Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 37, 12 September 1919 — KAROLINA METTI Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao a i ole O Dude Pana, Ke Ahikanana Mahope o ka Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka. [ARTICLE]

KAROLINA METTI Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao a i ole O Dude Pana, Ke Ahikanana Mahope o ka Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka.

Ke nana pono aku la l.a tnaV.iiknt tna ko laua msu hele helena. ake ike aku la ika mmoaka mau o laua, he hiohiona e hoike mai ,ma ua pi'na'laua i ka hauoli, o (iVrera o laua kana mea nnia o k.-\ lohe ana aVu i ka i ana ae: La nianao paha kela kanaka oia ka oi aku o ke akama* ame ka maalea. eia nae. ifa puni oia a e komo ana oia iloko u ka upena i kei.a po." 'Ae; o kona hana an_a keia e make ai ir kakou, mai hana kakou i kekahi hana kuhihewa. no ka mea he kanaka akamai loa kela, o kela ka helu ekahi o na makaikiu i hoolimalimaia e hoohalua ia kakou. lie hana hiki ole loa kela e hoopuhiliia, eia nae, hookahi ona haawina maikai." "Heaha ia haawina maikai ona?" i ninau ae ai o Girera. "He kanaka hoopono a piha aloha oia i na hoakanaka, ina aole ia mau ano ona ina ua holopono ka'u hoopunihei ka'u hoowalewale ana iaia, e haulehia ai oia i ke aloha ia'u, a e hiki ai hoi ia'u ke alakai mai iaia ahiki i kona komo ana i kahi a'u e makemake ai e pepehi iaia. Ua loihi ka manawa a'u o ka h(x>walewale ana iaia a i nei manawa nae ua hihia oia ma ka umiumi." "Ua niaopopo loa ia mea ia oe la?" i ninau aku ai o Girera. "Oia ka'u i olelo aku la. l'a lilo mai oia ia'u ma kona aoao hawaliwali. O, i hoike aku au ia oe o kela kekahi o n.a kanaka paakiki e hiki pono ole ai ka hoohulihuli ana mai, me ka maalea ame ka hoomalimali au o ka hoopunihei ana i kona noonoo ahiki i kona ae ana mai. "E Iwelawe aku ana au iaia me ke akahele.loa; e loaa ana ia'u ka ike piha no kona mau aoao .apau. E loaa koke mai ana ia'u ka ike mai iaia mai no ka inoa o ka mea e hana pu nei me ia ma keia a ia nuuiawa—'' "A ia manawa alaila aha aku?" "Auwe! he mea kauniaha no keia i ka noonoo iho. Ile kanaka maikai oia, aka, e pono no iaia e hele pu maluna o ka p.apa kahulihuli elike me ka poe e ae o lakou.'' "Ke ike aku nei au ua aloha oe i kela kanaka. E malama loa oe o lilo ko iiaau iaia." ..... | Nee ae La ka wahine ika akaaka a i mai la: "Ua aloha oia ia'u, pela ka'u nana aku iaia. Ua ike aku au ia mea ma kona mau maka," wahi a ka wahine. "Kela wahine lapuwale," i namunāmu iho ai ka makaikiu," aole-i'o ka hōi ko'u aloha iaia, ooe ke lilo ana i pio na>i." "Ke ike a.ku la au ma kau mau olelo no ka Jiblonono o kau, hana. A heaha ana kau olelo hooholō?" "Eia ko'u manao, e hana hookahi mai ana oia nia kona | aoao me ka loaa ole o keka.hi mau kokua inahope ona.. Oia wale no ka mea i loaa na ike he nui no kakou, ua maopopo loa keia iā'u ; aka, me ia a'u i kamailio aku nei ia oe, ē noke tnau. aku ana au i v ka pelo iaia ahiki i kona hoike ana mai i ka .mea e haua pu 'mai me ia. ma kona aoao, ina he mea kekahi e kokua mai ana iaia." Ma keia. manawa tia kahamaha ia ae la ka laua kamailio ana mamuli o ke komo ana mai o kekahi mau kanaka ekolu iloko o ka rumi. Ma keia manawa ua hoohikileleia ae la ka kakou koa no kona ike ana ak.u i kekahi kaaka ana o.b ike ana niamua. alaila namunamu iho la: "He oiaio anei o i ala kekahi i komo pu iloko o keia hui?" Ma kela komo ana mai-a na kanaka ekolu ku la o Girera iluna a hele aku la e lululima me lakou, a hookahi nāe ana kanaka o ke ku ana aku e kamailio loihi me ka hooho pu ana ae iaia i haawi aku ?.i i kona lima: "O, ke hauoli i nei au i ka halawai hou an.a me oe, a e hoike.ku ana au ia' oe'i keia, ua hoea mai la oe i ka manawa kupono loa ianei/' "Ha, ha!. Ua lohe ae nei au.i na mea apau. He poe hiki-, wwe loa maoli no oukou ika hoomaka'uka'uia. Aohe a kou mea e maka'u iho ai." "O kela anei ke kanaka e keia nei i keia nianawa o ,Redalli?" i ninauJho ai ka mak.aikiu iloko wale ho no ona, alaila lamalama ae la kona mau maka.'

•'Aohe o makou makau wale elike me kau e noonoo la, e Redalli. E hoike aku au ia oe i keia, a.ia kekahi kanaka ke lianu mai nei niahōpe o ko kakou meheu .a ke makaala mai nei oia me ka hoohalua loa mahope o ko makou meheu, a ina aohe e make ana oia ia makou e lilo ana ka ka-, kou mau hana apau i mea ole." 4, Ō, e make aku ana oia ia kakou; aka makemake au e ike mua heaha ka oukou mea i hana iho nei?. No ke ajia no hoi oukou i hana nlua ole iho nei i kekahi mea e make ai oia?. . komo mai hoi oia iloko o ka oukou umii, o lea manawa kupono loa aku la no ia e pepehi ai iaia a make, eia nae, hookuu a i ole hooliemahemaia aku la nae hoi e oukou." "Ua pau ka makou papahana i ka hoolalaia i nei manawa, o iee kali wale aleu no"a ka manawa kupono. a ua manao makou o keia kona po ē paa ai a e make ai." Alaila hoakaka aku la o Girera i na mea apau a lakou i hoolala ai no ka paa a no ka make aku o ka makaikiu Dana, a p6la pie na kanaka e ae a pau e hana pu mai ana me ia. Hoolohe mai la o Keelalli i na mea apau a Girer-a e kaa mahope i mai la: '. w S[a ppno ia mau mea apau, eia nae, ena keonimana, e pono e lo'aa ia kakou kekahi pomaikai ma kekahi ano. Ua hiki ia ka.kou ke hoonee aku i ka hana imua oiai no kela poe e hiili mai ana i ko kakou wahi e malama r>ei i ka .kakou halawai. Ua makaukau kakou apau e hooiina aku ma o a maanei i kekahi w'ai halana nui i ike oleia mamua maluna 6 ka aina nei a nia kekahi aina okoa aku; ma ka mea oiaio e jpuhnni holookoa aku ana kakou ia Kahada ame Mekiko^ * 4< Ua' Hookēieia e a'u ka kakou hana, a'u e manaoio nei, ma ke ano i kupono i ka makemake o kakou apau. Ma ke'kahi la ō keia pule e akoakoa ae ana maloko o ke kulana-, kauhale. o Nu īoka na akena apau o ka hui. a ia manawa et haa\viia aku ai na (lala pepa ia lakou ma na heluna nui no ka hoouna ana aku ma kela ame keia wahi o ka aina liei a ma na aina e. •'Ma]okc o na la ekolu mai keia la aku e hoomakaia aku ai ia hana. Malalo o na hana i hoomakaukaiiia i nei iiiana\va e loaa inai ank ia kakou he mau miliona dafa mai i)a dala pepa apuka mai i hanaia. .He hana keia i hana ole ia mannia aole i hoao iki i'a. a ke inanaoio nei no aii e holopcf!io ana keia hana me ka loaa ole ō nia keakea." "Khia ka nui p na a pau. loa ?" ''He"utai-kūniamiak l ahi." ... a A aTa a pau oia hoi na dala pela?" ''Eiii. : nS. 'i "A aia fltiea na papaliio?" "Eia no lakou apau loa i Nu loka nei."

i "Mahea c hookauliiKi ia aku ai'ia mau papahaor-' "Ua toaa ia'u kekahi hale i hoolakcfa me na mea apau. Maloko o kela hale e hoahuia ai na' waiwai apaii ame na papahao. No.na papahao e kanuia ana lakou e kakou malalo o ka halelua, a malaila e wihoia ai ahiki i ka hiolo ana o Nu loka, a na kekahi mea huli i na mea kahi.ko malalo o ka honua e eli ia lakou mailoko ae o kela hale hiolo ma nei mua aku a kau aku maluna o na holopapa o na hale hoikeike mea kahiko o nei mua akii. Ae. e manaoio mai oe i keia ua pau kela ame keia mea i ka hanaia." "A pehea ana keia mau makaikiu?'' "O ka kakou hana aku hoi ia o ka hooikaika e pau loa lakou i ka make. a oiai e hanaia ana ia hana aole pono ia kakou e hana me'ke kuhihewa, aka, e hanaia ia me ka holopono ame ka malu loa. E hooikaika kakou i mea no lakou apau loa e paa ai alaila hookau aku ia lakou maluna o kekahi moku e hiki ana e loaa ia kakou, ke lawe aku ia lakou ahiki iwaho loa i kahi hohonu o ka moana alaila kiola aku ia iakou e make malaila, a i ole li ae ia laleou apau alaila hakiikii iho i kekahii mau mea kaumaha malalo o ko lakou mau wawae a kiola aku iloko o ke kai i ai na.na ia 0 ka moana. u Oia ka hana la i hoolalaia, nolaila hoomau aku i kela kaikamahine a kakou e noho mai la ma o, ia Lihe, e hana 1 kana hania no ka hookoia o ka kakou mea i hoolala ai. Eia au maanei i nei manawa, fiolaila aoh§ mea hoohikilele hou ia kakou, a mai ae aku no hoi i nā makaikiu e komo mai e hopu ia kakou. "E hoolako mai ana au i kekahi mau kanaka i lako popo me na mea kaua i a'o pono ia no ka oihana kaua, a na lakou auanei e hoopahua aku i na makaikiu e hoao mai ana e hoopoino ia kakou, a i ka manawa e pau loa ai ia mau makaikiu i ka paa ia kakou ia mauawa e pepehiia aku ai lakou apau loa me ka malu loa. elik'e me ke ano o ka make a'u i hoakaka mua aku nei ia oe. j | "Oia ka pono o kela hana apau rva ko kakou aoao, aohe a kakou mea e maka'u iho ai. He-hui nui loa keia a kakou ua laha aku ia ma kela ame keia aupuni, a i ka manawa hookahi a kakou e hoomaka aku ai e hoolilo aku i na dala pepa a kakou e loaa ana ia kakou he mau miliona dala me ka maalahi, a me ia mau dala nui e loaa mai ana ia kakhii e hiki ai ke ilku aku i na hoopai o na kanaka o kakott e paa ana i ka hopuia. ! | "E pau loa ana lakou i ka hookuuia, a no na makai na lakou e hopu ana i ko kak'ou mau kanaka e haawi aku kakou i'ke aloha hope loa ia lakou mahope iho o kc> kakou ohi ana i na pomaikai, alaila holo aku no kekalii walii, kahi e loaa ai ka maha ame ka palekana a malaila e hoohauoli ai ia kakoii iho, elike me leahi a Mahometā i hoakaka ai. "Ua' pono, hookuu aku ia Libe e hana i kana hana elike me ka hiki iaia ke paani me ke akamai a pau i loaa iaia. ' I Ilok'o o na la hou aku he'umi e kaahope ana ka makāni I ino, a mahope aku oia manawa e lilo' ana kakou a pau loa ! hē mau ā o ke kuu ana no hoi ia o ka luhi, , like ana'ko kakou waiwai me Monte Kristo, he niaopopo I loa kela me ka hoohewahewa ole." I "Ua pau-loa keia mau olelo a pau i ka loheia e ka ma- ( | kaikiu. a ua aneane e hiki ole iaia ke manaoio iho i kona mau pepeiao ponoi. O keia ka makamua loa o kana mau ' mea kamahao loa i lohe ai mai kona .manawa i lilo ai i • makaikiu ahiki ia manawa, a ua hooiaioia no 'hoi, iloko o k<<* ,-haawi āna i na makaala a pau i oi aku, eja nae he maomau no. ka hele ana aku o ka mea hāna hewa a komo;ilokd o kona umii iho i ka mamjwa hope. ' , I - No ka hora a oi ko kā kakou koa o kā noho ana'ma kela ! wahi haiki loa me he umii iole la nona, me ka lohe* mau āku i na mea a pau.a kela poe powa e kamailio piai ana. I He oiaio he mau kokua no kyna me na hui mai 'ka m'anawā mai o ka puali makaikiU' i kukuluia ae ai. . I E haule ana na hih.ia e ae apau i hopuia inamua e keia liihia» a he liihia hoi e kaulana a,i oia ame kona mau kanaka ma ia mua aku. Ua loaa iaia na inoa o na l<anaka apatv 0 kela hui-'mai na kanaka a na alakai. , ; Ua loaa inai iaia ka ike e alakai aku ai i kona mau kanaka ahiki i na wahi i hanaia ai na dala apuka a pela me kahi 1 hoahuia ai. Ua loaa pu mai la iaia jka ike no ka mānawa e inalama ai kela poe i ka lakou halawai, a ua hooholo oia i kona manao e hana aku maluna o kekahi o na mea i oi aku ka waiwai. ; j 1 ka loaa ana mai o keia mau ike waiwai loa iaia hooholo' ih.o la oia i.kona manao e haalele ia wahi. O kona iho aku la no ia a haule i.lalo a oi'li aku la iwaho ma ka puka a i, ka hui ana aku me Keredo. i aku la: "E.loaa ana ia oe ka pomaikai aia nae a—" ! "Ua maopopo aku la ia'u kou manao. Mai maka'u oe i ka manawa au i ike ai e pau loa ana lakou ia oe i ka paa,4 oiai ua pau loa mai la ia s oe ka lakou mau olelo i ka loheia. O. e Dana, mai hopohopo oe no'u, aole loa e puka aku ana kekahi huaolelo mai ā'u aku npii, no ka mea, e hoomaopopo mai oe i keia aole au he kanaka i hui pu āku me lakou, no leo'u pomāikai ponoi wale iho no ko'u makemake ana ia lakou e malama mai i ka lakou halawai maloko o kuu rumi, i mea e loaa mau niai ai ka'u dala mai a lakou mai. | "Mai keia mānawa aku owau. pii me oe, ua loaa pono aku la lakou ia oe ā ke hauoli nei āu. Aohe kela poe i hana mai i ka mea maikai no'u, nola|ila heaha auanei ka'u j mea e nana aku ai no lakou?" " 1 "Alailā ua maopopo pono aku la anei ia oe ka'u hana ame ka hoi ma kou aoao ?" j "Ua maopopo ia'u.'mai kanalua oe.,' | "I.na p.ela, uā pono. "O ko t Dana oili aku la no ia iwaho ma kekahi puka mahope o ka Hale e ike ole ia mai.ai e kekahi mea. a he niau kaiiia wawae Wale iio nae ia ana o ka hele ana aku. o konā .halawāi- aku la no ia me kona kokua. ka makaikiu wahine, a.kaa e:mai la no na ka makaikiu wahin'e ka ninau i ka i anā mai: j "Peheā aku nei kaii hana;' ' | 'O keia kekahi o na hana nui a koikoi a kaua e huli nei. Ua loaa ia v u ka ike rio l<a hana holookoa, ua ahuwale ia'u na mea ap'au a kela poe. ma ka'u. walii e hele ai. jnalaila oe e hookolo ae ai, no ka mea e hele aku ana āu e hookolo mahope o'kela kanaka b Redalli." "Ua ike aku nei riae oe iaia?" 1 "Ae, aole.o kiiu ike wale aku nei no, aka. o kuu ; lohe pono aku hei kekahi i na mea apau a lakou i hoolalā ai.''O, maikai wale! A pehea keia Wahine opioj ira ike aku nei no oe iaia?" "Ae, ua ike aku nei au. Ua pololei i«> oe. eia ka he wahine kiu io oia. He kiu io no oia na kela poe. aka, mai poina oe i keia, e hana aku ana au i ka mea e wi ai ka niho ona. O ke aloha ne kou no keia manawa. a hui hou alm kāua. 1 O hele, eia ka hana nui me kaua i nei manawa." MOKUNA X. Ka hanaia Aiki o Kekahi Hana Kamahao Loa e Kekahi Makaikiu Wahine. , Elike me kekahi uhane hele o ka poe pela okoa iho la no ka makaikia wahine i nalowale aku ai me ka emoole ;,loa mai ka makaikiu Dana aku alaila, hoomaka iiku la ka ' makaikiu Dana e hookolO mahope o ka .meheu o Redalli, ke alakai o ka poe powa. ; I ,Hahai aku la oia iaia ahiki i ka hoea ana i ke awakumoku Hohokena. a kau akii h mMlu'na o ka mokii hookHhi me Kedalli, ā-r ka j)ae ana aku hia kela aoao ike aku la oia i ke komo ana aku o Redalli iloko o kekahi hale e

ku ana iwaenakonu o kekahi pā hale nui ua hoopuniia na aoao a pau me na kumulaau. • Ua hauoli ka makaikiu ia ike ana aku ana i ka hale ame ana aku o Redalli iloko oiaila, 110 ka mea ua loaa ppno īaia ka haie e maiama ai kela poe haihai kanawai i ka lakou mau mea huna. elike īne kana inali mea o ka tohe ana aku i ke kamailio o kela poe maloko o ka hale o Ivere(U>. v | la ike ana a ka makaikiu i kahfT"ku ai ka hale huli hou mai ia oia e hoi no 'kāhi o ka moku a laua o ke pu ana aku. a he mau kuea kakaikahi wale ne hne i hala iaia o kona! naiawai koke mai la no ia me ka makaikiu wahine me ke- j kahi makaikiu okoa e hahai ana me ia. Me ka aanu piha ka inakaikiiL- wahine, e hoike ana i kona ano he lede of)io, | me ka uhimaka nae e huna iho ana i'kona helehelena. i "Ua holopono loa ka'u hookolo ana aku nei," wahi a ka { kakou koa. Ua pihā oia i ka hauoli, alaila hoomaka aku i :a oia e hoakakā i na mea apau ana i ike a" i lohe ai maloko' o ka hale o Keredo. I E aneane aku ana e kaui ka hora ekolu o ka wanaao ma j ka nianawa a na makaikiu i hele aku ai a kau maluna o ka \ mo!;u 110. ka hoi ana aku no Nu loka, a ia lakou no hoi a noho iluna o'ko lakou mau noho maluna o ka moku, ia manawa i'komo mai ai kekahi mau leanaka, ewalu kt> lakou nui, iloko o ka mmi kapena, he mau kanaka kolohe pela ka na makaikiu nana aku. He mau kanaka kino ikaika wale no lakou a pau me ka makaukau no ka hakaka ana. Nunui ko lakou mau leo o 4ce kamailio ana ae me ka nui o na leo ke akaaka ae A a hakalia no a kau mai ka ike a ko lakou mau maka maluna 0 na makaikiu ua hookahaha koke ia aku ko lakou nOonoo me he mea la ua loaa aku ia lakou kekahi 'mea. e hoohuoi ai, mamuli o ka paa o ko ka makaikiu wahine mau māka 1 ka uhimaka. . ■ i Nonoho nui iho la ua maii kanakā la maluna o kekahi noho ma kekahi aoao mai o ka rumi e huli pono mai ana i' na mākaikiu, a ia manawa ike koke iho la no ka īnakaikiu e ana kekahi haunaele, kekahi hana lealea, wahi a ka makaikiu Dana o ka olelo ana ae mahope mai 110 ka mea he mau kanaka kino ikaika wale no lakou apau, he poe i a'oia ma na hana hooikaika kino ame ka hakaka kuikui puupuu o ka papa ekahi. j Ia mau kanaka he hana maalahi wale no ke kulai ana i j ' elua a ekolu paha mau kanaka aniki ,i(ka hina ana ilalo. he hana lealea loa ia na lakou, a elike me ka ka poe heluhelu i ike ma na helu inua aole no ka makaikiu wahine Karolina i mamao loa mahope o ia mau kanaka ma keia ike o ka hakaka i ka manawa e ulele ai rhe kona hoapaio, 110 ka mea, elike me ia i hoakaka mua ia lie wahine opio oia i aoia ma na ike hakaka apau e kalia kumu, ka makaikiu Dana. ' O kekahi o ua maū kanaka la e nana mai ana i ka makaikiu wahine ka mea i olelo mua mai: "He wahine huapala maoli ka hoi keia e noho mai la." la lohe ana aku a na makaikiu nana aku a nana i\iai lakou ia lakou iho. lke koke iho la no lakou he mau olelo , hooheu ia no ka hakaka a e hiki mai ana i ka manaWa e | hoolaleia ai na ai a ka ui. 1 "Pehea oe i ike ai hewahine huapala kela?." i ninau ae ai kekahi o ua poe kanaka la »• ke kanaka nana ka olelo i ka huapalā o ka makaikiu wahine. "O, he pili ka'u,- he wahine huapala kela, ina e ae mai ana .pia e hele aku au e w r ehe ae i kona uhimaka, e ike āna k'akou i ka pololei o kau olelō." | : "E aa anā nae oe e pili kaua?" i ninau ae ai kekahi.o. lakou. - ) "Ae; ua makaukau au no ia mea;" wahi a ka pane. *• "Pehea e hiki ai ia oe ke hooiaiō i kona ui?" _ # ' i "Ma ka hele ana āku no hoi a wehe ae i ka uhimaka b kela wahine opio." j "Heaha ana kau pili?" I "Hookahi omole kini." ' ''lnā pela owau ke pili me oe." la manawa ke kanaka nana ka pili i ku ae ai ilurta a hele ( aku lā ma kahi a ka makaikiu Karolina e noho mai anaa i aku la: | "E ka lede opio, ua lohe ae nei oe i ka maua pili. E oluolu oe e hapai iki ae i kou uhimaka a e nana aku lioi ā«. Ua maopopo ia'u he wahine huapala oe, ke hoole mai la j ne hoi o i ala." j Nee ae la na kanaka e ae apau i ka akaaka i kela manawa. Ua manao iho la lakou apau o ka makamua loa ia o ko lakou ike ana i kekahi hana hoomakeaka iloko o ko lakou i ola ana i ua kanaka la he mea nui loa ia. } Eia nae, aole ia he inoa kupono hoa no ka mea', i ikeia ! ma ia hope iho. he ku i ka weliweli ka mea i iKeia mawaena o ekolu makaikiu ame na kanaka ino ehiku. 1 "E ka lede maikai," wahi hou a ,ke kanaka," aole aunei hoi oe la e. ae mai ana e wehe iki ae i ko uhimaka, o kuu ike lihi wale aku no ka hoi i ko helehelena la lia la'wa , ia, i ole hoi e lilo ka pili a maua ia i ala. Aole oe e ae āna e lilo ka'u pili ia i ala, oia anei?" j Aohe hoolohe aku o ka nAkaikiu wahine i ka ke kanaka , koi mai me he mea la ua papaniia mai kona mau pepeiao l'a paa loa me ka pate, a no ka pane ole aku o ka makaikiu wahine, nee ae la na kanaka eono aku i koe i ka akaaka . hoohenehene. O kekahi o lakou ka i pane mai: j ''Aole oi« r \ e aa. ana e hooiohe mai i kau noi. aole oia e wehe ae ana i kona uhimaka, e hana mai ana oia i mea no, kau pili e lilo mai ai iaia nei. lie mea makehewa wale tio } nau ke koi ana ; aku me he mea )a he wahine Rela i aie ia 'oe. He hana hilahila ole lōa 'nau ke koi wale ana aku no me ka ae ole ia mai." "Ua pii āe la ke kai o ke kanaka nana ke noi no keia mau olelo, he ike wale ia aku no ia ano ona ma kona hele4ielena, ia manawa i olelo mai ai ke.kanaka i pili ai me ia: "E, auhea oe, ua ev> ko pili ia'u; aohe au kali hou ana akii, no ka mea, ke ike aku la no hoi oe la aohe pane ia mai o kau noi, i ehia auanei au manawa i koe e noi aku ai i mea e loaa mai ai ka haina no kau noi, ke hoomanao loa aku oe i kau noi ana ea no ka ino mai ka hope; kai no a hala. I * "Hoko o keia manāwa a pau a na kanaka e kamailio an.a ", na 'noho mumule loa na makaikiu. U.a maopopo ia laua j ka mea e ukali mai ana, āme ka manawa e hooleleia ai na ' !vimare ina na aoao a eiua. he hoolele ana i na puupuu me ka maoi ono ole o ka aoao e lanakila ana: ua akaka no ka eha i na kanaka ewalu, ua palua a oi aku ko lakou nui i ko na makaikhi, eia nae ua makaukau na makaikiu me ke kua kuihao kaui lo.a no na poo o ua nyiu kanaka la. V "E i ala, ua lilo ia'u," walii hou a ke kanaka i 'pili mai ai o ke kahea ana mai me ka leo nui o ke ano hootiaukiuki. _ "Ea, e ka led<; maikai hoi, ua lohe ae la no hoi paha oe i ka i a'.a i olelo mai la. ea, e lilo ana ka pili a maua iaia? ! Jna pela, e ae mai hoi oe e wehe iki ae i ko uhimaka, o ko'u ike lihi wale aku no ka hoi i ou maka la, ua nui ia. Ua maonopo ia'u he wahine iri oe. 'Haoai iki ae hoi oe i ko ulvimāka. i kaa hoi ma ko'u aoao ka akaaka hooheiiehene -Mia aku ia ia la." "Aohe puai leo aku o ka makaikiu wahine: aohe no he oni a natia pono aku hoi i ke kanaka, kē noho la oia me ka mumule loa me lie.mea la he kii pohaku oia ia manawa. No ko ka niaWāikiu wahine hooko ole aku i ka makemake , o ke kanaka i mai la ua la: "Ffeaha la hoi, aole o'u makemake e lilo kuu pili ia i ala; e ponō ia'u e ike aku : > ou mau maka, a i mea e hiki ai ia'u ke hana pela e lalau okoa aku ana no au i ko uhimaka a wehe ae." "Ola tvāle n6 ka hana pono, akahi ka hoi ko i āla paa- : kiki aohe wehe ae i kona uhimaka; ina he wahine u'i io oia

aole oe e lilo ana. Hopu aku i kona uhimaka a hap.-i ae, ; mai kaii," wahi a kekahi o na kanaka. • i 0 keia ka manawa i pane aku ai ka Makaikiu Dana i ka \ i ana aku: "Ka. ua lawa ka oukou hana hoohilahila ana i •, ke'a lede." J. "Pela ?" i ninau mai ai ke kanaka ku ana iluna tne ka piha i ka inaina me he leo la no kekahi bipi hulii. j "Oia Wa'u i olelo aku la. e hoo|>au koke oukou i ka ou- • kou hanā hoohilahilā ana iaia me ke kali hou ole ak;; r "Heaha leoi# kulēaina e kamailio mai .ai no keia leeie, he , pili anei oer" . . I "Pili a pili ole he kuleaua ko'u e hoopakele ai iaia, no ka mea, eia oia nualalo o ko'u malu." "O, pela anei?" j • "Ae, pela." ' "A, ina pela. eia ka mea e ikeia ai kou kuleana in'. !nna ' ona." O ka hopu mai la no ia o ke kanaka i ka uhimaka o ka makaikiu wahine a hapai ae la a ahuwale : k) ae la no hi ka helehel<ēna oka makaikiu wahipe, he ltetehelena u'i i »10 a na kanaka e hoomakaleho mai ana, ia manawa nev ic la 11.U kanaka ika akaaka. eia.nae. ua loli ae !a ka laKou al aka ana i ka ukiuki. 110 ka mea, me ka emoole loa ua ku koke ae lā ka Makaikiu Dana iluna a hiu aku la i kekahi pn .ipiin mah;tnahana loa ma ka ihu o ke kahaka, a pahu an.i oia iluna o ka*papahele, a hele mai la ke koko. Ua hoomaka koke ae la na kahaka aku i koe e uwa a kuku koke le La iluna a holo m<fi la imua, a he mau sekona pokole mu ia hoj;e iho he hakaka nui maloko o ka rumi kapena o ka moku, eia nae .o ka mea oi aku o ka lealea ua pau l«u ma ka aoao o na kanaka ewaln ka poe i eha. 1 ka ike ana aku o na makaikiu elua i ka holo ana mai 0 n.a kanaka imua o ko laua manawa no hoi ia i ku like ae ai iluna a hoomaka ka hoolele ana ona puupuu. 1 ua manawa a pau a na makaikiu e hoolele aku ai i ka lakou mau puupuu ku'no walawala ana iluna o ka papahele; m oki hoi k.a ikaika o na puupuu-na na makaikiu kane. «» kalii makaikiu wahine paha ka mea makemake loa i ka nana aku, ua like loa kana puupuu ke hoolele aku jne ke «> ana a ka pua mai ke pana aku; i na manawa a pau e ku akn ai kana puupuu i na maka o kekahi kanaka he pa-hu ka mea lohe ia aku. kani ana ke u iluna o ka papahele, a ke hina aku kekahi kanaka iaia, ku aku la oia nana me ka ne; aku 1 ka akaaka. [ Ina manawa ana kanaka i haule pa-hu aku ai iluna oka papahele e hoao hou mai ana no lakou e al3 ae iluna, a<>l\e nae e ku pono ae, o ka loaa hou aku la no ia i ka puiuuiu, ku no walawala ana iluna o ka papahele, he kani o ke ku ka mea loheia aku, 1 kela ame km manawa e haule aku ai kekalii kanaka iluna o ka papahele o ke peku aku a na makaikiu ka mana ai hope; e pekupekuia ana lakou maluna o ka papahele elike me he mea la he wahi puolo hoolei wale ia ke kakaa iluna o ka i>apahele. No keia nakulu. launa ole mai oloko o ka rumi kapena ua lohe mai la na kanaka oluna oka inoku, a holu mai la e kiei ma na puka, a nana nrai la i ka hana a na maloko 0 ka rumi, me ko lakou iho ole'inai nae llalo, o ke kiei wale mai 110. L'a hauoli loa ia poe i ka ike mai i ka pekupeku hekia <» na 'kana.ka; ua hauoli, no ka mea, ua halawai kela mau kaiuika nie ka pōe kupono ole na lakou e hoonana inai ai. La lanawai ke kokp*iluna o ka papahele o ka runii ki.pena 1 ka ua mea o ka heleawai o ke koko ma na ihu a n:.i na waha o na kanaka, me ka nui pu o nawaha o lakou i k<R.aheii, "O, e ko.kua! kokua!" 1 na manavVa-apau e noke mau ia aku ana lakou i ka pekiipekuia e uwa mali ae ana lakou no ka haawiia a'. u kekahi kokua, eia nae, aohe hooloheia aku o ko laku- len. aohe no hoi he mea iho mai e kokua ia hkou, a ke ho unau la. tio ka nioku i ka holo ana ma kona alahele. a u .1 ka iiiana\Va i hoopau ihoai na makaikiu i ka lakou pepehi ana i «a mau kanaka la, ua komo aku la ka moku iloko «. ke '4\va a pili ana i ka uwapo, a me ke aloha po i haawi i>i<j ;n na makaikiu i na kanaka e liele ana ke koko me he ur.- l.t. 0 ka pea aku la rio ia hele ana. Ma kekahi la ae ua akoakoa ae la ke Kapena Makai sa, na makaikin me na niakai <; ae ap!m a noho ihu : 1 ka lakou ahakuka no ka lakou mea e hana aku ai. la V, ii-a wale no nae ka kakou koa ihoike aku ai i kana mau nu a huna a pau, a hoomakaukauia iho la ka hoouolumoh" ana ! ka lakou papahana no ka hoonee ana aku i ka hana .nua 1 kulike me īīa ike a pau i loaa mai ai i ka Makalkiu ! .uu. Ma ka inanawa i hooholoia Halawai aku la ka Mak nkiu Dana me ka wahine kiu aka poe hana kaiaima, oia o il-..-a ka niea heluhelu. e poina ole la, a hoomaka aku la ia paani me ka maalea ame ke akaniai a pau i loaa iaia i m>.i no ka wahne e punihei niai ai iaia, he paani wale i:«, ke 1 rio ka manawa, 110 ka mea, ua loli loa kana papahana 1 m-o lala ai mamua. Mamuli o ka loaa ana aku o kekahi ike i loaa aku ;-i ke r.ahi ike hou, o kana Ijarta i hoolala ai maiuua a i mr-nao ai hoi ma ia ano e hooneeia aku ai ka hana imua 111 w-,i--hoia i.a, a he papahana okoa keia ana e lwelawe 11« i l e papahana a hoonee hana hoi oke ano hou loa. La hookaawale i ka wahine imi iaia aku au-o kona mau hoaloha a hoomaka aku la oia e hoohalua Keelalli ko lakou alakai, a i ka hala ana o kekahi marau a 0 k'ona nooko \ ana loaa aku la iaia koua meheu. , , l A e r hl ! !e, J u na Ia 1 mahope mai oia mau 110 nae 1 : Makaikiu Dana ame kona kokua uhai hek ana mahope o Kedalh. I a lehulehu na manawa a ka Maks«kiu Oana o ka halawai ana me Lihe me ke kamalio mau akn n.. m ke' ait6 maikai • pahele aku ai i ka noonoo o ka wahi-i--e loaa ole iho ai laia kekahi manao hoohuoi oia kana e h.\ .- ha.ua aku ana, he mea maikai wale iho la .10 ia i ua wahi.u--l«i. L a hoike maoli aku ka makaikiu i kona aloha ma l.e ano maalea ia Libe, a malia oia maoli no paha ka mn oia.o ourt o laua wale no, ke kuka ma kahi mehameha i kekahi manawa, eia nae, ua hoonaloia ia wahi o ka m.,.- ,; oka aoao maikai wale 110 ka i hoikeia ae. ua komo aku oia iloko o ka rumi nialu n ka hale oKe-cd.» no k a hoolohe ana i na kukaknka ana a n.i kanaka. a , " lanawa hope loa ua loaa mai iaia na mea e.iaio a:,,Ti i■■ "°' ni ana a^u Ina kan.aka a;>au oka hui ame ka hk.,ti inau mea apau 1 hana ai. Xo ia mau ike 1 loaa mai iaia mamuli o kona lohe ana nl.-u na mea a na kanaka o ke kukakuka ana \ hookolo aku ~i oj.a mahope o ka meheu o na waiwai apau i laweia aku ni an 1 1 'e komoana i ka hale ma lfolx»kena. a ua loaa pn mi ho, ,a,a ka manao.o ua lawe pu ia aku ilaiU na papa n,, a waihoia maloko o ia hale. He mea oiaio, o na mea apau a na kanaka o ka ';;>na Hiia no kekahi mau makahiki, p au pu me na me han.a anau a lakou ua pau loa 1 ka paa, a mawaho ae o ialnau mea o na kanaka pu kekahi i komo iloko o na hui la I ? Ma ka po 1 hoomakaia ai ka hopu ana halawai mua aku o Hana me kona mau kokua no ke kukakuka ana no ka ! lal- on mau inea apau e hana aku ai. l* hoolalaia na mea apau me ka holopono, a oia ka ke Kapena \Vaisa o ka olelo a"TT-mai 1 ka manawa mahope mai: I O oe. e Dana, ka makaikiu kaulana o keia au." ' lka niakaukau ana ona mea "apau, ai ka hoea ana mai 'Oi.o ka manawa kupono ua liolo nakahi aku la na makai- • ni ao?u 1 Hoboketla, kahi a ka Makaikiu Dana i ike ai • ka hal'e i hoahuia ai na meahana apau a ka poe hana <lala an-.K-a. t'avlawe a£}'kts£eVi me keia o lakou iko lakou ,„au vahi 1 kauoha'.a ākk at me ke kali ana no na hoaiU>na. (Aole i pau.)