Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 33, 15 August 1919 — Page 7
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, AUGATE 15, 1919
He Moolelo no
Oliva Esekota
Mai ke Kulana Haahaa mai Ahiki i ke Kulana Kiekie--He Moolelo i Owili Pu Ia Iloko o ka Ehaeha ame ka Hauoli
Ke Lohe mai la no o Oliva i ka hu@ o ke anaina iaia, me ka hele a piha i ke pihoihoi, oiai nae, ua noke wale o Kakalina i ke a'o i ua o Oliva a makaukau aohe he wahi mea a wiwo iho o Oliva, aka, ke hoikeike mau la oia i kona helehelena mohala maikai, a i kela ame keia manawa e minoaka mau ana oia ,ka mea hoi nana i hooi loa aku i ka noke o na kanaka i ka pa'ipa'i.
No ka Haku Kale nae, iloko o ka pa'ipa'i o na mea apau, ke noho malie loa la oia, aia wale no kona mau maka maluna o Oliva kahi i nana ai, a no kona noho malie loa, ua huli okoa mai ka kekahi o kona mau hoa, a ninau mai la iaia:
"Ea, aohe ou wahi mea a noke mai i ka pa'ipa'i elike me maua," me ka hopu okoa ana mai o kela keonimana, ma kekahi poohiwi o ka Haku Kale.
"O keia anei ka wahine opio a oukou i kamailio mai ai, o ke kaikaina ia o Kakalina Haladine? No'u iho ,aole keia o ka manawa mua loa a'u i ike ai i kela helehelena, me he mea la, ua kamaaina loa kona helehelena ia'u."
"Aole anei ou manao, o kela kekahi o na wahine huapala, i hoea imua o kakou?" wahi hoi a kekahi o ka pane ana mai."
"Aole o ka huapala wale ka haawina pookela loa i loaa i kela wahine opio, aka o kona mau ano apau, aole ia e loaa aku i ka nui o na wahine, pehea ko lakou hanohano, ame ke kiekie o ko lakou mau kulana, aole loa e lihi launa mai lakou apau i keia wahine, e ku mai nei imua ponoi o ko kakou mau alo," i pane hou aku ai ka Haku Kale; ana no e hoomanao la ,aole kela he wahine okoa aku, aka o Oliva no ia.
MOKUNA XIII.
"Aole au e hewa ke olelo ae, ua lil oka Haku Kale i pio malalo o ka u'i nohea ame ka huapala o keia kaikamahine hana keaka hou," i kamailio hoomakeaka wale mai ai no kekahi hoaloha o Kale, a o ia nae ka ka Haku Kale i kamailio aku ai :
"E noho hamau hoi olua, ke makemake nei au e hoolohe pono loa i kana mau mea e kamailio mai la," me ke kulou okoa ana aku o ka Haku Kale imua, pela no hoi ka nui o ka poe e noho kokoke mai ana ia lakou nei, aia lakou apau ke hoolohe la i na huaolelo e oiliili ae ana mai ka waha mai o Oliva.
Ke kamailio la no o Oliva, me ka hele ana o kona mau wawae, me ke kuhi no hoi o na lima, a i kona wa i hele mai ai a ku iho la ma ka aoao o ke pakaukau, kahi i waiho ai o kekahi bo=ke pua, lalau malie iho la oia a hoopili ae la ma kona umauma, o ka manawa no ia i hoopaiakuliia ae ai oloko o kela hale me na leo huro, ia wa i hookuuia iho ai ka paku ilalo, a pau aku la ka ike ana a ke anaina ia Oliva, me kona mau hoa keaka.
Ke noke loa mai la na kanaka i ka pa'ipa'i i ko lakou mau lima, ahiki i ke kauoha okoa ana mai o ka lunanui o ka hui keaka e huki hou ia ae ka paku iluna, no ka hana hou ana o Oliva i kela keaka no ka lua o ka manawa, aka, ua hoole paakiki loa o Kakalina, me ke kipaku okoa ana aku i ka lunanui e hele oia ma kahi e, aole hoi e huki hou ia ka paku i luna, no ka mea, e hoea hou mai ana kekahi keaka, e ko@oia aku ai o Oliva, e loaa he wa nona e hoomaha ai me ke kupono, mamua o kona ku hou ana aku imua o ke anaina kanaka nui.
Mamuli o ka holopono loa o kela hana keaka ma ka aoao o Oliva, ua puni koke ae la kona aoao i na lunanui o ka hui keaka, me ka haawi ana mai i ka lakou mau mahalo kiekie ana iaia nei, he minoaka wale no ka Oliva i haawi aku ai, ma kona aoao, no ka mea ua hele oia a piha me na manao pihoihoi.
I wahi nae e noke ole mai ai kela poe i ka hoouluhua, ma ke kamailio ana mai i na olelo o kela ame keia ano ia Oliva, ua lawe okoa aku la o Kakalina iaia noloko o ke keena komo lole, malaila e hoomaha liilii ai a hoea hou mai ko laua wa e ku aku ai imua o ke akea, a i hakalia no a noho aku o Oliva ilalo, ia wa i kamailio koke aku ai o Kakalia i ka i ana aku:
"Ua maopopo mua ia'u, elike me ko'u kamaaina ma keia hana, e hookahaha aku ana oe i na mea apau, mamuli o ka holopono loa o kau hana keaka i keia po; aka e hoike mai ia'u e Oliva, pehea , ua piha anei oe me na manao pihoihoi?"
"Ae, aole o ke pihoihoi wle no ka mea i loaa ia'u, aka o ka haalulu pu kekahi, a o ka mea wale no i ahona ai, i kou noho kokoke mai ia'u, ua hoopoina loa au i ka noonoo ana i ka poe e ae apau , a o oe wale no ka'u mea e nana aku ana.
"Hoko o na minuke mua o ko'u hoomaka ana e kamailio, he maikai maoli ko'u noonoo ma na ano apau, aka i ka manawa i noke mai ai na kanaka i pa'ipa'i i ko lakou mau lima, akahi no au a ike mai i ko'u pihoihoi; aka nae e Kakalina, pehea la oe i lawe ai i na ko'iko'i o keia hana nui, a'u e aie loa nei i kou hooikaika ana e loaa ia'u ka makaukau ma keia hana," wahi a Oliva, me ka kulou ana mai imua, a puliki ae la ia Kakalina, a o ia hoi ka Kakalina o ke kamailio ana mai:
"Aole keia he manawa no na olelo e kuu kaikaina, aka he liilii loa ka manawa e hoomaha ai, in a he mau mea kekahi au i manao ai e kamailio mai ia'u ea, e waiho a hoi aku kau i ka hale; o ka'u wale no e kauoha aku nei ia oe e Oliva, e malama i ka manao koa, a wiwoole, no ka mahele o kau hana i koe.
"Aole o ka mea i hala aku la, ua pau ia me ka holopono loa, a in a ua hoea mai nei ka poe ko'iko'i e nana i na hana keaka o keia po; ua pomaikai maoli lakou i ka ike maka ana i ka hokuhele kaulana hou, o ka hoea ana mai no keia wahi, a ua pomaikai pu hoi ka on a, nona keia halekeaka, i ka loaa ana iaia o kekahi kaikamahine kaulana loa i ka hana keaka elike me oe."
E kamailio liilii ana no nae laua nei, kikeke ana no ka on a o ka halekeaka mawho o ke keena komo lole, i ka hele ana mai o Kakalina e wehe i ka puka, eia ka o ka on a nona ka halekeaka, ke kanaka hoi a laua o ka oomaoe ana ae, he mau sekona ale no mamua aku, a haawi mai la oia i kana mau hoomaikai ana i na lede opio, me ka hunahuna ole iho, i ka nui o kona hauoi, no a u'i maoli o Oliva, ma kan@ mahele hana iloko o ke keaka, a hoike okoa mai la ua o@a nai o ka halekeaka, i ka hiki ole iaia ke kaohi aku i ka nui o kona hauoli, me ka hooia ana mai ia laua nei, i ka loaa like ana aku o ia haawina like o ka hauoli, mahina o ka poe apau, maloko o ka halekeaka ma kela po.
Aia no ka põe hookani pila ke noke mai la i ka hoonanea i ke anaina, a i ka loaa ana o ka maha ia Oliva, oili mai la laua me Kakalina a noho ma ko laua mau wahi i hookaawaleia, oiai no hoi ke anaina e noke mai la i ka pa'ipa'i, i kau a mea o ka piha nauki, e ake ana no o ke ku hou aku o Oliva, a hoopau pono aku i ka moolelo ana e noke ana i ke kamailio, oiai, o kahi maikai aku o ka moolelo koe.
I ka manawa i uu ia ae ai ka paku iluna, a ike mai la hoi ke anaina kanaka ia Oliva e paa ana no i kekahi pua ma ka aoao o ke pakaukau, ke nana pono loa mai la lakou maluna on a, o ka manawa no ia o Oliva i hoomaka aku ai e kamailio, me ke kuhi ana no hoi o na lima, aia hoi ka minoaka ma kona mau papalina, ke nana aku iaia, me he mea la, aole he poe maloko o kela hale, e hoopihoihoiia ai kona noonoo, aka o ke koa ame ka wiwoole ka mea e haiamu ana iaia.
He kui'o maoli no ka Oliva kamailio ana, me he mea oiaio loa la, a i ka wa i kuuia iho ai ka paku ilalo, ua oi loa aku ka noke o na kanaka i ka pa'ipa'i, me ke khe okoa ana mai o kekahi poe, e huiia ka paku iluna, a e hana hou mai o Oliva, i kela mahele o ka moolelo ana o ke kamailio ana mai mamua aku.
No ka noke loa o na kanaka i ka pa'ipa'i, ua huki hou ia @e la ka paku iluna, ia wa i haawi mai ai o Oliva i kana kunou ana imua o ke anaina, me ka minoaka ma kona maupapalina o ka manawa no ia i lawe okoa mai ai kekahi poe i na boke pua, a haawi aku la iaia, he mau boke pua hoi i hoouna okoa ia aku ma o na elele la, e hele e kuai me ka minamina ole i ke dala, he hookahi mea nui, o ka panai aku i kekahi makana, i hoike no ka nui o ko lakou mahalo, no ka ike ana i kela kaikamahine opio, kaulana a hiehie o kona kulana.
"He ku maoli i ka nani ke keaka o kei po, a au makepono maoli ka hele ana mai nei e nana i keia hoku hele hou," i kamailio ae ai kekahi o na keonimana e noho pu ana me ka Haku Kale. Eia la ihea o Kakalina Hadina e nalowale nei?" la wa nae i olowalu like mai ai ka leo mailoko @e o ke anaina, ua makemakeia o Kakalina ke ku la ma ka o na sekona pokole wale no, aia o Kakalina ke ku la ma ka aoao o Oliva, he hookahi ko laua haawi like ana mai i na @unou ana me ka minoaka ma ko laua mau papalina, a i ka hookuuia ana iho o ka paku ilalo, o ka hoea ana mai ia i ka panina hope o ke keaka ma kela po, me ke kukala ana mai nae o ka lunanui o na hana keaka, e ike mau ia ana kela @ede opio iloko o na po apau o kela pule hookoa, me ke kono okoa ana mai i ka lehulehu, e hoopiha hou aku i kela hale, ma kekahi po mai.
"Ua pau na hana keaka o keia po, e na hoaloha," i pane ae ai kekahi o na hoa o ka Haku Kale," e hele aku ana au e haawi i ko'u hoomaikai i keia hoku hele hou, nana i hoohauoli loa mai i ko'u manao i keia po."
Ku ae la ka Haku Kale iluna, a pane mai la: "Owau pu kekahi e hele aku no ka haawi ana i na hoomaikai i kela lede opio," wahi ana no ka manawa mua loa, oiai he noho malie wale no kana hana, me ka piha i ka ilihia, iaia e nana pono loa aku ana maluna o Oliva.
No ka Haku Kale hoi, ame kona kokoolua ke ku iluna, ua ku like ae la ko laua mau hoa, a hele nui aku la no ke keena mahope o ka halekeaka, ua hoea mua ae nae kekahi puulu malaila e kakali ana o ko lakou lululima pu me ka lede hana keaka e noke ana no hoi i ka haaliki ame ka haano'u, i ka maikai ame ka nani o na hana keaka ma ia po.
Loaa aku la nae ka lunanui o ka halekeaka, a iaia kekahi o na hoaloha o ka Haku Kale i ninau aku ai no Kakalina Hadina, a o ia ka ka lunanui o ka pane ana mai:
"Ua hoi pololei aku nei oia no ke keena komo lole, e wikiwiki aku oe, o haalele koke mai auanei i kela keena," ia wa no hoi keia hoaloha i huli mai ai i kona mau hoa, me ka i ana mai:
"E wikiwiki mai kakou, mai nana aku i kela poe, o ka ike aku paha la i ka hoku hele hou, ua uku pono ia mai ko kakou luhi."
Ua pomaikai i'o keia poe o ka hoea ana aku, no ka mea, @a lakou nei no a ku ana mawaho o ka puka, ua wehe koke ia mai la ke pani o ka puka, a ku ana no o Kakalina Hadina, aia hoi kekahi lima on a e paa aku ana ia Oliva, a o ia ka ke keonimana mua loa i pane aku ai:
"I hele mai la makou, e haawi aku i na hoomaikai palena ole ana i kou kaikaina ame oe no hoi, no ka holopono maoli o na hana keaka i keia po, ka mua loa hoi o na hana keaka nana i hoohauoli mai i ko makou manao."
Lalau mai la o Kakalina i ka lima o kela keonimana, me ka pahe pu ana mai: "Ke lawe mai nei au i na hoomaikai ana he nui mai ia oukou mai," wahi ana, me ka alawa ana aku ia Oliva, oiai hoi na maka o kela kaikamahine e nana ana ilalo o ka papahele. "Ke manao nei au, ua holopono loa na hana keaka o keia po."
"Aole loa he wahi kanalua iki no ia mea, o na haneri o ka poe makaikai, na hoike oiaio no ia mea. E ae mai oe e Miss Hadina, e hoolaua aku au ia oe i kuu hoaloha, ka Haku Kale," ia wa i haawi aku ai ka Haku Kale i kana kunou ana imua o Kakalina, me ka haawi pu ana aku no hoi i kona lima no ke aloha ana, a e manao ana nae o Kakalina, e hoolauna ae i keia mau keonimana ia Oliva, ike e aku la oia, i ka hilinai o Oliva ma ke pani puka, aia hoi kekahi lima e paa ana ma kona puuwai, he hoailona no ka loaa ana iaia o kekahi haawina maikai ole.
He mea oiaio, i kela lohe ana mai o Oliva i ka hoopukaia ana ae o ka inoa o ka Haku Kale, ua puiwa hikilele oia, a no kona piha me ka pihoihoi, pela i hilinai aku ai oia i ka puka, i ole ai oia e hina aku ilalo, a maule, nolaila ua huli ino mai la o Kakalina ihope, a paa aku la ia Oliva, a mai hina aku no kela kaikamahine ilalo, in a aole i holo koke aku ka Haku Kale imua, a paa pu aku la ia Oliva.
"Ua maule ia kuu kaikaina," i wikiwiki ae ai o Kakalina i ke kamailio ana. "Ua hopohopo nui loa au nona i keia po, a ua laki maoli i kona maule ole ana, i ka wa o na hana keaka. E hoomanawanui iho oe ma ka paa ana iaia, a hoi hou mai au me kekahi wai," me kona komo hou ana aku iloko o ka rumi, aka ua hapai okoa ae la nae ka Haku Kale ia Oliva, a hoihoi pu aku la iloko, me ka hoomoe ana aku maluna o kekahi koki nolunolu.
Ua lawe mai la o Kakalina a hookulu iho la he mau kuluwai ma na lehelehe o Oliva, me ka eueu ana ae hoi o na lehelehe, aohe nae he wahi mea a kaakaa ae o kona mau mal@a, a o ia ka ka Haku Kale, o ka i ana aku imua o Kakalina :
"Ke hopohopo loa nei au, ua loohia oia i kekahi ma'i ano kupilikii, e pono ai e kauoha koke ia aku kekahi kauka akamai loa, e hoea mai no ka nana ana i ka pilikia i loaa i kou kaikaina."
"Ua maule wale no oia, in a no kakou e hoomanawanui iho ana pela, e pohala ae ana no oia, e waiwai ole ai ka hoouna ana aku i kekahi kaua, e hele mai," wahi a Kakalian, me ka hoomau no i ka hoopulu ana i na lehelehe o Oliva.
"He keu maoli ka hoi keia o ka mea maikai ole," i pane iho ai ka Haku Kale me ka leo o ka mea i piha me ke kaumaha," iloko nae o kela manawa i onioni ae ai o Oliva, a kaakaa ae la kona mau maka, me ka nana ana mai i ka Haku Kale, alaila upoi hou iho la na lihilihi, eia nae, o ka ul@ ohelohelo, ke pua'i ae la ma kona mau papalina.
"Ua pau aku la ka pilikia, o kona pohala mai koe," wahi a Kakalina, me ka hamohamo ana aku ma na @a@alina o Oliva, he oiaio, ua ala ae la o Oliva iluna, a hilinai mai la kona poo imua o ka umauma o kaaklina, o ia nae ka ka Haku Kale o ka ninau ana iho me ka leo oluolu loa :
"Ua maikai anei oe i keia manawa?"
"Ae, u amaikai loa au, me ka mahalo no ka oukou mau koku ia'u," wahi a Oliva, ine ka huli ana aku nae ia Kakalina a i hou aku la : "Ua piha loa au me ka hilahila no keia maule ana iho nei o'u, me ka nui pu o ka'u mau hoopilikia ana ia oukou," me kona hoaoana ae e minoaka.
"He mau kokua hou anei kekahi i hiki ia'u ke haawi aku ia olua e na lede?" wahi a ka Haku Kale, me ka nana ana ia Kakalina a nana aku ana ia Oliva.
"Manao au, ua hiki no ia maua ke hooponopono no maua iho i keia manawa, a no kau mau kokua nae, e lawe aku i ka'u mau mahalo ana he nui," i pane mai ai o Kakalina, a kauoha aku la i ka lunanui o ka halekeaka, e kahea aku i kona kaikunane, no ke kii ana mai ia laua, a lawe aku no kahi o ko lakou kaa e kakali mai la mawaho o ke alanui.
"@lamua nae o ko olua haalele ana iho i keia keena, ke makemake nei au e ninau aku ia oe e Miss Hadina, e hiki ana no anei i kou kaikaina, ke lawelawe hou i na hana keaka, ma ka po o ka la apopo," i ninau mai ai ka lunanui o ka halekeaaka. "Ina he kanalua kekahi iloko ou, no ka hiki ole iaia ke hana ma ka po o ka la apopo, alaila he mea po ia'u ke hoolaha ma ke kakahika, i ole ai e loaa ka pilikia ma ko'u aoao."
"Aole o'u pilikia iki i koe, a ke hooia aku nei au imua ou, e hoea mai ana no au ma ka po o ka la apopo, nolaila mai hoololi oe i ka hoolaha, e waiho i na mea apau, elike me kau i hoike ai imua o ke akea," wahi a Oliva, me ka minoaka ma kona mau papalina, iaia e nana aku ana i ka lunanui o ka halekeaka.
"Ua hoomama ae oe i kekahi haawe kaumaha loa mai ia'u aku e Miss Hadina, no ka mea, in a no ka hiki ole ia oe ke hoea mai i ka po o ka la apopo, heaha ana la ka manao o na kanaka no'u aole ana e nele ko lakou piha i ka huhu, me ko lakou kapa pu mai ia'u ma na ino lehulehu, i kamailio mai ai ka lunanui, me ka haawi ana mai i kona lima imua o Oliva, i hoike no kona piha me ka hoomaikai.
Ke ku malie la no ka Haku Kale, e kakali ana o ka hele aku o ka lunanui o ka halekeaka, alaila ukali aku oia mahope, oiaia ua makaukau na lede opio no ka hoi ana, e anehe aku ana nae oia e hele, ua haawi e mai la o Oliva i kona lima no ke aloha ana, a lalu aku la no hoi ka Haku Kale, me ka puliki ana iho no kekahi manawa uuku, aia hoi kana nana ana maluna o na maka o Oliva, me kona pane ole aku nae he hookahi huaolelo, pela no hoi o Oliva, i noho hamau loa ai, aole he hookahi huaolelo ma kona aoao, aka nae aia iloko o laua pakahi, na manao ilihia, no keia halawai hou ana o kekahi me kekahi, me ka maopopo mua ole, e hui ana laua, ma kela aina maao loa, mai ko laua wahi mua loa o ka ike mua ana.
MOKUNA XIV.
Ma ke kakahiaka ana ae ma kekahi la mai, ua piha na nupepa apau, m@ ka moolelo no ka holopono loa o na hana keaka ma ka po aku i hala, e ike mau ia ana ka inoa o Miss Aderina Hadina, ma kela ame keia wahi o ka moolelo. Ua ku ka paila o na nupepa maluna o ke pakaukau uuku oloko o ke keena hookipa o ka home o Kakalina ma, a o kana hana nui ia, o ka heluhelu i na meahou imua o Keoni, e noho hoola'i mai ana maluna o ka ahamaka, oiai hoi o Oliva e hooluliluli wale ana no maluna o kona noho paipai.
"O keia no ka'u mea i kmailio mua aku ai ia oe e Oliva, a ke ike pono nei kakou apau i ka oiaio o ia mea, elike me na moolelo like ole @ na kanaka kakau nupepa e hoakaka nei maoko o na nupepa," wahi a Kakalina, a he kunokunou wale no hoi ko Oliva poo, e hooia mai ana, i ka pololei o na olelo apau a Kakalina, i kamailio mua aku ai iaia.
"E ike ana kela poe i ko lakou kuhihewa, no na mea a lakou i noke ai i ka akena maloko o kena mau nupepa," wahi a Oliva me ke kulou o kona poo ilalo.
"Aole loa lakou e ike ana i ko lakou kuhihewa, mali paha no kekahi mau makahiki loihi ma keia hope aku, aka no keia manawa, aole loa e hiki ia lakou ke hoole mai i kou kulana, a o ka'u e hoike aku nei imua ou me ka oiaio loa, o kekahi wahine opio, i hiki iaia ke kaili mai i na manao mahalo o ka lehulehu ma ka po mua loa o kona ku ana aku imua o ke akea, he hoailona ia, no ka nui o ke dala ame ka waiwai e loaa aku ana ia oe."
"Ea, aole loa o'u wahi mea a noonoo iki no ia mea he dala a he waiwai paha," wahi a Oliva, me ke aea ana ae o kona poo iluna, a nana mai la me ke kahaha ia Kakalina.
"Ua maopopo mua ia'u kena mau mea au e kamailio mai nei, he hookahi wale no mea nui oloko o kou noonoo, o ia ka holopono o kau mau hooikaika ana apau, e lanakila maluna o kou mau manao pihoihoi. O ka holopono loa o kau ma hana i ka po nei, e loaa ana ia oe kekahi uku maikai loa mai na ona mai o kela halekeaka, a mau halekeaka okoa aku paha."
"Alaila e ukuia mai ana anei au me kekahi mau dala mahuahua no ko'u paani ana i na hana keaka?" wahi a Oliva, no ka mea aole he manawa mamua aku, a laua i kamailio ai e pili ana no ka uku.
"Ae, o ka poe akamai loa i ka hanakeaka, he loaa na uku kiekie ia lakou no ka pule, a oiai o oe kekahi o ia poe, e loaa ana ka uku maikai loa ia oe, i loaa ole i ka poe kahiko ma keia hana.
"Aia anei he wahi noonoo iloko ou, no ka nui o ka uku a ka on a nona ka halekeaka e haawi mai ana ia oe."
Ke noonoo la o Oliva, i na wahi kilina mailuilu a kona makuahine hanai e haawi mau mai ana iaia i kela ame keia manawa, aole no he manawa i loaa nui ai ke dala, e maopopo ai la hoi kona uku kupono, aka pane mai la no nae oia i ka i ana aku imua o Kakalina:
"Aole he mea i maopop ia'u, no ka mea e ukuia mai ana no ko'u luhi, no ka pule hookahi, aka nae, mamuli o ko'u ike ana aku i ka oluolu o ka on a o ka halekeaka, me he mea la, e haawi mai ana oia i elua paona no ka pule hookahi, o ia ko'u uku."
Noke ae la o Kakalina i ka akaaka, no ka uuku loa o kela uku a Oliva o ke koho ana mai, a mamua nae o kona hoakaka ana mai i kona manao, ua komo mai la ke kaikamahine lawelawe, a olelo mai la, aia o Mr. Gosipa, ka lunanui o ka halekeaka mawaho kahi i kakali mai ai, no ke komo ana mai iloko.
"E hookipa mai ia Mr. Gosipa iloko nei!" wahi a Kakalina i ke kaikamahine lawelawe, alaila huli hou aku la imua o Oliva, me ka i ana aku:
"E waiho mai oe i ka hooponopono i keia ninau uku, a mai hoopilikia iki i kou noonoo," ma kela wahi nae o ka laua mau kamailio, komo mai la o Mr. Gosipa, ka lunanui o ka halekeaka, a huli koke mai la no o Kakalina imua on a, a haawi mai la i kona aloha kakahiaka pela no @oi o Mr. Gosipa i pana'i aku ai, me kona kunou ana aku imua o na wahine opio, me ka pane ana mai nae imua o Oliva:
"Ke lana nei kuu manao, ua auhee aku na manao pihoihoi mai ia oe aku, no na hana o ka po aku la i hala," aka nae iaia i ike aku ai i ka lamalama o na papalina o ua kaikamahine opio nei, hoomau hou aku la no oia i kana kamailio ana:
"Ua hiki loa ia'u ke ike aku, aole loa he wahi hoailona iki o na manao pihoihoi i koe maluna ou e kuu lede opio." a iaia i ike aku ai ia Keoni, lilo aku la kana kamailio ana i keala kanaka opio.
"Ke manzo nei au, aole oe i inu kope mai nei e Mr. Gosipa, e kauoha ae anei au i ke kaikamahine lawelawe, e lawe mai i nola ko@e nou. " wahi a Kakalina, me ke kauoha okoa ana aku i ke kaikamahine lawelawe e kii i pola kope no ka lunanui o ka halekeaka, me ke kauka'i ole a lohe i ka pane a Mr. Gosipa, no kona makemake, a makemake ole paha i kekahi kope.
I ka hoea ana mai o ke kaikamahine lawelawe me ua pola kope, noho like iho la lakou apau ma ka aoao o ke pakaukau, aia wale no na maka o Mr. Gosipa maluna o na wahine opio, a oiai lakou nei e inu ana i na pola kope, ua hooninau mai la o Kakalina i ka i ana mai:
"Pehea la, ua lilo anei na hana o ka po aku la i hala, i mea hoohauoli aku ia oe e Mr. Gosipa?"
"Ua oi loa aku mamua o ka hauoli, a no ia hauoli, i hiki ole ai ia'u ke hiamoe makai i ka po aku la i hala, e hiaa mau ana au i na hiona a'u i ke ai, a i hakalia no a ao ae nei, o ko'u hele mai la no ia, no ke kukakuka pu ana me olua, no ka uku a ka on a o ka halekeaka e haawi mai ai i ka hoku hele kaulana hou no ka pule."
"O ka maua no ia e kamailio ana a hoea wale mai la oe aka ua waiho mai kuu kaikaina i ka hooponopono ana i ka uku me a'u e Mr. Gosipa."
"Aole mea kupono e ae, no ke kukakuka ana no kona uku, o oe wale no e Kakalina. I ka pau ana o na hana keaka ma ka po nei, ua waiho mai la o Mr. Hamilakona, ka on a nona ka halekeaka iloko o ko'u lima, ke kamailio ana me olua no ka uku e loaa i kou kaikaina no ka pule hookahi."
"Alaila heaha ka Mr. Hamilakona mea i kamailio mai ai ia oe, no ka uku o kuu kaikaina o ka pule?"
"Ua loihi ko maua kamailio ana no ka ninau uku, aka nae, o kana mea i kamailio mai ai, o ia no ka waiho ana aku, na kou kaikaina e koho mai i kona uku; oiai nae ua waiho mai oia i ka hooponopono ana i ka uku ia'u, pehea la, in a no ka hanaia o kekahi aelike no ka makahiki holookoa, alaila e ukuia no kou kaikaina, i iwakalua paona o ka pule," me kona nana ana aku maluna o Oliva, a i ka ike ana aku i ke kahaha ma ka helehelena o kela wahine opio, ka mea ana i koho aku ai, aole paha i kulike kana uku o ke kamailio ana aku, me ka mea iloko o kona @oo@oo, oiai nae o ka mea oiaio, ua kahaha o Oliva, no ka nui loa o kela uku, ia wa i kamailio hou aku ai o Mr. Gosipa:
"Manao au, o keia uku o iwakalua paona o ka pule hookahi, he uku maikai loa kela, a kekahi mau halekeaka: e haawi ole ai no ka manawa mua loa, a no ka makahiki hookahi, e loaa ana ia oe he hookahi kaukani paona."
No ka nui maoli o kela mau dala, ua hiki ole ia Oliva, ke noho malie, aka nana pono loa mai la oia maluna o Mr. Gosipa, a i mai la: "E loaa ana anei he hookahi kaukani paona ia'u?"
Ua kuhihewa aku o Mr. Gosip, o kela ninau hoomaoe ana mai a Oliva no ka uku o iwakalua paona o ka pule, ua @@ke kela uku ana o ka hoike ana aku, nolaila hoomau aku la oia i kana kamailio ana:
"Ua manao ka Haku Hamilakona, o keia ka uku kupono loa nou, au no e hoomaopopo iho ai, e loaa ana he hookahi kaukani paona i@ oe iloko o ka makahiki hookahi ka mea a kekahi mau halekeaka e aku, e haawi ole mai ai ia oe."
Oiai owau ke kuleana e hooponopono ai me oe e Mr. Gosipa, no ka uku o kuu kaikaina, eia ko'u manao, ke kulike nae ia me kou, e ukuia kuu kaikaina, i hooahi ha@eri me ka iwakalua-kumamalima paona no ka mahina hookahi a e hanaia hoe ka aelike no kela uku no na mahina mua eono, a mahope aku o kela manawa, e noonoo hou ai ka kou no kona uku o ka makahiki."
Ua pupuku ae la na ku'emaka o Mr. Gosipa no kela uku a Kakalina o ke koi ana mai, no kona kaikai, aka nae aia iloko o ua kanaka nei ka hauoli nui, no ka emi o kela uku, a in a no i koi aku o Kakalina, i kanalima paona ko Oliva uku no ka pule hookahi, ua makaukau loa oia e uku mai, a oiai aole he mea i koe ana e noho iho ai, o ke ku ae la no ia o Mr. gosipa iluna, unuhi ae la no hoi i ka palapala aelike i hoomakaukau mua ia me ka waiho ana aku iluna o ke pakaukau, a i aku la i na lede opio:
"E waiho ana au i keia palapala aelike me olua, a e nana no hoi oluna me ke akahele loa i na mea apau i kakania maloko nei, o ka mea wale no i koe, # ka hoopihapiha ana iho i na huina dala ame ka loihi o ka manawa o ka aelike, alaila e kakauinoa i keia palap@, a ma ka ho@a eiwa o keia kakahiaka e hoea ae ai olua no ka halekeaka, no ka hoomaamaa ana no na hana o keia po."
Kunou mai la o Kakalina, me ka hooia ana mai, e hoea aku ana laua, o ka haawi ae la no ia o ke aloha kakahiaka, a huli hoi aku la ka lunanui o ka halekeaka, me kona piha loa i ka hauoli, no ka holopono ana o kana mau mea apau i hoololo ai me ka on a nona ka halekeaka.
Hakalia no a kau o Mr. Gosipa noluna o kona kaa, o ka huli koke aku la no ia o Oliva, a i aku la imua o Kakalina, me ka piha i ka pihoihoi:
"Aole loa he maopopo iki ia'u o na mea a kakou i kamailio iho nei me Mr. Gosipa. E loaa i'o ana anei ia'u he hookahi kaukani paona no ka makahiki?"
"Aole wale no, e loaa ana he hookahi kaukani dala ia oe no ka makahiki aka e paku'iia aku ana i kela kaukani he elima haneri paono," wahi a Kakalina, me ka noke ana ae i ka akaaka i ka hoomaopopo ole o Oliva, i ka huina oiaio e loaa aku ana iaia.
"Ua nui ino maoli keia mau dala, e maopopo ole ai ia'u ka mea e hana aku ai," wahi a Oliva.
"He ninau hope loa kena au e Oliva, aole a kaua kamailio ana no ia mea i keia manawa ke loaa mai ai kou ukuhana mua loa, o ka wa ia e noonoo ai no kahi e waiho ai i kau mau dala."
No kela pane a Kakalina, haalele aku la o Oliva i kona wahi e noho ana a hele mai la a apo aku la i ka a i o Kakalina, me ka i ana aku:
"Ke manzo nei au, aole he mea nana e hookaawale ia kaua ma keia hope aku, ahiki i ka hoea ana mai o kekahi mea i oi ae kona mana mamua ou, a koi mai i kona kuleana maluna o'u, o ka mea wale no paha ia nana e hookaawale ae i keia noho pu ana o kaua."
Ua hoohala hou aku la ua mau kaikamahine nei ma ke kamailio ana, ahiki i ke kokoke ana ae i ka manawa, no ka hele ana i ka halekeaka, ma kela kakahiaka, akahi no o Oliva, a hoi aku noloko o kona rumi, a no kekahi mau minute, aole ana mau mea e ae e noonoo ai, koe wale no kela pomaikai nui e loaa ana iaia, ka mea hoi ana i moeuhane mua ole ai.
Oiai nae o Oliva e noonoo nui ana me ka piha kahaha no kela pomaikai ana i ike ole ai, e lilo aku ana oia i wali ae waiwai a kuonoono, ala pu mai la iloko o kana mau hoomanao ana, kela ike ana aku ana i ka Haku Kale, ma ka po mamua aku, me he mea la, iwaena o ka poe apau maloko o ka halekeaka, ana i ike aku ai i ko lakou mau helehelena, he hookahi wale no mea poina ole iaia, o ia ka helehelena o ka Haku Kale.
Oiai nae ke nee mau ae la ka manawa imua, ua awiwi iho la ua o Oliva i ke komo ana i kona mau lole, o ka makaukau ana ae no hoi ia o kona hemahema, kikeke ana no o Keoni mawaho o ka puka o kona rumi, me ka ninau ana mai ina paha ua makaukau oia, a u iho like mai la @o ka hale olalo, kahi a Kakalina, e kakali aku ana iaia.
Kau aku la lakou nei maluna o ko lakou kaa pono@ e kalaiwaia ana e Keoni, aole no hoi i loihi ia holo ana aku a lakou, hoea aku la i ka halekeaka, a e kakali mai ana no o Mr. Gosipa ia lakou nei ma ka puka o ka halekeaka, a me na hiona hoihoi maluna o kona mau maka, i hookipa aku ai oia i na lede opio noloko o ka halekeaka.
(Aole i pau.)