Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 49, 5 December 1919 — Page 3

This text was transcribed by:	Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:	Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

I'oalua, Oct. 21, hora 9:30 a.m, ma- lamaia ka hapalua hora haipule mme ka himeni 141, L.H., ame ka pule a Rev. 1. K. Kaauwai ; himeni hou, 27 L. H. Ka manao alakai, ma Epeso 4:25: E haalele oukou i ka wahahee. Aia ma Epeso, e kaenaia ana no ke akua kii oia o Diana, ua kaena aku hoi o Paulo ka lunaolelo no Ichova ke akua oiaio loa. Ua hoohuliia kekahi poe ia Iehova ke Akua oiaio, a lilo i mau hoahanau na Paulo.

Heaha ka oiaio? Imua o ke kahu ame na luna ekalesia, no ka hoohoaha- nau aua, ninaninau ana, hooholo lakou a komo iloko o ka ekalesia, a apunuia mamuli o ka hooia ana mai me ka oia'-), pela no me na C. E., o ia hoi ua hoopaa oe me ka oiaio, e heluhelu mau i ka Baibala, a pela aku, pela no e hoike oe i ka oiaio imua o ka aha hookolokolo.

Ninau 2. Ua aha ia ka oiaio? E haalele oe i ka wahahee, ua hakahaka na ekalesia, ua hoowahawaha ia ko la- kou oiaio, o ka oiaio o ke Akua he pale ia no ke Kula Sabati ame na C. E. Hoo- unaia ko lakou mau komite e nana i na lala no ko lakou hele mai i ke Kula Sabati, ame na hana C. E. Eia ka la-lon mau pane, aohe o'u papale, aohe o'u kamaa, aohe o'u paalole kupono i ka hele i ka halepule. E waiho kakou i ka wahahee, ka hoopunipuni, e mala-ma kakou i ka oiaio. Hoopauia ka ha-palua hora haipula me ka himeni 93 me ka pule mai ka lunahoomalu mai.

Noho mai ka aha makua; hoomahaia ma Lihue, Kauai: Lihue Hawaii, Chas. Keahi, haiolelo, J. H. K. Kaiwi, elele; Lihue Union, Rev. J. M. Lydgate, kahu, Lyle A. Dickey, elele; Lihue Pilipino, Geodorieo Samonte, haiolelo, De-metrio Barnical, elele; Kapaa, Rev. I. K. Kaauwai, kahu, J. B. Cummings, elele; Koolau, Rev. R. Puuki, kahu, Jas. Werner, elele; Waioli, Wm. Werner, haiolelo, Ed. Kuapuhi, elele; Waimea, Rev. S. K. Kaulili, komite, I. K. Kapuniai elele; Hanapepe, E. K. Kapahee, haiolelo, Mrs. Fanny Sabo, elele; Hanapepe Iapana, S. Mamya, haiolelo; Koloa, Rev. S. K. Kaulili, kabu, Henry Blake, elele; Haneli Pake, Rev. Lo Yuet F@ kahu; Koloa Iapana, T. Kuboki, hailelo.

Na lala mau o ka aha- Rev. H. P. Judd, Rev. N. Scheneck, Rev. F. Seudeder, llon. W. H. Rice, I. K. Kapuniai, Wm. Werner, J M Kaneakua, Jas H. K. Kaiwi.

Mamuli o ka olelo hooholo a Mr. Werner e pili ana i ka lulu a na elele, na lulu mai ka Lihue, ko Kapa, Koolau huiia, Waioli, a ua koe na elele mai Waimea, Hanapepe, Koloa ama Lihue Union.

Koho ka lunahoomalu i ke komito imi kumuhana-Rev. H. P. Judd, Rev. J. M. Lydgate ame HJ. M. Kaneakua.

Komite palapala hoopii-Rev. H. P. Judd, Rev. S. K.Kaulili amea Rev. R. Puuki.

Na Kaneakua, kekahi lala o ke komite papakuhikuhi haua, i heluhelu mai i ka papakuhikuhi hana, no na la hana elua. Ua ninaiia ka hoike a ke komite, a aponoia.

Ma ke noi a Rev. H. P. Judd, ua hooholoia o J. M. Kaneakua i maheleolelo no ka aha, ame H. P. Judd i kokua maheleolelo.

Ma ke kauoha a ka luuahoomalu, ua hapaiia ka lulu ana no ka waihona o na wahine kanemake a na kahunapule, loaa he $10, a komo iloko o ka lima o ke kakauolelo o ka Papa Hawaii.

Na Rev. H. P. Judd i heluhelu mai i ka hoike a ke komite imi kumuhana: 1, hapalua hora haipule: 2, na palapala hooii; 3, ka mana hoonee ekale sin; 4, ka waihona wahina kanemake; 5, Kula Kahunapule ma Honolulu; 6, na ekalesia kahu ole; 7, na kahua Inakini. (a) na luakini, (e) na halehalawai; 8, na hale kahu; 9, na olelo hoalohaloha; 10, ka Aha Paeaina, (a) alahele no na kahu me na elele i ka Aha Paeaina, (e) kenekulia 100 makahiki o na misionari; 11, kahi e noho hau ai keia aha. Ninauia ka hoike a aponoia

Ua kanailio mai o Mr. Ludgate, aia he mau konite kumau a komite wae a keia aha i kohoia, a ma ko'u ano he komite mau, aia maloko o ka hanako he waihona no na aha ekolu, Aha Makua, Ahahui K. Sabati ame ka Ahahui o na C. E: huina nui o na dala ame ka ukupanee, ua hiki aku ma kabi o na dala he $130.

Ua kamailio pu mai oia na ke kumuhaua lulu no na waihona Rusavela ame Armenia, a oiai, ua loaa he waihona mahuahua no a aha ekolu iloko o ka banako, nolaila, ke noi nei au e unuhiia i elima dala pakahi no na aha ekolu no ka waihona Rusavela ame ka Armenia kokuaia a hooholoia.

Hapaiia ke kumuhana 3. ka maua hoonee o na ekalesia. No keia kumuhana, ua haawiia ia Rev. N. C. Schenck e kamailio maiuna o keia kumubana, a na Mr. Kaneakua i unuhi mai ma ka olelo Hawaii, ua manao ano nui i pili i keia kumuhana, he mau nanao waiwai a maikai ua ua Ekalesia Hawaii, e lawelawe a e hahai ai a hoohana aku.

Ua nonoi pu mai oia e koho keia aha i ehiku mau lala o ke komite, penei: i mai na ekalesia Pake mai, I mai ua ekalesia Tapana mai, I mai na ekalesia Pilipino mai, a i I man na ekalesia Ebion mai, a i 3 mai na ekalesia Hawaii.

HOI HAU KA HALE HANA UWEA OLELO I KONA MAU ONA

O kela halehana uweaolelo a ka Hui Mareoni o Amerika i laweia ai malalo o ka malu o ke Aupuni Amerika Ma kekahi manawa i hala iloko o na la kaua, ua hoihoi hou ia ae i ua hul la ma ka Poaoho aku la i hala e ka oihana kaua moana Amerike, e like me ia i hoolahaia ae.

Ma ia Poaono i loaa ae ai ka hoike ia N. P. S: Hawk, kekahi lala a ka Hui Uweaolelo Marconi e noho noi ma Honolulu nei, mai ka Ria Adimarala W. B. Fletcher ae ke poo o ka oihana kaua moana Amerika o ke Awahoolulu o ua mokukaua ma Puuloa, no ka hoihoi hou ia ana ae o ia halehana i kona mau on a.

I kubike me ka Mr. Hawk o ka hoike ana ae aole i loaa mai iaia ke kauoha no ka hoohana kokeia aku o ia halehana, aka e paaia ana nae ia ahiki i ka loaa ana mai o ka hoike, a oiai e kali ana e hoomaka oia i ka hoomakaukau ana no na hana hou e pili ana ia halehana me ka manao e hoomaka aku i ka hoohana ana i ka wa pono.

O na lako hou no ia halehana i lona ae ai a e oawia mai la, e hookomoia aku ana ma ko lakou mau wahi e S. W. Dean, kekahi o na kanaka ekamai loa i ka hana ana i na meapaahana uweaolelo, o ka loaa ana ae iaia mai Kapaakiko mai maluna o ka Mokuahi Maui. O ka mea paahana hou o ka loaa ana ae ma ka oleloia ua hoohana ia ia ma Felorida a ikeia ka holopono, a ma ka oleloia he mea paahana mai ka a kupono loa ka ia no na poino lehulehu a pau i ikeia me na mea puahana uweaolelo ma kela mokuaina ma muli o ka hili ia mea ke hoopau i na poino e ikeia ana no ka uweaolelo.

Oia mau no ka hoohana ole ia o ka halehana uweaolelo o ia hui e ku nei ma Kahuku, he hale hana i like koa ke ano me ko Koko Head, eia nae aia no ka hoomaluia ana o ia halehana malalo o ka Hui Marconi.

O P. D. Allen ka Mr. Hawk o ka hoike ana ae, he aliikoa mua no ka oihana kaua moana, oia aku ana ka lunahoohana o ka halehana uweaolelo ma Koko Head. E hoomaeuaeia ana ke kahua o ia maemae o ka halehana nano na hoolilo nui hewahewa, elike me ka hoike ia ana ne.

UA ANO KUALILII MAI KA LAHA ANA O KA MAʻI FICA

Iloko o ka mahina o Novemaba i nowa aku la he 22 ka nui o na ma'i fiva toifoida i hoikeia ae i ka papa ola no Honolulu nei iho ame ka Mokupuu o Oahu. Elima o keia mau ma'i he poe lawe ma'i mamuli o ka laha ana ae. He eha poe i make iloko o ia mahina i ka ma'i taifoida, he ekolu maloko o Honolulu a hookahi ma ke koena aku o ka mokupuni. O ka poe hoolaha ma'i a pau elima mawaho aku lakou apau o Honolulu. No keia mau ma'i he 22 he 12 noloko iho o Honolulu a he 10 mawaho aku.

Iloko o ka mahina o Okatoba be 21 mau ma'i i hoikkeia ae i ka papa ola, he elua mau mea hoolaha ma'i. He ehiku poe i make iloko o Okatoba i ka ma'i taifoida.

Ma ka hoike a ka perosidena o ka papa ola ua kualilii mai ka laha ana o ke taifoida. O ka poe apau i loaa i keia ano ma'i a i make iloko o Novemaba mai ka mahina mai no ia o Okatoba.