,
Sunane me Suahine e heihei ana,
He i'a mai au no ka Pipili,
I ka pili i ka aweawe o ka hee.
Eia pu no me a'u e lapuu nei ko'u puaku kino, nana aku oe la, he sau kemia hoi kau, a eia no ka lunahoomalu ke kahea nei i na puukani o ka home hookuonoono o Kapaa i noho kapena ia e Sam Meheula, me kela kulana polopeka a ua kapena nei, nana aku oe he nahenahe mai hoi kau i ua mau iiwi makapolena nei ame na pa'ipa'ilima ana, hone hou ana ka leo o ka lunahoomalu i kela kaikamahine honihoni mau ame na pa'ipa'ilima ana nona, o ke kani hou mai la no ia o ka leo o ua u'i nei o Haleakala, nana aku ia la inisi inisi ana i kuu puuwai.
Ke aloha e mai uwe oe,
Hele no au a hoi mai, kiss kiss uo kaua;
Kuu ipo e mai poina oe,
I ka hora 10 honihoni no kaua;
My dear hele au i Honolulu a hoi mai,
Honihoni malie no kaua;
I ka puu i Keoua piina ole,
Kiss kiss Malie no kaua,
He nani maoli keia mele a keia puukani ke hana mai, nana aku oe i na mea apau, ua piha meoli me ka hauoli nona ame ka mea kakau kekahi, a kani mai la no hoi ka pila a na keiki o Lihue, oili ana neia u'i e hehihehi i ke kahua, ua la'i malie, nana aku oe i keia u'i, mea ole ke kiekie o ka puu o Haupu i ka hoi ana iho ilalo, iliwai like me ke one keokeo o Wailua.
Mea aku la au i ko'u kamaaina, ea, nohea mai nei hoi keia mea maikai? O ke kaikamahine ia o Kawaihau. Ea, pehea oe e ke keiki o Moanalua e ha'i ana paha ke au, aka i mea e ikeia ai ka oiaio, nolaila ke hoonioni nei au i ko'u mau wawae i hele a kaumaha, no ka mea, aia imua o ka lehulehu me ka malamalama o ka uwila, o ko'u oni aku la no ia a pili ana ma ka aoao o ua iwa nei Kawaihau, o ko'u lawe ae la no ia i ka hapalua like, ke ike la au i ko ia la noho papa ana iho, o ko'u hoi ae la no ia i ka nuku, a hoi i ka hema, nana aku oe i ua kaikamahine nei, e kau aheahe mai ana i ka lala. a hoi i ka akau, ke hu nei ka aka o na mea apau: ea, pilikia ke keiki o ha'i ke au, eia no au ke kauaheahe nei i ka puu o Walikanahele, ua hele wale a pulu peno i ka hou i ka luhi hewa i ka mea waiwai ole.
Ea, e kala mai, ua pahee loa aku la, ua nui maoli keia hauoli ana me ka ulumahiehie pu o na mea apau, a hookuu na hana o ia po i ka hora 11:10, me ka mele Aloha Oe, ame Hawaii Ponoi, me na lululima pumehana ana, a mai ka lunahoomalu mai e akoakoa ua hoahanau ma Kapaa i ka hora 9 a. m., ma kahi o ka hoahanau J. M. Kaneakua, no ke ka'i ana aku no ka halepule.
Hoi mai la i kela po me ka piha o na mea apau me ka hauoli ahiki i Kapaa i ka hora 12, e piha ana ka hale kiionioni, no ka mea, he wehe ahamele ko ia po ame ka hulahula, me ka piha i na lahui liko ole apau me ka maluhia no hoi, aole nunui o na leo, iloko wale no o ka nahenahe o na mea apau o ka leo o ka pila kau e lohe, i ka honehone mai; o ka'u lawe hou mai la no ia i kela kulana eleu a loaa ia iwa o Kapaa o ka lilo aku la no ia o maua, kiani na wawae o maua imua a ihope e kulana ai.
He miomio maoli keia rumi e hulahula ai me ka maikai ame ka piha i ka poe makaikai, me ka mahalo i na mea nana e malama ana i ka maluhia, a hoi mai la au me ko'u mau hoa, a i nana iho ka hana i ka uwaki, o ka hora 2 a. m. ia a haule aku la hoonanea me Anoipua, a i puoho ae ka hana, aia ka la iluna e nee ae ana i ka hora 8 me hapa o ka la Sabati keia.
Maikai no keia la me kona nani, haule aku la auau wahi kai a hoomakaukau iho la no na hana o ia la. Eia na hoahanau ke komo liilii mai nei ame ka paina ana ia kakahiaka, a kani ana neia kelepona mai kuu hoaloha mai o Waimea, Mr. W. V. Hardy, a hui iho la maua ma ke kelepona, me kana noi e kii mai ana ia'u no ka lawe ana i Waimea, me na kukakuka ana me na kamaaina, no na alakai hana i hoomakaukauia ai no maua, a i ka pono ana, ua ae aku au e kii mai laua ia'u.
Eia na mea apau ke hoomakaukau nei no ke ka'i ana aku i ka halepule, i ke kani ana ae o ka hora 10:30, o ka hoomaka no ia e ka'i ka huaka'i, o ke kuhikuhi puuone mamua, na pukaua aku ame na lala aku o na alii no hoi mahope, me ka piha i na kanaka e nana mai ana i ko makou nee aku.
Ma ka nana mai a ka meakakau, he ihiihi maoli no me he la, aia no i kela au e noho ana na moi. i ka like o na mea apau, a i ke kokoke ana mai i ka halepule, ua piha ke kahua ame ka halepule, ua piha ke kahua ame ka halepule, a i ke ku ana o ka makamua i wahi ia ae ai i na laina elua, ia manawa i komo mai ai ka hope aliiaimoku Jos. Kanepuu ame na lii mahope mai on a ame ka poe apau o ka hui.
Ua hoomakaukauia kahi e noho ai ka hui, o ka hope alii aimoku, ua noho pu mai oia me ke kahu maluna o ka awai ame na leo himeni mai i waeia ae mailoko o ka hui i noho alakaiia e ka hoahanau Meheule, a i ka pau ana o ia, ua ku mai ka papa himeni o Kapaa, ame ka pule mai ke kahu mai ame na olelo hoolauna mai ka makua mai e pili ana i ka hui i oleloia ae la, me na manao mai iaia mai e haawi mai ana i manawa no ka hui e launa aku ai no na hoomanao ana ia la me na hoahanau o ka Ekalesia o Kapaa.
Nolaila i ko kakou hui like ana i keia la ma ka lokomaikai wale no o ka Makua lani; nolaila e na hoahanau o ka Ekalesia o Kapaa nei me ka Hui Kaumualii Kamehameha, ma ka aoao o ke kahu nei, ke hookipa mai nei au ia oukou apau loa, ma keia home no ka malama ana ame ka hoomanao ana i ko oukou la poina ole, ua hamama mau keia home no oukou i na manawa apau, nolaila ua loaa ia'u ka hanohano o ka hoolauna ana aku i ka mea hanohano nei, oia ka mea nana na olelo paipai, Mr. Jos. Kanepuu.
Pau kana hoolauna ana, i ju mai ai ka mea i olelo ia ae la ame na olelo hoomaikai i ke kahu ame na hoahanau ame na makamaka a wehe mai la oia: "Owau no ke kumuwaina oiaio," o ia kana poomanao i kalele mai ai imua o na hoahanau o ka hui i ololoia ae la. e lilo kakou i kumuwaiwai oiaio, e huki like e hana like me ka nukunuku ole, e malama i ka mea i hoopaa ai, no ka mea, aia wale no ia mea iloko o ke ku-
HAINA NANE
E Mr. Lunahooponopono o ke Kilohana, a kapena hoi o ka hiwahiwa a ka lahui, Aloha oe: - E ae mai oe no'u kahi rumi oneki o ka manu nene aukai a ka lehulehu, a in a aole pela, alila ma ka huki kaula hoi ha au, i kela no mua i pulumi oneki o ka Naukilo, ke loaa mai kau ae ana mai no'u, alaila ua makaukau mau au e hiu balaka ae i kamea u'i a meahuna hoi a ka eueu o ka pali kapu o Keoua i paha mua mai ai penei:
Ka mua-He keiki au na ka la i hanau mai.
Ka lua-Piliwale la e piliwale, piliwale ka i'a o Piliwale.
Ke kolu-He kahiko hoi oe aohe nui ana ae.
Ea, ke ike mai la no oukou e na olohe hooulu noonoo e noho ana mai ka la hiki iho ahiki ae i Makanoni a ka la kikoo i ka mole hooui o Lehua i ka uwehe ana a ke kai i ka meahuna a ka eueu o ka pali kaulana o Keoua, a keiki hoi o ka wai o Haliilua i na hau o Maihi e kawewe ana, a o ka meahuna hoi a ua keiki la i uakii iho ai a kikikoele ua mea he paa, e nalo ai ka no'ahuna ana i na maka noii o Eleio, aole no oe e nalo iki aua, a no ka mea ke i mai nei hoi na akua o (Olepau) ia nei, oia hoi o Ole Kukahi, Ole kulua-, a mau na ole ekolu mauka, aole loa no ka oe e nalo ana, a nana nui mai no i ka helena a ka heleua a ka aha puluniu alohe papa'i paiea o na Kona nei.
1. He keiki au ua ka la i hanau mai. Owai au he keiki na ka la i hanau mai? Haina: O.
2. Piliwale la e piliwale, piliwale ka i'a o PIliwale. Owai au, Piliwale la e piliwale? Haina: Pu-pu. Ua elemakule, ua hoopiliwale aku ka noho ana mahope aku o kekahi poe.
3. He kahiko hoi oe aohe mai ana ae. Owai au he kahiko hoi oe aole nui ana ae? Haina: A-a. He kino ano paakiki, o ia mau no kona wahi kino, aohe wa e loihi ae ai.
I ka hoohuiia ana o na mahele ekolu, a lilo i hookahi, alaila e loa'a ana he inoa kapu'i hou mai no Z. P. K. Kawaikauikamakaokaopua. o ia hoi o Opupuaa, alaila e ike mai ana no oukou, e u ai naaukake puaa ana ka hoi maua.
Ea, pehea iho la hoi keia hana au e Z. P. K. Lionanohokuahiwi, a huhu ia mai paha auanei au e Z. P. K. Kalokuokamaile!
Pehea aku la ke keiki o na pali hulaana o keoua ma ka waa ke ala e hiki ai? Loaa pono aku la paha oe i ka ai a ka lua, ia moe ka lau o ke kahuli a ala mai Kona i ke kohau.
Kouno a mau,
J. W. K. KAKELAMALUIKALEO, Kahua alehe aama o Somisomi i ke kai o Kona.
Puhili mai la ka ike aleha aama o ke Keiki o Somisomi malie i ke kai o Kona, ua napoo e aku la ka aama kualenalena i ka mawae, i ke kawelu holu o Papiohuli. He mau keikikane like no olua a elua no ke Kai Malino a Ehu; i nui ke aho, umia ka hanu, i wi ka niho o ke kolohe. Huli hou ia mai! - L. H.
HE WAHI NANE.
Hookeekee hau kaua, a owai au ia oe? Ka hua no i ka umauma haina! Makana, 10 pooleka holo pololei i ko alo.
J A KAHIONA,
O ke Koolauwahine.
HAALELE KE KUHINA NUI ʻ CLEMECEAU O PALANI.
PARIS, Ian. 19. - Mahope iho o ka hookiekieia ana ae o Paul Deschanel ma ke kulana peresidena mamuli o kona kohoia aua ame ka haule ana hoi o ko ka Peresidena Ponicare koho hou ia ana i peresidena, ua haalele mai la ke Kuhina Nui Clemenceau ame kona aha kuhina i ka hana ma ka la aku la i nehinei. O Clemenceau kekahi moho peresidena, aka, ua huki oia i kona inoa mai ka holo kue ana aku.
Ua noiia ae o M. Millerand e ka Peresidena PIOncare, ke Kiaaiana o Alsaee mai ka manawa mai mahope koke iho o ke komo ana aku o na Palani iloko olaila mahope iki iho o ke kakauinoaia aua o ka aelike hoomaha i ke kaua me Kelemania, no ka wae ana i aha kuhina hou. E waiho mai ana o M. Millerand i kana pane i keia la.
mu waina oiaio, e oiaio ma na mea liko ole apau, ua nui ou aku no, ua kumu waina oiaio a ka mea olelo i paipai mai ai, ua nui na manao maikai i waihoia mai ai, a ku mai la ke Kahu Kaauwai me kana mau hoakaka no ka pili o ke poomanao i na hana hui, e lawe i ke kumuwaina oiaio, a malama i kumu alakai no na hana apau, me kona hoihoi ana ae i na mea e holomua ai ke kumuwaina, o ia hoi, e hana like, a e huki like me ka manaolana e loaa ana ka mea i iiniia ai, e ka ahahui a oukoue malama nei i kona inoa me ka ihiihi, ame ka hoomaikai mai ke kahu mai a hookuu na hana o keia la, a hoi mai la hoomaha iho la ia awakea, ame ka nana ana i na hookuku kinipopo mawaena o na keiki home hookuonoono o Kapaa ame na keiki o Kalahiki, a kaa ke eo i na keiki o Kalahiki, ahiki mai la kuu kamaaina mai Waimea mai, o ka hora 3 p. m. ia, a o ko'u hoomakaukau iho la no ia no ka holo ana no Waimea.
Haalele ia Kapaa i ka hora 3:15 p. m. eia makou ke holo nei me ka maikai, la'i malie no hoi keia la, me ka nui no hoi o ka hauoli o keia huakai, no ka mea ua loihi maoli ke kaawale ana, akahi no a hui hou me laua, ame ka laua lei aloha, he keiki, ua ike mai ke keiki ia'u ame ko'u hapai mai iaia a hoonoho mai amluna o k'u mau uha. a kaalo ana makou ia Kawaihau, eia makou ke hele nei no Lihue, a ku iho la i ka halekuai aikalima, a pau ka ai ana, o ka oni aku la no ia nomua. e kauaheahe mai ana ka puu o Keoua, a kaalo ana makou mamua o ka home aloha o ia makuahine puuwai hamama Mrs. Albert Wilcox.
Eia no ua wahi moku kaa nei ke oni nei nomua, a e kauaheahe mai ana ka lae o Kawalikoa, a hoola'i ana makou i Koloa, holu ana i Lawai a e oni ae ana o Wahiawa, a e lapuu ae ana o Eleele. a e waiho maikai mai ana o ka Puu o Kukuiolono Park, me kona nani a holu ana i ke one o Hanapepe. o ia mau ka nee imua, a kaomi aua ke ala o Makaweli, a e kau hoola'i mai ana o Niihau ame Nihoa a holu ana makou i ka uwapo holu o Waimea, me ka maikai, o ka hora 6:30 p. m. ia, a kuu iho la ka luhi, o ia loa i holoia mai ai me ka nehe mai o ke kai i ka lihi one o ka aekai o Waimea ame na hookaau olelo ana me na kamaaina.
(Aole i pau.)
WI KA NIHO O KA POE HOOPAE OPIUMA.
(Mai ka aoao Ekahi mai).
no oia i ka halii moe ma kekahi aoao mai, a loaa aku la ka lua o na eke opiuma, ia wa i ki po hou ia mai ai oia i ka huina o elima kaukani dala, e hookuu aku oia i kela poe, me ka hoopilikia ole, aole nae he maliu aku o ka Makai Smith, aka kauoha aku la oia i na kanaka elima, e hapai hou i na eke opiuma noluna o ke kaa otomobile, a lawe aku no ka halewai.
Ma ka olelo a ka Makai Smith, mamua ka o kona haalele ana iho i ka hale me kela poe hakihaki kauawai, ua unuhi ae la kekahi o lakou i kana pu panapana iwaho, me ka manao e hoohana mai maluna o ke kanaka o ke aupuni, eia nae, ua loaa e aku la oia i ka puupuu ma ka papa auwae, a haule aku la ka pu panapana ilalo.
Ua hoea aku la ka makai me k@@a mau lawehala noluna o ke kaa otomobile, hoonoho aku la i kekahi o lakou mamua. nana e hookele i ke kaa, a noho iho la oia mahope me eha poe, aia no hoi kana pu panapana me ia, i na manawa apau, in a no ka hana kolohe mai o kela poe iaia, aole oia e hoohakalia iho ana, ma ka hoohana ana aku i kana pu.
I ka hoea ana hoi o ka otomobile no ka halewai. ua holo mahuka aku la he hookahi o kela poe, me ke alualu ana aku o ka Makai Smith iaia, me ke ki ana i kana pu panapana no elua manawa, na kela kani ana o ka pu i oili mai ai na kanaka oloko o ka halewai a hiki hou ole i ke koena aku o kela poe ke holo mahuka.
Ma ka manaoio o ka oihana makai, ua kolaia mai kela mau eke poiuma iloko o ke kai, mailuna mai o ka mokuahi Nile, ma kekahi wahi a loaa aku i na waapa Kepani lawai'a a halihali loa a mai noloko nei o ke awa, ma ka po o ka Poalima, a na ke kaa otomobile hoi i halehali loa aku no kahi i manaoia ai malaila e maluhia ai, loaa e nae i ka Makai Smilth, a wi ana ka niho o ka poe kolohe.
Ua hoike koke ia aku ka lohe i ka ilamuku Amerika no ka hopuia ana o kela poe, a ma ke kakahiaka ae o ka Poaono mai i waihoia aku ai lakou apau malalo o kona malu.
LOAA PONO NA MEAHANA APUKA DALA.
(Mai ka aoao Ekahi mai).
no aku la he wahi pahu uuku maloko olaila e waiho ana na meapaahana, no ka hoololi ana i na huahelu, ke ano o ka inika ame na hooloiloli ana apau, e kuhihewa maoli ia iho ai no he bila o hookahi dala, i hoololiia ae i ka umi dala, ua hanaia ma ke ano e hiki loa ai no ke ikeia iho he bila apuka ia.
Aia pu malalo o ka malu o ka Makaikiu McDuffie kekahi bila dala apuka, me he mea la, he bila i hanaia mailoko mai o kekahi bila dala i pa'iia kona kii, a he ike wale ia iho no na ano e hoohewahewa ole ia ai he bila apuka, no ka mea aole he like iki o ka waihooluu me ko@ka bila i hanaia e ke aupuni.
Ma ka eleloia, he ekolu paha pule ka manawa o ka hoohana ana o kela poe Pilipino i ka lakou hana kolohe me ka holopono a mamuli wale no o ka paa ana i ka hopui, e kaohiia mai ai lakou, mai ka hookau pu ana aku i na hoopilikia ana maluna o kekahi poe e ae.
Wahi a kekahi Pilipino o ka hoakaka ana ae, oia ka mea nana kekahi bila o umi dala, me ka hele ia ana e wawahi i na bila o hookahi ame elua dala, o kela mau bila i loaa mai la, ua hoololiia ae la ka waiwaiio, e loaa ai i ka bila o hookahi dala, na dala he umi, a i ka bila hoi o elua dala, he iwakalua dala.
KU-E O KUMALAE I KA HAAWINA NO KA HALEMA'I
Ma ka noho aua ae o ka halawai a ka papa o na lunakai o ke Kulanakauhale a kalana o Honolulu nei, ma ka auwina la o ka Poalima aku nei i hala, i hoala mai ai ka Lunakiai Kumalae i kana mau ku e ana, no ka ae ana aku e hookaawaleia ka ka huina o hookahi haneri dala, no ka mahina no ka Halema'i Kauikeolani o na kamalii, mauka ae nei o ke alanui Liliha.
Mahope o na kamailio ana o ua hoa o ka papa, ua koho ka hapanui o na lunakiai, ma ka aoao e ae aua e hookaawaleia kela haawina dala no ke kokua ana aku i ka halema'i, me ka nana ole ia mai o na ku-e ana a ka Lunakiai Kumalae.
I ka hoala ana mai o ka Lunakiai Kumulae i kana mau ku e ana no ka haawi ana aku i ka haawina dala i manaoia, ua hoakaka ae oia i ke kupono ole loa o ke ano o ka malamaia ana o na keiki ma kela halema'i, no ka mea ua ike pono oia i ka hoohemahema wale ia o ka pono o na kamalii.
Wahi ana, ua hoihoi aku oia i kana keiki maloko o kela halema'i, a ma kekahi auwina la, ua hoohala oia he elua hora ma kela halema'i. me kona ike okoa aku i kekahi keiki Kepani i ka noke i ka uwe, me ka hana ole ia aku o kekahi mea nona e pono ai.
Ua manao oia kona hoihoi ana aku i kana keiki malko o kela halema'i e malamala ana me ka maikai, aka mahope o ka noho ana malaila no na pulae elua, ua kii hou oia a hoihoi mai no kona home.
Mawaho ae o kana mau mea i ike maoli ai ma kela halema'i, ua nui pu kana mau mea i lohe ai i ke kamailioia mai kekahi poe mai, wahi hou ana, a mamuli o kela kumu, a mamuli no hoi o kona manaoio ana. ua kukulu wale ia ae no kela halema'i i mea e loaa ai na uku nunui i kekahi poe a i wahi e loaa ai he home maikai e noho ai, me ka ai i na meaai maikai. pela iho la oia i kue loa ai i ke koho ana aku, e loaa i kela halema'i ka haawina o hookahi haneri dala o ka mahina.
Hoo'e i ka Oiaio
I ka manawa i hoopukaia ae ai ka moolelo o na hana a na papa lunakiai maloko o na nupepa namu o keia kulanakauhale. ua hoole ae o Miss Elizabeth Williams, ka lunanui o kela halema'i, i ka oiaio o na mea a ka Lunakiai Kumalae o ke kamailio ana, a wahi ana, ua hamama mau kela halema'i i na manawa apau i ka lehulehu e hele ae ai e nana no lakou iho.
No ke ku ana hoi mahope o ka Halema'i Kanikeoulaai o na kamalii, ua hoakaka ae o W. O. Smith. kekahi o na lala o ka papa kahuwaiwai o kela halema'i e hoomakaukauia ana na pane
MRS. MARTHA HATCHIE.
KUU WAHINE ALOHA UA HALA
Mr. Sol. Hanohano Aia@ olu mai e hookipa aku @ kaawale o ka kakou ahailon@ n@ ka wahi p@ola ka@ mai ka ohana, mai na wa@ like ole ka paeaina.
Ua hanauia kuu wahine aloha mai ka puhaka mai o Mrs. Lono Kahikina a@ Mr. Wm. Kapeamu. i ka makahiki 1890. mahina o Maraki, la 15. nolaila ua piha i kuu wahine aloha na makahiki he 20 me na mahina he 10 me na la he 27.
Ua hoohuiia maua ma ka mare e ka Makua Abraham Fernandez i ka maka hiki 1907, i Mei, la 15, a ua piha na makahiki he 12 me na mahina he 11 me na la 19 o ko maua noho aloha ana.
Ua haalele mai kuu wahine aloha ia ia me na lei aloha elima a maua, na@ na ke kane e malama hookahi aku Auwe ka mea ehaeha o ka noonoo i ka wahine ke nana aku i ua keiki!
Ua nohoia e maua na makahiki he 12 me ke aloha o kekahi i kekahi. Auwe kuu minamina pau ole i juu wahine aloha, ka makua o kuu home, ka wahine Hawaii opiopi hookahi i ike i ka hoomakaulii, he wahine heahea a he wahi me aloha i ka ohana, na keki ame a @ kana kane.
He wahine haipule mau i ka hale, manaoio i ke Akua mana loa o ka lani ke wahine hoopono, he wahine hoouna kaulii. Auwe kuu minamina pau ole i kuu wahine aloha, oia o Mrs. Martha Hatchie.
Ua hoonaauaoia ma ke kula wilikina, a maluna ae o na mea apau, ke haawi aku nei au kona hoapili he kane i ka'u hoomaikai palena ole i na ohana apau, na hoaloha ame na makamaka i komo pu mai e kaana iloko o kuu wa o ka luuluu ame ke kaumaha.
E oluolu e lawe aku i ka'u hoomaikai aloha palena ole, i na makana pua a oukou i hoolei iho ai maluna o kuu mea aloha he wahine, a e hoomaikaiia ke Akua mana loa ma na lani keikei loa. Nana o i hana mai a Nana no i lawe aku, ka mea a kakou i manaoio aku ai Iaia. ke ola ame ka make mau loa: amene.
Owau iho no me ka luuluu kana kane aloha.
J. P. HATCHIE.
NA HUNAHUNA MATERIA O PALOLO.
E Mr. Lunahooponopono o ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaiie. Aloha oe a nui loa: - E oluolu mai kou ahonui e hookomo iho ma kahi kaawale o ka lei hiwahiwa a kaua, i keia mau wahi hunahuna materia o Kaualililehua o Palolo nei, ke loaa a ke ae mai hoi ae e Mr. Kapena opio, i kekahi rumi kaawale o ka nene lawe lau oliva a kaua no'u, no keia wahie episetole ia oe. i ike mai ai ka poe puni heluhelu meahou o kaua, e kilohi ana ma na kolamu o ka kaua nupepa waiwai nui.
Ma ka hora 2 auwina la o ke Sabati la 11 o Ianuari nei i noho ai he halawai ma kahi o ka mea kakau, no ka noonoo ana no kekahi mau mea e pili ana no ka poe apau e hana ana ma ke ano mahiai kalo, a mahiai kula paha, e noho ana ma keia awawa o Palolo nei, a o na lala apau o keia hui, o ia keia poe inoa malalo iho nei i kohoia i mau luna nui no keia hui. a o ka inoa i hooholoia k aHui Mahiai Kalo a Kula o Palolo. Nona na inoa malalo iho nei, oia keia: K. S. Kohiano, lunahoomalu: D. Kamali, puuku: Sam P. Kepano, kakauolelo: Joe K. Hau, lunahoohana a komite imi hana no ka hui: Sam Kolikoli, hope lunahoohana: Harry Kanahe, lala, am@ James Kaaoaohema.
Nolaila, o keia ka mea i hooholoia e ka poe i akoakoa ae ma keia halawai. me ka hooholoia ana. me ke kau ia he hookahi dala ka uku komo o ka la'a hookahi, a he umi keneka ka uku k@ mau no ka mahina a me ka hooholoia ana he hapaha ka uku no ka hora hapa hookahi, a he elua dala no ewalu h@@ hana o ka la, oi aku mamua, he uk@ kaulele hou iho. he elima keneka, @ like me 30 keneka o ka hora.
Ua ae keia hui e hana i na hana pili mahiai apau e makemakeia ana e ha@a ka hui, ma ke ano hana uku pau, a h@ na paha ma ka hora, elike me ka mea e hooholoia ana.
Nolaila, o ia iho la kahi meahou @ kuaaina nei. He oi aku keia mau @ a ua po puanuanu nui wale o ua uk@ iuiu nei: e haule ana na kulu pakana o Kulanihakoi i keia mau la, ke @ la "Ohi ka i'o o ka laau, o ka Makawao puku ka ili i ke anu o Waialeale."
He ma u wahi meahou ia o Kaua@ lehua nei, kamau iho kahi olopu @a nui kela: me ke aloha pu.
Me oe e ka Lunahooponopono ke aloha nui ame na keiki hooni hua kep@@ ko'u welina.
Owau iho no me ka oiaio.
SAM P. KEPANO.
Palolo Valley, Ianuari 12. 1920.
apau, ma ka aoao ka halama'i, no ka hoike ana ae i ke akea, i ka oiaio @@ o na mea a ka Lunakiai Kumulae i @@@ ili aku ai i na ahewa ana maluna o ka poe na lakou e malama nei i kela halema'i.
Wahi hou a Mr. W. O. Smith, ma na na'i a Kumulae o ke kamailio ana @ no ka nana ole ia ana o ko lakou p@@@ he mau ma'i ia he mau makahiki ae @@ i kaahope, nolaila he hana lohi loa ka hoomakaukau ana i ka pane no ka oiaio ole o na mea i hoikeia ae ai e Kumala aka nae e makaukau aua ia i ka @a pono, no ka hoikeia ae i ka akea.