Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 36, 5 September 1919 — Page 8
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
8
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, SEPATEMABA 5, 1919.
KA HALEKUAI LOLE
THEM0DEL
Alanui Papo, ma Waikiki o Pauahi. "Hikl ke Laweia na Bona Aie MaaneL"
MA KE KAUOHA
TEEITOEE O HAWAH.
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu. Ms la hana e hoopau ana i ka HA-WAIIAN* Al'TO COMPAXY, LIMH'-ED.
OIAI, o ka IIAWAIIAN AUTO COM PANY, LIM1TKD, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Ilawaii, i ku-like ai me ke kanawai i hoomakaukan ia ma na hann o keia ano, ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau afca i ka hui i ilelo'.a hai pii me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.
NOLAILA,jnaa keia ke haawiia aku iiei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuleana maniua a kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku'e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i ol@loia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka Ia 22 o Sepateina-hr*j 1919, a o kela ame keia mea e ma-kemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keeoa o ka mea nona* ka inoa malalo i4io maloko o ka Hale Mana Hooko, Hc-aeloiu, ma ka bora 12 awakea o ka la > ol<-loia, a e hoike mai i ke kumu, ina he kumn kekahi i wahi e ae ole ia aku ei ka nalapala noi i oleloia.
1>ELBERT E. METZGER, Puuku, Teritore o Hawaii. l@onohiln, Iulai 11, 1919.
6257@lulai l w. 2n: Aii?. 1, l@, 22, 29;
8ept. @, 12, 19.
HOLO KAAPUNI IA HAWAII. (Mai ka aoao Elua mai)
ke alahuli hoi.
Ua aanea maoli keia holo una, ke pa-hee la ka holo ana a kuu mokukaa ma ke alanui Kamehameha, a kapalulu ana keia kaa mahope o ko'u aoao, a hvjali mai la ke pihi a manao ae la au ua uhai mai ka makai mahope o'u, a olelo
ona aina aupuni, Mr. Arohie Dunn ,a*ne Mr. Andrews, hope akena aina aupuni o Hawaii, me ke aloha pumehana me ka hauoli o ka hui ana, no ka mea, ua
loihi na la. . ,
iv mai la ua nui loa kau holo ana @ keia
Pehea oe ame kau aliiwahine? Mai- @
' manawa aneane 35 nnle @ ka hora, a kai na mea apau. Aia oe ihea e aoho au ma he mile 0 k@u
ueii Aia'au i ke Aukaha, no ka mea, kaa ^ m-le> a h0pUiR iho la ke keiki mai ia Mr. Andrews mai i k@hikuhi mai 0 Moanalua, ame ka loaa ana mai o ia'u kahi maikai e noho ai me ka oluolu,1 ko'u apana pepa e kauoha mai ana ia'u a hoi oia@ la au me ke aloha ia la@a. I e hiki i ka poliee ?tation i ka 8:30 a. m Poalua hiki @@1 la ia hoaloha haolo i @e ko"@ @ Inaika. o ka u
kamaaioa ia'u i Hooolul@, me koaa kaa; he wahi pil.k.a ko u a e kuh.kuh, ma> no ka lawe ana ia @aua i Mokuola o hoi oe i kah. e noho ne. ka Hope Makai kaulana @ei, owau wale no ka i hele e K @m@ ke aloha. "
7 @ i . _t___ i@ @-
TEBITOEE O HAWAII.
Keena o ka Puuku, Honoluln, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ka THE HAUOLI COMPANY, LIM,ITED.
OIAI, o ka THE HAUOLI COM-PANY. LIM1TED, he hui ia i kukuluia a e ku ann malalo a ma ka mana o ua kanAwai o ke Teritore o Hawaii, i ku-like ai me ke kanawai i hoomakaukan-ia ma ua hana o keia ano, ua waiho ia mai @loko o ke@a keena he palapala noi no ka hoopau aua i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia I hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.
XOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuleana mamui @ e kuleana nei paha i keia manawa ir.a kekahi auo iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana n@ ka a@ ia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka fcora 12 awakea o ka la 22 o 8epatema-ba, 1919, a o kela ame keia mea e ma-kemake ana e hooloheia aku maluua o ia mea, he pono e hoea kino ae ma k? k@ena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Ilo-nolnlu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike n@ai i ke kumu, ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ei ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER, Puukn, Teritore o Hawaii.
Honolulu, Iulai 11, 1919.
6357@Iulai 13, 25; Aug, 1, 8, 15, 22, 2@;
Sept. @, 12, 19.
TERITORE O HAWAII.
i o ka Puuku, Honolulu, Oahn.
Ma ka liana e hoopau ana i ka HOY YICK COMPAXY, LIMITED.
OIAI. o ka HOY YICK COMPAXY, LIM1TED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ina ka mana o ua k inawai o ke Teritore o Hawaii, i kuliKe ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma au hana o keia aoo, ua waiho ia mai @l-iko o keia keena he palapala noi no ka hoo-pau ana i ka hui i oleloia, hui pu @ne kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke haawiia aku noi k& hoolaha. i kekahi mea, a i nt kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ina kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho niai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oleloia. ma-loko o keia keena, mamua ae o ka hora 32 awakea o ka la 15 o Sepateinaha, 1919, a o kela ame keia mea e make aake ana e hooloheia aku maluna o ia Bsea, he poao e hoea kino ae ma ki- k@-ena o ka mea oona ka inoa uiauilo iho aaloko o ia'Hale Mana Hopko, Ilono-loln, ma ka hora 12 awakea o @ea 1a i oleloia, a e hoike mai i ke kunai, ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i olelo@a. ^
DELBERT U METZGER, .Puukn o ke Terit@*re o Hawaii.
Honolulu, Iune 27, 1919. v 6356@Iulai H, 1S. 25; A isr. 1, S, 13, 22, 29; Sept. o, 12.
HOOLAHA.
@ ]@e haawi aku nei ka mea uoua ka iuoa malalo iho nei i ka hoolaha, eia oia ke noho hana pu nei me kekahi hui lnio maloko o Wakinekona. D. C., a e liiki no ke lawelawe i kekahi hana pili i ka oihana kanawai e waihoia aku ana malalo o kona malu. E hnawiia uo na kiai makaala ana no ka pouo o ka poe e makemake ana i mau liome hooi-nono-ono maluna o na aina aupuni o Hawaii. Hooniia mai i na leka no keia manawa, malalo o ka nialu o ka Elele Hawuii i ka Ahaolelo Lahui, Wakinekona. D. C.
W. A. KIXNEY.-
8M2@14t.
auau ia wai kaulana, i ko maua hiki ana aku ua piha maoli keia wahi maluna aku o ka waapa e. holo ai. He hapa-umi ka holo hookahi ana, a ke makai-kai nei i keia mokupuni i kaulana ai, a wehewehe ae la au i ko'u lole a komo
Hanohano llomelaui kau nwi' iluna, I ka ea hu'ihu'i iniiniki malie. -Ua makaikai i ka hale aupuni Ame rika, aia ka haleleka anie ka hale hoo kolokolo, he u'i maoli me kona uaui, ua ike i ka pohaku e kaula 'iia ai na iwi aloha ia mau la, ua kuhikuhi ia mai ia'u, a ku aku uo hoi au nana i ka waiho kokoke loa mai o Mokuola aku, aole au i au, no ka mea aole mea e au pu me a'u, pela mai kamaaina, o kahi a'u e noho nei, ua kokoke loa ia i ka loko ia Lokowaka, a ke waiho nei he pohaku i kapaia kona inoa o Laieika-wai, pela mai ana kamaaina o keia wahi a^u e noho nei.
E kuu Solomon, e kaJa hou mai oe, ia'u i hoi mai ai mai Kapoho mai ua kuhikuhiia mai la ia'u kahi heeholua o ia kanaka kaulana oia o Kahawalu me kona halau ame ka pa puaa aua i hoo-i liloia ai i pohaku e Pele, eia ke kumu ' i lilo ai i pohaku, i kekahi la olelo ua
O KUU LEIALOHA HE KANE UA HALA.
E Mr. Lunahooponopono:@E oluoia oe e ae uiai i kekahi Wahi kaawale o ke '' Kilohana " no keia makamaka ilo-ko o ke kaumah@L ame ka luuluu, oiai ua lawe aku ka anela ana ole'a ka ma-@ke i kuu leialoha he kane, oia o Samuc@l Lovell, a haalele iho la ia'u i ka aiua o ka ehaeha nei, e u aku nona, a na ke ''Kilohana" hoi ia e aha'i mama aka i ka lono i ka ohana ame na kini maka-maka e noho mai la i Manokalanipo, me ka maopopo mua ole eia ae la he ukana luuluu o hoea aku.
He pauiolo pipi ka hana a kun kane ma ke kahua ma'i o Kalaupapa, a he mau la mamua aku o ka loaa ana o ka poino iaia, ua kii aku oia ame kona mau hoa i ka pipi ai a ua ma'i iluna o Kalae. I ka ho-a ana mai i ka pu-a pipi ilalo uel, ua hemo aku kekahi o na pipi nalowale iloko o ka mikiuolia.
Ma ka la 5 o Augate nei ua pii hou
HOOMAKAIIKAU NO MUA AKU NEI
E Hoao e Hoomakaulii Ano---E Malama. i ke Dal&e wehe i Buke Eaoako H^ahu me ke
CHINES@-AMERICAN BANK
A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA NAPAHl)DALA $1.00 oo b Wehe Kjhi o ke Alanoi
ao ka HoolinuKmi
Aoi i ki Hoihu
Moi me Nuuanu
I IT A II NOHO, PAKAUKAU ame na HALKLOlE
LUAU no ka Hoolimalima.
PEOPLE'S HARDWARE STORE.
(5348-
453 Alanui Moi Akau, Kokoke i Palama Settlement. KELEPONA 2670.
-8 wks.
liolo aku la au no kona hoine me ka laoa e loaa niai ana na a'o ana, a hui iho la me ua makamaka maikai nei me kona puiwa.
Heaha keia pilikia e kuu Mokuma.ia @ ]canjl.ka, nei e heeholua aua oia me Pele
<*@r ________ - _______ a haawi aku la au i kahi apana pepa ^ kftja ^ noiaiia kakali iho nei oia o ka ! ----------- . _ ........... ,.........
mai la i ka lole auau, a pela no hoi me me na minoaka oluolu o ke kauaka mai- ma* 0 0 ka mea apiki, he nku la oia ame kona mau hoa paniolo ana * ko'u po koolua ole. Na ke Akua
ko'u hoa, a i ka makaukau ana a hele kai, a olelo mai la ia'u maf*Kauniaha ' ]uabine ka mea i hiki mai, a oo ka imi ena i ua pipi nei i hemo ai. n0 * haawj mai a Nana no i lawe aku.
aku ia inaua i ua kahua nei, e ku nei ua oe, e hele mai oe i kakahiaka alaila 0jej0 aku ia ia Kahawalu e heeholua I ko lakou hiki aua ma kahi i nalowaie ^ hoomaikaiia^jca inoa o ka Haku. |
pohaku nei i kaulana ai, i aku nei au i na'u ia e hooponopono no ia pilikia, a jaua> aiai]a olelo aku la o Kahawalu: ai ka pipi, ua lele iho la lakou mai ua Nolaila, e ke "Kilohana," ke aniani j
ko'u hoa, ua ike no oe ia pohaku i ka- hui iho la me kona mama makuahuno- j^kahi hoi luahine o oe e hooholua ai; .l'o inai a helewawae aku la iloko o kilohi o na kanaka llawaii, ke kumua o'
paia kona inoa o Mokuola? Hoole'mai wai wahine, mo ke aloha, no ka mea, kekahi mau olelo kikoola, eia ka ka mikinolia. ITa ikeia ka pipi, a ;ia @ ka lnliui, a o ka ahailouo niama hoi
la kela, aole oia i maopopo ia mea, ua nole oia i poina i ka'u i hana aku ai Q pejg nej wa}jjn0j a alualu ai o Pele puka ao i>o hoi iwaho ma kekalii wahi mnu'aena o na mokupuni, e kiei wale
ha'i aku au iaia i ko'u luu ana apUni noua ame kana mau leialoha, he keiki, a Q gaj,awalu a hooliloia ai ua oneanea, he walii an nae. Aia o Samu- akl1 op Tna na P5"@ 0 Manokalanipo,
ia pohaku alaila puni o Ilawaii ia oe, a'u i lawe ai mai ke alanui Nuu^n'@ mea 0 ua kanaka nei i p'ohaku, a ela ma ka aoao kiekie mai ma ka pili a hawanawana aku hoi i na kini maka |
a kahea aku la au i ka niea e malama ahiki i 'ka hale ai laiki e ku nei ma ko ^ mau mpa ke ku nei aliiki i keia pali, iluna o kekahi puu an, he wahi i maka ame ka ohana ua hala, ua hala o,
ana ia kahua oia o Mr. Is@aac Keliipio, alanui Moi o Honolulu. | pianawa, pe!a mai kainaaina. manao ole ia e hiki ana i ka pipi ke Samuel l.qvell, kuu mea aloha he kane.
a hui iho la maua; o Mokumaia keia; ae ua nui maoli keia hauoli aoa o ma- j Ua hui me ka makai nui San Pua lele aku. 0 kona mau h- a aia malalo; haawi nei au i na hoomaikai ana i
KakelameKuke
(KAUPAIilNAi }
Poe Kalepa m& ke Komisina
ua
ike i ko'u^ moolelo ma ka Nupepa kou ame ke aloha lululima ana a hoi juiuoli pu ame ka ike i kana hoo- . akn nei a ma na aoao iloko o ka laalaau na makamaka ame na hoaloha o ka aina
Kuokoa, e oluolu hoi oe e kuhikuhi mai maj ja maua me ka maha o lfa manao. ke.le ana i ka oihana o na hoj)e ma-1 e hoohu aku ana i ka pipi i puka ae 0 1:a @kaeha nei, ame na lala no ho> o
ia pohaku o Mokuolal Hele aku la kuu 8olomon, e ha'i au ia oe i na' kai apuni o llawail. ! iwaho o ke alanui. Me ka liikiwav/e Manawalea, li. D. SM i kokua
makou a kuhikuhi mai la kela ia'u, e'a mea e ]oaa mai ana ia*u ma keia hua^ | j^e Hawaii wale. no, maikai maoli; Joa i manno mua ole ia ua lol@ aku la n,a' u i'oko o ko'u mau l@ o ka luu-
ua wahi poliaku nei ,aohe no he wahi ka'i me ka hilahila ole, no ka mea, i | keia kulana me ke kaumaha no hoi i ka | ka pipi i kahi a Snmuela e ku ana r.ie ' 1uu ame kaumaha. O ka'u pule
ano o ka inoa nae ua kaulana, a uf kekahi manawa maikai na mea apau, i 0nawaliwali. o kana aliiwahine. Ua ho- '@ ka loaa ole iaia he inanawa kupono e n@i ' ^e Akua e hoopomaikai mai oia
kukuluia iho maluua o ua pohaku nei, \ kekahi minawa loaa na ulia o j ]0 j ke kaaahi o Hilo liei, owau ame ' holo ai. j'a @"kou apau iloko o ka iuoa o ka
he mea pahi'a me ka holo o ka wai; i keia ano, aka, ua lawe mai au i ka rula|ko'u mau hoa ame Mr. A. Dunn ame I I kona huli ana ae e holo, ua hina Baku Iesu Kristo. Amene.
ko'u manawa i pahi'a ai, a ku iho la au @aauao e imi aku ame ka mihi ana, o ia kona ohana ahiki i Paauilo. He mai iho la oia a loaa koke a'ku la no i ka : Mahalo no hoi a nui ia <
nana no ko'u kulana e luu ai apuni, a waye n0 ke alanni e hemo mai ai me kaj n0 ^oi ame ke komo ana malalo o
ninau aku la au i kamaaina, Mahea au ^a malaelae, o ia ka'u i hana ai, kiloi j ka pali a puka ma kekahi aoao. He e luu mua ai! Kuhikuhi ia mai la no hilahila mahope o ke kua, a lawe ! nani maoli,; a hoi mai la makou a ai iho
hoi ia'u, a o ko'u lele aku la no ia ilo: mai j ka mihi mainua, e loaa auanei ]a ko mkou aina ahiahi ma kuu hale
ko o ke kai, a hoi mai la no hoi, a i kau mea i makemake ai.
kahi
@kuhikuhi ia mai ai, @a olelo ae
| Poakolu, hoomaemae iho la au , ia 'u la au iaia, o oe ka hoike, ina aole oia maikai> a ;ho aku la no ka halewai, a nei e puni ia'u, alaila o oe kai ike pono. I hu- iho mB ka hope makai ame ka Ke ike la au i ke ano o ke ko ana o makaj nana au i hopu, me na minoaka ke kai olaloi he okoa loa ae ia mailuna' , a m&. iaia mai> ua kaJa ia oe
iho, a olelo ae la @u i kamaaiha, he ano j g Mokumaia mai keia kuia ae a hopu e i 'o no ke ano o ke kai olalo, ua piha ftku ]ft . kopa Hma me ke ai0ha, a hui he uliuli no hoi, ^ ^ Nawflhi me ke alo;
ha ame kaua kono uo makou no kana
i ke kai, kauwahi,
ia manawa,
ano lia ^mai no ka ili ia! aka e hooko aua au i ka 'u |
pe'a, me ka nui o kona liauoli a hui iho Ja me ia makamaka maikai keia keiki kaulana o k eheu o na mauu@ Laie-^-Mn Lokana,. e hoi ana i kona home hookuonoono 'ma Papaaloa.
Ua kuonoono maoli kona noho ana ame kona ohana ame Solomon Namaka-'elua, ua holopono maoli keia niau Ha-waii ma ka laua h(ina i hoomanawanui ai, o ia maoli ke ano o ka hana e koho
paina
mea i lohe ai, a o kuu luu iho la no ia . ^ me ko'u olelo aku, he hooluhi a pili i ka pohaku, alaila nee malie aku | ^ qq W;a mau hana) aka^ aole e hiki,
ke hoomakaukau mai la o mama no keia paina, a ae aku la -au me ke komo mai knu aoao h@ma, ua oi loa ka ikaika o J q ^ mhia ia,u @Q ka ]aUa m*u
ke kai, o ia wahi e pahu @@ S hana, no maua, a hoi mai la au e olelo
i ka'u aliiwahine no keia kouo,.a
ame kona, makuahine oluolu nui i mau home hookuonoono, mai inaka 'u,
Ia au nomua, ke ike la au i ka hana @ ke kai, a i ke kokoke ana e huli ae ma ua oi loa ka ikaika o
i ka hohonu, aka, ua pili ae la au i k paia, a eia no au lee nee nei me ka ma lie ahiki i kuu huli ana ae, a loaa mai la ia'u ka manaolana ua puni ia 'u ahiki i kahi a'u i hoomaka ai, a puoho ae la au i kula e hooinaha ai, ua pii maoli ka ula o ko'u helehelena i keia wahi poha-ku uuku wale no, a kahea mai la ka-luaaina, ua puni iho la o Hawaii ia oe, no ka mea o ia ko ia nei mea i kau-
? lioo-
makaukau ,aoJe e pono e hoole hou, a hele aku la makou no kona home; i ko makou hiki ana aku e ku mai ana ua makuahine uei me kona kulana kapu-kapu ame ka hemo mai o kona Triau liiua o ke aloha; roai, ipai, auw^ iio he@ olu@, eia ka halo, aole hoi m^i e noho pu -ka-kop me ke aloha mai kona puuwai mai a hoolauna aku la au iaia. o ka'ii alii-
laua ai, aia a pu.,i oi@ nei ia M @1@"@ wnSiue ^ Mrs. MokuiHaia, o Mn. piha pouo kau huako. kaahole. | Kswahi teia> a m0 i,ku la laua i na
Ke ku uei ko'u hoa i hele like ai me f kamailio . no keia ano huaka'i a maua kona kahaha i ka'u mea i hana ai, ua ame kona ole@o mai i ka'u aliiwahine,
no ka mea ua olelo mai ka hope komi-kifla aina ia'u i.Heia mauawa, ua oi aku ka maikai o na' hana e haawiia nei
0 na home hookuonoono i kela manawa me ka manaw^ i liala, no ka mea, aia
Hilo nei ame kona ai pu aua me a'u ma ka^hi a'u e hooniaha nei me kona mahalo ia Waiake^ Ua olelo mat oin ia'u ua pau ka pilikia.
E kuu Solomon, ua nui maoli ko'u
pipi. Ua hou ia oia ekolu a eha ina-nawa paha, a kopeia no hoi me na ka-puai, a mahope iho o kona hooko ana i . koua inaina maluna o ke kiuo o kuu ! aloha, ua' nalo aku la ua pipi nei iloko o ka hihipe'a "o" ka mi'kinolia. Ua 'kii '
oe e Mr. Lu nahoopOnopono"*ame kou nian hoa paa liana o ke '@Kilohana."
Owau no me ka luuluu, MRS. KAUMUALIi LOVELL. Kalaupapa, Aug. 18, 1019.
KA PILI OLE I KE DEGER*E EKAHI A EKOLU PAHA.
K M.r. Lunahoopo^ppono o 'ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe:@l'a ike iho la au i ka ninau a .1. A. Kahiona o ke Koolau-
aku la na hoa paniolo ia Samuela a na-kii ae la i ka lole ma kona poo, oiai e kiheahea ana ke koko ma kona m.ui papalina. Ua hookauia ae oia maho e
0 kekahi hoa paniolo h hauhoa 'pu ia laua a paa oiai ua. pau ka ike o Samu
ela. Pela oia i hoihoiia mai ai ahiki i wahine o na pali hanliuli, nm ka nupepa
1 ko maua houie nei. Ua puiwa no hoi o ka la 18 o lulai. Ka mua he wahine:
ka noonoo me ka maopopo ole o ka ka hope aku he leane; hookahi makua mea e hana ai. j kane a hookahi makuahine; mare pono
Mamua o ka hiki aua mai i ka honie ia laua; na ke kaikuahine, ua loaa iaia nei, ua ha'i mua ia ae ka lohe i ke | he moopuna-kualua (w), a na ke kaiku-Kauka W. J. Ooo'Ihue, a ua hiki mni no ' nane no hoi he nioopuna-kualua (k), a hoi oia me ka hakalia ole. Ma kona ulu ae nei laua a nunui like no, a hoo nana a noii ana, ua loaa aku he puka. naauaoia no laua a puka-like ho.
loihi a hohonu ma kona poo, a he mau Ke makemake nei ka moopuna kualua puBLlSHINQ COMPAN^ LII)1 ^al'e ]uilapu iio hoi ma ka poaeae. He mau|(k) i^k'a mooiiuna-kualua (w),' e mare p q gus, Houolulu, 'l' II. eha e ae no pnha kekahi i ike ole ia, j laua. Ua ala mai ka inahele o ka aoao Entered at the Post Olliee :u
1 aka, aohe i maopopo ia mea, oiai aol@ { o ka moopuna (w) a ku-e, a o ka ninau IuJu, T. H., ns Secoiid ('lae.i Man
hooluhi ana ia oe, ua nui maoli kou , he wa i hoi hou mai ai o kona nooneo, 'ku nei, aole @nei i ^pili i ]
wale aku la no i 'ka hanu. Ua hoopo-| Ka'u haina, aole i pili i ke degere', loio
nopono ke kauka ame kona mau ,hope ' '
iaia i loaa ai ka oluolu ame ka maha i koua kino, Ua kokua pu mai no hoi na hoa ma'i ma ka hoomaemae ana iaia,
@A @
Poe Ageoa no na Lehulehu
MNA K@AI^EMI LOA
@V
na Aittax laua,
$550
@Apana Ai| nui
k.:
r>(ix'l(l7'v . .jokokc i k:i popo o ka Moiliili, n koiu@k<' -no hoi i ke alanui kaa nwim. ku ukumuj|, $l."i i na mnh@na $350@Apana Aina 40x85 ma l.anakiia maulea o ka ilale l'upiile. II, maikai a n.-ini k;i noho ;ui;i u m ,a wahi. He $LT) ukunnia a i na mahina apau.
H60@Apana Aina, "i()xIimi. Alanui h\ ma l'alolo. $10 ukumua. $.*> i nu iualiina apau.
PAULO KALAVKA (P. H. STKAUCH).
Akena Kuai Aina Kmi I.oa.
Waitv Helu 71 Alauui Moi.
NUPEPA
Vo ka makahiki (one y@'ar)......t-S
No eono muhiua (tiix hioiUIim)@ 1.' O ua Dala ame un Hoolaha Apau
. . Ll' NA M'l
pinepine kona @'i"a 1 keia wahi,
akani wale no mea nana i ha'i aku ko ano o keia pohaku, a olelo aku la au iaia, ae, no makou ua lohe i ka. pionWn na wahi apau apuni nei mokupuni, a o ko kaua auau ana i keia la, ua manao au apuni keia pohaku, i loaa
ua nuj 'u kaumnha i ko olua hoi ole mai me a'u; ua kamaaina loa makou i kau kane niai ka mauawa liilii mai o kona kaa ko'u kaa no ia e kau ai i kekahi manawa, pela me ka'u. aliikane, ( ua kamaaina iaia ame ka'u mau keiki j pu kekahi, i kuu lohe ana mai ia Ali-ka'u mea e hoomanao ai ma keia mua ua mai 0iua j Hilo neij 0le{0 aku, a i olelo ia mai ia u ua au oe ia au jaia, heaha kou niea lawe ole Pohakuola, ae aku au, u@ puni ia'u a mfti @ ka haje oei| xia nu loa k* hauoli lilo aku la maua auau, a hoi mai la me Q ^a@u aliiwahine, eia kana olelo: Eia ka pau ole o ka makemake auaii, me nQ ,ka he nui no p0e hauohano o kuu hoomaha ana ia mau hora, a ku ana aliikane j kamaaina ai ame ka
neia otoinobile, a i kuu nana ana mai, makaikai aaa ia Homelani. Ua nui na eia ka o ka akena aina o Hawaii nei, ,nea a ka'u aliiwahiue i ike ai ame Mr. Andrews, me ka hope konnkinu korta kunana pu j ka maikai o ka ma; aina aupuni o Honolulu, Mr. amo Mra. lnniaia anp, o na mea kahiko i-ioaa ole i Archie Dunn me na keiki anie ka hoa- keia manawa, a paina iho la,i na mea i makaukau ia ana mai o kekahi papa- tomakaukQuia, a ua ai a lawa i na aina no maua nia ka Seasi@le ame ka mea e p0n0 aij ame ka hoomaha ana, a lioomakaukau ana iho i na wahi lolp i(,e (.ream me i^ nieaono, he hu'ihu'i kupono a noho iho la makou a paina i maj hoi kflU 0 keia kaapU11j aua> akahi na mea i hoomakaukauia mai ai. ! n0 a ai hou ia mea no ka hu'ihu'i mai E ike mai oe e kuu Solomon aole no \ ke kino, ame ka hookani ana mai o au i niainao loa mai keia hokele mai he ka'u aliiwahine i ka himeui Nani wale mau kapuai wawae no, ua nui maoli ka Waipio me kela leo ko'uko'u no hoi 0 hauoli 0 keia paiua aua, 110 ka mea, o Ha'keau ko'u lilo aku la no ia i ka ke @aliiwahine a ka liope komikiua aina muku a kau aheahe aku la, ame ka hi-ua kamaaina ia maua, nolaila, i keia meni hookun" Aloha oe, ame na lulu-hui ana, ua nui na olelo no keia huaka 'i linia aloha ana, ike aku la au i kekahi a maua, me ka ulnmahiehie no hoi, ame kumulaau a'u i ike ple ^i mamua, a ni-aliiwahine ua nui loa kona kanmaha, ua nau aku la au iaia: , Heaha ke ano 0 hoomama aku au iaia mai puiwa oe 110 keia kumulaaii? O keia kumul@au mai ia mea a huli ae la kuu kaa no ka imi ka Moiwahi^e. Emma* niai ihaawi ia ana i ko'u pono, a hui iho la me kekahi Nawahi e kanu, 0 ' kona lau he aala makai i kamaain@ ia'u, aloha kaua, ae, maoli. pela me kona ili, he ala no ,a 0
hoomanawanui hoi ina he mau hemahema kekahi. E ioaa aku ana na kii ia oe mai ko 'u hoomaka ana ahiki i kuu hoi ana no ka home; e oluolu hou mai oe ia'u hookahi a\i leka ia oe i koe, alaila 0 ka pau ana no hoi ia o keia inau kukuln ma-nao; 'na ka Makua Lani e kiai a o mala'ma niai ia kaua. Me ke aloha.
J. K. MOKUMAIA. Keaukaha. Hilo, Haw., Aug. 21, 1919.
HE LEO PAIPAI I
NA KULA SABATI
Oiai, e piha ana ka hookalii haneri makahiki 0 ka misiona i ka mahina 0 Aperila, 1920, a ma ia mahina e noho ai ka Ahahui Paeaina, elike me ia i hoo-holoia i ke kau i hala iho nei, a oiai no hoi, ua hooholo ka Ahahui Kula Sabati
0 ka Paeaina i hala iho nei, e malamaia
1 hookahi la no ka hoike hui 0 na Kula SaWti 0 ka Paeaina, no ka hoomanao ana i ka piha ana o hookahi haneii ma-kaliiki 0 ka misiona ma Hawaii nei, a i waihoia hoi na na peresidena 0 ua aha la e hooholo loa aku ke apono la'kou.
Ma ka Poakolu, la 6 o keia mahina, Ua noho a noonoo ka Peresi(lena Nui, Nfr. Wm. Hyde Rice, Sr., aine ka Hope Peresidena Ekahi, Rov. H. K. Poepoe, me kp Kakauolelo Jas. II. S. Kaleo, a ua hooholo ia mau luna nui penei:
1. E malamaia i hoike hui 0 na Kula Sal>ati 0 ka Paoaina i hookahi la iloko o'ka mahina o Aperila, 1920, i ka mana wa e noho mai ai 0 'ka Alia Paeaina.
2. Na kela me keia mokupuni i ma-hele Kula Sabati, ma 0 ko lakou mau Kahu Kula Sabati Nui ame ko lakou Kope pere?idena nui 0 ka Ahahui Kula
Ka 'u haina, aole i pili i ke degere J, eka@ii a ekolu. Elike 110 me na inea ka- j nu, kanii 00 i ka huli-kalp, loaa ke kalo; T mai ke kalo aku, loaa ka o-ha, m'ai ka o-ha aku loaa ka puu, ipai ka pnu aku
mai ia wa aku ua noho kiai mai na loaa ka weli; nolaila, o kalo, makua-hoaloha Kme na lala o ka Hui Manawa- kajie ame niakuahine, o-ha na kei@ei, puu
na moopuuakuakahi , weli na nmopuna-
lea 0 ka Ekalesia 0 @esu Kristo o ka Poe Hoano 0 Na La Hope nei, malalo o ke alakai ana a ko lakou peresidena, Mrs. .Tohn M. Briglit. Pela kona waiho
kualua; nolaila ua loaa ka'u haiua, de-gere eha. . "
Ka'u wehewehe kanawni keia. Me
He keiki Hawaii i uiakauknn ma k;i-na mau oihana a he oluolu ua kuk:i :t@ ;i Na'hana Palapala, Huli aiia i rn An>a Pohihihi, Akena Kuai Aina,.na K<@i A^ nioe Hoaie Dala.
Eeona Haua: Rumi 3, Waity Bldg. Iln @ia, Alanui Moi, Mauka 0 Wall Nichols. Kelepona Helu 5938.
6M8
. P. K. KAWA@KAUIKAMAKAOKA-OPUA.
?---:---
HOALOHALOHA NO D. KAMAHU.
ike ole ana, a ma ka hora 8 ponoi 0 ke na keiki 0 ka halepa'i nupepa ka adieu kakahiaka Poaha, Aug. 7, ua haalele t me ka Lunahooponopono ke aloha. mai la oia ia'u a niau hookahi aku la ma ke ala polikua a Kane.
Ma ke kakahiaka Poalima ae, ua la-weia aku ke kino 0 kuu aloha ma ka luakiui o ka Ekalesia 0 Iesu Kriato o ka Poe Hoano 0 na La Hope Nei, a malaila i lawelaweia 'i na hana. hope loa malunn. 0 kona kino, e Lunakahiko J.
M. Bright 0 ia ekalesia, a pereside.ua hoi i keia wa, i kokuaia e Lunakahiko ,T. T.
Unea. Mailaila aku ua kamoe aku la ka huaka'i hope loa a ke kamahele 110
I ka Luiiakooponopono 0 ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe:@E oluolu mai hoi oe i ka'u kanaenae, ma kahi kaawale 0 ka kaua kamalei, ina e loaa ana ona rumi j kaawale mai kou lokomaikai mai. 1 Puiwa hikilele au i ko'u ike ana ilio i ka Nupepa Kuokoa 0 ka la 1 o Au-ka ilina kaulana 0 Papaloa, malaila e gate, 1919, i ka hoea. ana mai, a ike kakali ai no ka hoi hou mai o ka uhane ' ^ la au i kuu hoaloha Daniel Kama-
KaIa Laau K&ul&na
hoala ae i ke kino, i ka hora a ka anela e hookani mai ai i kana pu, no ke ala hou aua.
Ua hanauia kuu Samuela. ma ke kaha-wai 0 Anehola, Kauai, ma ka la 18 o Feberuari, 1871, mai ka puhaka mai o paniel Lovell ame kana wahine o.Kai-liponi, a nolaila ua piha iho la iaia na makahiki he 48 ame elima mahina 0 ke ola ana. He eiwa makahiki o ko maua nohona kane a wahine ana me ka loaa ole 0 kekahi ku-ee a paio ana mawaeiia 0 maua. Aole no hoi oia he kanaka walaan wale aku, he minoaka mau nae ma kona helehelena i @a wa apau. Ile hale piha kona i ka ohana &me na hoa
He IhII i hoohuiia o na Uunahele. I*au e h*nt pu anaMe ka han@ @ ke Aku*. he hoomarm>c @ homkwka te i na mea pa@haD4 holookoa o kr kino, e bp*ru i ka nw'i kino ame na m*'i 1I1 w@lr nai, e haawi ana i ke ldno i ka ikaika, ke uU 1@* ka mana i na aalolo.
E hoopiha ana ka B. B. C. i ke kino mr ki ikaika hao o ke ola aine ka ik^ika o na lt opio. L'* hoo'a@ na Doenawaliw>ti ma na minawi lrhulrhu mahope o ka inu ana he mau pule wale no l'* aponoia e na kauka kaulana he nui ament kanal* iioko o ke ola lahui ana. O k@ B. B. C. k* laau kamahao loa ma ke ao.
KIAIIA M\ NA WAIII Al'Al. Keeoa Kuai Laau B. B. C.. 161 AUnuiM"1'.
Honolulu. Hawaii.
hu ua hala ma-o. Aloha, aloha kuu hoa ha'iha'iolelo 0 na makahiki i hala aku,
ma ka haiolelo kalaiaina, ia 'u e ku ana i ka aoao Demokarata. Ke hoomanao nei au i ko'u hui pu ana me. ia i ka 1904, holo pu au me ia i moho ma ka la 6 0 Novemaba, 1904, haule i ka UI06, a haule hou no i ka 1908; puka aku la 0 aina 0 ka Hooinaua Naauao o H: Paniel Kainahu laua 0 Eddie Like, ke- noho peresidena ia e ko mnkou I@ilo, Hawaii. j altu mQ , , () j.;)
HE HOALOHALOHA. @ O makou o na lala o ka Ah.r
Sabati e hooponopono ||na mea e po^o , ]olia alta aole loa j,e leo 0 ka huhu i lo
ka laua kono no ka holo ana ma ke kaa- ka jnoa ana j ole@o inai ai ho einnamon,
^ihi ahiki i Paauilo, o ia kst Poaha, uo- a ho nui aku na kumulaau i kanuia e J Pouo Pu
laila e ike ana i ka nani 0 keia kaa- kona mau lima a eia ke ulu nei me ka I ke kakaw7 ,
o ka Paeaina, me ka hikiwawe p lona
ai keia hana, a na lakou no e hoopono-i na hanwina a waiho mai i kakauolelo 0 ka Ahahui Kula Sabati
I ana iloko o ka inahina 0 7 nei
Novemaba ae
heia mai iaia mai. Eia no maanei lie keiki a he kaikamahine, a he elua wale no pule i hala ae nei ua he!e mai kekahi moopuna me ke kuakahi. Aole i ike-.ka makuakane a kupunakane hoi, no ka mea, ua makapo, aka 0 ke kuakahi (Sa-muela Lovell) ka i ike.
Ua paa mau uo oia i ka hana paniolo pipi na ka Papa Ola no na makahiki
ahi e kaulana nei ame kona mau luapao hiehie, ke nana aku ua kupono niaoli no
i eliia aku a puka ma kekahi aoao, a kela i^oa i kapaia ai, a hoi mai@la me
hookuu ae.la makou, me ke aloha lnlu ka ulumahiehie a hoomaha iho la a
lima ana, a, .jio.i mai la maua i ko ma-. hoea mai la ua makuahine nei me na
kou ka^ua, I i ka mahar hna, mea aku moopiina i kahi i ku ai kuu halelole,,
la au i ko 'u mau hoa e holo aua kakou a ikeinaka i na mea apau, ana i lohe ai.
i Mokuola i ike ai olua, a e auau 110 Ua nui kona puiwa i keia mau moa
hoi, no ka mea, makemake hou au e au a'u i hana ai apuni .iho la 0 Hawaii, ua
apuni liou ia Mokuola i ke kai papau nui. kona aloha i .ka-ike ana mai i ke
e nana i ka like ole 0 ke kulana i ke ano 0 ko'u noho ana me ka lawa piha
kai piha ame ke kaiinake, ahiki aku la i na mea jipau ame; ke aloha lululima
makou, ua piha no hoi a auau iho la a hoi aku la oia me 'na moopuna. He
me ka u aliiwahine ame kuu pa'ikiiia u'i maoli np ke nana alt^ i ua makua- iua.jut @"a -- --------------------* *
ana iluna o ua pohaku kaulana nei, a hiuo nei,. o kfla lauoho aeae kohu hau. e ka Etnepera ke Kenerala Hasegawa, O ka 16 iho la keia 0 na makahiki
hoi mai la me ka maikai a hoomaha 0 Maunakea,' ka .oili ae iwaena 0 Oa ke kiaaina i waiho aku ai i ka ojihana kona paa ana mai ianei, a ua lawe pu
Me ka mahalo,
WM. HYDE RICE, SR.,
Peresidena Nui:
BEV. H. K. POEPOE,
Hope Pereaidena Ekahi; *
JAS. H. S. KALEO,
Kakauolelo.
Honolulu, Aug. 9, 1919.
@~ ~ hoi i loaa ka pilikia ilaila, eia
TOKlO Aug 23@Ua hoomanaoia mai honua paa e poino ai.
iki a Nawahi Ile hoahanau 0 Daniel Kamahu iloko .
0 ka Ekalesias o Iesu Kristo o ria La @ia 0 ^ekipi M.ii.i. Hope Xei, a hala aku la ma-o. He olu- a!'1 ka ,ft 13 0 Iulai> n,:l olu a wa?pahe keia^ keommana^ u* .hafe~Jk<>u inau k/imh^la^ Msohoi:@ i k naaua6ia ma Honolulu nei, loaa ka ma- ana o ka Ahahui Paeaina^o k;t I kaukau. . . @ na Naauao 0 Hawaii, ma !.:i ln;
Nolaila, 'ke hoomaikai a komo pu aku Kealaula o kjji Malainalamu, K
1 ka mea i hala aku, a awaiaulu like ka- Bright ame ua mhopuiw apau kou iloko o ka "pulli lik$ ana i ke kau- k^ XJoha walohia, a luuluu i maha a luuluu i ka puolo 0 ke aloh'a, ana'aKu'o ko oukou makua i a>@> no .ka moa, Nana uo i hana a Nana no i ia., a makua pu hoi 0 ka Ekak-: lawe fku,^jna ke ano. ulia. ^ , VHoomana Naauao 0 Hawaii ai'
Ke k6nio pu aku nei au me ko'u oha- ol^a'nana i hanai mai i na hi>:> loihi, e hoomanawanui aua me kona mau | na ma kou lokomaikai; ke haawi ji^i 'ka ,ai o ke ola 0 ka olelo laai
k-A nlohn o ke Akua maluna Akua Kahikolu kie"kie loa.
Hoa i ka ua me ka makani, i ke kii ana I makou
j i ka pipi iluna 0 Kalae, a ho-a mai ma j ou, ame na, keiki, na moopuna i @@@@ ke alanui pali ahiki ilalo nei. He nlhi-.ka makua me ke kauikau nui nona. . nihi ka hele ana o kea pali, aka, aola! Me na keiki o kou halepa'i ko'u ma
iho la he inau hora, a holo aku la no moopuna, ua nani maoli a ka maka\ ma kekahi manawa kokoke
ka halo.
O makou no me l@a oiaio,
W. K. APUAKEHAU, . MRS. ANNIE P. KEOLA,
hala aku mai no me kana wahine mua. Ua pan GEO KEOLA
---- ------ 7 - u@ uuiu iuaun t% @naAU Q ina T* - @------ - ------------' . . _
ka home 0 ka Hon. ame Mrs. Shipman nana aku ai ame kona kaa e kau ana, @i i ke koikoi maluna iho ona no ke ala kana hana a ua kuu kona luhi, aka, . MRS. PONI.
| me ka paina ana ho mau meaai mama ua kupono maoli ,a hoomanao ae !a aii ana 0 kela haunaele ma Korea, me ke- ia'u ke aloha e hoohaku 'i nei, e paliiku-1 ^ MRS. ANNIE AI^UA,
ame ka luana ana a hoi mai la ma i keia wahi wehi: I kaM mau ipu Pua nani* I luku ana i kuu in@naw@, @ hoohan@ mai ' -Kala-wao, Ewa, Augv 1, 19W;
Ke komo pu. aku nei niakou nn ' hanau, na kahunaptJle i reviia, <@ me oukou ka ohana i hookaiiiiinl . lee ti@i ae nei i ko kakou Maku.'i m:i ; lani e lawe aku i @a luuluu aino maha mai ia oukou pakalii aku @ hoahanou apau 0 ka Ilooman.i N:|;l 1 o Wawaii.
O makou o pa komite i kolio :i: MRS. MARY AKI, MRS. ILAIKA KAKALIA. HB8. IOKEPINE HOOKA : a .