Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 52, 26 Kekemapa 1919 — Page 2
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Mr Lunahooponopono o ke Kilohana s. ka Lahui, Aloha oe:—E'oluoli oe e haawi mai i kekahi Wahi kaa wale o ka kaoa hiwahiwa, i wahi rumi no'u e tn'oe
ti, i hiki ai ia'u kc ike aku i ka lae o ,
ke keiki o na pali hauliuli o kc Koolau, J
<- tnaihi pu ia ai ka alualu ilipoo o ua ieiki la, a ua keiki la i paha *e ai,
© ka nane ia puni na moku. Penei ke j q mana0 e kau knkulu ana a ua keiki la: | ;kc kakou } kona anc
He kumulau moaualehu ka'u i hanau | lonfl r , ;ha lft 0 ka moa he elima hua; hoomoe a kiko, eha hua j . ft kakolJ p h a »i a ku i kiko he mau moa lawa keokeo, aole j a , oha
poo ame wawae; eha ekekeu pakfchi, o j He ' aloha
o ka hua he keiki ulahiway he poo
kona, eha ekekeu, aole vawafe, ua loaa
ka ola o ua keiki poo ole i ke poo o ulahiwa, a pili lakou ia lakou iho,
liea ia ke lakou inoo* ma ka inoa hoor Jcfthi. Owai ma ka olelo o Hawai
"Wshewehe. O ke kumulau moaula-
lefcu i hoohua mai a,i i na hua elima ola no ka wauke, on ka mea ua like n. ka ili o ka wauke me ka moaualehu. U:
|tj&o mai-he eha hua, he moalawa, aole
po», aole wawae, eha ekekeu pakahi,
i mau apana kapa (paupau), aole poo, aole wawae, a o na ekekeu, oia no na kihi. eha. O ka eluna o ka hua, ua kiko mai ia he moa ulahiwa, oia no ka
tp&na kapa i kapalapalaia a ulaula, he poo kona, aole ona wawae, eha ekekeu,
oia no no. kihi eha o ka apana kapa; i ka hoohuihui ana i keia mau apana ka- pa elima, a i ke pelu ia ana o kc p6o o ka moa ulahiwa, humuia a paa, ua loaa akn la ke ola o na keiki moa poo ole, a na hea ia lakou ma ka inoa hoo- kahi, Kuinakapapaupau. Owai au ma ka olelo Hawaii? Hania: Kuinakapa- m&hyua.
Mai hi pu ia aku la paha ka lae o ua keiki nei o na Koolau.
Aohe mai la no ho wa a maihi pu ia it& alualu o ka lae o ke keiki o ke Kr.o- lan, he mau iniha wale no koe, kupono i lot maka o ka pipi bulu, aio walj iho la no na eueu nci ma ke aia iki 0 ua kkJiuna. H030 hou ia'mai!-r-L. K.
He anau— . nomoua nu
Kaumakapili ma Kaumakapih ; aalii mai Uonolulu JIJ
keia ahiahi Sabati ae, hora 6:30. j k& pa)ena 0 ke a y a haa Kahuku, » —
h|na anje na mele hoo- ^- Auku v ;llekahi manawa. ua nele i ke ^li
f wwi »k.u i
a pau loa, j a]ahelC) akaj ^ ke
-no ka mea, he nui ka hale, aole e hoaa : ka noho.
E Hana i Mea e Maikai Ai ka Maka- hiki e Hiki Mai Ana.
Ka Mane o ka La.
Poakahi,. Dek. —Maikai ae ma na nana o ka ekalesia.-^-! Kor. 15:58.
Poalua, Dek. 23.—Ma ka liooko ana i na hana i pono ke hanaia.—Tit. 2:1-15.'
Poakolu, Dek. 24.—Ma ka launa pu aoa me ke Akua.—Hal. 23:1-6.
Poaha, Dek. 25.—Ma ke aloha io i ke kanaka.—Esekela 4:1-17.
Poalima, Dek. 21.—Ma na hana Hoo- ikaika Kristiano.—Hag. 2:1-8.
Poaono, Dek. 27:—Ma ka hooulu ana lHft pono.—2 Pet. 1:1-11.
Sabati, Dek 28.—Kumuhana: Na mea e maikai ae ai ka makahiki e hiki mai •ml —Hal. 90:1-17. (Halawai Makahi-
kiHon.) j
Ka KuMkuhi Baibaia.
Ke lele nei na makahiki^ o ka m hala akn, aole ia e hoea hou mai;
liula, e imi i mea e waiwai.ai
O ka mau loa o ke Akua ,o ia no k make ole o ke-kanaka, nana i hoolilo ke oiai mea ano nui (Pk, 2).
O ke ola ana me- ka ulu- ole ae Boko o ka naauao a maikai'ae paha, ua like no kona ino mo >ke ola ole ana. O ke
ola, ke halekula ia (Pk. 12).
E ulu kakou e loaa he nani hou ae m ka ukaae i keia makahiki keia mnkahi
*e» A ina emi malalo o keia he nele kona hope (.Pk. 17). #
Va. TTna^ya.
I makahiki no ka pule. O ka pulo,
oia bo ka launa a hoohoaloha pu ana me ke Akua/nana e hapsi ke ola mailoko
Aole ola e hiki ke maikai
ka noonoo ana pela. , np nm na atjQ toou . ma keia ainJ
- I makahiki no ka hana. O ka hana 0 , u s ikc ole a , l a ko , a mokupunij a> , i ka mMkai, ka puka. hamama o ka lani. e hooiab oku ^ # oukou . „»,
I makahiki hoomanawanui ma na ku-| niau hoa n awaii( a .„ n0 0 lnana( ,
lu. apau, elike me na" keiki, na.kaika- e , liki raai ana ka wa a kakou , hauoli
■•"Tr ■* *»*-»>> ~ kaikuaHine, , ike ai> a0 kckltW mea hou . , oaa .
n. pa&baiia, na hoaloha ame na maka- H a „ ali , ka kaikaM e noho nei maa
m3 ^ I Kia ke pii hou -nei na kooponopono
o keia mahiko. ke kukuluia
. ana o Keia maniKo, xe Kutuiuia. nei ; iia ELUA MAHIKO 1 UKU HE HAJ^A ' kale hoomaemae kopaa keokeo,. ka ha- MttlOWA NO NA AUHAU. I lewili, ka halekuai aine ka hale kupa-
Tkako, na hale noho o na limahana,.
He hapa miliona dala no -na auhau o 1 ka.rnea oi loa aku e kukuluia aku.au.. .
keia ame keia-ano i hoihoiia «e i ke ke-1 hale hoohauoli i na keiki no ke alakai
selden o Ewa ame Waiaoae. aku o ia, ua hoike ae ka haku mahiko
' H« lutoa auhan o Haraelden no na i kona manao e kukulu i luakini no.ki — - c ltn iA
aposift # Ewiume 'Waianae,;o na dalajhoomana ana i ke Akua o na lahui apau j nei, anie- ka hoomaikai nui i ka poe « auhau i hoihoiia ae ai. no na mahiko | e noho ana iloko o ka mahiko o Kahuku I hooko mai ana i keia.
mai ia o ia man apana f a ine lie mea-la nei; - . t 4re ka Lunahdoponopono fco^i' hjo-
ma keia makahiki ae e. hiki aku ana' naj „ Nolaila he nuhou kamahao keia i ike maikai ame kou mau limahana .ko'u
Aala ahhhu ia mau apana ma kahi o ^ olo ia i na makahiki i hala, e hooiaio! ilEna. ' .
ka ekolu hapaha miliona mainull o ka^ia aki ka oi o keia aina, no ka mea /KAlITT 0 KA EKAEESI O KAHTIKIT
pii hou aku o ka auhau Sana. ' • aole haku mahiko e ae i lawe i ka hana AME HAtJUkA.
HE" ALOHA OIAIO NQ NA- MEaJKUU WAHTOE MBS. 8LA TTA HALA
^ * | Mr. Lunahooponopomr
E ke Kilpkana Pookela o ka Lahui, J KuokofcAAloha oluolu mai
ka Xupepa Kuokofl, ma o kou Lunahoo- j kou- ahonui i kauwahi rumi kaawale o ponopoao la, Mr. Solomon Hanhano, alo- ka hiwahiwa a ka'lahui ? ;i ike mai ai ha oe:—E oliiolu mai kou hanohano c kona/inau "ofyfha ame na hoaloha mai
ka puka ana o ka la ma Kumukahi a ka ( welona a ka la i ka mole o Lehua, ka
wale o ko kakou aha'ilono ^P ttni IIa ',p a jcna o na moku." ?
wail ne1, , Oiai na hora puanuanu o ke kakahi-
ie la maluna ua r .
moll, he hoai /ka nui o ka la 1? o Dekcmaba . hala oi aku elike ine ' aku la, e kuhi ae ana hoi ka manawa o lei, he aloha, lie u "wftki o ka hora eiwa, aia hoi me he ' uwila la i ka maka o ka opua, a me he
apau e noho ana —^ ^ , hoqhakuti iho ia
ko'u lunaike- 1 ....
haltf e boike aku ia kakou na Hawaii, i ike maka i na mea maikai i hanaia aku ia oukou, a ia kakou no apau.
y Mai ko'n hiki maMhini ana mai i koia aina no ka hana a ke Akua, a noho ma Punaluu, Hauula Koolauloa, Oahu. Va lohe. pinepine au i ke kaihailioia no ka holo o ke kaaahi i Haleaha, e lawe ana i ka poe haipule o ko Akua mai Kahuku aku a hoihoi mai, a pola aku ana no he manawa; ua manaoio no au ia lohe, oiai he kanaka makila ka mea nana i ha'i mai ia'u, elike me ka lbihi o ko'u noho ana ma keia wahi, a oi loa aku hoi ko 'u hoi ana mai a noho pu i keia camp, a'u no i hoolalia aku ai niamua, Kahuku camp.
Nolaila, ua maopopo loa ia'u ka oia- io o kc aloha iloko o keia haku a luna- hoohana nui o keia mahiko i keia ma- nawa; aneane e piha ia'u hookahi ma' kahiki ma keia wahi a pela ko.'u lohe uui i kona moolejo, a'u i ike ole ai i
•kekahi mau mahiko, oiai he kanaka
noho hana iloko o na mahiko ... nyikahiki a ua like ole/i me keia.
Elike me ka loihi 0 ko'u noho ana i aku-ine H'
konrite no keia mau ekalesia o Ilauala hl?lc ^ ,oh
au.., Kaiiuku, pela ko'u ike i n . . , . . ,
keiki hoonohohua kepau ko'u kanai!t no ka'u mau ohana haipule e liai hoamaikai 1 ka ,
ka Lunahooponopono ko-'u , 3Wp nmi ana a , hoihoi aku , 0 ka mahele rae,-m?kon iloko o na hora o ka luuli
;tiwai. Mekamahalo, I nae 0 Waialee i keia ame keia Saati ame kA-k^umahar ke_ haawi.nei au
a K. KEIKI 0 KA MALU LAU -INTA.; koo na Sahati pi iiki a 0 ke kaaahi. | ka^^ooiifaikm i ka Halcuy Muui-a« Kalaup^pa, Molokai. | Aole 0 keia wale no kana mau maikai, ™ '
e hana ana, aka, 0 na ohana e noho ana'>te. aa keikx tonmh&iw k
hookahi leo, aole no hoi i nele i ka hui j '/- '• ■ SAM ( KEPANO, ana ia ohana m, n a kuka maikui I ' ^ - • • • :n,Me k» ftom. ana, me he moa la, aole hookahi mea i Wjl.kM.Ho St., Dee. 17, IMJ.
hanaia. Ua ike a kamaaina au i na j ^ * " * *
mea aina apau; o ka mea i kuleana ole AOHE WAIWAI O KOU KULOU ANA
malaila aole oia e noho a oi aku mamua ' AKU INA HE AMEBIKA OE.
o hookahi makahiki, koe wale no a noho ; !—
hana oia me .lakou. O kekahi o na oha-1 O keia ae la. ka Liinakanawai ^ede
i piiikia i ke taoua kulanakauhale a rala.Vaughan'o ka kowkaka aka ina ke
haku lokomaikai ua haawi
kokua me ka noonoo ole ia aku.
O kekahi no .o kona mau limahana, o ko'u kamaaina i ko'u mau haku mahiko
i noho ai, aole he launa aku o na lima-hajia- me ka Haku me ka lunanui wale apau maloko 0 keia aupuni a ka, lehu
launa ai a pau kou makemake; | lehu o kakou, ma ia ano. e lilo ai ola :
aka o keia haku e kamailio ana oia me makaainana maikai a aloha aina oiaio, ke kiekie a haahaa, ilihune a waiwai,' he mea i manaoia .me ke kupaa i ka he hookahi ano wale no iaia. O kona loina Ametika, he ,mea e kupale mau
limahana no i loaa i na piiikia, a ' ana no kona hanohano, kona. kumuka
makemake i dala* e kokua ia ana »Q j nawai r . kona hae ame kona mau kana-
elike, me ka loihi o kona piiikia. Ua . wai, a e hooko.aku. ana hoi i kaiia hana pili aloha ka noho ana o na limahana ma ko: ano he makaainana . naauao, ma
ko lakou haku; aole 1 hana ino na j kekahi >oleli> ana, e HlO i Amerika 100
luna i na limahana, a pela no ka makai; pakeneka piha. ■ Wahi hou ana, he poe
ia i kekahi mea oia ano, nui' p aa kuieana ni makaainana Amerika
loa kona huhu; na nui loa ko'u lohe i, apau o keia aupuni.. I ka hoea ana all ke kauawai,
haua maikai, a ua hooiaio loa.
ko'u uhane ia. mea, mamuli o ko'u ike maka ana.
O ka mea. no i loaa ai iaia keia haa-
wiha,-he haipule oiaio, he mau manawa kona haiolelo ana imua o na ohana jhe poe hoi 1 p hiki ai ke hilinaiia aku i i like ole iloko o ka hana a ke Akua, a j na manawa apau. . Ma. ka hopena o kana iia haiolelo mai oia imua o ka papa ka- j hoakaka Snanao aaa r wahi hou ana, he
kuwaiwai i kekahi halawai i malamaia kuokoa keia ame keiaTnakaainana Ame
ma Icon keen oihana, he ku na olelo i i rika -e ku ai ma kona wawae me ke k\i- kiuuke hookahi, e hoopilipu
kd hanu o na mea oia apau, pela no i | upoi a pili malic iho la na lihilihi maka
0. 0 ka'u mea aloha he wah'ine no ka wa hope loa. Auwe kuu jninamina pau ole e, kuu wahine helq loa a! •
| Haalele mai ia'u icana kane ame ka ohaaa e paiauma aku nona a huna aku la na. maka la nalo i ke aouli, waiho
0. 1 ka ukana luuluu na'u e hiili; i lei a i hoapili no 'u no ka po me ke ao.
Hiaa mau ka po mde 6le ia,
! :Kaimu hftwa ke knko me ka li'a i ke
O kuu hiamoe nui he mea ole ia, ( Paa ole cka waimaka hoopulu mai i ka lihilihi.
j 'Auwe kuu wahine, kuu minamina pau ole ia oe a! E ka huikau 0 ke kai>n^ e, aole oe e ike hou ana ia Ela; e ka Uarkukalahale o Honolulu aole e k®" hou ana kou hunahunJiwaii maluna ona; e ka ua. popokapa o jNuaa'rai j5i ^oje 00 RHUiviv. 6 lxooIoa ' u hou aria i kiiu Ela; kuu "wa-
»rhii!o lie » ,oha 1 ka e, m h«i.
hoonaaupo jnti oe ia'ai, a noho luuluu; aiiwe kuu
kahi halawai kumau a ka Ahahui Mc- Kinley Citizenship o ka noho ana ma ka
hala, ma kona manawa e
keia hoakaka ana i kona manao maluna o
a ' 4 loina o ko kaktju. aupuni." Mawaeha o na^ kuniuhana lehulehu na o ke kalele nui ana- i kofta. manao, a lioakaka ae oia. me ka moakaka loa,
a haawiia aku ka naauao i na ""mea
. Kahuku ame liauula. , Ua ola ka ke Akua hana ma keia, aina, ua kojito pu
—.. ke aloha oiaio ame ka lokomaikai a hana like no ka holomua o ke. aupuni o
ke Akua. E aia e Kahuku, e aia. e Laie, e aia € nauula, e aia e Punaluu, e aia e Kakft
Kaawa, e aia e Kualoa, e aia e Wa.ikane, e ala e lCaneohe, a.pola hoi o Waialua ame Wailee, o ka hull
na Koolau, e kukulu i mau. Jm>o •o keia mua aku, nia o ko kakou
Waialua* ame Waialee, o ka huii pu aku aua i ha mokupuni apau mc k
kulanakauhale o Honolulu, ina he mau Hawaii, aole i loaa ka. hai^a, e ku a ma-
loeloe, a- nana i B^a^uku mau nou, i ka wa pau ole.
Mai kali, a. taai lohi, mai apa .o hala ka wa no kou poniaikal^a. no ko kakou pu apau. £ hoi niai, ^e hale loaa wal?, wai, wahie^ a he kulana maikai n9 hoi, Ina oe e- lawe mai a hoohalike me ke ku
ianakauhale ma[ ka hana ana i mau pah if
meakanu.
Me ka manaolaui e ae mai ana keka-
oukriu p hoi, niai kakou i Kahukvt
kc kapena haua.lili o ke. .Kilohana Kakauia e J. K. Mokumaia. Hoomauia. pookela, anoaiVhoi:—Heaia inai hoi keia J Eia iho ka Mea Hanohano Ho.i. W. kanaka ua loaa kou inoa iai, no na lala- j Keiki o Waikiki i kaulana ia mau l» i ntolefe maluna ae, ike ia ; ka-mca^nana e^hoolako i ka ma-
- keke i ka malolo ame Ka puhiku, ame ka
rta hora f p. m. o k Poalua, Dec. 2, aMe ua nu _ ko||a
i weV ae ai ka S. S. Mikahala i ka pili keia m0 kupuni, no ka mea ua, Kaisi.'.as- a'na me kana ipo hooheno, ka uwapo na ka meakakau nei, he mea kuai jtk i holuholu i ka ilikai. Oiai na ohua e, i kana i'a, ke laweia mai, ma ka manao ani ana i na haiuaka, a e ani peahi o ka meaikakau nei, e pono no e ho- joai ana hoi na lima o Hualalai o ko ka ikeikeia ka hana a keia mirkua; ua nalo vwapo poe, ke emi nei ka moku ihope, 1 aku oia, aka o kana i hana ai, aole loa kc. kgel.e mau nei ka bele a ke kapena, e nalowale, aia iluna ona keia hoopono ke holo. nei ka moku i o a ianei, imua ame ka mikiala,.e malama ana i na mea a ihope, no ka nuku o Mamala ka iliu. liilii, he malama kanaka, e ike mai, o ia . Hiki i kahi o ka poe kaulana ku i keia he wahi jnalo wale no kona, ame ka nuku, naua e .hoowali nei ke kaona; kahi.palaka, ke nana aku oe i keia ma- huli aku la ko'u alo nana i ke kaona, a kua, aia iloko ona ka manao hoomairi- hoojiianao ae la i keia ma\i lalani: wauui, ua makaukau i na waa ame ka
• llaila au la ike i ka nani, | iipiMia.
I ke ku kilakila o Halealii, | O kekahi o ka;ia ma'f kaulana i
I ka welowelo a ka hae Hawaii, j l-ana mau keiki o ia keia. ua lohe wait- Kiani haaheo la i ka makani. | no au, a i ke ia manewr.. ua ho.iiaioia
. Ke auku nei ka ihu o ka Mikahala, mai, o ia keia, aia i kau.i hiapo kuu i ka holu a ka ale, he pakika nae hoi i hoa'hanau ma ke koko; h«u:'A kuu Luna? ka .lawe a. ke au, oiai ka. wiliki e hue-'He imi naauao, ae, ua^lo'.ieix xou ma- pau ana ka hana i na nihoniho, polia nao; ninau i ka helu elua o na keiki, ana ka malamalttina o ke daimana o Le- heaha *hoi-kau hai/a? He lawai'n; ae, hi, o ka'u i ike aku ai i ko'u inau hoa ua loheia hoi kou manao; ninaa i ke eepakeke, e lululima ana kahi poe me keiki ekolu, heaha hoi kau liana? lie Poluea, oiai ka a .o ke daimana (hale- inii naauao; ae, ua loheia kou nmnno, i ipukukui) e.kau aoao mai ana, o ka ka pau ana o kana ninau ana, huli *ae malnmalama ka i ka moana, o ke pojili-, la oia i ke keiki lielu elua, e fuihea oe uli ka .iuka o ka aina, pela paha i loaa o ka upena ame ka waa ame na pono o die al nei daimana kaulana nui wale ia oihaua e malama, a e hana aku, a o
i ka poe imi ia mea maikai. } olua hoi ea, e hooikaika olua i ka imi
Ke oni nei. ka moku i ke kai o Kai- J ana i ka naauao, /i e-iuvna aku an ia ou- wi hora 9 p. m.., mawaho ponoi o Ka- kou, i na mea helu ekahi.
•laeokalaau;. kaalo aku la ma ia mau! Nolaila e ka lehulehu, e nana mat i kftha, ho pouliuli wale no, oiai. eia ma-. ka-.hana a keia rnakua, o ia hoi r>n Vcilci kou me Haluapo, e naku nei. j fi imi ana i ka naauao, a malama o?c
ora 10:30, laua i na liaawina a laua e hiliia ana komo ana" ! laua i ka uwepa, ina e kamailio ;aka ka s-la ka ike mama e pau pu mai $na bo; u4 malama , . J loa keia; makua i kana olelo, aole oia e :leie i ka'poina ana, no ka mea, aia iloko ona ka
alaka, hao j iini, e alakai ma-ka pouo, o ka pono
kapakahi, ' wale no kona. niakemake, ua ike ka mea- i'i ka ae- ^takau, i kekahi manawa, e hana ana
kapuai i ka .au i. kana inriu pila dala o kana mail i'a,
ka pule- s i ka lawe ana i ko'u -komikina uku
hana apau, me ko'u manao ua pololei ka'u, o ka
Kau ma ka mikini hoi mai ia loa alii-
ki i kahi e o nei ka inoa o Poniuohua,
e pili la me Waialua, he loa o 19 mile,
a i ka hora l a. m. hui mc na pokii a kakahiakanui ae ( noho aku la nana i ka
aina me ke kahuahale "o ITanakaxilani, I in kau mea i haawi mai nei, nolaila kaBi i hauaiia ai o Leleiohoku, he ka- iloko ona ka manao hoopono a make hua ia na ka holoholona i keia la; o ka kona kulana, ua nui ko'u lohe
maloo o ka aina ka'u e ike nei, koe no
ke onaona o ka aina hanau me a'u l hui' hou aku kaua d oe e ke Kapena ame na limahei o
ka hua metala o kou papapa'i ko'u pu-
SAMUEL K. KEKOOWAI.
'.e mau hoopa.'i ko'iko'i kekauia mai m^Jiuia o ka poe kalewa i'a ina ke
kanawai a Lunakiai Eben Low o ka hookomo ana ae ma ka po Poalua nei c eponoia ana e ka papa. No na Kepani
_ kalewa nei i ua i'a hau maluna o na kaa he pahu hau koloko e lawe pu ia ana.
.Ma ka Lunakiai Eben Low mau mea ka hoakaka ana ae i ka papa, aole i
waihoia ka i'a iloko o ka hau. Aia ma- loko o ke kaa a. ke Kepani kalewa i'a
mau pauku hau kekahi a ma keia a
keia aoao o ka pauku hau e hoopuu-
.pun ia ai na i'a. I kc Kepani kalewa
i'a e hele aku ai maloko o kekahi apa na o na wahine Kepani ka hapanui ( ka poe hele mai e kuai a hoopuni ae h i ke kaa kalowa i'a. Hamama mai n<
ka pahu hau, a ike wale ia aku no kt
waiho mai o ka i'a me ke komo aku o
ke„ea, ka la ame na nalo iloko, — loleloleia o ka i'a mamua o ka lawe ada ftp o kg. mea makemake o kuai i kana
'O keia i'a aole i waihoia iloko o ka hau, a ke makemftke nei no hoi au e ike piai oukou i ka loleloleia o na i'a e na lima lehulehu ma keia a ma keia wahi „ Kepani kalewa i'a e hele aku ai. He makemake au e hoopakeleia ko ola 0- ka lehulehu, o keia kanawai i hooma- kaukauia jio ke koi ana aku ia i keia
poe kalewa i.'a e kuai i ka lakou mau
kekahi wahi e hiki ai i na luua-
nana ia ke ike aku ia lakou a ke
hoi i ka lakou mau i'a. Make
_ la aole c hiki i na lunanana i'a ke
huli aku ia poe. He mau i'a hauna inelumelu ka i kuaiia mai keia mau k kalewa i'a aku," wahi a Low.
hooholoia keia kanawai ma —
holubelu ekahi ia ana me ke kauoha ole
e pa 'i maniuli o ka hoakaka -
kekahi mau hoa, malia he mau hoololi ka lakou e hookomo mai ana. ,Ku-e ke- kahi mau hoa i keia kanawai a apono
no hoi kekahi. Pehea hoi na Pake e ka- lftwn. i'a nei ma na wahi lehulehu like
ki kulanakauhale
HE $1672.14 KA HUINA LOAA 0
NA MEAAI O KA OIHANA KAUA
O na lako meaai i koe a ka oihana kaua i hiki aku ka waiwaiio i ka $16. 972.14 ua kuaiia mailoko-aku o» ka Ma- koke Teritore, elike me ka hotke i.,.»a- ihoia ae imua o ka papa o na lun-.ikiai e
liunakiai Jonah Kumalae ma ka po Po- ahin bei o ka pole i hala. Ua hoike pu
la ae he 6000 a oi aku ka waiwano o na meaai i ko<5 no ke kuai ana aku. Vt noiia ae na lunakiai e koi ae i ka leha Uhii n kuai ia mau meaai i koe.
0. 0 ia mau kanaka o , aia ma Waiala'e ia
1. 1 ia mau la, me ka hoo-
, ... inoino no hoi ke alanui
nau la, aka o ka mea i ikeia, noono no hoi ka noho ana.
nana aku e ka lehulehu i ke ai lanui kahiko, me ka 'hoomanawa
i. mea i ikeia, ua kaulaqa na kanaka
au, a i ka hoihoi ana ae i ke aia , e ikeia nei, o ka mea apiki, ma ) ka holomua ua nele maoli ma apau; iloko o ka maikai o ke laula no hoi, pakika a paliee.
(Aole i nau.)
E ka Lunahooponopono, Sol. Ha hano, Aloha oe:—Elike me ka uwil;
anapaana mai na aouli mai ma ka li. ,
e hoike ana i kona ano, pela iho la ko
makou makua iloko o ka ke. Akua ha na, oia o James Palau i haalele mai a
i keia ola ana ma Waianae i Nov. 22,
1919, hora 11:15 p ,
Nolaila, e oluolu mai kou ahonui i keia lono kaumaha, e hookomo iho n kahi kaawale o kau milimili, a nana
vila akir apuni ka Paeaina, i ike
e na kiuimano a- lehu o na mak
maka.
O makou o na hoAhangu o ka Ekale
sia Iloole Pope o Makua, ke komo j aku nei makou ma ka auamo pu ana na ehaeha ame na kaumaha o ka wall ne kane. make, ame ka laua man keiki
hooneleia i ka makua o keia ola an...
Nolaila, o James Palau i hala aku la
ma keia ao, he kanaka mak_ -
na hana pili i ko ke Akua aupuni, he
hoopono, a he akahai, a manaoio no he He lunakahiko no keia Ekalesia, 1
Kahu Kula Sabati, a he puuku no k.
papa kahu malamawaiwai o keia Eka lesia. •
Mamuli o ka maemae o kana mau h na i ko ka uhane makemake, pela i
l oia i waiho iho ai i ke ola o -keia Ek
losia me ka maemae, nolaila ua aia m~
oko o makou ka malamalama o ke alo
a no kana mau hana
Nolaila o makou o na hoahanau o keia
Ekalesia ke pule nei makou i ko ke
Akua lokomaikai, e liooko.
uhane mai keia ao ma o, a e ninini i
...ai hoi i ka mana o kona Uhane Hemo-1 lakou _
lele maluna o kana haua a makou e j ike ia nei.
lawelawe nci no kona aupuni, pela hoi J Ua lohe wale no ka meakakau nei, eia
i ka wahine kane make ame .ka laua, ^ kekahi keiki himcni o Kawaihau kei* ka upena, kapeku mai, kapeku
mau keiki. ,noho fi 'kamftaina ia Ka-j ^ ka poe mauka mai o ka wall
Nolaila, ke hooia nei makoa i k?> leo wihau. a i hooliln fknnn homo ma \fa - I kane no hoii ina mai. ina
o ka makou pule, ma o ko makou
O KAPAA, KAUAI.
(Hoomauia mai.*) Ua makaikai: L na keona like ole
paaia an& e na keiki Hawaii, i hoikeia ae la, a i ke kani ana o ka hora 10:30 a. m., ua hiki aku la nittua no ka rumi
hookolokolo o ka Hon. Wm. Aclii, a noho mai ana ua keonimana, oia no li ka Hon. (.'has. Rice ame ka Makai >i W. II. Rice ame ka Loio Philip P.i ame ka Loio Kalana Sam Kaeo ame V
kahi mau kamaaina e ae, ame ka Hon.
J. M. Ivaneakua ame maua no hoi na malihini.
lla piha maoli ua keena la ia manawa i ku mai ai ka makai nui a kahea niai la i ke ano o na rula o ia aha. alaila ku ae la na mea apau iluna, a komo mai ana ua opio lunakanawai nei-in? kona hanohano nui, a noho mai la mriluna 0 kona noho, ame ka heluhelu ana mai o
kc kakaualelo o.ka aha i na p^lapala
hoolauna ame na olelo mai ka lunaka- nawai opio mai, e mahalo mai ana, a e hui mai ana me na kamaaina a liana like no ka pono o ke kalana ainv ka lehulehu, ame na olelo mahalo ame pai- pai mai ka loio mai o ke kalana lion. Sam Kaeo, a hookuu no hoi ame na lulu- lima ana me ka lifnakanawai nme ua
hoaloha, a hoi mai la o ka hora .1:10
p. m. ia:
He maikai keia la, waiho wale i kualono, ah iki rani la i ka home o 1 hora 2 p. m. ia, a hui iho la me ka m kuahine maikai o ka home ame ka h<
maha liilii ana, a kani mai la ka hele
hoopiha ia llanale, ohuohu no b
ke pakaukan i na mea e ono ai ka puu,
elua hoe i ka manawa hookahi,
hana, auku ana ka ihu o ua
Molokai, e kala mai ua pakika lor
aku la, a hui iho la me ia hoahan
nme Mrs. N. K. Hoopii ame Mr. ame
Mrs. S. W. Meheula, me ka piha hauoli, me na olelo hoomakeaka no hoi mai ka
meakakau aku, he piha hauoli maoli ke ia papaai'na, a hui iho hoi me ka u'i <
Maui, auwe no hoi ka nani e, lie olu.mni
hoi kau o ko'u wahi panku kino i oni JJjau imua a ihope ,kau a ka mane i ke kuniu o ka honua.
He piha hauoli maoli keia anaina, : iluna o ka meakakau na olelo hoomake- aka, ame ka oluolu iho no hoi o keia u'i o Maui, nana aku oe la he iniki la he
iniki la, he iniki welawela ka ke'aloh Ua pahoe loa aku la, e kala mai ame 1 hooniaha liilii ana, kau hou maluna ka moku kaa no ka home hookuonoo. ho ka makaikai ana, auwe no hoi ka n
i, o na mea apau a ka lima i 'hana i ia au ame ko 'u mau hoa ke holo n
t ke alanui kikeekee o Kapaa, a^ kau aku la i ke kahna i ku ai na home o ka
poe kuonoono, he nani maoli, a ka mak:
lu ai, ame ke kahua o ka halt
kula ame ka haukapila, mo ka mahalo
0. 0 ka meakakau nei, i na mea a
ei, a kuhikuhiia mai la ia -ma [r. Kewiki Hoapili hale keia,
i na o'a iluna. •
He kahua maikai kona, ua pa a i ka palauia, a hui iho la me
anau nei ame kana aliiwahine, ana aku a ka meakakau, ua maikai
laoli ko laua ola kino, ikaika mail e nana aku, aole hoi o keia ano o
kulanakauhale nei, ano nawaliwali,
. la i ke ko, ua kokoke loa e i
kekahi, a e ulu ae ana no hoi kekahi,
a nee aku la makou a ninau aku la
0. 1 ko maua kamaaina, nowai hoi keia aina i piha me ke ko? Ha'i ia mai la
ia'u o ka apana aina ke ,
nei e ka Hon. J. C. Lane a i lilo iho
nei i ke Kepani.
Auwe no hoi ka mea maik
hemahemaia ai;
helu ekahi ma 1
kekahi mau apa pani i ke gula s "ua pan ka luhi,
a keia apana ko ka
l nana aku, i oi r a, e ohi ana keia Ke tie ke dala, no ka
a moo ke ko a aia hou
o ka ulu ana, r.
i. ina paha e ike hou
ka meakakau nei,
ana ka mea lianol , . _
ana'oia, aka ua lohi loa,
la ka w» pono.
E huli ac a nana i ke ko a ia kaika mahine lioomanawanui, oia o Mrs. Ia- pa, e uuku kahi kino, o ka mea. apiki
0. 0 keia hoomanawanui, ua hookoia k..
mea i iini ai c loaa, a e kauaheahe mai
ana na hale o ka Hon. Sam Keli -
amo kana malako, ame mala halakahiki,
he u'i maoli no me ka hooikaika, aka
keia manawa, ua kuu ka luhi, ua ulu l .
mea apau me ka maikai, he nohona hau oli ka noho ana, o keia kula, ua lako maoli ka poe me na kaa .otomobile me ka makaukau, ahiki i kuu ike ana aku
0. 1 ka mala halakahiki a Mr. N. K. Hoo- pii ame Mr. S. W. Meheula, he uliiWi hoi kau ke nana aku, ame ko laua mau home, maikai na mea apau a ka puuwai e hauoli ai, a olelo mai la knu kama- aina: " E Mr. Mokumaia, o keia wahi a kakou e ku nei, o Kawaihau keia> mai keia wahi aku i loaa ai ka inoa o ia hi^i hookani pila kaulana, oia au, ka hui himeni Kawaihau, ma o ke kapa ana a ke Keikialii Leleiohoku i kona manawa e- noho ana i kc kanu ko, aia no kekahi
mau hiohiona o ia au kf» w«?hn ni»i no.
a Tin keiki e ola nei i
LEHULEHU NA KEIKI KULA
WA OLE KA HAN All A ANA.
Ma ka nanaia aua o na kula «> ko :.\\-
Ianakauhale i ka 191S he .'1000 mailo
ka 10,000 mau keiki i lawa ku], (1!l ,
ole ka hanaiia ana, elike me ka h;u olelo a Kauka Trotter, ka peresi.lena ,, ka papa ola o ka hoakaka ana ao :i a
na hoa o ka Ahhui Rotarv awakea o ka Poaha aku la
pule i hala. Ma ka nanaia ana kuln i keia makahiki na ikeia he in keneka o na keiki kula aohe i lawa ka hanaiia ana a he 50 pakeneka keiki he poe nilio popopo.
hoopauia oe ai keia pilik
mawaena o na keiki ua haawi aku k ka papa ola he $100 i ka maluna keia nme keia niokupuni i .lala k aku i-na keiki i lawa kupono ole ka i naiia ana, aka nae ua liilii loa ia 1m
hiki ole ai ke hoolawa aku me ko io pu o ka papa ola me ke koniito Iteena ma ka liana oia ka hanai ku i na keiki, a mamuli o ka liana
a ke komite maluna o ka linna e pm.
i na keiki ua loaa he $25o hou. Ma ka Mokupuni o Hawaii lie km k i
huki niho kolaila apuni ka niakaiiik- ,
Kauai he kauka luiki niho wale ka manawa. He .170 wale no r.
keiki o Hawaii i ikeia ka maikai u . lakou mau niho.
No Maui ame Oahu he man kau!, i uki niho ko laua na laua e nana i . i
kiila a e lapaau aku i na niho o na 1,
iki. lie 13 mau kula maloko o ke k lauakauhale e makaala ia mai nei k i
ono o na keiki e Kapalama Settlom, ,r
HE HOALOHALOHA.
ka makaiii moae, i ka i'a ai pu mo
lepo o ka aina, hoea ana ka lono h.. lelehauli, e hoopii ana i ka waiinak:i * hanini, nawai hoi e ole ka hanini
,u keiki pu iloko o ka makua lu . hi i alu like i ka hana a ka ma\ ;:i . ua kihapai like ole i pili aloha i. e anu ame ke koekoe, kookoo ka j..•. hala, ua pau ka oni a ke kino, u
hoi aku la no me kona makua kit men
ia ka hana ana i lioamanawantii ai o Mr. James Palau, i haalele nia; i
keia ola ana ma ka la 22 o Nov., I'.M
Nolaila, o makou ke kahu ame a
hoahanau, na lunanui ame haumana K
la Sabati o ka Ekalesia o hVa, ko k.
5 pu aku nei makou me ka wahine !,m make ame ka ohana, ma ke kanik
aloha, ame ke kaumaha hniluu, i
ukana nui aloko e hana nei.
Nolaila, ke nouoi ae nei ka m.r, leo pule i ko kakou Ilaku lani. Nana e lawe ae i na kaumaha ame na luuli mai ka wahine kane make ae ame ohana, ame kakou pu no hai apau !
me makou pu kekahi. Amene.
0 makou iho no me ka hnnhan.
Eia ke Kahuknla Vaughan ^ hey ke hooikaika nei ma na an hoala hou mai i na lrieahanal
waii apuni na kula aupuni. K ! hoia aku ana kekahi keena hou r o ka hoohana ana a kekahi kuu Hawaii akamai, a e hoomaka kok na hana o keia keena maloko o ko A'o Kuinu Teritore iloko ao nei o
"oia aua na haumana lla ke Kula A'o Kuinu i m
kau no keia mau hanal
lakou, i ka manawa e hele aku ma ke ano he mau kumukul; aku i na hana akamai ame na
He nui ka makemakeia o na mo:iha- Hawaii, e Iaa na hana pili i ka lauliai; ke koa, kui pupu a pela wale aku ka loaa nui mai o ke' dala ma keia hana.
E lilo ana keia hana, aole wale i m kokua nui mai i ke kula, aka o 'n aua na pomaikai i na haumana. 1 I ikeia ka oiaio loa o keia mea i koi.M i nawa, maloko o ke Kula Hanalima KaikamaV.ne, a ma kc Kula H:n.n Hilo. Ma ka hoala hou ana mai i a'o ana i na hanalima maloko o na ki "aupuni, ke lana nei ka manao o ko hukula Xui MaeCaughev e hoomati
ai ke dala i ka lahui Hawaii, me awi pu aku hoi i na haumana i maim kupono, e huli ai i dala na lakou iho.
ana, a kuhikuhiia mai la ia'u ka «iu *wai o Kealia, mai ke kuahiwi mai. puka i ke kai, ame koiia mau kanaco ana, o ke ano o keia wai, o ia keia:
He nui ka i'a o na ano like ole apa a penej e hana ai: Kuu ka upena n
kekahi aoao a i ka makaukau ana.