Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 50, 12 December 1919 — Page 5

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

He Moolelo no

KEAKA TAZANA

Ka Weli o na Ululaau Mehameha o Aferika

a o ka Hoaloha o na Holoholona Ahiu

@@"a lolic mua aku nei no olua aohe a'u niho elepani, no- !ai 1 a e hele koke olua, i keia manawa, aolc o'u makemake e kuai i ka olua fnau waiwai, alaila ku ae la oia iluna, me Ke kula'i okoa ana mai i kekahi o kela mau kanaka, a ia laua i hoopaakiki aku ai, ua hoopuka mai la ua moi nei i na oleic hooweliweli, no ka lele ana mai o kona mau kanaka maluna o laua, akahi no ua mau malihini nei a emi aku ih.ipe no kahi o ka puka pa, no ka huli hoi ana aku no ko hua wahi i hoomoana ai me ko laua mau kanaka.

] kela hala ana mai hoi o ua mau kanaka nei, hele pololei mai la ka moi a loaa o Miriama, hopu aku la ma kona lau- ,,hu, a kaualako aku la noloko o kahale pe'a, me ke peku ana aku mahope o ke kua, a kamailio aku la i na olelo ikaika:

"Mai hoao hou oe e hele mai ivvaho nei o keia hale," wahi ana me ka wiliwili ana aku i kana puupuu imua o ke kai- kamahine uuku. hi a au e ike hou ana ia oe i kou poo ma- walm nei o ka hale, i ka wa e hoea mai ai na malihini, e pepehi 110 au ia oe a make loa," alaila holoholo iho la 11a moi nei mawaho o ka hale i hoonohoia ai o Miriama, oiai hoi ka wahne Paele kiai e noho mai ana me ka piha i ka maka'u i kona haku.

 kela mau kanaka malihini elua e ka makamaka helu- lit-lu, oia no o Kala Jesena ame Sela Mabina, i ka hoea ana aku o ua man kanaka nei no ko laua hale, kamailio aku la

            Kala Jesen^:

"Aole loa o'u kanalua iki, o kela ke kaikamahine o ka ai- luicia ana mai kona mau makua mai, ke kaikamahine no hoi a kaua i noke ai i ka huli, ahiki i ko kaua hoopau okoa ana i kela liana. O ka mea wale no nana i hookahaha loa mai i ko'u noonoo, o ia 110 ke koi ole o kela kanaka, i ka ukumakana i kauia no kela kaikamahine."

"Ma ko'u kaniaaina i na kanaka Arabia, aia kekahi mea • >i loa aku iloko o ko lakou noonoo mamua o ke dala. o ua mea la. o ia no ka panai ana aku i ka ino no ka ino," i pane aku ai ka lua o na kanaka.

"Malia paha ua pololei kau mea e kamailio mai nei, aole no nae he hewa o ko kaua hoao ana e ki-pe i kela kanaka me ke gula, ina oia e ae mai ana, alaila o ke kaa no ia o keia kaikamahine, malalo o ko kaua malu, a ohi no hoi i kekahi pomaikai nui."

"Pehea ka nui o ka kaua hooikaika ana e loaa mai kela kaikamahine, ma ke ki-pe ana aku i kela Arabia, aole loa ia c holopono ana, 11a oi aku ka manao inaina imua ona, mamua o ke dala ame ke gula. Ina paha ma o kekahi poe e ae kaua e hoao aku ai e ki-pe, aole loa o'u kanalua, no ka holopono o ia hana. Ua ike no kaua i ka piena maoli o kela kanaka, i ka wa i maopopo aku ai iaia, 11a ike kaua i ke kaikamahine opio, a O' ko kaua hoouluhua hou ana aku iaia, e hoomahuahuaia ae ana kona inaina, a malia o ko kaua hoi oia ana mai la keia, hoao hou aku kaua, o ka make wale no ke hookauia mai, e kela kanaka Arabia.

"Akahi au a apono aku i kena manao ou, ma o kekahi la o na kanaka kaua e ki-pe aku ai," i pane mai ai no hoi ka lua o na kanaka, a kakali iho la laua noikekahi mutt @la. o k.. laua halawai pu me kekahi o 11a kanaka Arabia, a 111a 011a la e ki-pe aku ai i na dala gula, malia o hiki i kela kanaka ke lawe mai i ke kaikamahine opio.

Ma kekahi ulia pomaikai nae, 11a loaa i'o iho la ia laua kekahi kanaka Arabia, mahope o ko lakou kukakuka ana, ua makemake loa kela Afabia i ke gula, oiai ua ike maoli oia

            ka waiwai ame ka iviana o ke dala, a hooia mai la imua

            laua. e lawe mai 110 oia i ke kaikamahine, ma kela po ana iho.

Oiai e iho aku ana ka la i ka ilikai, haawi aku la na kanaka ill keokeo i ko laua poe e hoomakaukau no ka haalele ana iho i kela wahi ma ke aumoe o ka po. e hoomakaukau kela ame keia kanaka i kona mau ukana iho, e hauhoa hoi

            ko lakou mau holoholona a paa, a kakali aku o ke kau- oha. o ko lakou nee no ia me ka nana ole ia pouli.

Ua ma'u no ke kakali ana a ua mau kanaka nei, ia wa lohe aku la laua i ke pahupahu mai o na kapuai wawae, aia hoi ua mau kanaka nei ke ku la me ka makaukau, pela hoi me na Arabia i lako'me na pu raifela, a o ka mea kupaiana- ha nae, he elua kela mau kanaka e hele mai ana, aole hoi lie hookahi. elike me ka lakou aelike ana i kinohi.

la man no ke kakali ana a 11a mau kanaka nei. ia wa lohe aku la laua i ke pahupahu mai o na kapuai wawae, aia hoi ua mau kanaka nei ke ku la me ka makaukau, pela hoi me na Arabia i lako me na pu raifela, a o ka mea kupaiana- ha nae. he elua kela mau kanaka e hele mai ana, aole hoi he hookahi, elike me ka lakou aelike ana i kinohi.

"Owai kela?" i nin.au aku ai o Kala Jesena.

"Owau no keia o Meeda," wahi a ka pane. O keia ka inoa o kela kanaka i ki-peia aku i na dala gula, akahi no a olu iho la ka manao o Jesena, o kona kahalia wale 110 nae, " ia ka hele pu ana mai o kekahi kanaka.hou aku mawaho ae ona; aka nae 11a hoopauia aku kona pohihihi, i ka wra i ike aku he mau laau i hana moemoe ia ka kela mau kanaka paa ana, a maluna hoi o ka moeiijoe kekahi mea puuhaku, a nmo iho la ka manao hoonaukiuki iloko o Jesena, aole he kino kupapa'u ka laua i uku aku ai i na dala gula ma- liuahua, aka e laweia mai ke kino oia o ke kaikalnahine opio.

 ka hoea ana mai o ua mau kanaka Paele nei imua o na kanaka ili keokeo, hookuu iho la laua i ka moemoe ilalo, a " kekahi ka mea i pane mai:

"Ina he kino kupapa'u ka kela mau kanaka i lawe niai nei. he keu.aku a ko kaua polio, no ka mea me ka nui o ka hana kaua i hooikaika ai a loaa kela mau dala gula," me ka lalau ana iho i ke kihi o kekahi welu i uhiia iho maluna @ ke kino e waiho ae ana iluna o ka moemoe.

Iloko o ka hului, ka hoonaukuki ame ke kuaki, ua noke la ua mau kanaka nei i ka hoopuka i na olelo hailiili, 'a laua i ike iho ai me ko laua mau maka ponoi, ma kahi o @t' kaikamahine opio. o ke kino kupapa'u o ke kanaka a ' 'ia i kipe ai, ke waiho oni ole ae ana.

N@@ kela ike i ko laua hoohokaia ana, ame ka loaa ana aku h"i o ka ike i-ka moi, aia ka makemake ilokc o laua e kaa '@iai kela kaikamahine malalo o ko laua ntalu, e aia mai ai Arabia a hoouka i kekahi kaua, o ka hoeu aku la no ia ' na mau kanaka nei. i ko laua mau hoa, e nee ka h 11 aka i ln'ua. iloko o ka wa pono, mamua' o ka lele ana. mai o na •Arabia maluna o lakou, ke ao ae ma kekahi la mai,

M OK U.N A VI.

Ma keia wahi aku o ka moolelo, e hookolo pololei^ aku kaua e ka makamaka heluhelu mahope o ka meheu o Keaka I azana me Akuta ka mapu.

Ma kela haalele ana ku i ka hale hookipa, ua kamoe po- ' lei aku ka laua huakai noloko o ka ululaau. a ma kela po "ma loa a Keaka i hoohala ai iloko o ka pouli, ke anu ame ka pololi, me he mea la. aole e hiki iaia ke hoopoina iki i kela po, mailoko aku o kona noonoo, no ka mea aole oia i niaa i ke ano o ke oia ana elike me na holoholona.

NypEFA KU-OKOAV. HONOLULU, T.

Kc nana la ua o Keaka maloko o ka ululaau, aolc he wahi hioaa iki o na lahui aikanaka, a i ole ia na holoholona ahiu paha, ma kana nana iho, aole ia mea he maka'u a he weli- weli iloko ona, o kana mea wale no e hoomanao la, o kona makuahine, i ka noho me ke kaumaha nona, me kona mihi ana i kona poino, mamuli o ka hookuli, i 11a a'o ana a kona mau makua, he mihi make nae, no ka mea aole he ala- liele e hoea hou ai imua o kona mau makua.

Aole i lilo ka make ana o Codona i mea hookaumaha aku iaia, no ka mea ua pono no ka make ana o kela kanaka, ua hoao nui oia e powa i ko ia nei oia, aka o ka mea wale no nana i hookaumaha aku iaia, o ia no ka holopono ole ana o kana mea i hoolala ai, no ka huli hoi hou aku no Ladana.

Ma ke ano nui ke olelo ae, he pio o Keaka na ke kana- wai, no keia kumu, a hui pu iho me na ike i loaa mai iaia, ma ka heluhelu ana i na moolelo like ole, hooholo iho la oia, ua oi loa aku ka pono o kona hoohala ana i ke koena aku o kona mau la o ke oia aha, maloko o na ululaau. Aole e hiki iaia ke hookokoke hou mai ma na kapakai o kela wahi, o paa auanei oia i ka hopuia, a ina no kona ahewaia no ke karaima pepehikanaka, alaila e kau aku ana ke alina

            kana mea i hana ai maluna o ka inoa maikai o kona man makua. . .

I ka oili aria mai o ka malamalama ma kekahi la ae, oili pu mai la me na manaolana iloko o Keaka Tazana, no kona huli hoi hou aku'imua o kona mau makua a imua Hoi o kahi

            nohoia'e na kanaka malamalama ma kekahi alahele okoa ae, e hoohuoi ole ia ai kona pili i ke karaima pepehikanaka.

Ke pili kokoke loa la ua o Keaka Tazana. ma ka apao o kona hoaloha mapu, ma ke kumu o kekahi laau nui e ulu ana; ua hele oia a make i ke anu, no ka mea, aole e hiki i kona lole moepo ke hoopumehana mai iaia, a o kona aoao wale no i pili aku me ka hulu o ka mapu, kahi mehana, no ka nui ae o kona kino, he hu'ihu'i wale no; a i ke poha ana mai hoi o ka la, akahi no a manao ae ka pumehana i ka wela

            ka la, a e hiki pono ai 110 hoi iaia ke ike aku i na mea apau.

Oiai oia e pupue ana ma ka aoao o ka mapu iloko o ke

anu, me ka loaa ole he hiamoe ana iaia ma kela po, hele mai la no hoi oia a pololi, hoala aku la oia i ka mapu, me ka i am mai:

"K aia hoi paha e Akuta ua puka ka la, a e hele aku e huli

            mau meaai 11a kaua, no ka mea ua hele au a pololi loa, a ke manao nei au, ua kiekie ka la iluna," me kona kuhikuhi ana aku i kekahi wahi ponaha akea, i ulu nui ole ia e na kumu laau.

I kela pan ana no o ka Keaka Tazana kamailio ana mai i ka mapu, lele aku la oia ilalo o ka honua, aka no Akuta nae. i kona wa i aia ae ai, alaalawa ae la kana nana ana ma o a maanei, me ka hoohanuhanu ana o kona mau pukai.hu, ma kahi a ka makani e pa mai ana, ina paha he mau holoholona aku kekahi ina kahi e kokoke mai ana ia laua, a iaia i hoo- maopopo ai, o laua wale no na mea malaila, akahi no oia a lele mailuita mai o ke kumulaau, a ku ana ma ka acxao o ke keiki opio.

"Aole he hana maalahi ka hele ana maloko o ka ululaau i ka wa kakahiaka nui, 110 ka mea ma ko'u kamaaina i ka noho ana oloko nei o ka ululaau, o ka liona me ke tiga na holoholona, mua loa, na laua e hoala ka hiamoe o na holoholona e ae, a o ka mea mua e loaa aku ana ia laua e hele ana, e pau ana ia laua i ka aiia, a loaa ko laua paina kakahiaka. Xolaila e loaa ka ike ia oe e kuu hoaloha mai keia manawa aku, mai pupuahulu oe i ka lele anp. mailuna mai o kou punana, o pau auanei oe i ka mu-kaia e ka liona, aka e nana mua a malaelae ke alahele alaila haalele aku i koii punana."

            keia ka haawina mua loa a ka mapu o ke a'o ana aku ia Keaka Tazana, me ka lawe ana mai no hoi o ka opio a ma: lanijj,.no ka mea ua liilina'i aku oia maluna o ka mapu, no ke kuhikuhi ana mai iaia, i na poino oloko 0 ka ululaau ame na alahele e palekana ai mai ia mau poino mai.

Mamuli o ka ike o Akuta ua anuanu kona hoahele, alakai aku la oia ia Keaka, ma kahi e loaa mai ai laua i ka wela o na kukuna o ka la, me kona kuhikuhi ana mai no hoi ia Keaka, i kahi e huli aku ai, a loaa na holoholona kolo, i mau mea e ai ai; luliluli wale ae la no ke poo 0 ke kanaka opio, e hoike aku ana i kona hoowahawaha i ka ai ana i kela mau mea ku i ka hoopailua; aka no Akuta nae, aohe'mea haalele, ke loaa aku i kona lima, me he mea la, o kela kekahi mau meaai 0110 loa, maluna o ke pakaiikaii.

Ua nia'u nae ia noke ana aku a Akuta i ka/huli malalo o na laau maloo, a iwaena no hoi o na l.att laau, loaa aku la iaia he mau hua manu, o keia ka Keaka Tazana, o ka lawe ana mai, me ke omo ana. i ke kau-o oloko o ka hua, aole no kona makemake maoli, aka e aho ia, paa aku ka houpolewa- lewa; a i ka ike ana aku i na hua nunui o kekahi mau laau, a Akuta o ka eli ana iloko o ka lepo, lalau pu aku la oia, a^ ai ae la me kona nana ole i ka mu'emu'e, o kana wale no e" nana la. o ka hala ae o ka la poniuniu.

Haalele iho l'a laua i kela wahi, a hoomau aku la no i ka hele ana imua. ahiki i ko laua hoea ana aku i kekahi wahi haahaa o ka aina, e laua mai ana kekahi lokowai, he wahi hoi a na holoholona e hele ai e. inuwai, e ahu ana no ka meheu kapuai wawae hou loa • a oiai ua hele o Keaka a makewai loa, aohe ana nana aku i ka hele o ka wai a lepo, hakalia no a hoea laua nei no kahi o ka wai, o kona kulou aku la no ia ilalo, a inu, elike me ka inn ana a ka holoholona, aohe nana kulana ae o kela manawa, aka e hooha- like aku ana oia me na hana a na holoholona, ame ke oia ana hoi o na holoholona.

Ia Keaka Tazana hoi e hoopiha la i kona opu me ka wai, aia o Akuta ke ku malie la i kahi hookahi, me ka nana ana o kona mau maka ma o a maanei, ina paha he man holoholona ahiu kekahi e hoohalua mai ana i ko laua mau oia.

            ke kena ana hoi o ko Keaka makewai, hoomaka aku la o Akuta e inu, me ke kauoha ana mai nae i ka opio, e ha- kilo oia, a e makaala i na holoholona "ahiu, a- no ka hilinai ole no nae o Akuta i kona hoalohaj mamuli o kona malihini ifia ano oloko o ka ululaau, ke inu la no oia me ke aea ana mai o kona poo iluna, a nana aku la ma kekahi wahi i ulu paapuia e na laau, ma kahi he haneri i-a ka mamao mai ia laua aku.

I ka p.au arja o ka Akuta inu ana i ka wai, kamailio mai la oia ia Keaka^ "He pilikia anei kekahi au i ike aku nei no kaua ma kahi kokoke?"

"Aole a'u mea i ike, i kou wa e inuwai ana, he meha pu wale 110," wahi a Keaka, a o ka mea oiaio 110 nae ia, aole no oia i ike aku i kekahi holoholona- ahiu ma kahi kokoke, a ma kahi mamao paha.      1

"Maloko nei o ka ululaau, he uuku loa na kokua a kou mau maka e haawi mai ana ia oe; a ina oloko nei o na ululaau kou wahi e noho ai, alaila e hilinai nui aku oe maluna o kou mau pepeiao ame kou ihu, maluna nae o kou ihu ka oi 1oa aku o kau mea e hilinai ai. la kaua i hookokoke mai nei 110 keia kahawai, ua honi mai nei kekahi pu-a pipi ahiu i ko kaua hohono, a hoomaka mua aku nei e holo, nolaila aole he pilikia a he poino e loaa ana ia kaua ma keia aoao o ke kahawai.

"Ina he poino kekahi ma keia aoao, ina aole e hookokoke mai kela pu-a pipi ahiu, e maka'u ana lakou o pau i ka aiia e na liona, pela au e olelo aku nei ia oe e kuu hoaloha; o keia kekahi o na ike, e pono ai ia oe ke lawe ak'u a malarna.

"Ma kela aoao o ke kahawai, kahi a ka makani pa la ma'aila. aia paha he poino, ame ka pilikia, aole nae he mea hiki ia kaua ke honi aku. koe wale rto a kaa kaua ma ka aoao e huli mai ana i kahi o ka makani, ia wa e hiki ai ke honi aku i ke ea o na holoholona ahiu.

"Ua hoolono nae ko'u mau pepeiao, ua noii nowelo aku kd'ti mau raaki iloko o kahi paapu i na laau, a ua ike au,

H., PQAMMA,; rDEREM-A$A 12rJ919.J

aole no kaua i kaawalc mai ha poino mai."

"Alaila heaha kau mau mea i ike aka nei?" mc^ka noke okoa ana ae o Keaka i ka akaaka ma ke ano pah

"Ua ike aku nei au, aia ma kela wahi e ulu .paapu mai la na laau, he liona. ua ike mai oia ia kaua, e kakali wale ana no o ka loaa o ka manawa kupono iaia e lele mai ai maluna

            kaua."

"Pehea i maopopo ai ia oe e Akuta he liona ma kela wahi, no ka mea ke nana aku la no hoi au, aole o'u wahi mea a ike aku i kekahi mea i ka noho mai, a i ke kokolo ae.paha?"

"Aia he lionff ma kela wahi kahi i hoohalua mai ai i ko kaua mau oia; o ko'u kumu i hooiaio loa ai he liona ma kela wahi, ua lohe maoli aku nei au i kona leo nunulu, a ia oe nae i kekahi mea malihini, aole e hiki ia oe ke ike i ka like ole o ka leo nunulu o ka liona, mai na halulu e ae oloko nei o ka ululaau. Aole malaila wale iho la 110 i maopopo ai ia'u he liona ma kela wahi. aka ma ke ano o ka luli ana a ka nahelehele, ua kaokoa loa ae ia mai ka hooluliluli ana a ka-makani. E nana ae no hoi oe la i kekahi nahelehele, 11a manana maoli ko lakou ulu ana, mamuli mai keia o ka moe ana o ka liona ilalo, a manana ka nahelehele.{ijiatl>ela .ame keia aoao ona, a i kona wa e hanu ai, pela iho la no e onioni ai na niauu i pili loa aku i kona kino. Ke nana aku oe i na manu e ae, he onioni ko lakou elike me ke ano o ka pa ana mai a ka makani."

No kela mau hoakaka a Akuta, nana pono i'o aku la o Keaka ma kahi o ka mauti e manana mai ana, me kona ike pu ana aku 110 hoi i ka oni like o kela mau mauu, i ka wa e hanu ai o kekahi mea, i moe iho kona kino ilalo, a o ia kana o ka hooho ana ae:

"Akahi au a ike i ka oiaio o kau mau mea apatr'i kamailio mai nei e Akuta, no ka mea aia ke .poo o kela liona ke huli pono mai nei ia kaua, pehea la, no kaua anei kona makemake e nana mai la?"

"Ae, aia maluna o kaua ka makemake o kela liona, me kona manao nae, aole kaua i ike iaia. Ma keia wahi a kaua e ku nei, aole he pilikia, 11a kaawaTe loa kaua mai iaia mai, aka ina 110 ko kaua ike mua ole aku nei iaia, a pono hele aku kaua me ka nanea, o kona manawa ia e lele mai ai me ko kaua ike mua ole, he hookahi no hopena maopopo loa, o ia ko kaua halawai me ka make, a pau i ka ai ia e kela holoholona.

"O kekahi kumu o ka noho malie loa o kela liona ma kona wahi e pee mai la, 11a piha kona opu, me he mea la, aia no oia ke moe la maluna o ke kino o kekahi holoholona ana

            pepehi ai a make. Ina aole oia i maona, e lohe okoa akii ana 110 kaua i ka nakeke o ka iwi iloko o kona waha, e nauia ana e na niho w-akawaka ooi o kela holoholona.

"Ma ka'u nana aku, ke nana wale mai nei no oia ia kaua ma ke ano ua hookahahaia aku oia nou, ina 110 e maopopo aku ana ia, o kona hoomau aku no ia i ka ai ana i kana holoholona i pepehi ai a make, a i ole, ku ae a iho mai e inuwai.            ••

"Oiai aolc ana mea maka'u, aole no hoi i makemake e pepehi mai ia ka.ua, aole oia e kanalua iho ana i ka hele ana mai no kahi o ka wai, nolaila mamua o kona haalele anaMaku i kela wahi,.o keia wale 110 ka manaWa maikai loa nou e honi aku ai i ka hohono o ka liona, e hele aku kaua ma kahi e kupono ana i kahi a ka makani e pa mai ai, i hiki ai ia oe ke honi aku i ke ea o kela ano holoholona, Ojiai he mea ano nui loa ia, ke noho oe maloko nei o ka ululaau;

'*!Ua ko'u kamaaina, ina e ike ana ka liona he nui loa na mapu, aole oia e hoopilikia wale mai ana ia makou, o kekahi kumu, ua makct'11 oia ke hoonahoa mai imua o makou, aka nae na ua pololi oia, me ka ai ole 110 kekahi mau la, aole loa oia e hoohakalia iho ana, i ka lele ana mai maluna o kekahi !o"n^akou, o kana mea nui wale no, 0 ka loaa aku iaia o kekahi'meaai e piha ai ka opu.

"Ua lawa to kaua kti ana 111a keia wahi. e hele kaua malalo o ka aoao "lulu, ma kahi e hiki ai ia oe ke honi aku ji ke ano o ke ea o ka liona* malia o keia wale no ka manawa maikai i halawai ai kaua me kekahi liona, i kou hele ana mai nae mahope o'u ea, e hoopilipili mau oe i kahi o ke kumulaau, aole kaua i ike aku i ka manao o kela liona ,ina no kona holo mai e hoopoino i ko kaua mau oia, e hiki ana ia kaua ke pinana koke iluna o ke kumulaau, a i hoopoino ole mai no hoi oia,'aole a kaua mea e maka'u ai(, aole no nae he hewa o ka makaala mau i 11a manawa apau. E hoomanao pu no hoi, aole o ka liona wale no kau mea e maka,- ala loa, aka o ke tiga pu no kekahi. mai pupuahulu oe i kou holo ana, i ka wa e alualu mai ai ka liona, e nana oe i kela ame keia o-pu nahelehele, malia aia malaila kekahi tiga kahi i pee mai ai, a mamua o.kou hoao ana aku e komo iloko olaila, e ike*ir\ua oe, aole he poino imua o kou alo; nolaila e ukali mai oe mahope o'u," o ke kaha aku la no ia o Akuta hele, ma kekahi alahele okoa loa, e kaapuni ae ai a kaa pono ma kahi aka makani e pa mai ana e hiki ai ke ho- oniia aku ke ea o ka liorja.

Me he mea la iloko o kela manawa, hoopoina loa ae la o Keaka i kona noongo e huli hoi hou aku imua o ke alo o kona mau makua, elike me kana i aioonoo mua ai, ma kekahi alahele okoa ae 'oia e hoi aku ai i ke ao malamalama, o kona noonoo wale no i kela manawa, o ia ka lawe ana mai i na a'o ana apau ,a Akuta, i hiki ai iaia ke noho palekana maloko o ka ululaau.

Ukali aku la oia mahope o ka mapu me na kaina wawae mama, ke alaalawa la hoi koha mau maka ma o a maanei, no ka hakilo pono ana, ina paha he poino kekahi e hoohalua mai ana i kona oia, a ke nana aku i i\a keiki nei, 11a koho maoli iho no oia e loaa iaai ka ike. ame ka noonoo o 11a holoholona, no ka mea. ke hoike okoa mai la kona mau maka, i ka hele a piha hoihoi, me he mea la, ua loaa ka hauoli iloko o kona uhane, 110 ka noho aku maloko o ka ululaau.

Iloko o kela manawa a ua o Keaka e hahai aku nei mahope o ka mapu, aole mai la ona ike ia mea he maka'u, elike no paha me ke ano i loaa i kona makuakane, o ka mea wale no nana e hoopilikia la i kona noonoo maikai, o ia no kona kaawale ana mai kona mau makua mai, eia nae lie mea hiki ole ia iaia nei ke alo ae. no ka mea ua alaiia ae 11a alahele nona e hui hou aku a me kona mau makua. ana i aloha ai.

Aole laua nei i kaa pono ae ma kahi a ka makani e pa pono mai ana maluna o ka liona. ua honi koke-aku-la no

            Keaka i ka hohono o kela holoholona. ia wa i hoike mai ai kona helehelena i ka nanaina hoihoi, no ka mea he ike ano nui loa keia i loaa aku iaia, a ua o Keaka o ka i ana iho iloko ona aole loa e hiki iaia ke kuhiheWa i ka mea nona kela ano hohono, maiwaena mai o na ano hohono ana e honi aku ana.

I kela wa a Keaka o ka honi ana aku i ke ea o ka liona, ua okala ae la kona ili, me he mea la, ua hele kona mau lau- oho a kupololei, a ke ike iho la oia i kona ano, ua loli loa ae ia mai kela ano lolo mai, aka ua komo koke mai la ka iini ame. ka makemake loko ona, e halawai aku he alo a he alo, a e hoohana aku hoi i na aahuki o kona mau lala, me ka mea i kapaia ka moi o na holoholona.

Aole loa oia i ike mua ia ano holoholona he liona, no ka mea ua papa loa kona makuahine iaia. mai ka hele ana e makaikai i na liona, o kahi ana. i ike ai i na liona maloko no ia o na kii o kana mau buke i heluhelu nui ai e pili ana i na holoho'ona ahiu, aka no keia hoea ana mai oiia, i kahi e ike pono ai me kona mau maka ponoi i ka liona, ua Ijooniha loa ia mai oia me ka olioli, me ka haka pono loa ana o kona mau maka, ma kahi a laua o ka hoomaopopo ana aku i kela holoholona. iloko o ke o-pu nahelehele.

            No kela ake nui loa o ua o Keaka e ike aku i ke kino holookoa o ka liona. i kona wa e ku ae ai, ua houlolohi kana hele ana, meka huli mau o kona mau maka ihope. a iaia i

noonoo ole ac ai no kekahi mai: mta okoa, 11a hoohikilcleia mai oia, i ka lohe ana aku i kekahi leo kapalili mai ia Akuta mai, huli ino ae la oia a nana aku la ma kahi a Akuta e ku | Jiiai ana, aia oia mamua pono aku o kona alo, mahope mai ho^o Akuta, e ku mai ana he liona wahine, i hele na hulu 0 ka a-i a ku pololei iluna. ,  " .

I No ke alai pono ana mai o kela holohdlona, mamua o 1 kana wahi e hele aku ana, ua hele maoli o Keaka a piha me 1 ka pihoihoi, me ka maopopo ole o kana mea e hana aku ai I no kona palekana. Aia na maka o ua liona wahine nei ke haka pono mai la maluna o ka opio, ma kahi paha he unri- | kumamalua wale 110 kapuai ka mamao mai i.1ia aku. a he iwakalua hoi kapuai ke kaawale mai ia Akuta mai.

Ua ike o Akuta i ka poino o kona hoaloha opio, nolaila kahea mai la oia ia Keaka e holo 110 kahi o kekahi kumu- ! laau pokole, a.pinana aku iluna i pakele. ai oia, a iloko no ' hoi o kela manawa hookahi, ke noke mai la oia i ka hoohae- hae i ka liona wahine, me ka lilo ole aku nae o ka noonoo o kela liona i kana mau hana, aka aia mau ho kona mau maka maluna o Keaka i na manawa apau.

No ka noke loa mai hoi o Akuta i ke kamailio i na olelo j ku i ka hoonaukiuki, ua hoonunulu ae la ka liona wahine, 1 e hoike ae ana i kona piha i ka huhu, me ka hele ana mai he i hookahi kaina wawae imua o Keaka, ia wa i kahea hou mai | ai o Akuta iaia e holo 110 kahi o ke kumulaau e ku mai I ana.  (

Aohe he wa hou aku no ka apa ana, o ka huli ae la no ia

            Keiika a holo no kekahi kumulaau e ku kokoke mai ana iaia, a iloko no hoi o ia wa hookahi i hoomaka mai ai ka liona e holo mahope ona. Aia kekahi lala o ke kumulaau e halii ana. 111a kahi he umi kapuai ke kiekie mai ka honua ae,

            ka ike ana o Keaka i kela lala laau, ua lele aku la oia a paa ana kona mau lima i ka lala, o ka manawa hookahi no hoi ia i lele mai ai o ka liona, a pa mai la kona kikala i kekahi wawae mua. a na kekahi maiuu o kela wawae i uhae aku i ke ktiapo o kona lole inoe-po, a lilo aku la kekahi hapa o ka lolewawae pajama, eia nae aole keia i eha, a ma ka hooikaika ana. 11a kau pono ae la keia maluna o ka lala laau, oiai hoi ka liona i hala aku ai ma kekahi aoao o kela kumulaau.        *

Ua huli hoi mai la nae ua liona nei, me ka lele hou ana mai maluna o Keaka, aohe nae he mea loaa iaia, 110 ka mea, 11a pii loa aku la oia 111a kahi e hiki ole ai i kela liona ke hoopoino pku i kona oia.

Aia liAi o Akuta iluna o kekahi kumulaau okoa aku kahi i hailiili mai ai i kela liona wahine, ma ke ano hoonaukiuki, me ke komo pit ana aku o Keaka he hookahi ka hailiili ana i kela liona, aka iaia nae i ike ai, aohe mea hiki i kana mau huaolelo hailiili kc hoopoino aku i kona enemi, lalau okoa ae la oia i 11a lala maloo, a hoonou aku la i ka liona, elike me ka hana a kona makuakane, he iwakalua makahiki i karfhope aku, iloko o kona mau la kamalii, a kaua no hoi e ka mea heluhelu i ike ai ma ka moolelo o Tazana.

Ke pokaa wale mai la no ua liona nei ma ke kumu o ka laau, me ka lele ana i o a ia nei, i ka manawa e pa aku ai ke poo i ka pauku laau a Keaka e nou aku ai iaia, a no kqnp makehiake ole e lilo i mea hoehaehaia mai e kela keiki opio, hoomaka aku la e holo iloko o ka ululaau, a pau aku la ko laua nei ike hou ana i ua liona la.

I ka ike ana o Akuta, ua kaawale 1q;l aku kela liona, no ka mea ua holo pololei loa aku ia no kahi o ka liona kane i noho ai, kauoha mai la oia ia Keaka e hoi nolalo o ka honua, a e hoomau aku i ko laua hele ana ma ko laua alahele.            -

1 ko laua nei akoakoa ana aku i kahi hookahi, ia wa ,i nuku mai ai o Akuta ia Keaka, no kona hoololohi mahope, aohe he hele pu aku mahope pono wia, me ka i ana mai o ua mapu nei:

"Ina aole i lilo lpa kou noonoo no kela liona a kaua o ka ike mua ana aku nei, ina ua loaa he manawa kupono ia oe e ike ai i keia liona a kaua o ka ike mua ana aku nei, ina na loaa he manawa kupono ia oe e ike ai i keia liona )iou, a ma ka ulia pofriaikai wale no i hoopakeleia ai kou oia i keia la, aka nae e loaa he haawina li'o kupono loa ia oe mai keia manawa aku, aole loa he palekana o ka hele nanea ana maloko o ka ululaau."

"Owau kau e hoahewa mai nei, pehea ka hoi oe, i ike mua ole ai i kela liona? , Ua kaawale loa oe i kahi e. mailaila oe 1 ike ae nei iaia!" i kamailio aku ai o Keaka, me ka hooili pu ana aku i na ahewa ana maluna o Akuta.

"Aole au i nanea ma ko'u hele ana mai nei, a iloko no o 11a manawa apau a u i hele ai maloko nei o ka ululaau, ua makaala au i na wa apau, aka nae, 111a ka ulia laki wale no » pakele ai kela liona mai ka ike ana aku a ko'u mau maka. Ina ma ka aoao makani kela liona kahi i pee ai, ole loa oia e nalo, aka 110 kona kaa ma ka aoao lulu, pela iho la oia i pakele ai, a loaa aku la iaia ka ike 110 kaua. Aole nae no keia pilikia, ua hala aku la ia, no keia mua aku ea, ma kahi a kou mau piaka e nana ai, malaila pu kou mau pepeiao e hoolohe ai, a e hoohamama hoi i kou mau pukaihu, i hiki ai ia oe ke ike i 11a poino ame na popilikia."

Aole laua nei i halawai hou me kekahi nuu holoholona hoopilikia 1 ko laua mau oia, lha ke koena aku o keia la, a i ka uhi ana mai o ka po, maluna 110 laua o ke kumulaau kahi i hiamoe ai, ma l^eia po nae, he oi loa aku ke anuanu, me Ha haukae o Keaka, i kau a mea o ka maa ole i ka hele wale

            kona kino, me ka hoomanawanui wale no oia i pupue ae ma ka aoao 0 Akuta me ka moe maikai ole ahiki i ke ao ana ae, ma kekahi la mai.

Ma kela la nae, ua kaula'i maoli oia iaia iho i ka la, no ka mea o ko laua alahele a Akuta o ke alakai ana, ma kekahi kula oneanea ulu nui ole ia e na kumulaau.

Ia laua e hele nei o ka noonoo iloko o Keaka, o ia no ko laua kaahele ana ma ke kukulu hema, a huli hoi ae ma na kapakai, ahiki i ka hoea ana i kekahi wahi i nohoia e na kanaka, a ina he alahele kekahi e loaa ana iaia, alaila mai kela wahi aku, e kau ai oia maluna o kekahi moku, a huli hoi no Ladana, kahi a kona mau makua e noke mai la pstha

            ke kanikau nona. Aole nae oia i hoakaka aku i kela manao ona, imua o Akuta, 110 kona hopohopo 110, ina e lohe aku ana kona hoaloha ia mea, aole ana ia e lilo i tn@a maikai iaia, oiai ke oi loa aku la ko laua nei pipili ana o ka noonoo

            kekahi i kekahi.

No ka mahina hookahi keia kaahele ana a laua mai ke- kahHwahi a i kekahi, me ka nui o na ike i loaa ia Keaka, i na kanawai o ke oia ana o 11a holoholona maloko o ka ululaau, a ua ano maa aku la i1o hoi kona kino i ke anu, aole mai la ona ike i ka hu'ihu'i; o kana mea e hoomaopopo la

            kona mau lala, ke oi loa mai la ka ikaika, 110 ka mea t hoohana mau ia ana kona mau lima, ma ka hopu ana t na lala laau, a e hoohana pu ia ana no hoi kona mau wawae, aole wale no, ma ka hele ana iluna o ka honua, aka ma ka pinana ana kekahi iluna o na kumulaau, a ua kohu mapu oia ke nana aku i keia manawa, elike no hoi me ke ano o kona makuakane, iloko o kona mau 1^.

Ma ka Keaka ike maoli iho no iai^, ua hiki iaia ke Jel^ mai kekahi kumulaau a i kekahi, nic he wahi hana paani wale la no ia iaia, o ke kumu mai, o na ano apau o kona makuakane, ua ili aku no ia maluna o kana keiki. Pehea ke kiekie o kana wahi e pii ai iluna o ke /kumulaau, aole ona ike iho i ke poniuniu. a ke lele oia^mak-kekatyi lala laau a loaa kekahi 1ala okoa aku, aole e ikeia aha he anuu ana no kona kino, a mai kekahi wahi kiekie mai oia e lele ai a kau iluna o kekahi lala haahaa, me ka pilikia ole, a ina no e lele aku iluna o ka honua, aohe wahi mea a anuu kona mau wviwae. ka hana hiki ole hoi ia Akuta ke lawelawe mai, iloko o ka hele o ka mapu a maa i ka pinana ana iluna o na kumulaau, no ka mea o ko lakou aina paa ia.