Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 43, 24 October 1919 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HAINA NANE

 

            Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa. Kaokoa, Aloha oe: ___E oluolu oe e haawi mai i kekahi wahi kaawale o ka kaua hiwahiwa, i wahi rumi no'u e moe ai, a iho aku i waialue e ike ia Kawelowai, me kahi nane hooni puuwai ana, o ia iho keia:

            He inoa ko'u ua kaulana apuni ke ao; ua mabeleia nae kuu inoa elua mahele; o ka mua o ka mahele, aia au me na lahui apau o ke ao nei; o ka lua o ka mahele, he milimili au na ka poe naauao mai ke kiekie a ka haahaa, a he hoa hana pu me lakou, a ina i hui ia ka mahele mua me ka mahele hope, alaila ua loaa kuu inoa, ua kaulana apuni ke ao nei.

            Hia ka ninau, Owai au me na lahui apau. Haina: Lei.

            Owai hou au he milimili ua ka lahui, a he hoa hana pu me lakou? Hainia: Momi: O ia hoi, dala, gula, daimana, a pela wale aku. Hoohui ia laua elua, loaa ka inoa piha, Leimomi.

            O keia ka'u haina, na ka eueu o puaena e wae mai, me ka hana o kuu manao ua loaa pono aku la ua aama kua lenalena la i ka pua a Pikoiakaalala.

            Me ka mahalo i ka Lunahooponopono me na keiki hoonohohua kepau ko'u welina nui. Me ka haahaa,

 

KE KEIKI O KE KAI NEHE I KA JUIILI O HELUMOA.

 

Aole mai la ilaila ka ii@i a ka makemake; ua poho wale kou manaolana @ ke Keiki o ke Koolau. Huli hou ia mai!--L. H.

 

HAINA NANE

 

            Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe:  Eia mai ka'u haina no ka nane a J. H. Kawelowai o waialua i hoopuka mai nei i keia Poaono.

            He inoa ka'u ua kaulana apuni ke ao, ua maheleia nae kuu inoa elua mahele, o ka mua o ka mahele, eia au me na lahui kanaka apua o ke ao nei, o ka lua o ka mahele, he milimili au na ka poe naanao mai ke kiekie a ka haahaa, a he hoa hana pu me lakou, in a e huiia ka mahele mua me ka mahele hope, alaila loaa kuu inoa, ne kaulana apuni keia ao nei.

            Owai au me na lahui kanaka apau? Haina: Wakinikona. Ka peresidena mua loa o Amerika Huipuia. Ua kuni ia ke poo o Wakinekona maluna o ka pooleka, aia ma na home, halekuai, ma na wahi like ole o ke ao nei, aia hoi me na lahui kanaka apua o keia ao.

            Owai hoa au he wilimili oa na kanaka apau a hana pu me lakou? Haina: Peresidena. He milimili au na ka poe maauao, mai ka poe kiekie a i ka poe haahaa a hana pu hoi au me lakou.

            Huiia keia mau mahele elua, loaa kuu inoa, Peresidena Wakinekona, kaulana apuni keia ao.

            Pehea mai la keia haina nane, ua ku pono ak la paha i ko piko!

Owau me ka haahaa,

 

PUA MIULANA.

            Ua kapeke mai la ma ka pewa hi'u, ke oleha ae la ka pihi nui o ka moana. Huli hou ia mai. L. H.

 

HAINA NANE

 

            Mr. Solomon Hanohano, Aloha oe: Eia mai ka'u haina o ke nane a ke kei@i kaulana o ka Ehukai o Puaena, Mr. J. H. Kawelowai, a nona na hiohiona o ka nane penei:

            He inoa ko'u ua kaulana apuni ke ao, o ka mua o ka mahele, aia au me na lahui kanaka apau o ke ao nei. Pololei. Poo. Aohe kanaka poo ole o ka honua nei.

            O ka lua o ka mahele, he milimili au na ka poe naauao, mai ke kiekie a ka haahaa, a he hoa hana pu me lakou. Pololei wale kahi Home Rula. Leka.

            Aole i'o uo he makemake o ka poo i hoonaauao ole ia i ke kakau, a ike ole i ka heluhelu. o ka poe wale no i hoonaauaoia ka makemake, a i lilo i mea hoopunaheleia na palapala o keia ame keia ano, make aiai o ke kanana ame ke kohu o ka inika, a i ole penikala paha, e kopekope iho ai oe i kou manao, a hoouna i kela ame keia poe au i manao ai, a pela ne aelike kuai aku a kuai mai paha. me ka palapala wale no e hiki ai, a e lilo ai i mea mana na aelike o na ano apau, a o ka hoahana pu iho la no ia o ka poe naaupo.

            Nolaila, i ka opiopi ana ae i ua palapala ia a ka poe naauao, a hoohui mai me ka mahele mua o ko inoa, alaila, e loaa i'o no ko inoa kaulana e poai apuni nei i ka honua nei. Pooleka.

            Owai au me na lahui kanaka apau: Poo. Owai hou au he milimili ua ka lahui! Leka.

            Ea, puehu liilii aku la paha ka ehu o ke kai o Puaena i ke kuehuia e ka makani aloha o kuu aina, he apaapaa.

            Me ka mahalo i ka Lunahooponopono, KALIHIKAIOPUAKEA.

            Kohala, Oct. 17, 1919.

            Aohe mai la no he wa a puehu liilii ka hulu o ka puapua i ka unuunuia e oe, alo wale iho la no ke kolohe ma ka apua ke ola. Huli hou ia mai kahi o ke kolohe i pee ai! L. H.

           

O KA LA 8 O NOVEMABA KA LA HOOMAEMAE KULANAKAUHALE.

 

            Ma ka Poalima kau la i hala ka hoopukaia ena ae o ke kauhaua e ke Kiaaina McCarthy e hookaawale ana i ka la 8 o Novemaba i "La Hoomaemae Kulanakauhale. " Ma ia la e hoomaemae ua on a pahale a pau i ko lakou mau pahale. O na opala i haohuia ma kekahi mau wahi e puhiia ma ia la. Ua moii@ @e na ahahui e komo pu ae a hana pu no ka hoomaemae ana i ke kulanakauhale holookoa. He hana keia i kamaaina ke hana mau ia maloko o ka hapanui o na mokuaina ma Amerika, i kela ame keia makahiki oai ka hookaawale ana i hookahi la i ka makahiki no ka hoomaemae ana a he mea maikai no ka hahai ana aku e like me ka hana a ia mau makuaina i kumu e loaa ai ka maemae.

 

Kuahaua

 

            Oihi he haua maa mau aneane maloko o kela ame keia mokuaina ma Amerika ka hookaawale aua hookahi la o kela ame keia makahiki a e ikeia ma ke anu he La Hoomaemae, puhi ahi a Ulia, a ma ia la e hoao na ahahui e hookomo aku iloko o ne noonoo o ka lahui i ke kupono o ka makaala ana i ka hoa ana i ke ahi. ka iawe ana i na ke@hinahana mikiala e loaa ole ai na ulia a me ka malama ana i ka maemae o ko lakou mau pahale iho.

            Oiai, aia mawaena o ka lahuikanaka nui o ke teritore o Hawaii he lehu'ehu loa ko kakou poe noonoo ole ma keia mau mea, a Oiai, ke ku nei ko kakou teritore he kahua hoomaha ma ka hapalua like mawaena o ka Hikina ame ko ke Komohana a he mea maopopo e lilo ana i ilina @@ ke komo mai o na ma'i lehulehu like ole, koe wale no a a nana pono kakou me ka hoomaemae mau i ko kakou mau home i @a manawa a pau. a Oiai hoi, aole no e nele ana ka hoahuia o na opala mai kekahi makahiki a i kekahi maloko o na papahele a pau a puni ke teritore, na ano opala apau e hooulu mai ai i ka ma'i a e waiho mokaki ana koe wale no a hanaia kekahi hana hui a ka lehulehu no ka hookaawale ana aku ia mau opala.

            Nolaila. Owau o C.J. McCarthy. Kiaaina o ke teritore o Hawaii, ma o ka mana la i haawiia mai ia'u e ke kanawai ke hookaawale nei au ma keia i ka Pononu. Novemaba, 8, 1919, ma ke ano i La Hoomaemae, Puhi ahi a keakea Ulia a ke noi aku nei ma ia la e hoao na makaainana ame na Ahahui e like me ka @@ikai loa a lahou e ike ana e hoohana aku no ka hooko aku i ka hana i hookaawaleia ai ia la, ma ia hana ana e lilo ai ko kakou teritore i wahi oi ae o ka maemae ame ka plekana e noho ai.

            I hoike no keia ke kau nei au i ko'u lima a hoopili pu iho i ke Sila nui o ke teritore o Hawaii. Ha@aia ma ke Ka@itala, maloko o Honolulu ma keia la 17 o Okatoba, 1919. C.J. McCarthy, Kiaaina. Curtis P. @a@kea, Kakauolelo o Hawaii

 

KANONO KE KAKI A NA KAHU MALAME MA'I

 

            Elike me ka pipii o ke kumukuai o na meakuai i keia manawa, pela pu hoi na hoolilo o ke ola ana, ua hooholo ae nei na kahu malama ma'i, i ka lakou kaki, ke hoolimalimaia mai no ka malama ana aku i na ma'i, mai ka elima dala aku ka haaha no ka la hookahi, a i ka umi dala ke kiekie no ka la, he kaki keia, i @i loa aku mamua aku nei.

            No na ma'i maalahi nei, e laa ke garipa, a fiva paha, he elima dala ka uku no na kahu ma'i, ke kauohaia aku e malama i ka mea ma'i, aka no na ma'i oi aku o ka ikaika, e laa ke kamolapoki, ka bubonika, a mau ma'i ano like paha, he umi dala ka uku o ke kahu malama ma'i.Ma ka noho ana o ka halawai kuikawa a ua kahu ma'i, ma ka po o ka Poalima kau la i hala,, o keia malalo iho nei ka uku a lakou o ka hooholo aua: Ina e hoolimalimaia aua kekahi kaau ma'i, no ka la hookahi wale no, he eo no dala ke kaki no ka la, aka ina he mau la e hoolimalimaia ai, alaila he elima dala ka uku no ka la hookahi, o umikumamalua hora hana. Ina he mau ma'i ano nui kekahi ma na home, i koaoia ai na kahu malama ma'i, e hoea aku malaila, mai ka elima dala aku, a i ka umi dala ke kaki no ka la hookahi, aka in a he manawa pokole wale no i makemakeia ai, alaila he elua dala ka uku no ka hora, no keia ame keia hele hou ana mai e nana. Ua hooholo pu ae na kahu ma'i, ma keia halawai ana, aole loa lakou e ae e noho hana aku maloko o kekahi halema'i, no ka uku mahina, i emi iho malalo o kanaiwa dala, me ko lakou kaki ole ia no ka ai ana, ka moe ana, ame ka holoiia ana o ko lakou mau lole; a o ka loihi o ko lakou manawa e noho hana ai, he umikumamalua hora o ka la, me elua hora hoomaha. Ina nae, ma ka aoao o n kahu ma'i, ka uku aua i ko lakou hiamoe ana pela me ka lakou ai, me na hoolilo e ae, alaila he hookahi haneri me iwakaluakumamalima dala ko lakou uku no ka mahina, no ka heluna o umikumamalua hora hana o ka la. No na ma'i apau mawaho aku nei o ke kaona, in a e makemakeia mai ana kekahi kahu malama ma'i ,alaila na ka mea i malama mai e uku i kona mau hoolilo kaahele apau mawaho ae o kona uku no ka la. Ina nae na kekahi halema'i i kauoha mai i kekahi kahu malama ma'i e hoea aku, a e noho hana oia no ka manawa o eono mahina, alaila na kela halema'i e uku i kona hoolilo o ka hoi ana aku no kona wahi mua i noho ai. Ma na ma'i apau, i kauohaia mai ai na kahu malama ma'i e hoea aku, ma na home o kekahi mau ohana, ua ili aku ke ko'iko'i o ka hanai ana mai ia lakou maluna. o ka ohana, a mau ohana paha o ka poe ma'i.

 

E HOIHOI HOU IA ANA NA DALA LAIKINI

 

            Mamuli o ka manao kanawai o ka Hope Loio Kalana R. A. Bitousek, o ke Kulanakauhale a Kalana o  Honolulu nei, ua hooholo ae ka papa o na lunakiai  ma ka halawai o ka po o ka Poalua aku la i hala, e hoihoi hou ia aku na dala a na on a o na hale inurama, i uku ae ai no ka laikini, no ke koena o ka manawa a lakou i kuai hoolilo ole aku ai i ka waiona, ma o ka hookapuia ana mai o ka waiona @na Hawaii nei. O ka Loio William B. Pirrman ae kekahi ma ka halawai a ka papa, ma ka aoao o kekahi poe koi, no ka uku hou ia mai o ke koena o ka lakou mau dala no ka manawa a lakou i hoohana ole aku ai i ko lakou mau laikini. Mahope o ka hoakaka ana ae o ka Hope Loio Kalana Vitousek i kona manao kanawai, apono ana i ka hoihoi hou ia ana aku o kekahi hapa o na dala a no on a o na hale inurama, ua ku mai ka Lunakiai Paeheeo a hoakaka, e kaua iki ia ka noonoo ana no ka hoihoi hou ana aku i na dala a na on a o na hale inurama, ahiki i ka waihoia ana mai o na koi apua, e ka poe i kuleana i na dala e paaia ana e ke kalana. Mamuli o kela hoakaka a ka Lunakiai Paeheeo, i ku aku ai ka Loi Pittman, ma ka aoao o kekahi poe koi, a hoike aku la, he @a@a hiki ole ke kakali ahiki i ka waiho ana mai o kekahi poe e ae i ka lakou koi, no ka mea, ma kana mau mea i hoomaopopo, e kakali ana no kela poe, ahiki i ka puka ana mai o ka olelo hoohol a ka aha kiekie o Amerika, no ka aeia e kuaiia aku ka @ia@ o elua ame ekolu hapaha pakeneka alekohola, a o ia kana o ka olelo ana ae, he kuleana no ia i loaa i kela poe koi, aka no kona mau haku nae, aole e hiki ia lakou ke kakali, aka ua makemake no lakou e hoihoi hou ia aku kekoeua o ka lakou mau dala, i uku ai no ka laikini. Mahope iho o ka hooloheia ana o na manao hoakaka maluna o ka manao o ka hope loio kalana, ua noi mai ka Lunakiai Hollinger e hooholoia ka olelo hooholo mua, kahi i ku ai o ka manao kanawai o ka Hope Loio Kalana Vit@usek, ma kona heluhelu elua ia ana a e haawiia ke kauoha no ke pa'i ana, @@ hooholoia e haua pela.

 

HOOMAKAPO IAIA NOHO NAE I KA HALEPAAHAO

 

Maloko o ka aha a ka Lunakanawai lightfoot, ma ke kakahiaka o ka Poahia aku @a i hala, i kauia mai ai ka hoopa'i hoopaahao o eona mahina e noho ai maloko o ka halepaahao, maluna o kekahi Korea o Kim Soon Ahn ka inoa, mamuli o ka ikeia ana, ua hoomakapo oia iaia iho, i hiki ai ke hele e makilo i wahi e loaa aku ai ke dala iaia mai ka lehulehu aku. Ma ke kumu hoopii e ku e ana i kela Korea, no ka hewa ae ahaukae, ua hoakaka ae ka Makaikiu McDuffie, i ka hoomakapo maoli ana o kela Korea i kona maka aku, me ka manao, pela iho la e hiki ai iaia ke hele e noi imua o ka lehulehu e haawi aku iaia i kekahi mau dala, e pono ai kona ola ana. Ma ka hoike a kela Korea imua o ka aha, i kona wa i hookolokoloia ai, ma kekahi po ka, i kona wa i hoi ai e hiamoe, a i ke ala ana mai ma kekahi kakahiaka ae, aole he ike i koe o kona maka; ua k@ eia nae kela hoakaka a ke Korea, i ka manawa a ka Makaikiu McDuffie i hoike ae ai, he Korea kela i maa i ka ai ana i kekahi ano laau, e manao maoli ia aku ai ua makapo oia, o ka mea oiaio nae, he hana @pa wale no, e pulapuia aku ai ka lehulehu. I ka hookua ana aku a ka Lunakanawai @ightfoot i ka hoopa'i o eono mahi na a kela Korea e noho ai maloko o ka halepaahoa, ua lilo ia i mea hauoli loa nona, me ka olelo okoa a@a mai, in a no he mau makahiki e noho ai oia maloko o ka halepaahao, ua hiki no.

 

HOI E NOHO HANA MA HILO

 

No ke pani ana aku i ke kulana l@@@nana poo no ka papa ola ma ka Mokupuni o Hawaii, ma kahi o Mr. Donald S. Bowman i waiho mai i kela k@@@@a, e hookohu ae ana ka Peresidena Tro@@er o ka papa ola ia Mr. Clifford Charlock, ke poo lunanana ma Honolulu nei, no ka hoi ana aku a noho ma HIlo. No no makahiki lehulehu ka noho hana ana o Mr. Charlock maloko o ka papa ola, ma ke a@o he lunanana poo, a mamuli o ka manoia ana, oia ka mea kupono loa, pela iho la i ala mai ai ka noonoo iloko o ka peresidena hou o ka papa ola, e hookohu aku iaia ma kela kulana. Ma ka Poakolu o keia pule ae, e haalele iho ai o Mr. Charlock ia Honolulu nei, no ke kahua o kana hana ma Hi@, a e noho ae ana hoi o George Hapai, I noho hana no malalo o ka papa ol@, ma ke ano he kakauolelo no ka mahele o ka papa ola ma Hilo, ma kahi o H@@@@@t Lowe, ka mea a ka papa ola, i hoopa@ aku ai, ma ka halawai i malamaia, ma ka Poaha o ka pula aku nei i hala. No ka lawe ana ae hoi i ke kulana i hoohakahakaia iho e Mr. Charlock, o Arthur K. Arnold ka mea e pii ae ana malaila no ka manawa, a no ka hoopih@ ana aku i na wahi hakahaka e ae, e malamaia aku ana he hoike no ka poe apau e makemake ana e noho hana malalo o ka papa ola, ma keia mua ko@e iho.

 

E NOHO HANA ANA NO KA MAHIKO

 

Mamuli paha o na oolo ku o na la aku nei i hala, no na hana e pili ana i ka mahele o ka papa ola ma Hilo, ua hoo@na mai nei o KOnela Bowman i kona palapala waiho oihana, ma ke ano he lunanana poo no ka papa ola ma Hawaii i ka Peresidena Trotter, no kona kaawale mai ka hana aku o ke aupuni, ma ka la 1 ae nei o ka mahina o Novemaba e hoea mai ana. I kona waiho ana aku i kela kulana ana i paa ai no na makahiki he umikumamawalu ae nei i hala, e hoi mai ana oia no Honolulu nei, me ka noho hana ana aku malalo o ka ahahui o ka poe kanu ko, ma ke ano oia ke poo no ka nana ana i ke kulana maemae o ke noho ana o na limahana ma na mahiko apuni keia Teritore. Ma kekahi manawa ae nei i hala, ua noi mai o Mr. Bowman, e hookuuia aku oia e hoomaha no elua mahina, ua hoakaka nae ka Loio Kuhina Irwin i kona manao, @@@@@ mea kupono ka ae ana aku i kela noi, in a e haalele mai ana ka mea noi ikona noho ana malalo o ka papa ole, no kela kumu, i manao ai o Mr. Bowman ua oi aku ka pono o kona waiho ana i ka hana, me ke kauka'i hou ole aku no kona manawa hoomaha. Wahi ana, no na makahiki he umikumamawalu ae nei i hala, aole he manawa ana i lawe ae ai i kekahi hoomaha ana. aka i ka hoakakaia ana o ka manao o ka loio kuhina, elike ae la me ia maluna, aole ana mea hou e hana mai ai, @@@ waiho wale mai no i kana palapala haalele oihana Oiai o Mr. Bowman e noho hana ana no ka papa ola ma Hilo, ua koma pu aku oia ma ka hooikaika ana e loaa ke kulana maemae ma na wahi o na limahana o na mahiko ma Hawaii, mamuli o kana mau hooikaika ana, i hoopaia mai ai kekahi manao iaia, e hoi aku oia e noho hana no ka ahahui o na mahiko, ua hoole aku nae oia, me kona makemake no e hoomau aku i ka noho ana ma ke ano he lunanana poo no ka papa ola ma Hilo. Aia mau no ka makemake o ka ahahui o na mahiko iaia e lilo i kanaka ma ke poo, no ka nana ana i ke kulana maemae o ka noho ana o na limahana ma na mahiko lehulehu, a i kona waiho ana aku i ka hana o ke aupuni, ua ae koke aku la oia i ke koi a ka ahahui o ka poe kan@ ko iaia; pela iho la i kaawale mai ai oia mai ka papa ola mai, a e noh@@@@@ ana oia ma keia kulanakauhale, @@@ hoo@@@ ana aku i na hana apau i waihoia mai nana e hooko aku.

 

MANIANIA IHO LA KE KOOLAU I KA UWAHI NOE O KA LUA

 

            E Mr. Lunahooponopono: Ke hele la ka hoi a k@ilena na pulaileho kapipi, i na opuupuu kiokio pohaku o na wahi moku pohaku o ka eheu manu nei, puhili ka ao naulu ua o ke Koolau. He nei na aihua moa o Kahuku nei, a oiai he nui na makapehu pololi opiuma, e kalewa hele hana ole ana ma ke alanui, mai Kahuku a Laie, a huli hoi hope mai; ke lohe mau ia aku nei na pahupahu pu i na ahiahi apau; ua makaukau me na ilio kiai. O ka Poakahi, la 13 o Oct., o ia ka le helu ekahi o ka wela loa o ke Koolau nei: kalae ka lani, aole he kau ao, aole hoi ka makani, a na ka hou no e hiolo. Aloha na limahana. O kau mau moeuhane 1, 2, he palaualelo loa ia, o ka 3, o ia ka moeuhane e pomaikai nui ai oe ame kou ohana, oiai, aohe he hana ana i koe, o ko kauoha wale aku no ia Eli Kekipi e hele mai e poni ia oe, a oiai ua pau mua no oe i ka bapetizoia e Rev. Kekipi Makua, no ekolu manawa i bapetizoia ai, a oiai, he hana paakiki loa ka hoi hou ana mai o ka uhane o ka Rev. e bapetizo i ka poe e ola nei, o ka oiaio, na ka poe ola e bapetizo i ka poe make; Mr. Joseph Kihe o Kipahulu o ka hooko wale no ka hana i koe. O ka la 15 o Nov. e hiki mai ana, ka la ia o ka bonus o na limahana, o ka piha ana o ka makahiki hou 1919. Heaha mai hoi kau i ka ua mea he neui o ka u'i o ka la ame ka mahina ;aole i napoo aku ka mahina, e puka mai ana ka la a kupono i ka hora 6 ponoi ia o ka a. m. PPoalima, Oct. 10 nei, like a like ko laua nunui ame kela ula i uhi paa ia ai na maku e ka wahine o ka aahu keokeo i ka uwahi noe o ka lua. E, auhea oukou e na laeula huli nana, eia mai o Moaualehum ka nane nana e kaapuni na moku, a hoi hou no a Laie poai hou aupuni, nona ka makana 50 pooleta ame akahi makahiki lawe nupepa. E pono paha au e hoomaopopo hou aku i kona ano ame kona kulana neepapa. Moaulehu, ke kumulau moa no ,a i hanu he 5 hua, a hoomoe, a kiko, 4 hua i kiko he mau moa lawa, keokeo, aole poo ame wawae, 4 ekekeu pakahi, o ka 5 o ka hua he keiki ulahiwa, he poo kona, 4 ekekeum aole wawae. Ua loaa ke ola o na keiki poo ole i ke poo o ka ulahiwa, a pili lakou ia lakou iho, a hea ia ko lakou inoa ma ka inoa hookahi. Owai ma ka olelo o Hawaii nei? Aole he waiwai o ka nane liilii e hoonahoa ae, aohe e puni moku no ekolu mahina. Hoonuiia mai ka ike i h@ne o koolau i ka wiliwili. J.A. Kahiona

 

NA MEA HOU MA KA EKALESIA O PAIA, MAUI

 

            Solomon Hanohano, Esq., aloha nui kaua: E oluolu oe e hookomo iho i na meahou o keia mau ekalesia e nee nei i keia mau la o ia keia: Ma ke Sabati iho nei o ka la 5 o Oct. I malamaia ae ai na hana hoike o ka ahahui C. E. Jr. o Paia e Mrs. Lun@ Ho, na loaa ma keia la he $8. I ke Sabati mai, Oct. 12, i malama ae ai o Mrs. Daisy Kalaaupa i kana hoike ohana Kula Sabati, ua loaa ma keia la he $17.75. Ma ka la 18 iho nei o Oct. i malama ae ai o Rev. D. K. Kaaiakamanu i ke anaina haipule ma ke Ekalesia o Paia. He maikai na hana i malamaia, kana makuna heluhelu Baibala, aia ma Roma 12:1-20. I ka pau ana o ke anaina haipule i malama ae ai o Rev. M.M. Kahiapo i ka hoike ohana ekalesia, na loaa ka lon i luluia he #15. I ka pau ana o na hana hoike ohana, ia manawa i malama ae ai o Moses Kahiapo i ka halawai hana o ka ekalesia no na mea e pili ana i ka ahamele o ka  la 18 o Oct., o ka Poaono iho nei i hala. O ka huina nui o na loaa apau o ka ahamele he $250. me ke koe no o kekahi mau koena liiili. O keia ka hoike a na komite ohi dala i hoomakaukau ai. Nolaila ma keia, ke haawi aku nei ka Ekalesia Ka@avina o Paia i ka hoomaikai i na makamaka, na hoaloha, na hoahanau ame na ekalesia e ae, i ka oukou mau kokua aloha, na ko kakou Haku aloha e kokua mai ia kakou apau loa. O keia mau loaa apau ua holo aku la ia no ke kukulu luakini hou. Ma ke pule ekolu o Nov., la 16, o keia mahina ae, e malamaia aku ai ka hoike ohana C. E. Sr. o Paia, e ka Peresidena Mrs. Holiona. Eia keia mau kihapai iloko o na hana hoonee like ole e nee nei, o ia ke Kula Baibala, ke Kula Paio, ame kekahi mau hana e ae e pono ai ka ekalesia. O keia ae la na meahou o keia mau la MRS. DAISY KALAAUPA, Kakauolelo Ekalesia o Paia, Maui.

 

I KIAHOOMANAO NO MISS IDE M. POPE

 

            Ke hoolalaia mai nei i nei manawa kekahi hana no ke kukulu ana ae i kekahi hale ma ke ano i home no na kaikamahine a e lilo ia hale i kiahoomanao no Miss Ida M. Pope, ke kumupoo mua o ke Kula Kamehameha no na kaikamahine i noho ai ma ia kula no na makahiki he iwakalua. Ma ke halawai hana a ka Abahui Kamehameha Alumnae o ka noho ana ma ka Poaono aku nei i hala i hooholo ai ia ahahui e hana ia kekahi mea hoomanao no ka wahine i hooikaika a i hana no ka pono o na kaikamahine Hawaii, a i haawi hoi i na makahiki hope he 20 o kona ola ana no ka hana maloko o ke kula. A oiai o ka iwakalua kumamalima keia o na makahiki o ke ku ana o ke Kula Kamehameha no na kaikamahine, ua manaoia he manawa kupono loa keia no ka kukulu ana ae i kekahi kiahoomanao nona. He ekolu mau komite i kohoia, komite hooko, komite waiwai ame komite hoolaha no ka hoomakaukau ana no kekahi waihona i hiki ai e holopono ka hana i makemakeia. O Miss Joha@@a N. wilcox ka peresidena o ka ahahui a nana i wae na papa komite like ole malalo ae nei. Ma ka hora 7 :30 o ke ahiahi nei i noho ai ka halawai a na papa komite like ole ekolu maloko o ke Kula Kamehameha o na kaikamahine. O keia malalo nei ka papa komite: Komite waiwai, Miss Frances Lemon, lunahoomalu; Mrs. Daniel McGregor, Mrs. Harry auld, Mrs. Julia Pauole, Mrs. Geo. McIntyre, Mrs. Chas. L. Hall. Komite hooko, Miss Abbie Newton, lunahoomalu, Mrs. D. L. Petersou, Mrs. A. Olney, Mrs. Win. Espinds, Mrs. R. C. Bayless. Komite hoolaha, Miss Lydia Aholo, lunahoomalu, Mrs. Frank S@@@man, Mrs Lang Akana, Mrs. Eugene Allen. He hoa o Miss Johanna Wilcox no na komite apau ma kona ano he peresidena. O kekahi home hou no na kaikamahine ka mea i makemakeia e loaa oiai na Home Kaiulani ame cluett na piha loa i na kaikamahine i nei manawa.

 

HOOKU'ILA HE KAIKAMAHINE E KE KAA OTOMOBILE

 

He kaikamahine Pukiki uuku o Maria Faria ka inoa ka i halawai me ka poino ma'uwale mamuli o ka holonui o Kawamura, ke kalaiwa o ke kaa otombile, me ka nana ole i ka pono o ka poe helewawae maluna o na alanui ma ke kakahiaka Poalima aku nei ma ke kihi o na alanui Kula ame Papu a hooku'i me ia kaikamahine. Ua hina ke kaikamahine uuku ilalo ma ka manawa o ka hooku'iia ana aku a loaa ka eha kukonakonu loa ma kona poo a ma na kuli. Na ka Makai M. J. Lucas i hopu i ke kalaiwa kaa kue kanawai no ka holo hui me ka nana ole i ko ha'i ola, a hoopaaia ae oia i ka halewai. Ma ka manawa i ninaninauia ai o Kawamura ua hoole oia i ka pili o ka hewa iaia no ka loaa ana o kela ulia, a kuhikuhi aku la no ke kaikamahine no ka hewa, no ka holo ana ae mamua o kahi a kana kaa e holo aku ana.

 

NUI KA HOPHOPO'IA O KEKAHI WAAPA LAWAI'A KEPANI

 

He 28 la i hala aku nei ua haalele mai la ia Honolulu nei kekahi waapa lawai'a Kepani i onaia e Kasiwahara, a oia no hoi ke kapena; ihe eha mau kanaka mawaho ae on a, no kekahi huaka'i lawai'a, a mai ia nmanawa mai nae o @@@ holo ana aku ahiki mai i keia la aohe lono i loaa iki mai e pili ana @@ lakou, a no ia loaa ole mai o kekahi lono ua nui ka hophop o na Kepani no ko lakou hoi ola mai. No ka hoi ole ana mai o Kaiwahara me kona mau kanaka ma ka Poakolu aku nei i hala, he ekolu mau waapa lawai'a Kepani i holo aku no ka huli ana ia lakou. E hoea loa aku ana ka huli ana a kela mau waapa lawai'a ekolu i Kauai a ma na wahi e ae o na mokepuni. a in a no ka loaa a loaa ole aku ia lakou e hoouna mai ana lakou i ka lono i na ohana o na kanaka i nui ka haohaoia ma ke kelekalapa uweaole ma Honolulu nei. Ma kekahi lono i hoopuaia ae ma kela kakahiaka Poakolu, in a no ka loaa ole aku o Kasiwahara me kona mau kanaka i ua waapa ekolu i hoounaia aku ai e huli, e noiia ae ana ka na luna nui o na moku kaua ma Puuioa e hoou@a aku i kekahi moku e hele e huli ia Kasiwahara me kona poe. Ma ka olelo ka a na hoaloha o Kasiwahara o ka hoike ana ae ua piha ka waapa o Kasiwahara me na lako @i ame ka wai e hala ai he mau la loihi ma ka manawa i haalele mai ai ia Honolulu nei, a pela no hoi me ka ailaea ame ka hau; no ia lako aole e make ana na kanaka o kela waapa i ka pololi ame ka makewai, in a no ka hiki ole ke hoi mai no ka pau o ka ailaea, a i ole, hoohakalia paha ko lakou hoi ana mai mamuli o ka poino o kekahi wahi o ka enekini o ka waapa. He waapa kela i hoohanoia aku la malalo o ka hana a ka Hui Lawai'a Hawaii.

 

HOLOMUA KA AHAHUI KOKUA A MANAWALE'A O NA POOLA

 

            Kuu dear Solomon Hanohano Aloha kaua E oluolu mai kou ahonui in a he mea hiki no kela poomanao e kau ae la maluna i ike mai ai ka poe i kuleana ia mau waiwai. E ka lahui kuu io mai na kupuna mai e hoolohe mai in a he mea hiki i kou lilo ana i lala no ka hui i oleloia ae la ua nana aku au no kona kulana neomua no ka mea aia iloko o kou noonoo ka manaolana e lanakila oia maluna o na kuia o ka manawa heaha ka mea i ikeia. Ua ukuia na koi mai ame na mea pili no ka hui. E kuu lahui poola nana i kukulu keia hui mai ka uuku hiki i kona lilo ana i hui nui a ua ikeia mai kona neemua ana ma kahi o na haneri dala a mau haneri e loaa ai o ka mahina me kona kulana hanohano ke nana aku no ka mea ua ala mai ka io o kuu io a hana i na mea e neemua ai ua ala mai na makuahine ame na kaikuahine poola a hana like no ka pono o kela inoa o ua hui nei ame kona mau pono. Ua nui maoli ke dala ma ka waihona ame ka loaa ana o ka aina ame kahi e malumalu ai na nani maoli na mea i hanaia e kaulana ai kona inoa ame na lala o ua hui nei me ka malama i na hoahauau i loaa i ka pilikia ua mmalamaia me ka maikai in a no ka hauoli o kekahi hoahanau e puka ana na lala me ko Iakou kapa piha ame ka puka puana o ka bana puhiohe no ka hoohanohano hope ana nona me ka ihiihi a in a o kana aliiwahine ke haule e e loaa mai ana he kanalima dala mai ka hui mai in a no ka mai e loaa ana hookahi dala o ka la in a e make e auhauia kela ame keia lala hookahi dala pakahi o ka mea apiki ua emi mai na lala ma kahi o na kauna me ka hoomanawani ka neo ana ahiki i keia manawa a keia makapeni o kakau ne. E ka lahui, kuu koko amena hoahanau poola i hoole mai, e ala mai oukou, no ka mea, no oukou keia kuleana, na oukou i kukulu mai ka hou mai o kou lae, me ka hoomanawanui no ke kaulana o kona inoa, a @@ me ka makaukau no ke kala ana i kou pilikia ma ke kino, ame no hoahanau i loaa ika nawaliwali ame kou ohana, ua makaukau mau ka hui e kokua ia oe i ke kauka, e k@ kiai mau ana oia, no kou pono, no ka mea ua hooko oe i na rula ame na kanawai. E nana i na mea i hanaia e ka hui ma @ kona mau llunanui i hoomanawnui ai, a puka mailoko mai o ke pohopoho i keia manawa, a keia makapeni @ kakau nei; e ka lahui ame na poola, aia maluna o na poola ke ko'iko'i o keia poomanao, no ka mea na lakou i kukulu keia hui, me kona mau lunanui ame na lala o k@ papa kahuwaiwai a mamuli o na hana kapakahi, ua haalele iho ka hapanui o na lala ame kekahi m@ alakai, a ku aku nei nana i ka mea no a lakou i hoohiki ai imua o na lale me na lunanui, a i oi loa aku i ka Makua lani, e malama ana i ka inoa o ka hui, o ka mea apiki, ma kahi o ke kupaa iho a malama i ka inoa o ka hui, aole iho la, ua lawe ia mai @a ma ke ano kanaka o ia hoi in a e kolohe o P. ua like no laua me A ame H ame K o ka hoomaka no ia e kuhikuhi, aohe nana iho, aole no na hoahanau i lik@ aku me ia mau lunanui m@@, nolaila o ka mea maikai, koho hou i mau lunanui.

 

KA HAIOLELO A W. J. SHELDON IMUA O KA HUI O NA HAWAII

            Elike me ka nee ana o ke ana o ka manawa pela ka nee hope ana o ka lahui Hawaii. Nokeaha ola. No ka lokahi ole no ka uhona no ka nela i ke aloha iaia iho ne he kakoo ole laia iho no ke kokua ole ia iho. No ka puni wale no ka puuwaiona no ka hoomakaulii ole no ka hoopalaleha a manao ole i ke Akua. He mea maopopo loa ke hooke ia ai ka lahui Hawaii i ka paia elikono ke komo nui ana mai o na malihini iloko nei o ka aina pela ka lahui Hawaii e hooke ia nei i ka paia he hou waenai nei no lakou nei ua ulu e ia na ka pioeoe a he mau makahiki pokuo wale no mai keia manawa aka e nalo aku o ka aina aloha a ke Akua i haawi mai ai nona. Nolaila e na oiwi ano ka wa e kua maloeloe e noonoo e lokahi e aloha ia oe iho e hookanaka e hoomakaalii e makaala e kokua ia oe iho e pepelu na kuli a nonoi aku i ke Akua hoopakele ia kakou i na popilikia. He mea pono no e ala mai na lole ame na keonimana Hawaii a o hele kino a hulo me na Hawaii i poino a e noonoo i na alahele e hoopakele ia ai ka lahui.

 

HOOILA KA IKAIKA O KA NOONOO NO KE KOMO ANA O KA POKA

 

            Mawaena o ka poe kaahel@ koikoi i hoea mai i Honolulu nei @a k@ Saba@ nei maluna mai o ka mokuahi Makura aohe ohua i oi ae ka lilo i mea nui e noonooia ai mamua o ke Kapena @. C. Nobba o Toronto, e holo loa ana oia no ka hikina me kana wahine, na keiki, no ke kukula ana i hale oihana lala hou no kana oihana. Ma kona moolelo ua hookuu loa ia mai oia mai ka oihana koa mai i keia manawa, eia nae ua makapo loa oia mamuli o kekahi eha i loaa iaia iloko o ka manawa kaua oiai oia e kaua pu ana me ka pualikoa Ca@adian maluna o ke k@hua kaua Palani. Ua ku oia i kekahi poka ma ke poo a komo iloko o kona maka akau, a moku ke a@ e loaa ai @@ ike. No elua la ka kona waiho ana maloko o ka lua i ulaai@ e ka poka pa @u, a mahope iho ua loaa oia i @a Kelemania a laweia e lapa@u e na ka@ka Kelemania o ka oihana kaua. O na kauka i nana ai i ka maka o Kapena Nobba ua haawi lakou i ka mahalo kiekie i na kauka Kelemania @@ lakou i lapaau ia Kapena Nobbs @@@ nui i kona ola i ua poe kauka la na lakou i lapaau iaia. O ka mea ano nui ma keia, ma kekahi ano i hiki ole ke ikeia, @a hoonuiia ae ka ka ikaika o ka noonoo ame ka naauao o ke Kapena Nobbs ma @@ @@@ he@@, ua ikeia keia ma ka huaka'i i @@@@ mai nei mai Banekouva mai: ua hiki iaia ke hana i kekahi mau ninau paa kiki ma ka noonoo wale no me ka hewa ole ame ka hoohakalia ole ia hoi o ka pane aua wai i ka haina me ka nana ole aku i na mea i @@@@ @ @ ame A ame H ame K. O ka mea i makemakeia, o ia no ka loaa o ke kuikahi a mau no ka pumehana hoahanau aloha aku a aloha mai, o ia kekahi kumu pilikia o ko kakou @@ ho lahui ana, he hikiwawe loa kakou i ka hooulu an i na hana like ole, o @@ mea apiki nae, he hikiwawe loag kakou i k hoohaahaa iho i ka mea no i hanaia aku ai? nolaila keia makaponi e ka@au nei imua ou e poolak, ka mea i kuleana i na mea apau au i hana ai, e noonoo no ka hoi hou ana mai, ua hamama ka home nou i na manawa apau, no ka mea, o kona inoa au i kapa aku ai mal@@@ o ka hui. aole lo@ he wa e pio ai, no ka mea ua loaa ua kapena ame na l@@@ nela na lakou e hoonee malie me ke akahele loa, ahiki i kahi i @@@@ila ai, o @@ ka lanakila ana maluna o na mea hookuia mai. Noloila, e kuu hoahanau poola ame kuu lahui, e komo mai kakou a @@@@ like me ka nana ole aku i na mea i @@ naia mamua, aka e lawe ae kakou i keia kulana hou, o ia hoi e ku iho maluna o kou mau wawae me ka maloeloe, a huki like no ka inoa hanohano o ka @@@ i olelo ia ae la, a e paa i kona have hoailona me ka iini, e kokua kekahi i kekahi, e waiho i na olelo nema, o mea no hoi kela i mea ai, i kamea, aka lawe mai i kou moto o kela o kou noho ana me kou ohana me ka hauoli mau me ke kauka'i ole aku na ha'i e hana mai, e ku aku ana ka hui a nana i kau mea i hana mai ai nona, pela na @@@ ame ka papaalakai e makaala ai no kou pono. (aole i pu.