Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 45, 7 Nowemapa 1919 — Page 4
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Solomon Hanohano, Lunahooponopono
Hoopukaia I Na Kakahiaka Poalima Apau
Poalima Novemaba 7, 1919
Nui ko Makou Minamina
Na na makahiki he iwakalua a oi i kaahope ae @ ka noho akena ana o Mr. John T. Unea o @ no keia pepa. ua noi mai nei oia i keia @ e hookuu aku iaia, mamuli o ka nawaliwali @ ka hapopo o kona mau maka ; me ka minamina akou e hookuu aku nei iaia, no ka mea oia kekahi na akena a makou e haawi nei i na mahalo @ ana no ka hoopono. ka eleu ame ka malama @ i ka hana i hookauia aku maluna ona.
I loko o kela mau makahiki loihi o kona paa ana ke kulana akena no ke kuokoa nei, aole he @ i ikeia ai kekahi pilikia. mawaena on a ame @ pa'i nupepa nei. koe wale no kekahi mau @ iiilii. i ala mai mamuli o na kuhihewa i kekahi manawa; aka ma ka hookaa dala @ ka poe lawe pepa. ame kona hoouna ana mai keia keena. he ku i ka pololei, me ka loaa ole he @ hoohalahala ana ma ka aoao o ka poe lawe @ ma kalaupapa ame kalawao, na wahi ana i @ akena aku ai no keia nupepa.
He kakaikahi loa na akena o keia nupepa i like ka me ko Mr. Unea ano, ma ka lawelawe ana i hana mau hana. o kana inau hoakaka apau ke hoopona mai i keia keena, aole he pohihihi iki, e ho@ ana oia i ka manawa o ka hookaa ana a kela @ keia mea lawe nupepa: e hookaokoa ana i ka @ lawe hou aine ka poe kahiko. pela hoi ka poe i @ mai i ko lakou lawe ana i ka pepa. ame na @ lehulehu e ai, e hoike mai ana i kona ano na ka makaala ame ka makaukau; a i hoike no @ @ o ko makou makee me ka minamina ia ia e @ mau ia aku ana kana Nupepa Kuokoa ahiki @ mau la hope ma ka honua nei.
Elike me ko makou hilinai maluna on a ma ke @ he kauwa hoopono ke apono aku nei makou i @ moa o Mr. Abraham S. Paaniani. ke kanaka ana @ mai nei i keia keena. i panihakahaka ma kona wahi me ka manaolana. e lilo ana keia akena @ o ke kuokoa ma kalaupapa. i mea na ka poe o @ kahua ma'i. e makemake ai : a o na makemake apau i ka nupepa ame na hookaa dala ana, me ia @ hooponopono ai ma keia hope aku.
I waena o na akena apau o keia pepa e noho ana apuni keia Teritore. ma ka hoanaopopo ana iloko o keia mau makahiki he iwakalua a oi. o ka poe lawe pepa a Mr. Unea ka hikimua ma ka hookaa. ana i ka lakou nupepa. a makou e manaoio nei, ua kaa aku mahuna o ka akena ke ko'iko'i o ka hoeueu mau ana aku i kana poe lawe pepa, no ka uku ana mai i ka lakou nupepa, i ka wa e hookaa ai. pela iho la i lanakila mau ai oia i na manawa apau in a ka noho aie ole elike me kekahi poe e ae i kaa aku malalo o na akena lehulehu.
E lilo keia mea a makou e hoakaka aku nei no ke ano o keia akena o ka nupepa. i mea hoeueu aku i na akena e ae apuni keia Teritore. aole o ka pono @ wale mai no i na kauoha pepa. a kauka'i aku na ia poe e lawe mai e hookaa i ka lakou mau dala, o ka hana ia a na akena o ke kii aku i na dala a ka poe lawe pepa. a hoouna mai i keia keena mahope o ka lawe mua ana ae i ko lakou komisina.
Ke haawi hou aku nei keia pepa i na mahalo kiekie ana i ka akena Mr. Unea ame kana poe lawe Kuokoa. me ka 'aina o ka manao, e hoomau mai ana ka poe lawe kuokoa o Kalaupapa ame Kalawao. i ko lakou kulana mau, ma ka makaala ana i ka uku o ka lakou nupepa malalo o ko lakou akena heu.
Ua Pono ka Hooleia Ana Aku
Ma ka hooleia ana aku o ka palapala noi a @ Clemmens aole e haawiia ka laikini iaia, no ka hoomau ana aku i kana oihana huki niho. a hana @ maanei nei e na luna oihana i kuleana ma ka hoopuka ana 'aku i na laikini, ke manao nei keia pepa o ke alahela kupono loa ia e hanaia aku @ o na kanaka elike me ko Kauka Clemmens @.
Ke hoomanao nei ko Honolulu nei poe, i ka ho puia ana o keia kauka. a hoopaaia maloko o ka halepaahao. a hoouna loa ia aku no Amerika, ma ke ano he paahao. mamuli o kona hoike okoa ana mai i kona kue i na Amerika, oiai he Kelemania kona lahui: eia nae ke ake mai nei oia o na Amerika ka poe na lakou e haawi aku iaia i na pomaikai. ma kana oihana. mamuli o kona noho ana iho ma Hawaii nei.
O kekahi kanaka i hunahuna ole iho i kona mau manao makee no kona aupuni a kue aku hoi i na aupuni i lilo he enemi no Kelemania, aole ia kanaka i kupono e noho iwaena o na kanaka Amerika,o ka oi loa aku o kona kupono ole, o ia no ke ake ana mai o ka poe ana i kue mai ai, o lakou iho la ka poe e hoopomaikai aku iaia.
Aole o Kauka Clemmens he kupa Amerika, a in a no paha oia e noi aku ana e hookupaia i makainana Amerika. aole ia no kona makemake e kokua aku i kona aupuni hookama, aka no ke ake wale ana mai no pela iho la e hiki ai ia ia ke noho iwaena o na kanaka Amerika.
Ua lawana haawina a'o kupono loa e hookaakaaia ai na naaka o na kanaka Amerika maanei nei. a ma na wahi e ae apuni ka uniona. aole na Kele mania he poe hiki ke hilina'i ia. aka he poe lakou i piha me ka epa ka maalea ame ka kolohe. elike me na mea oiaio loa i ikeia ma na wahi apau a lakou i noho ai. me ka lilo ole o ko lakou hookupaia ana i mau makaainana Amerika i kumu e kokua ai i ko lakou aina hookama.
O na kanaka e like me kaia ke ano , ak amea i hoike okoa mai mamuli o kana mau hana, aole loa he ku pono e noho pu me lakou aka e huli hoi aku oia no kona aupuni ponoi. a e hana aku i kana mau hana kolohe imua o kona lahui iho. ua pau ka manawa o ka hoopilimeaai ana he wa keia no ke ku makaala mau ana o hoea mai auanei he manawa e mihi ai.
Waiho i ka Hana Maanei
Me ka Minaminaia
Me he mea la. iwaena o na kanaka Hawaii i noho hana loihi malalo o ko lakou mau haku hana o Mr. David Hoapili, Sr., o ka hui o T.H. Davies, kekahi limahana kahiko loa, no ka mea ua noho hana oia malalo o kela hui no na makahiki he kanakolu-kumamakahi a oi, a ma nehinei aku la, i hookuuia mai ai oia e kona mau haku hana. no ka huli hoi ana aku e noho ma kona home hookuonoono ma Kauai: a no ka pau ole no o ko lakou minamina ia ia ua hoonohoia aku la oia maloko o ka ha ekuai o ka hui ma Eleele.
He mea oiaio. iloko o kela mau makahiki loihi o ko Mr. Hoapili noho hana ana no ka hui o T. H. Davies. ua kau aku ka hilinai a kona mau haku maluna on a. ma ke ano he lima akau oia no keia hui. maloko o ke keena ana i noho hana ai, me ka hoopono. ka makaukau ame ka malama pono i na waiwai o lona haku: a makou e kanalua ole nei ke olelo ae o Mr. Hoapili kekahi limahana nana i ko kua nui aku no ke kulana holomua o kela hui iloko o keia mau makahiki lehulehu.
He kanaka o Mr. Hoapili i makaukau loa. ma ka @ a ana i ka helkuai. ua ike i @ @ i pili i kela oihana. i oi aku ka makaukau iwaena kekahi heluna nui o kona mau hoa limahana haole. a iaia auanei i noho aku ai ma kona kulana hou ma Kauai. e lilo ana ia makukau ame ia kamaaina i ka hana. i mea e hooiia aku ai ka holmua o kela @ o ka hui: aka me ka minamina no nac i ke kaawale ana aku o kekahi o na kanaka kamaaina o keia kulanakauhale. i ike mau ia ma na hana o na halepu'e o kakou a i komo pu aku hoi e kokua i na hana maikai maanei.
He mea nae na keia pepa e hauoli nei i ka hookau ana aku o kona mau haku hana i na hilinai ana maluna on a. he hoike ana mai keia no ko @ aie nui i kiea limahana. ma ka haawi ana aku iaia elua mau mahina hoomaha. no ka hooponopono ana i kona home hookuponopono. ame ka hoonoho puana aku ia ia ma kekahi hana. e kokua nui ia aku ai kona noho ana ma kela aina. a e hiki ai hoi iaia ke hoonee aku i na hana i pili i kona home hookuponoono imua.
Ka La Lanakila
Ala keia Poalua ae. ka piha ana o ka makahiki. o ka hoopauia ana o ke kaua ma na wahi apau o Amerika. e hoomanaoia ana keia la. no ka mea o ka la ia i haulehia ai ke aupuni o Kelemania ame kona mau hoahui malalo o na Aupuni Huiia. ka la hoi. i olino mai ai ka hauoli. iwaena o na miliona o na miliona kanaka a i pahola mai ai hoi ka maha iloko o na mea apau no ka hoea ana mai i ka wa e hoopauia ae ai ka hookaheia ana o ke koko o na mea aloha maluna o na kahua kaua.
Ua konoia mai ko ke kulanakauhale nei poe, e hoomanao i keia la ano nui, ma ka moolelo o ke ao nei o ka paipai a keia pepa e huliamahi ae na mea apau ma keia Poalua. a komo like iloko o ke ka'i huaka'i ana. e hoikeana i ka nui i'o o ko kakou hauoli no ka loaa ana o ka maluhia i ko ke ao holookoa.
He la ano nui i'o keia. ma ka moolelo o ka honua nei. o ka mea oi loa aku nae. o ka la keia i kaa mai ai ka lanakila ma ka aoao o ko kakou mau pualikoa. a kakou e hoohewahewa ole ai i ka olelo ana ae. he kuleana nui ko Hawaii nei. ma keia hoomanao ana. no ka mea o ko kakou poe kanaka opio ka @ aku i ke lakou mau ola no ko kakou pono. a ua hoea mai nae i ka lanakila ana o ka lakou mau hooikaika ana.
Ua hoike ae ko Honolulu nei poe i kela hauoli. he hookahi makahiki ae nei i hale. me ka nui ole o na hoomakaukau ana mamuli o kekahi huakai nui i ka'i ae ma ke alanui. pehea hoi ma keia Poalua ae aole anei e hooi aku i ke
ohohia âme ka hauoli. ma ka hoao ana e oi ae ka nui o keia ka'ihuaka'i ame na hoohiwahiwa mamua o ko ka makahiki aku nei i hala?
Aole keia he la no kekahi lahui hookahi wale no. aka he la no na lahui apau e nho nei ma keia Tertore, no ia kumu, he kuleana nui ko na mea apau e hoolilo ai i na hana homanao o ka Poalua ae nei i mea na kakou e haaheo ai. me he mea la i pehinei aku la no i kaa mai ai ka lanakila ma ka aoao o ko kakou mau pualikoa.
Ke mahalo nei makou. me ka hoomaikai aku i ka Elele Lahui Kalnianaole. i kona ku ana maluna o ka papahale o ka hale o na lunamakaianana. a paio aku, e loaa ia Hawaii nei ka pomaikai, elike me ka manao o ka bila i hookomoia aku maloko o kela hale kaukanawai, no ke kokua ana i ka poe i poino ma na oihana mikiala, ma na mokuaina o Amerika Hiupuia; a oiai nae, aole i ae ia mai kana paku'i i waiho aku ai, no ka hookomo ana aku ia Hawaii nei me na molkuaina o Amerika ; he mea no na kakou e ha'heo ai, no kona hoao ana aku e paio no ka pono o Hawaii, o ka nana ole ia ana mai o kana mau hooikaika ana, aole nona ia hewa, aka no ka poe i hoike mai, i ko lakou lilo ole ana he hoaloha no Hawaii, iwaena o na hoa kaukanawai.
Eia anei oukou ke hoomaemae mai nei i ko oukou mau pa i keia manawa? O ka la apopo ka la hoomaemae, e lawe ae i na opala a hoahu mawaho o ko oukoumua pa na na kaa ia e lawe aku a halihali no na wahi hoahu opala. me ka uku ole. O keia wale no ka manawa @ ai ka halihali ana i na opala. nolaila mai hoopalaleha!
Nuhou Kuwaho
Tokio, Nov. 1.- Ua pahu ae he @ ka pahu mawaho koke iho o ke keena oihana o ke kuhina o ko na aina e ma keia la. Aole poe i hoehaia. Aole i maopopo ka mea kolohe.
AMSTERDAM, Nov. 1.- Ua holono ka huli ame ka lawe ana a ka poe na lakou i hoopakele i na kino o elima poe o na kanaka eli lanahu he 20 i hioloia ai a paa iloko o ka lua lanahu ma kekahi ulia maloko o Holani ma kaa la @.
HILO. Nov. 2- Ma ka hora 4:30 o ka auwina la o nehinei i holo aku ai ka mokukaua New Zealand e lawe ana i ka Adimarala @ no Esquimault, @ Pelekane, maltope o ke ku ana maanei no hookahi la. Ua pii aku ka Adimarala Jellicoe ame kona mau aliikoa ukali i ka luaopele e maka'ika'i ai a ua ka hale hookipa ma Kaluaope'e i ai ai ko lakou aina awakoa. Mahope ino o ko lakou hoi ana mai i Hilo nei i malamaia al ke anaina ike i ke 'ili o ka moana Jellicoe ma ka Hilo Hotel.
VLADTVOSTOK, Nov. 4- Ua manao ia o ke kumu o ka make ana ma ka Peakahi o kekahi makaikiu @ maluna o ke kaaahi e kau ana o ke @ Gula o na pualikoa Czecho Sloviks i hakaka pu ai me na pualikoa a ka Adimarala Kolehak. no ke kua ana aku i na koa Bolsheviki. ua ikeia. mamuli ia o kona hoao ana e hoopoino i ke @ o ke Kenerala Gaida.
WASHINGTON, Nov. 4- Ua hoole ke komite hookolokolo o ke senate i nehinei i ka apono ana e hoopau loa i ke kanawai hoomakakiu. kekahi o na @ ano nui o ka manawa kaua. no ka @ o kekahi o na manao maloko o ia kenawai he mau mea kupono no ka hooko ana aku i ke kanawi hookapu waiona o ka manawa kaua.
Na Mare.
A. W. Eiseman ia Lily Macogay. Oct. 28.
Wm Lilinoe ia Margaret Ah Seug, Oct. 28.
James Kahele ia Julia Kaaihue, Oct. 31
Peter Mathias ia Keaia Kaui, Oct. 31.
E.K. Pratt ia Rose K. Larsen, Nov 1.
M.L. Guerrero ia Annie K. Kaanaana Nov. 1.
Wm. W. Richard la Annie Nauha, Nov. 1.
Benjamin ogdeu ia Mary K. Koani, Nov. 1.
Peter Themas ia Haliaka Wong, Nov. 1.
Henry Nahulu ia Mele Mahuka, Nov. 1.
Edwin M. de la Cruz ia Margaret Ku. Nov. 1.
John Arneson, Jr., ia @ Matsuda, Nov. 1.
David Lehua ia Elizabeth Nahulu, Nov. 3.
Neal De Merces ia Rose Lincoln, Nov. 3.
Na Hanau
Na Zenas L. Williams ame Fidela Van @ he keikikane, Oct. 18.
Na John Wahilani âme Elizabeth Kalama, he kaikamahina, Oct. 26.
Na K.S. Haaseuritter ame Edith K. Akawa. he keikakane. Oct. 27
Na Antone J. Pereza ame Rebecca Ahu, he keikikane. Oct. 27.
Na Ernest B. Amona ame Mokihana Daniela. he keikikane. Oct. @
Na Peter Mathias âme Keala Kaui, he keikikane. Oct. 31
Na Kaimi Kekahuna âme Mana George. he kaikamahine, Oct. 31.
Na John K. Anderson ame Mary @. he kaikamahine, Oct. 31.
Na Bert S. Nott âme Lueile K. Chaniberlain. he kaikamahine, Oct. 31.
Na Wm. E. Paikuli, Jr., ame Sarah Van Gieson. he kaikamahine. Nov. 1.
Na B.S. Santos ame Jennie Kamaka, he kaikamahine, Nov. 1.
Na M. D. Kaapuiki ame Sarah @ he keikikane, Nov1.
Na A. K. Hanchett ame Mary McGuire, he keikikane, Nov. 2.
Na Wm. E. Taylor ame E. Kekahaloa, he keikikane, Nov. 3.
Na Make.
Wm. K. Nao, ma ke Alanui Waiakumilo. Oct. 27.
He bebe na Wm. Manuia ma Honolulu. Oct. 29
Mrs. Malia K. Benjamin ma ke Alanui Kuke. Oct. 30.
Kahiona Ka ma ka Halema'i Moi wahine. Oct. 30.
Joe K. Hoolapa ma ke Alanui Alapai. Nov. 30.
Meleana Kanahele. ma ke Alanui @ ai. Nov. 30.
Pahialii Nahaku, ma ke Alanui Edward, Nov. 30.
P. Kanakaliilii, ma ka Halema'i Moiwahine, Oct. 31.
Piholo He Bebe Iloko O ka Wai A Make Loa
Mawaho ae nei o Waikiki, ma ka au wina la o ka Poakolu nei, i piholo ai he keiki Pake o hookahi wale no makahiki me ka hapa iloko o ka lokowai, a make loa.
I kulike ai me na mea i loaa mai i ka oihana makai, ua lilo ka makuakane o kela keiki i ka hana, a ua paa no hoi ka makuhine i na hana o ka hale, i ko laua wa nae i ha'oha'o ai i ka nalowale o ka laua bebe. ua hoomaka koke ka hele ana e huli, a loaa aku la kona kino make, iloko o ka loko e pili kokoke aku ana mahope mai o ka hale.
Nuhou Kuloko
Ma uehinei i hala aku ai, o David Hoapili, Sr., no Kauai, no ka hoi ana e noho ma kona home hookuonoono, ma Kapaa, Kauai.
He la kulaia aupuui ka Poalua ae nei, ka "La Kuokoa," e paniia ana na puka o na hale oihana ma ia la, no ka hoomanao ana i ka pau ana o ke kaua.
Maloko o ka halekoa, ma ka po o keia Poalua ae, e hakoko ae ai o Kinjo me Poaha, elike me na mea i aelikeia e na lunanui o na moho hakoko a elua.
Ua nui ino na haina nane e waiho nei ma keia keena, nolaila e hoopuka liilii ia aku ana kela mau haina, elike me kahi kaawale o ka nupepa e ikeia ana.
Mauka ae nei o ke kahua paani o na Kula Kamehameha, a mawaho o ke kahua paani ma Punahou, na hookuku kinipopo peku wawae, ma ka auwina la o ka la apopo.
Mahope iho o ka hoohala @ he elua pule ma keia kualnakauhale, i huli hoi ak uai ka Luuanui Jack D. McVeigh o ke Kahuama'i o Kalaupapa, ma ka Mikihala o ka Poalua nei.
Eia ke hoomaemae mai nei kekahi poe i ko lakou mau wahi i keia manawa, i kulike ai me ka huahaua a ke Kiaaina, no ka hoomaemae ana aku o na makainana i ko lakou mau pa.
He edolu haneri me kanaha ka oi aku o na hanau iwaeua o na Kepani no ka mahina aku nei o Okatoba, mamua o na make, elike me ka hoike maloko o ke keena e ke kanikela Kepani maanei nei.
Ma ka hapalua o ka hora ehiku o ke ahiahi o keia Poaha ac, Nov. 13, e ha awi ae ana ka Ahahui o ka Hale o na Lii, he aha hulahula maloko o ka Phoenix Hall, no ka pomaikai o kela ahahui.
Ma ka halawai a ka papa o na lunakiai ma ka po o ka Poalua nei i haawiia aku ai ke kauoha i ka lunanui o na pa ka, e kipaku aku i ka poe e noho nei ma ua kahakai malalo aku o Daimaua Hila.
E hoomaka ana mai ka la 12 aku o keia mahina o Novemaba, e hookunia aku ana na keiki o ka bana puhiohe e hoomaha no hookahi mahina, me ko lakou uku piha ia no kela manawa hoomaha.
Ma ka nui o na helu i loaa i kekahi hui, no na heihei au, iloko o ua po ekolu o ka malamaia ana maloko ae nei oke awa, ua kaa i ka Hui Makani ke kiekie loa. a o ka hui o Palama ka haahaa loa.
Ma ka Poakahi nei i noho ae ai ka halawai mukahiki a na wiliki ame na puhiko, maloko nei o keia kulanakauhale, no ka hoolohe ana i na hoakaka mano e pili ana i ka oihana kanu ko ma Hawaii nei.
Mamuli o ka pele o ke kahe aua ae ma Alika, Kona Hema, Hawaii, ua lilo i hana nui na ke Kalana o Hawaii ka hana hou ana aku i ke alanui aupuni i hoopoinoia a maikai, e holo ai na kaa otomobile ma keia mua aku.
Maloko o ka alua hoomalu wa ka Poalua, nei, i ae okoa aku ai he Kepani ua kona pili i ka hewa, o ia no ka hoohui ana i ka waiu me ka wai, a kauia mai ka hoopa'i o iwakaluakumamalima dala maluna on a e ke kahu o ka aha
He ka'ihuaka'i nui ana ke malamaia ma ke kakahiaka o keia Poalua ae, no ka hoomanao ana i ka "La Lanakila," e hoomaka ana ka huaka'i mailalo mai o Aala Paka, a komo maloko o ka pa lii, me ka haawiia he mau haiolelo malaila.
Ma ka Poakahi aku nei i hala i haawi mai ai ka Lunakanawai Kaapuni Franklin i ka olelo hooholo, no ka pono o ka aoao o na kahuwaiwai kahiko o ka Hoomana Naauao, ma ka hoopii i hookomoia aku; no ka papa kahuwaiwai oiaio o kela ekalesia.
Ma ka halawai a ka papa lunakiai o ka noho ana ae, ma ka po o ka Poalua aku la i hala, i hooholoia ai e malama i halawai akea ma ka po o keia Poakahi ae, Nov. 10, no ka hoea ana aku o ka lehulehu a hoakaka i ko lakou manao no ke kahua kupono loa, ku aku ai o ke Kula Kiekie Mckinley.
Ma ka la @ o ka mahina ae nei o Dekemaba, e akokoa mai ai na elele o na hui uniona Kepani no keia kulanakauhale, no ka noonoo ana, e waiho aku i ke noi hoopii ukuhana, imua o ka ahahui o ka poe kanu ko, me ke noi pu e hoemiia mai na hora hana no ka la.
Eia ke hoomakaukauia mai nei na palapala no ke kukuluia aku he hokele hou ma Kaneohe ae nei, i hiki aku na hoolilo ma kahi o ka hookahi haneri me iwakaluakumamalima kaukani dala. He hokele keia no ka poe makaikai e hoonanea ai, oiai e makaikai ana i ka nani o Kaneohe.
Kuu Kane Jos Makanani Ua Hala
Jos. Makanani
E kuu Solomon Hanohano. e @ mai hoi oe i ka'u puolo o ka waimaka e hookomo iho hoi ma kahi kaawale o ka kaua elele pauaho ole a na ka manu aukai hoi ia e lawe aku i keia @ kaumaha ma na ale o ka moana, mai ka la puka ma Kumukahi a ka la haa heo ma Lehua, i ike mai ai kona @ ma Kauaimanokalanipo. a na na keiki hoi ia e awaiaulu iho i ka papa komane a Kelii Kaikilani e omau iho me ka @ @ a nui.
Ma ke ahiahi Poakolu nei ia @ o Okatoba. 1919, i pauaho mai oi kuu papa aloha, i haalele mai ia u me ka lei a maua, he keiki ame kona kaikaina e noho mai la i Honolulu me kona mau kaikuahine. Ua hiki kino ma lakoa e ike i huu kane, kuu papa i hala aku, a waiho iho la i ka ukana a ke aloha. a mokumokuahua ka naauame ka puuwai e kapalili ana i ka houpo. e hoopulu ana hoi i ka lihilihi maka a e kaheo. hee ana ma na papalina. Auwe kuu minamina pau ole, kuu hoa pili he kane, kuu Jos. Makanani, ka ipukukui uwila o Halawa.
Ua hala, ua pio, poele ka hale, hopu hewa au i ka alamihi, kuu papa hoi e hoi mai kaua e pili me ka lei a kaua, e noho hookahi iho i ka home o kana: ua pau kou maalo ana ia Halawaiki, ia @, ka hoa pili hoi o Aiea, ka mau mai hoi o Kalauao. Waimalu, Waiau, Pearl City, na awawa ame na kua lono, na kuahiwi o kuu aina kaulana nei, i ka i'a hamau leo o Ewa, me ka makani kaulana he moae, ua pau ko oukou ike ana iaia i kona helehelena.
E Puuloa, kahi a kuu kane i hawa ai. ua pau ko oukou ike ana iaia. E kauakukalahale o Honolulu, ua pau ko oukou ike ana iaia; ua hala, ua nalo na kaa otomobile a kuu kane e kau ai, ua pau ko olua hii ana iaia'e haaheo ai kuu kane. Auwe kuu minamina ia oe. a ua ili iho hoi i a'u ka ukana luuluu maluna o ko'u kino ame ka ohana ame kou mau hoa iloko o ka Euauelio hookahi e paianma aku ana nou e kuu aloha.
Ua @ o Jos. Makanani ma Lihue, Kauai, i ka la 26 o Dec., 1874 mai ka puhaka mai o Jos. Makanani laua o Kina Makanani, a ua piha iho la iaia he 44 makahiki a oi a hala aku la; ua hoonaauaoia oia ma ke kula apana o Lihue, Kauai, a i ka loaa ana o ka ike iaia me ka holomua ma na haawina kula, ua hoounaia o Jos. Makanani i ke kula o Kamehameha i Honolulu no elua makahiki, loaa i ka ma'i aole i puka pono mai, ua hoi i Kauai. a ua noho hana malalo o W. Rice, a mahope ua lilo i kokua luna auhau no ka apana o Kapaa, no ka manawa a ikooia aku e ka makai nui o Lihue, e hoi mai i makai no Lihue, ua noho he @ makahiki ma la kulana ahiki i kona hapai hou ia ana i hope makai nui no holoa no @ makahiki: pau mailaila maai hoi no Lihue, komo hou no i ka oihana makai no limakahiki, a haalele ia Lihue no Honolulu nei.
Kohoia i makai kuhuina no i makahiki, pau mailaila mai noho i makal no Kawa no I makahiki, mahope he makai no ka hale pupule no @ makahiki, a ko hoia i lunamanana no ka papa ola no 8 makahiki, mahope mai ua hoi mai ma Aiea nei a lilo i wiliki no ka paua o Aiea no ekolu makahiki ahiki i koua waiho ana i ka hana a hanalima i kai o ka Navy no elua makahiki a pau ilaila ua hele i ka hana alanui me Keliinohapono no ekolu makahiki, a waiho mai la i ka hana, ka luhi, pau ka luuluu, ke kaumaha.
Ua noho o Jos. Makanani ma Waikiki a malaila i manaoio ai i ka Euanelio o Iesu Kristo o na la Hope Nei. a @ e Iona me Jos. Luahiwa ahiki i kona hoi ana i Halwa, a ua hooihila ka ihana kumu kula Sabati no ka apana o Halawa. mahope mai hookau hou ia i kahuna Aalona e Bro. Milwet me Bro Lazaro. na alakai nana i hookau aku i keia mau oihana laa a ma ia malama maikai ana a kuu papa. ua hooili hou ia iaia ka oihana lunakahiko, a koho ia i makua peresidena no ka malama ana i na hoahanau o ka anana o Halawa. i huifa ahiki i Pearl City.
Na ka makua paeaina S.E. Woolley i hookohu iaia i makua napa e kiai a.
He HooMaikai Palena Ole
I ka Nupepa Kuokoa ke Kilohana Pookela o Hawaii: E ae mai kou @ @ ia'u, oiai au he malihini imua ou a ke nonoi nei au i kou oloulu, nau hoi ia e hoomahala ae i kou mau cheu o ka hoomanawanui i ka' mau hoomaikai he nui, i ko'u mau ohana, na makamaka ame ua hoaloha, no ka lakou mau hana kokua aloha i haawi mai @ ia ame ka'u aliiwahine. ko makou makua kane aloha ame kuu @ @ huaka'i no ka aina hanau i kaulana i ke mele o "Kona ka iopua i ka la'i, Opua hinano ua malie."
He huakai, aole no ka hoomaha mai na hana mai o ka Papa Ola a aole no hoi no ka hauoli. aka he huaka'i iloko o ke kaumaha, ka luuluu, ka ilihia, a o na waimaka hoi o ke aloha no kuu hanau mua kuu haku kaikuahine hoi. kuu mea aloha kuu kaikuahine hele loa Roe Kekupuohi, ame @ kupunawahine Mrs Kanale Kaeo, e waiho i ko laua mau iwi e moe pu me ko makou makuhine aloha i hele mua iloko o ka maluhia no ka wa mau loa.
Ke hoomaikai nui aku nei au i ka Mea Hanohano Senatoa George P. Kamauoha ame kana aliiwahine puuwai hamama, kona kaikuaapa me kona home holookoa. no ka oukou mau kokua aloha i piha i ke aloha iaio, i haawi mai ai ia'u, a i ka'u aliiwahine, ka maua mau lei aloha ame na hookipa aloha ana i ko olua home nani i haiamuia e ka lokomaikai ame ke aloha.
Ke hoomaikai nui aku nei no au i kuu makuakane John Au ame Jon Kalua, kuu mau hoahanu Henry Au ame Mrs. Kaoiwinui, na pokii o maua Mr. ame Mrs. Kino, kuu makua ma ka uhane Rev. G. Mahaiula ame kuu kaikuahine ma ka uhane Miss Ella Paris. na makamaka ame na hoaloha, ka ohana holookoa o keei ame Napoopoo i kakoakoa pumai me makou iloko o ka manawa o ke kaumaha ame na hookipa maikai ana: a o ka panina hope o ka'u mau hoomaikai ana, nou no ia e kuu Mea Hanohano ke ahi kanana o na Kona. ka lunamakaianana puuwai hamama i piha i ke aloha hoakanaka oiaio. a'u no i loha wale ai a kuu mau maka i ike pono ai ka pohakuhauoli o na Kona, Hon. H. L. Kawewehi.
Ua wehe hamama mai oe i kou home ia'u, ke aliiwahine a kaua, na lei aloha a kaua ame na hoaloha o kaua, a me he mea la o ko maua home ponoi no ia a'u e olelo ai penei la: "My dear Henry, I thank you." Aole no ilaila pau, aka i ko kaua makuahine palpalu i piha makee keiki. ko kaua kaikuahine nawaliwali. a pela pu no hoi ia kaikuahine hoomanawanui o kaua. Mrs. Mary Keoho. kana aliikane David K. Keoho. ame ua ohana keiki pu.
Ke hoohui ae i na hana maikai apau a oukou i haua mai ai no makou. ke hoopaa nei au iloko o ka mole o kuu puuwai i na hoomanao poina ole no ka wa mau loa. a na ka make e hookaawale. Na ke Akua no e kiai mai ia kakou apau iloko o Kona aloha a hui hou kakou. in a ma keia ao a i ole ma kela ao mau loa ma o.
Owau iho no me na hoomanao aloha no oukou apau.
WM K. SIMERSON.
Waikiki, Oct. 31, 1919.
Ua Holo Aku Nei Ke Kiaaina
No Kauai
Ma ke ahiahi Poakahi nei i haalele mai ai ke Kiaaina McCarthy ia Honolulu nei no ka Mokupuni o Kauai maluna o ka mokuahi Kinau, me ka ukali pu ia aku e ka peresidena o ka papa ola F. E. Trotter, C. S. Judd, ke pod o ka oihana mahiai ame ululaau: Kirk Porter, ke kakauolelo o ka papa ola, ame C.T. Bailey. ke komisina o na aina aupuni, no ka nana ana aku i na haua like ole i makemakeia e hooponopono ma ka Mokupuni o Kauai. Ma ke kakahiaka o keia Poaono ae e huli hoi mai ai ua mau luna aupuni la.
O na hana e pili ana i na aina ka ninau e pili ana i ke alanui kaaahi o hoohui mau ai me ke awa o Nawiliwili, na hana e pili ana i ke awapae o Nawiliwili ame kekahi ma uhana nui e ae a ke aupuni i kupono e nanaia aku. na hana a ana luna aupni e haawi naa i ka lakou noonoo hohonu apa, oiai lakou ma Kauai.
malama me ka maluhia o ke kula sabati pu no hoi, a waiho mai la i ka hana a ke Akua, na kona mau. hoakukae hawelawe ma kona wahi i keia mua aku.
Ua meria mana i ka la 25 o Dec., 1895 ma Kauai; na Rev. Kanoho i hipuu i ka berita o ka mare, a ua piha ia maua he 23 makahiki a hala kuu makua malama maikai ia'u.
Ke hoomaikai a mahalo nui loa aku nei au ia Mr. Geo. Delanux ame Mrs. Lahapa Delanux no ka olua mau kokua ana ia'u i hale no kuu aloha e moe ai o ia ka pahu, aole o ia wale. o ka poe no i hele mai e ike i kuu kane e uwe. na hoaloha mai na wahi lke ole e poili pu me a'u no kuu papa i haalele mai ia makou; a ke haawi nui nei au i ka hoomaikai i ka poe i haawi mai i ku lakou makana hiwahiwa, ua poke pua o na ano like ole, a pela no hoi o Mrs. Kahkumaka, ka mea i ae mai e kanuia kuu papa ma kona aina ponoi. a pela ka poe elilua. kalua puaa, @ kuke. kuene e hanai i ka lehulehu i hiki mai. ua ai a lawa i na mea i hoomakaukauia e ko'u mau hoaloha i kokua mai ia'u, a ke hooki nei au i ka'u kanaenae no ka o kane, Joseph Makanaoi, a ke hoomaikai nui aku nei au i ka Lunahooponopono ame na keiki @ o ka papa pa'i a nui loa.
Owau iho no ka makuahine i hooneleia i ka papa.
MRS. JULIA J. MAKANANI. Halawa, Ewa, Nov. 1, 1919.