Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 3, 16 Ianuali 1920 — MEAHOU O KA AINA O KAULULAAU, LANAI. [ARTICLE]

MEAHOU O KA AINA O KAULULAAU, LANAI.

Mr. Solomon'Hanoiihnp, kā Lōi>ah»p> ponppono o lee' ltilol|/ina Pookela o ka Lahui Hawaii, Aloha hou kaua:—l ka hapa o ka la hopo o ka qljio Oekemaha, 1919, ia ahinbi 1 uwe liiai q.i ua puaa o kela halo ame ke}& hale no ke kaliia ana, ahiki aku i manawa o k,a hora 12 o ia po, o ia manawa o kela ame keia ohaftfl e &&' kaukau ai na papaalna i hele ā na īnoia i hoomakaukauia, puaa paū, aa kele, na amaawia ame nn lhnu lijjfca aala o Kikoa, a ije wale nku a lui puu e'koi aku ana e hookoih6 niai. J Pau ia na koluaka, na meaone) like ole, o ua kauhale kakaikahi wale tio >eia o KeoinokU, k.ē hoolono la kel» ohaiia keia ohana' o ke kftni n?ai o k.i pele o na halephle elua o ka hoomana makua, ame ka hoomana Naāuap, i Ka iiiki Ana i ka hoi'a 12 ponoi, o ia ka manawa i kani iiiai ai ka pele, e hoike ,'piai ana i k,a pauaho aaa mai o ia rtiakahiki me niaū pouo. Mamuli wale uo ia o Ho ke Akua aloTia ia Itakou i ka poo i loaa kei# makahiki hou. ' Auhea oukou e kuu lahui Hawaii oiaio j loa, a Occ Afct% i malama, mai ai ia kakou, a loai keia makahiki hou ia kakou, 0 lehova ko kakou puulionua, aole o ka- j kou mea e. nele ai, I ka wa i kani niai ai ka pele ine koual manawa, ua like ia me ko kakou mau j makuakaue e hala nna, a wahine pāha, a keiki paha, pela no ka makahiki i hala aku la, u kulu iho no na waimiaka o ka! mea e kakau nei i kela makahiki 1919, i hala aku la me kona maikai apau, ke j 'kani ana o ka pele, walohia a kaumaha, a kani mai la ka pele hauoH o ka makahi'ki hoji, ka loaa ana o keia makahiki Jiou 1920, 1 Pau ke kani ana o ka pele hoohauoli i o ko'u pai aku la ho ia i ka'u 'keiki e I hoomakaukau kaua e ai, o ko'u hoomaileai a'e la no ia i ka mea nona mai ke j ola ame ka ikaika o na lala, a pau ka hoomaikai ana, o ka -al iho Ia uo ia 0 i ai aku a huhu mai la o John Bulu, pau ka ai ana i na mea i hopmakaukauia n'o ka ma-kahiki i hala, ame ka makahiki hou, keia mau meaai i ai ia. Ke kukulu nei kekahi keikikune elua a Gay oia o Laulani. he pa uwēn mak«lii keial* 6 ia hoi he upena nwea, oia no i ka hapa o ka hana ana i keia upena uwea; nui no na i'a i loaa ? ke a~waaua, o na ano i'a like ole apau'o ke kai, ohi uō neia keiki i k'a hūa maikai o Jca naauao i imi? ai. fclua no ona mau wahi kanaka, he Pilipino kekah.i a he kauaka kek'ahi o Moke Kane, aiwa paha a paa ponQ ae keia upena uwea ,aole i kana mai ka i'a, ke loaa nei no i ka hoomaka ana e kukulu. Auhea oukou e .na makainaka heluhelu o keia. wahi, i kukuluia o keift pa uwea, aia no ia makai pono o Laehi, kahi kela a Kaululaau i umi a| i na eepa o Lauai, ia po kukulu nku la o Kaululaau i ka: upena a makaukau, au mai a kōkhke mai i kei& lae, kahea aku nei i u'a eepa e au mai, o ka au akū lā/no ia o na eepa, i kahi o kā upena, kauoha aku nei, o Kaululaau e unu i ka i 'a, o ka hoomaka no ia o ua eopa e unu'i ka i'a, me ka hauoli me ka manāo ole,ae, he māke mahope mai, o ka luu aku la no ia o Kauhilaau a malalo ae, huki iho la iloko o ke kai a mako, pela ka noke ana a pau i ka niake keia poe tsepa. A Au hou aku la uo ia no ua lae la no, kahea aku nei i ke koena aku o na eepa e au mai, o ka pane mai a na eev>a, auhea aku nei lakou? Oka pane a Kaululaau, aia no ke hoowili Jano i ke kala, i 'ka palani i ka i'a ku o ua ainā nei, o ia ka pane ma ko Kaululaau aoaō. Mamua o ke kukulu ana i ka upena, ūa hoomakaukau mua o 'Kaululaau he ipū pohue liilii, i ka pau ana o na eepa i ka make, ua hoolana aku la o Kaululaau i ua ipu pohue liilii la, nana aku la no ua eepa o ka okuku mai no o na poo o na eepā o na eepa no ia o lakou, eia ka auauei, o na pohue ia a Kaululaau i hoolana aku ai. O ka au mai'la no ia o na eepa, puni elua keia o na eepa ia Kaulula.au a pau i ka make ina aole i ,30 e, o ia kahi moolelo o keia lae o Laehi, ka inoa o keia Jae aia iluna pouo o keia lae ka maka o ī*ahulu, ua ikemaka ka mea kakau nei a kamaaina.. i Ua paha, e na makamafka helu\helu o ka hiwahiwa a kakou uo na mea-! h0u..0 Lanai. i Owau no ine ka oiaio, j W\t. POKIPALA. I Aikane a Kaululaau.! M-— j